Prof. dr hab. Jerzy Dzik dr Małgorzata Gołembiewska-Skoczylas dr Mauryla Kiersnowska dr Ewa Joachimiak. Ćwiczenie 2
|
|
- Bogna Michalak
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Prof. dr hab. Jerzy Dzik dr Małgorzata Gołembiewska-Skoczylas dr Mauryla Kiersnowska dr Ewa Joachimiak Ćwiczenie 2 Pierwotniaki Królestwo PROTISTA (pierwotniaki) Cechy wyróŝniające Protista to jednokomórkowe organizmy jądrowe (eukariotyczne). Najistotniejszą cechą Eukaryota jest wyodrębnienie przedziałów wewnątrz komórki (organelli) oraz zamknięcie wewnątrz jądra komórkowego materiału genetycznego podzielonego na liniowe odcinki (chromosomy) zakończone specyficznymi konserwowanymi ewolucyjnie wielokrotnie powtórzonymi sekwencjami (telomerami). Precyzyjny rozdział chromosomów do komórek potomnych zachodzi podczas podziału jądra i moŝliwy jest dzięki wytworzeniu specyficznej struktury mikrotubularnej wrzeciona podziałowego. Ośrodkiem formowania wrzeciona podziałowego są tzw. bieguny wrzeciona podziałowego, które mogą zawierać centriole. Liniowy charakter DNA chromosomalnego powoduje, Ŝe podczas kaŝdej replikacji dochodzi do utraty krótkiego odcinka telomeru, co ogranicza liczbę podziałów komórki eukariotycznej. Odbudowa telomerów ma miejsce w specyficznych warunkach i dokonuje się dzięki aktywności specjalnego aparatu enzymatycznego w skład którego wchodzi m.in. telomeraza. Odkrycia telomerazy dokonano dzięki badaniom na komórkach pierwotniaczych z wykorzystaniem orzęska Tetrahymena thermophila a dokonanie to w 2009 r. zostało uhonorowane Nagrodą Nobla. Pierwotniaki stanowią wysoce róŝnorodną grupę organizmów jednokomórkowych (niektóre z nich mogą tworzyć kolonie), których cechą charakterystyczną jest obecność specyficznych organelli umoŝliwiających tym eukariotycznym komórkom funkcjonowanie jako odrębnego organizmu. W poszczególnych grupach takimi organellami są np.: tzw. aparat gębowy z cytostomem, wodniczki tętniące i inne. Pochodzenie Niektóre z organelli powstały w wyniku specjalizacji funkcji w obrębie jednej komórki (jądro, retikulum endoplazmatyczne, aparat Golgiego, cytoszkielet). Drogi ewolucji ku organellom mającym częściową autonomię genetyczną dzięki własnemu DNA o właściwościach bakteryjnych (chloroplasty i mitochondria) mogły przebiegać w odrębnych liniach rozwojowych samodzielnych organizmów. Symbiotyczna teoria powstania komórki eukariotycznej proponuje kolejne wejścia organizmów prokariotycznych w symbiozę z hipotetycznym przodkiem pierwotniaków. Symbiotyczne sinice miałyby się przekształcić w chloroplasty a bakterie tlenowe w mitochondria. W trakcie tych przemian formował i doskonalił się cytoszkielet gospodarza zapewniając rozdział chromosomów podczas podziału komórki i umoŝliwiając jej poruszanie się. Pokrewieństwa wewnątrz grupy Najdawniejsze kopalne eukarionty dające się zaklasyfikować do dzisiejszych jednostek systematycznych to krasnorosty RHODOPHYTA o bardzo pierwotnej budowie chloroplastów, dziś pozbawione stadiów wiciowych i centrioli. Analizy paleontologiczne moŝna przeprowadzić jednakŝe jedynie dla nielicznych grup pierwotniaków tych, które tworzą pancerzyki lub osłonki, np. Foraminifera czy Radiolaria. Trudno jest jednoznacznie określić pokrewieństwa zarówno pomiędzy poszczególnymi grupami pierwotniaków jak i wewnątrz tych grup. Aktualnie prowadzone są intensywne badania molekularne (najczęściej poprzez porównywanie sekwencji rrna małej podjednostki albo DNA mitochondrialnego), które weryfikują pokrewieństwa w obrębie królestwa Protista (* schemat drzewa filogenetycznego eukariontów proponowny na podstawie analizy sekwencji DNA) Anatomia funkcjonalna Istniejący u pierwotniaków system błon wewnętrznych, tj. reticulum endoplazmatyczne i aparat Golgiego moŝe być uorganizowany w charakterystyczny sposób, odmienny niŝ u eukariontów wielokomórkowych. Skład i ultrastruktura błony komórkowej i błon wewnętrznych komórek pierwotniaczych są jednakŝe typowe dla komórek eukariotycznych (np. występowanie cholesterolu). Na powierzchni błony komórkowej występuje, podobnie jak u pozostałych eukariontów warstwa glikoprotein i proteoglikanów (białek związanych z wielocukrami) zwana glikokaliksem. W niektórych grupach np. u tzw. nagich korzenionórzek (ameby) warstwa ta jest szczególnie silnie rozwinięta. Większość pierwotniaków ma mniej lub bardziej stały kształt dzięki cytoszkieletowi, w którego skład wchodzą mikrofilamenty aktynowe, filamenty pośrednie i mikrotubule. U większości pierwotniaków szczególnie dobrze rozbudowaną warstwą cytoszkieletu jest cytoszkielet podbłonowy, który wraz z błoną komórkową tworzy tzw. korteks. Stopień skomplikowania budowy korteksu jest dobrym wyznacznikiem przynaleŝności systematycznej danego pierwotniaka.
