B A N K S P Ó Ł D Z I E L C Z Y W B A R T O S Z Y C A C H

Transkrypt

1 B A N K S P Ó Ł D Z I E L C Z Y W B A R T O S Z Y C A C H Załącznik do Uchwały Nr 53/2015Zarządu Banku Spółdzielczego w Bartoszycach z dnia r. Publicznie dostępne Ujawnienie informacji Banku Spółdzielczego w Bartoszycach wg stanu na dzień 31 grudnia 2014 roku dotyczących ryzyka, funduszy własnych, wymogów kapitałowych, polityki w zakresie wynagrodzeń, i innych informacji zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, część ósma. Czerwiec 2015

2 I. Wstęp 1. Bank zgodnie z wymogami określonymi w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (zwanego dalej Rozporządzeniem ) w Części Ósmej dokonuje ujawnienia informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących profilu ryzyka Banku, funduszy własnych, wymogów kapitałowych polityki w zakresie wynagrodzeń oraz innych informacji w niniejszym dokumencie zwanym dalej Ujawnieniem według stanu na dzień 31 grudnia 2014 r. 2. Bank w zakresie ujawnianych informacji: 1) nie stosuje pominięcia informacji uznanych za nieistotne, 2) nie stosuje pominięcia informacji uznanych za zastrzeżone lub poufne. 3. Wszelkie dane liczbowe zostały wyrażone w tysiącach złotych, z wyjątkiem sytuacji, w których zastosowano inną jednostkę miary szczegółowo wskazaną przy prezentowanych w dalszej części danych. 4. Informacje prezentowane są w formie papierowej w siedzibie Banku Spółdzielczego w Bartoszycach, przy ul. Warszawskiej 1, w sekretariacie, w godzinach od 8:00 do 15:00, a także w formie elektronicznej na stronie internetowej Banku pod adresem: 5. Termin corocznej publikacji ujawnianych informacji pokrywa się z terminem publikacji sprawozdań finansowych.

3 II. Cele i strategie w zakresie zarządzania ryzykiem 1. Zarządzanie ryzykiem w Banku odbywa się zgodnie ze Strategią zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Bartoszycach przygotowaną przez Zarząd i zatwierdzoną przez Radę Nadzorczą Banku. Strategia jest zgodna z założeniami Strategii działania Banku Spółdzielczego w Bartoszycach na lata i podlega corocznemu przeglądowi zarządczemu i weryfikacji. Przegląd i weryfikacja dokonywana jest również w przypadku występowania znaczących zmian wewnątrz lub w otoczeniu Banku. 2. Strategia zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Bartoszycach jest powiązana również z innymi regulacjami o charakterze strategicznym, np. Polityką kapitałową Banku Spółdzielczego w Bartoszycach, Planem ekonomiczno - finansowym, a także Politykami, Instrukcjami i Zasadami dotyczącymi zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyk bankowych. 3. Strategia zarządzania ryzykiem ( ) zawiera cele definiujące apetyt na ryzyko Banku, rozumiany jako maksymalny, akceptowalny poziom ryzyka jaki Bank może ponosić. 4. Cele definiujące apetyt na ryzyko mają charakter wskaźników ilościowych, w tym limitów wewnętrznych, a także założeń dotyczących zasad zarządzania ryzykiem o charakterze jakościowym. 5. Informacja dotycząca art ust. 1 lit a-d Rozporządzenia, tzn. strategii i procesów zarządzania tymi rodzajami ryzyka; struktury i organizacji odpowiedniej funkcji zarządzania ryzykiem, w tym informacji na temat jej uprawnień i statutu, lub innych odpowiednich rozwiązań w tym względzie; zakresu i charakteru systemów raportowania i pomiaru ryzyka; strategii w zakresie zabezpieczenia i ograniczenia ryzyka, a także strategii i procesów monitorowania stałej skuteczności instrumentów zabezpieczających i czynników łagodzących ryzyko zawarte są w Załączniku nr 1 do niniejszego dokumentu. 6. Zatwierdzone przez Zarząd oświadczenie na temat adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania ryzykiem w Banku, dające pewność, że stosowane systemy zarządzania ryzykiem są odpowiednie z punktu widzenia profilu i strategii Banku wymagane przez Art. 435 ust.1 lit. e zawarte jest w Załączniku nr Informacja na temat ryzyka, zgodna z art. 435 ust 1. lit f. w której omówiono ogólny profil ryzyka Banku związany ze strategią działalności, zawierająca kluczowe wskaźniki i dane liczbowe dotyczące ryzyka zawarta jest w Załączniku nr 3.

4 8. W zakresie art. 435 ust 2 Bank informuje, że: 1) Członkowie Zarządu Banku pełnią po jednym stanowisku dyrektorskim. Członkowie Rady Nadzorczej Banku pełnią po jednym stanowisku dyrektorskim. Przez stanowisko dyrektorskie należy rozumieć stanowisko zajmowane w organie Banku (odpowiednio Zarządzie albo Radzie Nadzorczej) lub organach innych podmiotów. 2) Członków Zarządu powołuje zgodnie z przepisami prawa Rada Nadzorcza, działając wg Statutu Banku Spółdzielczego w Bartoszycach biorąc pod uwagę wyniki oceny wstępnej kwalifikacji, doświadczenia i reputacji kandydata. Oceny następczej kwalifikacji, doświadczenia i reputacji Członków Zarządu dokonuje Rada Nadzorcza zgodnie z Polityką w sprawie doboru i oceny kwalifikacji członków organów zarządzających i osób pełniących kluczowe funkcje w Banku Spółdzielczym w Bartoszycach. Członków Rady Nadzorczej wybiera Zebranie Przedstawicieli zgodnie z Regulaminem przeprowadzania wyborów do Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w Bartoszycach, z Polityką Ładu Korporacyjnego w Banku Spółdzielczym w Bartoszycach, biorąc pod uwagę kwalifikacje, doświadczenie i reputację kandydata. Oceny następczej dokonuje Zebranie Przedstawicieli zgodnie z Polityką w sprawie doboru i oceny kwalifikacji członków organów zarządzających i osób pełniących kluczowe funkcje w Banku Spółdzielczym w Bartoszycach. 3) Bank, z uwagi na skalę działalności nie stosuje strategii zróżnicowania w zakresie wyboru członków Zarządu oraz Rady Nadzorczej. 4) Bank z uwagi na skalę działania nie tworzy w obrębie Rady Nadzorczej komitetu ds. ryzyka. 5) Przepływ informacji dotyczącej ryzyka kierowanej do Zarządu oraz Rady Nadzorczej w Banku jest sformalizowany i objęty odpowiednią Instrukcją funkcjonowania systemu informacji kierownictwa w Banku Spółdzielczym w Bartoszycach definiującą: częstotliwość, zakres, odbiorców i terminy sporządzania raportów i sprawozdań dotyczących ryzyka. Systemem informacji kierownictwa są objęte wszystkie rodzaje ryzyka uznawane przez Bank za istotne. Zakres i częstotliwość raportowania jest dostosowana do skali narażenia na ryzyko, a także zmienności ryzyka zapewniając możliwość podejmowania decyzji, oraz odpowiedniej reakcji w przypadku zmiany ekspozycji na ryzyko. III. Zakres stosowania Bank nie dokonuje konsolidacji do celów rachunkowości i regulacji ostrożnościowych.

