PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ SPOŁECZNO-TECHNICZNY. Instytut Pedagogiki PROGRAM KSZTAŁCENIA. Nazwa kierunku studiów PEDAGOGIKA

Transkrypt

1 PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ SPOŁECZNO-TECHNICZNY Instytut Pedagogiki PROGRAM KSZTAŁCENIA Nazwa kierunku studiów PEDAGOGIKA Kod kierunku studiów PED_SS/SN_2012_2015 Autorzy programu: prof. nadzw. dr hab. Jan Grzesiak przewodniczący zespołu dr Paweł Trzos dr Jadwiga Knotowicz dr Marianna Styczyńska dr Mariusz Jabłoński dr Józef Nawrocki Data opracowania:

2 1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA KIERUNKU STUDIÓW 1.1. Podstawowe informacje Poziom kształcenia Profil kształcenia Forma studiów Liczba semestrów 6 Tytuł zawodowy uzyskiwany przez absolwenta Obszar kształcenia Dziedzina nauki Dyscyplina naukowa studia pierwszego stopnia ogólnoakademicki stacjonarne/niestacjonarne licencjat nauki humanistyczne i nauki społeczne nauki humanistyczne i nauki społeczne pedagogika 1.2. Koncepcja kształcenia Zakłada się, że kształcenie na kierunku Pedagogika będzie ukierunkowane na kształcenie studentów przygotowujących się do pracy w zawodzie nauczyciela. W związku z tym w planie studiów wyróżnione zostały trzy specjalności: 1) edukacja wczesnoszkolna z edukacją przedszkolną, 2) edukacja wczesnoszkolna z edukacją biblioteczną, 3) edukacja wczesnoszkolna z terapią pedagogiczną. Liczba godzin ogółem w planie studiów została określona na poziomie 1800 godzin (pierwsza specjalność) lub 1980 (druga i trzecia specjalność) w czasie 6 semestrów z łączną liczbą 180 punktów ECTS. Ponadto studenci mają możliwość wyboru dodatkowego/fakultatywnego/ modułu kształcenia pod nazwą język angielski dla dzieci w wymiarze 420 godzin dydaktycznych. Kształcenie na studiach pierwszego stopnia obejmuje wyłącznie przygotowanie do wykonywania zawodu nauczyciela w przedszkolach i na I szczeblu szkoły podstawowej w klasach I-III). Przygotowanie do wykonywania zawodu nauczyciela na studiach obejmuje obowiązkowe przygotowanie w zakresie: 1) merytorycznym do nauczania pierwszego przedmiotu (prowadzenia zajęć), 2) psychologiczno-pedagogicznym, 3) dydaktycznym (metodycznym). Na tej podstawie w planie studiów zostały wyróżnione moduły przedmiotowe: - moduł kształcenia ogólnego, - moduł kształcenia podstawowego, - moduł kształcenie kierunkowego, - moduł kształcenia specjalnościowego, a ponadto wymieniony wyżej dodatkowy/fakultatywny moduł przedmiotów język angielski dla dzieci. Tak więc przygotowanie do wykonywania zawodu nauczyciela na studiach może zostać poszerzone o przygotowanie do nauczania kolejnego przedmiotu, czyli języka angielskiego (w przedszkolu oraz w klasach I-III). Jest to zgodne z wymaganiami określonymi standardami kształcenia nauczycieli (rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17. stycznia 2012 r.). Realizacja modułu przygotowania w zakresie psychologiczno-psychologicznym i metodycznym będzie rozłożona w czasie przez 5 semestrów, przy czym kształcenie metodyczne zostanie poprzedzone modułem przedmiotów merytorycznych w ramach których studenci będą nabywać kompetencje merytoryczne niezbędne do prowadzenie w wszystkich zajęć określonych planami nauczania w szkole podstawowej na szczeblu klas początkowych. Natomiast kształcenie w zakresie modułu języka angielskiego - podejmowane przez studentów, którzy zamierzają uzyskać przygotowanie do nauczania więcej niż jednego przedmiotu będzie realizowane równolegle z realizacją modułu metodycznego oraz po jego zakończeniu (także w semestrze VI). Zgodnie ze standardami kształcenia nauczycieli - przygotowanie merytoryczne do wykonywania zawodu nauczyciela w przedszkolu (edukacja przedszkolna) oraz do nauczania w klasach I - III szkoły podstawowej (I etap edukacyjny) jest realizowane na studiach w zakresie pedagogiki zapewniających przygotowanie do pracy w obszarze edukacji elementarnej, których efekty kształcenia uwzględniają nabycie podstawowej wiedzy i umiejętności z zakresu języka polskiego, matematyki oraz przyrody (w tym umiejętności tworzenia tekstów, prowadzenia rozumowań matematycznych, ilustracji zjawisk przyrody za pomocą doświadczeń). Nabycie tych kompetencji jest warunkiem przystąpienia do przygotowania dydaktycznego do realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego i podstawy programowej kształcenia ogólnego dla I etapu edukacyjnego. Kształcenie obejmuje jednoczesne przygotowanie do wykonywania zawodu nauczyciela w przedszkolu oraz do nauczania w klasach I - III szkoły podstawowej.

