Koncepcja behawiorystyczna, czyli manipulacja doskonała.
|
|
- Barbara Grażyna Jóźwiak
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wydział Nauk Stosowanych Kierunek studiów: Fizjoterapia niestacjonarna PRACA PROJEKTOWA Przemysław S. Knycz Koncepcja behawiorystyczna, czyli manipulacja doskonała. Praca projektowa napisana pod kierunkiem dr Dominika Siewniak-Maciuszek DĄBROWA GÓRNICZA
2 Spis treści Wstęp Warunkowanie klasyczne Sterowanie negatywne - mit kary Generalizacja hamowania Zaburzenia emocjonalne Unikanie źródła karania Dostarczenie negatywnych wzorców zachowania Pozbawianie nagród Sterowanie pozytywne wzmocnienia Procedura stałych odstępów czasowych Procedura stałych proporcji Procedura zmiennych odstępów czasowych Procedura zmiennych proporcji Poziomy wzmocnień Podsumowanie Piśmiennictwo
3 Wstęp. Koncepcja behawiorystyczna jest bardzo bliska mojemu sercu. Pierwsze zetknięcie z tą psychologią miałem w 2011 roku, gdzie moja żona brała udział w warsztatach związanych ze wzmocnieniami pozytywnymi. Wróciła odmieniona i wysłała również mnie, ze słowami Musisz tam jechać. No i pojechałem. Na samych warsztatach w zasadzie spędziliśmy 80 godzin wykładowych oraz 20 godzin praktycznych. Obiekty szkolenia kurczaki - były wstępnie przygotowane do zajęć trenerzy przygotowali obiekty do pracy na stole i zastosowali skojarzenie nagrody z odgłosem wydawanego przez kliker. Kliker, zwany też markerem zachowania, jest urządzeniem wydającym charakterystyczny dźwięk klik, znany również z kapsli po napoju Frugo, daje znać obiektowi, że zachowanie, które prezentuje jest zachowaniem pożądanym. Warunkowanie klasyczne. Z doświadczenia Pawłowa można dowiedzieć się, że istnieją bodźce, na które reagowania nie musimy się uczyć. Są to bodźce bezwarunkowe, jak jedzenie. Również Pawłow zdefiniował istnienie bodźców neutralnych, takich jak kliker czy dzwonek (teoretycznie obojętny dla obiektu). Zauważył on, że sam bodziec w postaci dzwonka, nie wywołuje u psa reakcji, natomiast uruchamiając dzwonek przed podaniem jedzenia, wydając pokarm, powtarzając czynność klika razy, pies zaczął reagować na sam dźwięk dzwonka poprzez ślinienie się po prostu wiedział, że zaraz dostanie pokarm. Odruch wytworzył się dzięki wielokrotnemu skojarzeniu bodźca, w tym przypadku dźwięku dzwonka z podawaniem pokarmu. Pawłow w tym procesie nazwał dzwonek bodźcem warunkowym, a podanie pokarmu po sygnale dźwiękowym wzmocnieniem bodźca warunkowego. Odkrył również, że warunkowanie jest najskuteczniejsze, gdy czas pomiędzy bodźcem warunkowym, a bezwarunkowym nie jest zbyt duży około 0,5 sekundy. Przy większych odstępach warunkowanie trwa dłużej lub w ogóle nie zachodzi. Kojarząc jedzenie z odgłosem klikera, dzwonka czy gwizdka, wystąpi więc asocjacja między dwoma bodźcami i będzie bodźcem warunkowym (obiekt wie, że sygnał oznacza wydanie pokarmu). By wystąpiła asocjacja pomiędzy bodźcami, należy ją utrzymywać - nie można używać bodźca warunkowego i nie wydawać pokarmu - takie powiązanie po prostu wygaśnie. Warto jeszcze wspomnieć, że warunkowanie instrumentalne jest zawsze narzędziem do osiągania pewnych skutków w zachowaniu (powoduje konsekwencje zmiany zachowania). Warunkowanie musi również być konsekwentne - zachowania łatwo się modyfikują przez manipulację konsekwencjami, które muszą być natychmiastowe. Jak wcześniej wspomniałem, odległe konsekwencje są bardzo trudne do skojarzenia. Konsekwencje zachowania, które mają na nie wpływ nazywamy wzmocnieniami, jeśli intensyfikują zachowanie, natomiast nazwiemy je wygaszeniem, jeśli prowadzą do jego zaniku. Należy zapamiętać, że wzmocnienia i wygaszenia są zawsze definiowane przez odbiorcę. Zawsze trzeba zbadać co jest wzmocnieniem, a co wygaszeniem dla badanego obiektu, jest to bardzo personalne. 3
4 Sterowanie negatywne - mit kary. Sterowanie negatywne, zwane inaczej sterowaniem awersyjnym lub punitywnym, polega na stosowaniu wzmocnień ujemnych, takich jak deprywacja pokarmowa, kary pieniężne, przymus, represje, złe stopnie, odrzucenie przez grupę społeczną, degradacja zawodowa. Tego rodzaju bodźce zwane są karami. Zostały ono celowo wprowadzone przez ludzi w celu wyeliminowania zachowań aspołecznych i dewiacyjnych. O ile nagrody są rzadkim środkiem sterowania, to we współczesnym środowisku kary stanowią często główne narzędzie zmiany zachowania. Behawioryści wykazali, iż skuteczność sterowania negatywnego jest znacznie mniej skuteczna, niż efektywność sterowania pozytywnego. Wzmocnienie negatywne, czyli szeroko rozumiana kara, z reguły nie eliminuje zachowań aspołecznych tylko je tłumi i zahamowuje na pewien czas. Człowiek ukarany za przewinienie przestaje zachowywać się aspołecznie, ale tylko w okresie, w którym istnieje zagrożenie otrzymania ponownego wzmocnienia negatywnego. Gdy zagrożenie to mija, zaczyna znów reagować w sposób niepożądany. Ludzie chcąc uniknąć następnych wzmocnień negatywnych planują coraz bardziej wysublimowane i skomplikowane reakcje, które zmniejszą ryzyko otrzymania wzmocnienia negatywnego. Przykładem na takie zachowanie są znalezione pamiętniki ludzi, którzy przebywali w więzieniu, w których analizowani oni swoje aktualnie popełniane błędy i tworzyli plan doskonały kradzieży, tak, by nie dać się złapać w przyszłości podczas następnego włamania czy też napadu. Kara może w pełni spełniać swoje zadania wtedy i tylko wtedy jeśli zostanie włączona w całościowy program modyfikacji zachowania. Nie wystarczy karać, ale należy wskazywać ludziom nowe drogi osiągania wzmocnień pozytywnych. Dobrym przykładem może być sytuacja z mojego rodzinnego podwórka. Nieopodal mojej rodzinnej miejscowości było miejsce, w którym znajdowało się nielegalne kąpielisko nierzadko oblegane w ciepłe dni. Moi znajomi, którzy zostali przyłapani na kąpieli, zostali ukarani mandatami. Przez pewien okres stronili od kąpieli w tym miejscu, następnie po jakimś czasie wracali do dawnej czynności. Bardzo dobrą reakcją władz wsi na te potrzeby ludzkie, była organizacja w tym miejscu kąpieliska strzeżonego, obecnie obiekt cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem. Stosując wzmocnienia negatywne kary, spotkamy się ze zjawiskami, które towarzyszą procesowi warunkowania. Są to generalizacja hamowania, zaburzenia emocjonalne, unikanie źródła karania, czy też nauka wymierzania kary. Generalizacja hamowania. Badacze odkryli, że kara tłumi nie tylko reakcje niepożądane, ale także wiele zachowań pożądanych. Aby temu zapobiec należy karać reakcje, które chcemy by wygasły, ale jednocześnie nagradzać reakcje pożądane. Nie jest wykluczone, że cały zespół negatywnych zjawisk społecznych, takich jak bierność, brak zaangażowania w swoją pracę, wiąże się z generalizacją hamowania. Ludzie przyjmują pogląd, że aktywność się nie opłaca. Aby zapobiec temu zjawisku, należy karać zachowania aspołeczne i jednocześnie nagradzać działania pożądane. Dzięki temu wiele pozytywnych reakcji człowieka nie zostanie zablokowanych
