Dlaczego Region Karpat potrzebuje strategii makroregionalnej UE

Transkrypt

1 Dlaczego Region Karpat potrzebuje strategii makroregionalnej UE Konferencja organizowana przez posła do Parlamentu Europejskiego Tomasza Porębę pod patronatem fundacji New Direction

2

3 Dlaczego Region Karpat potrzebuje strategii makroregionalnej UE Dotychczasowe doświadczenia strategii bałtyckiej i dunajskiej pokazują, że strategie makroregionalne są platformami współpracy przynoszącymi regionom wymierne korzyści. Dlatego projekty makroregionalne powinny obejmować obszary, które można uznać za szczególnie istotne dla UE, a do takich właśnie zaliczyć należy drugi najważniejszy łańcuch górski w Europe - Karpaty. Odgórne zaangażowanie w sprawy Karpat przedstawicieli władz lokalnych, samorządów, mieszkańców oraz intensywne, oddolne podejmowanie inicjatyw przez organizacje pozarządowe, ekspertów oraz świat nauki potwierdzają tylko zapotrzebowanie na mobilizację i koncentrację działań Unii w Regionie. Liczne projekty instytucjonalne i obywatelskie realizowane w obszarze współpracy akademickiej, młodzieżowej, gospodarczej a także medialnej świadczą o konieczności podniesienia wyżej Regionu Karpat w hierarchii europejskiej współpracy i rozwoju. Istniejące już dobre praktyki i inicjatywy w regionie Karpat, dowodzą, że możemy w krótkim czasie osiągnąć konkretne efekty, czy to w zakresie współpracy akademickiej tutaj świetnym przykładem jest Uniwersytet Karpacki, środowiskowej, infrastrukturalnej czy międzyregionalnej, o czym świadczy projekt Horyzont Karpacki. Inicjatywa makroregionalna dla Karpat wspierana jest również przez parlamentarzystów krajowych jak np. w Polsce przeze Parlamentarny Zespół Karpacki pod przewodnictwem Wicemarszałka Sejmu czy współpracę międzyparlamentarną w ramach inicjatywy Europa Karpat. Bardzo ważne są również działania Stowarzyszenia Euroregion Karpacki, która koordynuje i aktywizuje działania na rzecz rozwoju tego obszaru. Region Karpat to niezwykle ważny geopolitycznie obszar, w którym krzyżują się strategiczne interesy polityczne. Po ostatnim rozszerzeniu- stając się wschodnią granicą UE- nabrał znaczenia dla stabilności całej Wspólnoty. To obszar bogaty kulturowo, różnorodny społecznie i posiadający unikalne dziedzictwo i najważniejsze europejskie zasoby środowiska naturalnego. Ale jest to również region najsłabszy konkurencyjnie, obejmujący najbiedniejsze tereny UE, borykający się z takimi problemami jak porzucanie ziemi, duże migracje ludności w związku z brakiem perspektyw zawodowych, deforestacja, zanieczyszczenie środowiska, nadmierna eksploatacja zasobów naturalnych, niedobory infrastrukturalne - szczególnie, jeżeli chodzi o infrastrukturę transportową tak jak w naszym regionie, Podkarpaciu. Dlatego musimy apelować do rządów państw członkowskich i Komisji Europejskiej o opracowanie strategii makroregionalnej dla regionu Karpat, która pozwoli na efektywny rozwój terytorialny ściany wschodniej Unii i będzie szansą na wyrównanie - ciągle kolosalnych - różnic w rozwoju regionów. Konferencja organizowana przez posła do Parlamentu Europejskiego Tomasza Porębę pod patronatem fundacji New Direction Dlaczego Region Karpat potrzebuje strategii makroregionalnej UE

