Organizacje społeczne zebrane na konferencji na temat praw człowieka w Hadze wzywają do działania! Wszyscy różni, ale równi

Transkrypt

1 Organizacje społeczne zebrane na konferencji na temat praw człowieka w Hadze wzywają do działania! Wszyscy różni, ale równi My, przedstawicielki i przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego oraz uczestniczki i uczestnicy międzynarodowej konferencji na temat praw człowieka i procesu ICPD Beyond 2014 (1) (Haga, 7-10 lipca 2013 r.), reprezentujący różne grupy społeczne z całego świata, z zadowoleniem przyjmujemy konstruktywny i obiecujący ton Międzynarodowej konferencji. W tym samym duchu powtarzamy nasze wezwanie do rządów i agend międzynarodowych, aby zaangażowały się w działania służące pełnej realizacji praw seksualnych i reprodukcyjnych dla wszystkich. W kontekście trwającego obecnie przeglądu Programu Działania Konferencji Kairskiej (ICPD) z 1994 r. popieramy zapisy Deklaracji przyjętej na Światowym Forum Młodzieży, które odbyło się w grudniu 2012 r. na Bali (Indonezja). Dokument ten ma u swoich podstaw wynikające z praw człowieka zasady niedyskryminacji, równości i uczestnictwa. Potwierdzamy także deklaracje (2) składane przez przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego w ramach Przeglądu Operacyjnego ICPD, identyfikujące dalsze działania oraz nowe problemy, którymi należy się zająć przy uwzględnieniu perspektywy prawnoczłowieczej w ramach bieżących działań rozwojowych oraz polityki rozwojowej po 2015 r. Apelujemy do Rządów, aby przestrzegały wszystkich zobowiązań w zakresie praw człowieka, zawartych w Programie Działania ICPD, w tym odnoszących się do praw seksualnych i reprodukcyjnych. Wzywamy rządy i agencje międzynarodowe, aby odnowiły swoje zobowiązanie do realizacji programu ICPD, którego podstawą są uniwersalne, niepodzielne i współzależne prawa człowieka. Poszanowanie, ochrona, promocja i realizacja praw i zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego jako praw człowieka oznacza realizację potrzeb i praw wszystkich ludzi szczególnie kobiet, nastolatków, osób o różnorodnej tożsamości seksualnej i płciowej, autochtonów, osób z niepełnosprawnościami, osób żyjących z HIV, osób świadczących usługi seksualne, Romów, Afroamerykanów, dalitów i osób żyjących w ubóstwie na terenach wiejskich. Apelujemy do rządów i agencji międzynarodowych o promowanie równości poprzez zwalczanie w społeczeństwie nierówności strukturalnych, które ograniczają możliwości korzystania z praw seksualnych i reprodukcyjnych; o zniesienie barier w dostępności, akceptowalności i jakości rzetelnej i zintegrowanej wiedzy na temat zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego dla wszystkich oraz o dopilnowanie, aby wszystkie odpowiedzialne strony przestrzegały zasad szacunku, ochrony, promocji i realizacji praw seksualnych i reprodukcyjnych dla wszystkich. Należy przede wszystkim skupić się na uświadomieniu ludziom, że ich prawa seksualne i reprodukcyjne są prawami człowieka i że mają prawo domagać się ich przestrzegania. Równość

