Nauczyciel: Magdalena Mieszała Przedmiotowy system nauczania Bliżej Geografii Gimnazjum część 1

Transkrypt

1 Nauczyciel: Magdalena Mieszała Przedmiotowy system nauczania Bliżej Geografii Gimnazjum część 1 Dział 1. Mapa Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca 1. Geograficzny punkt widzenia 2. Mapa źródłem informacji geograficznej - definiować pojęcie geografia, środowisko przyrodnicze i geograficzne, - wymienić elementy. - podać definicję mapy, zastosowania mapy. - definiować elementy, podawać przykłady, - podać źródła wiedzy geograficznej. rodzaje map. - podać powiązania między elementami i geograficznego. - wymienić i zdefiniować elementy mapy. korelację geografii z innymi naukami, osiągnięć geografii jako nauki. podstawowe elementy, cechy i rodzaje map. główne etapy rozwoju geografii, - scharakteryzować osiągnięcia geografii jako nauki. rodzaje odwzorowań i ich zastosowań. 3. Skala mapy - podać definicję skali, - porównać wielkość skal. 4. Mapa i plan - podać różnice między mapą a planem. - obliczać odległość rzeczywistą na podstawie mapy. mapę i plan, - orientować mapę w terenie, - zdefiniować siatkę - przeliczać odległości na podstawie różnych skal, - przeliczać wszystkie rodzaje skal. - skonstruować prosty plan okolicy, obliczając skalę, - zdefiniować pojęcie generalizacji i jej roli w tworzeniu map, - obliczać skale na podstawie znajomości odległości. główne rodzaje odwzorowań, odwzorowań umownych. - obliczać rzeczywiste powierzchnie, - obliczać skale na podstawie znajomości powierzchni. - rozpoznawać rodzaje odwzorowań na podstawie siatek kartograficznych,

2 geograficzną i kartograficzną. odwzorowanie. mapy i plany, korzystając z programów komputerowych. 5. Język mapy - odczytać wysokość bezwzględną punktu. - obliczać wysokość względną, - podawać nazwy metod kartograficznych. - rozpoznawać metody kartograficzne prezentacji treści na mapach. - odczytywać rzeźbę na podstawie poziomic, - opisywać środowisko na podstawie mapy. mapy satelitarne. 6. Mapa świata - wskazać kontynenty i oceany. - charakteryzować rzeźbę na podstawie mapy. - wskazać główne obiekty geograficzne na poszczególnych kontynentach. - wskazać położenie państw Europy. - wskazać położenie wielu obiektów geograficznych: przyrodniczych i politycznych. 7. Współrzędne geograficzne - wskazać na mapie półkulę północną i południową, wschodnią i zachodnią. - zdefiniować długość i szerokość geograficzną, - opisać cechy południków i równoleżników. - odczytać położenie punktów na mapie. - odczytać położenie obszaru, - opracować trasę podróży, uwzględniając współrzędne geogr. - wytyczyć trasę na podstawie GPS. Dział 2. Kształt i ruchy Ziemi Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca 8. Ziemia we Wszechświecie - podać definicję planety i gwiazdy - wymienić kolejno - porównać cechy planety i gwiazdy, - wymienić cechy - opisać geocentryczny i heliocentryczny - porównać model heliocentryczny i geocentryczny, schemat zaćmienia Księżyca i Słońca.

3 9. Kształt i rozmiary Ziemi 10. Ruch obrotowy Ziemi planety Układu Słonecznego. - podać nazwę kształtu Ziemi, - podać długość promienia ziemskiego i równika. - określić kierunek i czas trwania ruchu obrotowego. 11. Rachuba czasu - odczytywać czas z map stref czasowych. 12. Ruch obiegowy Ziemi 13. Strefy oświetlenia Ziemi - zdefiniować ruch obiegowy Ziemi. - wymienić strefy oświetlenia Ziemi, - podać nazwę planet wewnętrznych i zewnętrznych. argumenty potwierdzające kulistość Ziemi. prędkość liniową i kątową ruchu obrotowego, - wymienić następstwa ruchu obrotowego. - rozróżniać pojęcia czasu miejscowego, strefowego i urzędowego. cechy ruchu obiegowego, - podać daty początków pór roku, - podać daty największego i najmniejszego kąta padania promieni słonecznych w Polsce. - podać cechy charakterystyczne, w tym zasięg stref model budowy Wszechświata. - porównać kształt kulisty i elipsoidalny. - scharakteryzować następstwa ruchu obrotowego. - obliczać różnicę czasu miejscowego na podstawie różnicy długości geograficznej. - podać kąt nachylenia osi ziemskiej do płaszczyzny orbity, dzienną wędrówkę Słońca w różnych porach roku, w umiarkowanych szerokościach geograficznych. - opisywać oświetlenie Ziemi w ciągu roku fazy Księżyca. cechy geoidy. następstwa ruchu obrotowego w powiązaniu z jego cechami. - obliczać różnice wszystkich rodzajów czasu, - obliczać położenie na podstawie różnic czasu. - odczytywać położenie Słońca na tle gwiazdozbiorów Zodiaku, następstwa ruchu obiegowego. - obliczać kąt padania promieni słonecznych - podać zasadę wyznaczania geoidy. przyczyny i konsekwencje działania siły Coriolisa. zmianę czasu przy przekraczaniu południka zdefiniować aphelium i peryhelium. - rozpoznawać położenie miejsca po dziennej

