Podstawowe pojęcia z zakresu systemów i sieci telekomunikacyjnych

Transkrypt

1 Podstawowe pojęcia z zakresu systemów i sieci telekomunikacyjnych

2 Dlaczego telekomunikacja tak szybko się rozwija? zaspokajanie potrzeb ludzi niewygórowany koszt niezawodność dostępność przestrzenna rozwój telekomunikacji łatwość obsługi

3 System telekomunikacyjny System - zespół urządzeń, reguł ich działania i współdziałania, dzięki którym zespół ten zachowuje się jak pewna całość. System posiada wejścia i wyjścia i dokonuje jakiegoś przetwarzania wielkości wejściowej na wyjściową. System telekomunikacyjny - zespół urządzeń telekomunikacyjnych, mediów transmisyjnych oraz zasad ich współdziałania.

4 Sieć telekomunikacyjna - systemy transmisyjne oraz urządzenia komutacyjne lub przekierowujące, a także inne zasoby, które umożliwiają nadawanie, odbiór lub transmisję sygnałów za pomocą przewodów, fal radiowych, optycznych lub innych środków wykorzystujących energię elektromagnetyczną, niezależnie od ich rodzaju. Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne = obiekt techniczny, będący zbiorem węzłów oraz linii telekomunikacyjnych i łączy pomiędzy węzłami. = zespół linii, central, terminali oraz innych urządzeń powiązanych ze sobą w jedną całość funkcjonalną, przeznaczony do świadczenia różnych usług. Sieć telekomunikacyjna wykonuje przekazywanie danych, informacji lub wiadomości w celu komunikacji pomiędzy określonymi punktami.

5 Sieć telekomunikacyjna Współczesna sieci stanowią większe lub mniejsze połączenie dwóch hierarchicznych struktur: rozległych sieci komputerowych oraz typowych sieci telekomunikacyjnych (głównie telefonicznych) z cyfrowymi (i może jeszcze analogowymi) centralami i z różnymi systemami dostępu do abonenta. Wcześniej te struktury były niezależne (osobne sieci PKP, PKO itp.)

6 Sieć telekomunikacyjna Każda sieć telekomunikacyjna składa się z trzech jakby płaszczyzn: - płaszczyzny sterowania - część sieci przenosząca informacje sterujące (sygnalizację), - płaszczyzny użytkowej (płaszczyzny danych) - część przenosząca ruch użytkowników sieci, - płaszczyzny zarządzania - część sieci przenosząca ruch związany z eksploatacją i administrowaniem siecią. użytkownik - podmiot korzystający z publicznie dostępnej usługi telekomunikacyjnej lub żądający świadczenia takiej usługi ruch telekomunikacyjny - zestawianie połączeń, które trwają przez pewien czas, a następnie są rozłączane

7 Sieć telekomunikacyjna Sieć publiczna - wykorzystywana głównie do świadczenia publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych. Sieć wewnętrzna - sieć telekomunikacyjna eksploatowana przez podmiot wyłącznie dla własnych potrzeb lub założona w budynkach niemieszkalnych usytuowanych na terenie jednej nieruchomości. Stacjonarna sieć telekomunikacyjna w tej sieci zakończenia mają stałą lokalizację

8 Sieć telekomunikacyjna Czy można formalnie opisać sieć telekomunikacyjną? graf sieci zbiór wierzchołków sieci sieć telekomunikacyjna zbiór gałęzi grafu zbiór funkcji określonych na wierzchołkach grafu zbiór relacji między gałęziami i wierzchołkami zbiór funkcji określonych na gałęziach grafu

9 Sieć telekomunikacyjna - rozgłoszeniowa jeden kanał komunikacyjny wspólny wszystkim użytkownikom; dane trafiają do każdego i na podstawie jakiegoś adresu określane jest, czy dany terminal jest odbiorcą informacji dwupunktowa (point-to-point) - wiele połączeń pomiędzy różnymi parami urządzeń; konieczność doboru drogi od źródła do celu