4 Dlaczego Region Karpat potrzebuje strategii makroregionalnej UE Dlaczego Region Karpat potrzebuje strategii makroregionalnej UE Mimo że Karpaty, które jako obszar spełniają kryteria strategii makroregionalnych opisanych przez Komisję Europejską, nie są uwzględnione w żadnej z wielostronnych form współpracy Unii i pozostają w cieniu jej zainteresowania. A przecież większość państw Regionu Karpat jest państwami członkowskimi UE a większość problemów Karpat podlega politykom UE. To prawie 20 mln populacja dysponująca unikatowym, ale niewykorzystywanym potencjałem. Region Karpat potrzebuje natychmiastowych inwestycji transportowych, infrastrukturalnych, ekologicznych i wsparcia dla lokalnej przedsiębiorczości. Karpaty wymagają odrębnego programu europejskiego. Strategia makroregionalna byłaby odpowiedzią na główne potrzeby Karpat takie jak: ścisła współpraca w zakresie gospodarki wodnej i leśnej, poprawa jakości życia, walka z bezrobociem i wykluczeniem społecznym, wzmocnienie lokalnych gospodarek i społeczności, konserwacja dziedzictwa środowiskowego i kulturalnego ale także rozwój tradycyjnych gałęzi gospodarki, rolnictwa, turystyki oraz rozbudowę infrastruktury łączącej kraje Łuku Karpackiego. Byłaby również silnym impulsem do zrównoważonego i dynamicznego rozwoju tej części Europy oraz istotnym elementem poszukiwania nowego potencjał. Karpaty to spójny obszar, który wymaga szczególnej uwagi ze strony UE oraz skoordynowanego wsparcia w ramach polityki europejskiej. Harmonijny rozwój społeczno-gospodarczy na terenie całej Unii to przecież jeden z najważniejszych celów wspólnotowych. Po wieloletnich staraniach z mojej inicjatywy Parlament Europejski w Strasburgu po raz pierwszy w swojej historii debatował na temat rozwoju regionu Karpat. Mam nadzieję, że buł to początek naszej wspólnej drogi do opracowania strategii makroregionalnej dla Regionu Karpat. Przyjęcie przez Radę Europejską w październiku 2009 r. strategii europejskiej dla makroregionu Morza Bałtyckiego zapoczątkowało proces, dzięki któremu niektóre regiony europejskie zastosowały lub stosują instrument strategii makroregionalnych w odpowiedzi na problemy związane z harmonijnym i zrównoważonym rozwoje. Aktualnie w UE funkcjonują dwie inicjatywy makroregionalne: Strategia Bałtycka (8 państw UE, 85 mln mieszkańców) i Strategia Dunajska (8 państw UE i 6 z jej sąsiedztwa, 100 mln mieszkańców). Rozpoczęto również prace nad przygotowaniem strategii dla regionu adriatycko-jońskiego. Z koordynacji Unii Europejskiej oraz funduszy unijnych korzystają również członkowie programu operacyjnego Przestrzeń Alpejska (5 państw UE + Monako, Lichtenstein i Szwajcaria, 14 mln mieszkańców ) również aspirujący do opracowania strategii makroregionalnej. W UE trwają również starania o przygotowanie strategii na rzecz Morza Północnego i Kanału La Manche, oraz strategii na rzecz Morza Czarnego. Stanowisko Komisji Europejskiej, zgodnie z którym strategie makroregionalne powinny obecnie uwzględniać zasadę trzech nie : żadnych nowych uregulowań, żadnych nowych instytucji i żadnych nowych środków a z drugiej strony potrzeba zasady trzech tak : dla wspólnie uzgodnionego stosowania i kontroli istniejących uregulowań w makroregionie; dla tworzenia pod egidą organów Unii platformy, sieci lub klastru terytorialnego samorządów regionalnych i lokalnych oraz państw członkowskich, z udziałem zainteresowanych stron, dla uzgodnionego wykorzystywania istniejących zasobów finansowych Unii w celu opracowywania i wdrażania strategii makroregionalnych. Finansowanie strategii makroregionalnych dzisiaj i w przyszłości W obecnej perspektywie finansowej nie ma linii budżetowej bezpośrednio finansującej działania prowadzone w ramach strategii makroregionalnych. Finansowanie strategii sprowadza się do koordynacji istniejących programów. 4

