Małgorzata Krzywdzik Grażyna Sołtyk. Program nauczania przedmiotu kształcenie słuchu w cyklu sześcioletnim I etap edukacyjny

Transkrypt

1 Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia w Kamieniu Pomorskim Małgorzata Krzywdzik Grażyna Sołtyk Program nauczania przedmiotu kształcenie słuchu w cyklu sześcioletnim I etap edukacyjny Kamień Pomorski 2016

2 I CELE EDUKACYJNE 1. Zainteresowanie ucznia muzyką. 2. Rozbudzanie zamiłowania do muzyki. 3. Nauczenie zasad notacji, podstawowej terminologii muzycznej i oznaczeń stosowanych w utworach w stopniu umożliwiającym samodzielne odczytywanie tekstu. 4. Rozwijanie uzdolnień muzycznych ucznia w sposób dostosowany do jego wieku i predyspozycji. 5. Zapoznanie ucznia z podstawową wiedzą o muzyce. 6. Przygotowanie do samodzielnego opracowywania krótkich i łatwych utworów. 7. Poznanie dyspozycji ogólnomuzycznych ucznia. 8. Zapewnienie harmonijnego rozwoju psychofizycznego i muzycznego dziecka. 9. Wdrożenie ucznia do systematycznego oraz świadomego przygotowywania się do zajęć lekcyjnych. 10. Kształtowanie i rozwijanie naturalnej potrzeby ekspresji twórczej w połączeniu z kształceniem wyobraźni muzycznej. 11. Kształtowanie i rozwijanie, przez cały cykl nauki, wrażliwości estetycznej i poczucia piękna oraz odczuwania przyjemności i radości z obcowania ze sztuką we wszystkich jej postaciach. 12. Przygotowanie uczniów absolwentów do drugiego etapu kształcenia. II TREŚCI NAUCZANIA 1. Budowa i sposoby rozpoznawania interwałów. 2. Rozpoznawanie i notacja struktur metrorytmicznych. 3. Sposoby czytania nut głosem. 4. Sposoby zapisywania dyktand. 2

3 III FORMY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW Do sposobów sprawdzania osiągnięć uczniów PSM w zakresie przedmiotu kształcenie słuchu należą w szczególności: a) obserwacja aktywności na zajęciach, b) prace domowe - pisemne, śpiewane, ustne, c) wypowiedzi ustne, d) prace kontrolne dyktanda, testy, kartkówki, e) przygotowanie do lekcji w postaci np. posiadania odpowiednich przyborów, podręczników, zeszytów itp., f) prace klasowe z przedmiotów ogólnomuzycznych w postaci: dyktand, sprawdzianów słuchowych oraz testów i kartkówek; g) szkolne konkursy z przedmiotów ogólnomuzycznych, również jako forma poprzedzająca udział ucznia/uczniów w konkursie zewnętrznym. IV OPIS OSIĄGNIĘĆ UCZNIA NA ZAKOŃCZENIE I ETAPU EDUKACYJNEGO Materiał nauczania Wiadomości teoretyczne. Klasa pierwsza 1. Gama C - klucz wiolinowy, położenie dźwięków na pięciolinii, nazwy litrowe i solmizacyjne, stopnie, trójdźwięk. 2. Wartości rytmiczne nut i pauz: cała nuta, półnuta, półnuta z kropką, ćwierćnuta, ósemka. 3. Znaki chromatyczne: krzyżyk, bemol, kasownik. 4. Interwały: 1, 2>, 2, 5, Podział gamy na tetrachordy: pojęcie półtonu i całego tonu. 6. Takt na dwa, trzy i cztery. 7. Oznaczenia dynamiczne: p, mp, mf, f. 8. Pojęcie volty i znak repetycji. 9. Pojęcie tempa wolnego, umiarkowanego, szybkiego. 10. Pojęcie ligatury. 3