2 U amebozoa, otwornic błona komórkowa podścielona jest luźno upakowanymi mikrofilamentami. Prosta budowa korteksu umoŝliwia komórkom ruch w kaŝdym kierunku, oraz pobieranie pokarmu całą powierzchnią ciała. Bardziej złoŝony jest korteks wiciowców. Pod błoną komórkową występują tu struktury wzmacniające powierzchnię komórki, takie jak płytki białkowe oraz włókna cytoszkieletalne, których liczba i sposób rozmieszczenia jest charakterystyczny dla danej grupy systematycznej. Powoduje to usztywnienie komórki, która moŝe utrzymać w miarę stały kształt a u niektórych wiciowców umoŝliwia zmiany kształtu. Największe skomplikowanie korteksu obserwuje się u orzęsków pod błoną komórkową występują: 1. pęcherzyki - alweole, oraz 2. biegnące pod nimi liczne mikrotubularne i niemikrotubularne włókna, 3. pęcherzyki wydzielnicze (muko- lub trichocysty), a takŝe 4. system ciałek podstawowych (urzęsionych lub nieurzęsionych) wraz z towarzyszącymi im wiązkami mikrotubul i kinetodesmą, tj. włóknem łączącym poszczególne ciałka podstawowe uszeregowane wzdłuŝ długiej osi komórki (szereg urzęsionych ciałek podstawowych nazywany jest kinetą) Transport wewnątrzkomórkowy i ruch komórki. Przekształcanie energii chemicznej (ATP) w mechaniczną (ruch) w komórkach eukariontów dokonuje się głównie poprzez współdziałanie aktyny z miozynami a takŝe mikrotubul z kinezynami lub dyneinami (tzw. białka motoryczne). Miozyny, kinezyny i dyneiny posiadają zdolność rozkładu ATP. Energia uwolniona w wyniku rozkładu ATP powoduje zmianę konformacyjną tych białek. Transport wewnątrzkomórkowy odbywa się zarówno wzdłuŝ mikrotubul jak i mikrofilamentów. Ruch białek i innych substancji zamkniętych w pęcherzykach a takŝe niektórych organelli moŝliwy jest właśnie dzięki ich podłączeniu do białek motorycznych. Ruch komórki pierwotniaczej obywa się z wykorzystaniem włókien aktynowych tj. ruchem pełzakowatym (ameby) lub struktur mikrotubularnych wici lub rzęsek (pierwotniaki uwicione i orzęsione). Pełzanie komórek po podłoŝu (ruch ameboidalny) jest wynikiem szczególnej organizacji wnętrza komórki pozwalającej na współdziałanie cytoszkieletu i intensywnie zachodzącej endo- i egzocytozy. Ekspansja komórki ku przodowi jest skutkiem gwałtownej polimeryzacji aktyny na przodzie powstającej nibynóŝki Wysuwanie nibynóŝki wymaga intensywnego dobudowywania błony komórkowej. Na przednim końcu nibynóŝki błona komórkowa jest stale dobudowywana. Jest to wynikiem fuzji z błoną komórkową licznych pęcherzyków pochodzących z aparatu Golgiego (egzocytoza). Jednocześnie z tyłu komórki,dochodzi do powstawania licznych pęcherzyków (endocytoza błony komórkowej). Wić/rzęska jest wypustką komórki zawierającą 9 podwójnych mikrotubul peryferycznych (jedna w parze jest niepełna) i 2 pojedyńczych mikrotubul centralnych (9x2+2), okrytych błoną rzęskową. Poszczególne pary mikrotubul peryferycznych (dublety) połączone są równomiernie rozmieszczonymi strukturami związanymi z inicjacją i regulacją ruchu wici/rzęski. Ruch (wyginanie) rzęski/wici spowodowany jest ślizgiem dubletów mikrotubul względem siebie moŝliwym wskutek aktywacji dyneiny rzęskowej zlokalizowanej w tzw ramionkach dyneinowych występujących na pełnej mikrotubuli kaŝdego dubletu. WaŜną rolę w aktywacji ruchu odgrywa zmiana stęŝenia jonów wapniowych. W komórkach posiadających liczne wici/rzęski ich ruch jest zsynchronizowany. Wić/rzęska wyrasta z ciałka podstawowego posiadającego strukturę identyczną z centriolami, tzn. zbudowana jest z 9 tripletów mikrotubul (9x3+0). Ciałka podstawowe i centriole są strukturami homologicznymi pod względem genetycznym i ewolucyjnym. Choć ultrastruktura wici i rzęsek jest taka sama (ten sam wzór rozmieszczenia mikrotubul:9x2+2) to róŝnią się one długością oraz sposobem regulacji ruchu i jego przebiegu. OdŜywianie. Sposoby odŝywiania pierwotniaków są bardzo zróŝnicowane. Mogą być one heterotrofami lub autotrofami, jeśli posiadają chloroplasty czy symbiotyczne sinice, czy nawet uprawiać oba te sposoby odŝywiania w zaleŝności od warunków środowiska. Wiele pierwotniaków jest symbiontami albo pasoŝytami Ŝyjącymi na lub w innych organizmach. U organizmów cudzoŝywnych w rozpoznawaniu pokarmu zasadniczą rolę odgrywają chemo- i mechanoreceptory umieszczone w błonie komórkowej. Sposoby pobierania pokarmu Wchłanianie proste umoŝliwia pierwotniakom pobieranie ze środowiska wody i prostych związków (np. aminokwasów). Pinocytoza ("połykanie" płynów) dokonuje się w miejscach błony komórkowych tworzących jamki pokryte od wnętrza przez kompleksy białkowe klatryny. Kiedy juŝ powstaną, klatryna odczepia się i przechodzi do miejsc powstawania nowych jamek. Gładkie pęcherzyki zlewają się ze sobą przekształcając się w endosomy do których dołączają pęcherzyki zawierające enzymy trawienne -
3 lizosomy. Wielkość pobranej cząstki limituje średnica otworu zagłębienia (jamki). Na drodze pinocytozy pobierane są liczne białka, np. pinocytoza albuminy białka kurzego przez Amoeba proteus. Fagocytoza ("połykanie" cząstek stałych) odbywa się poprzez otaczanie pokarmu przez pseudopodia lub w wyspecjalizowanych miejscach komórki (cytostom). Do powstałych wodniczek pokarmowych dołączają lizosomy. Wodniczki z niestrawionymi resztkami (np. drobiny pisaku, pancerzyki innych pierwotniaków, itp.) podłączają się do błony komórkowej (fuzja błony wodniczki pokarmowej z błoną komórkową) usuwając na zewnątrz swoją zawartość (proces wydalania- defekacja komórkowa) U ameb ten proces moŝe zachodzić w dowolnym miejscu komórki a u wiciowców i orzęsków w ściśle wyznaczonym miejscu (cytopyge). RozmnaŜanie. Wszystkie pierwotniaki rozmnaŝają się bezpłciowo przez podział na dwa osobniki, podział wielokrotny albo pączkowanie. Podczas rozmnaŝania bezpłciowego jądro komórkowe dzieli się mitotycznie (wyjątek amitoza makronukleusa orzęsków). Poprzedzający rozmnaŝanie płciowe podział mejotyczny jądra został opisany tylko w niektórych grupach pierwotniaków (np. u otwornic), wówczas występuje przemiana pokoleń płciowych i bezpłciowych. Proces płciowy. U