2 Wzywamy rządy do eliminacji przyczyn strukturalnych nierówności w odniesieniu do seksualności i reprodukcji, co z kolei zmniejszy marginalizację wielu grup społecznych. Te nierówności są głęboko zakorzenione w podziałach płciowych i patriarchalnej potrzebie kontroli nad ciałami i seksualnością kobiet i dziewcząt. Rządy powinny wyeliminować dyskryminujące i szkodliwe praktyki, takie jak wczesne i wymuszone małżeństwa, rytualne okaleczanie kobiecych genitaliów, przymusowa sterylizacja i antykoncepcja. Działania te krzywdzą kobiety i dziewczynki i utrwalają nierówności. Rządy muszą zwalczać je ze wzmożoną siłą, koncentrując się na ludziach młodych, a szczególnie nastolatkach, których potrzeby i prawa są często ignorowane. Wzywamy rządy do podjęcia wszystkich niezbędnych kroków w celu wyeliminowania nierówności, stygmatyzacji, dyskryminacji i przemocy umotywowanej przekonaniem na temat seksualności, orientacji seksualnej, statusu zdrowotnego, płci kulturowej, sprawności, tożsamości czy ekspresji płciowej danej osoby. Wzywamy także do realizacji pełni praw człowieka poprzez: uchylenie lub korektę dyskryminujących przepisów; zapewnienie dostępu do dokumentacji prawnej odpowiadającej tożsamości płciowej; zapewnienie niezbędnych świadczeń z zakresu zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz wdrażanie programów edukacji publicznej wychodzących poza nierówne normy seksualne i płciowe i promujących równość płci, szacunek dla różnorodności i praw człowieka. Wzywamy rządy do podjęcia natychmiastowych działań w celu eliminacji kryminalizacji i kar za konsensualne praktyki seksualne, decyzje reprodukcyjne i ekspresję płciową, gdyż naruszają one prawa człowieka i prowadzą do negatywnych skutków zdrowotnych i rozwojowych. Wzywamy do większej mobilizacji w walce z wykorzystywaniem seksualnym i niewolnictwem, jednocześnie apelujemy o uznanie świadczenia usług seksualnych za pełnoprawną pracę zarobkową oraz o przestrzeganie prawa osób świadczących takie usługi do ochrony przeciwko szkodliwym warunkom i wyzyskowi oraz do eliminacji stygmatyzacji, dyskryminacji i przemocy. Dostępność, akceptowalność i jakość świadczeń Rządy powinny dążyć do likwidacji socjoekonomicznych i kulturowych przeszkód dla realizacji praw seksualnych i reprodukcyjnych. Oznacza to konieczność przeglądu i reformy polityk makroekonomicznych, które umacniają nierówności i naruszenia praw człowieka, a także ograniczają dostępność, akceptowalność i jakość świadczeń z zakresu zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego. Konieczne jest również wyeliminowanie przeszkód w dostępie do świadczeń z zakresu zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, szczególnie dla grup marginalizowanych. Rządy powinny poświęcić więcej uwagi problemowi ubóstwa wśród kobiet i dziewcząt, a także braku dostępu o wysokiej jakości świadczeń i innych zasobów, takich jak edukacja. Należy także skupić się na nierównej i dyskryminującej dynamice władzy, która wzmacnia stereotypy i normy płciowe, a także przyzwala na przemoc ze względu na płeć. Rządy powinny wyeliminować przepisy i polityki ograniczające dostęp do świadczeń i

3 informacji z zakresu zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, w tym wymogi uzyskania zgody lub powiadomienia rodziców, opiekunów lub współmałżonka, a także przepisy kryminalizujące lub w inny sposób ograniczające dostępność świadczeń bezpiecznego przerywania ciąży i opieki postaborcyjnej dla kobiet i dziewcząt. Wzywamy rządy i agencje do zagwarantowania dostępu do pełnego, przystępnego i zintegrowanego pakietu świadczeń, informacji i edukacji z zakresu zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, wolnego od stygmatyzacji, dyskryminacji i przemocy oraz uwzględniającego prawo do prywatności, wyrażenia zgody lub sprzeciwu, a także poufności. Świadczenia te powinny być ucieleśnieniem idei realizacji potrzeb z zakresu zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego dla wszystkich. Świadczenia te powinny też zawierać w sobie jak najszerszą gamę środków antykoncepcyjnych, w tym antykoncepcję awaryjną, prezerwatywy damskie i męskie oraz inne środki, świadczenia bezpiecznej i legalnej aborcji, wysokiej jakości opiekę w przypadku komplikacji po zabiegu aborcji w niebezpiecznych warunkach, pomoc wyszkolonych położnych, pomoc położniczą w nagłych wypadkach, badanie i leczenie infekcji przenoszonych drogą płciową w tym prewencję, opiekę i leczenie HIV, a także zapobieganie i leczenie niepłodności. Świadczenia winny być przystępne cenowo, dostępne i wolne od przymusu. Powinny one spełniać możliwie najwyższe standardy jakości, zgodnie z międzynarodowymi normami i wytycznymi oraz być akceptowalne dla ludności, do której są skierowane. Wzywamy rządy do: zapewnienia przyjaznych młodzieży świadczeń z zakresu zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem nastolatków/nastolatek, promocji i ochrony praw seksualnych młodych ludzi jako ich praw człowieka; uznania, że młodzi ludzie mają prawo autonomicznie decydować o swoim ciele, przyjemności i pragnieniach; umożliwienia i zagwarantowania realnego udziału młodych osób w kształtowaniu polityki oraz do usunięcia przeszkód prawnych, politycznych i regulacyjnych utrudniających młodzieży korzystanie z ich praw. Rządy winny zagwarantować młodym ludziom dostęp do wyczerpującej, dostosowanej do wieku, opartej na faktach naukowych edukacji seksualnej poprzez udostępnianie rzetelnych naukowo i pozbawionych elementów oceny programów nauczania w warunkach formalnych i nieformalnych. Rozwiązaniom powinny towarzyszyć wspierające działania i ramy prawne oraz mechanizmy szkoleń, nadzoru oraz kontroli pracy nauczycieli, przygotowane w porozumieniu z młodzieżą, która powinna także być aktywnie zaangażowana w projektowanie, wdrażane, monitorowanie i ewaluację programów edukacji seksualnej. Odpowiedzialność Wzywamy wszystkich decydentów do zapewnienia odpowiedzialności państw i instytucji za realizację praw seksualnych i reprodukcyjnych. Odpowiedzialność jest kluczowa dla promocji i ochrony praw człowieka oraz zapewnienia wysokiej jakości świadczeń. Konieczna jest nie tylko przejrzystość, ale też realny udział różnych grup społecznych i społeczeństwa obywatelskiego, a także skuteczne i niezależne instytucje, mechanizmy składania skarg i ubiegania się o zadośćuczynienie w przypadku naruszenia praw. Należy wzmocnić krajowe, regionalne i międzynarodowe mechanizmy praw człowieka, aby zagwarantować ich