4 Ćwiczenia słuchowe: rozróżnianie i wykonywanie wartości rytmicznych nut i pauz, rozpoznawanie półtonu i całego tonu, fragmentów gamy, słuchowe rozróżnianie trójdźwięku dur (wesoły) i moll (smutny), rozpoznawanie interwałów: 1, 2>, 2, 5, 8. Ćwiczenia rytmiczne: rozpoznawanie i wykonywanie wartości rytmicznych nut i pauz, rozpoznawanie po akcencie taktów 2/4, ¾, 4/4, realizacja ćwiczeń rytmicznych z tataizacją i z ostinatem rytmicznym. Ćwiczenia głosowe: poprawne intonowanie gam durowych, śpiewanie interwałów w górę i w dół, śpiewanie ćwiczeń solfeżowych literowo i solmizacyjnie, z ostinatem rytmicznym, z taktowaniem, a vista, z akompaniamentem i bez akompaniamentu. Dyktanda: interwałowe, melodyczne, melodyczno rytmiczne, rytmiczne. Opis osiągnięć ucznia na zakończenie klasy pierwszej Uczeń, po zakończeniu klasy I cyklu sześcioletniego, powinien: a) rozpoznawać, budować i śpiewać interwały 1, 2>, 2, 5, 8 w górę i w dół; b) rozpoznawać trójdźwięk dur i moll używając określeń wesoły i smutny; c) zapisywać i śpiewać gamę C nazwami literowymi i solmizacyjnymi, zaznaczać w niej tetrachordy i półtony; d) zapisywać i nazywać dźwięki z użyciem znaków chromatycznych; e) rozpoznawać, zapisywać i realizować następujące wartości: całą nuta, półnuta z kropką, półnuta, ćwierćnuta, ósemka; 4

5 f) rozróżniać i zapisywać oznaczenia dynamiczne: p, mp, mf, f; g) zapisać i realizować pojęcie volty i znaku repetycji; h) tempo wolne, umiarkowane i szybkie; i) rozpoznać po akcencie takt dwie-czwarte, trzy-czwarte i cztery-czwarte; j) zapisać proste dwutaktowe dyktando melodyczno rytmiczne i czterotaktowe dyktando - uzupełniankę ; k) zapisać proste dwutaktowe dyktando rytmiczne; l) śpiewać proste ćwiczenia solfeżowi literowo i solmizacyjnie. Klasa druga Materiał nauczania Wiadomości teoretyczne. 1. Powtórzenie materiału z klasy I. 2. Interwały: tercji małej, tercji wielkiej i kwarty czystej oraz poznane interwały w klasie I - 1, 2>, 2, 5, Artykulacja legato, staccato i portato. 4. Taktowanie w takcie 2/4, 3/4, 4/4. 5. Trójdźwięki dur i moll budowa i zapis. 6. Gamy: G, F, D i ich triady harmoniczne. 7. Grupy rytmiczne: szesnastki, ósemka i dwie szesnastki, dwie szesnastki i ósemka, ósemka z kropką i szesnastka, triola ósemkowa. 8. Podstawowe określenie tempa wolnego, umiarkowanego oraz szybkiego. 9. Pojęcie synkopy przez wartość. 10. Pojęcie kanonu. Ćwiczenia słuchowe: rozpoznawanie interwałów w górę i w dół, rozpoznawanie trójdźwięków dur i moll, rozpoznawanie ilości granych dźwięków. Ćwiczenia rytmiczne: 5

6 realizacja poznanych wartości i grup rytmicznych z taktowaniem, tataizacją i pulsem rytmicznym, rozpoznawanie metrum po akcencie, realizacja ćwiczeń rytmicznych z tataizacją, z ostinatem rytmicznym, taktowaniem, klaskaniem i pulsem rytmicznym w 1- i 2-głosie. Ćwiczenia głosowe: śpiewanie interwałów w górę i w dół, śpiewanie gam durowych i triad harmonicznych, śpiewanie trójdźwięków dur i moll, śpiewanie ćwiczeń solfeżowych literowo i solmizacyjnie, z ostinatem rytmicznym, z taktowaniem, a vista, z akompaniamentem i bez akompaniamentu, w 1- i 2-głosie, śpiewanie piosenek. Dyktanda: interwałowe, trójdźwiękowe, melodyczno rytmiczne, rytmiczne. Opis osiągnięć ucznia na zakończenie klasy drugie Uczeń, po ukończeniu nauki w klasie II/6, powinien umieć: a) rozpoznawać, budować i śpiewać interwały 1. 2>, 2, 3>, 3, 4, 5, 8; b) rozpoznawać, budować i śpiewać trójdźwięki dur i moll; c) zapisywać i śpiewać gamy G, D, F i ich triady harmoniczne; d) znać podstawowe określenia tempa wolnego, umiarkowanego oraz szybkiego; e) taktować na dwie-czwarte, trzy-czwarte i cztery-czwarte; f) rozróżniać i stosować podstawowe określenia tempa wolnego, umiarkowanego i szybkiego; g) znać pojęcie synkopy przez wartość; h) znać pojęcie kanonu; i) rozpoznawać, zapisywać i realizować poznane wartości i grupy rytmiczne; 6