orzęsków mikronukleus jest zdolny do mejozy, która zachodzi podczas koniugacji tj. procesu płciowego zwiększającego genetyczne zróŝnicowanie ale nie liczbę osobników populacji Specyficznym dla pierwotniaków organellum jest wodniczka tętniaca, której podstawową funkcją jest osmoregulacja. Wodniczka tętniąca występuje u wszystkich pierwotniaków słodkowodnych, które są hipertoniczne w stosunku do otoczenia. Organellami odpowiedzialnymi za tlenowe oddychanie (tworzenie ATP) są mitochondria. Wymiana gazowa odbywa się całą powierzchnią komórki. Pierwotniaki są komórkami pobudliwymi - na bodźce płynące ze środowiska reagują atakiem, ucieczką lub kurczeniem się komórki. W ataku i obronie wykorzystują zawartość zlokalizowanych pod błoną komórkową pęcherzyków wydzielniczych (mukocysty, trichocysty). DrapieŜne pierwotniaki posiadają przekształcone wyspecjalizowane rzęski czuciowe, które lokalizują zdobycz i biorą udział w jej chwytaniu. Receptory bodźców zlokalizowane są w błonie komórkowej, szczególnie na powierzchni wici/rzęski. Wiele pierwotniaków ma zdolność tworzenia cyst. Mogą one mieć funkcje przetrwalnikowe, bądź być stadiami inwazyjnymi w cyklu Ŝyciowym (pierwotniaki pasoŝytnicze). Systematyka pierwotniaków podlega ciągłym zmianom, istnieje kilka równoległych systemów klasyfikacji, przedstawiona poniżej systematyka przedstawia klasyczny podział na typy/gromady. Klasa (gromada) DINOFLAGELLATA (bruzdnice) Pierwotnie fikobilina i chlorofil c obok a; jedna z wici otacza równikowo komórkę, chromosomy stale w interfazie, powierzchnia komórki pokryta celulozowymi p ytkami ł wydzielanymi w cysternach błony. Gromada SPOROZOA (Apicomplexa) Mają kompleks apikalny (zapewne zmieniony aparat wiciowy), pasoŝytnicze. Klasa (gromada) CRYPTOPHYTA Chloroplast z poczwórną błoną i nukleoidem (uproszczony symbiotyczny krasnorost?) między nimi. Klasa (gromada) EUGLENOPHYTA (eugleny) Dyskowate cristae mitochondriów; rozbudowany cytoszkielet z podłuŝnymi wstęgami mikrotubul; pęczek dodatkowych mikrotubul wzdłuŝ wici. Rząd Euglenida Wici z włoskami po jednej stronie; swobodnie Ŝyjące, często mają chloroplasty z potrójną zewnętrzną błoną, które zawierają chlorofil a i b (symbionty?). Rząd Diplomonadida Osiowy szkielet mikrotubularny (aksostyl), pierwotnie podwójne komórki (dikinetydy); pasoŝyty bez mitochondriów Ŝyjące w warunkach beztlenowych. Rząd Trichomonadida (Parabasalia) Aparat Golgiego u podstawy wici (pierwotnie czterech); pasoŝyty bez mitochondriów. Klasa (gromada) KINETOPLASTIDEA Bardzo długie cylindryczne mitochondrium z rozszerzeniem (kinetoplast). Typ CILIATA (orzęski) Unikatowa organizacja aparatu jądrowego. Diploidalny mikronucleus o funkcjach płciowych i wegetatywny
4 makronucleus o szczególnym rodzju ploidi (swego rodzaju aneuploidia), liczne rzęski powiązane ze sobą mikrotubulami. Oddział CHROMOBIONTA Chlorofil c obok a, wić z mastigonemami produkowanymi w aparacie Golgiego stramenopile. Klasa (gromada) CHRYSOPHYTA (złotowiciowce) Jednokomórkowe, jedna wić pierzasta, druga gładka. Klasa XANTHOPHYTA Zwykle nitkowate kolonie z fotosyntezujących komórek pozbawionych wici. Klasa (gromada) HAPTOPHYTA (tu kokkolity) Wici bez włosków (mastigonem), kurczliwa wypustka (haptonema) między nimi. Klasa DIATOMAE (okrzemki) Dwuczęściowa krzemionkowa skorupka. Klasa SAPROLEGNIOMYCOTA (Oomycetes) Saprofity i pasoŝyty bez chloroplastów. Klasa PHAEOPHYTA (brunatnice); Plechowe. Typ RHIZOPODA (korzenionóŝki) Dominują stadia ameboidalne. Gromada AMOEBOZOA Jednokomórkowe ameby z nieregularnymi płatowatymi nibynóŝkami (lobopodia). Gromada TESTACEA Organiczna skorupka z otworem przez który wychodzą nibynóŝki. Klasa MYXOMYCETES (śluzowce) Ameby mogą się zlewać w plazmodia niektóre wytwarzają duŝe owocniki. Gromada FORAMINIFERA (otwornice) Komórki wytwarzają organiczną lub mineralną skorupkę z otworkami, przez które wychodzą nieregularnie nitkowate nibynóŝki (filopodia). Typ ACTINOPODA (promienionóŝki) Promieniste proste wypustki cytoplazmy z osiowym szkieletem mikrotubularnym (actinopodia), nieregularne wypustki cytoplazmy wychodzą poza ścianę komórki. Gromada RADIOLARIA (radiolarie) Krzemionkowy szkielet z radialnych igieł i koncentrycznych aŝurowych sfer. Na podstawie zawartych w konspekcie wiadomości oraz studiów własnych studenci mają obowiązek na zajęciach posiadać podstawowe wiadomości dotyczące prezentowanych na zajęciach przedstawicieli pierwotniaków cudzoŝywnych : Amoeba proteus, ameb skorupkowych (Testacea), otwornic (Foraminifera). Blepharisma sp., Peranema sp. oraz fakultatywnie cudzoŝywnej Euglena sp. Pierwotniaki oglądane przeŝyciowo na ćwiczeniach: Amoeba proteus (fagocytoza) Euglena sp.
5 Peranema sp Blepharisma japonicum * Proponowana klasyfikacja eukariontów na podstawie analizy sekwencji DNA. Podział na 9 tzw. super grup, uwzględniający grupy organizmów jednokomórkowych o nieustalonym pokrewieństwie filogenetycznym (tzw. linie sieroce, kolor czarny)j. Królestwa: Zwierzęta i Grzyby są włączone do 1 super grupy Opisthokonta, a Rośliny do Archaeplastida, pozostałe 7 super grup i grupy sieroce to organizmy należące do Królestwa Protista. - AMOEBOZOA Amoeba proteus Testacea g.sp. (ameby skorupkowe) EXCAVATA Euglena sp., Peranema sp.
Tetrahymena thermophila
dr Mauryla Kiersnowska Tetrahymena thermophila Słodkowodny, niewielki (dł. 40µm) orzęsek występujący w Ameryce Płn. W laboratorium jego hodowla jest nie tylko łatwa ale i tania. Najczęściej hodowany jest
Bardziej szczegółowoRegnum Protista pierwotniaki
Regnum Protista pierwotniaki Królestwo Protista obejmuje auto- i heterotroficzne organizmy o budowie w zasadzie jednokomórkowej, choć istnieją pierwotniaki tworzące kolonie lub wielokomórkowe, ale pozbawione
Bardziej szczegółowoMateriały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia
Człowiek najlepsza inwestycja Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia Autor: dr inż. Anna Kostka Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego
Bardziej szczegółowoSKUTKI POWSTANIA JĄDRA (jak działa genom?)