5 IV. Fundusze własne Bank Spółdzielczy w Bartoszycach definiuje części składowe funduszy własnych zgodnie z obowiązującymi przepisami na dzień 31 grudnia 2014 roku, w szczególności postanowieniami Rozporządzenia 575/2013 i Prawa Bankowego. Bank ujawnia informacje dotyczące funduszy własnych zgodnie z przepisami art. 473 oraz art. 492 Rozporządzenia 575/2013 oraz zgodnie z wymogami przedstawionymi w Rozporządzeniu wykonawczym Komisji nr 1423/2013 z dnia 20 grudnia 2013 roku ustanawiającym wykonawcze standardy techniczne w zakresie wymogów dotyczących ujawnienia informacji na temat funduszy własnych instytucji zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013. Fundusze własne banku obejmują: 1) Kapitał Tier I, 2) Kapitał Tier II. Kapitał Tier I Banku to suma kapitału podstawowego Tier I (CET 1) i kapitału dodatkowego Tier I (AT1). Kapitał podstawowy Tier I (CET I) składa się z następujących pozycji z zastosowaniem wyłączeń, korekt i opcji alternatywnych o których mowa w Rozporządzeniu UE: a) funduszu udziałowego z zastrzeżeniem lit e); b) funduszu zasobowego; c) kapitału rezerwowego; d) funduszu ogólnego ryzyka bankowego. e) pozycje, o których mowa w lit. a, c i d, uznaje się za kapitał podstawowy Tier I wyłącznie wtedy, gdy Bank ma możliwość nieograniczonego i niezwłocznego wykorzystania ich do pokrycia ryzyk lub strat, gdy tylko one wystąpią. Bank stopniowo wyłącza z Kapitału Tier I i Tier podstawowy I fundusze udziałowe. Kapitał dodatkowy Tier I (AT1) składa się z Instrumentów kapitałowych, zaliczanych do funduszy podstawowych za zgodą KNF. Kapitał Tier II składa się z Instrumentów kapitałowych, zaliczanych do Tier II za zgodą KNF, z uwzględnieniem amortyzacji. W celu zapewnienia bezpieczeństwa ekonomicznego Bank posiada fundusze własne, dostosowane do rozmiaru prowadzonej działalności.

6 Struktura funduszy własnych na dzień roku: Zgodnie z zapisami Rozporządzenia nr 1423/2013, poniżej zaprezentowano strukturę funduszy własnych w oparciu o wzór stanowiący załącznik nr 6 do Rozporządzenia nr 1423/2013. W celu przejrzystości danych zawartych w poniższej tabeli zakres ujawnień ograniczono do pozycji niezerowych, jednocześnie zachowując numerację zgodną ze wzorem załącznika nr 6. Lp. Kapitał podstawowy Tier I: Instrumenty i kapitały rezerwowe Kwota w dniu ujawnienia ( r) 3 Skumulowaneinne całkowite dochody (i pozostałe kapitały rezerwowe, z uwzględnieniem niezrealizowanych zysków i strat zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowośco) 3a Fundusze ogólne ryzyka bankowego Kapitał podstawowy Tier I przed korektami regulacyjnymi Kapitał podstawowy Tier I: korekty regulacyjne Wartości niematerialne i prawne (po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego) (kwota ujemna) Kwota w dniu ujawnienia ( r) Posiadane przez instytucję bezpośrednie i pośrednie syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota przekraczająca próg 10% oraz po odliczeniu kwalifikowanych pozycji krótkich) (kwota ujemna) -7 Korekty regulacyjne dotyczące 26a niezrealizowanych zysków i strat zgodnie z -129 art. 467 i 468 w tym: 20% filtr dla niezrealizowanej straty 0 w tym: 100% filtr dla niezrealizowanego zysku -129 Całkowite korekty regulacyjne w 28 kapitale podstawowym Tier I Kapitał podstawowy Tier I Kapitał dodatkowy Tier I 0 45 Kapitał Tier I Kapitał Tier II 0 59 Łączny kapitał Aktywa ważone ryzykiem razem Kapitał podstawowy Tier I (wyrażony jako 61 odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) 24,52% Kapitał Tier I (wyrazony jako odsetek kwoty 62 ekspozycji na ryzyko) 24,52% Łączny kapitał (wyrażony jako odsetek 63 kwoty na ryzyko) 24,52%

7 V. Wymogi kapitałowe 1. Skrótowy opis metody stosowanej przez Bank do oceny adekwatności kapitału wewnętrznego w celu wsparcia bieżących i przyszłych działań Bank Spółdzielczy w Bartoszycach prowadzi wewnątrzbankowy proces oceny adekwatności kapitału wewnętrznego (ICAAP), na który składają się: 1) określenie polityki zarządzania ryzykiem i kapitałem; 2) identyfikacja wszystkich rodzajów ryzyka występujących w działalności Banku i określenie istotnych rodzajów ryzyka; 3) kwantyfikacja i agregacja ryzyka; 4) oszacowanie oraz alokacja kapitału wewnętrznego; 5) monitoring i kontrola ryzyka oraz kapitału wewnętrznego. Proces oceny adekwatności kapitału wewnętrznego podlega weryfikacji co najmniej raz w roku i jest zatwierdzany przez Zarząd i Radę Nadzorczą. Bank uznaje za ryzyka istotne te ryzyka, które spełniają przynajmniej jeden z warunków opisanych w Procedurze szacowania kapitału wewnętrznego oraz oceny adekwatności kapitałowej w Banku Spółdzielczym w Bartoszycach. Bank uznaje za ryzyka istotne te rodzaje ryzyk, które są objęte wymogiem obliczania kapitału regulacyjnego w ramach Filaru I: a) ryzyko kredytowe obliczone według metody standardowej, b) ryzyko operacyjne obliczone według metody wskaźnika bazowego. Dodatkowo, Bank oblicza wewnętrzny wymóg kapitałowy na poszczególne rodzaje ryzyka uznane za istotne w ramach Filaru II, tj.: a) ryzyko kredytowe (w tym ryzyko koncentracji), b) ryzyko płynności, c) ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej, d) ryzyko operacyjne, e) ryzyko braku zgodności f) ryzyko kapitałowe, g) ryzyko biznesowe. Przy obliczaniu dodatkowych wymogów kapitałowych na poszczególne rodzaje ryzyka, Bank przyjmuje się następujące założenia: 1) kapitał wewnętrzny na poszczególne rodzaje ryzyka obliczany jest jako koszt lub utracony przychód (za wyjątkiem ryzyka koncentracji), który może się pojawić w wyniku zaistnienia sytuacji nieoczekiwanej;