7 j) zapisywać proste 4 taktowe dyktanda melodyczno rytmiczne z zastosowaniem poznanych interwałów i tonacji; k) śpiewać a vista ćwiczenia solfeżowi w poznanych tonacjach. Klasa trzecia Materiał nauczania Wiadomości teoretyczne. 1. Utrwalenie wiadomości poznanych w klasie I i II. 2. Interwały 1, 2>, 2, 2<, 3>, 3, 4, 5, Takt 3/8 i 6/8. 4. Pojęcie przedtaktu. 5. Pojęcie synkopy przez kreskę taktową. 6. Gamy: a, d, e, A. 7. Oznaczenia dynamiczne: pp, ff, cresc., dim./decresc. 8. Oznaczenia agogiczne: lento, largo, animato. 9. Znaki przykluczowe i przygodne. 10. Pojęcie polirytmii. 11. Trójdźwięk zwiększony i zmniejszony. 12. Pojęcie sekundy zwiększonej w odmianie gamy molowej. 13. Ugrupowanie szesnastkowe: szesnastka ósemka z kropką oraz szesnastka ósemka szesnastka. Ćwiczenia słuchowe. rozpoznawanie interwałów harmonicznie oraz melodycznie, rozpoznawanie trójdźwięków dur, moll, zwiększony i zmniejszony, rozpoznawanie gam durowych i odmian gam molowych. Ćwiczenia rytmiczne. realizacja grup rytmicznych i wszystkich poznanych wartości, rozpoznawanie wartości nut i pauz, rozpoznawanie metrum po akcencie, rozpoznawanie prostych 2-taktowych rytmów, realizacja ćwiczeń rytmicznych z klaskaniem, z tataizacją, z pulsem rytmicznym. 7

8 Ćwiczenia głosowe. śpiewanie interwałów od różnych stopni w górę i w dół, śpiewanie trójdźwięków w górę i w dół, śpiewanie gamy dur i odmian gamy molowej, śpiewanie ćwiczeń solfeżowych nazwami literowymi i solmizacyjnymi oraz z tataizacją, a akompaniamentem instrumentu, w grupach, w różnych tempach, a vista. Dyktanda: interwałowe, trójdźwiękowe, gamowe. melodyczno rytmiczne, rytmiczne. Opis osiągnięć ucznia na zakończenie klasy trzeciej Uczeń, po ukończeniu nauki w klasie III/6, powinien umieć: a) rozpoznawać, budować i śpiewać interwały 1. 2>, 2, 2<, 3>, 3, 4, 5, 8; b) rozpoznawać, budować i śpiewać trójdźwięki dur i moll oraz zwiększony i zmniejszony; c) zapisywać i śpiewać gamy C, G, D, F i A i ich triady harmoniczne; d) prawidłowo zapisywać, śpiewać i rozpoznawać odmiany następujących gam molowych: a, e, d i ich triady harmoniczne; e) znać podstawowe i bardziej szczegółowe określenia dynamiczne, agogiczne i dotyczące tempa; f) rozpoznać i umieć zapisać synkopę przez wartość i przez kreskę taktową; g) rozpoznać i umieć zapisać przedtakt; h) rozpoznawać i prawidłowo zapisywać wartości, pauzy i ugrupowania rytmiczne w takcie 2/4, 3/4, 4/4, 3/8, 6/8; i) zapisywać 4 taktowe dyktando rytmiczne oparte na poznanych wartościach rytmicznych; j) zapisywać 8 taktowe dyktando melodyczno rytmiczne z zastosowaniem poznanych interwałów, trójdźwięków i tonacji; 8

