Tożsamość miast europejskich Komunikacja w miastach Osiedla mieszkaniowe Miasta małe i średniej wielkości Metropolie europejsk

Transkrypt

1 SPIS TREŚCI WSTĘP Gospodarowanie przestrzenią Urbanistyka Zakres pojęcia gospodarka przestrzenna Urbanista Charakter podręcznika Rozdział I ŚRODOWISKO ZAMIESZKANIA Środowisko Środowisko ujęcie systemowe Środowisko człowieka Środowisko zbudowane środowisko zamieszkania Świadomość egzystencjalna człowieka Ochrona środowiska Środowisko dobrem publicznym Miejsca w środowisku zamieszkania Istota miejsca Organizacja miejsc w przestrzeni Tożsamość miejsc Dom Miejsce pracy Świątynia Cmentarz Kształtowanie i wykorzystywanie przestrzeni Wymiar przestrzeni Znaczenie słowa przestrzeń Doświadczanie przestrzeni Odwzorowanie planimetryczne przestrzeni...41 Odwzorowanie perspektywiczne przestrzeni...43 Odwzorowanie czasoprzestrzenne Odwzorowanie intencjonalne przestrzeni Rozdział II MIASTO I JEGO STRUKTURA PRZESTRZENNA Miasta europejskie Specyfika miasta europejskiego Geneza europejskiego miasta ery przedindustrialnej Industrializacja w rozwoju miast

2 Tożsamość miast europejskich Komunikacja w miastach Osiedla mieszkaniowe Miasta małe i średniej wielkości Metropolie europejskie Definicja miasta i jego struktury przestrzennej Miasto jako organizm żywy Miasto jako jednostka osadnicza Prawna struktura miasta Funkcjonalna struktura miasta Odczytywanie w przestrzeni miasta struktur społecznych Fizjonomia miasta Struktura przestrzenna Helsinek Historia miasta Administracyjne znaczenie Helsinek Centrum i śródmieście Helsinek Strefa pozaśródmiejska Struktura społeczna w przestrzennym zagospodarowaniu Helsinek Struktura fizjonomiczna Helsinek Rozdział III ROZWÓJ STRUKTUR OSADNICZYCH Urbanizacja Proces urbanizacji Cechy i różnorodność urbanizacji Suburbanizacja Cechy procesu suburbanizacji Przyczyny suburbanizacji Suburbanizacja w Stanach Zjednoczonych Suburbanizacja w Europie Suburbanizacja w Polsce Dezurbanizacja Różne ujęcie procesu dezurbanizacji Dezurbanizacja form zagospodarowania i kierunki jej rozwoju Negatywne skutki dezurbanizacji zagospodarowania Rozdział IV ROZWÓJ W ŚRODOWISKU ZAMIESZKANIA I PRAWA ROZWOJU Właściwości rozwoju struktur przestrzennych Rozwój Rozwój struktur wielokrotnie złożonych Cechy i organizacja struktur przestrzennych Ład w przestrzeni Rozwój struktur przestrzennych Rozwój ilościowy i jakościowy Rozwój ilościowy Rozwój jakościowy Rozwój spontaniczny i kreowany Współzależność rozwoju spontanicznego i kreowanego Pytania i kryteria istotne w rozwoju struktur budowlanych Rozwój zrównoważony Motywy i kierunki rozwoju zrównoważonego Kierunek zrównoważonego rozwoju w Polsce Program trwałego i harmonijnego rozwoju przykład miasta Malmö

