NEWSLETTER. Listopad Pożyczki udzielane podmiotom z grupy mogą wpływać na sposób obliczania proporcji w VAT 2

Transkrypt

1 NEWSLETTER Listopad 2016 Spis treści TEMATY MIESIĄCA 2 Pożyczki udzielane podmiotom z grupy mogą wpływać na sposób obliczania proporcji w VAT 2 Wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów wydatków regulowanych poza rachunkiem bankowym 3 Przedłużenie zwrotu VAT z powodu sprawdzania kontrahentów nie zawsze jest dozwolone 4 OSTATNIE ORZECZENIA PODATKOWE 5 Niemiecka firma odzyska podatek zlikwidowanego zakładu w Polsce 5 Gadżety z nazwą firmy to nie reprezentacja w CIT 6 NSA w sprawie VAT. Powtarzalne dostawy trzeba rozliczać osobo 6 Zastrzeżenia prawne 6

2 Tematy miesiąca Pożyczki udzielane podmiotom z grupy mogą wpływać na sposób obliczania proporcji w VAT Wyrok NSA z dnia 11 października 2016 r. (sygn. akt I FSK 320/15) może być sporym zaskoczeniem dla podatników. Orzeczenie to może oznaczać złamanie, korzystnej dla podatników, utrwalonej linii orzeczniczej. NSA zajmował się bowiem już wcześniej kwestią obowiązku wliczania do mianownika proporcji obrotu uzyskanego z tytułu sporadycznego udzielania pożyczek (zob. wyroki NSA z dnia r., I FSK 1292/13; z dnia r., I FSK 1757/12; z dnia r., I FSK 912/10, z dnia r., I FSK 571/12 ) i orzekał na korzyść podatników. W wyroku z dnia 11 października NSA podzielił jednak stanowisko organu, wskazując że sąd I instancji błędnie zinterpretował przepis art. 90 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej jako: VAT. Gwoli przypomnienia, postanowienia art. 90 VAT dotyczą sposobu obliczania proporcji w jakim stopniu, podatnikowi dokonującemu czynności opodatkowanych jak i zwolnionych od podatku, przysługuje prawo do wykazania podatku naliczonego od nabywanych towarów i usług. Zgodnie z ust. 6 wskazanego artykułu przy obliczaniu proporcji nie bierze się pod uwagę min. usług udzielania pożyczek pod warunkiem jednak że mają one charakter pomocniczy (wcześniej, do 31 grudnia 2013 ustawa o VAT posługiwała się terminem sporadyczny). Sprawa dotyczyła polskiej spółki, która należy do dużej grupy kapitałowej. Przedmiotem działalności spółki był handel produktami rolnymi, a zwłaszcza zbożem. W latach przeprowadzono gruntowną restrukturyzację w grupie. W rezultacie działań restrukturyzacyjnych wiele podmiotów z grupy potrzebowało dofinansowania. Spółka uzyska wiec kredyt bankowy, a następnie udzieliła poszczególnym podmiotom powiązanym pożyczek, z tytułu których czerpała korzyści w postaci oprocentowania. W ocenie spółki, z czym zgodził się następnie WSA w orzeczeniu z dnia 27 listopada 2014 roku (sygn. akt I SA/Sz 678/14), udzielenie wskazanych pożyczek, miało charakter sporadyczny lub pomocniczy. NSA wskazał, że biorąc pod uwagę całość okoliczności stanu faktycznego, nie można uważać pożyczek udzielonych przez spółkę jako udzielanych sporadyczne i mających 2