5 Zaburzenia emocjonalne. Reakcje lękowe są najczęściej reakcją na silne i nieadekwatne kary, prowadzące do reakcji unikania, co w następstwie stosowania kolejnych kar wzmaga gniew i agresję. Często człowiek zaczyna reagować emocjonalnie na zupełnie neutralne bodźce. Żyjemy w czasach, w których zaburzenia emocjonalne są jednym z głównych problemów człowieka. Rozbudowany system karania może jedynie utrudnić rozwiązanie tego problemu. 2 Kumulacja bodźców negatywnych, która przecież nierzadko się zdarza w codziennym życiu, może skutecznie wpłynąć na negatywny odbiór świata przez jednostkę. Czy ludzie u władzy nie powinni się pochylić nad tym problemem? Unikanie źródła karania. Kolejne odkrycie badaczy ukazało, że obiekty zaczynają unikać miejsc i źródeł, z których najczęściej otrzymywane są wzmocnienia negatywne. Jest rzeczą naturalną, że ludzie unikają tych osób i instytucji, które wymierzają im kary. Jeśli wychowawca klasy często stosuje surowe kary, a jednocześnie obce mu są metody sterowania zachowaniem za pomocą nagród, uczniowie będą unikać szkoły i opuszczać lekcje. Podobnie w instytucji, w której wzmocnienia negatywne całkowicie zdominowały wzmocnienia pozytywne, występuje zjawisko fluktuacji kadr; często najlepsi pracownicy opuszczają zakład, w którym kara stała się podstawowym narzędziem oddziaływania na ludzi. Jedynie zwiększenie roli wzmocnień pozytywnych, takich jak bodźce materialne, dobra atmosfera pracy czy uznanie społeczne, może zapobiec temu zjawisku. 3 Ciekawym odniesieniem może być tutaj stosunek społeczeństwa do Urzędów Skarbowych, kto lubi tam chodzić? Czyż nie można zastosować parafrazy podatku dochodowego w postaci Kto osiąga dochód, podlega karze grzywny? Dostarczenie negatywnych wzorców zachowania. W zasadzie najważniejszym z odkrytych podczas badań zjawisk występujących podczas karania, jest zachodzenie procesu uczenia się - dziecko karane za złe zachowanie, samo będzie się uczyło jak wymierzać karę. Przyjmijmy, że rodzice biją swoje dziecko za jego agresywne zachowanie się w szkole. Taka kara fizyczna nie tylko tłumi agresję, ale również uczy dziecko, jak wymierzać karę. Zachowanie rodziców jest wzorcem, który może zostać przez niego zaakceptowany; dziecko zacznie stosować przemoc w stosunku do swoich rówieśników. Sztuka karania przechodzi więc z pokolenia na pokolenie. Jeśliby pedagogowie, urzędnicy czy socjotechnicy zdawali sobie sprawę, że proces karania jest jednocześnie procesem uczenia się, w którym osoba karana zapoznaje się z negatywnymi wzorcami zachowań, to prawdopodobnie z większą rozwagą i umiarem stosowaliby oni wzmocnienia negatywne. 4. Jest to jednocześnie również najsmutniejsze z odkryć związanych z badaniami behawiorystów
6 Pozbawianie nagród. Jedną z procedur sterowania negatywnego jest procedura polegająca nie tyle na stosowaniu kar co na pozbawianiu nagród. Odbieranie przywilejów i możliwości korzystania z praw pełni w tej procedurze rolę bodźca negatywnego. Specyficzne jest to, iż jeśli w poprzednich procedurach ludzie unikali źródła karania, o tyle w tej procedurze skupiają się na źródle, które pozbawiają nagrody. Przeprowadzone badania pozwalają jedynie sformułować kilka interesujących hipotez. W pewnym eksperymencie pokazywano chłopcom, którzy mieli tendencję do ssania palców, ciekawe filmy rysunkowe. W chwili, gdy chłopiec zaczął ssać palec, przerywano pokaz. Taka deprywacja sensoryczna spowodowała dość szybkie zmniejszenie liczby niepożądanych reakcji. Okazało się jednak, że nie był to trwały efekt, ponieważ w sytuacjach życiowych, na przykład na lekcjach, dzieci znów ssały palce. Tego typu badania zdają się wskazywać, że usunięcie nagrody działa podobnie jak normalna kara. Wywołuje więc ono jedynie skutki doraźne i być może skuteczne, gdy łączone jest ze wskazywaniem ludziom konstruktywnej alternatywy. Pozbawienie wzmocnień pozytywnych (nagród) wywołuje jednocześnie wiele skutków, które są specyficzne dla tej metody sterowania negatywnego. Godny zanotowania jest fakt, że o ile w poprzednio opisanych metodach ludzie próbowali unikać źródła karania, a więc unikali instytucji i osób wymierzających karę, o tyle obecnie skierowują uwagę na źródła, które pozbawiają ich nagrody. Tak więc chłopcy w opisanym eksperymencie interesowali się eksperymentatorem, który przerywał projekcję filmu. Ponadto pozbawienie wzmocnienia pozytywnego nie wywołuje tak silnych reakcji emocjonalnych, szczególnie lękowych. Z tych względów wydaje się, że metoda ta jest bardziej humanitarna. Zbyt mało jednak przeprowadzono badań empirycznych, aby stwierdzić, czy tak jest na pewno. Nie jest wykluczone, że wywołuje ona jakieś dodatkowe skutki negatywne, których obecnie nie można przewidzieć. 5 Sterowanie pozytywne wzmocnienia. Najważniejszą rzeczą, która wynika z koncepcji behawiorystycznej, są wzmocnienia pozytywne, które odgrywają główną rolę w sterowaniu zachowaniem. Aby nim skutecznie sterować należy sobie najpierw odpowiedzieć na pytania: Jakie wzmocnienia są odpowiednie w danych okolicznościach? Jakie nagrody wpłyną na to, że uczniowie będą lepiej się uczyć i rozwiązywać zadania czy nawet pokochają edukację? Dobór odpowiednich wzmocnień pozytywnych jest jednak bardzo trudny. Okazuje się bowiem, że ten sam bodziec zewnętrzny może być wysoką nagrodą dla jednych, a surową karą dla innych, jest to sprawa bardzo indywidualna. Dobór właściwych wzmocnień jest jedynie pierwszym krokiem manipulacji zachowaniem instrumentalnym. Duże znaczenie posiada również procedura stosowania nagród, czyli system reguł, które decydują o tym, jak często, kiedy i za jakie zachowanie badacz wzmacnia reakcje człowieka. Procedura stałych odstępów czasowych. Zachowanie jest regularnie nagradzane po upływie określonego czasu. Procedura ta niestety wywołuje ujemne skutki. Skoro nie ma wyraźnej zależności pomiędzy osiągnięciami, a wielkością wzmocnienia materialnego i moralnego, ludzie często działają na zwolnionych obrotach, często 5 6
