Jakub Skorupski. Rolnictwo wielkoprzemysłowe a zrównoważona produkcja zwierzęca w kontekście przeciwdziałania eutrofizacji Morza Bałtyckiego

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Jakub Skorupski. Rolnictwo wielkoprzemysłowe a zrównoważona produkcja zwierzęca w kontekście przeciwdziałania eutrofizacji Morza Bałtyckiego"

Daniel Matusiak
7 lat temu
Przeglądów:

1 Jakub Skorupski Rolnictwo wielkoprzemysłowe a zrównoważona produkcja zwierzęca w kontekście przeciwdziałania eutrofizacji Morza Bałtyckiego Kołobrzeg, czerwca 2010

2 Rolnictwo zrównoważone a rozwój zrównoważony Rozwój zrównoważony taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działao politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleo (Ustawa z dnia 21 kwietnia 2001 r.prawo ochrony środowiska).

Rolnictwo zrównoważone polega na stosowaniu metod przyjaznych środowisku, które umożliwiają ograniczenie negatywnego wpływu rolnictwa na

4 Rolnictwo zrównoważone polega na stosowaniu metod przyjaznych środowisku, które umożliwiają ograniczenie negatywnego wpływu rolnictwa na środowisko poprzez wprowadzenie integrowanej ochrony roślin oraz planu nawożenia, opartego na bilansie azotowym (Rozporządzenie Rady (WE)1257/1999).

5 Informacje ogólne - Fermy przemysłowe instalacje wymagające uzyskania POZWOLENIA ZINTEGROWANEGO, czyli o obsadzie ponad osobników drób, świo (tuczników) o wadze ponad 30 kg i/lub 750 macior (Dyrektywa Rady Unii Europejskiej 96/61/EC z 24 września 1996 r. dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli). - Po uznaniu ferm wielkoprzemysłowych za punktowe źródła zanieczyszczeo rolniczych HELCOM (tzw. Baltic HOT SPOT) postuluje się objęciem tą definicją również instalacji do chowu bydła o obsadzie odpowiadającej 400 AU, a także owiec, kóz, koni i zwierząt futerkowych.

6 Dane statystyczne pogłowie trzody chlewnej 15,4 mln (96/100 ha użyt. rol.); pogłowie drobiu 114,2 mln; pogłowie bydła ok. 5,7 mln (36/100 ha użyt. roln.); ok. 650 fermy przemysłowych, w tym 126 ferm trzody chlewnej i 524 fermy drobiu w Polsce; ok. 60 gospodarstw ekologicznych utrzymujących trzodę chlewną w Polsce (w Danii ok. 370).

7 Lokalizacja przemysłowych ferm trzody chlewnej w Polsce

8 Lokalizacja przemysłowych ferm drobiu w Polsce

9 fermy trzody chlewnej fermy drobiu zachodniopom. wielkopol. warm.-maz. świętokrz. śląsk. pomor. podl. podkarp. opol. mazow. małopol. łódz. lubus. lubel. kuj.-pom. dolnośl. Ilośd pozwoleo zintegrowanych wydanych dla ferm trzody chlewnej i drobiu w poszczególnych województwach (na podst.

10 Problemy związane z wielkotowarową produkcją zwierzęcą A) Problemy środowiskowe: ZANIECZYSZCZENIE WÓD przenawożenie i odpływ nawozów organicznych (gł. biogenów azotu i fosforu)z pól do wód gruntowych,powierzchniowych i w rezultacie do wód Bałtyku; EUTROFIZACJA (przeżyźnienie) wódśródlądowych i morskich (zakwity glonów, zmniejszanie populacji cennych gatunków ryb, modyfikacja ekosystemów, utrata dennej fauny, przyducha); ZANIECZYSZCZENIE MIKROBIOLOGICZNE zagrożenie sanitarne wynikające z zawartości patoge-nów (np. Staphyloccocus sp., fekalne streptokoki, Escherichia coli, wirus różyczki i pryszczycy, larwy i jaja robaków pasożytniczych) wgnojowicyprodu-kowanej przez fermy (gł. trzody chlewnej);

13 pośredni i drugorzędny wpływ na tworzenie kwaśnych deszczy (emisja tlenków azotu i tlenków siarki) i zwiększenie efektu cieplarnianego (emisja gazów cieplarnianych uszkadzających warstwę ozonową). Straty ze źródeł punktow ych 10% Naturalny charakter zanie czys zc zeń 32% Straty ze źródeł rozpros zony ch (w tym rolnictw o) 58% Straty ze źródeł punktow ych 20% Straty o podłożu naturalnym 27% Straty ze źródeł rozpros zony ch (w tym rolnictw o) 53% Odpływ azotu do Bałtyku (źródło: HELCOM 2004) Odpływ fosforu do Bałtyku (źródło: HELCOM 2004)

