Fizyka cząstek elementarnych. Tadeusz Lesiak
|
|
- Zofia Kurowska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Fizyka cząstek elementarnych Tadeusz Lesiak 1
2 WYKŁAD XII Fizyka spoza modelu standardowego T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 2
3 Model Standardowy nie jest doskonały Problem 1: zbyt dużo parametrów co najmniej 19: 3 stałe sprzężenia:, W, QCD 2 parametry pola Higgsa: m H, 9 mas fermionów: (u,d,s,c,b,t,e,, ) 4 parametry macierzy mieszania kwarków CKM: 12, 13, 23, 1 parametr opisujący łamanie symetrii CP w oddziaływaniach silnych: QCD + masy neutrin oraz kąty ich mieszania Problem 2: dlaczego są trzy generacje? Teoria elektrosłaba w ogóle nie może ich wbudować w swoją strukturę Problem 3: dlaczego cząstki w ogóle mają masę? Mechanizm Higgsa brak ostatecznej obserwacji cząstki Higgsa; może inne zjawisko? Problem 4: dlaczego ładunek elektryczny jest skwantowany i dlaczego Q e =-Q p? Problem 5: dlaczego występuje nadwyżka materii nad antymaterią? Problem 6: jaka jest natura ciemnej materii? Problem 7: Fine tuning: dlaczego tyle parametrów musi mieć dopasowane wartości? (np. stała kosmologiczna z precyzją ) T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 3
4 Rozszerzenia Modelu Standardowego (Beyond the Standard Model) Teorie Wielkiej Unifikacji (Grand Unified Theories, GUT) Supersymetria (supersymmetry, SUSY) Teoria Wszystkiego (Theory of Everything, TOE): Kwantowa teoria grawitacji struny i superstruny modele zakładające dodatkowe wymiary przestrzenne (extra dimensions ED) teoria M T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 4
5 Rozszerzenia Modelu Standardowego (Beyond the Standard Model) GUT (Grand Unification Theories) teorie wielkiej unifikacji; W ich ramach (dwa) trzy oddziaływania: elektrosłabe i silne łączą się w jedną siłę przy skali energii ok GeV Teoria wszystkiego TOE: wszystkie cztery znane nam siły przejawem jednej pełna unifikacja przy skali Plancka GeV T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 5
6 Dygresja stała Plancka Stała Newtona G N nie jest bezwymiarowa: bezwymiarowa miara siły siły grawitacyjnej: Bardzo ważne i interesujące pytanie: kiedy g jest rzędu 1??? skala Plancka Wszystkie trzy wielkości Plancka (masa, czas i długość) są kombinacjami trzech fundamentalnych stałych przyrody: T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 6
7 Dygresja stała Plancka Mechanika kwantowa (hipoteza de Broglie a raz jeszcze): z każdą cząstką o masie M związana jest odpowiadająca jej długość fali Comptona: Efekty kwantowe dla danej cząstki staja się ważne dla skal odległości rzędu Grawitacja: przy ustalonej masie M staje się naprawdę istotna (silna, łamie się OTW) dla odległości odpowiadającej jej promieniowi Schwarzschilda: Grawitacja silna oraz efekty kwantowe ważne gdy: czyli dla masy: Przy skali Plancka czasoprzestrzeń staje się kwantową pianką ( quantum foam ). Kwantowe fluktuacje struktury czasoprzestrzeni stają się ogromne T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 7
8 Teorie wielkiej unifikacji (GUT) GUT a kwantyzacja ładunku: Motywacja fizyczna: stałe sprzężenia trzech sił: słabej, silnej i elektromagnetyzmu zlewają się w jeden punkt przy energii GeV; od punktu unifikacji te trzy siły działają jak jedno oddziaływanie Dygresja: hipoteza pustyni (desert hypothesis) Zakładamy, że przy tej ogromnej ekstrapolacji GeV nie pojawią się nowe zjawiska fizyczne np. nowe oddziaływania elementarne Model Standardowy oparty jest o iloczyn prosty grup symetrii SU(2)xU(1); GUT: jedna siła jedna grupa symetrii np. SU(5), E(6) W Modelu Standardowym kwarki i leptony występują w dwóch osobnych dubletach: W GUT kwarki i leptony razem w jednym multiplecie np. Symetria (teoria grup) dyktuje nam warunek, że suma ładunków musi być zero w takim multiplecie Kwantyzacja ładunku oraz głęboki związek kwarki-leptony T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 8
9 Teorie wielkiej unifikacji (GUT) GUT a rozpad protonu: Teorie GUT są oparte o tak bogatą grupę symetrii, że postulują zawsze istnienie dodatkowych bozonów pośredniczących, zwanych czasem leptokwarkami, których wymiana łamie zachowanie zarówno liczby barionowej (B) jak i leptonowej (L); różnica B-L zostaje jednak zachowana; masy leptokwarków GeV Najprostszy przykład GUT: grupa SU(5): W niej 12 nowych bozonów pośredniczących (leptokwarków): 3 stany X o ładunku -4/3 występujące w trzech kolorach: X r, X b, X g 3 stany Y o ładunku -1/3 występujące w trzech kolorach: Y r, Y b, Y g 6 anty cząstek stanów X i Y Takie diagramy prowadzą do rozpadu protonu na mezony i leptony. Bez nich proton byłby wieczny jako najlżejszy barion. Powodem jego wieczności byłoby bezwzględne zachowanie liczby barionowej. T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 9
10 Teorie wielkiej unifikacji (GUT) Najłatwiejszy do badań doświadczalnych rozpad protonu: Poszukiwania takich rozpadów w wielkich podziemnych laboratoriach (słabsze tło). Potrzeba niezwykle masywnych ośrodków detektora (głównie woda) aby w tej dużej objętości zaobserwować choć jeden rozpad. Detekcja często w oparciu o zjawisko Czerenkowa. Jak dotąd brak obserwacji rozpadu protonu. Ograniczenie na jego czas życia: Ta górna granica istotnie zmniejsza liczbę dopuszczalnych modeli GUT. Jako produkt uboczny tych badań wielkie odkrycie: oscylacje neutrin T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 10