7 pracują nierytmicznie, zwalniają tempo pracy po otrzymaniu wypłaty (czyli nagrody), a jednocześnie zwiększają wysiłek tuż przed jej otrzymaniem. Osobiście zauważam u siebie w firmie, że pracownicy zatrudnieni jako podwykonawcy, rozliczający się w okresach tygodniowych, pracują wydajniej. Procedura stałych proporcji. Człowiek otrzymuje wzmocnienia po wykonaniu określonej pracy. W tej sytuacji człowiek otrzymuje wzmocnienie regularnie po każdej n-tej reakcji. Procedura ta pobudza aktywność i zwiększa tempo działania. Jego skuteczność w dużym stopniu zależy od tego czy umiemy prawidłowo określić, po ilu reakcjach człowieka należy podać wzmocnienie. Procedura zmiennych odstępów czasowych. Wydawane wzmocnienia są nieregularne. Czas upływający pomiędzy reakcją, a nagrodą zmienia się losowo. Procedura ta nie pozwala na przewidywanie momentu otrzymania wzmocnienia, więc nie występuje skojarzenie zachowania, z wydaną nagrodą obiekt badany nie wie za co dostaje nagrodę. Procedura zmiennych proporcji. W tym przypadku zmienia się liczba reakcji, po których następuje wzmocnienie, jak w grze losowej - przeciętnie co dziesiąty los wygrywa jednak gracz może wygrać już za pierwszym razem albo dopiero za setnym. Okazuje się, że rozkład o zmiennych proporcjach jest najbardziej efektywny, gdyż ludzie pracują na wytężonych obrotach i wykazują dużą aktywność żyjąc w nadziei, że wcześniej czy później zostaną nagrodzeni. Nawet najbardziej wyrafinowane procedury wzmacniania nie dadzą wyników, gdy człowiek nie nauczy się uprzednio określonych wzorów zachowań instrumentalnych. W procesie wzmacniania pozytywnego, ważną role odgrywają metody konstruowania reakcji człowieka. Jedną z takich metod polega na stosowaniu przez nauczyciela czy psychoterapeutę nagradzania zachowania, które są wprawdzie bardzo odległe od pożądanych, ale które zostały już opanowane przez człowieka. Stopniowo kryteria wzmacniania stają się coraz bardziej surowe. W kolejnych etapach nauczyciel czy psychoterapeuta zaczynają nagradzać jedynie bardziej złożone reakcje, które są zbliżone do reakcji pożądanych. Taka metoda nazywa się metodą kolejnych przybliżeń. Zasady sterowania pozytywnego są zbyt rzadko przestrzegane, co prowadzi do fatalnych konsekwencji, które nazwać można błędami sterowania. Najpowszechniejszym błędem jest opóźnienie wzmocnienia. Odroczenie nagrody zmniejsza jej znaczenie i obniża poziom ludzkiego wysiłku. Wzmocnienie powinno być bezpośrednie i jak najszybsze. Jeśli uczeń otrzymuje dobrą ocenę kilka lub kilkanaście dni po wykonaniu zadania czy napisaniu sprawdzianu, traci ona dla niego na znaczeniu. Również zbyt późne wyrażenie uznania lub podziwu albo odroczenie wynagrodzenia za pracę, wpływa negatywnie na dalszą aktywność człowieka. 7
8 Poziomy wzmocnień. Podczas badań, psychologowie behawioralni odkryli, że istnieją cztery poziomy wzmocnień. wzmocnienie pierwszorzędowe (primary reinforcer) jest nim jedzenie. wzmocnienie drugorzędowe (secondary reinforcer) np. kliknięcie czy sygnał dzwonka jest to informacja, że pojawi się wzmocnienie pierwszorzędowe. wzmocnienie trzeciorzędowe (third reinforcer) hasło czy też komenda - zawiera informację jak otrzymać wzmocnienie drugorzędowe, które prowadzi do pierwszorzędowego. wzmocnienie czwartorzędowe (quarternary reinforcer) zapowiedź wzmocnień, informacja że pojawi się wzmocnienie trzeciorzędowe, np. nawiązujemy kontakt wzrokowy z obiektem czy ubieramy strój do treningu, co jest oznaką, że obiekt będzie szkolony. Podsumowanie. Psychologowie opracowali tę koncepcję pod koniec lat 50 XX wieku. Pomimo dokonanych odkryć, które były przeprowadzone w sposób eksperymentalny, siła kary nadal jest odczuwalna we współczesnych społeczeństwach. Zdarzają się w dzisiejszych czasach inicjatywny zmieniające podejście do stosowania kar. Przykładem może być postawienie fotoradaru w Sztokholmie, który robi zdjęcia kierowcom jadącym prawidłowo, a potem wśród takich kierowców jest losowana nagroda. Na efekt nie trzeba było długo czekać średnia prędkość przy ograniczeniu do 30km/h, przed postawieniem fotoradaru wynosiła 32km/h po postawieniu 25km/h. W Polsce kierowcy, dzięki fotoradarom, utrzymują prawidłową prędkość tylko tam, gdzie fotoradar stoi efekt jest krótkotrwały i nie wpływa długotrwale na zachowanie Polskiego kierowcy, co najwyżej uczy go zwalniać w odpowiednim momencie, by nie zostać złapanym, a dodatkowo obserwuje się jak kierowcy znacznie przyśpieszają zaraz za fotoradarem. Według mojej opinii behawioryści stworzyli obraz człowieka trochę niepełny, ale ukazujący jak przebywanie w określonym środowisku wpływa na jego zachowania, które są wynikiem oddziaływania bodźców negatywnych i pozytywnych. Warto podkreślić, że to przecież my tworzymy to środowisko, które na nas wpływa. Sądzę, że przed człowiekiem współczesnym stoi wiele wyzwań związanych ze zbudowaniem przyjaznego społeczeństwa, które dostarczając bodźców pozytywnych, będą w stanie zmienić zachowania niepożądane społecznie, na akceptowalne. Piśmiennictwo. 1. Koncepcje psychologiczne człowieka - Kozielecki Józef. 2. Affective Neuroscience - Jaak Panksepp
manipulacja doskonała
Koncepcja behawiorystyczna, czyli manipulacja doskonała Przemysław S. Knycz 160507_2133 Zanim zaczniemy... Jestem zwolennikiem tej koncepcji, ponieważ sam stosuję ją w codziennym życiu. Działa wobec zwierząt,
Bardziej szczegółowoWpisany przez Agata Ladra piątek, 19 października :19 - Poprawiony piątek, 19 października :23
NAGRODY I KARY W WYCHOWANIU Zagadnienie stosowania nagród i kar w wychowaniu w rodzinie i placówkach, takich jak przedszkole i szkoła, ciągle budzi ciekawość i wiele kontrowersji. Nieomal codziennie zadajemy
Bardziej szczegółowoĆwiczenie XII. Odruchy warunkowe
