GEOGRAFIA WYMAGANIA EDUKACYJNE. ,, Bliżej geografii1. Nauczyciel :Alicja Januś R. SZK.2015/2016

Transkrypt

1 GEOGRAFIA WYMAGANIA EDUKACYJNE,, Bliżej geografii1 Nauczyciel :Alicja Januś R. SZK.2015/2016

2 Temat Wymagania na poszczególne oceny Dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry DZIAŁ: MAPA Geograficzny punkt widzenia. definiować pojęcia: geografia, środowisko przyrodnicze i geograficzne, wymienić elementy, środowiska przyrodniczego, wymienić sfery definiować elementy środowiska przyrodniczego, podać przykłady, podać źródła wiedzy geograficznej, wyjaśnić, czym zajmuje się geografia fizyczna i społecznoekonomiczna. podać powiązania między elementami środowiska przyrodniczego i geograficznego, omówić współzależności zachodzące między sferami omówić korelację geografii z innymi dziedzinami nauki, podać przykłady osiągnięć geografii jako nauki. Mapa źródłem informacji geograficznej. podać definicję mapy, podać przykłady zastosowania mapy. omówić rodzaje map, dobierać odpowiednią mapę w celu uzyskania określonych informacji geograficznych. wymienić i zdefiniować elementy mapy. omówić podstawowe elementy, cechy i rodzaje map. Skala mapy. podać definicję skali, porównać wielkość skal. obliczać odległość rzeczywistą na podstawie mapy. przeliczać odległości na podstawie rożnych rodzajów skal, przeliczać wszystkie rodzaje skal. omówić pojęcie generalizacji i jej roli w tworzeniu map, obliczać skale na podstawie znajomości odległości.

3 Mapa i plan. podać różnice między mapą a planem. analizować mapę i plan, orientować mapę w terenie, zdefiniować siatkę geograficzną i kartograficzną. skonstruować prosty plan okolicy, obliczając skalę, zdefiniować odwzorowanie. omówić główne rodzaje odwzorowań, podać przykłady odwzorowań umownych. Język mapy. odczytać wysokość bezwzględną punktu, wyjaśnić znaczenie terminów: wysokość względna, wysokość bezwzględna, poziomica. obliczać wysokość względną, podać nazwy metod kartograficznych. rozpoznawać metody kartograficzne prezentacji treści na mapach. odczytywać rzeźbę terenu na podstawie poziomic, opisywać środowisko na podstawie mapy. Mapa świata. wskazać kontynenty i oceany. charakteryzować rzeźbę terenu na podstawie mapy. wskazać główne obiekty geograficzne na poszcze - gólnych kontynentach. wskazać położenie największych państw Europy. Współrzędne geograficzne. wskazać na mapie i globusie półkule północną i południową, wschodnią i zachodnią, południki: 0 i 180, równik, południki, równoleżniki, zwrotniki, koła podbiegunowe. zdefiniować długość i szerokość geograficzną, opisać cechy południków i równoleżników, określać położenie matematyczno -geograficzne punktów na mapie i globusie. odczytać położenie punktów na mapie, lokalizować na globusie i na mapie obiekty na podstawie współrzędnych geograficznych. obliczać rozciągłość południkową i równoleżnikowi obszarów, opracować trasę podroży, uwzględniając współrzędne geograficzne.

4 DZIAŁ: KSZTAŁT I RUCHY ZIEMI Ziemia we Wszechświecie podać definicje planety i gwiazdy, wymienić kolejno planety Układu Słonecznego. porównać cechy planety i gwiazdy, wymienić cechy planet wewnętrznych i zewnętrznych. opisać geocentryczny i heliocentryczny model budowy Wszechświata. porównać model heliocentryczny i geocentryczny, omówić fazy Księżyca. Kształt i rozmiary podać nazwę kształtu Ziemi, podać długość promienia ziemskiego i równika. przedstawić argumenty potwierdzające kulistość porównać kształt kulisty i elipsoidalny. omówić cechy geoidy. Ruch obrotowy Ziemi i jego następstwa. określić znaczenie terminu kierunek i okres ruchu obrotowego. omówić prędkość liniową i kątową ruchu obrotowego, wymienić następstwa ruchu obrotowego. scharakteryzować następstwa ruchu obrotowego. przedstawić następstwa ruchu obrotowego w powiązaniu z jego cechami. Rachuba czasu na odczytywać czas z map stref czasowych. rozróżniać pojęcia czasu miejscowego, strefowego i urzędowego. obliczać różnicę czasu miejscowego na podstawie różnicy długości geograficznej, wymienia nazwy stref czasowych, w których obrębie położona jest Polska. obliczać różnice wszystkich rodzajów czasu, obliczać położenie na podstawie różnic czasu.