8 2) koszt lub utracony przychód, o którym mowa w ust. 1, obliczany jest na podstawie testów warunków skrajnych, które Bank przeprowadza dla poszczególnych rodzajów ryzyka uznanych za istotne; 3) poziom akceptowalnej straty lub utraconego przychodu Bank wyznacza jako procent funduszy własnych Banku, 4) dodatkowym wymogiem kapitałowym dla poszczególnych rodzajów ryzyka będzie kwota, o jaką koszt lub utracony przychód przekroczy poziom o którym mowa w ust. 3. Regulacyjne i wewnętrzne wymogi kapitałowe: Wymogi kapitałowe na poszczególne rodzaje ryzyk, w tym wymogi w zakresie funduszy własnych obliczone zgodnie z art..92, ust. 3, lit. b) i c) Ryzyko kredytowe regulacyjny wymóg kapitałowy dodatkowy wymóg kapitalowy 0 Ryzyko operacyjne 627 regulacyjny wymóg kapitałowy 627 dodatkowy wymóg kapitalowy 0 Ryzyko walutowe 0 regulacyjny wymóg kapitałowy 0 dodatkowy wymóg kapitalowy 0 Ryzyko koncentracji zaangażowań, z tego: 0 koncentracji dużych zaangażowań 0 koncentracji w sektor gospodarki (koncentracji branżowej) 0 koncentracji przyjętych form zabezpieczenia ekspozycji kredytowych 0 Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej 42 Ryzyko płynności 0 Ryzyko kapitałowe, z tego: 0 ryzyko koncentracji funduszu udziałowego 0 ryzyko koncentracji "dużych" udziałów 0 Ryzyko biznesowe, z tego: 0 ryzyko wyniku finansowego 0 ryzyko strategiczne i otoczenia w tym zmian regulacyjnych i konkurencji 0 Pozostałe ryzyka, z tego: 0 ryzyko utraty reputacji 0 ryzyko rezydualne 0 ryzyko modeli 0 Całkowity wymóg kapitałowy Wewnętrzny wymóg kapitałowy Łączny kapitał Współczynnik kapitału podstawowego Tier I (%) 24,52% Współczynnik kapitału Tier I (%) 24,52% Łączny współczynnik kapitałowy (%) 24,52% Wewnętrzny współczynnik kapitałowy 24,27% 2. Rezultaty stosowanego przez instytucję wewnętrznego procesu oceny adekwatności kapitałowej, w tym skład dodatkowych wymogów w zakresie funduszy własnych określonych na podstawie procesu przeglądu nadzorczego, o których mowa w art. 104 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2013/36/UE - nie dotyczy.

9 3. Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z przepisami części trzeciej tytuł II rozdział 2 Rozporządzenia 8 % kwot ekspozycji ważonych ryzykiem dla każdej kategorii ekspozycji określonej w art Lp. Klasa ekspozycji Wymóg kapitałowy 1 Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych 0 2 Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych 76 3 Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego 3 4 Ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju 0 5 Ekspozycje wobec organizacji międzynarodowych 0 6 Ekspozycje wobec instytucji Ekspozycje wobec przedsiębiorstw Ekspozycje detaliczne Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania 2 11 Ekspozycje związane ze szczególnie wysokim ryzykiem 0 12 Ekspozycje w postaci obligacji zabezpieczonych 0 13 Pozycje stanowiące pozycje sekurytyzacyjne 0 Ekspozycje wobec instytucji i przedsiębiorstw posiadających krótkoterminową ocenę 14 kredytową 0 Ekspozycje w postaci jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwach 15 zbiorowego inwestowania 0 16 Ekspozycje kapitałowe Inne pozycje 267 Razem metoda standardowa VI. Ekspozycja na ryzyko kontrahenta Nie dotyczy. VII. Bufory kapitałowe Nie dotyczy. VIII. Wskaźniki globalnego znaczenia systemowego Nie dotyczy.

10 IX. Korekty z tytułu ryzyka kredytowego 1) Definicja pozycji przeterminowanych i o utraconej jakości Jako ekspozycję przeterminowaną, Bank uznaje każdą należność z tytułu kapitału lub odsetek nie spłaconą w terminie. Jako ekspozycję o utraconej wartości, Bank uznaje ekspozycję, których dotyczy niewykonanie zobowiązania, jeżeli przeterminowanie przekracza 90 dni a przeterminowana kwota przekracza w przypadku ekspozycji detalicznych 500 złotych, a w przypadku pozostałych klas ekspozycji, przeterminowana kwota przekracza złotych. 2) Opis strategii przyjętych w celu określenia korekt z tytułu szczególnego i ogólnego ryzyka kredytowego Bank dokonuje klasyfikacji ekspozycji kredytowych do odpowiednich kategorii ryzyka, stosując dwa kryteria: a) kryterium terminowości terminowość spłaty kapitału lub odsetek, b) kryterium ekonomiczne badanie sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika (kredytobiorcy, poręczyciela). Ekspozycjami zagrożonymi są należności: poniżej standardu, wątpliwe i stracone zgodnie z kryteriami określonymi w Rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków z dnia 16 grudnia 2008 r. (Dz.U. Nr 235, poz z późniejszymi zmianami). Przeglądów oraz klasyfikacji ekspozycji kredytowych Bank dokonuje zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków z dnia 16 grudnia 2008 r. (Dz.U. Nr 235, poz z późniejszymi zmianami). Bank tworzy rezerwy celowe oraz rezerwę na ryzyko ogólne. Rezerwy celowe tworzone są na ryzyko związane z działalnością Banku w odniesieniu do ekspozycji kredytowych zaklasyfikowanych do: a) kategorii "normalne" w zakresie ekspozycji kredytowych wynikających z pożyczek i kredytów detalicznych, b) kategorii "pod obserwacją", c) grupy "zagrożone" w tym do kategorii "poniżej standardu", "wątpliwe" lub stracone. Dla potrzeb naliczenia odpowiedniej wysokości rezerw celowych od ekspozycji kredytowych klasyfikowanych do kategorii normalnej, pod obserwacją, poniżej standardu, wątpliwe, lub stracone, stosuje się zasady wynikające z Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane

11 z działalnością banków (Dz. U. z 2008 r. nr 235 poz. 1589) oraz zasady określone w procedurze wewnętrznej w sprawie tworzenia rezerw celowych. 3) Całkowita kwota ekspozycji po rozliczeniu równoważących się transakcji i bez uwzględnienia skutków ograniczenia ryzyka kredytowego, a także średnia kwota ekspozycji w danym okresie z podziałem na różne kategorie ekspozycji: Lp. Klasa ekspozycji Całkowita kwota ekspozycji wg stanu na dzień Średnia kwota ekspozycji w okresie od do Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego Ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju Ekspozycje wobec organizacji międzynarodowych Ekspozycje wobec instytucji Ekspozycje wobec przedsiębiorstw Ekspozycje detaliczne Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania Ekspozycje związane ze szczególnie wysokim ryzykiem Ekspozycje w postaci obligacji zabezpieczonych Pozycje stanowiące pozycje sekurytyzacyjne 0 0 Ekspozycje wobec instytucji i przedsiębiorstw posiadających krótkoterminową ocenę 14 kredytową 0 0 Ekspozycje w postaci jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwach 15 zbiorowego inwestowania Ekspozycje kapitałowe Inne pozycje Razem metoda standardowa ) Rozkład geograficzny ekspozycji w podziale na obszary ważne pod względem istotnych kategorii ekspozycji wraz z dodatkowymi szczegółowymi podziałami w stosownych przypadkach Bank Spółdzielczy w Bartoszycach prowadzi swoją działalność na obszarze województwa warmińsko-mazurskiego. Biorąc pod uwagę położenie geograficzne wszystkich Oddziałów Banku żadne znaczące różnice w ryzyku nie zostały zidentyfikowane.