11 Ograniczenia na czas życia protonu T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 11
12 Supersymetria (SUSY) Idea, według której każda znana nam cząstka ma swojego brata bliźniaka różniącego się spinem o -1/2. Ilość cząstek ulega podwojeniu ale Pojawia się bardzo istotna symetria: fermiony-bozony. Teraz każdy bozon ma fermionowego supersymetrycznego partnera i na odwrót. Dlaczego dotąd nie odkryliśmy cząstek SUSY? Odpowiedź: symetria SUSY jest częściowo złamana i masy supersymetrycznych partnerów są znacznie wyższe (poza naszym zasięgiem do dziś). T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 12
13 Supersymetria (SUSY) Ważkie argumenty przemawiające za supersymetrią: 1. Estetyka (symetria fermiony-bozony). 2. Precyzyjne spotkanie trzech stałych sprzężenia w jednym punkcie. 3. Usunięcie problemu fine-tuning dla masy Higgsa. 4. Cząstki-kandydaci na ciemną materię 5. Nadzieja na unifikację z grawitacją (TOE). T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 13
14 Supersymetria (SUSY) Ad 2. Precyzyjne spotkanie trzech stałych sprzężenia w jednym punkcie. T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 14
15 Supersymetria (SUSY) Ad 3. Usunięcie problemu precyzyjnego dopasowania (fine-tuning) dla masy Higgsa. Poprawki kwantowe do masy bozonu Higgsa na poziomie jedno-pętlowym w teorii EW: Ich uwzględnienie prowadzi do relacji: fizyczna goła masa bozonu Higgsa Rozwiązanie problemu fine tuning : Dla każdego z tych diagramów, SUSY wprowadza swój odpowiednik np.: 1. Można zażądać aby: ALE ta relacja będzie słuszna tylko w rzędzie 1-pętlowym. SM SUSY 2. Trzeba precyzyjnie ( z dokładnością ~10-16 ) dopasować gołą masę bozonu Higgsa ALE takie precyzyjne dostrojenie trzeba powtarzać w każdym rzędzie rachunku zaburzeń. Przyczynki od tych dwóch diagramów są porównywalnej wielkości, lecz przeciwnych znaków. T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 15
16 Supersymetria (SUSY) Ad 5. Nadzieja na unifikację z grawitacją (TOE). Zachodzą następujące, ważne relacje (tzw. Algebra SUSY): Komutator: Anty komutator: Q a ładunki generatory operacji symetrii SUSY P μ czterowektor pędu M μν czterotensor momentu pędu (Cztero-) pęd i moment pędu (wielkości charakteryzujące czasoprzestrzeń, a więc i grawitację) są bezpośrednio związane z fundamentalnymi operatorami supersymetrii T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 16
17 Supersymetria (SUSY) T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 17
18 Supersymetria (SUSY) Konwencja nazw dla supersymetrycznych cząstek: Partnerzy fermionów dodajemy np. elektron selektron w symbolu cząstki dodajemy tyldę: Partnerzy bozonów dodajemy końcówkę ino np. W wino (wow!!!) w symbolu cząstki znów tylda Mogą się mieszać (mechanika kwantowa) i fizyczna cząstka SUSY, którą można by zaobserwować to neutralino. T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 18
19 Supersymetria (SUSY) Ad 4. Supersymetria a ciemna materia (dark matter DM) Wprowadzenie SUSY pojawienie się nowej liczby kwantowej parzystości R. R multiplikatywna; R=1 dla zwykłych cząstek; R = -1 dla cząstek SUSY. Iloczyn parzystości R cząstek biorących udział w reakcji musi być zachowany Cząstki supersymetryczne muszą być produkowane w parach np. Wobec tego, jeśli tylko R-zachowane to najlżejsza cząstka supersymetryczna musi być stabilna, ponieważ nie ma na co się rozpadać. Rozpad niemożliwy Np. Ciężka cząstka SUSY najlżejsza: bo B lżejsze od C Najlżejsza cząstka supersymetryczna (Lightest Supersymmetric Particle, LSP) = doskonały kandydat na ciemną materią. Zależnie od wersji SUSY tę rolę mogą pełnić różne cząstki, często neutralino. Jak w eksperymencie zobaczyć cząstki supersymetryczne? W bilansie energii brakuje sporo energii i pędu (missing), unoszonego np. przez fotina. T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 19
20 Supersymetria (SUSY) Ograniczenia na masy cząstek supersymetrycznych (eksperyment ATLAS): T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 20
21 Supersymetria (SUSY) T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 21
22 Teoria wszystkiego (TOE) Teoria wszystkiego (TOE theory of everything) tj. unifikacja trzech sił cechowania (elektromagnetyzmu, oddz. słabych i silnych) z geometryczna grawitacją. Najbardziej znany kandydat na taką unifikację to teoria (super)strun. Wydaje się dawać nadzieję na pogodzenie mechaniki kwantowej z grawitacją. Podstawowe cegiełki to nie punktowe cząstki lecz 1-wymiarowe struny oraz wyżej wymiarowe obiekty (p-brany). Grawitacja jest zadziwiająco słaba: podnosząc przedmiot z ziemi pokonujemy siłę grawitacji całej naszej planety. PROBLEM HIERARCHII (dlaczego grawitacja dużo słabsza od innych sił) -> patrz poniżej. Jej unifikacja z pozostałymi siłami jest możliwa tam gdzie grawitacja staje się z nimi porównywalna. Wtedy jednocześnie OTW -> kwantowa teoria grawitacji. To zachodzi dla E» E planck, t» t Planck, l» l Planck Grawitację jest niezwykle trudno kwantować bo jej równania są nieliniowe. T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 22
23 Teoria wszystkiego (TOE) Kolejny (ostateczny?) poziom złożoności: Ogromna ekonomia środków: wszystkie cząstki to tylko różne drgania podstawowej struny. Właściwie jeden parametr: napięcie struny (masa). Rodzaje strun: zamknięte i otwarte (fermiony i bozony). Oddziaływania strun: ich łączenie i rozdzielanie. Działa przy tym rachunek zaburzeń: T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 23
