TECHNICZNE I PRAWNE OGRANICZENIA DLA ODBIORCÓW CHCĄCYCH SKORZYSTAĆ Z ZASADY TPA

Transkrypt

1 TECHNICZNE I PRAWNE OGRANICZENIA DLA ODBIORCÓW CHCĄCYCH SKORZYSTAĆ Z ZASADY TPA III Krajowe Forum Odbiorców Energii Marek Kulesa Marek Kulesa dyrektor biura TOE Warszawa, r.

2 Zakres prezentacji 1 Wstęp - dosyć nietypowy, jak zwykle Uwarunkowania formalno - prawne i zasady działania rynku energii a ograniczenia TPA w Polsce Wybrane zagadnienie problemowe oraz ich wpływ na techniczne i prawne ograniczenia dla odbiorców chcących skorzystać z zasady TPA Podsumowanie co dalej? Slajd: 2

3 WSTĘP CYTATY przyczyny niskiego wykorzystania zasady TPA w 2005 r. zdaniem Prezesa URE niedoskonałość funkcjonowania rynku hurtowego stosowanie upustów przez spółki dystrybucyjne istnienie barier natury administracyjnej i technicznej, takich jak: brak jednolitej procedury zmiany sprzedawcy, przedłużanie i stosowanie przez spółki dystrybucyjne niejasnych zasad dla zmiany sprzedawcy przez odbiorcę niekorzystne zasady bilansowania zawyżanie przez spółki dystrybucyjne wymagań dotyczących układów pomiaroworozliczeniowych Slajd: 3

4 WSTĘP CYTATY przyczyny niskiego wykorzystania zasady TPA w 2005 r. zdaniem Prezesa URE Spółki dystrybucyjne nie informują odbiorców na swych stronach internetowych o zasadach zmiany sprzedawcy. Generalnie problem ten jest pomijany i spółki nie zamieszczają ani standardowych wniosków o zmianę sprzedawcy, umów o świadczenie usług dystrybucji, ani numerów telefonów i nazwisk osób, u których odbiorcy mogliby uzyskać potrzebną im informację w tym zakresie. Slajd: 4

5 WSTĘP DEFINICJA RYNKU a SEKTOR ENERGETYCZNY RYNEK zespół mechanizmów umożliwiający kontakt producentów z konsumentami RYNEK to miejsce gdzie spotykają się kupujący i sprzedający w celu dokonania transakcji RYNEK to całokształt transakcji kupna i sprzedaży oraz warunków w jakich one przebiegają. Na rynku konkurencyjnym dokonuje się ustalenia ceny oraz ilości dóbr Slajd: 5

6 UWARUNKOWANIA FORMALNO - PRAWNE Podstawy prawne zasady TPA historia i teraźniejszość DYREKTYWA 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylająca dyrektywę 96/92/WE tzw. energetyczna DYREKTYWA 2003/55/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 98/30/WE, tzw. gazowa ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne rozporządzenia wykonawcze do ustawy Prawo energetyczne Slajd: 6

7 UWARUNKOWANIA FORMALNO - PRAWNE Nowe uwarunkowania formalno prawne w 2006 roku (wybrane) Program dla elektroenergetyki, i jego realizacja do połowy listopada 2006 projekt zmian ustawy Prawo energetyczne implementacja dyrektywy CHP oraz wprowadzenie zmian zmierzających do wdrożenia TPA, Rada Ministrów, prace nad nowymi rozporządzeniami MG kwiecień listopad 2006 w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną Slajd: 7

8 UWARUNKOWANIA FORMALNO - PRAWNE Nowe uwarunkowania formalno prawne w 2006 roku (wybrane) prace nad nową ustawą Prawo energetyczne powołanie Zespołu - maj 2006 wymiana i analiza dokumentów, wstępne założenia do nowej ustawy maj październik 2006 opracowanie kolejnej wersji Założeń, listopad 2006 IRiESP PSE Operator SA (w części dotyczącej bilansowania ), zatwierdzenie przez Prezesa URE: , wejście w życie: , 14 IRiESD OSD zatwierdzenie pierwszych trzech i kolejnych czterech IRiESD RAPORT WSTĘPNY Zespołu ds. Analiz Zakłóceń w SE w roku Slajd: 8