12 5) Rozkład ekspozycji w zależności od branży lub typu kontrahenta z podziałem na kategorie ekspozycji, w tym określenie ekspozycji wobec MŚP, wraz z dodatkowymi szczegółowymi podziałami w stosownych przypadkach Bank nie stosował Międzynarodowych Standardów Rachunkowości w związku z czym nie stosował rozkładu ekspozycji w zależności od branży lub typu kontrahenta z podziałem na kategorie, w tym określenie ekspozycji wobec MŚP, wraz z dodatkowymi szczegółowymi podziałami w stosownych przypadkach. 6) Zestawienie rezydualnych terminów zapadalności dla wszystkich ekspozycji z podziałem na kategorie ekspozycji wraz z dodatkowymi szczegółowymi podziałami w stosownych przypadkach Bank nie stosował Międzynarodowych Standardów Rachunkowości w związku z czym nie stosował rezydualnych terminów zapadalności dla wszystkich ekspozycji z podziałem na kategorie ekspozycji wraz z dodatkowymi szczegółowymi podziałami w stosownych przypadkach. 7) w podziale na istotne branże lub typy kontrahenta Bank nie stosował Międzynarodowych Standardów Rachunkowości w związku z czym nie stosował podziału na istotne branże i typy kontrahenta. 8) Kwota ekspozycji o utraconej wartości i ekspozycji przeterminowanych, podane oddzielnie, z podziałem na ważne obszary geograficzne, w tym w miarę możliwości kwoty korekty o szczególne i ogólne ryzyko kredytowe związane z każdym obszarem geograficznym nie dotyczy. 9) Uzgodnienie zmian korekty o szczególne i ogólne ryzyko kredytowe dla ekspozycji o utraconej wartości, przedstawione oddzielnie: Treść Stan na początek roku obrotowego Zwiększenie Spisanie - przeniesienie od pozabilansu Rozwiązanie Stan rezerw na koniec roku obrotowego Rezerwy celowe od należności sektora finansowego Rezerwy celowe od należności sektora niefinansowego, w tym: w sytuacji normalnej pod oberwacją poniżej standardu wątpliwe stracone Rezerwy celowe od należności sektora budżetowego Razem

13 X. Aktywa wolne od obciążeń Do czasu opracowania regulacyjnych standardów technicznych obowiązek ujawniania nie dotyczy Banku. XI. Korzystanie z ECAI Nie dotyczy. XII. Ekspozycja na ryzyko rynkowe Nie dotyczy. XIII. Ekspozycja na ryzyko operacyjne 1. Wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka operacyjnego obliczane są przez Bank metodą wskaźnika bazowego (art Rozporządzenia). Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego na dzień wynosi 627 tys. zł. 2. Straty brutto z tytułu zdarzeń ryzyka operacyjnego - zdarzenia ryzyka operacyjnego zarejestrowane w rejestrze zdarzeń ryzyka operacyjnego w 2014 roku podane są w poniższej tabeli (dane zostały wykazane w pełnych złotych): Rodzaj zdarzenia 1. Oszustwa wewnętrzne 2. Oszustwa zewnętrzne 3. Zasady dotyczące zatrudnienia oraz bezpieczeństwo w miejscu pracy 4. Klienci, produkty i praktyki operacyjne 5. Szkody związane z aktywami rzeczowymi 6. Zakłócenia działalności banku i awarie systemów 7. Wykonanie transakcji, dostawa i zarządzanie procesami operacyjnymi Kategoria zdarzenia w ramach rodzaju Strata brutto (w pełnych złotych) Strata odzyskana (w pełnych złotych) Strata netto (w pełnych złotych) 1. działania nieuprawnione kradzież i oszustwo kradzież i oszustwo bezpieczeństwo systemów stosunki pracownicze bezpieczeństwo środowiska pracy podziały i dyskryminacja obsługa klientów, ujawnianie informacji o klientach, zobowiązania względem klientów 2. niewłaściwe praktyki biznesowe lub rynkowe wady produktów klasyfikacja klienta i ekspozycje usługi doradcze klęski żywiołowe i inne zdarzenia systemy wprowadzanie do systemu, wykonywanie, rozliczanie i obsługa transakcji 2. monitorowanie i sprawozdawczość napływ i dokumentacja klientów zarządzanie rachunkami klientów kontrahenci niebędący klientami banku (np. izby rozliczeniowe) sprzedawcy i dostawcy Razem

14 Ogółem straty brutto wynoszą zł, w tym straty odzyskane zł. 3. Zestawienie strat brutto za 2014 roku z tytułu ryzyka operacyjnego w układzie tzw. macierzy bazylejskiej ryzyka operacyjnego, tj. kombinacji linii biznesowych i rodzajów ryzyka przedstawiono w poniższej tabeli: Straty brutto (w pełnych złotych) wg linii biznesowych Rodzaj zdarzenia Bankowość detaliczna Bankowość komercyjna Płatności i rozliczenia Razem 1. Oszustwa wewnętrzne Oszustwa zewnętrzne Zasady dotyczące zatrudnienia oraz bezpieczeństwo w miejscu pracy Klienci, produkty i praktyki operacyjne Szkody związane z aktywami rzeczowymi Zakłócenia działalności banku i awarie systemów Wykonanie transakcji, dostawa i zarządzanie procesami operacyjnymi Razem W 2014 roku nie stwierdzono istotnych zdarzeń ryzyka operacyjnego, rozumianych jako zdarzenia powodujące straty przekraczające 3 tys. zł. 5. Bank realizuje proces zarządzania ryzykiem operacyjnym. W ramach tego procesu identyfikuje się zdarzenia ryzyka operacyjnego i dokonuje się ewidencjonowania i analizy przyczyn występowania zdarzeń związanych z ryzykiem operacyjnym. Proces ewidencji zdarzeń ryzyka operacyjnego odbywa się za pomocą programu informatycznego wspomagającego zarządzanie ryzykiem operacyjnym, który umożliwia rejestrację, analizę, pomiar i monitorowanie ryzyka. 6. W 2014 roku zarejestrowano łącznie 560 zdarzeń ryzyka operacyjnego, które dotyczyły m.in. pomyłek pracowników podczas bieżącej pracy, niedoborów kasowych i bankomatowych, przekroczeń limitów kasowych i bankomatowych, dostaw energii elektrycznej oraz awarii serwera. 7. W celu ograniczenia ryzyka operacyjnego w 2014 roku w banku podejmowane były działania polegające, m.in. na: a) wzmocnieniu kontroli funkcjonalnej w obszarze poprawności i kompletności wprowadzania danych do systemu księgowego,