24 Teoria wszystkiego (TOE) Sensowne teorie strun można konstruować jedynie dla 9(10) wymiarów przestrzennych i jednego czasowego (3-2-1 ładunki silne, słabe i e.m.). Nazwa: teoria M (np. od mystery, mother, matrix etc.). Dla t<t Pl nasz świat był wymiarowy. Spójny ruch strun jedynie w 10 i 26 wymiarów. W wyniku przejścia fazowego ze spontanicznym łamaniem symetrii, nasze trzy wymiary przestrzenne uległy rozdęciu, a pozostałe wymiary pozostały mikroskopowe i silnie zakrzywione. W takich teoriach strunowych unifikacja grawitacji z pozostałymi oddziaływaniami oraz idee supersymetrii pojawiają się naturalnie. Gdzie są dodatkowe wymiary uległy skarłowaceniu (compactification). T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 24
25 Poszukiwania dodatkowych wymiarów przestrzennych 1. Zderzenia cząstek w akceleratorach 2. Procesy astrofizyczne (np. supernowe) 3. Eksperymenty na stole (wahadła torsyjne) Ogólna parametryzacja odchyleń od prawa Newtona dla małych odległości: Dodatkowy człon typu Yukawy, opisujący przyczynek od ogólnej piątej siły związanej z wymianą wirtualnego bozonu o masie bezwymiarowa miara siły nowego oddziaływania względem grawitacji, miara jego zasięgu. Obszar żółty wykluczony na poziomie ufności 95%. Kolory: niebieski, czerwony i zielony przewidywania różnych modeli. T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 25
LHC i po co nam On. Piotr Traczyk CERN
LHC i po co nam On Piotr Traczyk CERN LHC: po co nam On Piotr Traczyk CERN Detektory przy LHC Planowane są 4(+2) eksperymenty na LHC ATLAS ALICE CMS LHCb 5 Program fizyczny LHC 6 Program fizyczny LHC
Bardziej szczegółowoWYKŁAD
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 14 12.01.2010 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Poza Modelem Standardowym Poza Modelem Standardowym dążenie do unifikacji Model Standardowy: symetria
Bardziej szczegółowoLHC: program fizyczny
LHC: program fizyczny Piotr Traczyk CERN Detektory przy LHC Planowane są 4(+2) eksperymenty na LHC ATLAS ALICE CMS LHCb 2 Program fizyczny LHC Model Standardowy i Cząstka Higgsa Poza Model Standardowy:
Bardziej szczegółowoWykład XIII: Rozszerzenia SM, J. Gluza
Skala X, skala Plancka Dla MS biegnące stałe sprzężenia przecinają się w okolicy 10^15 GeV, Grawitacja dołącza się przy około 10^19 GeV, gdy oddizaływanie grawitacyjne jest porównywalne z masą spoczynkową
Bardziej szczegółowoBozon Higgsa oraz SUSY
Bozon Higgsa oraz SUSY Bozon Higgsa Poszukiwania bozonu Higgsa w LEP i Tevatronie - otrzymane ograniczenia na masę H Plany poszukiwań w LHC Supersymetria (SUSY) Zagadkowe wyniki CDF Masy cząstek cząstki
Bardziej szczegółowoOddziaływania fundamentalne
Oddziaływania fundamentalne Silne: krótkozasięgowe (10-15 m). Siła rośnie ze wzrostem odległości. Znaczna siła oddziaływania. Elektromagnetyczne: nieskończony zasięg, siła maleje z kwadratem odległości.
Bardziej szczegółowoFizyka na LHC - Higgs
Fizyka na LHC - Higgs XI Program fizyczny LHC. Brakujący element. Pole Higgsa. Poszukiwanie Higgsa na LEP. Produkcja Higgsa na LHC. ATLAS. Wyniki doświadczalne Teraz na LHC 1 FIZYKA NA LHC Unifikacja oddziaływań
Bardziej szczegółowoTeorie wielkich unifikacji
Teorie wielkich unifikacji Sukcesy i porażki Modelu Standardowego Przesłanki dla wielkich unifikacji Biegnące stałe sprzężenia Teoria SU(5) i przewidywania rozpadu protonu Poszukiwanie rozpadu protonu
Bardziej szczegółowoCząstki elementarne wprowadzenie. Krzysztof Turzyński Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski
Cząstki elementarne wprowadzenie Krzysztof Turzyński Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski Historia badania struktury materii XVII w.: ruch gwiazd i planet, zasady dynamiki, teoria grawitacji, masa jako
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 12. Wszechświat cząstek elementarnych dla humanistów. Poza Modelem Standardowym. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW
M. Krawczyk, AF. Żarnecki - Wykład 12 1 Wszechświat cząstek elementarnych dla humanistów WYKŁAD 12 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Poza Modelem Standardowym Problemy Modelu Standardowego Wiele parametrow
Bardziej szczegółowoCząstki i siły. Piotr Traczyk. IPJ Warszawa
Cząstki i siły tworzące nasz wszechświat Piotr Traczyk IPJ Warszawa Plan Wstęp Klasyfikacja cząstek elementarnych Model Standardowy 2 Wstęp 3 Jednostki, konwencje Prędkość światła c ~ 3 x 10 8 m/s Stała
Bardziej szczegółowoFizyka cząstek elementarnych i oddziaływań podstawowych
Fizyka cząstek elementarnych i oziaływań postawowych Wykła 14 Poza moel stanarowy Jerzy Kraśkiewicz Oscylacje netrin W minimalnym MS netrina są bezmasowe. Obecnie wykryto, Ŝe netrina mają masę! Oscylacje
Bardziej szczegółowoFizyka cząstek elementarnych. Tadeusz Lesiak
Fizyka cząstek elementarnych Tadeusz Lesiak 1 WYKŁAD IX Oddziaływania słabe T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 2 Rola oddziaływań słabych w przyrodzie Oddziaływania słabe są odpowiedzialne (m.in.) za:
Bardziej szczegółowoCząstki elementarne. Składnikami materii są leptony, mezony i bariony. Leptony są niepodzielne. Mezony i bariony składają się z kwarków.