3 5. Naturalne prawa rządzące rozwojem Prawo otwartości systemu Prawo koncentracji Prawo nierównomierności rozwoju podsystemów Prawo minimalizacji wysiłku Prawo sukcesji Prawo dyfuzji zagospodarowania Inne prawa rozwoju Rozdział V POLITYKA PRZESTRZENNA W ROZWOJU ZAGOSPODAROWANIA ŚRODOWISKA ZAMIESZKANIA Zakres i instrumenty polityki przestrzennej Istotne cechy polityki Tworzenie prawa miejscowego Inwestycje komunalne Gospodarka nieruchomościami Lokalne podatki i opłaty Marketing urbanistyczny Okresowe oceny stanu zagospodarowania Definicja polityki przestrzennej Cechy polityki przestrzennej realizowanej w Polsce Założenia systemowe polityki przestrzennej Dalekowzroczność polityki przestrzennej Strategia rozwoju gminy Pytania stawiane w strategii rozwoju Zakres celów w strategii rozwoju Wyzwania strategiczne Berlin przykład polityki przestrzennej w dziejach miasta Polityka przestrzenna nazistowskich Niemiec w Berlinie Polityka przestrzenna Berlina po zakończeniu wojny Polityka przestrzenna w podzielonym Berlinie Polityka przestrzenna w połączonum Berlina Rozdział VI PLANOWANIE PRZESTRZENNE Planowanie jako działanie kreowane Cechy i zakres planowania Planowanie instytucjonalne Wizja i cele w planowaniu Planowanie struktur fizycznych Zakres planowania przestrzennego Planowanie antycypacyjne wizjonerskie Planowanie śledzące regulująco-konserwujące Planowanie śledząco-operacyjne Planowanie jako proces ciągły Planowanie antycypacyjne wskazujące kierunki rozwoju przestrzennego regionu metropolitalnego Helsinek Powiązania transgraniczne w rozwoju miast w Regionie Øresund Przesłanki teoretyczne kształtowania skutecznych systemów planowania Teoretyczne zasady skutecznego planowania Sterowanie rozwojem przestrzennym Typy aktów planowania Akty planowania przestrzennego Rodzaje aktów planowania przestrzennego

4 5. Planowanie przestrzenne w krajach Europy Zachodniej Podstawy zachodnioeuropejskiego planowania przestrzennego Zakres ustaleń wiążących w planach zagospodarowania przestrzennego Prawodawstwo planistyczne Planowanie wspomagające System planowania przestrzennego w Polsce Ustawowe podstawy planowania przestrzennego w Polsce Poziomy planowania przestrzennego i związane z nimi akty planistyczne Fazy przygotowania projektu planu miejscowego Zawartość dokumentu planu i procedura sporządzania planu miejscowego Planistyczny proces w powstawaniu miasta Espoo Historia kształtowania się miasta Espoo Planowanie przestrzenne na terytorium Espoo Rozdział VII PRACA W ŚRODOWISKU ZAMIESZKANIA Kierunki zmian w strukturze pracy Antropocentryczne i ekologiczne postrzeganie pracy Sektory gospodarcze Działy gospodarcze Europejska Klasyfikacja Działalności (EKD) Rynek pracy Przestrzenne konsekwencje zmian w strukturze wykonywanej pracy Koncepcje przyszłościowe wykonywanej pracy Produkcja i jej przestrzenne uwarunkowania Przestrzenna organizacja produkcji Teoria Christallera Pasmowo-węzłowy region ekonomiczny Löscha Użyteczność teorii ekonomicznych w planowaniu przestrzennym Znaczenie transportu w przestrzeni pracy Przemysł w mieście Tereny poprzemysłowe Przekształcenie gospodarczego profilu miasta oraz aglomeracji Manchesteru i Bilbao Kierunkowy program przekształceń miasta oraz aglomeracji Manchesteru Efekty realizacyjne w mieście oraz aglomeracji Manchesteru Przekształcenie gospodarczego profilu miasta oraz aglomeracji Bilbao Usługi i ich przestrzenne uwarunkowania Definicja usług Usługi dla ludności Usługi socjalne i komercyjne Usługi w miejscu zamieszkania Usługi handlu, gastronomii i rzemiosła Centrum Tapioli w mieście Espoo Usługi turystyki Rozdział VIII ODNOWA MIAST Odnowa miast w świetle zrównoważonego rozwoju Nowe wyzwania i problemy rozwojowe Wyjaśnienie pojęcia odnowa miasta Nowe wyzwania rozwojowe Odnowa miast jako czynnik reurbanizacji Innowacyjny program odnowy Barcelony

