Dotyczy: stanowiska KIKE ws. wykorzystania instalacji energetycznej do podwieszania kabli telekomunikacyjnych.

Transkrypt

1 KRAJOWA IZBA KOMUNIKACJI ETHERNETOWEJ ul. Lindleya 16, Warszawa Tel , Fax biuro@kike.pl, grap@kike.pl, KRS , REGON , NIP Warszawa, 27 grudnia 2016 r. ID KIKE: GRAP 758/16 Sz. P. Krzysztof Dyl Wiceprezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej ul. Kasprzaka 18/ Warszawa Dotyczy: stanowiska KIKE ws. wykorzystania instalacji energetycznej do podwieszania kabli telekomunikacyjnych. Szanowny Panie Prezesie, W nawiązaniu do roboczych dyskusji, w kwestii wykorzystania energetycznej podbudowy słupowej do podwieszania kabli telekomunikacyjnych, w imieniu Krajowej Izby Komunikacji Ethernetowej (KIKE) uprzejmie informuję, że w naszej ocenie Zakłady Energetyczne nie realizują, lub niewłaściwie realizują ustawowy obowiązek Udostępniania Infrastruktury wynikający z art. 19 ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych. Uważamy, że taki stan rzeczy ma istotny wpływ na spowolnienie rozwoju rynku telekomunikacyjnego w Polsce. Przekłada się to dodatkowo na spowolnienie inwestycji prowadzonych z wykorzystaniem środków unijnych przeznaczonych na rozwój telekomunikacji. 1. Zdaniem KIKE brak jest jednolitych wytycznych w zakresie podwieszania kabli telekomunikacyjnych, co powoduje szereg nieporozumień i nieścisłości w relacjach pomiędzy stronami operatorami telekomunikacyjnymi i poszczególnymi przedsiębiorstwami energetycznymi w sposobie planowania, instalacji, eksploatacji i rozliczeń. KIKE rekomenduje stworzenie Kodeksu dobrych praktyk w przedmiotowym zakresie. 2. KIKE stoi na stanowisku, że umowy cywilne zawierane pomiędzy Zakładem energetycznym, a operatorem telekomunikacyjnym powinny regulować wyłącznie kwestie związane z dostępem do infrastruktury energetycznej ( słupów i innych obiektów budowlanych) i nie mogą ingerować w zagadnienia prawne regulowane

2 ustawą. Tymczasem Zakłady Energetyczne przedkładają operatorom telekomunikacyjnym umowy, w których żądają spełnienia przez nich określonych procedur prawa budowlanego (uzyskanie pozwolenia na budowę lub innych dokumentów), podczas gdy kwestie takich obowiązków reguluje prawo budowlane, w które nie może ingerować umowa cywilnoprawna. Warunkowanie dostępu do słupów spełnieniem wskazanych w umowie dodatkowych procedur jest w naszej ocenie nadużyciem ze strony Zakładów Energetycznych i niejednokrotnie ma na celu ograniczenie dostępu do ich infrastruktury. W szczególności Zakłady energetyczne nie posiadają kompetencji do decydowania o stosowanych przez innego przedsiębiorcę procedurach prawa budowlanego. Decyzje w tym zakresie podejmuje bowiem inwestor. Równocześnie właściwym organem rozstrzygającym ewentualne spory w tym zakresie jest Nadzór budowlany, a nie pracownik Zakładu Energetycznego. Wobec powyższego Zakład Energetyczny nie może odmówić dostępu do słupów w sytuacji, w której przedsiębiorca Telekomunikacyjny zgodnie z przepisami regulującymi zasady budowy infrastruktury telekomunikacyjnej decyduje o sposobie realizacji obowiązków wynikających z ustawy prawo budowlane. 3. W ocenie KIKE bezpodstawnym jest wymaganie od PT w umowie o dostępie do słupów posiadania zgody właścicieli lub zarządców gruntów, nad którymi ma być powieszony przewód światłowodowy, gdyż nie powstaje nowy obiekt budowlany przy dowieszeniu przewodu światłowodowego, a to oznacza, że nie będą wykonywane roboty budowlane. Dokładnie analogicznie traktowane jest zaciąganie kabli w istniejącej kanalizacji kablowej. W szczególności w obu przypadkach nie zmienia się rzut obiektu liniowego na grunt. Za zajęcie pasa pod obiekt liniowy odpowiada zaś dysponent odpowiednio trasy kablowej na podbudowie słupowej lub kanalizacji kablowej. 4. Roboty budowlane co do zasady mają miejsce tylko i wyłącznie podczas samej budowy obiektu budowlanego, czyli podczas budowy samych słupów. Ponownie analogicznie jest w przypadku budowy kanalizacji kablowej. 5. Bezsprzecznie instalacja kabli telekomunikacyjnych na podbudowie słupowej wymaga zgody na wejście w teren prywatny na czas instalacji przewodu wraz z akcesoriami, jeśli słup stoi na działce prywatnej. Bez znaczenia jest również fakt, czy słup stoi na działce prywatnej z unormowaną sytuacją prawną, czy też nie. Jednak obowiązek ten istnieje tylko i wyłącznie pomiędzy zarządcą lub właścicielem słupa (to on udostępnia za wynagrodzeniem swoją infrastrukturę), a właścicielem działki prywatnej i dlatego nie może dotyczyć inwestora telekomunikacyjnego wynajmującego słup. PT nie ma w gruncie rzeczy bowiem kontraktowych podstaw, by żądać od właściciela prywatnej działki dostępu do cudzego słupa. Należy przyjąć, iż dokładnie tak samo byłoby, gdyby osoba trzecia żądała dostępu do wynajmowanego albo udostępnianemu komuś innemu magazynu lub mieszkania. Dostęp zapewniać musi (i odpłatnie nadzoruje) Zakład energetyczny. Ponownie Zakład energetyczny nie może przenosić na PT obowiązku pozyskania zgód na wstęp na teren nieruchomości prywatnych.