9 k) śpiewać a vista ćwiczenia solfeżowi w poznanych tonacjach. Materiał nauczania Klasa czwarta Wiadomości teoretyczne. 1. Utrwalenie wiadomości poznanych w klasach I III. 2. Interwały: 1, 2>, 2, 2<, 3>, 3, 4, 5, Wprowadzenie dominanty septymowej w postaci zasadniczej. 4. Trójdźwięki dur i moll w przewrotach. 5. Pojęcie transpozycji. 6. Podwójne znaki chromatyczne. 7. Pojęcie enharmonii. 8. Półton diatoniczny i chromatyczny. 9. Klucz basowy. 10. Podział oktaw i przenośnik oktawowy. 11. Gamy: C, G, D, A, F, B oraz a, e, h, d, g wraz z ich triadami harmonicznymi. 12. Wprowadzenie interwały kwarty zwiększonej. 13. Poprzednik i następnik. Ćwiczenia słuchowe. rozpoznawanie interwałów granych w górę i w dół harmonicznie i melodycznie, rozpoznawanie trójdźwięków dur, moll w przewrotach; akordów zwiększonych i zmniejszonych oraz dominanty septymowej w postaci zasadniczej, rozróżnianie gamy durowej i odmian gamy molowej, słuchowe rozpoznawanie poprzednika oraz następnika. Ćwiczenia rytmiczne. rozpoznawanie poznanych wartości i grup rytmicznych, rozpoznawanie metrum po akcencie, rozpoznawanie krótkich schematów rytmicznych, realizacja prostych 2-głosów rytmicznych, realizacja ćwiczeń rytmicznych w grupach i pojedynczo. 9

10 Ćwiczenia głosowe. śpiewanie interwałów w górę i w dół, śpiewanie gam durowych i odmian gam molowych, śpiewanie trójdźwięków dur i moll w postaci zasadniczej oraz w przewrotach; śpiewanie dominanty septymowej w postaci zasadniczej, śpiewanie ćwiczeń solfeżowych z przygotowywaniem i a vista oraz z taktowaniem w różnych tempach. Dyktanda. interwałowe, akordowe, gamowe. melodyczno rytmiczne, rytmiczne. Opis osiągnięć ucznia na zakończenie klasy czwartej Uczeń, po ukończeniu nauki w klasie IV/6, powinien umieć: a) rozpoznawać, budować i śpiewać w górę i w dół następujące interwały: 1, 2>, 2, 3>, 3, 4, 4<, 5, 6>, 6, 8; b) rozpoznawać, budować i śpiewać trójdźwięki dur i moll w przewrotach oraz trójdźwięk zwiększony i zmniejszony; c) rozpoznawać w odniesieniu do a¹ - śpiewać i umieć zapisywać gamy C, G, D, A, F, B i ich triady harmoniczne oraz odmiany gam molowych: a, e, h, d, g i ich triady; d) znać rolę pojedynczych i podwójnych znaków chromatycznych, umieć je zapisać i nazwać; e) znać pojęcie transpozycji i enharmonii; f) znać zapis dźwięków w kluczu basowym i umieć śpiewać proste ćwiczenia w tym kluczu; g) znać i umieć zapisywać dźwięki przy podziale klawiatury na oktawy; h) rozpoznać i prawidłowo zapisać wartości rytmiczne, pauzy oraz ugrupowania rytmiczne w dyktandach rytmicznych; i) rozpoznawać i zapisywać 8 taktowe dyktanda melodyczno rytmiczne; 10

11 j) śpiewać z przygotowaniem ćwiczenia solfeżowi o średnim stopniu trudności oraz śpiewać a vista ćwiczenia łatwiejsze. Materiał nauczania Klasa piąta Wiadomości teoretyczne. 1. Utrwalanie wiadomości poznanych w klasach I IV. 2. Interwały: septymą mała i septymą wielka. 3. Gamy: C, G, D, A, E, F, B, Es, oraz a, e, h, fis, d, g, c wraz z ich triadami harmonicznymi. 4. Interwały kwarty zwiększonej oraz jej rozwiązanie. 5. Pojęcie alteracji, ćwiczenia o rozszerzonej tonalności. 6. Podwójna kropka przy nucie. 7. Takt na 5/4, 9/8, 12/8. 8. Ozdobniki. 9. Dominanta septymowa w przewrotach. Ćwiczenia słuchowe. rozpoznawanie interwałów, trójdźwięków, odmian gamy molowej, gamy durowej, dominanty septymowej w przewrotach, trójdźwięków zwiększonych i zmniejszonych. Ćwiczenia rytmiczne. rozpoznawanie poznanych wartości grup szesnastkowych i pauz oraz realizacja tych wartości, realizacja ćwiczeń rytmicznych w jedno- i dwugłosie z uwzględnieniem podwójnej kropki przy nucie. Ćwiczenia głosowe. śpiewanie interwałów z uwzględnieniem kwarty zwiększonej i jej rozwiązania, śpiewanie trójdźwięku durowego, molowego, septymowego w przewrotach; śpiewanie trójdźwięków zwiększonych oraz zmniejszonych, śpiewanie ćwiczeń solfeżowych z przygotowaniem oraz a vista, z taktowaniem, ostinatem rytmicznym, z pomijaniem określonych dźwięków. 11