5 Z punktu widzenia finansowych regulacji europejskich należy dążyć do zmiękczenia zasady "3 NIE", czyli nie dla instytucji, przepisów prawnych i finansowania i doprowadzić do komplementarności finansowania w ramach celu współpraca terytorialna. "Nie" dla finansowania oznacza "Nie" dla bezpośredniego finansowania. Komisja Europejska generuje jednak środki w ramach istniejących funduszy zarówno europejskich, narodowych jaki i regionalnych na rzecz zatwierdzonych już strategii makroregionalnych. W najbliższej perspektywie finansowej Komisja Europejska, poprzez zapisy w nowych regulacjach dla polityki spójności, zamierza zagwarantować efektywną koncentrację, koordynację oraz zbliżenie funduszy na rzecz państw członków-uczestników strategii makroregionalnych. Synergia Karpacka - wytyczne polityczne Region Karpat jest dla Unii Europejskiej obszarem ważnym strategicznie i wymaga odrębnego ujęcia w programach UE. Dlaczego? łączy kraje o trojakim statusie: członkowskie - Austria, Czechy, Polska, Słowacja, Węgry, Rumunia, potencjalnych krajów kandydackich - Serbia, Mołdawia, objęte Partnerstwem Wschodnim (ENP) - Ukraina, obejmuje najbiedniejsze tereny obecnej UE (w większości regiony konwergencji) problemy górskie Karpat nie są objęte żadną z wielostronnych form współpracy na środkowo-wschodniej flance Unii (takich jak Strategia Dunajska czy Synergia Czarnomorska) a przez to pozostaje w cieniu zainteresowania Unii. ponieważ Traktat Lizboński po raz pierwszy wskazuje na obszary górskie UE a Karpaty są jednym z dwóch najważniejszych europejskich regionów górskich ponieważ większość państw Regionu Karpat jest państwami członkowskimi UE ponieważ większość problemów Karpat podlega politykom UE ponieważ UE może ułatwić współpracę w regionie i lepiej skoordynować współpracę w ramach istniejących programów po ostatnim rozszerzeniu UE, Karpaty stały się jej wschodnią granicą, co podnosi znaczenie tego regionu i jego stabilności dla całej Wspólnoty region Karpat formalnie wypełnia wszelkie kryteria makroregionalnych strategii opisanych przez Komisję Europejską stanowi ważną część europejskiego dziedzictwa regionalnego z dużym potencjałem ludzkim, kulturowym i surowcowym obejmując najbiedniejsze i najbardziej zaniedbane regiony UE z prawie 20 mln populacją jest to spójny obszar, który wymaga szczególnej uwagi ze strony UE oraz skoordynowanego wsparcia w ramach polityki europejskiej Region Karpat posiada również, unikalny w skali europejskiej, potencjał wynikający z jego demograficznej, kulturowej, ekonomicznej i społecznej homogeniczności, która stanowi doskonałe pole do wprowadzania i testowania najnowszych rozwiązań z zakresu zarządzania rozwojem, zarówno w administracji, biznesie, jak i pozostałych dziedzinach życia społeczno-gospodarczego. Bogactwo regionu Karpackiego opiera się o niepowtarzalne zasoby przyrodnicze, które stwarzają możliwości dla rozwoju różnych form turystyk i surowcowe. Karpaty to: 8 państw w tym 5 państw członkowskich UE, prawie 20 mln mieszkańców, niemniej jednak rozbudowa i wzmocnienie potencjału Regionu Karpat wymaga natychmiastowych inwestycji transporto- Dlaczego Region Karpat potrzebuje strategii makroregionalnej UE 5

