kwiatów Florilegium-nowożytna antologia

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "kwiatów Florilegium-nowożytna antologia"

Ksawery Borkowski
6 lat temu
Przeglądów:

1 Florilegium-nowożytna antologia kwiatów - nowożytne publikacje przyrodnicze (herbarium, traktat botaniczny, florilegium, animalium); -florilegium przyrodnicze: definicja i funkcje.

2 Herbarium

5 Herbarium w Polsce XV - XVII w., np. zielnik S. Falimirza (1534), H. Spiczyńskiego (1542), M. Siennika (1568), Marcina z Urzędowa (1595), a także Sz. Syreńskiego (1613), największy wówczas w Europie (1540 arkuszy).

6 Traktat botaniczny G. B. Ferrari De Florum Cultura, 1633

7 G. B. Ferrari De Florum Cultura, 1633

13 Trochę informacji dotyczących etymologii wyrazu florilegium. Język łaciński rozwijał się w okresie średniowiecza w całej Europie. Dominując, jako język nauki, liturgii i literatury. Na łacinę tłumaczone są dzieła starożytne, a także terminy naukowe funkcjonujące do tego czasu np. po grecku. Trzeba nadmienić, że niektóre z nich funkcjonowały równolegle tj. w wersji greckiej i łacińskiej przez całe średniowiecze i czasy nowożytne (niektóre nawet do dziś). Przykładem takiego współistnienia może być, np. florilegium - stosowane zamienne, jako łaciński synonim pochodzącego z greckiego wyrazu antologia. Etymologia tych wyrazów jest identyczna. I tak, grecka anthologia oznacza "zbieranie kwiatów"; ánthos to 'kwiat', zaś lógos 'mowa; słowo; wypowiedź; wiadomość; opowieść; księga; rachunek; myśl; opinia; dowód; wartość; stosunek' i logia 'zbiór; kolekta' od légein 'zbierać; liczyć; mówić'. Nowołacińskie florilegium to dosłownie 'zbiór kwiatów', z łac. florilegus 'zbieracz kwiatów'; floriod flos, floris 'kwiat'; Flora ' bogini kwiatów'; -legus od legere, 'zbierać (zwł. owoce); gromadzić; wybierać; odnosić wrażenie, (że); wnioskować; czytać'. Obydwa te wyrazy służyły do określenia pewnego wyboru ówcześnie najczęściej utworów lub ich fragmentów, też cytatów, etc. jednego albo wielu autorów (zwłaszcza z określonego okresu literackiego, albo zakresu tematycznego); inaczej wypisy. Początkowo florilegium stosowano częściej do określania wypisów z pism filozoficznych, ze względu na łacińskie pochodzenie wyrazu. W miarę rozwoju nauk termin ten stawał się coraz bardziej popularny w całej chrześcijańskiej Europie.

14 Florilegium, jako wybór cytatów z różnych dziedzin nauki funkcjonowało przez całe średniowiecze w szkołach, akademiach, opactwach itd. We florilegiach zestawiano fragmenty literatury, filozoficzne wypowiedzi zebrane dla udokumentowania pewnej tezy. Służyły, jako katalogi. Ze względu na rozwój retoryki, dogmatyki zebrane w nich cytaty, świadczące o ciągłości kultury europejskiej, jej źródłach antycznych i chrześcijańskich były wykorzystywane czy to w dyskusjach, kazaniach, czy redagowanych listach lub tekstach. Skróty typu florilegium czasami były koniecznością ze względu na brak oryginałów prac najczęściej z powodu niemożliwości dostępu, np. do miejsca przechowywania egzemplarza źródłowego. Florilegium było wyborem najpiękniejszych miejsc, fragmentów, dobranych według danego autora. Samo florilegium przez tego typu zawłaszczenie stało się jakby "antologią piękna" stosowane najczęściej, gdy chciano zwrócić uwagę i podkreślić artystyczną rolę pewnego wyboru, np. wybór najpiękniejszych fragmentów muzycznych, utworów jakiegoś kompozytora florilegium musicum; najpiękniejszych fragmentów architektonicznych czy założeń urbanistycznych - florilegium urbanum; florilegium imperiale, flori florilegium i wiele innych. W miarę wyodrębniania się różnych dziedzin nauki, katalogi typu florilegium zaczęły się różnicować. Rozprzestrzeniły się na inne dziedziny kształtujących się nauk. Począwszy od XV wieku zakres znaczeniowy terminu florilegium zaczął być adaptowany przez dynamicznie rozwijający się świat nauk przyrodniczych.

15 Matthaeus Merian Florilegium Renovatum et Auctum 1641

25 G. B. Ferrari De Florum Cultura, 1633 Matthaeus Merian Florilegium Renovatum et Auctum 1641

Podobne dokumenty

PISEMNY EGZAMIN DOJRZAŁOŚCI Z JĘZYKA ŁACIŃSKIEGO 2002/2003 OPIS WYMAGAŃ

Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie: Al. F. Focha 39, 30 119 Kraków tel. (012) 427 27 20 fax (012) 427 28 45 e-mail: oke@oke.krakow.pl http://www.oke.krakow.pl PISEMNY EGZAMIN DOJRZAŁOŚCI Z JĘZYKA