12 Dyktanda. interwałowe, akordowe, gamowe. melodyczno rytmiczne, rytmiczne. Opis osiągnięć ucznia na zakończenie klasy piątej Uczeń, po ukończeniu nauki w klasie V/6, powinien umieć: a) rozpoznawać, budować i śpiewać w górę i w dół następujące interwały: 1, 2>, 2, 3>, 3, 4, 4<, 5, 6>, 6, 7, 7<, 8; b) rozpoznawać, budować i śpiewać dominantę septymową w postaci zasadniczej i w przewrotach; c) rozpoznawać, budować i śpiewać trójdźwięki dur i moll w przewrotach, trójdźwięk zwiększony i zmniejszony oraz dominantę septymową w postaci zasadniczej i w przewrotach; d) rozpoznawać w odniesieniu do a¹ - tonację i odmianę gamy, zapisywać i śpiewać gamy C, G, D, A, E, F, B, Es i ich triady harmoniczne oraz odmiany gam molowych: a, e, h, fis, d, g, c i ich triady; e) zapisywać kwartę zwiększoną i jej rozwiązanie oraz umieć to zaśpiewać; f) zapisać podwójna kropkę przy nucie oraz wyjaśnić jej znaczenie; g) znać pojęcie alteracji; h) nazywać, rozpoznawać i zapisywać podstawowe ozdobniki w muzyce; i) rozpoznać i prawidłowo zapisać wartości rytmiczne, pauzy oraz ugrupowania rytmiczne w dyktandach rytmicznych w takcie 2/4, 3/4, 4/4, 5/4, 3/8, 6/8; j) wykonywać 8 taktowy rytm o średnim stopniu trudności; k) rozpoznawać i zapisywać 8 taktowe dyktanda melodyczno rytmiczne w poznanych tonacjach; l) śpiewać z przygotowaniem ćwiczenia solfeżowi o średnim stopniu trudności z uwzględnieniem alteracji oraz śpiewać a vista ćwiczenia łatwiejsze. 12

13 Klasa szósta Materiał nauczania Wiadomości teoretyczne. 1. Powtórzenie materiału z klasy V. 2. Interwały złożone do kwintdecymy włącznie. 3. Gamy: C, G, D, A, E, F, B, Es, As, Des oraz a, e, h, fis, d, g, c wraz z ich triadami harmonicznymi. 4. Oznaczenia agogiczne: a) tempa wolne: adagio, largo, lento. b) tempa umiarkowane: andante, andantino, moderato, allegretto, c) tempa szybkie: allegro, veloce, vivo, presto, d) oznaczenia pomocnicze: cantabile, maestoso, meno mosso, molto, piu, sempre, sostemuto, accelerando, poco a poco, stretto, rallentando, ritenuto, ritardando, a tempo, dolce. 5. Koło kwintowe. 6. Powtórzenia elementów dzieła muzycznego. 7. Poprawne łączenie wartości w taktach ćwierćnutowych oraz w taktach ósemkowych. Ćwiczenia słuchowe. rozpoznawanie interwałów prostych i złożonych, rozpoznawanie trójdźwięków dur, moll w pozycji zasadniczej i w przewrotach, rozpoznawanie trójdźwięków zmniejszonych oraz zwiększonych, rozpoznawanie dominanty septymowej w pozycji zasadniczej oraz w przewrotach, rozpoznawanie gamy durowej i odmian gamy molowej, słuchowe określanie trybu, metrum i faktury we fragmentach literatury muzycznej, słuchowa analiza fragmentów literatury muzycznej pod kątem elementów dzieła muzycznego. Ćwiczenia rytmiczne. realizacja ćwiczeń rytmicznych z uwzględnieniem poznanych grup wartości rytmicznych z taktowaniem, tataizacją, pulsem rytmicznym w jedno- i dwugłosie. 13