Ćwiczenie XII Odruchy warunkowe Odruchy Odruchy Warunkowe Bezwarunkowe Klasyczne (Pawłowowskie) Instrumentalne Animalne I rzędu II i wyższego rzędu Wegetatywne Odruchy bezwarunkowe Odruchy bezwarunkowe
Bardziej szczegółowoJak wytresować swojego psa? Częs ć 7. Zostawanie na miejscu
Jak wytresować swojego psa? Częs ć 7 Zostawanie na miejscu Zostawanie na miejscu Zostawanie na miejscu jest jedną z przydatniejszych komend, którą powinien opanować nasz pies. Pomaga zarówno podczas treningów
Bardziej szczegółowoMetoda Opcji Metoda Son-Rise
Metoda Opcji Metoda Son-Rise autorzy: Barry Kaufman oraz Samahria Kaufman syn diagnoza- głęboki autyzm i opóźnienie umysłowe, IQ poniżej 30; opracowali własną metodę-> obserwując zachowania syna stwierdzili,
Bardziej szczegółowoPamięć i uczenie się Behawioryzm. Uczenie się jako wytwarzanie odruchów warunkowych
Pamięć i uczenie się Behawioryzm. Uczenie się jako wytwarzanie odruchów warunkowych W 2 dr Łukasz Michalczyk 1 behawioryzm to kierunek psychologii skupiający się na badaniu zachowania, o r a z pomijaniu
Bardziej szczegółowoPoznań Copyright by Danuta Anna Michałowska PRZEGLĄD GŁÓWNYCH TEORII NAUCZANIA I UCZENIA SIĘ
1 PRZEGLĄD GŁÓWNYCH TEORII NAUCZANIA I UCZENIA SIĘ GŁÓWNE TEORIE NAUCZANIA I UCZENIA SIĘ: 1. behawiorystyczne zajmujące się w różnych ujęciach bodźcami, reakcjami i wzmocnieniami; 2. poznawczo procesualne
Bardziej szczegółowoEtapy procesu badawczego. mgr Magdalena Szpunar
Etapy procesu badawczego mgr Magdalena Szpunar Wiedza naukowa oparta jest na wnioskowaniu oparta jest na doświadczeniu (obserwacji) naukowcy stosują kryteria logiczne i empiryczne do weryfikacji twierdzeń
Bardziej szczegółowoMotywacja PROCESY MOTYWACJI. Teorie treści (co motywować) Podejścia do motywacji. Teoria oczekiwań. Teorie procesu (jak motywować)
PROCESY MOTYWACJI Motywacja Jest procesem psychicznej regulacji, od którego zależy kierunek ludzkich czynności oraz ilość energii, jaką na realizację danego kierunku człowiek gotów jest poświęcić. Tak
Bardziej szczegółowoCzy potrafisz się uczyć? badanie ewaluacyjne
Czy potrafisz się uczyć? badanie ewaluacyjne W celu zbadania efektywności uczenia się, przygotowałam i przeprowadziłam wśród uczniów mojej klasy ankietę na temat Czy potrafisz się uczyć?. Test przeprowadziłam
Bardziej szczegółowo26 marca 2015 r. Agresywne zachowania młodzieży jak sobie radzić w sytuacjach trudnych (agresja słowna, fizyczna, psychiczna, cyberprzemoc).
26 marca 2015 r. Agresywne zachowania młodzieży jak sobie radzić w sytuacjach trudnych (agresja słowna, fizyczna, psychiczna, cyberprzemoc). 16 kwietnia 2015 r. Wczesna interwencja oraz profilaktyka wśród
Bardziej szczegółowoPROCES MOTYWACJI. Podstawowy proces motywacji Zestawienie teorii motywacji. Niezaspokojona potrzeba. Napięcie. Poszukiwanie.
PROCES MOTYWACJI Podstawowy proces motywacji Niezaspokojona potrzeba Napięcie Poszukiwanie Popęd Zaspokojona potrzeba Osłabnięcie napięcia Tabela 1. Przedstawiciel Zestawienie teorii motywacji Teorie treści
Bardziej szczegółowoProcesowe wspomaganie szkół i przedszkoli. Prezentacje dobrych praktyk. 24 października 2014r.
Procesowe wspomaganie szkół i przedszkoli Prezentacje dobrych praktyk 24 października 2014r. Procesowe wspomaganie na przykładzie III Liceum Ogólnokształcącego w Łomży w obszarze: Techniki uczenia się
Bardziej szczegółowoJak wytresować swojego psa? Częs ć 2. Podstawowe komendy siad i leżeć
Jak wytresować swojego psa? Częs ć 2 Podstawowe komendy siad i leżeć Podstawowe komendy: siad, leżeć Podstawowymi komendami, które powinien znać pies, są komendy siad oraz leżeć. Są to komendy, które ułatwiają
Bardziej szczegółowoMOTYWOWANIE W ZARZĄDZANIU
WYKŁAD 9 MOTYWOWANIE W ZARZĄDZANIU 1 1. Istota motywacji i motywowania: Motywacja jest to ogół bodźców, pobudek oraz stan gotowości ludzi, do określonego zachowania się i działania. Motywacja wewnętrzna
Bardziej szczegółowoDIAGNOZA WSTĘPNA. (Anna Michalska, Jak nakłonić dziecko do nauki)
DIAGNOZA WSTĘPNA Motywacja do uczenia się definiowana jest jako znaczenie i wartość nauki dla danego człowieka, jaką ów człowiek jej przypisuje, i charakteryzowana przez długoterminowe zaangażowanie się
Bardziej szczegółowoJak wytresować swojego psa? Częs ć 8. Sztuczki
Jak wytresować swojego psa? Częs ć 8 Sztuczki Sztućzki: proszenie, podawanie łapy Uczenie sztuczek nie jest konieczne, jeśli chodzi o rzeczy, które psy powinny umieć. Warto jednak wiedzieć, że sam proces
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo w szkole analiza badań
Bezpieczeństwo w szkole analiza badań Szkoła jest instytucją organizującą życie jednostki i życie społeczne. Wywiera na człowieka ogromny wpływ. Jest dla niego miejscem, w którym nabiera doświadczenia
Bardziej szczegółowoSpis treści. Rysunki i tabele... Wstęp do wydania polskiego... Przedmowa... Podziękowania...
Spis treści Rysunki i tabele... Wstęp do wydania polskiego... Przedmowa... Podziękowania... XI XIII XV XIX Wprowadzenie... 1 Umiejętności społeczne i dziecko w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym...
Bardziej szczegółowoPlan działań profilaktycznych Gimnazjum im. Biskupa Michała Kozala w Białośliwiu (rok szkolny 2015/2016)
Plan działań profilaktycznych Gimnazjum im. Biskupa Michała Kozala w Białośliwiu (rok szkolny 2015/2016) Plan działań profilaktycznych został przedstawiony i zaakceptowany przez Radę Pedagogiczną w dniu
Bardziej szczegółowoZaburzenia zachowania ze szczególnym uwzględnieniem agresji. Dr.n.med. Tomasz Srebnicki
Zaburzenia zachowania ze szczególnym uwzględnieniem agresji Dr.n.med. Tomasz Srebnicki Pytania Jakie jest miejsce agresji w zaburzeniach klinicznych? Jakie są przyczyny agresji? Co jest najczęstszą przyczyną
Bardziej szczegółowoProgram terapii i edukacji dzieci z autyzmem TEACCH Treatment and Education of Autistic Communication Handicapped Children
Program terapii i edukacji dzieci z autyzmem TEACCH Treatment and Education of Autistic Communication Handicapped Children Elementy programu TEACCH w pracy z uczniem z umiarkowaną lub znaczną niepełnosprawnością
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAPRAWCZY PO ANALIZIE WYNIKÓW SPRAWDZIANU ZEWNĘTRZNEGO W ROKU SZKOLNYM 2010/2011 SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. WL.