3 charakter pomocniczy do głównego przedmiotu działalności. Wskazał tu na specjalnie w tym celu pozyskany kredyt bankowy, przeznaczenie środków na cel restrukturyzacji innych podmiotów z grupy, znaczącą ich liczbę udzielonych pożyczek w latach udzielono ich 97, oraz kwestię zaangażowania znacznych środków spółki w niektórych latach sięgających nawet 85%. W rezultacie, przychody osiągane z tytułu oprocentowania, jako nie mające charakteru pomocniczego, powinny zostać uwzględnione w kalkulacji proporcji prawa do podatku naliczonego jako czynności zwolnione. W momencie pisana tego artykułu, pisemne uzasadnienie wyroku nie zostało jeszcze udostępnione. Niewątpliwie będzie to bardzo ciekawa lektura, biorąc pod uwagę zwłaszcza jego precedensowy charakter. Wydaje się, iż w przedstawionym stanie faktycznym niesłusznym byłoby traktowanie poszczególnych pożyczek indywidulanie i pominiecie celu ich udzielenia, który był związany z przeprowadzaną restrukturyzacją grupy kapitałowej. W rezultacie mieliśmy tu do czynienia z jedną dużą transakcją, której sporadyczny czy też pomocniczy charakter, NSA powinien był uwzględnić. Ocena, jaki wpływ na przyszłe orzeczenia NSA będzie miał wyrok z dnia 11 października jest trudna. Pewne jest, że w przypadku występowania tego typu transakcji potrzeba jest dogłębna ocena każdego indywidulanego przypadku, jako iż wyrok ten może zwiastować kształtowanie się nowej, niekorzystnej dla podatników linii orzeczniczej. Wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów wydatków regulowanych poza rachunkiem bankowym Z dniem 1 stycznia 2017 r. wejdzie w życie ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z 13 kwietnia 2016 r. (dalej: ustawa nowelizująca). Ustawa nowelizująca wprowadza nowe ograniczenia w stosunku do zaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z brzmieniem dodanego do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa CIT) art. 15d ust. 1, podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 22 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. Według art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy: 1. stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz 3

4 2. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji. Oznacza to, że podatnicy nie będą mogli zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wydatku uregulowanego bez pośrednictwa rachunku płatniczego w tej części, która przekracza zł. Nowelizacja dotyczy tych transakcji, których jednorazowa wartość, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość zł. Brzmienie przytoczonych wyżej przepisów zrodziło powszechne wątpliwości czy często do tej pory spotykane rozliczenia wzajemnych należności poprzez kompensaty będą musiały być po 1 stycznia 2017 r traktowane jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Kompensaty ze swej istoty nie są regulowane za pośrednictwem rachunków płatniczych. W wyjaśnieniach Ministerstwa Finansów do omawianych przepisów pojawiły się jednak uspokajające podatników informacje, że zakaz rozliczania transakcji w kosztach nie będzie dotyczyć regulowania zobowiązań poprzez kompensaty czy wymiany barterowe. Takie stanowisko zostało potwierdzone w interpretacjach prawa podatkowego, które pojawiły się w zakresie wykładni art. art. 15d ust. 1 ustawy o CIT np.: 2461-IBPB MW, 1462-IPPB AM oraz IPPB3/ /16-3/PS. Przedłużenie zwrotu VAT z powodu sprawdzania kontrahentów nie zawsze jest dozwolone W przypadku weryfikacji zasadności zwrotu podatku VAT organy podatkowe nie zawsze mogą sprawdzać kontrahentów podatnika. Przeprowadzanie tak zwanej kontroli krzyżowej podczas czynności sprawdzających nie jest prawnie dozwolone. Powyższe wynika z uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 października 2016 r. sygn. akt I FPS 3/16. Powyższe stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego stawia pod znakiem zapytania praktykę stosowaną obecnie przez urzędy skarbowe. Zgodnie z art. 274c 1 Ordynacji podatkowej Organ podatkowy, w związku z postępowaniem podatkowym lub kontrolą podatkową, może zażądać od kontrahentów podatnika wykonujących działalność gospodarczą: 1) przedstawienia dokumentów, w zakresie objętym postępowaniem lub kontrolą u podatnika, w celu sprawdzenia ich prawidłowości i rzetelności 4