6 Dlaczego Region Karpat potrzebuje strategii makroregionalnej UE wych (budowa Via Carpathia), infrastrukturalnych, ekologicznych i wsparcia dla lokalnej przedsiębiorczości. Dlatego Karpaty potrzebują odrębnego programu europejskiego. Strategia makroregionalna pozwoliłaby na opracowanie europejskiego programu operacyjnego UE dla Regionu Karpat (jak w przypadku Dunaju czy Przestrzeni Alpejskiej) na koncentrację unijnych środków finansowych na danym obszarze realizację projektów flagowych np. z zakresu transportu, energetyki, ochrony środowiska wzmocnienie spójności terytorialnej, stymulowanie wzrostu gospodarczego i zrównoważonego rozwoju regionu poprawę zrównoważonego rozwoju Karpat w oparciu o jego bogate dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe bardziej efektywne wykorzystanie dostępnych zasobów wzmocnienie i udoskonalenie współpracy między krajami UE i krajami sąsiadującymi spoza UE Strategia makroregionalna byłaby odpowiedzią na główne potrzeby regionu Karpat takie jak: poprawa jakości życia, wzmocnienie lokalnych gospodarek i społeczności, konserwacja dziedzictwa środowiskowego i kulturalnego. Cele te byłyby osiągane poprzez realizacje i wdrażanie projektów z zakresu np. konserwacji i zrównoważonego użytkowania zasobów biologicznych, pielęgnowania różnorodności krajobrazowej, rozwoju planowania przestrzennego (transgraniczna infrastruktura transportowa, przemysłowa energetyczna, itd.) i środowiskowego (plany monitorowania i wczesnego ostrzegania przed katastrofami środowiskowymi takimi jak np. powodzie), zarządzania basenami wodnymi, terenami rolniczymi i leśnymi, wspierania rozwoju turystyki. Strategia makroregionalna ułatwiłaby inicjowanie transgranicznych działań w zakresie współpracy gospodarczej, naukowej, kulturalnej, oświatowej, turystycznej i ekologicznej. W celu ułatwienia realizacji przyszłych projektów w regionie Karpat, które odpowiadałyby szczególnym potrzebom tego regionu, należy opracować całościowy program obejmujący ten właśnie region w połączeniu ze skutecznym mechanizmem koordynacji istniejących instrumentów finansowych. Należy zwrócić także uwagę na fakt, że po ostatnim rozszerzeniu UE, Karpaty stały się jej wschodnią granicą, co podnosi znaczenie tego regionu i jego stabilności dla całej Wspólnoty. W swoim komunikacie odnośnie przyszłości polityki spójności, Komisja Europejska ogłosiła, że przeanalizuje możliwość projektowania i zarządzania programami nie tylko na poziomie państw i regionów, ale także na poziomie makroregionów. Region Karpat wypełnia wszelkie kryteria makroregionalnych strategii opisanych przez Komisję Europejską. Komisja Europejska w swoim dokumencie pod tytułem Strategie makroregionalne w Unii Europejskiej definiuje makroregion jako obszar łączący terytoria różnych państw i regionów powiązany wspólnymi cechami i problemami. Pojęcie regionu jest zdefiniowane funkcjonalnie, to znaczy może on przekraczać granice i łączyć terytoria o różnym statusie. Unia Europejska w nowej perspektywie finansowej powinna dążyć do integracji strumieni finansowych kierowanych do poszczególnych obszarów, dotyczy to także Karpat, gdzie obecnie realizuje się już wiele projektów za pieniądze wspólnotowe, ale często w sposób nieskoordynowany. Na miejscu istnieje już potencjał współpracy, który uwidacznia się w inicjatywach politycznych i praktycznych działaniach na różnych poziomach. 6