Cząstki elementarne Składnikami materii są leptony, mezony i bariony. Leptony są niepodzielne. Mezony i bariony składają się z kwarków. Cząstki elementarne Leptony i kwarki są fermionami mają spin połówkowy
Bardziej szczegółowoWszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 5
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 5 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 17.III.2010 Oddziaływania: elektromagnetyczne i grawitacyjne elektromagnetyczne i silne (kolorowe) Biegnące stałe sprzężenia:
Bardziej szczegółowoAtomowa budowa materii
Atomowa budowa materii Wszystkie obiekty materialne zbudowane są z tych samych elementów cząstek elementarnych Cząstki elementarne oddziałują tylko kilkoma sposobami oddziaływania wymieniając kwanty pól
Bardziej szczegółowoBozon Higgsa prawda czy kolejny fakt prasowy?
Bozon Higgsa prawda czy kolejny fakt prasowy? Sławomir Stachniewicz, IF PK 1. Standardowy model cząstek elementarnych Model Standardowy to obecnie obowiązująca teoria cząstek elementarnych, które są składnikami
Bardziej szczegółowoCzego oczekujemy od LHC? Piotr Traczyk. IPJ Warszawa
Czego oczekujemy od LHC? Piotr Traczyk IPJ Warszawa Plan 1)Dwa słowa o LHC 2)Eksperymenty i program fizyczny 3)Kilka wybranych tematów - szczegółowo 2 LHC Large Hadron Collider UWAGA! Start jeszcze w tym
Bardziej szczegółowoWielka Unifikacja. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład XI. Co to jest ładunek?... Biegnaca stała sprzężenia i renormalizacja w QED Pomiar
Wielka Unifikacja Wykład XI Co to jest ładunek?... Elementy fizyki czastek elementarnych Biegnaca stała sprzężenia i renormalizacja w QED Pomiar Biegnaca stała sprzężenia QCD Unifikacja SU(5) Leptokwarki
Bardziej szczegółowoCompact Muon Solenoid
Compact Muon Solenoid (po co i jak) Piotr Traczyk CERN Compact ATLAS CMS 2 Muon Detektor CMS był projektowany pod kątem optymalnej detekcji mionów Miony stanowią stosunkowo czysty sygnał Pojawiają się
Bardziej szczegółowoOddziaływania silne. Również na tym wykładzie Wielkie unifikacje. Mówiliśmy na poprzednich wykładach o: rezonansach hadronowych multipletach
Oddziaływania silne Mówiliśmy na poprzednich wykładach o: rezonansach hadronowych multipletach Tu powiemy więcej o: Kolorze QCD czyli chromodynamice kwantowej Symetrii SU(3) kolor Uwięzieniu kwarków i
Bardziej szczegółowoBozon Higgsa & SUSY & DM
Bozon Higgsa & SUSY & DM Niezmienniczość cechowania Bozon Higgsa Poszukiwanie bozonu Higgsa w LEP i LHC Supersymetria Ciemna materia Unifikacja elektrosłaba (slajd z wykładu 6) e + g w W + ν ν e µ µ +
Bardziej szczegółowoEwolucja Wykład Wszechświata Era Plancka Cząstki elementarne
Krystyna Wosińska Ewolucja Wykład Wszechświata 3 Era Plancka Cząstki elementarne Era Plancka 10-44 s Temperatura 10 32 K Dwie cząstki punktowe o masach równych masie Plancka i oddalone o długość Plancka:
Bardziej szczegółowoSupersymetria. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład XII
Supersymetria Wykład XII Elementy fizyki czastek elementarnych Problemy Modelu Standardowego Supersymetria Widmo czastek Przewidywania Obecne wyniki Przyszłe poszukiwania Model Standardowy Przypomnienie
Bardziej szczegółowoOdkrywanie supersymetrii - przypadek ciężkich sfermionów
Odkrywanie supersymetrii - przypadek ciężkich sfermionów Krzysztof Rolbiecki (IFT UW) we współpracy z: K. Desch, J. Kalinowski, G. Moortgat-Pick, J. Stirling JHEP 612, 7 (26) Warszawa, 9/3/27 1. Wstęp
Bardziej szczegółowoFizyka cząstek 5: Co dalej? Brakujące wątki Perspektywy Astrocząstki
Fizyka cząstek 5: Co dalej? Brakujące wątki Perspektywy Astrocząstki Brakujące ogniwo Przypomnienie: brakujący bozon Higgsa! Oczekiwania: nietrwały, sprzężenie najsilniejsze do najcięższych cząstek. Ważny
Bardziej szczegółowoNa tropach czastki Higgsa
Na tropach czastki Higgsa Wykład inauguracyjny 2004/2005 A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Na tropach czastki Higgsa Wykład inauguracyjny 2004/2005
Bardziej szczegółowoOddziaływania elektrosłabe
Oddziaływania elektrosłabe X ODDZIAŁYWANIA ELEKTROSŁABE Fizyka elektrosłaba na LEPie Liczba pokoleń. Bardzo precyzyjne pomiary. Obserwacja przypadków. Uniwersalność leptonów. Mieszanie kwarków. Macierz
Bardziej szczegółowoSkad się bierze masa Festiwal Nauki, Wydział Fizyki U.W. 25 września 2005 A.F.Żarnecki p.1/39
Skad się bierze masa Festiwal Nauki Wydział Fizyki U.W. 25 września 2005 dr hab. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Skad się bierze masa Festiwal Nauki,
Bardziej szczegółowoFizyka cząstek elementarnych i oddziaływań podstawowych
Fizyka cząstek elementarnych i oddziaływań podstawowych Wykład 1 Wstęp Jerzy Kraśkiewicz Krótka historia Odkrycie promieniotwórczości 1895 Roentgen odkrycie promieni X 1896 Becquerel promieniotwórczość
Bardziej szczegółowoWstęp do chromodynamiki kwantowej
Wstęp do chromodynamiki kwantowej Wykład 1 przez 2 tygodnie wykład następnie wykład/ćwiczenia/konsultacje/lab proszę pamiętać o konieczności posiadania kąta gdy będziemy korzystać z labolatorium (Mathematica