15 b) szkoleniu pracowników, c) działaniach prewencyjnych, związanych z identyfikacją i monitoringiem ryzyka prowadzenia operacji, rozpoznawaniem i zapobieganiem powstaniu zdarzeń ryzyka operacyjnego w trakcie codziennej działalności, a także zapewnienie identyfikacji i oceny ryzyka przed podjęciem decyzji związanych z wdrożeniem nowych produktów, d) stosowanie ubezpieczeń, e) tworzenie i testowanie planów awaryjnych ciągłości działania. XIV. Ekspozycje w papierach kapitałowych nieuwzględnionych w portfelu handlowym Bank stosuje zasady rachunkowości, w tym metody wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania przychodów i kosztów, zgodne z Ustawą z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (tekst jednolity Dz. U. z 2013 roku poz. 330, z późn. zm.), oraz z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 1 października 2010 roku w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków (tekst jednolity Dz. U. z 2013 roku poz. 329), w tym: zasady ujmowania w kapitale własnym skutków wyceny pozycji bilansowych. Bank posiada portfel aktywów finansowych składający się z: instrumentów kapitałowych dostępnych do sprzedaży, oraz instrumentów dłużnych dostępnych do sprzedaży. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży to aktywa finansowe niebędące: 1) aktywami finansowymi wycenianymi wg wartości godziwej przez rachunek zysków i strat (w tym aktywami finansowymi przeznaczonymi do obrotu); 2) kredytami i pożyczkami oraz innymi należnościami Banku; 3) aktywami finansowymi utrzymywanymi do terminu zapadalności. Aktywa finansowe zaklasyfikowane do aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży mogą być przekwalifikowane do kategorii: 1) kredytów i pożyczek oraz innych należności Banku pod warunkiem, że Bank ma zamiar i może utrzymać te aktywa w posiadaniu w dającej się przewidzieć przyszłości lub do terminu zapadalności, lub, 2) aktywów finansowych utrzymywanych do terminu zapadalności, jeżeli nie spełniają definicji kredytów i pożyczek oraz innych należności Banku. Wartość godziwą przekwalifikowanego składnika aktywów finansowych Bank uznaje za nowo ustalony zamortyzowany koszt. Wycena aktywów i zobowiązań na dzień bilansowy, dokonywana jest według zasad określonych Ustawą, z uwzględnieniem odpowiednio przepisów rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków oraz następujących zasad.

16 Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży Bank wycenia według wartości godziwej, a skutki zmiany wartości godziwej odnosi się na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny, do momentu wyłączenia aktywów finansowych z bilansu, w którym skumulowane skutki zmian wartości godziwej ujęte w kapitale (funduszu) z aktualizacji wyceny Bank ujmuje odpowiednio w przychodach lub kosztach finansowych: a) naliczone odsetki Bank ujmuje w przychodach z tytułu odsetek, b) należne dywidendy Bank ujmuje w przychodach z udziałów lub akcji, pozostałych papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych, o zmiennej kwocie dochodu, c) w przypadku, w którym nastąpiła utrata wartości składnika aktywów finansowych, Bank ujmuje skumulowane straty ujęte w kapitale (funduszu) z aktualizacji wyceny, jako koszty finansowe z tytułu odpisów aktualizujących. Aktywa finansowe: a) aktywa finansowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy nie występują, b) aktywa finansowe przeznaczone do obrotu w Banku - nie występują, c) aktywa finansowe utrzymywane do terminu zapadalności - nie występują, d) aktywa finansowe dostępne do sprzedaży: - instrumenty kapitałowe dostępne do sprzedaży: Wartość Nazwa Wartość bilansowa na Lp. instrumentu godziwa dzień finansowego Akcje BPS Udziały 2 Towarzystwa Ubezpieczeń 3 3 Wzajemnych Udziały SM 3 Budowlani 1 1 Razem instrumenty dłużne dostępne do sprzedaży: Lp. Nazwa instrumentu finansowego Wartość godziwa Wartość bilansowa na dzień Obligacje skarbowe

17 XV. Ekspozycja na ryzyko stopy procentowej przypisane pozycjom nieuwzględnionym w portfelu handlowym 1. Charakter ryzyka stopy procentowej i zasadnicze założenia (w tym założenia dotyczące przedterminowej spłaty kredytów i zachowania depozytów o nieustalonym terminie wymagalności) oraz częstotliwość pomiarów ryzyka stopy procentowej. Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej oparte jest m.in. na następujących zasadach: a) do pomiaru ryzyka stopy procentowej Bank stosuje metodę luki stopy procentowej, b) do oceny tego ryzyka Bank może dodatkowo wykorzystywać również inne metody, np. badania symulacyjne wpływu zmian stóp procentowych na przychody odsetkowe, koszty odsetkowe i w konsekwencji na zmiany wyniku odsetkowego, c) zarządzanie ryzykiem stopy procentowej koncentruje się na zarządzaniu ryzykiem przeszacowania, ryzykiem bazowym, na kontroli ryzyka opcji klienta, oraz na analizie zmian w zakresie krzywej dochodowości (ryzyko krzywej dochodowości) i ewentualnego wpływu tych zmian na wynik odsetkowy, d) Bank ogranicza poziom ryzyka stopy procentowej poprzez stosowanie systemu limitów i odpowiednie kształtowanie struktury aktywów, pasywów i zobowiązań pozabilansowych. Analizy ryzyka stopy procentowej wykazują, iż największy wpływ na zmianę wyniku odsetkowego w Banku ma ryzyko niedopasowania terminów przeszacowania aktywów i pasywów oraz ryzyko bazowe. W znacznie mniejszym stopniu wpływ na zmiany wyniku odsetkowego ma ryzyko krzywej dochodowości oraz ryzyko opcji klienta. Ponadto analiza historyczna wykazała, iż zagrożeniem dla poziomu wyniku z tytułu odsetek jest spadek stóp procentowych, zaś wzrost stóp procentowych sprzyja poprawie relacji przychodowo-kosztowych w zakresie odsetek. Ma na to wpływ struktura bilansu banków prowadzących działalność detaliczną, jak też reguła, iż przy spadku ogólnego poziomu stóp procentowych dochodzi do zawężania rozpiętości oprocentowania kredytów i depozytów. Celem zarządzania ryzykiem stopy procentowej jest utrzymanie relacji przychodów i kosztów odsetkowych oraz bilansowej wartości zaktualizowanej kapitału wynikającej ze zmian stóp procentowych, w granicach nie zagrażających bezpieczeństwu Banku i akceptowanych przez Radę Nadzorczą. Celem Banku jest utrzymanie niskiej wrażliwości wyniku odsetkowego na zmiany rynkowych stóp procentowych. Bank będzie utrzymywał pozycję luki (niedopasowanie pomiędzy

