Praca zespołów interdyscyplinarnych ujęcie praktyczne

Transkrypt

1 Praca zespołów interdyscyplinarnych ujęcie praktyczne Tomasz Piechowiak Ośrodek Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem Stowarzyszenia SOS dla Rodziny w Szczecinie

2 Sieć Pomocy Ofiarom Przestępstw 2009 Wsparcie Operacyjne Budowy Systemu Pomocy Dzieciom Krzywdzonym Ekspercki Zespół Interdyscyplinarny Przy Prokuraturze Apelacyjnej Szczecin 2008

3 Samoorganizująca się społeczność Swobodnie organizująca się całośd Sytuacja trudna Podmiot lokalny Mobilizacja w obronie systemu wartości Źródło: Rosińska, Smykowski (2006) Wspólny system wartości Dobro dziecka i rodziny

4 Samoorganizująca się społeczność Swobodnie organizująca się całośd Sytuacja normalna Źródło: Rosińska, Smykowski (2006) Podzielany system wartości Dobro dziecka i rodziny

5 KRYZYS SKUTKI PRAWNE SKUTKI PSYCHOLOGICZNE ZMIANA SYTUACJI osobistej rodzinnej społecznej minimalizowanie kosztów psychologicznych maksimum efektów procedury prawnej minimum udziału / maksimum efektów Osoba Pokrzywdzona DIAGNOZA zawiadomienie POMOC cel rodzaj oddziaływao procedura prawna procedura prawna INSTYTUCJE Ośrodki Interwencji Kryzysowej Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne Stowarzyszenia i Fundacje Szkoły i Przedszkola Kościoły Poradnie Zdrowia Psychicznego Ośrodki Wsparcia Dziennego Ośrodki Wsparcia Rodziny Ośrodki Pomocy Społecznej

6 Ekspercki Interdyscyplinarny Zespół Operacyjny Misja: niesienie efektywnej, profesjonalnej pomocy dzieciom przy wystandaryzowanych działaniach Pomoc udzielana dziecku ma przede wszystkim zapewniać mu poczucie bezpieczeństwa, a więc winna być szybka, profesjonalna, kompleksowa, wystandaryzowana skuteczna.

7 Ekspercki Interdyscyplinarny Zespół Operacyjny 1. Biuro Kuratora Okręgowego, 2. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Dobrej, 3. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kołbaskowie, 4. Gminny Ośrodek Wsparcia Rodziny w Dobrej, 5. Gminny Ośrodek Wsparcia Rodziny w Przecławiu, 6. Instytut Psychologii Uniwersytetu Szczecińskiego, 7. Katedra i Klinika Psychiatrii Pomorskiej Akademii Medycznej, 8. Komenda Miejska Policji w Szczecinie, 9. Komenda Powiatowa Policji w Goleniowie, 10. Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie, 11. Komisariat Policji Szczecin- Pogodno, 12. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Szczecinie, 13. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Świnoujściu, 14. Okręgowa Izba Radców Prawnych w Szczecinie, 15. Okręgowa Rada Adwokacka w Szczecinie, 16. Ośrodek Wspierania Rodziny Dom pod Świerkiem w Białogardzie,

8 Ekspercki Interdyscyplinarny Zespół Operacyjny 17. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gryfinie, 18. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Łobzie, 19. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Policach, 20. Prokuratura Apelacyjna w Szczecinie, 21. Prokuratura Rejonowa Szczecin Niebuszewo, 22. Prokuratura Rejonowa Szczecin Prawobrzeże, 23. Prokuratura Rejonowa Szczecin Śródmieście, 24. Prokuratura Rejonowa Szczecin Zachód, 25. Prokuratura Rejonowa w Goleniowie, 26. Rodzinny Ośrodek Diagnostyczno-Konsultacyjny przy Sądzie Okręgowym w Szczecinie, 27. Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej Zdroje w Szczecinie, 28. Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej nad Dzieckiem i Młodzieżą w Szczecinie, 29. Sąd Okręgowy w Szczecinie,

9 Ekspercki Interdyscyplinarny Zespół Operacyjny 30. Sąd Rejonowy Szczecin Centrum w Szczecinie, 31. Sąd Rejonowy w Goleniowie, 32. Stowarzyszenie Caritas Diecezji Szczecińsko-Kamieńskiej, 33. Stowarzyszenie SOS dla Rodziny w Szczecinie Ośrodek Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem, 34. Straż Miejska w Szczecinie, 35. Szkoła Podstawowa n 64 w Szczecinie, 36. Wojewódzki Koordynator Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, 37. Wydział Oświaty Urzędu Miasta Szczecin, 38. Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu Miasta Świnoujścia, 39. Zachodniopomorskie centrum Doskonalenia Nauczycieli, 40. Zachodniopomorskie Centrum Organizacji i Promocji Zdrowia, 41. Zespół Szkół w Przecławiu.