Bardziej szczegółowoSupersymetria, czyli super symetria
28 Supersymetria, czyli super symetria Piotr Korcyl Instytut Fizyki UJ W niniejszym artykule chciałbym zaprosić Państwa do świata cząstek elementarnych. Zamierzam przedstawić Państwu kilka zagadnień, na
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 8. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Oddziaływania słabe
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 8 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Oddziaływania słabe Cztery podstawowe siłyprzypomnienie Oddziaływanie grawitacyjne Działa między wszystkimi cząstkami, jest
Bardziej szczegółowoWszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Diagramy Faynmana
Wszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Aleksander Filip Żarnecki Wykład ogólnouniwersytecki 27 listopada 2018 A.F.Żarnecki WCE Wykład 8 27 listopada 2018 1 / 28 1 Budowa materii (przypomnienie)
Bardziej szczegółowoWstęp do Modelu Standardowego
Wstęp do Modelu Standardowego Dynamika oddziaływań cząstek Elektrodynamika kwantowa (QED) Chromodynamika kwantowa (QCD) Oddziaływania słabe Tomasz Szumlak AGH-UST Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej
Bardziej szczegółowoPodróż do początków Wszechświata: czyli czym zajmujemy się w laboratorium CERN
Podróż do początków Wszechświata: czyli czym zajmujemy się w laboratorium CERN mgr inż. Małgorzata Janik - majanik@cern.ch mgr inż. Łukasz Graczykowski - lgraczyk@cern.ch Zakład Fizyki Jądrowej, Wydział
Bardziej szczegółowoSymetrie w fizyce cząstek elementarnych
Symetrie w fizyce cząstek elementarnych Odkrycie : elektronu- koniec XIX wieku protonu początek XX neutron lata 3 XX w; mion µ -1937, mezon π 1947 Lata 5 XX w zalew nowych cząstek; łączna produkcja cząstek
Bardziej szczegółowoMaria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Oddziaływania słabe 4.IV.2012
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 8sem.letni.2011-12 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Oddziaływania słabe Cztery podstawowe siły Oddziaływanie grawitacyjne Działa między wszystkimi cząstkami, jest
Bardziej szczegółowoOD MODELU STANDARDOWEGO DO M-TEORII. modele teoriopolowe. elementarnych.
J. Lukierski Gdańsk 09. 2003 OD MODELU STANDARDOWEGO DO M-TEORII 1859 1925 1. Podstawowe relatywistyczne modele teoriopolowe. 1968 1971 2. Model standardowy teorii cząstek elementarnych. 1921 1925 3. Pierwsze
Bardziej szczegółowoZ czego i jak zbudowany jest Wszechświat? Jak powstał? Jak się zmienia?
Z czego i jak zbudowany jest Wszechświat? Jak powstał? Jak się zmienia? Cząstki elementarne Kosmologia Wielkość i kształt Świata Ptolemeusz (~100 n.e. - ~165 n.e.) Mikołaj Kopernik (1473 1543) geocentryzm
Bardziej szczegółowoWSTĘP DO FIZYKI CZĄSTEK. Julia Hoffman (NCU)
WSTĘP DO FIZYKI CZĄSTEK Julia Hoffman (NCU) WSTĘP DO WSTĘPU W wykładzie zostały bardzo ogólnie przedstawione tylko niektóre zagadnienia z zakresu fizyki cząstek elementarnych. Sugestie, pytania, uwagi:
Bardziej szczegółowoPodstawy Fizyki Jądrowej
Podstawy Fizyki Jądrowej III rok Fizyki Kurs WFAIS.IF-D008.0 Składnik egzaminu licencjackiego (sesja letnia)! OPCJA: Po uzyskaniu zaliczenia z ćwiczeń możliwość zorganizowania ustnego egzaminu (raczej
Bardziej szczegółowoSupersymetria. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład XII
Supersymetria Wykład XII Problemy Modelu Standardowego Supersymetria Widmo czastek Przewidywania Obecne wyniki Przyszłe poszukiwania Mały Higgs Elementy fizyki czastek elementarnych Model Standardowy Przypomnienie
Bardziej szczegółowoWszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Diagramy Faynmana
Wszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Diagramy Faynmana Aleksander Filip Żarnecki Wykład ogólnouniwersytecki Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego 21 listopada 2017 A.F.Żarnecki WCE Wykład
Bardziej szczegółowoWYKŁAD V Wszechświat cząstek elementarnych. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Hadrony i struny gluonowe. Model Standardowy AD 2010
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 13 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Hadrony i struny gluonowe Model Standardowy AD 2010 Poza Modelem Standardowym 19.V. 2010 Hadrony = stany związane kwarków Kwarki
Bardziej szczegółowoModel Standardowy i model Higgsa. Sławomir Stachniewicz, IF PK
Model Standardowy i model Higgsa Sławomir Stachniewicz, IF PK 1. Wstęp. Model Standardowy to obecnie obowiązująca teoria cząstek elementarnych, które są składnikami materii. Model Higgsa to dodatek do
Bardziej szczegółowoCzego brakuje w Modelu Standardowym
Czego brakuje w Modelu Standardowym What is missing in the Standard Model concepts and ideas Instytut Problemów Jądrowych im. A. Sołtana w Świerku 1 Plan Równania Maxwella droga do QED Symetria cechowania
Bardziej szczegółowoWYKŁAD Prawdopodobieństwo. konieczność istnienia. cząstki Higgsa. cząstki Higgsa. Wszechświat cząstek elementarnych.
