Przeczytaj! Jesteś pracownikiem?

Transkrypt

1 Jesteś pracownikiem? Jakim ubezpieczeniom podlegasz obowiązkowo? Ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, ubezpieczeniu zdrowotnemu. Szczegółowe informacje, dostępne są w serwisach: Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS: także dla tel. komórkowych

2 Jesteś pracownikiem? Jesteś pracownikiem, jeżeli: pozostajesz w stosunku pracy*, wykonujesz pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarłeś z pracodawcą, z którym pozostajesz w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonujesz pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostajesz w stosunku pracy. Jakim ubezpieczeniom podlegasz obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, ubezpieczeniu zdrowotnemu. Podlegasz obowiązkowo: ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, ubezpieczeniu zdrowotnemu. Kto jest Twoim płatnikiem składek Twój pracodawca. Obowiązki Twojego pracodawcy składanie dokumentów do ZUS: zgłoszenie do ubezpieczeń na formularzu ZUS ZUA w terminie 7 dni od daty ich powstania, czyli od dnia zatrudnienia, wyrejestrowanie z ubezpieczeń na formularzu ZUS ZWUA w terminie 7 dni od daty ich ustania, czyli od rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, przekazywanie za każdy miesiąc imiennego raportu ZUS RCA (rozliczenia składek za pracownika) lub ZUS RSA (wykazanie okresów świadczeń i przerw), potrącanie z dochodów pracownika, rozliczanie oraz opłacanie należnych składek za każdy miesiąc kalendarzowy. * Pracownik współpracujący z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność przy prowadzeniu tej działalności, pozostający z nią we wspólnym gospodarstwie domowym i należący do najbliższego kręgu rodziny podlega ubezpieczeniom jako osoba współpracująca, a nie pracownik. Dotyczy to małżonka, dzieci własnych, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobionych, rodziców, macochy i ojczyma oraz osób przysposabiających. Nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. 2

3 Jesteś pracownikiem? W jakiej wysokości pracodawca powinien opłacać za Ciebie składki Wysokość składek wynosi: na ubezpieczenie emerytalne 19,52% (składkę finansuje z własnych środków, w równych częściach, pracownik i pracodawca po 9,76%), na ubezpieczenia rentowe 8% (składkę finansują z własnych środków: w wysokości 1,5% podstawy wymiaru pracownik i w wysokości 6,5% podstawy wymiaru pracodawca), na ubezpieczenie chorobowe 2,45% (składkę finansuje w całości z własnych środków pracownik), składkę na ubezpieczenie wypadkowe, której wysokość jest zróżnicowana (składkę finansuje w całości z własnych środków pracodawca), na ubezpieczenie zdrowotne 9% (jest pobierana z dochodu pracownika). Jaka jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracownika stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu wykonywania pracy w ramach stosunku pracy, czyli Twoje wynagrodzenie. W przypadku pracownika wykonującego dodatkowo na rzecz pracodawcy pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu tej umowy. W podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie uwzględnia się: wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych, określonych przepisami składników przychodu (np. nagród jubileuszowych, które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat, odpraw pieniężnych przysługujących w związku z przejściem na emeryturę lub rentę). Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracownika stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu wykonywania pracy w ramach stosunku pracy, czyli Twoje wynagrodzenie. 3

4 Jesteś pracownikiem? Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla danego ubezpieczonego w roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone. W 2012 r. jest to kwota zł. PAMIĘTA J: Jeśli do opłacania składek na Twoje ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest zobowiązany więcej niż jeden płatnik składek (np. masz dwóch pracodawców), to na Tobie jako ubezpieczonym ciąży obowiązek zawiadomienia wszystkich płatników składek o przekroczeniu kwoty rocznej podstawy wymiaru składek. Za skutki błędnego zawiadomienia powodującego nieopłacenie należnych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe odpowiadasz Ty jako ubezpieczony. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, bez stosowania powyższego ograniczenia do kwoty trzydziestokrotności. Jaka jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia do kwoty trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Ponadto przy ustalaniu podstawy wymiaru: nie stosuje się wyłączeń wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, podstawę wymiaru składki pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez pracownika. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia do kwoty trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. 4