3 Zdaniem KIKE to zakład energetyczny, jako właściciel obiektów budowlanych, zobowiązany jest ponosić ewentualne opłaty za infrastrukturę i uwzględniać je w opłatach za dzierżawę słupów. Przy czym jak już wspominaliśmy wyżej zauważyć należy, iż podwieszenie światłowodu poniżej linii energetycznej następuje praktycznie zawsze bez poszerzania powierzchni rzutu linii energetycznej na grunt, a więc nie zwiększa np. opłat za zajęcie pasa drogowego. Czynność taka nie generuje więc dodatkowych opłat dla zarządcy drogi dokładnie tak samo, jak zaciągnięcie światłowodu w istniejącej kanalizacji nie zwiększa opłat za pas drogowy ponoszonych przez właściciela kanalizacji. Tak więc inwestor telekomunikacyjny obowiązany jest do ponoszenia opłat wyłącznie wobec zakładu energetycznego jako właściciela obiektu budowlanego. Warto zwrócić uwagę, iż zgodnie z zapisem art. 22 ust.3 Ustawy o WRUiST opłaty z tytułu dostępu do infrastruktury określa się w wysokości, która umożliwia zwrot części kosztów w związku z jej utrzymaniem. Wejścia na teren działek w celu prowadzenia prac są takim kosztem, w związku z tym koszty ponoszone przez PT jako zapłata za udostępnienie słupów uwzględniają już koszty udostępnienia słupów, łącznie z ich eksploatacji w postaci dowieszania kabla. Próba przenoszenia części kosztów na PT w postaci obowiązku zawierania oddzielnych umów dostępowych z właścicielami gruntów może skutkować podwójnym opłacaniem tego samego dostępu. Właściciel nieruchomości raz obciążyłby PT za zajęcie gruntów, drugi raz obciążyłby za to samo Zakład Energetyczny, który przeniósłby tę opłatę na PT. Byłaby to sytuacja, w której PT dwukrotnie dokonuje opłaty za to samo udostępnienie 6. W ocenie KIKE nieuzasadnionym jest domaganie się przez zakłady energetyczne projektu budowlanego, który jest opisywany w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U j.t. z dnia ) i rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz.U z dnia ) 7. Projektant z uprawnieniami wymagany jest przy inwestycjach wymagających pozwolenia na budowę i tylko niektórych wymagających zgłoszenia. Dowieszenie światłowodu nie mieści w omawianym zakresie prawa budowlanego i dlatego nie wymaga zgłoszenia. 8. Przykładów szczegółowych wymagań projektowych stawianych przez Zakłady energetyczne PT jest wiele i część z nich jest bardzo szczegółowa, ale nie zawsze umocowana w regulacjach dot. rynku telekomunikacyjnego. Przykładem niech będzie wartość skrajni zawarta w Rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz.U j.t. z dnia ). Dla energetyki wynosi 6m, ale wartość ta nie dotyczy telekomunikacji. Dla telekomunikacji skrajnia to 4,5m, a w niektórych przypadkach może być jeszcze