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 11 Prawdopodobieństwo 6.05.2009 Konieczność istnienia dla cząstki Higgsa procesów bardzo Supersymetria Konieczność istnienia cząstki Higgsa dużych energii, Więcej
Bardziej szczegółowoWstęp do Modelu Standardowego
Wstęp do Modelu Standardowego Plan Wstęp do QFT (tym razem trochę równań ) Funkcje falowe a pola Lagranżjan revisited Kilka przykładów Podsumowanie Tomasz Szumlak AGH-UST Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej
Bardziej szczegółowoJuż wiemy. Wykład IV J. Gluza
Już wiemy Oddziaływania: QED, QCD, słabe Ładunek kolor, potencjały w QED i QCD Stała struktury subtelnej zależy od odległości od ładunku: wielkie osiągnięcie fizyki oddziaływań elementarnych (tzw. running)
Bardziej szczegółowoWięcej niż trzy czyli magiczny świat dodatkowych wymiarów
Więcej niż trzy czyli magiczny świat dodatkowych wymiarów Zygmunt Lalak 6 października 2004 Streszczenie Trochę historii. Magiczny świat dodatkowych wymiarów. Dlaczego trzy to za mało Dlaczego cztery to
Bardziej szczegółowoSupersymetria. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład XII. Założenia. Widmo czastek Przewidywania Obecne wyniki Przyszłe poszukiwania
Supersymetria Wykład XII Założenia Elementy fizyki czastek elementarnych Widmo czastek Przewidywania Obecne wyniki Przyszłe poszukiwania Mały Higgs Problem hierarchi Czy Model Standardowy może pozostać
Bardziej szczegółowoSymetrie. D. Kiełczewska, wykład 5 1
Symetrie Symetrie a prawa zachowania Spin Parzystość Spin izotopowy Multiplety hadronowe Niezachowanie parzystości w oddz. słabych Sprzężenie ładunkowe C Symetria CP Zależność spinowa oddziaływań słabych
Bardziej szczegółowoTeoria Wielkiego Wybuchu FIZYKA 3 MICHAŁ MARZANTOWICZ
Teoria Wielkiego Wybuchu Epoki rozwoju Wszechświata Wczesny Wszechświat Epoka Plancka (10-43 s): jedno podstawowe oddziaływanie Wielka Unifikacja (10-36 s): oddzielenie siły grawitacji od reszty oddziaływań
Bardziej szczegółowoElementy Fizyki Jądrowej. Wykład 5 cząstki elementarne i oddzialywania
Elementy Fizyki Jądrowej Wykład 5 cząstki elementarne i oddzialywania atom co jest elementarne? jądro nukleon 10-10 m 10-14 m 10-15 m elektron kwark brak struktury! elementarność... 1897 elektron (J.J.Thomson)
Bardziej szczegółowoWykład 43 Cząstki elementarne - przedłużenie
Wykład 4 Cząstki elementarne - przedłużenie Hadrony Cząstki elementarne oddziałujące silnie nazywają hadronami ( nazwa hadron oznacza "wielki" "masywny"). Hadrony są podzielony na dwie grupy: mezony i
Bardziej szczegółowo( Kwantowe ) zasady nieoznaczoności Heisenberga. a rozmiar ( grawitacyjnej ) czarnej dziury; Wstęp do teorii strun
( Kwantowe ) zasady nieoznaczoności Heisenberga a rozmiar ( grawitacyjnej ) czarnej dziury; Wstęp do teorii strun kwantowej mechaniki relatywistycznej Wg http://www.wiw.pl/delta/struny.asp Delta 06/1989
Bardziej szczegółowoWielka Unifikacja. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład IX. Co to jest ładunek?...
Wielka Unifikacja Wykład IX Co to jest ładunek?... Elementy fizyki czastek elementarnych Biegnaca stała sprzężenia i renormalizacja w QED Asymptotyczna swoboda QCD Unifikacja SU(5) QED Ładunek elektryczny
Bardziej szczegółowoModele i teorie w kosmologii współczesnej przykładem efektywnego wyjaśniania w nauce
Modele i teorie w kosmologii współczesnej przykładem efektywnego wyjaśniania w nauce ks. Paweł Tambor Wydział Filozofii, Katedra Fizyki Teoretycznej Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Przyrodoznawstwo
Bardziej szczegółowoOddziaływanie pomiędzy kwarkami i leptonami -- krótki opis Modelu Standardowego
Oddziaływanie pomiędzy kwarkami i leptonami -- krótki opis Modelu Standardowego Początkowe poglądy na temat oddziaływań Ugruntowanie poglądów poprzednich- filozofia mechanistyczna Kartezjusza ciała zawsze
Bardziej szczegółowoSylwa czyli silva rerum na temat fizyki cz astek elementarnych
Sylwa czyli silva rerum na temat fizyki cz astek elementarnych Barbara Badełek Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Uppsalski Nauczyciele fizyki w CERN 20 26 maja 2007 B. Badełek (Warsaw and Uppsala) Silva
Bardziej szczegółowoSymetrie. D. Kiełczewska, wykład 5 1
Symetrie Symetrie a prawa zachowania Spin Parzystość Spin izotopowy Multiplety hadronowe Niezachowanie parzystości w oddz. słabych Sprzężenie ładunkowe C Symetria CP Zależność spinowa oddziaływań słabych
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 8 1 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 2.12. 2009 Współczesne eksperymenty-wprowadzenie Detektory Akceleratory Zderzacze LHC Mapa drogowa Tevatron-
Bardziej szczegółowoJÜLICH ELECTRIC DIPOLE INVESTIGATIONS MEASUREMENT WITH STORAGE RING
JÜLICH ELECTRIC DIPOLE INVESTIGATIONS MEASUREMENT WITH STORAGE RING testowe pomiary i demonstracja iż proponowana metoda pracuje są wykonywane na działającym akceleratorze COSY pierwszy pomiar z precyzją
