KONKURS GEOGRAFICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM. Rok szkolny 2013/2014 ETAP SZKOLNY

Transkrypt

1 . Pieczątka nagłówkowa szkoły. Kod pracy ucznia KONKURS GEOGRAFICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Rok szkolny 2013/2014 ETAP SZKOLNY Drogi Uczniu, witaj na I etapie konkursu geograficznego. Przeczytaj uważnie instrukcję a następnie postaraj się prawidłowo rozwiązać wszystkie zadania. Arkusz zawiera 13 stron. W arkuszu jest do rozwiązania 20 zadań. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem bądź piórem. Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi. Nie używaj korektora. Jeżeli pomylisz się, błędne sformułowanie przekreśl i wpisz obok poprawne. Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym. Przy każdym zadaniu podano maksymalną liczbę punktów możliwą do uzyskania za jego rozwiązanie. Rozwiązując zadania możesz korzystać z kalkulatora oraz przyborów do kreślenia (linijka, kątomierz, cyrkiel). Brudnopis nie będzie oceniany. Czas pracy: 60 minut Liczba punktów możliwych do uzyskania: 50 Pracuj samodzielnie. Powodzenia!

2 Zadanie 1. (0 2 pkt) Odwzorowaniem kartograficznym nazywamy przeniesienie układu równoleżników oraz południków na płaszczyznę. Rysunki przedstawiają trzy rodzaje odwzorowań kartograficznych. Podpisz pod rysunkami ich rodzaje. Źródło: A. B.. C. Wykorzystując poniższy rysunek przedstawiający fragment siatki kartograficznej wykonaj zadania od 2 do 4. Zadanie 2. (0 2 pkt) Określ współrzędne geograficzne punktu B oraz zaznacz kropką na mapie punkt D o współrzędnych: 165 W, 45 S. Odpowiedź: Współrzędne punktu B Zadanie 3. (0 2 pkt) Wiedząc, że w miejscowości oznaczonej literą C góruje Słońce, oblicz godzinę czasu słonecznego w miejscowości A? Odpowiedź:. Strona 2 z 13

3 Zadanie 4. (0 1 pkt) Punkt B leży w strefie umiarkowanych szerokości geograficznych. Zaznacz zdanie opisujące tę strefę. a) Rozciąga się między Zwrotnikiem Raka a Zwrotnikiem Koziorożca. b) Występują tam dni i noce polarne. c) Wysokość górowania Słońca w ciągu roku waha się od 90 do 43 46'. d) Długość dnia i nocy zmienia się w zależności od pór roku. e) Do tych stref dociera najmniejsza ilość energii słonecznej na Ziemi. Zadanie 5. (0 2 pkt) Wykorzystując rysunek przedstawiający oświetlenie Ziemi odpowiedz na poniższe pytania: Źródło: geografia_liceum.republika.pl a) Podaj dzień i miesiąc odpowiadający sytuacji przedstawionej na schemacie.. b) Ile godzin trwa noc na równiku?.. c) Nad którym równoleżnikiem Słońce góruje w zenicie?.. d) Na której półkuli trwa kalendarzowa zima? e) Jak długo trwa dzień na kole podbiegunowym północnym? Strona 3 z 13

4 Zadanie 6. (0 2 pkt) Skreśl w poniższym tekście błędne określenia tak, aby zdania były prawdziwe. Ruch obrotowy Ziemi to ruch wokół własnej osi/ Słońca. Odbywa się ze wschodu na zachód/z zachodu na wschód. Okres między kolejnymi górowaniami Słońca nad Rzeszowem wynosi 24 godziny/rok astronomiczny. Ruch obrotowy Ziemi jest przyczyną występowania zjawiska pór roku/dnia i nocy. Następstwem ruchu obrotowego są różnice czasu w różnych miejscach na Ziemi/jest zmiana wysokości Słońca nad horyzontem w czasie górowania. Zadanie 7. (0 1pkt) Odległość z Rzeszowa do Warszawy w linii prostej wynosi 254,1 km. Na mapie ta odległość wynosi 15,4 cm. Oblicz skalę mapy i zapisz ją w postaci liczbowej. Miejsce na obliczenia: Odpowiedź:. Zadanie 8. (0-1 pkt) Oblicz rozciągłość południkową w kilometrach między Sankt Petersburgiem (60 N; 31 E) i Kijowem (51 N; 31 E). (przyjmij długość jednostopniowego łuku południka na kuli równą 111,2 km) Miejsce na obliczenia: Odpowiedź: Rozciągłość południkowa między Sankt Petersburgiem a Kijowem wynosi... km. Zadanie 9. (0 3 pkt) Przyporządkuj skały do typu genetycznego, wpisując je w odpowiednie miejsca tabeli. Skały: wapień, granit, węgiel kamienny, marmur, less, grafit, porfir, bazalt, piaskowiec, żwir, gnejs. Skała magmowa Skała osadowa Skała metamorficzna Strona 4 z 13