4 obowiązującego kalendarza. oświetlenia Ziemi. w różnych szerokościach geograficznych, - obliczać kąt padania promieni słonecznych w dniach przesileń i równonocy w strefie umiarkowanej. w dniach przesileń i równonocy w strefie międzyzwrotnikowej. wędrówce Słońca w dniach przesileń i równonocy. Dział 3. Sfery Ziemi Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca 14. Zróżnicowanie temperatury powietrza na Ziemi - scharakteryzować troposferę, - obliczyć temperaturę średnią i amplitudę dobową i roczną. - wymienić warstwy atmosfery, zależność temperatury od szerokości geograficznej. roczną amplitudę temperatury powietrza. przyczyny zróżnicowania temperatury powietrza na kuli ziemskiej. mechanizm powstawania efektu cieplarnianego i problem dziury ozonowej. 15. Wiatr wieje i wieje... - zdefiniować niż i wyż atmosferyczny oraz ciśnienie atmosferyczne i wiatr. ruch powietrza w układach barycznych na półkuli północnej, - podać nazwy wiatrów i obszary ich występowania: pasaty, monsuny, - scharakteryzować: pasaty, monsuny, bryzę, wiatr fenowy, - scharakteryzować cyrkulację powietrza w strefie międzyzwrotnikowej. globalną cyrkulację powietrza, - wyjaśnić przyczyny odchylania kierunków wiatrów. wpływ poszczególnych rodzajów wiatrów na klimat.

5 16. Dlaczego pada? - wymienić warunki powstawania chmur i opadów. 17. Pogoda i klimat - definiować pogodę i klimat. bryza, fen. - rozróżnić podstawowe grupy chmur, - wskazać na Ziemi miejsca o największych i najmniejszych sumach opadów rocznych. elementy meteorologiczne i składniki klimatu. rodzaje opadów (konwekcyjne, orograficzne, frontalne), warunki, w których dochodzi do pustynnienia. i konstruować wykresy klimatyczne. - wyjaśnić przyczyny zróżnicowania sum opadów rocznych i rocznego rozkładu opadów na świecie, - podać przyczyny powstania wskazanych pustyń świata. mapy synoptyczne. - zdefiniować wilgotność bezwzględną i względną, temperaturę punktu rosy, poziom kondensacji. - na podstawie zdjęć satelitarnych prognozować pogodę. 18. Zróżnicowanie klimatyczne naszej planety 19. Woda na Ziemi hydrosfera - wymienić strefy klimatyczne. - wymienić elementy hydrologiczne, wykorzystania wody w życiu i gospodarce człowieka. czynniki klimatotwórcze, wykresy klimatyczne. - zdefiniować poszczególne elementy hydrologiczne. - podać zasięg stref klimatycznych, - konstruować wykresy klimatyczne. - opisać ruchy wody morskiej, typów mórz, - definiować pojęcia związane z siecią rzeczną. - charakteryzować poszczególne strefy klimatyczne. wpływ prądów morskich na środowisko wybrzeży, - rozpoznawać na mapie typy mórz. - wskazywać zależność działalności gospodarczej człowieka od klimatu, - scharakteryzować klimat miasta. oceany pod względem zróżnicowania zasolenia, - rozpoznawać typy źródeł. 20. Co mamy pod nogami? Twardy - zdefiniować skałę, - podać główne grupy - podać i zaklasyfikować do - wyjaśnić pojęcie i omówić podział - klasyfikować i rozpoznawać metamorfizm