10 Usługa telekomunikacyjna polega na przekazywaniu sygnałów w sieci telekomunikacyjnej; pierwotnie wg ustawy nie dotyczyła ona usługi poczty elektronicznej; potem usługę tej poczty dołączono usługa o wartości wzbogaconej - każda usługa telekomunikacyjna wymagająca przetworzenia danych o lokalizacji (abonenta, terminala);

11 Usługa telekomunikacyjna cechy szczególne: duży stopień standaryzacji w skali światowej (usługi podstawowe); bardzo duży stopień automatyzacji; usługa jest współtworzona przez klienta; operator ma ograniczoną komunikację z użytkownikiem; system telekomunikacyjny największy system techniczny na świecie.

12 Usługa telekomunikacyjna Teleusługi (teleservices) zestawianie połączeń, zdefiniowanych dla danego standardu sieci = dostarczanie dodatkowych funkcjonalności: naliczanie opłaty, kodowanie i dekodowanie informacji, odpowiednie zestawienia połączenia do użytkownika końcowego Usługi przenoszenia (bearer services) - związane są bezpośrednio z przesyłaniem danych w sieci. ~ właściwa transmisja N O teleusługi teleusługi

13 Usługa telekomunikacyjna Usługi dodatkowe (supplementary services) - rozszerzają możliwości usług podstawowych. Przykłady: - przekierowanie na inny numer, - zestawienie telekonferencji, - ustawienie identyfikacji numeru wywołującego. Usługi dodane - nie objęte specyfikacją dla standardu, na którym oparta jest sieć, powodują powstanie tzw. sieci inteligentnej (IN) np. poczta głosowa, serwis pre-paid, SMS-y i MMS-y.

14 Usługa telekomunikacyjna Najnowsza klasyfikacja dzieli usługi telekomunikacyjne na dwie przenikające się grupy: - aplikacje telekomunikacyjne; - usługi przenoszenia (usługi transportowe sieci).

15 Usługa telekomunikacyjna Do zestawu usług telekomunikacyjnych zalicza się: (Prawo telekomunikacyjne) - przyłączenie pojedynczego zakończenia sieci w głównej lokalizacji abonenta; - utrzymanie łącza abonenckiego z zakończeniem sieci w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych; - połączenia telefoniczne krajowe i międzynarodowe, w tym do sieci ruchomych, obejmujące także zapewnienie transmisji dla faksu oraz transmisji danych, w tym połączenia do sieci Internet; - udzielanie informacji o numerach telefonicznych oraz udostępnianie spisów abonentów; - świadczenie udogodnień dla osób niepełnosprawnych; - świadczenie usług telefonicznych za pomocą aparatów publicznych.

16 Usługa telekomunikacyjna Atrybuty usług telekomunikacyjnych: - dostępność w określonym miejscu i czasie; - terminowość; - rzetelność (udzielanych informacji i np. reklam); - ciągłość realizacji usługi; - bezpieczeństwo transmitowanej informacji; - bezpieczeństwo finansowe (billingi, rachunki); - gwarantowany czas naprawy łącza (TPSA bez żadnej gwarancji).

17 Dostęp telekomunikacyjny - korzystanie z urządzeń telekomunikacyjnych, udogodnień towarzyszących lub usług świadczonych, polegające w szczególności na: łączeniu urządzeń telekomunikacyjnych, w tym na dostępie do lokalnej pętli abonenckiej dostępie do budynków i infrastruktury telekomunikacyjnej, dostępie do odpowiedniego oprogramowania, w tym do systemów wspomagających eksploatację, dostępie do translacji numerów lub systemów zapewniających analogiczne funkcje, dostępie do sieci telekomunikacyjnych, w tym na potrzeby roamingu, dostępie do systemów dostępu warunkowego, dostępie do usług sieci wirtualnych.