5 Zadanie 10. (0 2 pkt) Rysunki przedstawiają dwa schematy ruchu płyt litosfery: spreading i subdukcję. A B Źródło: a) Rozpoznaj schematy przyporządkowując do nich odpowiednie litery (A i B) Odpowiedź: Spreading - Subdukcja - b) Na podstawie schematu i własnej wiedzy opisz proces przedstawiony na rysunku A. W opisie uwzględnij zjawiska mu towarzyszące. Zadanie 11. (0 2 pkt) Z podanych poniżej form podkreśl te, które powstały w wyniku endogenicznych procesów kształtujących powierzchnię Ziemi: A) rów oceaniczny B) barchan C) kanion D) grzbiet oceaniczny E) polia i uwały F) zrąb tektoniczny G) stożek wulkaniczny H) faleza Strona 5 z 13

6 Zadanie 12. (0 2 pkt) a) Podpisz w odpowiednich miejscach formy naciekowe występujące w jaskiniach: stalaktyt, stalagmit i stalagnat. Źródło:procesylitosfery.wordpress.com b) Wpisz w okienka odpowiednie litery, którymi oznaczono zdania tak, aby powstał model przyczynowo-skutkowy przedstawiający powstawanie form naciekowych w jaskiniach: A woda wytrąca rozpuszczony węglan wapnia w postaci kryształków kalcytu B woda zawierająca CO 2 rozpuszcza wapień tworząc ostańce i leje krasowe C - woda rozpuszcza wapień i łącząc się z węglanem wapnia spływa szczelinami D woda w wyniku wietrzenia termicznego rozkrusza skały, tworząc stożki piargowe E woda opadowa nasyca się CO 2 pochodzącym z atmosfery lub gnijących roślin Powstają formy naciekowe w jaskiniach Zadanie 13. (0 2 pkt) Przyporządkuj rzeki do rodzaju ujścia: Rzeki: Ren, Wołga, Loara, Ganges, Nil, Rzeka Św. Wawrzyńca, Missisipi deltowe:. estuarium:.. Strona 6 z 13

7 Zadanie 14. (0 6 pkt) Rozpoznaj elementy zaznaczone na mapie cyframi i literami. Wyżyny: Źródło: 1 -, 2 -.., Niziny: 4 -, 5 -., Góry: 7-., 8 -., 9 -. Pustynie: a -, b -.., c Wyspy: A -...., B- Morza: C -...., D -. Zatoki: E -...., F-... Strona 7 z 13

8 Zadanie 15. (0 3 pkt) Źródło: Strefy klimatyczne na Ziemi. D. Makowska., Geografia zadania, cz..i, wyd. KORIS, 1992 W tabeli podano dane klimatyczne dla trzech stacji meteorologicznych w Afryce zaznaczonych na mapie stref klimatycznych Ziemi cyframi od 1 do 3. a) Dla każdej stacji oblicz wartość amplitudy rocznej temperatury powietrza oraz przyporządkuj odpowiedni numer stacji z mapy. Miesiące I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Temp. ( C) 24,2 27,5 30,6 32,2 33,0 30,0 27,8 26,7 28,0 29,0 29,4 24,4 Opady (mm) 0, Amplituda roczna temperatury powietrza., stacja nr... Miesiące I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Temp. ( C) 25,7 25,4 26,1 26,2 25,8 25,2 24,5 24,7 25,1 25,2 25,2 25,1 Opady (mm) Amplituda roczna temperatury powietrza., stacja nr... Miesiące I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Temp. ( C) 15,7 17,3 21,4 26,4 31,1 33,1 33,9 33,5 31,3 28,6 22,9 17,7 Opady (mm) , ,3 0 0 Amplituda roczna temperatury powietrza., stacja nr... b) Zakreskuj na mapie strefę klimatów zwrotnikowych. Strona 8 z 13