5 2. Przestrzeń dobrem ograniczonym Wymóg oszczędnego gospodarowania przestrzenią Idea miasta spójnego Lizbona działania na rzecz budowy miasta spójnego Przekształcanie zagospodarowania Monachium w budowie miasta zwartego Założenia i korzyści wynikające z kreacji miasta zwartego Zasoby budowlane w procesie odnowy Rewitalizacja obszarów zdegradowanych Cechy rewitalizacji Warunki dofinansowania programu rewitalizacji Ocena działań rewitalizacyjnych Modernizacja osiedli mieszkaniowych Problemy modernizacji osiedli mieszkaniowych Przykładowe realizacje modernizacji osiedli mieszkaniowych Modernizacja osiedli mieszkaniowych w Polsce Rozdział IX PROBLEMY PLANISTYCZNE PRZEBUDOWY ŚRÓDMIEŚĆ Śródmieście jako forma urbanistyczna Geneza powstawania śródmieść Geneza śródmiejskiej formy urbanistycznej Centrum miasta a jego śródmieście Przekształcenia śródmieść w mieście podzielonym na strefy funkcjonalne Konflikty występujące na obszarze śródmieścia Delimitacja obszaru śródmieścia Delimitacja śródmieścia Brukseli Planistyczne możliwości przebudowy śródmieść Teoretyczne podstawy i zasady przekształcania śródmieść Etapowanie procesu przebudowy śródmieścia Przebudowa układu transportowego w śródmieściu Przywrócenie walorów śródmiejskich Drezna Hamburg Hafen City plan poszerzenia obszaru śródmiejskiego Stuttgart program transportowy w rozwoju miasta i śródmieścia Zabytki urbanistyki Pojęcie zabytku urbanistyki Ochrona dziedzictwa kulturowego Sanacja i modernizacja małych i średniej wielkości miast w Niemczech Małe i średnie miasta jako problem urbanistyczny Zabytek urbanistyki w programach modernizacji małych i średnich miast Rewitalizacja zachowawcza Rewitalizacja miast małych i średnich w nowych landach Rozdział X PRZESTRZENIE PUBLICZNE W MIEŚCIE Przestrzenie publiczne w systemie infrastruktury miejskiej Przestrzenie wspólnie użytkowane Przestrzeń społeczna i publiczna Strefa publiczna w mieście Przestrzenie publiczne o walorach kulturowych Kulturowe interakcje użytkowników w przestrzeniach publicznych Warunki powstawania przestrzeni kulturowych Ciągłość kulturowych przestrzeni publicznych Zachowania społeczne i estetyka przestrzeni kulturowych

6 3. Przestrzenie publiczne w Paryżu i w nowych miastach pod Paryżem Geneza paryskich przestrzeni publicznych Przestrzenie publiczne w nowych miastach pod Paryżem Przekształcenia w przestrzeniach publicznych historycznego Paryża Zieleń w systemie przestrzeni publicznych i jako tworzywo w procesie odnowy środowiska zurbanizowanego Ogród jako przestrzeń publiczna Tereny aktywne biologicznie Rola użytkowa zieleni miejskiej Walencja Ogrody Turii Międzynarodowa Wystawa Budownictwa IBA Emscher Park w Zagłębiu Ruhry Detal urbanistyczny w planowaniu przestrzennym Wyjaśnienie pojęcia Formy detalu urbanistycznego Oslo detal urbanistyczny w przestrzeniach publicznych otwartych ku wodzie Infrastruktura techniczna w przestrzeniach publicznych Ogólna charakterystyka infrastruktury technicznej Organizacja przestrzenna infrastruktury technicznej System infrastruktury komunikacyjnej System infrastruktury sanitarnej System infrastruktury energetycznej Rozdział XI ZAGADNIENIE MIESZKALNICTWA W PLANOWANIU PRZESTRZENNYM Wybrane problemy polityki mieszkaniowej Wyzwania i tezy dla polityki mieszkaniowej Cele polityki mieszkaniowej Polityka mieszkaniowa Wiednia Polityka mieszkaniowa w Szwecji Ekonomiczne przesłanki polityki mieszkaniowej Kalkulacja koszu usługi mieszkaniowej Sytuacja mieszkaniowa w Polsce Standaryzacja i normalizacja Współczesne wyzwania projektowania zespołów mieszkaniowych Preferencje mieszkaniowe ludności w wysoko rozwiniętych krajach Unii Europejskiej Możliwości planistycznego wpływania na układy zabudowy mieszkaniowej Kierunki kształtowania form zabudowy mieszkaniowej w rozwiniętych krajach Europy Trendy i kierunki rozwiązywania problemu mieszkaniowego PRAKTYKA I TEORIA W PLANOWANIU PRZESTRZENNYM WAŻNIEJSZE POZYCJE BIBLIOGRAFICZNE W JĘZYKU POLSKIM DOTYCZĄCE PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO I URBANISTYKI