7 Konwencja Karpacka Kraje karpackie podejmują własne inicjatywy współpracy. W dniu 22 maja 2003 r. w Kijowie, Ministrowie Środowiska Republiki Czeskiej, Węgry, Polska, Rumunia, Serbia i Czarnogóra, Słowacja i Ukraina (brak w niej Mołdawii) podpisały Konwencję ramową o ochronie i zrównoważonym rozwoju Karpat (Konwencja Karpacka). Konwencja Karpacka zapewnia ramy dla współpracy, a także platformę dla kreowania wspólnej strategii na rzecz zrównoważonego rozwoju i dialogu między wszystkimi zainteresowanymi stronami. Celami konwencji są m.in. poprawa jakości życia, wzmocnienie lokalnych gospodarek i społeczności, konserwacja dziedzictwa środowiskowego i kulturalnego (art. 2). Cele te mają zostać zrealizowane poprzez m.in. konserwacje i zrównoważony użytkowanie zasobów biologicznych, pielęgnowanie różnorodności krajobrazowej, rozwój planowania przestrzennego (transgraniczna infrastruktura transportowa, przemysłowa energetyczna, itd.) i środowiskowego (plany monitorowania i wczesnego ostrzegania przed katastrofami środowiskowymi takimi jak np. powodzie), zarządzanie basenami wodnymi, terenami rolniczymi i leśnymi, wspieranie rozwoju turystyki, szerzenie wiedzy o regionie Karpat, jego historii, gospodarce, turystyce, itd maja 2011 r. w Bratysławie odbyło się trzecie spotkanie - konferencja międzynarodowa - państw sygnatariuszy Konwencji Karpackiej, na której dyskutowano o możliwości nawiązania współpracy z UE oraz państwami sygnatariuszami Konwencji Alpejskiej. Kraje karpackie opracowują ogólną strategię dla całej przestrzeni Karpat w ramach Konwencji Karpackiej. Praca ta oparta jest na raporcie pod tytułem Wizje i strategie w regionie Karpat (VASICA), który stanowi pierwszy międzynarodowy dokument odnośnie planowania przestrzennego dla całego regionu Karpat. Jest on rezultatem projektu zrealizowanego z funduszy UE ramach programu INTER- REG IIIB CADSES Projekt Karpacki. Strategia karpacka jest obecnie rozwijana przez Grupę Roboczą ds. Planowania przestrzennego Konwencji Karpackiej, w konsultacji z władzami regionalnymi w regionie. Problemy Karpat wymienione w raporcie VASICA: porzucanie ziemi i duże migracje ludności w związku z brakiem perspektyw zawodowych w regionie, deforestacja, nadmierne zanieczyszczenie środowiska, nadmierna eksploatacja zasobów naturalnych, niedobory infrastrukturalne. Zapewnienie stabilności społecznej i gospodarczej w tym regionie oraz w regionach z nim sąsiadujących jest kwestią kluczową z punktu widzenie Konwencji Karpackiej. Euroregion Karpacki Euroregion Karpacki został powołany do życia 14 lutego 1993 r. w Debreczynie na Węgrzech, gdzie przedstawiciele władz lokalnych Polski, Słowacji, Węgier i Ukrainy podpisali porozumienie o utworzeniu Związku Międzyregionalnego Euroregion Karpacki oraz ministrowie spraw zagranicznych Polski, Ukrainy i Węgier udzielili poparcia tej inicjatywie podpisując Deklarację o współpracy Społeczności Zamieszkujących Obszar Euroregionu Karpackiego. W 1997 r. członkiem Euroregionu została także Rumunia. Główną przesłanką utworzenia Euroregionu Karpackiego było inicjowanie i koordynowanie działań w zakresie promocji współpracy gospodarczej, naukowej, kulturalnej, oświatowej, turystycznej i ekologicznej. Większość wpływów do budżetu Euroregionu pochodzi ze składek członków Euroregionu. Euroregion Karpacki obejmuje po stronie polskiej 180 gmin z dwóch województw: małopolskiego i podkarpackiego o łącznej powierzchni km² zamieszkanej przez tys. osób. Dlaczego Region Karpat potrzebuje strategii makroregionalnej UE 7