Wstęp do biologii 4. SKUTKI POWSTANIA JĄDRA (jak działa genom?) Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2015 KONSEKWENCJE eukariotyczności cytoszkielet zapewnił precyzyjny rozdział chromosomów
Bardziej szczegółowoPOCHODZENIE KOMÓRKI ZWIERZĘCEJ
Wykład 2. POCHODZENIE KOMÓRKI ZWIERZĘCEJ Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW Warszawa 2006 ZWIERZĘTA tradycyjne ujęcie popularne pojmowanie zwierząt: organizmy cudzożywne zdolne
Bardziej szczegółowoSKUTKI POWSTANIA JĄDRA (jak działa genom?)
Wstęp do biologii 4. SKUTKI POWSTANIA JĄDRA (jak działa genom?) Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2017 KONSEKWENCJE eukariotyczności błona jądrowa rozdzieliła translację od transkrypcji
Bardziej szczegółowoWITAMY NA KURSIE HISTOLOGII
KOMÓRKA WITAMY NA KURSIE HISTOLOGII www.histologia.cm-uj.krakow.pl Wielkość komórek ZróŜnicowanie komórek Jednostki: 1 µm = 10-3 mm, 1 nm = 10-3 µm kształt najmniejsze komórki (komórki przytarczyc, niektóre
Bardziej szczegółowoTematy- Biologia zakres rozszerzony, klasa 2TA,2TŻ-1, 2TŻ-2
Tematy- Biologia zakres rozszerzony, klasa 2TA,2TŻ-1, 2TŻ-2 Nr lekcji Temat Zakres treści 1 Zapoznanie z PSO, wymaganiami edukacyjnymi i podstawą programową PSO, wymagania edukacyjne i podstawa programowa
Bardziej szczegółowoFIZJOLOGIA ORGANELLI (jak działa komórka?)
Wstęp do biologii 3. FIZJOLOGIA ORGANELLI (jak działa komórka?) Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2015 KOMÓRKA elementarnym osobnikiem wyodrębnienie błoną od środowiska przestrzenne
Bardziej szczegółowoInterfaza to niemal 90% cyklu komórkowego. Dzieli się na 3 fazy: G1, S i G2.
W wyniku podziału komórki powstaje komórka potomna, która ma o połowę mniej DNA od komórki macierzystej i jest o połowę mniejsza. Aby komórka potomna była zdolna do kolejnego podziału musi osiągnąć rozmiary
Bardziej szczegółowoFIZJOLOGIA ORGANELLI (jak działa komórka?)
Wstęp do biologii 3. FIZJOLOGIA ORGANELLI (jak działa komórka?) Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2016 KOMÓRKA elementarnym osobnikiem wyodrębnienie błoną od środowiska przestrzenne
Bardziej szczegółowoPodział komórkowy u bakterii
Mitoza Podział komórkowy u bakterii Najprostszy i najszybszy podział komórkowy występuje u bakterii, które nie mają jądra komórkowego, lecz jedynie pojedynczy chromosom tzw. chromosom bakteryjny. Podczas
Bardziej szczegółowoSPRAWDZIAN klasa II ORGANELLA KOMÓRKOWE, MITOZA, MEJOZA
SPRAWDZIAN klasa II ORGANELLA KOMÓRKOWE, MITOZA, MEJOZA 1. Najwięcej Aparatów Golgiego będzie w komórkach: Mięśnia Trzustki Serca Mózgu 2. Podaj 3 cechy transportu aktywnego... 3. Czym się różni dyfuzja
Bardziej szczegółowobłona zewnętrzna błona wewnętrzna (tworzy grzebienie lamelarne lub tubularne) przestrzeń międzybłonowa macierz Błona wewnętrzna: Macierz:
Mitochondria KOMÓRKA Cz. III błona zewnętrzna błona wewnętrzna (tworzy grzebienie lamelarne lub tubularne) przestrzeń międzybłonowa macierz Błona wewnętrzna: Błona zewnętrzna: białka/lipidy 1:1 poryny
Bardziej szczegółowoBudowa komórkowa organizmów Składniki plazmatyczne i nieplazmatyczne komórki - budowa i funkcje
Budowa komórkowa organizmów Składniki plazmatyczne i nieplazmatyczne komórki - budowa i funkcje KOMÓRKA najmniejszy samoodtwarzający się żywy układ biologiczny ciało komórki tworzy protoplazma, którą oddziela
Bardziej szczegółowoSkładniki cytoszkieletu. Szkielet komórki
Składniki cytoszkieletu. Szkielet komórki aktynowe pośrednie aktynowe pośrednie 1 Elementy cytoszkieletu aktynowe pośrednie aktynowe filamenty aktynowe inaczej mikrofilamenty filamenty utworzone z aktyny
Bardziej szczegółowoMateriały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia
Człowiek najlepsza inwestycja Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia Autor: dr inż. Anna Kostka Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego
Bardziej szczegółowoKomórka organizmy beztkankowe
Grupa a Komórka organizmy beztkankowe Poniższy test składa się z 12 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać
Bardziej szczegółowoTemat: Glony przedstawiciele trzech królestw.
Temat: Glony przedstawiciele trzech królestw. Glony to grupa ekologiczna, do której należą niespokrewnieni ze sobą przedstawiciele trzech królestw: bakterii, protistów i roślin. Łączy je środowisko życia,
Bardziej szczegółowoPodziały komórkowe cz. I
Podziały komórkowe cz. I Tam gdzie powstaje komórka, musi istnieć komórka poprzednia, tak samo jak zwierzęta mogą powstawać tylko ze zwierząt, a rośliny z roślin. Ta doktryna niesie głębokie przesłanie
Bardziej szczegółowo4. Ekspresja informacji genetycznej Transkrypcja Translacja Kod genetyczny Geny i regulacja ich ekspresji...
Spis treści 1. Skład chemiczny organizmów... 11 1.1. Woda... 11 4 1.2. Cukry... 13 1.3. Tłuszczowce... 16 1.4. Białka... 19 1.5. Kwasy nukleinowe... 23 1.6. Trifosforany nukleozydów... 27 1.7. Dinukleotydy...