4 przestrzeganie. Aby prawa były przestrzegane ludzie muszą być ich świadomi w odniesieniu do zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego i mieć przestrzeń, aby domagać się ich poszanowania. Wzywamy rządy, darczyńców i agencje do zidentyfikowania przypadków nieprzestrzegania praw oraz do wyeliminowania takich sytuacji poprzez skuteczne planowanie, odpowiednie środki oraz regularny monitoring, ewaluację, przeglądy i nadzór, z uwzględnieniem pełnego udziału organizacji kobiecych i młodzieżowych oraz organizacji działających na rzecz osób, których prawa seksualne i reprodukcyjne są najbardziej zagrożone. Niemal 20 lat temu przedstawiciele rządów państw z całego świata zebrali się, aby złożyć obietnicę wobec siebie samych i swoich obywateli - że seksualność i reprodukcja przestaną w końcu być przedmiotem uprzedzeń, bigoterii i wstydu. Od tamtej pory poczyniono duże postępy, ale trzeba zrobić jeszcze o wiele więcej nim będziemy mogli powiedzieć, że obietnica została zrealizowana. Powolny postęp jest skutkiem nieprzywiązywania dostatecznej uwagi do kwestii praw człowieka jako podstawy dla prawa, polityki i programów. Czas najwyższy zmienić to raz na zawsze i umieścić prawa człowieka w centralnym punkcie realizacji programu ICPD, abyśmy byli/były w stanie korzystać z naszego zdrowia i praw seksualnych i reprodukcyjnych bez względu na to, kim jesteśmy lub gdzie mieszkamy i abyśmy wszyscy mogli/ły naprawdę celebrować różnice między nami, ciesząc się jednocześnie równością i przynależnością do rodziny ludzkiej. (1)Proces ICPD Beyond 2014 to przegląd osiągnięć w realizacji Programu Działania przyjętego na Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju w Kairze w 1994r r. oraz kilkuletni proces konsultacyjny zmierzających do opracowania ram polityki ludnościoworozwojowej na dalsze lata. (2) Deklaracje na podstawie konsultacji ze społeczeństwem obywatelskim: Afryka: Od Akry do ICPD Beyond Rekomendacje afrykańskich organizacji i młodzieży, Azja i Pacyfik: Wezwanie do działania z Kuala Lumpur, Karaiby: Deklaracja z Ocho Rios, Europa Środkowa i Wschodnia: Warszawskie wezwanie do działania

5 Ameryka Łacińska: Compromiso de Montevideo