6 jak skała skał. głównych grup skał przykłady skał ważnych dla gospodarki. surowców mineralnych. skały wszystkich grup, podać ich zastosowanie. i jego znaczenie. 21. Litosfera - podać główne warstwy wnętrza Ziemi, - zdefiniować płytę litosfery i podać przykład. budowę litosfery, - wskazać płyty litosfery. zjawiska na granicach płyt litosfery, - wymienić główne wydarzenia w poszczególnych erach dziejów Ziemi. przyczyny ruchu płyt litosfery, - wymienić orogenezy, podać rodzaje gór z przykładami i ich charakterystyczne cechy. wydarzenia poszczególnych er, ruchy epejrogeniczne i izostatyczne. Dział 4. Rzeźbiarze lądów Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca 22. Siły drzemiące we wnętrzu Ziemi - wymienić czynniki kształtujące rzeźbę powierzchni, - zdefiniować wulkanizm. - opisać i zdefiniować elementy budowy wulkanu. wulkanów, - zdefiniować obszary sejsmiczne i asejsmiczne. - wskazać obszary sejsmiczne i występowania czynnych wulkanów na świecie. - dostrzegać zależności między granicami płyt litosfery i obszarami aktywności sejsmicznej i wulkanicznej - wskazać nieczynne wulkany w Polsce, podając czas ich aktywności, - przygotować opisy wybuchów wulkanów w czasach historycznych. 23. Rola wód w kształtowaniu krajobrazu rzeźby ukształtowanej przez wodę. - wymienić elementy rzeźby w poszczególnych - scharakteryzować rzeźbotwórczą działalność rzeki rzeźbotwórczą działalność morza, powstawanie atoli, rozwój

7 24. Wędrujące wydmy - określić czynniki sprzyjające działalności wiatru. 25. Lodowce - zdefiniować lodowiec górski i kontynentalny, - podpisać elementy lodowca górskiego. odcinkach biegu rzeki, - rozróżnić wybrzeża erozyjne i akumulacyjne. - zdefiniować akumulacyjną i erozyjną działalność wiatru, form eolicznych. warunki powstawania lodowców. w poszczególnych odcinkach (erozja, akumulacja). - klasyfikować formy eoliczne, - rozpoznawać wydmy: paraboliczną i barchan. form: erozyjnej i akumulacyjnej lodowca górskiego i kontynentalnego. (abrazja, akumulacja), - podać przyczyny powstawania podstawowych typów wybrzeży. powstawanie wiatrowych form erozyjnych (wskutek korazji, deflacji) i form akumulacyjnych, regionów aktywnej działalności wiatru. - charakteryzować formy polodowcowe lodowca górskiego i kontynentalnego, podając przykłady. polskiego wybrzeża. zróżnicowanie wydm na świecie i w Polsce. - wskazać zasięgi zlodowaceń na świecie, podając przykłady współczesnych form polodowcowych.

8 Przedmiotowy system nauczania Bliżej Geografii Gimnazjum część 2 Dział 1. Położenie i środowisko przyrodnicze Polski Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca 1. Położenie Polski 2. Przeszłość geologiczna Polski 3. Lądolód i polskie pojezierza 4. Od Bałtyku po szczyty Tatr 5. Bogactwo skał i minerałów 6. Klimat Polski 7. Jaka pogoda w górach? - wskazać Polskę na mapie Europy; - wskazać swoje województwo na mapie administracyjnej; - nazwać i określić zasięg struktur tektonicznych występujących - wskazać krainy geograficzne w pasach rzeźby; - wymienić główne różnice w rzeźbie regionów Polski; - wymienić podstawowe grupy skał, podać przykłady. - odczytywać wartości temperatury powietrza i opadów - wskazać wszystkie województwa; konsekwencji rozciągłości południkowej i równoleżnikowej Polski; - podać erę, w której powstały poszczególne struktury tektoniczne; - wskazać regiony geograficzne Polski; - przypisywać formy powierzchni do regionów, w których występują; - podać zastosowanie skał występujących w Polsce. - opisać cechy mas powietrza, kształtujących - wymienić sąsiadów Polski; - wymienić konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikowej Polski; - podać orogenezy i przykłady gór, które powstały w czasie ich trwania; - wskazać ważniejsze rzeki, jeziora, zatoki; - charakteryzować podstawowe formy powierzchni; genezę głównych surowców Polski. - podać kierunki napływu mas powietrza oraz - scharakteryzować konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikowej Polski; - charakteryzować góry poszczególnych orogenez; - wskazać na mapie Polski podane obiekty geograficzne; rzeźbę powierzchni Polski; występowanie surowców mineralnych Polski. - obliczać średnie wartości temperatury powietrza, amplitudy - obliczać konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikowej Polski; - charakteryzować budowę geologiczną poszczególnych jednostek tektonicznych; genezę poszczególnych form powierzchni, występujących - rozpoznawać wskazane skały. - opisać cechy przejściowego klimatu Polski;