8 Dlaczego Region Karpat potrzebuje strategii makroregionalnej UE Karpaty w dotychczasowych programach finansowych UE - Projekt Karpacki Projekt Karpacki był współfinansowany przez UE w ramach Programu Inicjatywy Wspólnotowej Współpracy Transnarodowej: CADSES INTERREG w okresie programowania Celem Projektu Karpackiego było poprawa zrównoważonego rozwoju Karpat w oparciu o jego bogate dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe. 18 partnerów z 10 krajów do pracowało nad zharmonizowaniem danych i map odnośnie Karpat oraz opracowaniem analiz, zaleceń i wspólnej koncepcji, które obejmowałyby swoim zakresem kwestie Konwencji Karpackiej (bioróżnorodność i dziedzictwo przyrodnicze dziedzictwo kulturowe, zrównoważony rozwoju obszarów wiejskich, rolnictwa i leśnictwa; zrównoważony rozwoju transportu, infrastruktury, przemysłu i energii, zrównoważona turystyka i planowanie przestrzenne), jak również posłużyłyby do realizacji działań pilotażowych na wybrane tematy (np. zrównoważonej turystyki). Projekt Karpacki doprowadziły do sformułowania opracowania pod tytułem: Wizje i strategie w regionie Karpat (VASICA). Jego głównym celem zagwarantowanie dalszego wsparcia dla Karpat, jako regionu skoncentrowanym na zrównoważonym wzroście gospodarczym, rozwoju społecznym oraz środowiskowym, w kolejnym okresie programowania UE Cel ten należy osiągnąć poprzez opracowanie pełnoprawnego programu Wizji rozwoju Karpat, który bazowałby na przykładzie udanego programu realizowanego właśnie w regionie Alp ( Wizja rozwoju Alp ). Jednym z podstawowych wniosków VASICA było wezwanie do ustanowienia mechanizmu finansowego Obszar Karpaty w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej, w oparciu o sukces tego przedsięwzięcia w regionie Alp. Karpaty a Strategia Dunajska Konwencja Karpacka obejmuje istotną część Dunaju i jego dopływów, co najmniej 80% wód Karpat spływa do Dunaju. Wielosektorowe podejście i kluczowe elementy Konwencji Karpackiej (współpraca w różnych dziedzinach takich jak turystyka, transport, dziedzictwo kulturowe), znalazły także odbicie w Strategii Dunajskiej. Synergia ta jest odzwierciedlona w planie działań przygotowanym przez Komisję Europejską, mającym na celu realizację założeń Strategii Dunajskiej, gdzie wątek Karpat pojawia się wielokrotnie m.in. w kontekście m.in. ochrony środowiska (kopalnie w Karpatach i ich wpływ na wody Dunaju), zarządzania przestrzennego współzależnych od siebie obszarów rzecznych i górskich. Zapisy te mogą zniechęcić do opracowania oddzielnej strategii dla Karpat, dlatego ważne jest, aby znaleźć cechy szczególne, które uzasadnią konieczność przeprowadzenia akcji UE skupiającej się wyłącznie na tym regionie. Ważne jest, by impuls do podjęcia Inicjatywy Karpackiej wyszedł od rządów państw zainteresowanych - Inicjatywa ma mieć charakter terytorialnie pogłębionej współpracy państw, bo tylko wtedy (w związku z tym, że łączy ona państwa członkowskie i pozostające obecnie poza Unią) realnie będzie ona miała gwarancję powodzenia, nie chodzi tu o transgraniczną współpracę regionalną, ale o projekt unijny wychodzący na przeciw potrzebom grupy państw członkowskich. Strategia dla regionu adriatycko jońskiego zostaną przeforsowane przez prezydencje: włoską i grecką. Przymiarki do jej opracowania rozpoczęły się już w maju 2011 roku na poziomie Komitetu Regionów. 8

9 Karpaty a przestrzeń Alpejska liczba państw Porównanie: Region Karpat i Region Alp Karpaty 5 państw UE + 2 sąsiadujące Karpaty są drugim europejskim łańcuchem górskim, obszarem bardziej zaludnionym niż Alpy obejmującym w większości regiony konwergencji. Alpy 8: 5 UE + Monako, Lichtenstein i Szwajcaria przestrzeń 190,000 km 2 190,959 km 2 liczba mieszkańców 20 mln 14 mln Stanowisko KE ws. strategii makroregionalnej dla Regionu Karpat KE jest otwarta na nowe inicjatywy. Odnosząc się do nowych strategii komisarz Hahn powiedział: Istniejące strategie stanowią użyteczną lekcję dla potencjalnych nowych makroregionów. Przed podjęciem jakiejkolwiek nowej strategii, należy starannie rozważyć, jakie są jej cele, jaką wartość dodaną może ona wnieść, oraz w jaki sposób można byłoby zdobyć na nią środki. niemniej jednak Uwagi po nieoficjalnej rozmowie z przedstawicielem KE W przekonaniu KE (informacje nieoficjalne) na tym etapie nie ma realnych szans na uwzględnienie Strategii dla Regionu Karpat w przyszłej perspektywie finansowej, ponieważ: jest zbyt mała: mało państw członkowskich UE (5 państwa), mały obszar, mało problemów państwa sojuszu podkarpackiego nie identyfikują konkretnych problemów, na których chciałyby skoncentrować swoją współpracę zdaniem KE państwa Konwencji Karpackiej nie realizują i nie współfinansują konkretnych projektów geograficznie częściowo pokrywa się z regionem objętym strategią naddunajską, a w filarze środowiskowym uwzględniono działania objęte Konwencja Karpacka brak jest rownież konsekwentnej kampanii na rzecz przedstawienia Karpat jako części Unii Europejskiej spełniającej warunki makroregionu; KE nie dostała żadnego bodźca od Rady, żadnego wniosku o przygotowanie projektu czy oficjalnego stanowiska Przedstawiciele KE, którzy brali udział w spotkaniach Konwencji Karpackiej oceniają projekt utworzenia strategii makroregionalnej dla regionu Karpat jako bardzo luźny, a działania zainteresowanych państw członkowskich na forum Rady za daleko niewystarczające. Zdaniem KE Konwencja Karpacka jest zbyt mało konkretna (brak konkretnych projektów) a w zamian bardzo polityczna. Konwencja Karpacka jako konwencja ramowa, określa ogólne cele polityczne, które promują zintegrowane podejście do ochrony przyrodniczego i kulturowego dziedzictwa Karpat. Konwencja nie ustanawia konkretnych zobowiązań, lecz zaprasza strony do współpracy na rzecz wdrażania uzgodnionych w niej zasad. Zdaniem KE projekt utworzenia strategii makroregionalnej pozostaje w sferze politycznych życzeń a nie konkretnych działań. KE nie przygotuje ani nie zajmie oficjalnego stanowiska w sprawie strategii makroregionalnej dla regionu Karpat bez wniosku Rady. Zdaniem KE państwa członkowskie i tak nie do końca wykorzystują swoje fundusze strukturalne, które mogą zostać wykorzystane na finansowanie działań i projektów w ramach strategii makroregionalnych. Dlaczego Region Karpat potrzebuje strategii makroregionalnej UE 9