9 UWARUNKOWANIA FORMALNO - PRAWNE Otwarcie rynku energii elektrycznej Punkt widzenia odbiorców Data Poziom rocznych zakupów (GWh) Ilość odbiorców uprawnionych Wolumen (TWh) Poziom otwarcia rynku [%] Liczba odbiorców korzystających z TPA 1 styczeń 2002 > (2003) 38 37% 1 styczeń 2004 >1 około 6,6 tys % 1 lipiec lipiec 2007 wszyscy przedsiębiorcy bez względu na wielkość około 1,9 mln 69 68% 6 (k.2001) 19 (k.2002) 44 (k.2003) 6,6 TWh wg 44 (k.2004) URE 78 ok. 9,8 TWh wg TOE (k.2004) (k.2005) ok. 9,87,4 TWh około 15,6 mln %??? SZARA RZECZYWISTOŚĆ Slajd: 9

10 UWARUNKOWANIA FORMALNO - PRAWNE Liczba odbiorców energii elektrycznej korzystających z prawa wyboru sprzedawcy ENEA S.A. Rzeszowski Zakład Energetyczny S.A. ZE Warszawa- Teren S.A. Zakład Energetyczny Łódź Teren S.A. ZEORK S.A. STOEN S.A. EnergiaPro Koncern Energetyczny S.A. Koncern Energetyczny ENERGA S.A. ENION S.A. Vattenfall Distribution Poland S.A. Źródło: URE Slajd: 10

11 Sprzedaż energii do odbiorców końcowych 110,0 108,6 108,0 106,0 106,4 104,0 103,0 102,0 100,0 101,3 100,6 99,5 98,0 96,0 94, Źródło: ARE Slajd: 11

12 Bariery TPA dyskutowane na II KFEO w październiku 2005 roku a realia 2006 roku Powtarzające się od kilku lat bariery 2006: liczne udane próby ich formalnej likwidacji Wysokie wymagania OSD w zakresie systemów pomiarowo-rozliczeniowych : zmiany uregulowań na poziomie instrukcji i rozp. Brak szczegółowych i modelowych rozwiązań oraz uregulowań bilansowania handlowego na lokalnych rynkach energii : wprowadzenie nowych uregulowań, brak możliwości praktycznego wdrożenia (do listopada 2006) Slajd: 12

13 Bariery TPA dyskutowane na II KFEO w październiku 2005 roku a realia 2006 roku Występowanie subsydiowania skrośnego finansowania poszczególnych działalności 2006: załamanie się polityki kształtowania taryf, historyczne ustalanie rzekomych cen energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym i ceny wymuszeń podstawą oraz wyznacznikiem (negatywnych) zachowań uczestników rynku energii Brak standardów umów przesyłowych, pogarszanie warunków umów przesyłowych przy zmianie sprzedawcy : brak zmian Slajd: 13

14 Procentowe udziały wytwórców w segmentach rynku energii elektrycznej w latach = = Źródło: URE Slajd: 14

15 Wybrane nowe rozwiązania w IRiESP oraz IRiESD nowe uwarunkowania tworzenia grup bilansujących (ponad obszarem jednego OSD) opartych o JGO zmiana dokładności zgłoszeń do 1 kwh wprowadzenie operatorów pomiarów konieczność udostępniania danych nowe funkcje URB przejęcie roli bilansowania, zarządzających grupą bilansującą KORELACJA zapisów IRiESP z zapisami IRiESD Slajd: 15

16 Bilansowania grupowe (1) OSP OSD URB URB Sprzedawca USE? Sprzedawca UK = Sprzedawca = URB Sprzedawca USE 2 Odbiorcy Odbiorcy Odbiorcy Slajd: 16

17 Bilansowania grupowe (2) OSP URB UD UD OSD UD Sprzedawca UK Odbiorcy Odbiorcy Odbiorcy Slajd: 17

18 PROCEDURA ZMIANY SPRZEDAWCY Źródło: Supplier Switching Process An ERGEG Best Practice Proposition. Ref: E05-CFG-03-05, Bruxelles, r. Slajd: 18

19 TARYFY, CENY a ZASADA TPA Prognozy hurtowych cen energii z akcyzą Ceny energii w Niemczech na podstawie EEX cena produktu =2/3 pasmo + 1/3 szczyt zł/mwh Prognoza cen ARE/ELMARK dla Programu dla energetyki Ceny energii w Skandynawii na podstawie Nordpool cena produktu =2/3 pasmo + 1/3 szczyt Prognoza URE dla kalkulacji kosztów osieroconych Źródło: Poręba S.: Stan techniczny polskich Lata elektrowni. Czy czekają nas ceny inwestycyjne energii? BOT GiE SA. III Targi Energii JACHRANKA 2006, 19/20 października 2006 r. Slajd: 19