Bardziej szczegółowoBIOLOGIA KOMÓRKI - KARIOKINEZY
BIOLOGIA KOMÓRKI - KARIOKINEZY M A Ł G O R Z A T A Ś L I W I Ń S K A 60 µm 1. KOMÓRKI SĄ ZBYT MAŁE, BY OBSERWOWAĆ JE BEZ POWIĘKSZENIA Wymiary komórek podaje się w mikrometrach (µm): 1 µm = 10-6 m; 1000
Bardziej szczegółowoHistoria życia na ziemi. Powstanie komórek eukariotycznych
Historia życia na ziemi Powstanie komórek eukariotycznych Powstanie komórek eukariotycznych Podobieństwa i różnice ilościowe Możliwe do wytłumaczenia przez zachodzenie stopniowych zmian Różnice jakościowe
Bardziej szczegółowoRuch u organizmów jednokomórkowych
Ruch u organizmów jednokomórkowych Julia Pawłowska Anna Karnkowska Alicja Okrasińska Zakład Filogeentyki Molekularnej i Ewolucji Wszystkie elementy prezentacji są objęte prawami autorskimi. Proszę nie
Bardziej szczegółowoG C C A T C A T C C T T A C C
Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr III Poniższa praca składa się z 25 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie zadań
Bardziej szczegółowoOrganelle komórkowe. mgr Zofia Ostrowska
Organelle komórkowe mgr Zofia Ostrowska 1. Wyróżniamy dwa typy komórek 2. Eucaryota Zadanie 34. (2 pkt) Matura 2006 p.r. Komórki żywych organizmów są bardzo różnorodne. Poniższe rysunki przedstawiają komórkę
Bardziej szczegółowoBUDOWA I FUNKCJONOWANIE KOMÓRKI
Zadanie 1 (1 pkt). Uzasadnij, za pomocą jednego argumentu, że: lizosomy są grabarzami obumarłych składników cytoplazmy lub całych komórek. Zadanie 2 (2 pkt.). Schemat przedstawia budowę komórki eukariotycznej.
Bardziej szczegółowoDr. habil. Anna Salek International Bio-Consulting 1 Germany
1 2 3 Drożdże są najprostszymi Eukariontami 4 Eucaryota Procaryota 5 6 Informacja genetyczna dla każdej komórki drożdży jest identyczna A zatem każda komórka koduje w DNA wszystkie swoje substancje 7 Przy
Bardziej szczegółowoKomórka - budowa i funkcje
Komórka - budowa i funkcje Komórka - definicja Komórka to najmniejsza strukturalna i funkcjonalna jednostka organizmów żywych zdolna do przeprowadzania wszystkich podstawowych procesów życiowych (takich
Bardziej szczegółowoSpis treści CYKL KOMÓRKOWY
Spis treści 1 CYKL KOMÓRKOWY 1.1 Faza M 1.2 Faza G1 (część interfazy) 1.3 Faza S (część interfazy) 1.4 Faza G2 (część interfazy) 1.5 Faza G0 2 MITOZA (podział pośredni) 2.1 Profaza 2.2 Metafaza 2.3 Anafaza
Bardziej szczegółowoKomórka stuktura i funkcje. Bogusław Nedoszytko. WSZPIZU Wydział w Gdyni
Komórka stuktura i funkcje Bogusław Nedoszytko WSZPIZU Wydział w Gdyni Jądro komórkowe Struktura i funkcje Podziały komórkowe Jądro komórkowe 46 chromosomów 2,6 metra DNA 3 miliardy par nukleotydów (A,T,G,C)
Bardziej szczegółowoautor: Agnieszka Wyremblewska PROTISTY
autor: Agnieszka Wyremblewska PROTISTY Protisty są to proste organizmy eukariotyczne wyodrębnione z królestw zwierząt, roślin i grzybów. Jest to grupa parafiletyczna, protisty pochodzą od jednego wspólnego
Bardziej szczegółowoTEST Z CYTOLOGII GRUPA II
TEST Z CYTOLOGII GRUPA II Zad. 1 (4p.) Rysunek przedstawia schemat budowy pewnej struktury komórkowej. a/ podaj jej nazwę i określ funkcję w komórce, b/ nazwij elementy oznaczone cyframi 2 i 5 oraz określ
Bardziej szczegółowoCYTOSZKIELET. Mikrotubule. podjednostki strukturalne. 450 aminokwasów. 13 (11-16) 55kDa i 53kDa strukturalna polarność
CYTOSZKIELET Mikrotubule podjednostki strukturalne 13 (11-16) 55kDa i 53kDa strukturalna polarność 450 aminokwasów Mikrotubule wydłuŝanie / /skracanie Mikrotubule elongacja + - in vitro in vivo - dodawanie
Bardziej szczegółowoHistoria życia na ziemi. Powstanie komórek eukariotycznych
Historia życia na ziemi Powstanie komórek eukariotycznych Powstanie komórek eukariotycznych Podobieństwa i różnice ilościowe Różny stopień skomplikowania Możliwe do wytłumaczenia przez zachodzenie stopniowych
Bardziej szczegółowoCYKL KOMÓRKOWY I PODZIAŁY KOMÓRKOWE
CYKL KOMÓRKOWY I PODZIAŁY KOMÓRKOWE 1. Cykl komórkowy. Każda komórka powstaje z już istniejącej komórki. Nowe komórki powstają więc z podziału innych, tzw. komórek macierzystych. Po powstaniu komórki rosną,
Bardziej szczegółowoI. Biologia- nauka o życiu. Budowa komórki.
I. Biologia- nauka o życiu. Budowa komórki. Zaznacz prawidłową definicję komórki. A. jednostka budulcowa tylko bakterii i pierwotniaków B. podstawowa jednostka budulcowa i funkcjonalna wszystkich organizmów
Bardziej szczegółowoTransport pęcherzykowy
Transport pęcherzykowy sortowanie przenoszonego materiału zachowanie asymetrii zachowanie odrębności organelli precyzyjne oznakowanie Transport pęcherzykowy etapy transportu Transport pęcherzykowy przemieszczanie
Bardziej szczegółowoOrganelle komórkowe. mgr Zofia Ostrowska
Organelle komórkowe mgr Zofia Ostrowska 1. Wyróżniamy dwa typy komórek 2. Eucaryota Zadanie 34. (2 pkt) Matura 2006 p.r. Komórki żywych organizmów są bardzo różnorodne. Poniższe rysunki przedstawiają komórkę
Bardziej szczegółowoTemat: systematyczny podział organizmów. Ile gatunków organizmów żyje na Ziemi? W 1995r., z polecenia ONZ oszacowano, że na Ziemi żyje około 14
Temat: systematyczny podział organizmów. Ile gatunków organizmów żyje na Ziemi? W 1995r., z polecenia ONZ oszacowano, że na Ziemi żyje około 14 milionów gatunków organizmów żywych. Inne źródła podają,
Bardziej szczegółowoKOMÓRKA. Cz. II. Egzocytoza. Endocytoza: fagocytoza. pinocytoza - niezależna od klatryny - zależna od klatryny (endocytoza receptorowa)
KOMÓRKA Egzocytoza Cz. II transport pęcherzyków zawierających substancje do wydzielenia fuzja pęcherzyków z błoną komórkową - wydzielenie substancji Fuzja błon Dwa rodzaje egzocytozy: konstytutywna: ciągła
Bardziej szczegółowo6. Z pięciowęglowego cukru prostego, zasady azotowej i reszty kwasu fosforowego, jest zbudowany A. nukleotyd. B. aminokwas. C. enzym. D. wielocukier.