9 8. O rzekach i jeziorach 9. Głęboko ukryty skarb 10. W Raju 11. Tam, gdzie knieja szumi 12. Gleby Polski 13. Krajobrazy naturalne i antropogeniczne na mapach; - podać nazwy wiatrów występujących - wskazywać na mapie wybrane elementy hydrologiczne Polski; - wskazać na mapie występowanie różnych typów gleb; - wskazać główne zbiorowiska leśne; - wymienić typy krajobrazu. klimat Polski; - wskazać na mapie dział wodny i dorzecze oraz rzeki główne; zbiorowiska roślinne cechy wybranego krajobrazu. regionów, w których powstają; - wyznaczać zlewiska; - wyjaśnić proces powstawania gleby; strukturę gatunkową zbiorowisk roślinnych Polski; - podawać przykłady poszczególnych typów krajobrazów. temperatury i sum opadów; klimatogramy; - wskazać zlewiska, w których położona jest Polska; - określić miejsca występowania wód podziemnych w Polsce; genezę wybranej gleby; cechy wszystkich typów krajobrazów z przykładami. - wyjaśnić przyczyny występowania wód podziemnych reliktów i endemitów; - przygotować prezentację multimedialną o wybranym typie krajobrazu. Dział 2. Ludność Polski Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca 14. Ludność Polski na tle Europy i świata - na podstawie zestawień statystycznych - określić miejsce Polski w Europie pod względem - wskazać na wykresach demograficznych tendencje zmian liczby ludności Polski; - prognozować zmiany liczby ludności Polski, 15. Rozmieszczenie odczytywać liczbę liczby ludności; okresy wyżów - podać przyczyny podając skutki; ludności Polski 16. Ubywa nas ludności Polski w różnych okresach; - odczytywać mapę gęstości i niżów demograficznych; wyżów i niżów demograficznych; - podać następstwa zmian liczby ludności czy przybywa? 17. Zróżnicowanie - definiować przyrost naturalny zaludnienia - wykonać wykres przedstawiający zmiany przyrostu i struktury ludności Polski; ludności Polski i rzeczywisty; - wskazywać zmiany liczby naturalnego - wskazać

10 18. Szukam pracy 19. Wielkie migracje Polaków 20. Przeprowadzam się 21. Polskie miasta i wsie 22. Grupy etniczne i mniejszości narodowe w Polsce 23. Obywatel Polski obywatel Europy - odczytać z różnych wykresów strukturę ludności; - definiować pojęcia związane z migracjami; - wskazywać większe miasta Polski; - określać funkcje miasta i wsi; grup etnicznych i mniejszości narodowych w Polsce. obszary o dodatnim i ujemnym przyroście naturalnym i rzeczywistym; strukturę ludności fal migracyjnych - zdefiniować zespoły miejskie, podać przykłady; - wskazać na mapie Polski występowanie grup etnicznych i mniejszości narodowych; - wskazać skupiska Polonii na świecie; - wskazać państwa należące do Unii Europejskiej. ludności; - podać przyczyny zróżnicowania przyrostu naturalnego Polski; - podać przyczyny bezrobocia przyczyny migracji i wyjaśnić ich rozmieszczenie; - opisać funkcje wybranych miast Polski; typy wsi; - scharakteryzować wybrane grupy etniczne i mniejszości narodowe; korzyści wynikające z wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. własnego regionu; wskaźnik bezrobocia w poszczególnych regionach Polski; konsekwencje migracji; zmiany w osadnictwie wiejskim i miejskim; - podać przyczyny rozmieszczenia mniejszości narodowych obszary współpracy państw członkowskich Unii Europejskiej. możliwości rozwiązywania problemu bezrobocia; - porównać dawne i obecne przyczyny migracji Polaków; - wskazać przykłady wpływu mniejszości narodowych i grup etnicznych na rozwój kultury narodowej; - porównywać typy wsi; przestrzenny rozwój przykładowego miasta; - oceniać działania podejmowane przez Unię Europejską.