5 Jesteś pracownikiem? Składki na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych Pracodawca zobowiązany jest opłacać za Ciebie: składki na Fundusz Pracy, ustalone od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, bez stosowania rocznego ograniczenia, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca, co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Jeśli uzyskujesz kwoty stanowiące podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe u więcej niż jednego płatnika, to bierze się pod uwagę sumę podstaw, składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, o ile pracodawca jest jako podmiot zobowiązany do ich opłacania, od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, bez stosowania rocznego ograniczenia. Składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych pracodawca za Ciebie nie opłaca, jeżeli: jesteś pracownikiem powracającym z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego w okresie 36 miesięcy począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z tego urlopu, ukończyłeś 50 rok życia i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawałeś w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy przez okres 12 miesięcy począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę, osiągnęłaś wiek wynoszący 55 lat (kobiety) albo osiągnąłeś wiek 60 lat (mężczyźni). Twój pracodawca opłaca za Ciebie składki na Fundusz Emerytur Pomostowych, jeżeli: urodziłeś się po dniu 31 grudnia 1948 r., wykonujesz prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o których mowa w ustawie o emeryturach pomostowych. Informacje zawarte w raportach pracodawca powinien przekazać Ci na piśmie lub za Twoją zgodą w formie dokumentu elektronicznego w celu ich weryfikacji. 5

6 Jesteś pracownikiem? Jakie informacje powinien przekazać Ci pracodawca Informacje zawarte w raportach pracodawca powinien przekazać Ci na piśmie lub za Twoją zgodą w formie dokumentu elektronicznego w celu ich weryfikacji. Jeżeli uważasz, że dane w Informacji nie są zgodne ze stanem faktycznym, możesz zgłosić na piśmie lub do protokołu do pracodawcy wniosek o sprostowanie informacji zawartych w imiennym raporcie miesięcznym w terminie 3 miesięcy od otrzymania informacji. Jeśli Twój pracodawca nie uwzględni reklamacji w terminie jednego miesiąca od daty jej wpływu, to na Twój wniosek sprawa zostanie rozstrzygnięta przez Oddział ZUS. WAŻNE! Od 2 stycznia 2012 r. informacje zawarte w imiennych raportach miesięcznych pracodawca jest zobowiązany przekazywać Ci w podziale na poszczególne miesiące, za rok ubiegły w terminie do dnia 28 lutego roku następnego, na piśmie lub za Twoją zgodą w formie dokumentu elektronicznego w celu ich weryfikacji. Na Twoje żądanie powinien jednak przekazać Ci informację, nie częściej niż raz na miesiąc za miesiąc poprzedni. Warszawa, sierpień 2012 r. PODSTAWA PRAWNA: ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz z późn. zm.), ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz z późn. zm.), rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161, poz z późn. zm.). 6