10 Idea pracy Zespołu - po co? (diagnoza stanu wejściowego i kierunki działań) - jak? (metodyka pracy, narzędzia) - bilans wyników i dalsze zadania

11 Sytuacja wejściowa - niepokojące zjawiska brak lokalnego systemu pomocy dzieciom krzywdzonym (rozumianego jako zintegrowana wielosektorowość działań brak procedur współpracy, znajomości lokalnej oferty) potrzeba właściwych mechanizmów diagnostycznych i pomocowych (opartych na wiedzy psychologicznej, epidemiologicznej, nauk społecznych) niewystarczająca wiedza o etiologii oraz konsekwencjach indywidualnych (rozwojowych) i znaczeniu społecznym zjawiska (społeczne koszty)

12 naczelnym celem Lokalnego Systemu Pomocy Dzieciom Krzywdzonym jest dokonywanie lokalnych zmian systemowych w zakresie pomocy społecznej, wsparcia, ochrony zdrowia i edukacji organizowanie pożądanej, popartej wiedzą naukową, pomocy dzieciom krzywdzonym i ich rodzinom, wzmacnianie i rozwijanie zasobów oraz sił tkwiących w społeczności lokalnej (profesjonalistów i nieprofesjonalistów)

13 LSPDK dąży do zmiany środowiskowego i społecznego kontekstu funkcjonowania rodzin (przyjaznemu dziecku i rodzinie) lokalne środowisko społeczne (w tym instytucje, organizacje, lokalni liderzy) może przyczyniać się do tworzenia czynników i sytuacji ryzyka pojawienia się przemocy w rodzinie, ale może też tworzyć czynniki chroniące przed przemocą środowisko lokalnych profesjonalistów może być źródłem urazów (wtórna wiktymizacja)

14 Zadania LSPDK rodzina/dziecko/rodzic (klient) system (profesjonaliści)

15 Zgodnie z ideą LSPDK, organizowana i udzielana pomoc powinna być: 1. podejmowana przez profesjonalistów 2.systemowa, interdyscyplinarna, skoordynowana 3.wystandaryzowana

16 Ad.1 Profesjonalizm, profesjonaliści - osoby pracujące z dziećmi i rodzinami: potrafią identyfikować przypadki dzieci krzywdzonych i zagrożonych przemocą (znajomość symptomów krzywdzenia, czynników ryzyka, specyfiki przemocy profilaktyka I i II rzędowa, dążenie do podejmowania interwencji na jak najwcześniejszym etapie), - mają wiedzę, umiejętności i gotowość do podejmowania rozmowy z dzieckiem, opiekunem i innymi członkami Lokalnego Systemu, uruchamiają interdyscyplinarną pomoc dziecku i rodzinie (znajomość kompetencji i zasad współpracy z innymi instytucjami), przyjmują szeroką definicję przemocy, CHCĘ ZAUWAŻYĆ, POTRAFIĘ ZAUWAŻYĆ, WIEM CO Z TYM ZROBIĆ

17 Ad.2 Systemowa, interdyscyplinarna, skoordynowana pomoc: praca interdyscyplinarnych zespołów współpracujących ze sobą profesjonalistów (wsparcie dziecka, wsparcie rodziny, odpowiadanie na potrzeby klientów i członków zespołu) współpracujący profesjonaliści znają się (są zintegrowani), znają swoje kompetencje oraz zasady współpracy (Procedury zintegrowanej międzysektorowej pomocy dziecku i rodzinie, formalne porozumienia o współpracy) obecność placówki koordynującej, integrującej, animującej lokalne systemowe zmiany