4 niższa i wynika z innego rozporządzenia branżowego, którego Zakłady energetyczne nie stosują. Jako przykład podać można słupy byłej TP S.A. (Orange), które są niższe niż energetyczne. 9. Elementy projektu i obowiązek jego akceptacji. Zwracamy uwagę, iż umowy proponowane przez Zakłady energetyczne nie zawierają wzorców projektów. Jednak Zakłady energetyczne jako domyśle wzorce projektowe często narzucają projekty budowlane wykonane zgodnie z rozporządzeniem MGPiB z dnia 21.II.1995 r. Warto wskazać, że już w pierwszym artykule wskazywanego rozporządzenia czytamy, że: "Przepisy rozporządzenia określają rodzaje i zakres opracowań geodezyjnokartograficznych i czynności geodezyjnych obowiązujących podczas projektowania, budowy, remontu i utrzymania obiektów budowlanych dla których jest wymagane pozwolenie na budowę". Zważywszy, że w świetle przepisów prawa prace polegające na dowieszeniu dodatkowego kabla na słupach w istniejącej linii energetycznej mieszczą się w zakresie użytkowania obiektu budowlanego zgodnie z przeznaczeniem i nie podlegają przepisom Prawo Budowlane oczywiste staje się, że powyższe wymogi projektowe są nieadekwatne. Stanowisko powyższe potwierdza Główny Urząd Nadzoru Budowlanego, który wydał interpretację, w przedmiotowej kwestii 1 (w załączeniu). Odnosząc się ogólniej do zakresu projektowania jaki ewentualnie miałby wykonywać PT na etapie udostępnienia słupów, zakres ten może obejmować wyłącznie zagadnienia techniczne regulowane Umową o dostępie wraz z warunkami technicznymi będącymi częścią umowy. Wszelkie inne wymogi projektowe, które wykraczają poza zakres zagadnień regulowanych umową uważamy za niewłaściwe. 10. Zdaniem naszym również bezzasadne jest m.in. wyliczania obciążeń na słupach w projekcie budowlanym, gdyż: a) projekt budowlany jest zbędny, b) bez wiedzy, a więc i podania obecnej wartości obciążenia na danym słupie oraz jego dopuszczalnej wartości jakiekolwiek wyliczenia są bezzasadne i tym samym obliczenia w tym zakresie mają znikomą wartość merytoryczną, Domaganie się zatem ww. wyliczeń bez podania wartości obecnych i skrajnie dopuszczalnych jest bezpodstawne i nielogiczne. Oczywiste jest, że rzeczywista wartość obecnego obciążenia, jak i wartość bezpieczna graniczna, powinny zostać podane przez podmiot zarządzający podbudową słupową, gdyż tylko ten podmiot ma rzetelne dane o swojej infrastrukturze. Niestety członkowie KIKE w procesie podpisywania umowy z zakładem 1 W sprawie zmian w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z późn. zm.), wprowadzonych ustawą z dnia z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106, poz. 675).