3 Ważnym elementem przygotowania studentów do pracy w zawodzie nauczyciela jest posiadanie kompetencji w zakresie diagnozowania uczniów oraz projektowania dydaktycznego. W tym celu w planie studiów zostały wyodrębnione przedmioty: diagnostyka psychopedagogiczna, podstawy badań pedagogicznych oraz projektowanie dydaktyczne i neomedia w edukacji dzieci. Natomiast pisanie prac dyplomowych zostanie rozłożone w czasie na 3 semestry począwszy od semestru czwartego, po opanowaniu kompetencji niezbędnych w ramach przedmiotu podstawy badań pedagogicznych. Zgodnie z wymaganiami określonymi standardami kształcenia nauczycieli, przygotowanie do wykonywania zawodu nauczyciela na studiach może zostać poszerzone o przygotowanie do nauczania kolejnego przedmiotu, czyli języka angielskiego (w przedszkolu oraz w klasach I-III). Natomiast absolwenci specjalności 3) nabywają dodatkowe kompetencje do prowadzenia zajęć terapeutycznych dla dzieci, a absolwenci specjalności 2) nabywają dodatkowe kompetencje do pracy w bibliotekach w zakresie obsługi księgozbioru dla dzieci. W procesie kształtowania koncepcji kształcenia na kierunku pedagogika uczestniczyli zarówno interesariusze wewnętrzni, jak i zewnętrzni. Wyrazem tego są spotkania władz Instytutu Pedagogiki, prowadzącego ten kierunek studiów, ze wszystkim pracownikami Instytutu, w celu omawiania aktualnych wyzwań i problemów związanych z założeniami programu, realizacją procesu dydaktycznego. Istotny głos w sprawie programów poszczególnych przedmiotów mieli również przedstawiciele studentów zwłaszcza studentów ostatniego roku studiów, którzy w toku studiów mieli wiele okazji do ewaluacji i autoewaluacji procesu kształcenia nauczycielskiego w strukturze Instytutu Uczelni. W dużej mierze na ukształtowanie koncepcji mieli również nauczyciele praktycy, a zwłaszcza ci, którzy pozostają w ścisłej współpracy w roli opiekunów nad studentami w czasie odbywanych przez nich praktyk pedagogicznych. W celu większego zaangażowania interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych w proces kształtowania koncepcji kształcenia na kierunkach studiów prowadzonych przez Wydział Społeczno-Techniczny PWSZ w Koninie, w dniu 13 grudnia 2011 r. Rada Wydziału powołała, w formie uchwały, rady programowe dla poszczególnych kierunków studiów, w tym dla kierunku Pedagogika. W skład rady weszli nauczyciele akademiccy, studenci oraz przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego oraz dyrektorów szkół i przedszkoli. Pierwsze spotkanie członków rady programowej odbyło się w marcu 2012 roku. W toku odbywanych studiów studenci Instytutu mają zapewnione dobre warunki do uczestnictwa w ruchu naukowym i samorządowym między innymi w formie koła naukowego, imprez artystycznych działalności wolontaryjnej w środowisku lokalnym, a także do doskonalenia swoich predyspozycji muzycznych poprzez uczestnictwo w chórze uczelnianym. Instytut Pedagogiki jest organizatorem konkursów oraz konferencji naukowych i metodycznych z udziałem studentów oraz nauczycieli. Powyższe formy umożliwiają studentom upowszechnianie własnych osiągnięć w formie publikacji w wydawnictwach Uczelni. Specyfika założeń koncepcji kształcenia na kierunku Pedagogika wynika z wieloletnich doświadczeń wyniesionych z realizacji kształcenia nauczycielskiego w PWSZ we współpracy z innymi ośrodkami kształcenia i doskonalenia nauczycieli. Ponadto pozytywne opinie o kompetencjach absolwentów utwierdziły w dążeniu do doskonalszych rozwiązań programowych i organizacyjnych. Zatrudnialność absolwentów była bardzo wysoka w latach , w ostatnich latach ma tendencję spadkową ze względu na sytuację demograficzną oraz rozmiary kształcenia elementarnego w regionie. Przedstawiona koncepcja kształcenia zapewnia pełną drożność kształcenia na studiach 2. stopnia na kierunku Pedagogika o profilu ogólno akademickim. Przeprowadzona analiza wskazuje na spójność efektów kształcenia z treściami kształcenia. Można jednak optymalizować dalsze działania nad podwyższaniem skuteczności metod dydaktycznych z nasileniem na szerszy wymiar aktywności studentów w studiowaniu źródeł bibliograficznych, zwłaszcza z dziedziny teorii i metodyki kształtowania elementarnych kompetencji dzieci w toku ich edukacji w przedszkolu oraz w klasach I III szkoły podstawowej. W Instytucie Pedagogiki PWSZ w Koninie czynione są dość skuteczne działania dostosowujące efekty kształcenia do oczekiwań rynku pracy. Wynika to z faktu, że proces kształcenia nauczycieli jest podporządkowany oczekiwaniom społecznym na zasadzie powszechności niezależnie od środowiska szkoły czy przedszkola. Specyfika warunków materialnych tych placówek determinuje pracę nauczycieli, jednakże pod tym kątem ukierunkowane jest kształtowanie podstawowych kompetencji nauczycielskich, o których wyżej mowa.