5 W dotychczasowej praktyce, możliwość przeprowadzenia kontroli krzyżowej w ramach czynności sprawdzających uzasadniana była faktem umiejscowienia artykułu 274c w dziale V Ordynacji podatkowej Czynności sprawdzające. Z tego powodu wywodzono więc dopuszczalność przeprowadzenia kontroli krzyżowej w toku czynności sprawdzających. Należy zaznaczyć, że temat ten różnie był również rozpatrywany w orzecznictwie sądów administracyjnych. Nie sposób nie zauważyć, że wykorzystywanie przez organy podatkowe wątpliwości interpretacyjnych w powyższym zakresie spowodowane było głównie mniejszą formalnością procedury czynności sprawdzających w porównaniu do kontroli podatkowej, czy też postępowania podatkowego. Konsekwencją takiego podejścia były na przykład przedłużające się zwroty podatku VAT. Wskazana powyżej uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego powinna już ostatecznie rozstrzygnąć opisywany problem. W orzeczeniu wydanym w powiększonym składzie 7 sędziów, Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, iż spory na tle stosowania regulacji dotyczącej kontroli krzyżowych wynikają z braku precyzji w ustawie. Celem przepisów była możliwość sprawdzania rozliczeń kontrahentów w toku czynności sprawdzających, tak, ażeby móc skuteczniej sprawdzać prawidłowość rozliczeń podatku VAT. Jednakże literalne brzmienie przepisu nie wskazuje na taką możliwość. Sąd podkreślił, że organ podatkowy może sprawdzić kontrahentów podatnika w trybie tak zwanej kontroli krzyżowej, jedynie po przejściu do kolejnej fazy procedury podatkowej, to jest postepowania podatkowego lub kontroli podatkowej. Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego stanowi barierę dla działań organów podatkowych, skutkujących przedłużaniem terminu zwrotów podatku VAT. Należy obecnie oczekiwać, że w przypadku, gdy organ podatkowy będzie chciał sprawdzić rozliczenia kontrahentów podatnika, to będzie zobowiązany wszcząć kontrolę podatkową lub postępowanie podatkowe. To z kolei wiązać się będzie z większym rygorem formalnym i prawnym po stronie organu, oraz większej ochronie prawnej po stronie podatników Ostatnie orzeczenia podatkowe Niemiecka firma odzyska podatek zlikwidowanego zakładu w Polsce Zakończenie działalności oddziału spółki zagranicznej nie wyklucza zwrotu nadpłaty w VAT, o który ubiega się spółka macierzysta. Tak uznał WSA w Warszawie w wyrokach z dnia 26 5

6 października 2016 r., sygn.. akt III SA/Wa 2213/15 i III SA/Wa 2214/15. Sprawa dotyczyła niemieckiej firmy, która zajmowała się głównie produkcja nadwozi oraz systemów zamykania dachów, a prowadziła działalność między innymi w Polsce. Gadżety z nazwą firmy to nie reprezentacja w CIT Pieniądze wydawane przez spółkę na drobne prezenty dla kontrahentów opatrzone logo mogą stanowić koszty uzyskania przychodów. Naczelny Sad Administracyjny przesądził precedensowy spór o to, czy drobne prezenty dla kontrahentów firma może wrzucić w koszty. Sąd uznał, że tak, o ile są opatrzone logo firmy. NSA w sprawie VAT: Powtarzalne dostawy trzeba rozliczać osobo Ustalenia przedsiębiorców, że będą rozliczać powtarzające się bardzo często, w gruncie rzeczy takie same transakcje, na koniec umówionych okresów, nie chronią ich przed obowiązkiem traktowania wszystkich sprzedaży jako odrębnych transakcji. Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 października 2016 r., sygn. akt I FSK 425/15. Jest to pierwszy wyrok NSA dotyczący interpretacji nowych, obowiązujących od 2014 roku przepisów wyznaczających moment powstania obowiązku podatkowego w VAT. Zastrzeżenia prawne KR Group zastrzega, że niniejszy Newsletter nie może zostać uznany za usługę doradztwa podatkowego lub prawnego 6

7 KR Group to niezależna, szybko rozwijająca się grupa księgowo-audytorska o międzynarodowym zasięgu. Nasza główna siedziba mieści się w Warszawie. Od ponad szesnastu lat świadczymy profesjonalne usługi w zakresie obsługi księgowej, podatkowej, audytu, doradztwa prawnego oraz płac i kadr. Obecnie nasz zespół liczy ponad 120 osób. Członkowie kadry zarządzającej zdobywali swoje doświadczenie zawodowe w największych firmach księgowych i konsultingowych. Obecnie współpracujemy z międzynarodowymi klientami będącymi wiodącymi reprezentantami swoich branż, takich jak: nieruchomości, handel detaliczny, produkcja, fundusze inwestycyjne, informatyka, poszukiwanie i wydobywanie gazu, motoryzacja, FMCG, w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej. Staramy się, by zaufanie, zrozumienie i partnerstwo przyświecały naszym działaniom każdego dnia. Dlatego jeśli planujesz rozpocząć działalność w Polsce lub w którymś z krajów regionu, służymy pomocą w zakresie skomplikowanych procedur rejestracyjnych lub zaproponujemy zakup gotowej Spółki, tak byś Ty od samego początku mógł skupić się na zarządzaniu firmą. Rozumiemy wymogi współczesnego biznesu. Jesteśmy po to, by pomóc. Sprawdź nas! NASZE BIURA BIURO W WARSZAWIE ul. Skaryszewska Warszawa, Polska office@krgroup.pl Tel.: (+48) Fax: (+48) BIURO W GDAŃSKU Al. Grunwaldzka Gdańsk, Polska office@krgroup.pl Tel.: (+48) Fax: (+48)