INDEKSOWANIE JAKOŚCI POWIETRZA

Transkrypt

1 INDEKSOWANIE JAKOŚCI POWIETRZA SCENARIUSZ ZAJĘD LEKCYJNYCH ETAP EDUKACYJNY: IV (szkoły ponadgimnazjalne) CZAS TRWANIA: 45 minut CEL OGÓLNY: przekazanie wiedzy o indeksowaniu jakości powietrza w Polsce i w Europie CELE SZCZEGÓŁOWE: utrwalenie i pogłębienie wiedzy na temat zanieczyszczenia powietrza utrwalenie informacji dot sposobów poprawy jakości powietrza poznanie metodologii obliczania Indeksu Jakości Powietrza METODY PRACY: praca w grupach, dyskusja MATERIAŁY: 3 karty pracy, kolorowe flamastry/kredki Indeks jakości powietrza jest kompleksowym wskaźnikiem informującym o poziomie zanieczyszczenia powietrza na podstawie pomierzonych zanieczyszczeo na danym obszarze w danym okresie Zwykle wyliczany jest jednocześnie dla kilku substancji Stan jakości powietrza charakteryzuje ten spośród wskaźników cząstkowych, który przyjął największą (tj najbardziej niekorzystną) wartośd Sposób informowania społeczeostwa o poziomie zanieczyszczenia powietrza za pomocą wskaźnika, jest szeroko stosowany w świecie, ze względu na łatwośd przekazu informacji za pomocą piktogramów w komunikacji społecznej Intuicyjnie kolor zielony, żółty czy czerwony są postrzegane jako sygnalizacja pozytywnego lub negatywnego stanu Poniżej tabela przedstawiająca zalecenia dla ludności w poszczególnych poziomach jakości powietrza: Poziom jakości powietrza Dostateczny Zalecenia dla ludności Jakośd powietrza jest dobra Zanieczyszczenia powietrza nie stanowią zagrożenia Warunki idealne na aktywności na zewnątrz Jakośd powietrza jest wciąż dobra Zanieczyszczenia powietrza stanowią minimalne zagrożenie dla osób narażonych na ryzyko* Warunki bardzo dobre na aktywności na zewnątrz Jakośd powietrza jest akceptowalna Zanieczyszczenia powietrza mogą stanowid zagrożenie dla osób narażonych na ryzyko* Warunki dobre na aktywności na zewnątrz Jakośd powietrza jest średnia Zanieczyszczenia powietrza stanowią zagrożenie dla osób narażonych na ryzyko* które mogą odczuwad skutki zdrowotne Pozostałe osoby powinny ograniczyd spędzanie czasu na zewnątrz, zwłaszcza gdy doświadczą takich symptomów jak kaszel lub podrażnione gardło Innowacji i Koordynacji dzięki dofinansowaniu ze środków NFOSIGW

2 Zły zły Jakośd powietrza jest zła Osoby narażone na ryzyko* powinny unikad wyjśd na zewnątrz Pozostali powinni je ograniczyd Nie zalecane są aktywności na zewnątrz Jakośd powietrza jest niebezpiecznie zła Osoby narażone na ryzyko powinny bezwzględnie unikad wyjśd na zewnątrz Pozostali powinni ograniczyd wyjścia do minimum Wszelkie aktywności na zewnątrz są odradzane * Osoby starsze i dzieci, osoby z chorobami serca oraz dróg oddechowych, astmatycy i inne grupy podatne na zanieczyszczenia powietrza Indeks jakości powietrza może byd: Godzinowy - opisuje aktualną (dzisiejszą) jakośd powietrza, na podstawie godzinowych wartości aktualizowanych co godzinę; Dzienny - oznaczający wczorajszą ogólną sytuację jakości powietrza, na podstawie wartości dobowych i jest aktualizowany raz na dobę; Roczny - reprezentuje ogólne warunki jakości powietrza w mieście przez cały rok w porównaniu do europejskich norm jakości powietrza Indeks ten oparty jest na średnich rocznych porównywanych do rocznych wartości dopuszczalnych i jest aktualizowany raz w roku Godzinowy indeks jakości powietrza ma 6 poziomów w skali od 0 (bardzo ) do > 10 (bardzo zły) i jest to względna miara ilości zanieczyszczeo powietrza Opiera się on na ocenie zawartości substancji taki jak: pył zawieszony o wielkości cząsteczek poniżej 10 μm (PM10), dwutlenek azotu (NO2), ozon (O3), dwutlenek siarki (SO2) oraz benzen ( ) Dla każdej substancji indeks nadawany jest na podstawie przedziału wyliczonych stężeo (zgodnie z poniższą tabelą nr II) Następnie po zaindeksowaniu wszystkich substancji dla każdej godziny pomiaru jest wybierana najwyższa wartośd indeksu w danej godzinie (czyli najgorszy spośród odnotowanych poziomów zanieczyszczeo) oraz jest określana substancję dominującą czyli tą która w danej godzinie ma najwyższą wartośd indeksu Indeks jakości powietrza (0-1) (1-3) (3-5) Dostateczny (5-7) Zły (7-10) zły (>10) > 200 > 400 > 240 > 500 > 50 Innowacji i Koordynacji dzięki dofinansowaniu ze środków NFOSIGW