14 Ćwiczenia głosowe. śpiewanie interwałów w górę i w dół, śpiewanie gam durowych, odmian gamy molowej i triad harmonicznych, śpiewanie trójdźwięków dur, moll w pozycji zasadniczej i w przewrotach, śpiewanie trójdźwięków zmniejszonych oraz zwiększonych, śpiewanie dominanty septymowej w pozycji zasadniczej oraz w przewrotach, śpiewanie ćwiczeń solfeżowych w jedno- i dwugłosie, z pulsem rytmicznym, z akompaniamentem i bez, a vista, z określeniem charakterystycznych grup rytmicznych polskich tańców ludowych. Dyktanda. interwałowe, akordowe, gamowe. melodyczno rytmiczne, rytmiczne. Opis osiągnięć ucznia na zakończenie klasy szóstej Uczeń kończący naukę w klasie VI/6 powinien umieć: a) rozpoznawać, budować i śpiewać interwały w obrębie oktawy; b) znać nazwy i umieć zapisywać interwały złożone do kwintdecymy; c) rozpoznawać, budować i śpiewać trójdźwięki dur, moll w przewrotach i w pozycji zasadniczej; zmniejszone oraz zwiększone, dominantę septymową w pozycji zasadniczej oraz w przewrotach; d) śpiewać i zapisywać gamy durowe do 5 znaków, molowe w odmianach do 3 znaków wraz z ich triadami harmonicznymi; e) znać koło kwintowe; f) znać podstawowe określenia dynamiczne oraz agogiczne; g) określać metrum, tryb i fakturę w przykładach literatury muzycznej; h) określać dominujące elementy dzieła muzycznego w przykładach literatury muzycznej; i) zapisywać 8 taktowe dyktanda rytmiczne z uwzględnieniem poznanych wartości i grup rytmicznych; 14

15 j) zapisywać 8 taktowe jednogłosowe dyktanda melodyczno rytmiczne o średnim poziomie trudności; k) wykonywać 8 taktowy rytm o średniej trudności uwzględniający wszystkie poznane wartości nut i pauz oraz ugrupowania rytmiczne; l) rozpoznawać i zapisywać 8 taktowy rytm uwzględniający wszystkie poznane wartości nut i pauz oraz ugrupowania rytmiczne; m) rozpoznawać i zapisywać 8 taktowe dyktando melodyczno rytmiczne z uwzględnieniem alteracji; n) śpiewać z przygotowaniem ćwiczenia solfeżowe wykorzystujące poznane wiadomości muzyczne. V KOMENTARZ DO REALIZACJI PROGRAMU NUACZANIA PRZEDMIOTU KSZTAŁCENIE SŁUCHU OGÓLNA KONCEPCJA PROGRAMU NAUCZANIA Przedmiot kształcenie słuchu to zajęcia oparte na wielotorowym rozwijaniu percepcji słuchowych dziecka. Różnorodność ćwiczeń ma na celu nie tylko osiągnięcie poprawności intonacyjnej, ale także umiejętności czytania nut głosem, zapisywania dyktand, rozwinięcie słuchu wysokościowego, rytmicznego, harmonicznego, czy słyszenia linearnego. Istotnym aspektem kształcenia słuchu jest również korelacja i wykorzystywanie wiedzy teoretycznej w praktyce na pozostałych przedmiotach. Znajomość i postrzeganie zjawisk muzycznych w oparciu o przykłady różnorodnej literatury muzycznej, posługiwanie się właściwą terminologią nie tylko kształtuje świadomego i wnikliwego słuchacza, ale przekłada się również na poziom interpretacji instrumentalnych uczniów. WSKAZÓWKI METODYCZNE Zajęcia kształcenia słuchu odbywają się dwa razy w tygodniu w odstępie co najmniej jednego dnia poczynając od klasy I do klasy VI. Jedna lekcja kształcenia trwa 45 minut. Jest to przedmiot prowadzony w grupach liczących co najmniej 10 osób, ale nie więcej niż 16. Równie ważnym elementem wpływającym na sposób prowadzenia zajęć jest wiek uczniów. W chwili obecnej, zgodnie z obowiązującymi przepisami, naukę w klasie pierwszej rozpocząć naukę może dziecko w przedziale wiekowym 5-8 lat. Konsekwencją tego jest konieczność 15