15 ferma IPPC o obsadzie 2500 tuczników = 500,0 AU 1 AU w przypadku tuczników = 0,18 kgn/dzień oraz 0,053 kgp/dzień 500,0 x 0,18 = 90,0 [kgn/dzień] 500,0 x 0,053 = 26,5 [kgp/dzień] zakładając, że świnia wydala ok. 3 razy więcej odchodów niż człowiek 1 kg azotu zrzucony do odbiornika daje, po wbudowaniu go w komórki roślinne, ok. 16 kg biomasy, która obumierając powoduje zwiększenie ładunku ChZT o prawie 20 kg O 2! ferma IPPC o obsadzie 2500 tuczników jest porównywalna z miastem z 7500 mieszkańcami, bez jakiegokolwiek systemu oczyszczania ścieków! 32,85 MgN/rok oraz 9,67 MgP/rok

16 B) Problemy ekonomiczno-społeczne: ODORY wśród odorów gnojowicy trzody chlewnej zidentyfikowano substancji zapachowych, z których co najmniej 30 to związki szczególniecuchnące i szkodliwedla zdrowia(np. merkaptany, siarczki organiczne, aminy,kwasy organiczne, aldehydy, ketony); UTRATA MIEJSC REKREACJI np. gnojowica z ferm w pobliżu uzdrowiska Gołdapskiego spowodowała masowe śnięcie rybw pobliskich jeziorach, WYSOKIE KOSZTY OCZYSZCZANIA WODY PITNEJ; INFEKCJE, CHOROBY I ALERGIE; DEGRADACJA GRUNTÓW ROLNYCH(niezgodne z prawem składowanie i stosowanie gnojowicy); lokalizacja ferm w bezpośrednim sąsiedztwie lub na terenie obszarów NATURA 2000 oraz OBSZARACH SZCZEGÓLNIE NARAŻONYCH NA ODPŁYW AZOTU ZE ŹRÓDEŁ ROLNICZYCH (ang. the Nitrate Vulnerable Zones).

17 Kałuża gnojowicy w jednej z ferm w Zachodniopomorskiem (2006)

C) Problemy prawne: Posiadanie odpowiedniego areału do zagospodarowania nawozu naturalnego oraz planu nawożenia nie stanowi warunku do wydania pozwolenia zintegrowanego.

18 C) Problemy prawne: Posiadanie odpowiedniego areału do zagospodarowania nawozu naturalnego oraz planu nawożenia nie stanowi warunku do wydania pozwolenia zintegrowanego. Brak implementacji Konwencji Helsińskiej (powszechne nie przestrzeganie Aneksu III). Rozbieżności w definicji instalacji w prawie polskim i unijnym. Gnojowica na polu koło fermy w Byszkowie, Zachodniopomorskie(2005) Plany nawożenia nie są ogólnie dostępną informacją o środowisku i jego ochronie, ani informacją publiczną udostępnianą przez stacje chemiczno-rolnicze. Brak regulacji odorowych (projekt ustawy o przeciwdziałaniu uciążliwości zapachowej powietrza). Nie korzystanie przez władze samorządowe z uprawnieo kontrolnych, w ramach prawa ochrony środowiska, wobec ferm wielkoprzemysłowych.

19 Padłe zwierzęta w zbiorniku na gnojowicę ferma w Żabinie, Zachodniopomorskie (2005)

20 Sposoby przeciwdziałania negatywnym skutkom tuczu przemysłowego sfinalizowanie uznania ferm przemysłowych zapunktowe źródła zanieczyszczeo, jako HOT SPOT Y (HELCOM), dotrzymanie standardów prawnych, wynikających z Dyrektywy IPPC. zwiększenie udziału władz samorządowych w kontroli i egzekucji przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska, upublicznienie informacji o instalacjach wymagających uzyskania pozwolenia zintegrowanego (aktualizacja i rozszerzenie internetowej bazy danych Ministerstwa Środowiska i Europejskiego Rejestru Emisji i Transferu Zanieczyszczeo (E-PRTR),

21 promocja i zwiększenie liczby gospodarstw ekologicznych utrzymujących trzodę chlewną i drób, wykorzystanie biotechnologicznej obróbki gnojowicy (zmniejszenie emisji odorów, biologiczna dezynfekcja i sanitaryzacja, mineralizacja materii organicznej, produkcja biogazu, oczyszczanie w przygospodarskich oczyszczalniach biologicznych kontrolowana fermentacja, wykorzystanie efektywnych mikroorganizmów ), ustanowienie dobrze skonstruowanych i skutecznych regulacji prawnych dotyczących jakości zapachowej powietrza, pełna implementacja ratyfikowanej Konwencji Helsioskiej, zwiększenie znaczenia Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej oraz Najlepszych Dostępnych Technik Intensywnej Hodowli Drobiu i Trzody Chlewnej (BAT) oraz opracowao Agendy 21 w sektorze wielkotowarowej produkcji zwierzęcej, rewizja lokalizacji OSN ów.

Podobne dokumenty

Wielkoprzemysłowe fermy zwierząt jako punktowe źródła zanieczyszczeń

Wielkoprzemysłowe fermy zwierząt jako punktowe źródła zanieczyszczeń rolniczych WARSZTY ROLNICTWO ZRÓWNOWAŻONE ORAZ SYTUACJA WIELKOPRZEMYSŁOWEJ PRODUKCJI ZWIERZĘCEJ W POLSCE SZCZECIN, 24 LIPCA 2009 Informacje