5 Ruch obiegowy Ziemi i jego następstwa. zdefiniować ruch obiegowy omówić cechy ruchu obiegowego, podać daty początków astronomicznych pór roku, określić, kiedy kąt padania promieni słonecznych w Polsce jest największy i najmniejszy. wymienić następstwa ruchu obiegowego podać kąt nachylenia osi ziemskiej do płaszczyzny orbity, omówić dzienną wędrówkę Słońca w różnych porach roku, w umiarkowanych szerokościach geograficznych. odczytywać położenie Słońca na tle gwiazdozbiorów Zodiaku, omówić następstwa ruchu obiegowego. Strefy oświetlenia wymienić strefy oświetlenia Ziemi, podać nazwę obowiązującego w Polsce kalendarza. podać cechy charakterystyczne, w tym zasięg, stref oświetlenia opisywać oświetlenie Ziemi w ciągu roku w różnych szerokościach geograficznych, obliczać kąt padania promieni słonecznych w dniach przesileń i równonocy w strefie umiarkowanej. obliczać kąt padania promieni słonecznych w dniach przesileń i równonocy w strefie międzyzwrotnikowej. DZIAŁ: SFERY ZIEMI Zróżnicowanie temperatury powietrza na scharakteryzować troposferę, obliczyć średnią temperaturę powietrza (dobową i roczną) i amplitudę dobową i roczną temperatury powietrza. wymienić warstwy atmosfery, omówić zależność temperatury powietrza od szerokości geograficznej. analizować roczną amplitudę temperatury powietrza omówić przyczyny zróżnicowania temperatury powietrza na kuli ziemskiej.

6 Ciśnienie atmosferyczne i wiatr. Opady i osady atmosferyczne. zdefiniować niż i wyż atmosferyczny oraz ciśnienie atmosferyczne i wiatr. wymienić warunki powstawania chmur i opadów. przedstawić ruch powietrza w układach barycznych na półkuli północnej, podać nazwy wiatrów i obszary ich występowania: pasaty, monsuny, bryza, fen. rozróżnić podstawowe grupy chmur, wskazać na Ziemi miejsca o największych i najmniejszych sumach opadów rocznych. wymienić opady i osady atmosferyczne scharakteryzować: pasaty, monsuny, bryzę, fen, charakteryzuje rodzaje wiatrów na podstawie lustracji, scharakteryzować cyrkulację powietrza w strefie międzyzwrotnikowej. przedstawić rodzaje opadów (konwekcyjne, orograficzne, frontalne), przedstawić warunki, w których dochodzi do pustyn - nienia. omówić globalną cyrkulację powietrza, wyjaśnić przyczyny odchylania kierunków wiatrów, wyjaśnia, w jaki sposób powstają cyklony tropikalne i tornada, charakteryzuje je oraz podaje obszary ich występowania. wyjaśnić przyczyny zróżnicowania sum opadów rocznych i rocznego rozkładu opadów na świecie, podać przyczyny powstania wskazanych pustyń świata. Pogoda i klimat. definiować pogodę i klimat. omówić elementy pogody i składniki klimatu. analizować i konstruować wykresy klimatyczne. analizować mapy synoptyczne. Zróżnicowanie klimatyczne wymienić strefy klimatyczne omówić czynniki klimatotwórcze, analizować wykresy klimatyczne. podać zasięg stref klimatycznych, konstruować wykresy klimatyczne. charakteryzować poszczególne strefy klimatyczne.