5 energetycznym niejednokrotnie spotkali się z koniecznością wyliczenia ww. parametrów w celu podpisania umowy. 11. Niepokój budzą konstrukcje cenników niektórych Zakładów energetycznych np. w zakresie wysokich opłat za mufy, czy stelaże zapasu kabli, które stanowią kluczowe elementy światłowodowych sieci lokalizowanych na podbudowie słupowej. Niezmiernie ważna jest równocześnie niepewność i zmiany stawek dla już eksploatowanej infrastruktury. Przykładem tego typu praktyk były np. ubiegłoroczne zmiany cenników przez spółkę Tauron. Ale to nie jest jedyny przykład zaskakujących zmian cenników. Dyskutując o cennikach należy mieć na uwadze relację narzucanych jednostronnie przez zakłady energetyczne opłat oraz wymaganą gęstość montażu elementów takich, jak mufy do liczby obsługiwanych abonentów i możliwych do uzyskania opłat abonamentowych. Specyfika sieci światłowodowych budowanych na podbudowie słupowej opiera się bowiem na odgałęzieniach wymagających montażu muf np. co trzeci słup. Gęstość lokowania tego typu elementów wynika z topologii sieci i jest inna od zasad budowania sieci energetycznych, dla których odgałęzienia nie wymagają wykorzystywania odrębnych urządzeń lokowanych na słupach. W ocenie naszej Izby różnica ta nie znajduje jednak odzwierciedlenia co najmniej w części cenników zakładów energetycznych, dla których dodatkowe urządzenia montowane na słupach są zjawiskiem niezwykle rzadkim, a więc generowane przez nie koszty są relatywnie niskie. PT nie mogą jednak uciec przed nimi (ograniczyć kosztów) zmieniając sposób budowy sieci. 12. Kolejnym Problemem jest bezpodstawne zobowiązywanie przedsiębiorców telekomunikacyjnych w umowie, czy warunkach technicznych do przestrzegania regulaminów i instrukcji wewnętrznych przedsiębiorstw zarządzających podbudową słupową. W większości przypadków spornych prawo wskazuje, iż przedsiębiorca prowadzący prace w obrębie linii energetycznych mają obowiązek stworzyć odpowiednie regulaminy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy. Oznacza to, że PT powinien stworzyć własny regulamin zgodny z właściwymi przepisami prawa i taki regulamin powinien obowiązywać w jego przedsiębiorstwie, a kontrola poprawności takich regulaminów przysługuje ustawowym organom państwowym. Zobowiązywanie PT do przestrzegania regulaminów nie własnych, lecz innego zakładu jest w naszej ocenie sprzeczne z regulacją ustawową Podsumowując dotychczasowe praktyki zakładów Energetycznych Zwracamy uwagę, że nie realizują one podstawowego obowiązku wynikającego z art. 19. Tj. obowiązku prowadzenia negocjacji zmierzającej do zawarcia umowy w ciągu 60 dni. W praktyce zakłady energetyczne dopiero po kilkudziesięciu dniach (często więcej niż 60 dni) reagują na wniosek PT o zawarcie umowy. Niestety reakcję tą trudno nazwać prowadzeniem negocjacji. Na ogół wraz z propozycją umowy wskazywana jest do dalszych kontaktów osoba, która nie posiada formalnego

6 upoważnienia do prowadzenia negocjacji we właściwym zakresie. Osoba wskazywana w piśmie jako przedstawiciel zakładu na ogół upoważniona jest jedynie do podpisania umowy w wersji proponowanej przez spółkę, co wyraźnie dowodzi braku możliwości negocjowania, a więc łamania wprost zapisów art. 19 ust. 1. Niepodjęcie Negocjacji w terminie przez zakład Energetyczny, daje PT możliwość wystąpienia do prezesa UKE z wnioskiem o wydanie decyzji zastępującej umowę. Zwracamy uwagę, iż w przypadku braku naprawy tej sytuacji PT zmuszeni będą występować z wnioskiem do Prezesa UKE w większości przypadków, w których następi potrzeba skorzystania z infrastruktury energetycznej. Mając na względzie iż rynek czeka duża ilość inwestycji z udziałem środków unijnych może to doprowadzić do nadzwyczajnie dużej ilości wniosków spływających do Prezesa UKE. Efektem będą długotrwałe procedury uzyskiwania dostępu oraz opóźnienia w realizacjach projektów. Mając na myśli zmniejszenie zagrożenia nieterminowego wydawania środków Unijnych zwracamy się z prośbą o interwencję w przedmiotowej sprawie. Na marginesie w/w rozważań warto również zauważyć również, iż modele kosztowe opracowywane dla UKE np. na potrzeby POPC, czy rynku hurtowego zakładają wysokie preferencje dla projektów budowanych na słupach, również tych dzierżawionych. W efekcie często zniechęca się operatorów (np. niższymi kwotami dofinansowań lub naciskami na niższe koszty usług hurtowych) do budowy infrastruktury doziemnej, która gwarantuje nie tylko większą trwałość, ale i jest pozytywniej postrzegana przez lokalne społeczności. Tymczasem poważnym problemem jest również wysoka niepewność trwałości infrastruktury telekomunikacyjnej zlokalizowanej na podbudowie słupowej zarówno w zakresie nienegocjowanych zapisów dot. okresu wypowiedzenia umów przez zakłady energetyczne, jak i ewentualnych uszkodzeń na infrastrukturze telekomunikacyjnej generowanych przez prace ekip energetycznych. Zapisy te powodują, iż lokalizacja linii światłowodowych na podbudowie słupowej jest wysoce ryzykowna. Wobec powyższego KIKE wnioskuje o spotkanie w gronie przedstawicieli UKE, URE i KIKE w celu szerszego omówienia przedmiotowych zagadnień. W kwestii pytań pozostajemy do dyspozycji. Z poważaniem, Piotr Marciniak Prezes KIKE Grupa Robocza ds. Administracji Publicznej KIKE