PROGRAM NAPRAWCZY PO ANALIZIE WYNIKÓW SPRAWDZIANU ZEWNĘTRZNEGO W ROKU SZKOLNYM 2010/2011 SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. WL. SZAFERA W ŻARKACH I CELE PROGRAMU Cel główny: poprawa efektywności kształcenia w szkole
Bardziej szczegółowoKategorie trudnych zachowań
Kategorie trudnych zachowań Przyczyny trudnych zachowań 1. czynniki fizjologiczne/biologiczne: -choroby, -ból, -somatyczne, -zespół PMS, -popęd seksualny; 2. czynniki psychiczne: -strach, -obniżone poczucie
Bardziej szczegółowoOcenianie Kształtujące. Opracowała: Jolanta Dobrowolska Gimnazjum Nr 3 w Legionowie
Ocenianie Kształtujące Opracowała: Jolanta Dobrowolska Gimnazjum Nr 3 w Legionowie Ocenianie kształtujące polega na pozyskiwaniu przez nauczyciela w trakcie nauczania informacji, które pozwolą rozpoznać,
Bardziej szczegółowoWarsztaty dla rodziców. Spotkanie I Metody i formy pracy z dzieckiem niepełnosprawnym intelektualnie. Przygotowanie do treningu czystości.
Warsztaty dla rodziców Spotkanie I Metody i formy pracy z dzieckiem niepełnosprawnym intelektualnie. Przygotowanie do treningu czystości. I. Zasady podstawowe w pracy z dzieckiem niepełnosprawnym. II.
Bardziej szczegółowoTRUDNE ZACHOWANIA UCZNIÓW. Co warto (a czego nie warto) robić w ramach działań wychowawczych w szkole
TRUDNE ZACHOWANIA UCZNIÓW. Co warto (a czego nie warto) robić w ramach działań wychowawczych w szkole Jacek Pyżalski Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2015 Prezentacja
Bardziej szczegółowoProblematyka motywowania w nowoczesnej szkole. prof. nz dr hab. Joanna M. Moczydłowska
Problematyka motywowania w nowoczesnej szkole prof. nz dr hab. Joanna M. Moczydłowska Co to jest motywacja? Etymologia słowa motywacja wskazuje na jej korzenie w języku łacińskim. Movere oznacza ruch,
Bardziej szczegółowoZespół Szkolno Przedszkolny w Twardorzeczce Przedszkole w Twardorzeczce Rok szkolny 2016/2017 KSZTAŁTOWANE SĄ POSTAWY I RESPEKTOWANE NORMY SPOŁECZNE
Zespół Szkolno Przedszkolny w Twardorzeczce Przedszkole w Twardorzeczce Rok szkolny 16/17 KSZTAŁTOWANE SĄ POSTAWY I RESPEKTOWANE NORMY SPOŁECZNE Cel ewaluacji: Pozyskanie informacji dotyczących znajomości
Bardziej szczegółowoJak efektywnie komunikować się z rodzicami.
Jak efektywnie komunikować się z rodzicami. Współpraca dwóch najważniejszych środowisk wychowawczych domu i szkoły jest podstawą właściwego rozwoju dziecka. oczekiwania O Rodzicow O Nauczycieli Moja rola
Bardziej szczegółowoRAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ 2014/2015
RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ 2014/2015 Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie nadzoru pedagogicznego z dnia 7 października 2009 r. wraz ze zmianami z dnia 10 maja 2013
Bardziej szczegółowoDziałania szkoły na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa na jej terenie 2. Cele ewaluacji
1. Przedmiot ewaluacji Działania szkoły na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa na jej terenie 2. Cele ewaluacji Cel ogólny Diagnoza środowiska szkolnego w kontekście poczucia bezpieczeństwa wszystkich uczestników
Bardziej szczegółowoDzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze.
Przedmowa Kiedy byłem mały, nawet nie wiedziałem, że jestem dzieckiem specjalnej troski. Jak się o tym dowiedziałem? Ludzie powiedzieli mi, że jestem inny niż wszyscy i że to jest problem. To była prawda.
Bardziej szczegółowoWYNIKI AUTOEWALUACJI w Szkole Promującej Zdrowie przeprowadzonej w roku szkolnym 2014/2015
WYNIKI AUTOEWALUACJI w Szkole Promującej Zdrowie przeprowadzonej w roku szkolnym 2014/2015 Szkoła Podstawowa im. Ks. Mariana Wiewiórowskiego w Gomulinie AUTOEWALUACJA przeprowadzona została wśród uczniów,
Bardziej szczegółowoJohn Broadus Watson (1878-1958)
John Broadus Watson (1878-1958) 1958) Dajcie mi dziecko spłodzone przez dowolną parę rodziców i dajcie mi pełną kontrolę nad środowiskiem, w jakim będzie ono wzrastać - a sprawię, Ŝe wyrośnie na wybitnego
Bardziej szczegółowoKompleksowy program szkolenia z zakresu dogoterapii z elementami terapii zaburzeń zachowań psów. Ilość godzin 10
Kompleksowy program szkolenia z zakresu dogoterapii z elementami terapii zaburzeń zachowań psów Nazwa bloku I Dogoterapia Zagadnienia teoria Podstawowe zagadnienia Interakcje między człowiekiem z zwierzęciem.
Bardziej szczegółowoSłuchacze poznają: definicję oceniania kształtującego wybrane elementy OK opinie nauczycieli stosujących OK
Słuchacze poznają: definicję oceniania kształtującego wybrane elementy OK opinie nauczycieli stosujących OK 2 Ocenianie kształtujące to częste, interaktywne ocenianie postępów ucznia i uzyskanego przez
Bardziej szczegółowoCzy dzięki Systemowi Sugestii Pracowniczych Kaizen firma zatrudniająca 150 osób może zarobić 15 mln zł. w ciągu 10 lat?