11 Dział 3. Główne zagadnienia gospodarcze Polski Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca 24. Gospodarka narodowa 25. Funkcje rolnictwa i - wymienić sektory gospodarki narodowej; - wymienić czynniki - podać przykład miernika stanu gospodarki; - wykonać strukturę zasiewów i wielkość produkcji rolniczej; wskaźniki rozwoju gospodarczego; - porównać poziom problemy polskiego rolnictwa; czynniki wpływające na i analizować warunki gospodarczy państw przyrodnicze jego rozwoju rozwój rolnictwa. wykres użytkowania ziemi. naturalne rolnictwa wybranych regionów Polski. świata na podstawie wskaźników. perspektywy rozwoju polskiego 26. Czynniki pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa 27. Uprawa roślin i chów zwierząt w Polsce 28. Rybołówstwo w Polsce 29. Przemysł i jego funkcje 30. Przemysł energetyczny 31. Okręgi przemysłowe w Polsce 32. Przemysł zaawansowanych technologii - zdefiniować zbiory i plony; - wymienić formy użytkowania ziemi w Polsce. - podać zadania poszczególnych gałęzi przemysłu; - wymienić surowce wykorzystywane w poszczególnych gałęziach; - wskazać główne okręgi przemysłowe Polski. na podstawie mapy rozmieszczenie upraw roślin i chowu zwierząt w Polsce. - na podstawie wskaźników ocenić produkcję przemysłową Polski; występowanie surowców energetycznych - na podstawie - podać przyczyny występowania upraw roślin i chowu zwierząt w określonych regionach. występowanie surowców mineralnych i ich zastosowanie w poszczególnych gałęziach przemysłu; przyczyny rozwoju wybranych - na podstawie wskaźników porównywać rolnictwo Polski z rolnictwem innych państw. - podać konsekwencje obecnej sytuacji przemysłu Polski, wynikające z powojennej historii jego rozwoju; - charakteryzować nowoczesne gałęzie przemysłu. rolnictwa. problemy polskiego rybołówstwa. problemy polskiego przemysłu; perspektywy rozwoju polskiego przemysłu; - uzasadnić tworzenie specjalnych stref

12 33. Rola usług w gospodarce Polski 34. Transport i łączność 35. Atrakcje turystyczne Polski 36. Wakacje w Polsce 37. Stan 38. Ochrona przyrody 39. Polska gospodarka - dokonać podziału usług na rodzaje; - wymienić rodzaje transportu i łączności. - wymienić regiony Polski o szczególnych walorach turystycznych; obiektów wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO negatywnego wpływu człowieka na środowisko przyrodnicze; - wymienić formy ochrony przyrody. wykresów omówić strukturę wybranych okręgów przemysłowych. znaczenie usług; - odczytywać z mapy szlaki i główne węzły transportu; znaczenie komunikacji w gospodarce. - na podstawie wskaźników oceniać natężenie ruchu turystycznego; walory turystyczne wybranego regionu; - wskazać obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO - podać zagrożenia Polski. okręgów przemysłowych. - na podstawie wskaźników ocenić poziom transportu i łączności w Polsce. - ocenić stopień zagospodarowania turystycznego poszczególnych regionów; - opisać wybrany obiekt spośród wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO; - na podstawie map ocenić stopień zmian ; - wymienić i wskazać na mapie przykłady form ochrony przyrody. - porównać poziom transportu i łączności Polski z innymi państwami. - opracować trasę turystyczną we własnym regionie; - uzasadnić wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO polskich obiektów; - opisać walory wybranego parku narodowego; - porównać gospodarkę centralnie planowaną z wolnorynkową. ekonomicznych. - zaproponować nowe kierunki rozwoju usług i komunikacji w Polsce. - porównać obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w Polsce z obiektami w innych krajach; - podać propozycje działań zmierzających do poprawy warunków Polski; - opisać walory parków narodowych w Polsce.

13 Dział 4. Wybrane regiony Polski Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca 40. Pieniny 41. Wyżyna Lubelska - wskazywać na mapie omawiane regiony; wyróżniające region cechy pochodzenie rzeźby danego - dostrzegać związki przyczynowoskutkowe - zaproponować działania wpływające na 42. Nizina - przypisywać regiony klimatu; regionu; zachodzące rozwój społecznogospodarczy Mazowiecka 43. Pojezierze do pasów rzeźby powierzchni; - wymienić formy rzeźby regionu; - podać zasoby naturalne; w środowisku geograficznym danego regionu. Pomorskie - podać ważną rzekę, - podać główne danego regionu. 44. Pobrzeże Gdańskie 45. Morze Bałtyckie 46. Twój region główne miasto i wyróżniającą cechę regionu. procesy kształtujące wybrane elementy danego regionu; strukturę ludności regionu na tle Polski. - sejsmicznej i wulkanicznej. - wymienić główne formy działalności człowieka. Dział 5. Sąsiedzi Polski Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca 47. Polska i jej sąsiedzi 48. Środowisko - wskazać i opisać położenie danego państwa; - wymienić główne atrakcje turystyczne państw podobieństwa i różnice kulturowe cechy, euroregiony i ich rolę w kształtowaniu przyrodnicze Polski i jej sąsiadów - wskazać stolicę państw sąsiadujących sąsiadujących z Polską. pomiędzy państwami sąsiadującymi z Polską. wyróżniające dane państwo. więzi transgranicznych. 49. Gospodarka Polski i jej z Polską. - wybrać spośród krajów - na podstawie diagramów zmiany polityczne historię przemian - zaproponować wspólne działania