7 Załącznik. Interpretacja Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego W sprawie zmian w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z późn. zm.), wprowadzonych ustawą z dnia z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106, poz. 675). W związku z opublikowaniem ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106, poz. 675), uprzejmie informuję, że w art. 65 ww. ustawy zawarte zostały zmiany do ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz z późn. zm.), które wchodzą w życie w dniu 17 lipca br. Powyższe zmiany mają istotny wpływ na dotychczasową praktykę organów administracji architektoniczno-budowlanych oraz organów nadzoru budowlanego w zakresie spraw dotyczących inwestycji liniowych polegających m. in. na dodawaniu dodatkowych kabli lub wymianie kabli w istniejącej sieci lub kanalizacji kablowej. Należy zauważyć, że obecnie wykonywanie wszelkich robót, za wyjątkiem robót budowlanych w rozumieniu ustawy Prawo budowlane, w tym m. in. polegających na dowieszeniu dodatkowego kabla na słupach, w istniejącej linii elektrycznej, a także wymianie lub dołożeniu dodatkowego kabla w kanalizacji kablowej albo wymiana tych kabli, mieści się w zakresie użytkowania obiektu budowlanego zgodnie z przeznaczeniem i nie podlega przepisom ustawy Prawo budowlane. Tym samym, przy wykonywaniu ww. robót nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę lub dokonanie zgłoszenia. Komentowana nowelizacja ustawy Prawo budowlane, zmieniająca powyższą praktykę, polega m. in. na wprowadzeniu do ww. ustawy definicji obiektu liniowego. Zgodnie z brzmieniem dodawanego do ustawy Prawo budowlane art. 3 pkt 3a pod pojęciem obiektu liniowego należy rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable w niej zainstalowane nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego. W ramach przedmiotowej nowelizacji ustawodawca zdecydował się na dodanie do definicji budowli ww. obiektów liniowych, wykreślając jednocześnie drogi oraz linie kolejowe. Należy przy tym zaznaczyć, że drogi i linie kolejowe zostały zawarte w nowym przepisie art. 3 pkt 3a ustawy Prawo budowlane, wprowadzającym wspomnianą definicję obiektu liniowego. Ponadto w ramach nowelizacji przepisów art ustawy Prawo budowlane, ustawodawca wprowadził do art. 29 ust. 1 ww. ustawy, nowe rodzaje inwestycji nie wymagających pozwolenia na budowę tj. budowę telekomunikacyjnych linii kablowych (art. 29 ust. 1 pkt 20a ustawy Prawo budowlane) oraz kanalizacji kablowej (art. 29 ust. 1 pkt. 20b ustawy Prawo budowlane). Powyższe inwestycje, zgodnie z nowym brzmieniem art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane, wymagają dokonania zgłoszenia. Zmiany w przepisach ustawy Prawo budowlane polegają także na dodaniu po art. 5

8 ust. 1 pkt 2 pkt 2a, wprowadzającego obowiązek zapewnienia możliwości dostępu do usług telekomunikacyjnych, w szczególności w zakresie szerokopasmowego dostępu do Internetu. Ponadto przedmiotowe zmiany obejmują również nadanie nowego brzmienia art. 29 ust. 2 pkt 15 ustawy Prawo budowlane, zgodnie z którym pozwolenia na budowę nie wymaga wykonywanie robót budowlanych polegających na instalowaniu urządzeń, w tym antenowych konstrukcji wsporczych i instalacji radiokomunikacyjnych, na obiektach budowlanych. W ramach nowelizacji przepisu art. 29 ust. 2 ustawy Prawo budowlane, ustawodawca zdecydował się także na dodanie pkt 17 dotyczącego instalowania kabli telekomunikacyjnych w kanalizacji kablowej. Powyższe inwestycje nie wymagają również zgłoszenia. Zgodnie z brzmieniem art. 87 ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych powyższe zmiany wejdą w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia (tj. 17 lipca 2010 r.). Jednocześnie pragnę zauważyć, że art. 30 ust. 6 ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych, zobowiązuje do wyposażania budynków w instalację telekomunikacyjną umożliwiającą przyłączenie do publicznych sieci telekomunikacyjnych wykorzystywanych do świadczenia usług telefonicznych, usług transmisji danych zapewniających szerokopasmowy dostęp do Internetu oraz usług rozprowadzania cyfrowych programów radiowych i telewizyjnych w wysokiej rozdzielczości. Powyższe instalacje powinny być wykonane zgodnie z wymaganiami wprowadzonymi przez rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 marca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 56, poz. 461), które weszło w życie 8 lipca 2009 r.