18 Ad.3 Wystandaryzowanie pomocy oznacza projektowanie i prowadzenie jej zgodnie z wytycznymi, odpowiadającymi: aktualnej wiedzy psychologicznej, medycznej, nauk społecznych (wieloczynnikowy i wielopoziomowy model krzywdzenia dziecka, wiktymologia, psychospołeczny portret dziecka ofiary, psychospołeczny profil sprawcy, rodziny, lokalna epidemiologia i lokalne czynniki chroniące vs sprzyjające przemocy itp.) obowiązującym przepisom (prawnym, instytucjonalnym, międzyinstytucjonalnym) standardom międzynarodowym (o potwierdzonej skuteczności)

19 Narzędzia Ośrodek Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem w Szczecinie placówka koordynująca Ekspercki Interdyscyplinarny Zespół Operacyjny działający przy Prokuraturze Apelacyjnej w Szczecinie Standardy postępowania wobec dziecka doświadczającego przemocy Koalicja na rzecz wdrażania i realizowania Standardów postępowania wobec dziecka doświadczającego przemocy Procedury zintegrowanej międzysektorowej współpracy na rzecz dziecka krzywdzonego Porozumienia o współpracy Interdyscyplinarne szkolenia, seminaria, warsztaty, konferencje, wizyty studyjne (edukacja i integracja) www Publikacje Narzędzia diagnostyczne

20 Porozumienia o współpracy Naczelna Rada Adwokacka Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział Oświaty Urzędu Miasta Szczecin Komenda Miejska Policji w Szczecinie Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Szczecinie Komenda Straży Miejskiej w Szczecinie Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie

21 Konferencja - współorganizatorzy

22

23 Szkolenia wybrane 2010 Praca z ofiarami przemocy seksualnej. Specyfika ujawnienia z perspektywy ofiary i sprawcy prokuratorzy z woj. Zachodniopomorskiego organizator: Stowarzyszenie SOS dla Rodziny Prokuratura Apelacyjna w Szczecinie i Prokuratura Okręgowa w Szczecinie Dziecko Krzywdzone specjaliści ds. nieletnich z terenu całego województwa organizatorzy: PCPR w Gryfinie, KWP w Szczecinie, Stowarzyszenie SOS dla Rodziny Profesjonaliści w Lokalnym Systemie Profilaktyki Krzywdzenia Małych Dzieci pielęgniarki, położne, opiekunki w żłobkach, pracownicy socjalni, kuratorzy, ngo organizator: Stowarzyszenie SOS dla Rodziny

24 Standardy postępowania wobec dziecka doświadczającego przemocy Zaprezentowane po raz pierwszy w roku 2009 podczas konferencji Pomoc dzieciom krzywdzonym Standardy stanowią zbiór wytycznych dotyczących udzielania dziecku pomocy w początkowej jej fazie, czyli na etapie podejrzenia, że małoletni może doznawać krzywdy lub ujawnienia przemocy. Realizowanie standardów pozwala zmniejszyć ilość sytuacji, kiedy dziecko doświadczające przemocy zostanie niezauważone lub udzielona pomoc okaże się doraźna, wybiórcza, a w konsekwencji nieefektywna. Adresowane do osób pracujących z dzieckiem i rodziną

25 Obszary działania standardów NIEPOKOJĄCE OBJAWY ZAUWAŻ, NIE ZIGNORUJ 1 pozornie przypadkowe urazy 2 niepokojące zachowanie 1 organizacja rozmowy 2 zasady rozmowy z dzieckiem ROZMOWA zadbanie o dziecko DIAGNOZA 1 Kwestionariusz Dziecka Krzywdzonego (KDK) 2 określenie zasobów i potrzeb dziecka 3 włączenie w pomoc dziecku innych specjalistów 4 notatka opis dziecka i jego sytuacji PLAN DZIAŁANIA 1 określ zadania do wykonania (dla siebie i innych specjalistów) 2 poszukaj osób wspierających w środowisku dziecka 3 interdyscyplinarna współpraca POMOC DZIECKU jeżeli uznasz, że sytuacja dziecka wymaga natychmiastowego działania- podejmij INTERWENCJĘ INTERWENCJA WSPARCIE OSÓB POMAGAJĄCYCH