14 sąsiadów 50. Kim są nasi sąsiedzi? 51. Współczesne Niemcy 52. Niepodległa Ukraina 53. Rosja od Morza Bałtyckiego po Ocean Spokojny 54. Współczesna Rosja sąsiadujących z Polską państwa należące do Unii Europejskiej i NATO. i danych statystycznych odczytywać strukturę demograficzną sąsiadów Polski. i gospodarcze, zachodzące w regionie. politycznych w regionie; - wskazać wspólne dla państw naszego regionu problemy demograficzne, gospodarcze i dotyczące ochrony. dotyczące ochrony w regionie.

15 Wymagania edukacyjne z geografii Podręcznik Bliżej Geografii wyd. WsiP Gimnazjum klasa III OCENA ŚRÓDROCZNA Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca 1. Stary Kontynent Europa 2. Jedna Europa wiele narodów 3. Zgoda i waśnie w Europie 4. Gdzie można spotkać renifera? 5. Zimna wyspa na morzu ognia Islandia podstawowe jednostki fizycznogeograficzne Europy; wymienić podstawowe cechy charakterystyczne Europy. politycznej państwa Europy. Europy przykładowe miejsca konfliktów narodowościowych. politycznej państwa skandynawskie. wymienić elementy Islandii wpływające na specyfikę tego kraju. DZIAŁ 1. EUROPA. RELACJE PRZYRODA CZŁOWIEK jednostki fizycznogeograficzne Europy, największe rzeki i jeziora; przedstawić podstawowe cechy charakterystyczne Europy. podać przykłady świadczące o dużym zróżnicowaniu ludów Europy. wyjaśnić przyczyny wybranych konfliktów narodowościowych. przedstawić cechy charakterystyczne państw skandynawskich. wybrane elementy Islandii wpływające na specyfikę tego kraju. przedstawić cechy wyróżniające Europę na tle innych kontynentów. wyjaśnić przyczyny zróżnicowania ludów Europy. działania ograniczające konflikty narodowościowe. przedstawić najważniejsze cechy gospodarek poszczególnych państw skandynawskich. wyjaśnić genezę wybranych elementów Islandii. wyjaśnić genezę poszczególnych elementów Europy. podać przykłady państw o dużym wewnętrznym zróżnicowaniu językowym i kulturowym. przedstawić procesy integracyjne w Europie. wyjaśnić genezę krajobrazu Europy Północnej; wyjaśnić przyczyny sukcesu gospodarczego państw skandynawskich. wyjaśnić zależność między gospodarką Islandii a warunkami. wyjątkowe zjawiska przyrodnicze w Europie i wyjaśnić ich pochodzenie. demograficznej Europy. politycznej Europy. polityczno-gospodarczej państw skandynawskich. polityczno-gospodarczej państwa.

16 6. Europa Zachodnia Europy ważne regiony przemysłowe i rolnicze. 7. Światowa metropolia Londyn zlokalizować na mapie Londyn i wymienić jego podstawowe funkcje; przedstawić zalety i wady życia w wielkim mieście. 8. Na narty w Alpy Alpy i państwa, w granicach których leży ten łańcuch górski. 9. Spadkobiercy Greków i Rzymian 10. Atrakcje turystyczne Europy 11. Europa przyszłości europejskie państwa leżące nad Morzem Śródziemnym. podać przykłady państw europejskich o dużych walorach turystycznych. obszary o dużych zmianach. wyjaśnić pojęcia: restrukturyzacja, rolnictwo intensywne, współpraca transgraniczna. wymienić główne cechy światowych metropolii; społeczeństwo Londynu. wymienić główne cechy Alp. opisać główne walory basenu Morza Śródziemnego. wyjaśnić pojęcia związane z turystyką. podać przykłady działań na rzecz poprawy stanu. przedstawić związki między warunkami a gospodarką wybranych regionów Europy Zachodniej. opisać funkcje społeczno- -gospodarcze Londynu jako miasta. genezę powstania górotworu Alp. przedstawić genezę rzeźby i warunki klimatyczne w państwach basenu Morza Śródziemnego. walory przyrodnicze wybranego regionu turystycznego Europy. działania na rzecz poprawy stanu. przemiany gospodarcze drugiej połowy XX wieku. przedstawić zależność rozwoju Londynu od warunków. przedstawić zależność rozwoju gospodarczego Szwajcarii od warunków Alp. problemy społeczno- -gospodarcze państw basenu Morza Śródziemnego. walory przyrodnicze wskazanego regionu turystycznego Europy. przedstawić przykłady współpracy międzynarodowej w celu poprawienia stanu. polityczno-gospodarczej państw Europy Zachodniej. inną niż Londyn europejską metropolię. podać przykład państwa alpejskiego (innego niż Szwajcaria), wskazując na zależność rozwoju od Alp. podać przykład państwa śródziemnomorskiego (innego niż Włochy), wskazując na zależność jego rozwoju od. zaproponować sposób promocji wybranego regionu Europy. wyjaśnić wpływ krajów europejskich na stan w Polsce.