20 Kolorowe obowiązki a TPA Energia z kogeneracji, prawa majątkowe, udział 25,0% 20,0% 15,0% 19,0% 19,5% 16,5% 17,0% 17,5% 15,2% 15,6% 15,8% 16,0% 10,0% 5,0% 2,5% 2,6% 2,8% 3,0% 3,5% 0,0% źródła gazowe i gen. rozpr. pozostałe poprzedni obowiązek Slajd: 20

21 Kolorowe obowiązki a rynek TPA ENERGIA z OZE, prawa majątkowe, udział % 12,0 10,5 10,0 8,8 9,0 8,0 6,0 4,0 3,1 3,6 3,6 5,1 % 4,8 5,5 6,0 7,2 7,5 2,0 0, rozporządzanie obowiązujące projekt z r. Slajd: 21

22 Sytuacja w KSE w połowie 2006 r. i jej wpływ na rynek energii njwcd planowo zdolnosci wytwórcze dostępne dla OSP njwcd dostawy awaryjne dostawy awaryjne od OSPów (w tym HVDC) postoje awaryjne ubytki z powodu warunków chłodzenia ubytki z powodu ograniczeń sieciowych remonty niedyspozycyjne njwcd zapotrzebowanie KSE z planową wymianą Źródło: Kasrzyk S.: Praca KSE latem 2006 r. PSE-Operator SA, październik 2006 Slajd: 22

23 RYNEK ENERGII dla MiŚP Czy jest Pani/Pan świadomy istnienia możliwości zmiany sprzedawcy energii elektrycznej? (Jeśli tak, prosimy podać źródło 1,2% 7,5% pozyskania takiej informacji) 2,0% 2,0% Nie 9,1% media internet przeds. energetyczne dotychczasowy sprzedawca 12,6% przeds. energetyczne nowy sprzedawca organizacje i stowarzyszenia 65,6% inne Badana grupa: 253 przedsiębiorców Data badania: czerwiec 2006 Źródło: Zmiana sprzedawcy energii elektrycznej przez małych i średnich przedsiębiorców ekonomiczne i instytucjonalno-proceduralne warunki. URE, sierpień 2006 Slajd: 23

24 RYNEK ENERGII dla MiŚP Jaki rodzaj korzyści wpłynąłby na Państwa decyzję o zmianie sprzedawcy energii? niższa cena energii elektrycznej 94,5% jasne i proste procedury 16,2% lepsza obsługa odbiorców 14,6% świadczenie przez nowego sprzedawcę dodatk. usług 9,5% minimalizacja przerw w dostawach likwidacja spadków napięcia 5,1% 4,7% Badana grupa: 253 przedsiębiorców Data badania: czerwiec % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Źródło: Zmiana sprzedawcy energii elektrycznej przez małych i średnich przedsiębiorców ekonomiczne i instytucjonalno-proceduralne warunki. URE, sierpień 2006 Slajd: 24

25 PODSUMOWANIE TPA po 1 lipca 2007 r. WIZJA AUTORSKA likwidacja pozostałych (dotychczasowych) barier TPA (wciąż) niewystarczająca wiedza odbiorców na temat TPA wzrost cen i jego wpływ na zachowania odbiorców TPA brak przygotowania praktycznego OSD i obrotu w SD do nowych zadań podstawową barierą TPA Slajd: 25

26 PODSUMOWANIE TPA po 1 lipca 2007 r. WIZJA AUTORSKA (niestety) małe szanse zmiany stanu istniejącego brak realnego unbundling u (teoretyczny bez zastrzeżeń) potencjalne zachowanie odbiorców TPA (wciąż) wielka niewiadoma możliwe gwałtowne działania (paraliżujące dotychczasową obsługę OSD i obrót w SD) Slajd: 26

27 Dojrzały rynek energii = różnorodność form handlu i podmiotów na rynku dziękuj kuję za uwagę Towarzystwo Obrotu Energią ul. Czackiego 7/9/11, Warszawa tel. (22) fax (22) toe@toe.pl Slajd: 27