18 aktywami i pasywami wrażliwymi na zmiany stóp procentowych) w ramach przyjętych limitów. Bank nie będzie prowadził istotnych kwotowo portfeli handlowych instrumentów dłużnych, które generują ryzyka powiązane ze znaczącą działalnością handlową. W zakresie ryzyka stopy procentowej w swojej działalności, Bank będzie dążył do utrzymania, poprzez ustanowione limity, wrażliwości bilansu na zmiany rynkowych stóp procentowych (luka przeszacowania, ryzyko bazowe) na poziomie nie przekraczającym wartości obowiązujących w procedurze zarządzania ryzykiem stopy procentowej Banku. Bank dokonuje analizy poziomu wykorzystywania opcji klienta, w zakresie depozytów i kredytów o zmiennej i stałej stopie procentowej. Analiza ryzyka opcji klienta obejmuje ocenę zrywalności depozytów terminowych oraz ocenę stopnia spłacania przed terminem kredytów. Wskaźnik wcześniejszych spłat kredytów liczony jest w ujęciu miesięcznym jako iloraz wcześniejszych spłat kredytów w okresie analizy do stanu obliga kredytowego Banku na koniec danego miesiąca. Wskaźnik zrywalności depozytów liczony jest w ujęciu miesięcznym jako iloraz depozytów zerwanych w okresie analizy do stanu depozytów oprocentowanych ogółem na koniec danego miesiąca. W celu monitorowania ekspozycji Banku na ryzyko opcji klienta ustanowiono następujące limity (limity dotyczą wcześniejszych spłat kredytów i zrywalności depozytów w ujęciu miesięcznym): a) limit wcześniejszych spłat kredytów na poziomie max 3 proc. obliga kredytowego, b) limit zrywalności depozytów na poziomie max 3 proc. oprocentowanej bazy depozytowej. Monitorowanie i raportowanie ryzyka stopy procentowej odbywa się z częstotliwością miesięczną. 2. Wahania w zakresie zysku, wartości gospodarczej lub innego stosownego wskaźnika używanego przez kierownictwo instytucji do oceny skutków szokowych wzrostów lub spadków stóp procentowych zgodnie z metodą pomiaru ryzyka stopy procentowej stosowaną przez kierownictwo instytucji, z podziałem na poszczególne waluty Bank wyznacza limit zmian wyniku odsetkowego na skutek występującego w Banku niedopasowania pomiędzy aktywami i pasywami wrażliwymi na zmiany stóp procentowych oraz na skutek występującego w Banku ryzyka bazowego, w okresie 12 miesięcy od daty analizy ryzyka stopy procentowej, przy zastosowaniu metody luki.

19 Limit zmian w wyniku odsetkowym określany jest dla przedziałów przeszacowania do 12 miesięcy włącznie, dla aktywów i pasywów wrażliwych na zmianę stopy procentowej. Limit ten wyznaczany jest jako iloczyn wielkości luki w danym przedziale przeszacowania oraz założonej skali zmiany stopy procentowej z jednoczesnym uwzględnieniem czasu trwania danej luki. Limit zmian w wyniku odsetkowym określa maksymalną, dopuszczalną zmianę tego wyniku w skali 12 miesięcy spowodowaną znaczącą zmianą wszystkich stóp procentowych. Suma zmian w wyniku odsetkowym w poszczególnych przedziałach do 12 miesięcy oznacza możliwą zmianę wyniku odsetkowego w skali 12 miesięcy. Za znaczące zmiany stóp procentowych przyjmuje się zmianę o 200 i 400 punktów bazowych (stress test). Analiza wpływu sytuacji stresowych na potencjalną zmianę wyniku odsetkowego Banku w przypadku nagłych, znaczących zmian stóp procentowych przy wykorzystaniu metody badania elastyczności, polega na badaniu wrażliwości wyniku odsetkowego z uwzględnieniem zmian wartości współczynników elastyczności aktywów i pasywów. Wyznacza się limit zmian wyniku odsetkowego na skutek niedopasowania pomiędzy aktywami i pasywami w przedziałach przeszacowania do 12 miesięcy oraz na skutek ryzyka bazowego, na poziomie 15% funduszy własnych na datę badania. Zmiana stóp procentowych o 200 punktów bazowych w skali 12 miesięcy wyliczona na podstawie danych na dzień r. powoduje zmianę wyniku odsetkowego o 950,42 tys. zł. Relacja szacowanej niekorzystnej zmiany wyniku odsetkowego (stress test) do wyliczonych na r. funduszy własnych ukształtowała się na poziomie 7,67%. Relacja szacowanej niekorzystnej zmiany wyniku odsetkowego (stress test) o minus 400 bp. do wyliczonych na dzień br. funduszy własnych ukształtowała się na poziomie 15,34%, co spowoduje przekroczenie tym samym normy wewnętrznej (max 15%) dla tej miary ryzyka oraz konieczność szacowania wewnętrznego wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka stopy procentowej w wysokości 42,13 tys. zł. Bank Spółdzielczy w Bartoszycach nie posiada aktywów i pasywów wyrażonych w walucie innej niż krajowa. XVI. Ekspozycja na pozycje sekurytyzacyjne Nie dotyczy. XVII. Polityka w zakresie wynagrodzeń Regulamin wynagrodzeń (w 2014 roku obowiązywała Polityka zmiennych składników wynagrodzeń zgodna z Uchwałą KNF nr 258/2011) przygotowywana jest przez Zarząd i zatwierdzana przez Radę Nadzorczą Banku. Rada Nadzorcza omawiała zagadnienia oceny

20 polityki wynagrodzeń w 2014 roku jeden raz. Z uwagi na skalę działalności Banku nie powoływano komisji/komitetu ds. wynagrodzeń. Bank nie korzystał z konsultanta zewnętrznego w zakresie ustalania polityki w zakresie wynagrodzeń. Wynagrodzenia osób objętych regulaminem wynagrodzeń (Polityką zmiennych składników wynagrodzeń) są zależne od uzyskania pozytywnej oceny efektów pracy dokonanej przez Radę Nadzorczą i obejmującą analizę następujących wskaźników: a) zysku netto Banku (stopień wykonania planu finansowego na dany rok), b) jakości portfela kredytowego Banku, c) współczynnika wypłacalności Banku. Kryteria stosowanych przy pomiarze wyników to: a) utrzymanie udziału jakości portfela kredytowego, mierzonym procentowym udziałem kredytów zagrożonych (suma ekspozycji zakwalifikowana do 2, 3, 4 grupy ryzyka) w portfelu kredytowym udzielonym podmiotom niefinansowym na poziomie nie przekraczającym 5%, b) pozytywna ocena Rady Nadzorczej z realizacji planu ekonomiczno - finansowego, c) utrzymanie współczynnika wypłacalności na poziomie min 10%. Pozytywna ocena efektów pracy osób zajmujących stanowiska kierownicze jest udzielana, jeżeli w stosunku do Banku: a) nie jest prowadzona likwidacja, b) brak jest postanowienia o upadłości, c) nie jest prowadzone postępowanie naprawcze. Wysokość wynagrodzenia zmiennego ustala Rada Nadzorcza i nie przyznaje je lub zmniejsza proporcjonalnie za okres, w którym wystąpiło pogorszenie się sytuacji ekonomicznej Banku. Łączna kwota wypłacanej premii uznaniowej za dany rok nie może przekroczyć wraz z narzutami 20% wyniku finansowego netto Banku za dany rok. Wypłata wynagrodzenia zmiennego nie podlega odroczeniu, chyba że łączna kwota przyznanej w danym roku premii uznaniowej osobom zajmującym stanowiska kierownicze przekroczy 2% funduszy własnych Banku. Stosunek stałych składników wynagrodzenia do składników zmiennych, ustalony zgodnie z art. 94 ust. 1 lit. g) dyrektywy36/ składnik zmienny nie przekracza 100 % stałego składnika łącznego wynagrodzenia każdej osoby. Bank nie stosuje polityki odraczania płatności i wynagrodzenia w postaci nabywania uprawnień do papierów wartościowych, a także innych świadczeń niepieniężnych.