17 Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca DZIAŁ 2. AZJA KONTYNENT REKORDÓW 12. Widok ze szczytów Himalajów 13. Azja wczoraj i dziś podstawowe jednostki fizycznogeograficzne Azji; wymienić podstawowe cechy charakterystyczne. politycznej państwa Azji. 14. Chiny wymienić charakterystyczne elementy Chin. 15. Wyprodukowano w Chinach" 16. Kraj Kwitnącej Wiśni podać różnice między gospodarką rynkową i planowaną centralnie. wymienić charakterystyczne elementy Japonii wpływające na specyfikę tego kraju. jednostki fizycznogeograficzne Azji, największe rzeki i jeziora; podstawowe cechy charakterystyczne Azji. podać przykłady świadczące o dużym zróżnicowaniu ludów Azji. wybrane elementy Chin wpływające na specyfikę tego kraju; dokonać analizy wskaźnika urodzeń i zgonów Chin. podać definicje terminów: kapitał zagraniczny, siła robocza, globalne ocieplenie. wybrane elementy Japonii. przedstawić wyróżniające się na tle innych kontynentów cechy Azji. cywilizacje starożytne wywodzące się z Azji; wskazać miejsca konfliktów narodowościowych w Azji. wyjaśnić genezę wybranych elementów Chin wpływających na specyfikę tego kraju; podać przyczyny obecnej sytuacji demograficznej kraju. gospodarkę Chin. wyjaśnić genezę wybranych elementów Japonii. wyjaśnić genezę poszczególnych elementów Azji. podać przyczyny wskazanych konfliktów w Azji; wymienić działania podjęte w celu zlikwidowania tych konfliktów. wyjaśnić zależność gospodarki Chin od warunków ; przedstawić konsekwencje obecnej sytuacji demograficznej Chin. przedstawić problemy społeczne wynikające z przemian gospodarczych w Chinach. wyjaśnić zależność gospodarki Japonii od warunków ; gospodarkę Japonii. wyjątkowe zjawiska przyrodnicze w Azji i wyjaśnić ich pochodzenie. demograficznej Azji. demograficznej Chin. polityczno-gospodarczej Chin. polityczno-gospodarczej Japonii.

18 17. Azja Południowo- -wschodnia 18. Między Indusem a Gangesem opisać warunki naturalne Azji Południowo- -Wschodniej; podać przykłady biednych i bogatych państw regionu. wyjaśnić pojęcia: przyrost naturalny, eksplozja demograficzna, kasty. 19. Bliski Wschód politycznej państwa Bliskiego Wschodu. przedstawić walory turystyczne państw Azji Południowo-Wschodniej. zróżnicowanie etniczne, językowe, religijne społeczeństwa Indii opisać warunki na Bliskim Wschodzie. wyjaśnić związki między warunkami a gospodarką wybranych regionów Azji Południowo-Wschodniej. przedstawić dysproporcje warunków życia ludności w Indiach. przedstawić zróżnicowanie etniczne i religijne Bliskiego Wschodu; wskazać przykłady konfliktów. opisać przemiany gospodarcze w Azji Południowo-Wschodniej w drugiej połowie XX wieku. podać przyczyny niskiego rozwoju społeczno- -gospodarczego Indii. wyjaśnić przyczyny i skutki konfliktów na Bliskim Wschodzie. współczesnej sytuacji polityczno- -gospodarczej państw Azji Południowo- -Wschodniej. polityczno-gospodarczej państwa. polityczno-gospodarczej państw Bliskiego Wschodu. OCENA ROCZNA 20. Bliżej Czarnego Lądu 21. Co urośnie na pustyni? wymienić charakterystyczne elementy Afryki. wskazać obszary nadwyżek i niedoborów wody. 22. Na pomoc Afryce określić wartości przyrostu naturalnego DZIAŁ 3. OD RÓWNIKA DO BIEGUNÓW przedstawić charakterystyczne wybrane elementy Afryki. podać nazwy roślin uprawnych Afryki; podać sposoby gospodarowania w Afryce. przedstawić główne problemy Afryki; wyjaśnić genezę wybranych elementów Afryki. opisać problemy rolnictwa Afryki. analizować przyczyny głodu w Afryce. wyjaśnić zależności między elementami Afryki. wyjaśnić przyczyny problemów rolnictwa w Afryce. przedstawić sposoby rozwiązania problemu wyjątkowe zjawiska przyrodnicze w Afryce i wyjaśnić ich pochodzenie. przedstawić przykłady pomocy międzynarodowej dla społeczeństwa Afryki i ocenić ich skuteczność. przedstawić wskazane problemy Afryki