ID Testu: F5679R8 Imię i nazwisko ucznia Klasa Data 1. Na indywidualne cechy danego osobnika ma (maja) wpływ A. wyłacznie czynniki środowiskowe. B. czynniki środowiskowe i materiał genetyczny. C. wyłacznie
Bardziej szczegółowoTERMINY BIOLOGICZNE. ZADANIE 5 (3 pkt) Na podstawie ryc. 2 wykonaj polecenia: B. Ustal, w którym etapie cyklu tej komórki kaŝdy
KARTA PRACY Porównanie mitozy i mejozy ZADANIE 1 (1 pkt) Zaznacz odpowiedź opisującą efekt podziału mitotycznego komórki zawierającej 16 chromosomów. a). 2 komórki zawierające po 8 chromosomów; b). 2 komórki
Bardziej szczegółowoKomórka eukariotyczna organizacja
Komórka eukariotyczna organizacja Centrum informacyjne jądro Układ wykonawczy cytoplazma cytoplazma podstawowa (cytozol) organelle cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma Komórka eukariotyczna organizacja
Bardziej szczegółowoKomórka eukariotyczna organizacja
Komórka eukariotyczna organizacja Centrum informacyjne jądro Układ wykonawczy cytoplazma cytoplazma organelle podstawowa (cytozol) cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma Komórka eukariotyczna organizacja
Bardziej szczegółowoInformacje dotyczące pracy kontrolnej
Informacje dotyczące pracy kontrolnej Słuchacze, którzy z przyczyn usprawiedliwionych nie przystąpili do pracy kontrolnej lub otrzymali z niej ocenę negatywną zobowiązani są do dnia 06 grudnia 2015 r.
Bardziej szczegółowoMateriały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia
Człowiek najlepsza inwestycja Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia Autor: dr inż. Anna Kostka Projekt POKL Poddziałanie 4.1.2. KOMÓRKA pobiera składniki odŝywcze oddycha
Bardziej szczegółowoI BIOLOGIA JAKO NAUKA
I BIOLOGIA JAKO NAUKA Zadanie. Rozwiąż krzyżówkę, a następnie odczytaj i wyjaśnij hasło. 0. Bada skład chemiczny organizmów i zachodzące w nich reakcje.. Zajmuje się procesami dziedziczenia.. Przedmiotem
Bardziej szczegółowoGAMETOGENEZA. Spermatogeneza
GAMETOGENEZA Gametogenezą (z grec. gamete żona; gametes mąż) nazywamy proces powstawania oraz rozwoju specjalnej populacji komórek, które określamy gametami lub komórkami rozrodczymi. Spermatogeneza Pierwotne
Bardziej szczegółowoHistoria informacji genetycznej. Jak ewolucja tworzy nową informację (z ma ą dygresją).
Historia informacji genetycznej. Jak ewolucja tworzy nową informację (z ma ą dygresją). Czym jest życie? metabolizm + informacja (replikacja) 2 Cząsteczki organiczne mog y powstać w atmosferze pierwotnej
Bardziej szczegółowoKOMÓRKA. Cz. II. Egzocytoza. Endocytoza: fagocytoza. pinocytoza - niezależna od klatryny - zależna od klatryny (endocytoza receptorowa)
KOMÓRKA Egzocytoza Cz. II błona komórkowa wydzielina pęcherzyk wydzielniczy transport pęcherzyków zawierających substancje do wydzielenia fuzja pęcherzyków z błoną komórkową - wydzielenie substancji Fuzja
Bardziej szczegółowoTransport pęcherzykowy i plazmodesmy
Transport pęcherzykowy i plazmodesmy 1 Rola plazmodesmów (desmosomy, złącza szczelinowe) Zambryski & Crawford 2000 PD kanały ciągłości cytoplazmatyczno-jądrowej w ścianie komórkowej zapewniające komunikację
Bardziej szczegółowoKlasa I. Ocena dostateczna Uczeń opanował wymagania określone na ocenę dopuszczającą a ponadto: Uczeń:
Dział programu Badania przyrodnicze Lp. w dziale Ocena dopuszczająca* Uczeń przyswoił treści konieczne. 1. Uczeń: rozróżnia metody poznawania świata wymienia etapy badań 2. nazywa elementy układu optycznego
Bardziej szczegółowoPlan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu biologia dla klasy I szkoły branżowej I stopnia Autorki: Beata Jakubik, Renata Szymańska
Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu biologia dla klasy I szkoły branżowej I stopnia Autorki: Beata Jakubik, Renata Szymańska Temat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena
Bardziej szczegółowo4. Protisty najprostsze organizmy eukariotyczne
4. Protisty najprostsze organizmy eukariotyczne Około 2mln lat temu powstały pierwsze komórki z jądrem komórkowym komórki eukariotyczne. Współczesne komórki eukariotyczne są większe i bardziej złożone
Bardziej szczegółowoCharakterystyka królestwa Protista
Metadane scenariusza Charakterystyka królestwa Protista 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń: - zna cechy wspólne wszystkich organizmów należących do protista, - wymienia grupy organizmów należące do protista,
Bardziej szczegółowoTEST Z CYTOLOGII - GRUPA I
TEST Z CYTOLOGII - GRUPA I Zad. 1 (2 p.) Rysunek przedstawia schemat budowy pewnej struktury komórkowej. Podaj jej nazwę i określ funkcję w komórce. Zad. 2 (4p.) Schematy A i B ilustrują dwie struktury
Bardziej szczegółowoProfaza I wykształcenie się wrzeciona podziałowego, kondensacja chromatyny do chromosomów jest długa i składa się z 5 stadiów:
Cykl komórkowy Podział komórki - proces zachodzący u wszystkich żywych organizmów, w którym komórka macierzysta dzieli się na dwie lub więcej komórek potomnych. Najpierw następuje podział jądra komórkowego
Bardziej szczegółowoCORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :.
CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. Zadanie 1 Przeanalizuj schemat i wykonaj polecenia. a. Wymień cztery struktury występujące zarówno w komórce roślinnej,
Bardziej szczegółowoFunkcje Ŝyciowe organizmów zwierzęcych
Funkcje Ŝyciowe organizmów zwierzęcych Podpisz wskazane elementy komórki zwierzęcej i określ ich funkcje......... Uzupełnij schemat podziału cukrowców. Dokończ zdanie, tak aby stanowiło definicję organizmów
Bardziej szczegółowoKoło Biologiczne. Zadania maturalne z biologii" część I
Koło Biologiczne II Liceum Ogólnokształcące w Gliwicach 2017-2018 Zadania maturalne z biologii" część I Zadania: Zad. 1 (0-2p.) Połącz organellum komórkowe z funkcją, które pełni. (Wioletta Salbert, Angelika
Bardziej szczegółowoWykorzystując go wykonał doświadczenie, a następnie na podstawie obserwacji spod mikroskopu sporządził rysunek:
Budowa komórkowa Zadanie 1 (1 pkt) Uzasadnij, za pomocą jednego argumentu, że: lizosomy są grabarzami obumarłych składników cytoplazmy lub całych komórek. Zadanie 2 (2 pkt.) W komórkach roślinnych i zwierzęcych
Bardziej szczegółowoPROTISTY. Formy jednokomórkowe
PROTISTY! sztuczna jednostka systematyczna, do której zalicza się organizmy eukariotyczne o bardzo zróżnicowanej budowie, czynnościach życiowych i pochodzeniu! należą tu gatunki, które w starszych systematykach
Bardziej szczegółowoPoziomy organizacji żywej materii 1. Komórkowy- obejmuje struktury komórkowe (organelle) oraz komórki 2. Organizmalny tworzą skupienia komórek
Poziomy organizacji żywej materii 1. Komórkowy- obejmuje struktury komórkowe (organelle) oraz komórki 2. Organizmalny tworzą skupienia komórek (tkanki), narządy (organy), ich układy i całe organizmy wielokomórkowe
Bardziej szczegółowoBIOLOGIA klasa 1 LO Wymagania edukacyjne w zakresie podstawowym od 2019 roku
BIOLOGIA klasa 1 LO Wymagania edukacyjne w zakresie podstawowym od 2019 roku Temat Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca 1. Znaczenie nauk 1.
Bardziej szczegółowoUczeń: omawia cechy organizmów wyjaśnia cele, przedmiot i metody badań naukowych w biologii omawia istotę kilku współczesnych odkryć.
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy pierwszej szkoły ponadpodstawowej w zakresie podstawowym od 2019 roku Poziom wymagań Temat ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra
Bardziej szczegółowoTemat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości.
SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII DLA KLASY I GIMNAZJUM Temat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości. Cele: Utrwalenie pojęć związanych z budową komórki;
Bardziej szczegółowoGENEZA EUKARYOTA. Opowiada o nieprawdopodobnej prawdopodobnej historii SCRIBSIT ANNO DOMINI MMXX OYDEIS NEMO. Θ Ουδεις ΜΜX
GENEZA EUKARYOTA Opowiada o nieprawdopodobnej prawdopodobnej historii SCRIBSIT ANNO DOMINI MMXX OYDEIS NEMO Θ Ουδεις ΜΜX WSTĘP (HISTORYCZNIE) Aby zrozumieć powstanie i ewolucję Eukaryota trzeba sobie zadać
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE z biologii klasa I poziom rozszerzony
WYMAGANIA EDUKACYJNE z biologii klasa I poziom rozszerzony Dział programu Badania przyrodnic ze Chemiczne podstawy życia Temat Metodyka badań Obserwacje mikroskopowe jako źródło wiedzy biologicznej Składniki
Bardziej szczegółowoTemat: Gąbki i parzydełkowce.
Temat: Gąbki i parzydełkowce. 1. Gąbki zwierzęta beztkankowe. To bardzo proste zwierzęta żyjące wyłącznie w wodzie głównie w morzach i oceanach, rzadziej w wodach słodkich. Zasiedlają zazwyczaj strefę
Bardziej szczegółowoPlan działania opracowała Anna Gajos
Plan działania 15.09-15.10 opracowała Anna Gajos Jakie zagadnienia trzeba opanować z następujących działów: 1. Budowa chemiczna organizmów. 2. Budowa i funkcjonowanie komórki 3. Cykl komórkowy 4. Metabolizm
Bardziej szczegółowoFAKULTETY I TURA BIOLOGIA. Wykaz treści, które musisz znać na zakończenie Gimnazjum. Wszystkie były omawiane na lekcjach.
Nauczyciel prowadzący: Małgorzata Marzec (biologia MM) sala 28 FAKULTETY I TURA BIOLOGIA Wykaz treści, które musisz znać na zakończenie Gimnazjum. Wszystkie były omawiane na lekcjach. II. Budowa i funkcjonowanie
Bardziej szczegółowoKOMÓRKA 2 KOMÓRKA 1. Budowa komórki zwierzęcej i roślinnej
INSTRUKCJA - Jak wykonać samodzielnie fiszki? Na stronie 2 i 3 są fiszki z pytaniami. Wydrukuj je na osobnych kartkach. Następnie wytnij fiszki (tnij wzdłuż cienkich linii konturowych). Na odwrocie każdej
Bardziej szczegółowoDNA musi współdziałać z białkami!
