Historia administracji

Transkrypt

1 Historia administracji Administracja państwa federalnego na przykładzie USA dr Karol Dąbrowski

2 podłoże doktrynalne konstytucjonalizmu - krytyka absolutyzmu - prawo oporu wobec władcy - humanizm, racjonalizm, pragmatyzm, utylitaryzm, indywidualizm - kontraktualizm - doktryna praw natury - idea umowy społecznej - demokracja bezpośrednia - koncepcja narodu, suwerenności narodu i obywatelstwa - wiara w postęp i empiryzm - krytyka Kościoła, laicyzm, deizm, ateizm

3 humanizm to prąd umysłowy stawiający człowieka w centrum zainteresowań, kładący nacisk na ochronę i akceptację osoby ludzkiej, zakładający dobrą naturę człowieka i podkreślający wagę jego rozwoju osobowego. kontraktualizm to kierunek zakładający, iż zgoda jednostek jest fundamentem ustroju państwa, podkreślający rolę kompromisu społecznego. pragmatyzm to kierunek zakładający prymat praktycznego sposobu myślenia i działania, wagę doświadczenia, oceniający obiekty pod względem ich użyteczności.

4 racjonalizm to kierunek zakładający prymat poznania rozumowego, sprawdzalnego, krytycznego, obiektywnego, opartego na wiedzy. utylitaryzm to kierunek filozoficzny zakładający, że czyny człowieka wtedy są dobre, gdy przyczyniają się do wzrostu ogólnego dobra i szczęścia powszechnego, rozumianego jako wzrost przyjemności i zmniejszenie cierpienia.

5 - fizjokratyzm, wolność handlu, rzemiosła - wolność wyboru zawodu - trójpodział władzy - prawa i obowiązki obywatelskie (prawo własności) - prymat prawa stanowionego, kodyfikacja prawa, pewność prawa, legalizm - nullum crimen sine lege - nulla poena sine lege - niezależność sądów i niezawisłość sędziów

6 konstytucjonalizm: - monarchiczny -- zasada monarchiczna -- zasada suwerenności narodu -- król jako czwarta władza - republikański

7 Deklaracja Praw Wirginii z 12 czerwca 1776 roku (Virginia Declaration of Rights) Rządy tworzy się dla wspólnej korzyści, ochrony i bezpieczeństwa ludu. W przypadku uznania jakichkolwiek rządów za nieodpowiednie lub sprzeczne z powyższymi celami, większość społeczności ma niepodważalne, niezbywalne i nieodwołalne prawo dokonania reformy, zmiany lub likwidacji tych rządów.

8 Deklaracja Niepodległości z 4 lipca 1776 roku Gdy więc Amerykanie zmuszeni zostali chwycić za broń dla naprawy krzywd, uznaliśmy za stosowne usprawiedliwić się przed trybunałem świata. To właśnie było celem Deklaracji Niepodległości. Thomas Jefferson

9 Konstytucja Stanów Zjednoczonych z 17 września 1787 r. My, Naród Stanów Zjednoczonych, w celu (...) ugruntowania sprawiedliwości, zapewnienia spokoju wewnętrznego, umożliwienia wspólnej obrony, popierania ogólnego dobra i zagwarantowania wolności dla nas samych i dla naszych potomków, uchwalamy i ustanawiamy niniejszą Konstytucję Stanów Zjednoczonych Ameryki.

10 cechy charakterystyczne ustroju USA - system federalny: od rozdzielności, przez kooperację po uzależnienie od rządu centralnego - formalna równość stanów: konstytucja, godło, system prawny, sądownictwo, obieralny gubernator, kongresy stanowe (w tym Nebraska Legislature) - silna pozycja samorządów miejskich (etnicyzacja) - instytucje demokracji bezpośredniej

11 - system prezydencki -> kompetencje domniemane głowy państwa - formalne wybory pośrednie (elektorskie) - procedura impeachement charakterystyczna dla konstytucjonalizmu anglosaskiego - bikameralizm na poziomie federacji ze zróżnicowaną liczebnością izb parlamentu zależną od innych czynników (Izba Reprezentantów i Senat) - krótka kadencja izb parlamentu - silna pozycja Sądu Najwyższego - służba cywilna federalna i stanowa - system łupów / instytucja bossa i maszyny

12 - trójpodział władzy -> system hamowania i równowagi władz - sztywny charakter konstytucji (zgoda 2/3 członków każdej z izb Kongresu i ratyfikowanie przez 3/4 wszystkich stanów) - zmiana konstytucji w formie poprawek

13 KONIEC