21 Zagregowane informacje ilościowe dotyczące wynagrodzenia, z podziałem na obszary działalności przedsiębiorstwa Zarządzanie bankiem Zarząd - 5 osób Inne osoby istotnie wpływające na ryzyko - 2 osoby Razem Zagregowane informacje ilościowe na temat wynagrodzeń, z podziałem na kadrę kierowniczą wyższego szczebla i pracowników, których działania mają istotny wpływ na profil ryzyka Zarząd - 5 osób Inne osoby istotnie wpływające na ryzyko - 2 osoby Razem Wynagrodzenie stałe Wynagrodzenie zmienne Liczba osób uzyskujących odprawy Wartość odpraw Najwyższa wypłata odprawy Liczba osób, które otrzymały wynagrodzenie w wysokości co najmniej 1 mln EUR w danym roku obrachunkowym: dla wynagrodzeń w przedziale między 1 mln EUR a 5 mln EUR w podziale na przedziały wynagrodzeń o wielkości EUR, a dla wynagrodzeń wyższych niż 5 mln EUR w podziale na przedziały wynagrodzeń o wielkości 1 mln EUR nie dotyczy. XVIII. Dźwignia finansowa Do czasu opracowania regulacyjnych standardów technicznych obowiązek ujawniania nie dotyczy Banku. XIX. Stosowanie metody IRB w odniesieniu do ryzyka kredytowego Nie dotyczy.

22 XX. Stosowanie technik ograniczenia ryzyka kredytowego 1. Zasady i procedury dotyczące kompensowania pozycji bilansowych i pozabilansowych oraz zakres, w jakim dana jednostka takie kompensowanie wykorzystuje Bank nie stosuje kompensowania pozycji bilansowych i pozabilansowych. 2. Zasady i procedury dotyczące wyceny zabezpieczeń i zarządzania nimi Wartość przyjmowanego przez Bank zabezpieczenia uzależniona jest od: 1) oceny zdolności kredytowej wnioskodawcy w przypadku kredytowania osób fizycznych; 2) grupy ryzyka w przypadku kredytowania działalności gospodarczej, chyba, że odrębne uregulowania wewnętrzne Banku stanowią inaczej. W przypadku zabezpieczenia wierzytelności w formie przeniesienia na Bank przez dłużnika lub osobę trzecią, do czasu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją prawa własności rzeczy ruchomej stanowiącej środek trwały (przewłaszczenie rzeczy ruchomej) lub ustanowienia zastawu rejestrowego na rzeczy ruchomej stanowiącej środek trwały do ustalenia wartości zabezpieczenia należy przyjąć aktualną wartość przedmiotu przewłaszczenia/zastawu, przy czym podstawę wyliczenia tej wartości stanowi: 1) wartość określona w aktualnej wycenie niezależnego rzeczoznawcy majątkowego, w przypadku zastawu rejestrowego, zweryfikowana aktualną polisą ubezpieczeniową i cenami giełdowymi/ rynkowymi/ komisowymi, lub, 2) wartość określona na innej podstawie niż wycena rzeczoznawcy, w przypadkach gdy: a) rzeczy ruchome występują w obrocie rynkowym ich wartość można przyjąć na podstawie aktualnej polisy ubezpieczeniowej po jej zweryfikowaniu z cenami giełdowymi/ rynkowymi/ komisowymi, lub udokumentowanej ceny giełdowej/ rynkowej/ komisowej, b) rzeczy ruchome są nowe, zakupione i dostarczone nabywcy wartość ich może być ustalona według faktury zakupu, po jej zweryfikowaniu z aktualną polisą ubezpieczeniową. Za rzecz nową uznaje się rzecz zakupioną do 6 miesięcy od daty złożenia wniosku kredytowego. W przypadku zabezpieczenia wierzytelności w formie przeniesienia na Bank przez dłużnika lub osobę trzecią, do czasu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją prawa własności rzeczy ruchomej stanowiącej środek obrotowy (przewłaszczenie rzeczy ruchomej) lub ustanowienia zastawu rejestrowego na rzeczy ruchomej stanowiącej środek obrotowy, do ustalenia wartości zabezpieczenia w przypadku braku wyceny niezależnego rzeczoznawcy należy przyjąć aktualną wartość przedmiotu przewłaszczenia/zastawu, przy czym podstawę wyliczenia tej wartości stanowi:

23 1) aktualna wartość rzeczy ustalona na podstawie ceny zakupu lub technicznego kosztu wytworzenia, po jej zweryfikowaniu z cenami giełdowymi/ rynkowymi/ komisowymi, 2) wartość rzeczy określona w aktualnej polisie ubezpieczeniowej po jej zweryfikowaniu z cenami giełdowymi/ rynkowymi/ komisowymi, lub udokumentowana cena giełdowa/ rynkowa/ komisowa. W przypadku zabezpieczenia wierzytelności przez ustanowienie hipoteki na nieruchomości - wartość zabezpieczenia ustalana jest na podstawie: 1) wysokości wpisanej hipoteki - jeżeli wysokość hipoteki nie zabezpiecza 100% kwoty wierzytelności, przy czym uwzględniona wysokość wpisanej hipoteki nie może być wyższa niż wartość rynkowa nieruchomości, 2) wartości rynkowej nieruchomości ustalonej w oparciu o: a) aktualną wycenę nieruchomości dokonaną przez niezależnego rzeczoznawcę, pomniejszoną o powstałe wcześniej obciążenia i opróżnione miejsca hipoteczne w granicach wygasłej hipoteki do których właściciel nieruchomości posiada prawo rozporządzania, (jeżeli nie uwzględnia tego wycena rzeczoznawcy) przy czym: jeżeli obciążenia dotyczą wpisanych przed r. hipotek zwykłych na rzecz Banku, dopuszcza się pomniejszenie wartości nieruchomości o kwotę zaangażowania Banku z tytułu zabezpieczonych hipoteką wierzytelności, jeżeli obciążenia dotyczą wpisanych przed r. hipotek na rzecz innego Banku, dopuszcza się pomniejszenie wartości nieruchomości o kwotę zaangażowania tego Banku z tytułu zabezpieczonych hipoteką wierzytelności, pod warunkiem otrzymania zaświadczenia o wysokości aktualnego zadłużenia i terminowości spłaty tego kredytu, jeżeli obciążenia dotyczą wpisanych przed r. hipotek zwykłych i/lub kaucyjnych spłaconych wierzytelności, Bank dopuszcza możliwość nieuwzględniania ich w wyliczeniu wartości nieruchomości, pod warunkiem otrzymania pisemnej zgody wierzyciela na wykreślenie tych wpisów oraz zobowiązania dłużnika do złożenia opłaconego wniosku do Sądu o ich wykreślenie, w terminie możliwym do wykonania, b) cenę wykazaną w umowie sprzedaży sporządzonej w formie aktu notarialnego, w przypadku nowego lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego wybudowanego przez dewelopera lub spółdzielnię mieszkaniową, c) jeżeli kwota zabezpieczanej wierzytelności nie przekracza ,00 zł dopuszczalne jest również ustalenie wartości nieruchomości na podstawie: aktualnej polisy ubezpieczeniowej nieruchomości, lub, danych z GUS - w przypadku gruntów rolnych, lub, cen rynkowych lub danych z GUS lub aktu zakupu w przypadku działek niezabudowanych;