7 System wodny na wymienić elementy hydrologiczne, podać przykłady wykorzystania wody w życiu i gospodarce człowieka. zdefiniować poszczególne elementy hydrologiczne. opisać ruchy wody morskiej, podać przykłady typów genetycznych jezior, definiować pojęcia związane z siecią rzeczną. analizować wpływ prądów morskich na środowisko wybrzeży, rozpoznawać na mapie typy mórz Minerały i skały. zdefiniować pojęcia skała, minerał, podać główne grupy skał. podać i zaklasyfikować do głównych grup skał przykłady skał ważnych dla gospodarki. wyjaśnić pojęcie i omówić podział surowców mineralnych. klasyfikować i rozpoznawać główne skały wszystkich grup, podać ich zastosowanie. Budowa wnętrza podać główne warstwy wnętrza Ziemi, zdefiniować płytę litosfery i podać przykład. omówić budowę litosfery, wskazać płyty litosfery. omówić zjawiska na granicach płyt litosfery, wymienić główne wydarzenia w poszczególnych erach dziejów omówić przyczyny ruchu płyt litosfery, wymienić orogenezy, podać rodzaje gór z przykładami i ich charakterystyczne cechy. DZIAŁ: RZEŹBIARZE LĄDÓW Procesy wewnętrzne kształtujące powierzchnię wymienić czynniki kształtujące rzeźbę powierzchni, zdefiniować wulkanizm. wymienić i zdefiniować elementy budowy wulkanu. podać przykłady wulkanów, zdefiniować obszary sejsmiczne i asejsmiczne. wskazać obszary sejsmiczne i występowania czynnych wulkanów na świecie. dostrzegać zależności między granicami płyt litosfery i obszarami aktywności sejsmicznej i wulkanicznej.

8 Rola wód w kształtowaniu krajobrazu. podać przykłady rzeźby terenu ukształtowanej przez wodę. wymienić elementy rzeźby w poszczególnych odcinkach biegu rzeki, rozróżnić wybrzeża erozyjne i akumulacyjne. scharakteryzować rzeźbotwórczą działalność rzeki w poszczególnych odcinkach (erozja, akumulacja). omówić rzeźbotwórczą działalność morza, (abrazja, akumulacja), podać przyczyny powstawania podstawowych typów wybrzeży. Rzeźbotwórcza działalność wiatru. określić czynniki sprzyjające działalności wiatru. zdefiniować akumulacyjną i erozyjną działalność wiatru, podać przykłady form eolicznych. klasyfikować formy eoliczne, rozpoznawać wydmy: paraboliczną i barchan. omówić powstawanie wiatrowych form erozyjnych (wskutek korazji, deflacji) i form akumulacyjnych, podać przykłady regionów aktywnej działalności wiatru. Rzeźbotwórcza działalność lądolodów i lodowców górskich. zdefiniować lodowce górski i lądolód podpisać elementy lodowca górskiego. omówić warunki powstawania lodowców. podać przykłady form erozyjnej i akumulacyjnej działalności lodowców górskich i lądolodu. charakteryzować formy polodowcowe lodowców górskiego i lądolodu, podając przykłady.

9 DZIAŁ: POŁOŻENIE I ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE POLSKI Położenie, granice i obszar Polski. Podział administracyjny. Przeszłość geologiczna Polski. Zlodowacenia na obszarze Polski. Ukształtowanie powierzchni Polski. Polskie skały i minerały. wskazać Polskę na mapie Europy; wskazać swoje województwo na mapie administracyjnej; nazwać i określić zasięg struktur tektonicznych występujących w Polsce; wskazać krainy geograficzne w pasach rzeźby; wymienić główne różnice w rzeźbie regionów wymienić podstawowe grupy skał, podać przykłady. wskazać wszystkie województwa i miasta wojewódzkie; podać przykłady konsekwencji rozciągłości południkowej i równoleżnikowej podać erę, w której powstały poszczególne struktury tektoniczne; wskazać regiony geograficzne przypisywać formy powierzchni do regionów, w których występują; podać zastosowanie skał występujących w Polsce. wymienić i wskazać na mapie sąsiadów wymienić konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikowej podać orogenezy i przykłady gór, które powstały w czasie ich trwania; charakteryzować podstawowe formy powierzchni; omówić genezę głównych surowców Polski. obliczać rozciągłość południkową ( stopnie i kilometry) i równoleżnikową scharakteryzować konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikowej charakteryzować góry poszczególnych orogenez; omówić rzeźbę powierzchni omówić występowanie surowców mineralnych Polski. Klimat Polski. Wody powierzchniowe i podziemne Polski. odczytywać wartości temperatury powietrza i opadów na mapach; podać nazwy wiatrów występujących w Polsce; wskazywać na mapie wybrane elementy opisać cechy mas powietrza, kształtujących klimat wskazać na mapie dział wodny i dorzecze oraz rzeki główne; przedstawić zbiorowiska roślinne w Polsce; wskazać ważniejsze rzeki, jeziora, zatoki; podać kierunki napływu mas powietrza oraz regionów, w których powstają; wyjaśnić proces opisać cechy przejściowego klimatu obliczać średnie wartości temperatury powietrza, amplitudy temperatury