19 w Afryce. wskazać regiony głodu głodu i ocenić ich (konflikty, choroby). Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca 23. Ameryka Łacińska i Północna 24. Co z płucami Ziemi? 25. Wielkie miasta Ameryki Południowej 26. Stany Zjednoczone Ameryki 27. Potęga gospodarcza świata główne jednostki fizycznogeograficzne Ameryki Północnej i Łacińskiej; podać przykłady państw biednych i bogatych. główne jednostki fizycznogeograficzne Ameryki Południowej; las równikowy. wskazać wielkie miasta Ameryki Południowej; zdefiniować pojęcie urbanizacji. megalopolis i większe miasta w Stanach Zjednoczonych; wymienić elementy Stanów Zjednoczonych wpływające na specyfikę tego kraju. wyjaśnić pojęcie: technopolia i podać przykład. opisać warunki naturalne Ameryki Północnej i Łacińskiej; określić wartość przyrostu naturalnego państw Ameryki Środkowej. opisać warunki naturalne Ameryki Południowej; przedstawić znaczenie lasu równikowego dla Ziemi. wymienić problemy wielkich miast Ameryki Południowej. elementy Stanów Zjednoczonych. wymienić cechy wybranej nowoczesnej gałęzi przemysłu. cechy regionu; podać przyczyny wysokiego przyrostu naturalnego w Ameryce Środkowej. wody powierzchniowe Ameryki Południowej; przedstawić piętrowość roślinną lasu równikowego. podać przyczyny i skutki urbanizacji pozornej; zróżnicowanie etniczne społeczeństwa Ameryki Południowej. wyjaśnić genezę wybranych elementów Stanów Zjednoczonych; podać przyczyny zróżnicowania gęstości zaludnienia na obszarze Stanów Zjednoczonych. opisać warunki rozwoju nowoczesnych gałęzi przemysłu w Stanach Zjednoczonych. określić związki między warunkami a gospodarką Ameryki Północnej i Łacińskiej. określić związki między warunkami a gospodarką Ameryki Południowej. wyjaśnić wpływ warunków na lokalizację i funkcjonowanie miast w Ameryce Południowej. wyjaśnić zależność gospodarki Stanów Zjednoczonych od warunków. przedstawić rolę usług w gospodarce Stanów Zjednoczonych. polityczno-gospodarczej państw Ameryki Północnej i Łacińskiej. przedstawić szanse i zagrożenia związane z kontynuacją obecnej polityki gospodarczej państw Ameryki Południowej. polityczno-gospodarczej państw Ameryki Południowej. demograficznej Stanów Zjednoczonych. określić wpływ kryzysu finansowego na gospodarkę Stanów Zjednoczonych.

20 28. Australia wymienić elementy Australii wpływające na specyfikę tego kontynentu. 29. Oceania wskazać i nazwać cztery archipelagi wysp Oceanii; wymienić elementy Oceanii wpływające na specyfikę tego regionu. 30. Najzimniejsze regiony Ziemi wyjaśnić pojęcia: Antarktyda, Antarktyka, Arktyka; Antarktydę, Antarktykę, Arktykę. przedstawić wybrane elementy Australii; wskazać najważniejsze działy gospodarki Australii. wyjaśnić pochodzenie wysp Oceanii. podać cechy Arktyki i Antarktyki. wyjaśnić genezę wybranych elementów Australii; rolnictwo Australii. wyjaśnić genezę wysp Oceanii; klimat i roślinność wysp Oceanii. wyjaśnić przyczyny występowania specyficznych warunków na obszarach podbiegunowych. wyjaśnić zależności między elementami a gospodarką Australii. gospodarkę na wyspach Oceanii. opisać działania człowieka na obszarach podbiegunowych. podać przykłady charakterystycznych zjawisk przyrodniczych w Australii i wyjaśnić ich pochodzenie. polityczno-gospodarczej państw Oceanii. przedstawić historię odkryć polarnych.