26 Koalicja na rzecz wdrażania i realizowania Standardów Koalicjanci to instytucje, organizacje, profesjonaliści prowadzący prywatną praktykę wdrażający i realizujący Standardy przez: promowanie Standardów wśród pracowników i klientów, dążenie do zacieśniania międzysektorowej współpracy (m.in. zawieranie formalnych porozumień o współpracy, doraźne zespoły interdyscyplinarne), dbanie o ciągłą profesjonalizację i specjalizację pracowników;

27 Aktualnie na liście Koalicjantów znajduje się ponad 30 zachodniopomorskich instytucji o różnym profilu działań. Wśród nich są: domy dziecka, instytucje systemu edukacji jednostki pomocy społecznej organizacje pozarządowe, ośrodki interwencji kryzysowej, placówki opiekuńczo-wychowawcze, placówki wielofunkcyjne, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, specjalistyczne ośrodki wspierania rodziny, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, Komenda Miejska Policji w Szczecinie.

28 Procedura wchodzenia w Koalicję: 1. Uzyskanie rekomendacji Powiatowego Koordynatora Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie 2. Przesłanie do Biura Koalicji: Kwestionariusza przystąpienia Ankiety badającej zasoby i potrzeby szkoleniowe Komentarz: placówka bierze na siebie zadanie wdrażania Standardów i odpowiedzialność za ich realizację

29 Klub Koalicjanta W zamyśle forum umożliwiające wymianę refleksji, wskazówek czy informacji pozwalających na doskonalenie praktyki pomocy dziecku krzywdzonemu, inkubator nowych pomysłów przestrzeń pozwalająca na promocję projektów dla dzieci platforma lobbująca konieczność odgórnego wprowadzania systemowych rozwiązań

30 Korzyści - Koalicja: profesjonalizacja pomocy przez: szkolenia, seminaria, konferencje ( oferta szkoleniowa odpowiadająca potrzebom Ankieta badająca zasoby i potrzeby Koalicjantów) integracja międzyinstytucjonalna przez: Klub Koalicjanta, wspólne szkolenia, superwizje, inne wspólne inicjatywy i projekty, zespoły interdyscyplinarne promocja placówki przez: strona internetowa, Klub Koalicjanta, konferencje, certyfikat miejsca przyjaznemu dziecku

31 Procedury zintegrowanej międzysektorowej współpracy w obszarze pomocy dzieciom krzywdzonym Procedury za pomocą schematów opatrzonych w komentarz stanowią algorytm regulujący kompetencje/obowiązki profesjonalistów podejmowane względem dziecka/rodziny przy współdziałaniu z innymi instytucjami

32 Przedmiotem Procedur są zasady i warunki określające: podział kompetencji profesjonalistów różnych instytucji kontaktowanie się ze sobą profesjonalistów różnych sektorów, przetwarzanie informacji o rodzinie, międzysektorowe diagnozowanie sytuacji dziecka i rodziny, zwoływanie doraźnych zespołów interdyscyplinarnych, organizowanie i udzielanie pomocy, stosowanie wspólnych narzędzi (np. Kwestionariusza Dziecka Krzywdzonego, Ankiety Czynników Ryzyka Krzywdzenia Dziecka w Rodzinie).

33 Proces tworzenia i wdrażania Procedur wyjazdowe posiedzenie Zespołu z udziałem eksperta indywidualna praca zespołów roboczych ds opracowania procedur, omawianie wyników na posiedzeniach Zespołu recenzja eksperta przyjęcie procedur przez Zespół, publikacja procedur na konferencji w czerwiec 2011r. publikacja procedur w Pomoc dzieciom krzywdzonym w ujęciu interdyscyplinarnym, publikacja pokonferencyjna warsztaty dot stosowania Procedur konferencja grudzień 2011 rekomendacja Wojewody Cykl szkoleń

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43 Dodatkowe efekty - korzyści wspólne audycje w Polskim Radio Szczecin bezpłatne konsultacje prawnikówaplikantów adwokackich wspólne dalsze inicjatywy Żółta kartka dla sprawcy przemocy

44

45

46 Trudności i wyzwania - proces grupowy

47 Stowarzyszenie SOS dla Rodziny Ośrodek Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem w Szczecinie ul. Energetyków Szczecin tel Dziękuję!