7 Jeli jeste aktywny zawodowo na terenie pastw czonkowskich, to moesz w tym samym okresie podlega Skadki s w caoci finansowane Jeli jeste aktywny zawodowo na terenie pastw czonkowskich, to moesz w tym samym okresie podlega Jeli jeste aktywny zawodowo na terenie pastw czonkowskich, to moesz w tym samym okresie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jesteś pracownikiem? Jeste lub bdziesz na urlopie wychowawczym? Pobierasz lub bdziesz pobiera zasiek macierzyski? Jeste niani? przez budet pastwa, a rol patnika jest wykazanie nalenych skadek w dokumentach rozliczeniowych. Skadki s w caoci nansowane przez budet pastwa, a rol patnika jest wykazanie nalenych skadek w dokumentach rozliczeniowych. Kady ubezpieczony posiada indywidualne konto w Zakadzie Ubezpiecze Spoecznych. Prowadzisz dziaalno gospodarcz za granic? Jeste delegowany do pracy za granic? Pracujesz za granic? zabezpieczeniu spoecznemu wycznie w jednym pastwie. zabezpieczeniu spoecznemu wycznie w jednym pastwie. zabezpieczeniu spoecznemu wycznie w jednym pastwie. Jeste czonkiem OFE? Jeste zleceniobiorc? Prowadzisz lub bdziesz prowadzi dziaalno gospodarcz? Jeste pracownikiem? Obowiązek czonkostwa w otwartym funduszu emerytalnym dotyczy ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1968 r. Jako zleceniobiorca podlegasz obowiązkowo ubezpieczeniom spoecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, ubezpieczeniu zdrowotnemu. Ubezpieczeniu chorobowemu podlegasz dobrowolnie, na swój wniosek. Kady ubezpieczony posiada indywidualne konto w Zakadzie Ubezpiecze Spoecznych. Jakim ubezpieczeniom podlegasz obowiązkowo? Ubezpieczeniom spoecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, Twoje konto w ZUS. Co powiniene wiedzie? Kady ubezpieczony posiada indywidualne konto w Zakadzie Ubezpiecze Spoecznych. 7

8 Jesteś pracownikiem? ABC Ubezpieczonego Sprawdź, czy pracodawca (zleceniodawca) zgłosił Cię do ubezpieczeń społecznych. Jeżeli tego nie zrobił, a zachorujesz lub będziesz miał wypadek w pracy, możesz mieć problem z otrzymaniem świadczeń z ZUS. Sprawdź, czy pracodawca zgłosił Cię do ubezpieczenia zdrowotnego. Jeżeli tego nie zrobił, nie będziesz mógł korzystać z publicznej opieki zdrowotnej, nie otrzymasz recepty na leki refundowane. Zadbaj o zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego Twoich najbliższych współmałżonka i dzieci jeżeli nie mają innego tytułu do ubezpieczenia. Jeżeli nabędą samodzielnie prawo do ubezpieczenia, pamiętaj, by ich wyrejestrować. Jeżeli Twoje dane identyfikacyjne, adresowe lub ewidencyjne uległy zmianie, poinformuj o tym swojego pracodawcę, a jeśli pracodawca już nie istnieje, zgłoś zmianę za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych pue.zus.pl. Sprawdź, czy pracodawca odprowadza za Ciebie składki od właściwej podstawy, czy nie zaniża jej. Składki od niższego wynagrodzenia, niż faktycznie otrzymujesz, to niższe świadczenia dziś (zasiłek chorobowy czy macierzyński) oraz w przyszłości (emerytura lub renta). Pamiętaj, że powinieneś wybrać Otwarty Fundusz Emerytalny. Nie czekaj na losowanie członkostwa OFE, sam decyduj o swoich pieniądzach. Bez wychodzenia z domu możesz zapoznać się z danymi zapisanymi na Twoim indywidualnym koncie w ZUS. Sprawdź to sam na Platformie Usług Elektronicznych pue.zus.pl. Dzięki dostępowi do konta ubezpieczonego w portalu pue.zus.pl możesz na podstawie zgromadzonych tam danych i prognozowanych przez siebie przyszłych dochodów wyliczyć wysokość hipotetycznej emerytury. Jeśli pracujesz za granicą, sprawdź, w którym kraju powinieneś być ubezpieczony. Pamiętaj, że ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jeśli przestaniesz pracować, możesz kontynuować dobrowolnie. Dzięki temu będziesz miał wyższe świadczenie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Warszawa, ul. Szamocka 3, 5 Projekt graficzny: Agnieszka i Michał Warda www. aleconsulting.pl Skład i druk: Biuro Poligrafii/W-wa; zam. nr 2213/12 8