9 Zadanie 16. (0 5 pkt) Schemat przedstawia mechanizm powstawania wiatru stałego w troposferze. a) Uzupełnij schematyczny rysunek wpisując w odpowiednich miejscach układy ciśnień oraz groty strzałek, przedstawiające kierunek przemieszczania się powietrza. troposfera Zwrotnik Raka Równik Zwrotnik Koziorożca Schemat przedstawia mechanizm powstawania wiatru zwanego.... b) Uzupełnij poniższy tekst: Wiatr powstaje w strefie... na skutek różnic ciśnienia atmosferycznego. Charakterystyczną cechą tej cyrkulacji są opady występujące nad równikiem zwane.. W wyniku ruchu obrotowego Ziemi wiatr przybiera na półkuli północnej kierunek.. a na południowej.. Zadanie 17 (0 2 pkt) Na podstawie dwóch czynników klimatotwórczych wyjaśnij, w jaki sposób powstała pustynia Namib Strona 9 z 13

10 Zadanie 18. (0 2 pkt) Dwie masy powietrza o różnych własnościach fizycznych (np. odmiennych temperaturach) nie mieszają się ze sobą, lecz tworzą wyraźną granicę zwaną frontem atmosferycznym. a) Podpisz pod rysunkami typ frontu (chłodny, ciepły lub zokludowany) Typy frontów atmosferycznych. Źródło: Front Front b) W tabeli przedstawiono typowe zmiany podstawowych elementów meteorologicznych występujących podczas przechodzenia jednego z frontów. Elementy meteorologiczne Przed frontem W strefie frontowej Za frontem Temperatura Zachmurzenie Opady bez zmian lub lekko wzrasta pierwsze pojawiają się chmury pierzaste, następnie zachmurzenie wzrasta, cześć nieba przykryta jest chmurami warstwowymi mogą wystąpić spokojne przedfrontowe opady deszczu, w zimnej porze roku śniegu wzrasta zachmurzenie całkowite przez chmury warstwowe i niskie chmury deszczowe ciągłe opady deszczu, mżawki, w chłodnej porze śniegu przechodzące w opady śniegu z deszczem, a następnie deszczu nieznacznie wzrasta po przejściu frontu rozpogodzenia, zachmurzenie maleje ustępują opady deszczu Odpowiedź: Tabela przedstawia charakterystykę meteorologiczną frontu.. Strona 10 z 13

11 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2013/2014 Zadanie19. (0 2 pkt) Dopasuj do zdjęć wykonanych przez satelitę nazwy miast, które te zdjęcia przedstawiają. Nazwy miast: Boston, Canberra, Londyn, Pekin, Watykan. I.. II. III... Źródło: Geografia w Szkole. Wydanie Specjalne Mapy 02/2011 Strona 11 z 13

12 Zadanie 20. (0 6 pkt) Rozwiąż logogryf, wpisując poziomo odpowiedzi na kolejne pytania. Wyjaśnij pojęcie z zaznaczonej kolumny. 1. Siodło, wypukła część fałdu. 2. Bryła geometryczna zbliżona do kształtu Ziemi. 3. Powłoka ziemska w stanie ciekłym, wodna powłoka Ziemi. 4. Bagienne zarośla strefy gorącej. 5. Stożek napływowy powstały przy ujściu rzeki do jeziora lub morza. 6. Obraz przedstawiający na płaszczyźnie powierzchnię Ziemi lub jej część w określonym zmniejszeniu. 7. Najstarszy okres kenozoiku. 8. Woda wypełniająca naturalne zagłębienie terenu. 9. Naturalny ciek wodny noszący własną nazwę. 10. Rytmiczne ruchy wody morskiej wywołane przyciąganiem jej przez Księżyc. 11. Wiatr wiejący regularnie w czasie jednego półrocza, zmieniający się w następnym półroczu na przeciwny. 12. Suchorost, roślina przystosowana do suszy. 13. Płynny stop powstały z magmy wskutek jej przemieszczania w pobliże powierzchni terenu, gdzie nie podlega już ciśnieniu panującemu w głębi Ziemi. 14. Głaz narzutowy Rozwiązaniem logogryfu, otrzymanym w zaznaczonej kolumnie, jest Strona 12 z 13

13 BRUDNOPIS Strona 13 z 13