4 2. ZAKŁADANE EFEKTY KSZTAŁCENIA 2.1. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia Kierunek studiów pedagogika należy do obszarów kształcenia w zakresie nauk humanistycznych i społecznych. Przedmiot badań pedagogiki jest umiejscowiony zarówno w obszarze idei (ideały, normy, powinności), jak i praktyk społecznych. Pedagogika jako nauka o wychowaniu i kształceniu łączy dwie perspektywy: humanistyczną, koncentrującą się na istocie wychowania, nauczania i uczenia się oraz społeczną, dotyczącą środowisk wychowawczych, systemów instytucji oświatowych i opiekuńczych, ich funkcji i znaczenia w rozwoju człowieka. Pedagogika zajmuje się rozumieniem tego, jak ludzie rozwijają się, uczą w ciągu całego życia oraz krytyczną analizą istoty wiedzy i rozumienia w wymiarze ich jednostkowych i społecznych konsekwencji. Pedagogika obejmuje analizy procesów edukacyjnych, systemów i podejść oraz ich kulturowych, społecznych, politycznych, historycznych i ekonomicznych kontekstów. Na tej podstawie kierunek Pedagogika w PWSZ umiejscowiony jest w dwóch obszarach kształcenia tj. nauki humanistyczne oraz nauki społeczne Ogólne efekty kształcenia Absolwent studiów pierwszego stopnia na kierunku Pedagogika wykazuje się: Po zakończeniu kształcenia na studiach 1. stopnia absolwent jest praktycznie przygotowany do realizowania zadań w zawodzie nauczyciela (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych). Z tego względu : 1) posiada wiedzę psychologiczną i pedagogiczną pozwalającą na rozumienie procesów rozwoju, socjalizacji, wychowania i nauczania - uczenia się; 2) posiada wiedzę z zakresu dydaktyki i szczegółowej metodyki działalności pedagogicznej, popartą doświadczeniem w jej praktycznym wykorzystywaniu; 3) posiada umiejętności i kompetencje niezbędne do kompleksowej realizacji dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły, w tym do samodzielnego przygotowania i dostosowania programu nauczania do potrzeb i możliwości uczniów; 4) wykazuje umiejętność uczenia się i doskonalenia własnego warsztatu pedagogicznego z wykorzystaniem nowoczesnych środków i metod pozyskiwania, organizowania i przetwarzania informacji i materiałów; 5) umiejętnie komunikuje się przy użyciu różnych technik, zarówno z osobami będącymi podmiotami działalności pedagogicznej, jak i z innymi osobami współdziałającymi w procesie dydaktyczno-wychowawczym oraz specjalistami wspierającymi ten proces; 6) charakteryzuje się wrażliwością etyczną, empatią, otwartością, refleksyjnością oraz postawami prospołecznymi i poczuciem odpowiedzialności. 3. PROGRAM STUDIÓW 3.1. Liczba semestrów i punktów ECTS Liczba semestrów 6 Liczba punktów ECTS konieczna dla uzyskania kwalifikacji pierwszego stopnia Moduły kształcenia 1 (* moduł/przedmiot do wyboru lub forma zajęć do wyboru). W rubryce ECTS liczba na końcu wskazuje liczbę punktów do uzyskania w kontaktach z nauczycielem akademickim Moduł kształcenia ogólnego Lp. Przedmiot Kod przedmiotu ECTS SS/SN 1. Język obcy* JO_SS_2012_2013 8/ Media i technologie informacyjne MTI_SS_2012_ Wychowanie fizyczne* WF_SS_2012_2013 2/ Przedmiot do wyboru* PDW_SS_2014_ Zakładane efekty kształcenia dla poszczególnych przedmiotów są ujmowane bezpośrednio w sylabusach tych przedmiotów.