Bardziej szczegółowoWybrane Dzialy Fizyki
Wybrane Dzialy Fizyki (2) Elementy fizyki środowiskowej Energia - podstawowy element rozwoju społeczeństwa Podstawowe poj ecia Formy energii Współczesne źródła energii Środowisko zanieczyszczenia i jego
Bardziej szczegółowoOddziaływania. Zachowanie liczby leptonowej i barionowej Diagramy Feynmana. Elementy kwantowej elektrodynamiki (QED)
Oddziaływania Zachowanie liczby leptonowej i barionowej Diagramy Feynmana Elementy kwantowej elektrodynamiki (QED) Teoria Yukawy Zasięg oddziaływań i propagator bozonowy Równanie Diraca Antycząstki; momenty
Bardziej szczegółowoModel Standardowy budowy Wszechświata
Model Standardowy budowy Wszechświata 1) Jakie są podstawowe cegiełki, z których zbudowany jest Wszechświat? 2) Czy znamy prawa rządzące Wszechświatem? 3) W jaki sposób zdobywamy wiedzę o funkcjonowaniu
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 5 sem zim.2010/11
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 5 sem zim.2010/11 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Siły: porównania oddziaływań stałe sprzężenia Diagramy Feynmana Oddziaływania: elektromagnetyczne
Bardziej szczegółowoCo dalej z fizyką cząstek czy LHC udzieli na to pytanie odpowiedzi? 1
Co dalej z fizyką cząstek czy LHC udzieli na to pytanie odpowiedzi? 1 Marek Zrałek Zakład Teorii Pola i Cząstek Elementarnych Ludzie od zawsze pragnęli zrozumieć z czego składa się wszystko to, co nas
Bardziej szczegółowoOddziaływania. Przekrój czynny Zachowanie liczby leptonowej i barionowej Diagramy Feynmana. Elementy kwantowej elektrodynamiki (QED)
Oddziaływania Przekrój czynny Zachowanie liczby leptonowej i barionowej Diagramy Feynmana Elementy kwantowej elektrodynamiki (QED) Teoria Yukawy Zasięg oddziaływań i propagator bozonowy Równanie Diraca
Bardziej szczegółowoSalam,Weinberg (W/Z) t Hooft, Veltman 1999 (renomalizowalność( renomalizowalność)
Teoria cząstek elementarnych 23.IV.08 1948 nowa faza mechaniki kwantowej precyzyjne pomiary wymagały precyzyjnych obliczeń metoda Feynmana Diagramy Feynmana i reguły Feynmana dziś uniwersalne narzędzie
Bardziej szczegółowoWyk³ady z Fizyki. Zbigniew Osiak. Cz¹stki Elementarne
Wyk³ady z Fizyki 13 Zbigniew Osiak Cz¹stki Elementarne OZ ACZE IA B notka biograficzna C ciekawostka D propozycja wykonania doświadczenia H informacja dotycząca historii fizyki I adres strony internetowej
Bardziej szczegółowoOstatnie uzupełnienia
Ostatnie uzupełnienia 00 DONUT: oddziaływanie neutrina taonowego (nikt nie wątpił, ale ) Osiągnięta skala odległości: 100GeV 1am; ew. struktura kwarków i leptonów musi być mniejsza! Listy elementarnych
Bardziej szczegółowoWYKŁAD Wszechświat cząstek elementarnych. 24.III.2010 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Masa W
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 6 24 24.III.2010 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Oddziaływania kolorowe i biegnąca stała sprzężenia α s Oddziaływania słabe Masa W Stałe sprzężenia Siła elementarnego
Bardziej szczegółowoWstęp do Modelu Standardowego
Paweł Malecki Instytut Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk Kraków PL Wstęp do Modelu Standardowego 1 Plan Rys historyczny Pierwsze cząstki Cząstki co jest elementarne? Oddziaływania Symetrie Mechanizm
Bardziej szczegółowoPodstawy Fizyki Jądrowej
Podstawy Fizyki Jądrowej III rok Fizyki Kurs WFAIS.IF-D008.0 Składnik egzaminu licencjackiego (sesja letnia)! OPCJA: Po uzyskaniu zaliczenia z ćwiczeń możliwość zorganizowania ustnego egzaminu (raczej
Bardziej szczegółowoPoszukiwany: bozon Higgsa
Poszukiwany: bozon Higgsa Higgs widoczny w świetle kolajdera liniowego Fizyka Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych: TESLA & ZEUS Poszukiwane: czastki sypersymetryczne (SUSY) Fizyka Czastek i Oddziaływań
Bardziej szczegółowoWstęp do fizyki cząstek elementarnych
Wstęp do fizyki cząstek elementarnych Ewa Rondio cząstki elementarne krótka historia pierwsze cząstki próby klasyfikacji troche o liczbach kwantowych kolor uwięzienie kwarków obecny stan wiedzy oddziaływania
Bardziej szczegółowoOddziaływanie podstawowe rodzaj oddziaływania występującego w przyrodzie i nie dającego sprowadzić się do innych oddziaływań.
1 Oddziaływanie podstawowe rodzaj oddziaływania występującego w przyrodzie i nie dającego sprowadzić się do innych oddziaływań. Wyróżniamy cztery rodzaje oddziaływań (sił) podstawowych: oddziaływania silne
Bardziej szczegółowoWszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 7 21.IV TEORIA Symetria i jej łamanie
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 7 21.IV.2009 TEORIA Symetria i jej łamanie CEL.. dotrzeć do tych uniwersalnych elementarnych praw przyrody, z których kosmos może być zbudowany przez czyste wnioskowanie.