1 Czy dzięki Systemowi Sugestii Pracowniczych Kaizen firma zatrudniająca 150 osób może zarobić 15 mln zł. w ciągu 10 lat? Tak firma może zarobić 15 mln zł. w ciągu 10 lat chociaż, średnio statystycznie
Bardziej szczegółowoRaport z badań: Prawa, obowiązki i samopoczucie ucznia w szkole
Raport z badań: Prawa, obowiązki i samopoczucie ucznia w szkole Nowy Dwór Wejherowski, 13.03.2018 1 I. Celem diagnozy było uzyskanie od bezpośrednio zainteresowanych, czyli uczniów - odpowiedzi na pytania
Bardziej szczegółowoRaport z ewaluacji wewnętrznej dotyczącej przestrzegania norm społecznych w Szkole Podstawowej w Karpicku
Raport z ewaluacji wewnętrznej dotyczącej przestrzegania norm społecznych w Szkole Podstawowej w Karpicku Opracowała M. Janas 1 Spis treści: 1. Wprowadzenie.. s. 3. 2. Analiza... s. 5. 3. Podsumowanie
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA PRACY SZKOŁY Rok szkolny 2013/2016 Szkoła nowoczesna i skuteczna
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY Rok szkolny 2013/2016 Szkoła nowoczesna i skuteczna Jak jest? Czyli stan obecny. Obszar I. Efekty Szkoła dokonuje szczegółowej analizy ilościowej i jakościowej wyników egzaminów
Bardziej szczegółowoKary i nagrody w wychowaniu dziecka
Kary i nagrody w wychowaniu dziecka W dzisiejszych czasach, w których wszystko jest tak względne, trudne i skomplikowane, co może być oparciem dla dzieci? Pozostali jedynie rodzice. W żadnej innej epoce
Bardziej szczegółowoZadania rodziców i nauczycieli w rozwijaniu zdolności dzieci
Akredytacja Państwowej Komisji Akredytacyjnej (Uchwała Nr 474/2010 z dn. 27.05. 2010r.)1111 Zadania rodziców i nauczycieli w rozwijaniu zdolności dzieci Prof. dr hab. Anna Izabela Brzezińska Instytut Psychologii
Bardziej szczegółowoNAGRODY I KARY CO ZROBIĆ, ABY WYCHOWANIE NIE STAŁO SIĘ TRESURĄ?
NAGRODY I KARY CO ZROBIĆ, ABY WYCHOWANIE NIE STAŁO SIĘ TRESURĄ? Kary i nagrody to powszechnie stosowane metody wychowawcze. Nie zawsze jednak wiemy, kiedy i jak nagradzać i karać nasze dzieci, aby nasze
Bardziej szczegółowoZadania rodziców i nauczycieli w rozwijaniu zdolności dzieci
Akredytacja Państwowej Komisji Akredytacyjnej (Uchwała Nr 474/2010 z dn. 27.05. 2010r.)1111 Zadania rodziców i nauczycieli w rozwijaniu zdolności dzieci Prof. dr hab. Anna Izabela Brzezińska Instytut Psychologii
Bardziej szczegółowoJak wytresować swojego psa? Częs ć 4. Przywołanie na spacerach
Jak wytresować swojego psa? Częs ć 4 Przywołanie na spacerach Przywołanie na spaćeraćh Każdy posiadacz psa liczy się z tym, że powinien ze swoim czworonogiem chodzić na przynajmniej jeden dłuższy spacer
Bardziej szczegółowoJak wytresować swojego psa? Częs ć 3. Chodzenie przy nodze
Jak wytresować swojego psa? Częs ć 3 Chodzenie przy nodze Chodzenie przy nodze Idąc z psem na spacer pragniemy, aby ten wspólnie spędzony czas wiązał się zarówno dla nas, jak i dla czworonoga z przyjemnością.
Bardziej szczegółowoProgram doskonalenia zawodowego nauczycieli dla szkół podnoszących efektywność kształcenia Razem Łatwiej
Program doskonalenia zawodowego nauczycieli dla szkół podnoszących efektywność kształcenia Razem Łatwiej Informacja o realizacji pilotażu programu w roku szkolnym 2010/11 Cele ewaluacji i pytania kluczowe
Bardziej szczegółowoPOZYTYWNA SZKOŁA PODSTAWOWA W GDAŃSKU
PROCEDURY DOTYCZĄCE KORZYSTANIA ZE ŚWIETLICY SZKOLNEJ POZYTYWNA SZKOŁA PODSTAWOWA W GDAŃSKU Procedura przyprowadzania i odbierania dzieci ze świetlicy szkolnej przez rodziców 1. Dzieci zapisane do świetlicy
Bardziej szczegółowoWPŁYW POCHWAŁY NA ROZWÓJ DZIECKA
WPŁYW POCHWAŁY NA ROZWÓJ DZIECKA Pochwała jest jednym z czynników decydujących o prawidłowym rozwoju psychicznym i motywacyjnym dziecka. Jest ona ogromnym bodźcem motywującym dzieci do działania oraz potężnym
Bardziej szczegółowoPROCEDURA POSTĘPOWANIA WOBEC UCZNIA PRZEJAWIAJĄCEGO LEKCEWAŻĄCY STOSUNEK DO NAUKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 50 Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI IM.
PROCEDURA POSTĘPOWANIA WOBEC UCZNIA PRZEJAWIAJĄCEGO LEKCEWAŻĄCY STOSUNEK DO NAUKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 50 Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI IM. ŚWIĘTEJ JADWIGI KRÓLOWEJ POLSKI Spis treści: 1. Plan działań
Bardziej szczegółowoJak pomóc dziecku w okresie adaptacji w klasie I?
Jak pomóc dziecku w okresie adaptacji w klasie I? Magdalena Czub Zespół Wczesnej Edukacji Instytut Badań Edukacyjnych w Warszawie Uczelnie dla szkół Adaptacja w szkole Nauczyciel Dziecko Rodzic Rozpoznanie
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 109 im. Batalionów Chłopskich w Warszawie 1 Podstawa prawna: 1. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r. (tekst jednolity Dz. U. z 1996r. Nr
Bardziej szczegółowoAnna Rappe Analiza wyników Gimnazjum AA Próba łączenia analiz ilościowych (EWD) i jakościowych (ewaluacja zewnętrzna)
Anna Rappe Analiza wyników Gimnazjum AA Próba łączenia analiz ilościowych (EWD) i jakościowych (ewaluacja zewnętrzna) Gimnazjum AA jest dużą, w jednym roczniku 4-5 oddziałów, szkołą wielkomiejską. Wyniki
Bardziej szczegółowoPOSTAW NA ROZWÓJ! 19.05.2011 KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA PROJEKT
19.05.2011 KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA PROJEKT POSTAW NA ROZWÓJ! Kampania informacyjno promocyjna oraz doradztwo dla osób dorosłych w zakresie kształcenia ustawicznego edycja 2 Projekt współfinansowany przez
Bardziej szczegółowoMetodologia badań psychologicznych
Metodologia badań psychologicznych Lucyna Golińska SPOŁECZNA AKADEMIA NAUK Psychologia jako nauka empiryczna Wprowadzenie pojęć Wykład 5 Cele badań naukowych 1. Opis- (funkcja deskryptywna) procedura definiowania
Bardziej szczegółowoRAPORT Z EWALUACJI PRZEPROWADZONEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 3 W PIOTRKOWIE TRYBUNALSKIM W ROKU SZKOLNYM 2012/2013
RAPORT Z EWALUACJI PRZEPROWADZONEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 3 W PIOTRKOWIE TRYBUNALSKIM W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 Ewaluacja w Szkole Podstawowej nr 3 w Piotrkowie Trybunalskim w roku szkolnym 2012/2013
Bardziej szczegółowoSYSTEM NAGRÓD i KAR W PROCESIE WYCHOWAWCZYM DZIECKA
SYSTEM NAGRÓD i KAR W PROCESIE WYCHOWAWCZYM DZIECKA Kara jest to negatywna sytuacja, której organizm unika, ponieważ towarzyszy jej negatywny stan emocjonalny. Zadanie kary jest dwojakie: po pierwsze -
Bardziej szczegółowoSzkolny Program Profilaktyki na lata 2012/2013, 2013/2014, 2014/2015
Szkolny Program Profilaktyki na lata 2012/2013, 2013/2014, 2014/2015 Główny cel profilaktyki szkolnej: Wspomaganie wychowania młodzieży dbającej o swoje zdrowie, bezpieczeństwo, mającej świadomość zagrożeń
Bardziej szczegółowoSkąd się biorą emocje? Dlaczego w konkretnej sytuacji czujemy się tak, a nie inaczej?