18 Jakość usług Co to jest jakość? Platon - jakość to pewien stopień doskonałości Arystoteles Jakość to jedna z 10 kategorii, które umożliwiają podział wszystkich pojęć na logiczne Współcześnie: jakość to stopień, w jakim użytkownik wierzy, że produkt lub usługa spełnia jego potrzeby i oczekiwania Jakość to zgodność z wymaganiami. Jakość to prawdopodobieństwo spełnienia wymagań odbiorcy, zadowolenia użytkownika. Jakość to ogół cech i właściwości produktu lub usługi, decydujących o zdolności do zaspokojenia stwierdzonych lub przewidywanych potrzeb ISO

19 Jakość usług ojciec statystycznej kontroli jakości Walter Shewhart ( ) - Western Electric, analizował braki produkcyjne przy produkcji telefonów i doszedł do wniosku, że: jeżeli ilość błędów w produkcji utrzymuje się statystycznie na stałym poziomie - nie ma sensu nic zmieniać. Dla istotnej poprawy jakości należy zmienić proces produkcyjny.

20 Jakość usług Jakość ma na celu: wytworzenie korzystnego wizerunku operatora, wzrost jego prestiżu, wzrost efektywności działania; redukcję kosztów obsługi użytkowników; racjonalizację komunikacji z użytkownikami; jasne sprecyzowania kwalifikacji personelu; jasne sprecyzowanie możliwości usługowych sprzętu; wzrost zadowolenia pracowników z wykonywanej pracy.

21 Rozporządzenie dawnego Ministerstwa Łączności określało, że na jakość usług t. składają się: - sprawność usuwania uszkodzeń (stosunek liczby usuniętych uszkodzeń w ciągu 1 dnia do liczby zgłoszonych uszkodzeń) - stopa błędnych połączeń; - czas usuwania uszkodzeń (w umowach jest zwykle kilka dni ) - gęstość publicznych aparatów samoinkasujących; - średni czas oczekiwania na uzyskanie dostępu do sieci, - dostępność zgłaszania uszkodzeń, - liczba zgłoszeń na 100 użytkowników.

22 Jakość usług Według ITU jakość usługi (QoS - Quality of Service) to całość charakterystyk usługi telekomunikacyjnej, stanowiących podstawę do wypełnienia wyrażonych i zaspokajanych potrzeb użytkownika tej usługi. Aby zapewnić QoS, stosowane są następujące mechanizmy: kształtowanie i ograniczane przepustowości; ( sprawiedliwość ) zapewnienie sprawiedliwego dostępu do zasobów; nadawanie odpowiednich priorytetów pakietom wędrującym przez sieć; zarządzanie opóźnieniami w przesyłaniu danych; zarządzanie buforowaniem nadmiarowych pakietów; określenie charakterystyki gubienia pakietów; unikanie przeciążeń.

23 Utrzymanie jakości od strony technicznej: prewencja (przeglądy konserwacyjne, ) korekcja (naprawy uszkodzeń) utrzymywanie jakości na założonym poziomie ani za wysoko, ani za nisko. Współcześnie stosuje się te 3 podejścia łącznie, bo stosuje się: ciągłą kontrolę jakości (sprawdzanie); naprawę urządzeń pomimo ich zdublowania; prewencję - okresowe przeglądy systemów chłodzenia, klimatyzacji itp. czyli nadzór diagnostyka kontrola jakości

24 Jakość usług Jakość (QoS) w odniesieniu do telefonii, została ujęta w ITU-T Recommendation E. 800 w roku Definicja jest bardzo szeroka; ujmuje ona następujące kategorie: Support, Operability, Accessibility, Retainability, Integrity, Security.

25 Skutki braku jakości

26 Jakość usług bo cyfrowy, pakietowy system transmisji jitter?

27 Jitter = drżenie fazy f >10 Hz Wander = zmiany fazy f < 10 Hz