16 takiego doboru metod pracy, aby zarówno uczeń 5/6 -letni mógł pozyskać nową wiedzę oraz umiejętności, a także aby uczeń 8/9 letni nie wyszedł z lekcji znudzony. Rodzaje ćwiczeń rozwijających słuch muzyczny powinny być dostosowane do wieku, możliwości i umiejętności dziecka. Stąd zapis dyktand rytmicznych, melodycznorytmicznych, pamięciowych w formie puzzli, uzupełnianek czy korekty. Stałym elementem lekcji powinny być ćwiczenia głosowe, czytanie nut głosem, ćwiczenia pamięciowe i ćwiczenia rozwijające słuch harmoniczny. Przebieg lekcji powinien być bardzo starannie zaplanowany. W czasie lekcji należy uwzględnić następujące elementy w różnych proporcjach, w zależności od tematu i wieku uczniów: utrwalenie poznanych wcześniej wiadomości oraz udoskonalanie umiejętności powtórzenie w formie praktycznej oraz teoretycznej; wprowadzenie nowych treści zapoznanie uczniów z nową wiedzą/umiejętnościami powinno odbywać się w pierwszej kolejności w formie praktycznej; dopiero po upewnieniu się, że uczniowie prawidłowo realizują nowe zadanie nauczyciel wprowadza informacje teoretyczne; elementy zabawy utrwalające nowo poznane zagadnienie; elementy zabawy jako przerywniki w czasie lekcji. Ważnym elementem pracy nauczyciela jest również śpiewanie stanowi ono metodę ułatwiającą wprowadzenie nowych treści (np. piosenka z określonym interwałem lub odmianą gamy), ale jest też zabawą i przyjemnością samą w sobie. WARUNKI NIEZBĘDNE DO REALIZACJI PROGRAMU NAUCZANIA 1. Planowana tygodniowa ilość godzin dydaktycznych: 2 jednostki lekcyjne, czyli dwa spotkania w tygodniu po 45 minut każde w odstępie co najmniej jednego dnia. 2. Niezbędne pomoce dydaktyczne, które powinny znajdować się w klasie, w której prowadzone są zajęcia kształcenia słuchu: b) instrument klawiszowy: Clavinova 1 sztuka, lub pianino 1 sztuka. c) taboret z regulowaną wysokością 1 sztuka d) tablica w pięciolinię duża - 1 sztuka e) zestaw perkusyjny z dzwonkami chromatycznymi 1 sztuka 16

17 f) nuty oraz książki - podręczniki, solfeże, dyktanda, zeszyty ćwiczeń (wg wykazów znajdujących się w programach nauczania opracowanych przez nauczyciela) - znajdują się w zbiorach szkolnego magazynu nut i książek g) papier nutowy kartki w pięciolinię znajdują się w sekretariacie Szkoły h) magnetofon z możliwością odtwarzania CD 1 sztuka lub wieża stereo i) stoliki uczniowskie 8 sztuk j) krzesła dla uczniów 16 sztuk 3. Dostęp do szkolnych urządzeń biurowych, takich jak: kserokopiarka i bindownica. Celująca: VI WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY udział w konkursach z kształcenia słuchu, przynajmniej bardzo dobre oceny z dyktand i prac pisemnych z zakresu materiału danej klasy. Bardzo dobra: opanowanie materiału w stopniu bardzo dobrym, bezbłędne zapisywanie dyktand interwałowych, akordowych, rytmicznych, melodyczno rytmicznych, umiejętność budowania poznanych interwałów, trójdźwięków i akordów od podanych stopni, umiejętność wykorzystania posiadanej wiedzy przy zapisywaniu dyktand i śpiewaniu ćwiczeń solfeżowych, systematyczne przygotowywanie się do lekcji (noszenie przyborów, odrabianie prac domowych), bardzo dobre oceny z prac pisemnych. Dobra: opanowanie materiału w stopniu dobrym, 17

18 umiejętność korzystania z pomocy nauczyciela przy zapisywaniu dyktand i śpiewaniu ćwiczeń solfeżowych, dobre opanowanie umiejętności budowy interwałów, trójdźwięków i akordów oraz ich przewrotów, dobre oceny z prac pisemnych. Dostateczna: opanowanie materiału w stopniu dostatecznym, słaba znajomość interwałów, trójdźwięków i gam, brak umiejętności korzystania z pomocy nauczyciela przy samodzielnym wykonywaniu zadań, słabe oceny z dyktand i prac pisemnych. Dopuszczająca: opanowanie materiału w stopniu niezadowalającym, wyrywkowa znajomość rozpoznawania i budowania interwałów, trójdźwięków i gam, sporadyczne, poprawne wykonywanie samodzielnych zadań, bardzo słabe oceny z dyktand i prac pisemnych. 18

19 19