DNA musi współdziałać z białkami! Specyficzność oddziaływań między DNA a białkami wiążącymi DNA zależy od: zmian konformacyjnych wzdłuż cząsteczki DNA zróżnicowania struktury DNA wynikającego z sekwencji
Bardziej szczegółowoWłaściwości błony komórkowej
płynność asymetria Właściwości błony komórkowej selektywna przepuszczalność Płynność i stan fazowy - ruchy rotacyjne: obrotowe wokół długiej osi cząsteczki - ruchy fleksyjne zginanie łańcucha alifatycznego
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII
SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII TEMAT LEKCJI: Cytologia powtórzenie wiadomości KLASA:. NAUCZYCIEL PROWADZĄCY... DATA:... GODZ.... HASŁO PROGRAMOWE: Prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka jako zintegrowanej
Bardziej szczegółowoRóżnorodność życia na Ziemi
Różnorodność życia na Ziemi dr Joanna Piątkowska-Małecka Cechy istoty żywej Autoreplikacja zdolność do reprodukcji (samoodtwarzania) Autoregulacja zdolność do podtrzymywania wewnętrznych reakcji chemicznych
Bardziej szczegółowoPROTISTA P R O T I S T A R O Ś L I N O P O D O B N E GLONY
PROTISTA P R O T I S T A R O Ś L I N O P O D O B N E GLONY GLONY - algi - organizmy samożywne, eukariotyczne, plechowe (= beztkankowe, niezróżnicowane na korzenie, łodygi i liście). Nie posiadają kutykuli
Bardziej szczegółowoAMBITNY GIMNAZJALISTA CYTOLOGIA
AMBITNY GIMNAZJALISTA CYTOLOGIA Katarzyna Stalinska Ambitny Gimnazjalista to cykl fiszek dla uczniów, które pozwalają usystematyzować treści, wykraczające ponad podstawę programową nauczania biologii w
Bardziej szczegółowoFragment cząsteczki DNA stanowiący matrycę dla syntezy cząsteczki lub podjednostki białka nazywamy GENEM
KONTROLA EKSPRESJI GENU PRZEKAZYWANIE INFORMACJI GENETYCZNEJ Informacja genetyczna - instrukcje kierujące wszystkimi funkcjami komórki lub organizmu zapisane jako określone, swoiste sekwencje nukleotydów
Bardziej szczegółowoI BIOLOGIA JAKO NAUKA
I BIOLOGIA JAKO NAUKA Zadanie 1. Przeczytaj opisy zakresu badań (I-IV) i przyporządkuj je odpowiednim dziedzinom biologii z zestawu A-E. Zakres badań: I Nazywa, opisuje i klasyfikuje organizmy. II Bada
Bardziej szczegółowoWYKŁADY ZOOLOGII dla 1. roku
WYKŁADY ZOOLOGII dla 1. roku Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW Warszawa 2006 Copyright statement This presentation has been prepared for a university lecture, thus for a non-profit
Bardziej szczegółowoBotanika. T. 1 Morfologia - A. Szweykowska, J. Szweykowski
Botanika. T. 1 Morfologia - A. Szweykowska, J. Szweykowski Spis treści 1.Wstęp Przedmiot i zadania botaniki Historia botaniki Główne dyscypliny botaniczne Metody badania budowy i rozwoju roślin 2.Komórka
Bardziej szczegółowoAutor: Arkadiusz Kamiński Przedmiot: Produkcja zwierzęca Zagadnienie. KOMÓRKA
Autor: Arkadiusz Kamiński Przedmiot: Produkcja zwierzęca Zagadnienie. KOMÓRKA 1. Pojęcie komórki i jej rodzaje. POJĘCIE KOMÓRKI. KOMÓRKA, najmniejsza zorganizowana jednostka żywej materii; może stanowić
Bardziej szczegółowoCykl komórkowy. Rozmnażanie komórek G 1, S, G 2. (powstanie 2 identycznych genetycznie komórek potomnych): podwojenie zawartości (interfaza)
Rozmnażanie komórek (powstanie 2 identycznych genetycznie komórek potomnych): podwojenie zawartości (interfaza) G 1, S, G 2 podział komórki (faza M) Obejmuje: podwojenie zawartości komórki (skopiowanie
Bardziej szczegółowoPodstawy mikrobiologii. Wirusy bezkomórkowe formy materii oŝywionej
Podstawy mikrobiologii Wykład 3 Wirusy bezkomórkowe formy materii oŝywionej Budowa wirusów Wirusy nie mają budowy komórkowej, zatem pod względem biologicznym nie są organizmami Ŝywymi! Są to twory nukleinowo
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do biologii molekularnej.
Wprowadzenie do biologii molekularnej. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Biologia molekularna zajmuje się badaniem biologicznych
Bardziej szczegółowoSzczegółowy harmonogram ćwiczeń Biologia i genetyka w Zakładzie Biologii w roku akademickim 2015/2016 - I rok Kosmetologia
Szczegółowy harmonogram ćwiczeń Biologia i genetyka w Zakładzie Biologii w roku akademickim 2015/2016 - I rok Kosmetologia Przedmiot Wykłady Ćwiczenia Semestr I Biologia i genetyka 10W/15Ćw./20Sem. Egzamin
Bardziej szczegółowoG C C A T C A T C C T T A C C
Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr III Poniższa praca składa się z 25 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie zadań
Bardziej szczegółowoKomórka eukariotyczna
Komórka eukariotyczna http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=plik:hela_cells_stained_with_hoechst_33258.jpg cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma W cytoplazmie odbywa się: cała przemiana materii,
Bardziej szczegółowoDrogi Gimnazjalisto!!!
Drogi Gimnazjalisto!!! Witamy Cię w szkolnym etapie Gminnego Konkursu Biologicznego Życie w kropli wody. 12 marzec 2008 r Masz przed sobą test składający się z 26 zadań testowych. Czas na rozwiązanie testu
Bardziej szczegółowoTransport makrocząsteczek
Komórka eukariotyczna cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma W cytoplazmie odbywa się: cała przemiana materii, dzięki której organizm uzyskuje energię biosynteza białka i innych związków Transport
Bardziej szczegółowoCzęść II: Ruch w układach biologicznych. Biofizyka II przedmiot obieralny Materiały pomocnicze do wykładów prof. dr hab. inż.
Biofizyka II przedmiot obieralny Materiały pomocnicze do wykładów prof. dr hab. inż. Jan Mazerski C Z ĘŚĆ II: RUCH W U K Ł ADACH B IOLOGICZNYCH 1. CYTOSZKIELET Zastosowania mikroskopu świetlnego do badania
Bardziej szczegółowoPodział tkanki mięśniowej w zależności od budowy i lokalizacji w organizmie
Tkanka mięśniowa Podział tkanki mięśniowej w zależności od budowy i lokalizacji w organizmie Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana poprzecznie prążkowana serca gładka Tkanka mięśniowa Podstawową własnością
Bardziej szczegółowoPrzemiana materii i energii - Biologia.net.pl
Ogół przemian biochemicznych, które zachodzą w komórce składają się na jej metabolizm. Wyróżnia się dwa antagonistyczne procesy metabolizmu: anabolizm i katabolizm. Szlak metaboliczny w komórce, to szereg
Bardziej szczegółowoKOMÓRKA. Wielkość komórek. Zróżnicowanie komórek. Elementy składowe komórki: Mikroskop świetlny:
Wielkość komórek Jednostki: 1 μm = 10-3 mm, 1 nm = 10-3 μm KOMÓRKA najmniejsze komórki (komórki przytarczyc, niektóre komórki nerwowe) przeciętne komórki 4-5 μm 20 μm największe komórki (oocyty, niektóre
Bardziej szczegółowoThe Maternal Nucleolus Is Essential for Early Embryonic Development in Mammals
The Maternal Nucleolus Is Essential for Early Embryonic Development in Mammals autorstwa Sugako Ogushi Science vol 319, luty 2008 Prezentacja Kamil Kowalski Jąderko pochodzenia matczynego jest konieczne
Bardziej szczegółowożycia na Ziemi dr Joanna Piątkowska
Różnorodność życia na Ziemi dr Joanna Piątkowska tkowska-małecka Cechy istoty żywej Autoreplikacja zdolność do reprodukcji (samoodtwarzania) Autoregulacja zdolność do podtrzymywania wewnętrznych reakcji
Bardziej szczegółowoDział I Powitanie biologii
Wymagania podstawowe Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Dział I Powitanie biologii wymienia nazwy dziedzin biologii, wskazuje ważne etapy w rozwoju biologii jako nauki. określa podstawowe zasady prowadzenia
Bardziej szczegółowo