5 Moduł kształcenia podstawowego 1. Filozofia FIL_SS_2012_ Socjologia edukacji SE_SS_2012_ Pedagogika ogólna PED_SS_2012_ Psychologia ogólna PSO_SS_2012_ Psychologia rozwojowo-wychowawcza PRW_SS_2012_ Elementy psychologii klinicznej EPK_SS_2013_ Moduł kształcenia kierunkowego 1. Biomedyczne podst. rozwoju i wychowania BMPR_SS_2012_ Elementy historii edukacji EHE_SS_2012_ Dydaktyka ogólna DYDO_SS_2012_ Podstawy wychowania i opieki POiW_SS_2012_ Pedagogika społeczna PEDS_SS_2014_ Podstawy badań pedagogicznych PBP_SS_2013_ Diagnostyka psychopedagogiczna DP_SS_2013_ Seminarium dyplomowe* SD_SS_2013_ Emisja głosu i komunikowanie się EGiK_SS_2012_ Bezpieczeństwo i podstawy prawne w edukacji BPPE_SS_2014_ Elementy pedeutologii ELPE_SS_2014_ Moduł kształcenia specjalnościowego Moduł przygotowania merytorycznego nauczyciela dzieci 1. Zabawy i gry w rozwoju dzieci ZiG_SS_2012_ Podstawy edukacji językowo-literackiej dziecka PEJ_SS_2012_ Podstawy edukacji matematycznej dziecka PEM_SS_2012_ Podstawy edukacji przyrodniczej dziecka PEP_SS_2012_ Śpiew i gra na instrumencie szkolnym SiG_SS_2012_ Techniki i formy wyrazu plastycznego TiFWP_SS_2012_ Formy aktywności technicznej dziecka FAT_SS_2012_ Podstawy wychowania fizycznego dziecka PWF_SS_2012_ Moduł przygotowania metodycznego nauczyciela dzieci* 1. Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna PPiW_SS_2012_ Teoria i metodyka edukacji elementarnej dziecka (synteza) TiMEED_SS_2013_ Metodyka edukacji polonistycznej MEPO_SS_2013_ Metodyka edukacji przyrodniczej MEPR_SS_2013_ Metodyka edukacji matematycznej MEMA_SS_2013_ Metodyka edukacji muzycznej MEMU_SS_2013_ Metodyka edukacji plastycznej MEPL_SS_2013_ Metodyka prowadzenia zajęć technicznych i komputerowych MPZTiK_SS_2013_ Metodyka wychowania fizycznego i edukacji zdrowotnej MWF_SS_2013_ Projektowanie dydaktyczne i neomedia w edukacji dzieci PRODY_SS_2014_ Profilaktyka i terapia w edukacji dzieci PiTwED_SS_2014_ Edukacja pozalekcyjna i pozaszkolna dziecka EDPO_SS_2014_ Zajęcia warsztatowe do wyboru* (2): - gimnastyka korekcyjna dziecka - wspomaganie i wspieranie dziecka w ZW_SS_2014_

6 kontakcie z domem rodzinnym - indywidualizacja w edukacji dzieci - terapia dziecka - wprowadzanie dziecka w świat wartości 14. Chór (zaj. wspólne - międzykierunkowe) CH_SS_2012_ Praktyka pedagogiczna* (opis w p;unkcie 3.3). PR_SS_2012_