3 Na stronie Głównego Inspektoratu Środowiska można znaleźd bieżące dane pomiarowe w/w substancji, które prezentowane są w postaci map: Poniżej przykładowa mapa z dn r Opracowanie merytoryczne na podstawie danych Portalu Jakości Powietrza Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska wwwpowietrzegiosgovpl PRZEBIEG ZAJĘD: 1 Przedstaw uczniom wyżej opisane wprowadzenie merytoryczne 2 Wspólnie z uczniami wykonaj zadanie nr 1: Podziel uczniów na trzy grupy i każdej z grup rodzaj inną kartę pracy: A, B i C 3 Niech każda z grup: a przyporządkuje dane pomiarowe zanieczyszczeo powietrza do odpowiedniego poziomu godzinowego indeksu jakości powietrza i zaznaczy kolorem odpowiednia klasę indeksu b wyznaczy indeks ogólny jako poniżej oraz substancje dominującą 4 Każdej z trzech grup rozdaj zadanie nr 2 i wspólnie w grupach przyporządkujcie poszczególne definicje Innowacji i Koordynacji dzięki dofinansowaniu ze środków NFOSIGW

4 ZADANIE NR 1: KARTA PRACY DLA GRUPY NR :00 66,4 39,3 42,8 13,1 6, :00 66,4 39,3 42,8 13,1 6, :00 68,5 35,9 54,7 12,9 6, :00 60,5 30,3 71,2 13,4 6, :00 54,0 20,6 87,6 11,9 5, :00 51,8 23,2 79,7 12,6 6,2 Na podstawie powyższych pomiarów: Przyporządkuj dane pomiarowe zanieczyszczeo powietrza do odpowiedniego poziomu godzinowego indeksu jakości powietrza i zaznacz kolorem odpowiednia klasę indeksu : : : : : :00 Wyznacz indeks ogólny jako poniżej oraz substancje dominującą Indeks ogólny Substancja dominująca :00 Pył zawieszony : : : : :00 Innowacji i Koordynacji dzięki dofinansowaniu ze środków NFOSIGW

5 ZADANIE NR 1: KARTA PRACY DLA GRUPY NR :00 13,4 30,3 71,2 60,5 4, :00 11,9 20,6 87,6 54,0 4, :00 12,6 23,2 79,7 51,8 5, :00 11,6 28,4 71,5 63,6 6, :00 10,9 35,3 62,7 65,0 6, :00 11,6 42,5 53,9 68,6 6,5 Na podstawie powyższych pomiarów: Przyporządkuj dane pomiarowe zanieczyszczeo powietrza do odpowiedniego poziomu godzinowego indeksu jakości powietrza i zaznacz kolorem odpowiednia klasę indeksu : : : : : :00 Wyznacz indeks ogólny jako poniżej oraz substancje dominującą Indeks ogólny Substancja dominująca :00 Ozon : : : : :00 Innowacji i Koordynacji dzięki dofinansowaniu ze środków NFOSIGW

6 ZADANIE NR 1: KARTA PRACY DLA GRUPY NR :00 11,6 42,5 53,9 68,6 13, :00 11,9 54,2 41,7 108,6 14, :00 17,5 102,5 5,8 107,5 13, :00 15,2 86,4 8,3 151,4 13, :00 8,3 30,0 45,2 83,8 16, :00 11,6 42,5 53,9 68,6 16,2 Na podstawie powyższych pomiarów: Przyporządkuj dane pomiarowe zanieczyszczeo powietrza do odpowiedniego poziomu godzinowego indeksu jakości powietrza i zaznacz kolorem odpowiednia klasę indeksu : : : : : :00 Wyznacz indeks ogólny jako poniżej oraz substancje dominującą Indeks ogólny Substancja dominująca :00 Benzen : : : : :00 Innowacji i Koordynacji dzięki dofinansowaniu ze środków NFOSIGW

7 ZADANIE NR 2 1 Przyporządkuj definicje 2 Zakryj wyjasnienia definicji i spróbój je opisad własnymi słowami Powłoka gazowa otaczająca naszą planetę, w której wydzielono warstwy charakteryzujące się różną gęstością gazów Najcieosza i najniżej położonawarstwa jest znana jako troposfera ATMOSFERA INDEKS JAKOŚCI POWIETRZA Miara stopnia zanieczyszczenia definiowana jako stężenie zanieczyszczeo w powietrzu oraz jako depozycja zanieczyszczeo ilośd danego zanieczyszczenia osiadającego na powierzchni Ziemi EMITOR Wskaźnik, który wyraża względny poziom jakości powietrza na podstawie pomierzonych zanieczyszczeo na danym obszarze IMISJA SMOG Zanieczyszczone powietrze zwierające duże Miejsce wprowadzania zanieczyszczeo do powietrza; stężenie pyłów i toksycznych gazów, których może byd: punktowy, powierzchniowy lub liniowy źródłem jest głównie motoryzacja i przemysł Jest zjawiskiem dużych miast EMISJA Wprowadzanie substancji, energii lub pól elektromagnetycznych do powietrza, glebyośredni (niezorganizowany) lub pośredni (zorganizowany) Innowacji i Koordynacji dzięki dofinansowaniu ze środków NFOSIGW