10 Dlaczego Region Karpat potrzebuje strategii makroregionalnej UE Zdaniem KE Konwencja Karpacka powinna przyjąć inny wymiar i koncentrować się na realizacji konkretnych projektów i rozwiązywaniu konkretnych problemów a nie deklaracjach politycznych. Stanowisko Prezydencji litewskiej ws. strategii makroregionalnej dla Regionu Karpat Prezydencja litewska, której jednym z głównych priorytetów są strategie makroregionalne poinformowała nas, iż rząd polski - ani żaden inny rząd Regionu Karpackiego - nigdy nie podniósł kwestii strategii makroregionalnej dla Regionu Karpat na żadnym z posiedzeń grup roboczych ds. makroregionów. Takie postulaty pojawiają się natomiast ze strony rządów zainteresowanych utworzeniem strategii dla Alp. Co musimy robić? zaangażować się politycznie i uczynić z tej strategii priorytet na wszystkich możliwych szczeblach i we wszystkich możliwych obszarach polityki zmobilizować rządy do podjęcia inicjatyw na posiedzeniach Rady Europejskiej intensywne lobbować w tej sprawie na forum UE, poczynając od szczebla ministerialnego/krajowego poprzez regionalny i lokalny skupić się na ograniczonej liczbie priorytetów i problemach charakterystycznych dla regionu Karpat; wg Komisji Europejskiej państwa sojuszu podkarpackiego nie identyfikują konkretnych problemów, na których chciałyby skoncentrować swoją współpracę zdaniem Komisji Europejskiej państwa Konwencji Karpackiej nie realizują i nie współfinansują konkretnych projektów Impuls do ustanowienia Strategii makroregionalnej UE na rzecz Regionu Karpat musi wyjść od rządów zainteresowanych państw. Inicjatywa musi mieć charakter pogłębionej współpracy terytorialnej zaangażowanych państw, tylko wtedy (w związku z tym, że łączy ona państwa członkowskie i sąsiadujące UE -państwa poza Unią) inicjatywa będzie miała realnie szanse na powodzenie. Nie chodzi tutaj o transgraniczną współpracę regionalną, ale o realizację projektów wychodzących naprzeciw potrzebom państw członkowskich Regionu Karpat. Fundacja Nowy Kierunek otrzymuje srodki finansowe z Parlamentu Europejskiego, a także co jest wymagane, zabiega o dodatkowe źródła finansowania. Poglądy i opinie prezentowane w tej publikacji nie koniecznie odzwierciedlają stanowisko PE. 1 0

11

12