CBT Depresji Skąd się biorą emocje? Dlaczego w konkretnej sytuacji czujemy się tak, a nie inaczej? Terapia poznawczo-behawioralna Epiktet z Hierapolis : Nie niepokoją nas rzeczy, ale nasze mniemania o
Bardziej szczegółowoRaport z ewaluacji wewnętrznej Przedszkole Publiczne w Bestwinie Rok szkolny 2016/2017 KSZTAŁTOWANE SĄ POSTAWY I RESPEKTOWANE NORMY SPOŁECZNE
Raport z ewaluacji wewnętrznej Przedszkole Publiczne w Bestwinie Rok szkolny 6/7 KSZTAŁTOWANE SĄ POSTAWY I RESPEKTOWANE NORMY SPOŁECZNE Cel ewaluacji: Pozyskanie informacji dotyczących znajomości przestrzegania
Bardziej szczegółowo1) W jaki sposób rady samorządów uczniowskich szkół w mojej gminie dokumentują swoją działalność?
Braki w informowaniu przez rady samorządów uczniowskich o swoich działaniach oraz unikanie przez nie odpowiedzi na prośby o udostępnienie informacji na ich temat. AGKMPRS Spis treści 1. Wybór i opis problemu
Bardziej szczegółowoNagrody i upomnienia w przedszkolu
Nagrody i upomnienia w przedszkolu Rozpatrując problem upomnień i nagród w przedszkolu trzeba na wstępie podkreślić, iż największą wartością w wychowaniu dziecka mają oddziaływania pozytywne, takie jak
Bardziej szczegółowoTRENER MARIUSZ MRÓZ - JEDZ TO, CO LUBISZ I WYGLĄDAJ JAK CHCESZ!
TRENER MARIUSZ MRÓZ - JEDZ TO, CO LUBISZ I WYGLĄDAJ JAK CHCESZ! Witaj! W tym krótkim PDFie chcę Ci wytłumaczyć dlaczego według mnie jeżeli chcesz wyglądać świetnie i utrzymać świetną sylwetkę powinieneś
Bardziej szczegółowoWektory, układ współrzędnych
Wektory, układ współrzędnych Wielkości występujące w przyrodzie możemy podzielić na: Skalarne, to jest takie wielkości, które potrafimy opisać przy pomocy jednej liczby (skalara), np. masa, czy temperatura.
Bardziej szczegółowoUdział rodziców w życiu szkoły w świetle badań własnych
Udział rodziców w życiu szkoły w świetle badań własnych Konieczność współpracy rodziców ze szkołą jest sprawą oczywistą i nikt już nie dyskutuje nad tym czy jest taka potrzeba czy też nie. Problemem jest
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JÓZEFA WYBICKIEGO W GOSTKOWIE MATEMATYKA DLA KLAS IV VI
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JÓZEFA WYBICKIEGO W GOSTKOWIE MATEMATYKA DLA KLAS IV VI SPIS TREŚCI: I. OBSZARY AKTYWNOŚCI II. NARZĘDZIA POMIARU OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW III. OBSZARY AKTYWNOSCI
Bardziej szczegółowoANALIZA ANKIETY: JA I SZKOŁA - Ankieta dla uczniów
ANALIZA ANKIETY: JA I SZKOŁA - Ankieta dla uczniów Ankieta przeprowadzona wśród uczniów klas IV V w Szkole Podstawowej nr 79. Jej celem zbadanie atmosfery panującej wśród uczniów w szkole, korelacji nauczyciel
Bardziej szczegółowoEKSPERYMENT PRACODAWCA PRACOWNIK oparty na eksperymencie Gift Exchange Game (Fehr, Kirchsteiger and Riedl 1993)
Ekonomia Eksperymentalna Dr Tomasz Kopczewski EKSPERYMENT PRACODAWCA PRACOWNIK oparty na eksperymencie Gift Exchange Game (Fehr, Kirchsteiger and Riedl 1993) SPIS TREŚCI Wstęp 3 Podstawowe informacje o
Bardziej szczegółowoRAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ PRZEPROWADZONEJ W ROKU SZKOLNYM 2016/2017
RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ PRZEPROWADZONEJ W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 6 sierpnia 2015 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoRozdział l Agresja i przemoc w szkołach - teoretyczny zarys problematyki... 13
Spis treści Przedmowa do wydania książkowego... 7 Wstęp... 9 Rozdział l Agresja i przemoc w szkołach - teoretyczny zarys problematyki... 13 1. Zjawisko agresji i przemocy - zakres definicyjny... 13 1.1.
Bardziej szczegółowoJak wspierać dziecko w II etapie edukacyjnym?
Jak wspierać dziecko w II etapie edukacyjnym? Cały cykl nauczania to przekraczanie kolejnych progów, granic wyznaczających poszczególne etapy kształcenia. Często są one dodatkowo podkreślone np. sprawdzianem
Bardziej szczegółowoUCZYĆ SIĘ EFEKTYWNIE
UCZYĆ SIĘ EFEKTYWNIE CO CZŁOWIEK MA W GŁOWIE? JAK DZIAŁA NASZA PAMIĘĆ? ANALOGIA DO MIĘŚNI I TRENINGÓW: 1. PSYCHICZNE ZAKWASY - POCZĄTKOWO NAUKA NIE JEST PRZYJEMNA TYLKO MĘCZĄCA, LECZ KONTYNUOWANA ZACZYNA
Bardziej szczegółowoProcedury I. Procedura przyjmowania uczniów do świetlicy szkolnej
Procedury I. Procedura przyjmowania uczniów do świetlicy szkolnej 1. Przyjęcie dziecka do świetlicy następuje na podstawie pisemnego zgłoszenia rodziców/ prawnych opiekunów (Karta zgłoszenia dziecka do
Bardziej szczegółowoPIERWSZE EKSPERYMENTALNE BADANIA NAD DZIEĆMI I MŁODZIEŻĄ NIEMÓWIĄCĄ
PIERWSZE EKSPERYMENTALNE BADANIA NAD DZIEĆMI I MŁODZIEŻĄ NIEMÓWIĄCĄ Grupa osób niemówiących nigdy nie została zidentyfikowana jako wymagająca specyficznych oddziaływań i pomocy mającej na celu kompensowanie
Bardziej szczegółowoJak uczyć uczniów efektywnego uczenia się
Jak uczyć uczniów efektywnego uczenia się Ocenianie i jego cele Jednym z integralnych elementów współczesnego kształcenia jest ocenianie, które często jest postrzegane jako zbędne i kłopotliwe. Jednak
Bardziej szczegółowoNOWA JAKOŚĆ DOSKONALENIA NAUCZYCIELI
NOWA JAKOŚĆ DOSKONALENIA NAUCZYCIELI W POWIECIE M Szkoła Podstawowa w Damicach Obszar do wsparcia w roku szkolnym 2013/2014 PRACA Z UCZNIEM ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI Wybór zakresu szkolenia
Bardziej szczegółowoAutor scenariusza: Krystyna Jakubowska. Blok tematyczny: Jestem bezpieczny. Scenariusz nr 1
Autor scenariusza: Krystyna Jakubowska Blok tematyczny: Jestem bezpieczny Scenariusz nr 1 I. Tytuł scenariusza: Bezpieczna droga do szkoły. II. Czas realizacji: 2 jednostki lekcyjne III. Edukacje (3 wiodące):
Bardziej szczegółowoWYNIKI ANKIETY DLA NAUCZYCIELI DOTYCZĄCEJ OCENY BEZPIECZEŃSTWA W SZKOLE