24 Jeżeli zabezpieczenie wierzytelności Banku stanowi poręczenie według prawa cywilnego lub poręczenie wekslowe osoby fizycznej: 1) kwotę poręczanego zobowiązania, pod warunkiem jednak, że sytuacja finansowa poręczyciela jest co najmniej tak dobra, jak sytuacja finansowa wnioskodawcy, a w szczególności dochody poręczyciela kształtują się na poziomie zbliżonym do dochodów wnioskodawcy. Bank dokonuje w tym celu oceny zdolności kredytowej poręczyciela według kryteriów obowiązujących przy udzielaniu przez Bank kredytów, 2) jeżeli poręczyciel nie spełnia wymogów określonych w pkt 1, do ustalenia wartości zabezpieczenia przyjmuje się taką kwotę, jaką przy uwzględnieniu sytuacji majątkowej poręczyciela, mógłby on uzyskać w Banku jako kredytobiorca, w przypadku ubiegania się o kredyt gotówkowy dla osób fizycznych; Jeżeli zabezpieczenie wierzytelności Banku stanowi poręczenie według prawa cywilnego lub poręczenie wekslowe podmiotu (o dobrej sytuacji ekonomiczno-finansowej, posiadającego zdolność kredytową) - do ustalenia wartości zabezpieczenia można przyjąć kwotę poręczanego zobowiązania, jeżeli łączna kwota poręczenia udzielonego przez poręczyciela jednemu dłużnikowi nie przekroczy 15% aktywów netto poręczyciela, pomniejszonych o należne, lecz nie wniesione wkłady na poczet kapitałów (funduszy) podstawowych spółek akcyjnych i spółdzielni; Jeżeli zabezpieczenie wierzytelności Banku stanowi przelew wierzytelności z kontraktu/umowy do ustalenia wartości zabezpieczenia należy przyjąć wartości netto towarów lub usług, bez podatku VAT, uwzględniając indywidualne warunki umowy/kontraktu, w tym: 1) terminy płatności, 2) tryb zgłaszania i załatwiania reklamacji, 3) terminy wypowiedzenia, 4) zabezpieczenie realizacji umowy/kontraktu. Przed udzieleniem kredytu pracownik Banku ma obowiązek dokonania oceny zabezpieczeń rzeczowych kredytu w czasie inspekcji, o ile procedury nie stanowią inaczej. W przypadku powzięcia wątpliwości, co do wartości proponowanego zabezpieczenia, Bank powinien zlecić dokonanie wyceny przez niezależnego rzeczoznawcę na koszt Kredytobiorcy. W przypadku zastawu rejestrowego, zabezpieczającego kilka wierzytelności Banku, Bank ustala aktualną wartość zabezpieczenia według zasad dotyczących zabezpieczenia wierzytelności w formie przeniesienia na Bank przez dłużnika lub osobę trzecią, do czasu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją prawa własności rzeczy ruchomej stanowiącej środek trwały (przewłaszczenie rzeczy ruchomej) lub ustanowienia zastawu rejestrowego na rzeczy ruchomej stanowiącej środek trwały, pomniejszając ją o powstałe wcześniej obciążenia wynikające z wcześniejszych wpisów zastawów rejestrowych, przy czym:

25 1) jeżeli obciążenia dotyczą wpisanych zastawów rejestrowych spłaconych wierzytelności, Bank dopuszcza możliwość nieuwzględniania ich w wyliczeniu wartości przedmiotu zabezpieczenia, pod warunkiem otrzymania pisemnej zgody wierzyciela na wykreślenie tych wpisów oraz zobowiązania dłużnika do złożenia opłaconego wniosku do Sądu o ich wykreślenie, w terminie możliwym do wykonania; 2) jeżeli obciążenia dotyczą wpisanych zastawów na rzecz Banku, dopuszcza się pomniejszenie wartości przedmiotu zabezpieczenia o kwotę zaangażowania Banku z tytułu zabezpieczonych zastawem rejestrowym wierzytelności. Wartość poszczególnych przedmiotów zabezpieczenia, należy skorygować stosując wskaźniki korygujące określone w załączniku do Instrukcji prawnych form zabezpieczenia wierzytelności obowiązującej w Banku Spółdzielczym w Bartoszycach. Wartość przyjętego zabezpieczenia, po korekcie wskaźnikami korygującymi, w stosunku do kwoty udzielonego kredytu, wyznacza skorygowany wskaźnik zabezpieczenia. Wysokość skorygowanego wskaźnika zabezpieczenia powinna kształtować się na poziomie adekwatnym do ponoszonego ryzyka, tj. przypisanym do danej klasy ryzyka wnioskodawcy wyznaczonej w trakcie analizy kredytowej. Bank wymaga przestrzegania poziomu skorygowanego wskaźnika zabezpieczeń, o ile szczegółowe regulacje produktowe nie stanowią inaczej. Decyzje o odstępstwach w zakresie zabezpieczania wierzytelności podejmowane są przez Zarząd Banku. W indywidualnych przypadkach Zarząd Banku może uznać za szczególny sposób zabezpieczenia spłaty kredytu również inne formy zabezpieczeń. Formy te należy każdorazowo określić w decyzji kredytowej. 3. Opis głównych rodzajów zabezpieczeń przyjętych przez daną instytucję Zabezpieczenie wierzytelności ma na celu zapewnienie zwrotu należności Banku w szczególności z tytułu udzielonego kredytu, pożyczki wraz z odsetkami, prowizjami i innymi kosztami Banku, lub wykonania przez dłużnika innego zobowiązania pieniężnego wobec Banku, w razie gdyby dłużnik nie wywiązał się w terminie z warunków umowy. Bank stosuje następujące formy zabezpieczenia: 1) weksel in blanco; 2) depozyt bankowy; 3) kaucja pieniężna; 4) blokada środków pieniężnych na rachunku bankowym; 5) pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem bankowym; 6) poręczenie według prawa cywilnego;