10 Zjawiska krasowe w Polsce. Lasy w Polsce. Gleby w Polsce. hydrologiczne wskazać na mapie występowanie różnych typów gleb; wskazać główne zbiorowiska leśne; powstawania gleby; przedstawić strukturę gatunkową zbiorowisk roślinnych i sum opadów; analizować klimatogramy; wskazać zlewiska, w których położona jest Polska; określić miejsca występowania wód podziemnych w Polsce; omówić genezę wybranej gleby; DZIAŁ: LUDNOŚĆ POLSKI Ludność Polski i jej rozmie - szczenie Zróżnicowanie ludności Polski. Problem bezrobocia w Polsce. Ruchy migracyjne w Polsce Procesy urbanizacyjne w Polsce. Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce. na podstawie zestawień statystycznych odczytywać liczbę ludności Polski w różnych okresach; definiować przyrost naturalny i rzeczywisty; odczytać z różnych wykresów strukturę ludności; definiować pojęcia związane z migracjami; wskazywać większe miasta określać funkcje miasta i wsi; podać przykłady grup etnicznych i mniejszości narodowych w Polsce. określić miejsce Polski w Europie pod względem liczby ludności; odczytywać mapę gęstości zaludnienia w Polsce; wskazywać obszary o dodatnim i ujemnym przyroście naturalnym i rzeczywistym; analizować strukturę ludności w Polsce; podać przykłady fal migracyjnych w Polsce; zdefiniować zespoły miejskie, podać przykłady; wskazać na mapie Polski występowanie grup etnicznych i mniejszości narodowych; wskazać skupiska Polonii na świecie; wskazać na wykresach demograficznych okresy wyżów i niżów demograficznych; wykonać wykres przedstawiający zmiany liczby ludności; podać przyczyny zróżnicowania przyrostu naturalnego podać przyczyny bezrobocia w Polsce; omówić przyczyny migracji i wyjaśnić ich rozmieszczenie; opisać funkcje wybranych miast omówić typy wsi; scharakteryzować wybrane grupy etniczne i mniejszości omówić tendencje zmian liczby ludności podać przyczyny wyżów i niżów demograficznych; analizować zmiany przyrostu naturalnego własnego regionu; analizować wskaźnik bezrobocia w poszczególnych regionach omówić konsekwencje migracji; analizować zmiany w osadnictwie wiejskim i miejskim; podać przyczyny

11 narodowe. rozmieszczenia mniejszości narodowych w Polsce; Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego wiadomości i umiejętności nie ograniczają się do poziomu wymagań z podstawy programowej. Uczeń taki odznacza się specjalnymi zainteresowaniami geograficznymi. Wykonuje dodatkowe zadania wykraczające poza kanon zajęć obowiązkowych. Uczestniczy i osiąga sukcesy w szkolnych i pozaszkolnych konkursach geograficznych. Systematycznie pracuje nad pogłębianiem wiedzy z zakresu geografii. Uwagi dotyczące oceniania na każdym poziomie wymagań: - aby uzyskać kolejną, wyższą ocenę, uczeń musi opanować zasób wiedzy i umiejętności z poprzedniego poziomu. Wymagania zostały dostosowane do realiów szkoły i środowiska.