WYNIKI ANKIETY DLA NAUCZYCIELI DOTYCZĄCEJ OCENY BEZPIECZEŃSTWA W SZKOLE Ankieta została przeprowadzona w maju 2017 r. wśród nauczycieli uczących w Szkole Podstawowej w Niechanowie. Miała sprawdzić jaki
Bardziej szczegółowoPsychologiczne aspekty nauczania i uczenia się. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Psychologiczne aspekty nauczania i uczenia się 3 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Wzmocnienia pozytywne bodźce (nagrody, uznanie, itp.) powodujące
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ ZAJĘĆ (wiek ucznia lat)
SCENARIUSZ ZAJĘĆ (wiek ucznia 10-15 lat) Temat: Lekcja Akceptacji Czas: 45min Ilość uczniów: max 30 Cel główny: Uczniowie rozumieją, że wszyscy jesteśmy różni. Dowiadują się, że spektrum autyzmu jest różnorodne
Bardziej szczegółowoSYSTEM MOTYWACYJNY W KLASACH I - III
SYSTEM MOTYWACYJNY W KLASACH I - III MOTYWACJA UCZNIA DO NAUKI 1. Pojęcie motywacji 2. Procesy motywacyjne 3. Rodzaje motywacji 4. Motywowanie ucznia w klasach I - III Pojęcie motywacji Motywacja rozumiana
Bardziej szczegółowoPsychologia finansowa
Psychologia finansowa Kształtowanie racjonalnych postaw wobec pieniądza DR SABINA ZALEWSKA UNIWERSYTET KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO Kształtowanie racjonalnych postaw wobec pieniądza WYCHOWANIE KSZTAŁTOWANIE
Bardziej szczegółowoKonkurs BEZPIECZNA SZKOŁA BEZPIECZNY UCZEŃ. ZADANIE NR 4 - LISTOPAD/GRUDZIEŃ 2012r.
Konkurs BEZPIECZNA SZKOŁA BEZPIECZNY UCZEŃ ZADANIE NR 4 - LISTOPAD/GRUDZIEŃ 2012r. Przeprowadzenie pogadanek we wszystkich klasach na temat: Prawna ochrona dóbr osobistych człowieka, w tym nietykalności
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I. KRYTERIA OCENY UCZNIA Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO Przy ustalaniu oceny z wychowania fizycznego należy w szczególności brać pod uwagę wysiłek wkładany
Bardziej szczegółowoPodsumowanie wyników ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w Szkole Podstawowej w Bruszewie w roku szkolnym 2014/2015
Podsumowanie wyników ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w Szkole Podstawowej w Bruszewie w roku szkolnym 2014/2015 wymaganie 2: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Bruszewo,
Bardziej szczegółowoMETODY WYCHOWANIA. Metody i techniki pedagogiczne. mgr Lidia Dąbrowa
METODY WYCHOWANIA Metoda wychowania wg H. Muszyńskiego: Każdy wyodrębniony sposób postępowania wychowawcy polegający na wywieraniu określonego wpływu na aktywność wychowanka, związany zawsze z dokonywaniem
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Bunt nastolatka
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Bunt nastolatka Magdalena Łabuś Akademia Ekonomiczna w Katowicach 22 marca 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Jak przetrwać trudny
Bardziej szczegółowoAbsencja szkolna C E N T R U M C B T. Dr n.med Tomasz Srebnicki
Absencja szkolna Dr n.med Tomasz Srebnicki C E N T R U M C B T Ten i inne materiały konferencyjne XIV Konferencji OSKKO znajdziesz na stronie: www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2017 w zakładce materiały
Bardziej szczegółowoBłędy wychowawcze. Koncepcja Antoniny Guryckiej. Opr. Karolina Torebko
Błędy wychowawcze Koncepcja Antoniny Guryckiej Opr. Karolina Torebko Błąd wychowawczy to takie zachowanie wychowawcy, które stanowi realną przyczynę (lub ryzyko) powstania szkodliwych dla rozwoju wychowanka
Bardziej szczegółowoDanuta Sterna: Strategie dobrego nauczania
: Strategie dobrego nauczania Strategie dobrego nauczania Strategie oceniania kształtującego I. Określanie i wyjaśnianie uczniom celów uczenia się i kryteriów sukcesu. II. Organizowanie w klasie dyskusji,
Bardziej szczegółowo4. Zaangażowanie kierownictwa i współudział
4. Zaangażowanie kierownictwa i współudział pracowników - podstawowe warunki skutecznego wdrażania polityki bezpieczeństwa i higieny pracy 4.1. Jakie działania świadczą o zaangażowaniu kierownictwa we
Bardziej szczegółowoWzór na rozwój. Nauki ścisłe odpowiadają na wyzwania współczesności
Kurs internetowy Wzór na rozwój Nauki ścisłe odpowiadają na wyzwania współczesności O projekcie Wzór na rozwój Wzór na rozwój. Nauki ścisłe odpowiadają na wyzwania współczesności to projekt edukacyjny
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania w Niepublicznym Gimnazjum nr 1 w Poznaniu z przedmiotu wychowanie fizyczne. opracowany: Ewa Markiewicz
Przedmiotowy system oceniania w Niepublicznym Gimnazjum nr 1 w Poznaniu z przedmiotu wychowanie fizyczne opracowany: Ewa Markiewicz 1 Obszary podlegające ocenie 1. Postęp w usprawnianiu motywowanie do
Bardziej szczegółowoEWALUACJA ZEWNĘTRZNA
Zespół Szkół Zawodowych Nr 1 im. Władysława Korżyka w Rykach Wnioski do pracy Rok szkolny 2015/2016 EWALUACJA ZEWNĘTRZNA Zasadnicza Szkoła Zawodowa Wnioski z ewaluacji zewnętrznej/ problemowej/ dotyczące
Bardziej szczegółowoBADANIA OPINII PRACOWNIKÓW W PRAKTYCE ZARZĄDZANIA
BADANIA OPINII PRACOWNIKÓW W PRAKTYCE ZARZĄDZANIA 1 1. WPROWADZENIE Każdy, kto zarządza organizacją, doskonale wie, jak wiele czynników zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych wpływa na funkcjonowanie
Bardziej szczegółowoZADANIA NAUCZYCIELA OPIEKUNA PROJEKTU
ZADANIA NAUCZYCIELA OPIEKUNA PROJEKTU 1. Wybranie zakresu tematycznego projektów Nauczyciele szukają pomysłów na takie projekty edukacyjne, które dadzą szansę realizacji wymagań ogólnych i szczegółowych,
Bardziej szczegółowoAKADEMIA DLA MŁODYCH PRZEWODNIK TRENERA. PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI
PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI www.akademiadlamlodych.pl PODRĘCZNIK WPROWADZENIE Akademia dla Młodych to nowa inicjatywa mająca na celu wspieranie ludzi młodych w rozwijaniu umiejętności niezbędnych w ich miejscu
Bardziej szczegółowo