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 4 10.III.2010
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 4 10.III.2010 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Spin historia odkrycia fermiony i bozony spin cząstek fundamentalnych Oddziaływanie słabe i rodziny cząstek fundamentalnych
Bardziej szczegółowoWYKŁAD X.2009 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 4 28 Spin Fermiony i bozony Oddziaływanie słabe Rodziny fermionów fundamentalnych Prawe i lewe fermiony o spinie ½ Siły Porównania oddziaływań
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla humanistów
Wszechświat cząstek elementarnych dla humanistów WYKŁAD 8 Maria Krawczyk, A.Filip Żarnecki, Wydział Fizyki UW Siły: porównania oddziaływań stałe sprzężenia Diagramy Feynmana Oddziaływania: elektromagnetyczne
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 7. Wszechświat cząstek elementarnych. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 7 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Siły: porównania oddziaływań stałe sprzężenia Diagramy Feynmana Oddziaływania: elektromagnetyczne i grawitacyjne elektromagnetyczne
Bardziej szczegółowoModel Standardowy budowy Wszechświata
Model Standardowy budowy Wszechświata 1) Jakie są podstawowe cegiełki, z których zbudowany jest Wszechświat? 2) Czy znamy prawa rządzące Wszechświatem? 3) W jaki sposób zdobywamy wiedzę o funkcjonowaniu
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 6. Oddziaływania kolorowe cd. Oddziaływania słabe. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 6 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 11.XI.2009 Oddziaływania kolorowe cd. Oddziaływania słabe Cztery podstawowe oddziaływania Oddziaływanie grawitacyjne
Bardziej szczegółowoMechanika. Fizyka I (B+C) Wykład I: dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej
Fizyka I (B+C) Mechanika Wykład I: Informacje ogólne Wprowadzenie Co to jest fizyka? Czym zajmuje się fizyka? dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki
Bardziej szczegółowoKarta przedmiotu. Przedmiot Grupa ECTS. Fizyka Wysokich Energii 9. Kierunek studiów: fizyka. Specjalność: fizyka
Wydział Fizyki, Uniwersytet w Białymstoku Kod USOS Karta przedmiotu Przedmiot Grupa ECTS Fizyka Wysokich Energii 9 Kierunek studiów: fizyka Specjalność: fizyka Formy zajęć Wykład Konwersatorium Seminarium
Bardziej szczegółowoOddziaływania słabe i elektrosłabe
Oddziaływania słabe i elektrosłabe IX ODDZIAŁYWANIA SŁABE Kiedy są widoczne. Jak bardzo są słabe. Teoria Fermiego Ciężkie bozony pośredniczące. Łamanie parzystości P. ODDZIAŁYWANIA ELEKTROSŁABE Słabe a
Bardziej szczegółowoCiemna strona Wszechświata
Ciemna strona Wszechświata prof. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej, Wydział Fizyki U.W. Warszawa, 23 listopada 2010 A.F.Żarnecki Ciemna strona Wszechświata
Bardziej szczegółowoFizyka cząstek elementarnych warsztaty popularnonaukowe
Fizyka cząstek elementarnych warsztaty popularnonaukowe Spotkanie 3 Porównanie modeli rozpraszania do pomiarów na Wielkim Zderzaczu Hadronów LHC i przyszłość fizyki cząstek Rafał Staszewski Maciej Trzebiński
Bardziej szczegółowoFIZYKA. Wstęp cz. 1. Dr inż. Zbigniew Szklarski. Katedra Elektroniki, paw. C-1, pok
Wstęp cz. 1 FIZYKA Dr inż. Zbigniew Szklarski Katedra Elektroniki, paw. C-1, pok.321 szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski Zasady zaliczenia przedmiotu Obecność i aktywność na zajęciach
Bardziej szczegółowoOddziaływania podstawowe
Oddziaływania podstawowe grawitacyjne silne elektromagnetyczne słabe 1 Uwięzienie kwarków (quark confinement). Przykład działania mechanizmu uwięzienia: Próba oderwania kwarka d od neutronu (trzy kwarki
Bardziej szczegółowoWYKŁAD Prawdopodobieństwo procesów dla bardzo dużych energii, konieczność istnienia cząstki Higgsa
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 10 29.04 29.04.2009.2009 1 Prawdopodobieństwo procesów dla bardzo dużych energii, konieczność istnienia cząstki Higgsa Cząstki fundamentalne w Modelu Standardowym
Bardziej szczegółowoZderzenia relatywistyczne
Zderzenia relatywistyczne Fizyka I (B+C) Wykład XVIII: Zderzenia nieelastyczne Energia progowa Rozpady czastek Neutrina Zderzenia relatywistyczne Zderzenia nieelastyczne Zderzenia elastyczne - czastki
Bardziej szczegółowoWszechświat cząstek elementarnych. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 4 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 9.III.2011 Spin - historia odkrycia Fermiony i bozony Oddziaływanie słabe i rodziny cząstek fundamentalnych Spin - jeszcze jedna
Bardziej szczegółowoFIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych
FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych Wykład 11 Początki Wszechświata Początki Wszechświata Dane obserwacyjne Odkrycie Hubble a w 1929 r. Promieniowanie tła w 1964 r. (Arno Penzias i Robert
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 3. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Masy i czasy życia cząstek elementarnych. Kwarki: zapach i kolor. Prawa zachowania i liczby kwantowe:
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 3 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Masy i czasy życia cząstek elementarnych Kwarki: zapach i kolor Prawa zachowania i liczby kwantowe: liczba barionowa i liczby
Bardziej szczegółowoFizyka 3. Konsultacje: p. 329, Mechatronika
Fizyka 3 Konsultacje: p. 329, Mechatronika marzan@mech.pw.edu.pl Zaliczenie: 2 sprawdziany (10 pkt każdy) lub egzamin (2 części po 10 punktów) 10.1 12 3.0 12.1 14 3.5 14.1 16 4.0 16.1 18 4.5 18.1 20 5.0
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 9. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 4.V Hadrony i struny gluonowe
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 9 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 4.V. 2010 Hadrony i struny gluonowe Model Standardowy AD 2010 Poza Modelem Standardowym Hadrony = stany związane
Bardziej szczegółowo