Mapy ryzyka systemu zaopatrzenia w wodę miasta Płocka

Transkrypt

1 Mapy ryzyka systemu zaopatrzenia w wodę miasta Płocka 27 Stanisław Biedugnis, Mariusz Smolarkiewicz, Paweł Podwójci, Andrzej Czapczuk Politechnika Warszawska. Wstęp W artykule zawartym w niniejszej zbiorczej publikacji pt. Mapy ryzyka funkcjonowania rozległych systemów technicznych przedstawiono idę stosowania i rozpowszechniania technicznych map ryzyka. W niniejszym opracowaniu przedstawiony został przykład zastosowania niniejszych map dla systemu zaopatrzenia w wodę miasta Płocka. 2. Sieć wodociągowa Miasta Płocka Materiały badawcze dostarczone przez przedsiębiorstwo Wodociągi Płockie Sp. z o.o. zostały wykorzystane do przygotowania praktycznej mapy ryzyka. Dla celów lepszego przedstawienia wyników pracy w procesie tworzenia cząstkowych praktycznych map ryzyka wykorzystano trzy fragmenty sieci wodociągowej miasta Płocka o nazwach: F-, F-2 i F Forma prezentacji wyników Na wstępie pkt. 3 artykułu należy zauważyć, że zaprezentowane w pracy wyniki tabelaryczne zostały przedstawione tylko w formie fragmentarycznej. Takie podejście podyktowane było chęcią zachowania przejrzystości opracowania. Natomiast mapy ryzyka zostały przedstawione w dwojaki sposób: w postaci wykresów, w postaci wizualnych map.

2 59 58 L=6,32m L=45,57m L=3,42m L=49,20m L=26,98m 56 6 L=8,58m 55 L=9,99m L=9,47m 62 L=5,88m L=6,66m L=0,23m 53 L=0,03m L=39,50m 67 L=68,96m 52 3 L=39,89m L=44,08m L=35,70m L=78,38m 5 64 L=9,20m 68 L=20,44m L=39,76m 32 L=4,49m 33 L=4,82m L=29,04m 29 L=24,96m 34 L=2,42m 35 L=2,98m L=0,45m L=,50m 27 L=27,43m 48 L=0,65m 24 L=35,84m L=0,95m L=2,68m 26 L=7,78m L=25,07m L=7,84m 46 L=2,55m 42 L=32,m 4 L=3,88m L=36,90m L=2,88m L=,38m L=30,25m L=52,09m 44 L=35,77m L=5,26m L=7,02m L=3,44m 2 L=26,9m 23 L=36,06m 6 L=35,5m L=55,25m L=0,0m L=0,99m L=2,7m 8 4 L=52,58m L=29,83m 9 20 L=3,4m L=5,56m 22 L=20,02m L=43,55m 3 L=97,68m 2 L=0,45m L=0,55m 2 5 L=4,48m L=23,25m L=48,74m L=4,32m 0 L=2,84m L=5,80m L=,33m 8 L=2,65m 7 Rys.. Położenie analizowanych trzech fragmentów sieci wodociągowej: F-,F-2,F-3; źródło: Wojtaś, 2002 Fig.. Location of three analyzed parts of water network: F-,F-2,F Rys. 2. Fragment sieci wodociągowej Płocka: F-; źródło: Wojtaś, 2002 Fig. 2. Part F- of Płock water network

3 ` L=48,5m L=8,59m L=3,33m L=55,48m L=95,72m L=78,2m L=9,53m L=9,50m L=26,62m L=43,0m L=4,05m L=7,9m L=47,57m L=58,34m L=89,02m L=39,99m L=6,42m L=38,93m L=30,84m L=5,5m L=8,2m L=50,7m L=6,58m L=5,62m L=56,67m L=28,20m L=5,45m L=66,6m L=22,97m L=60,26m L=99,27m L=2,33m L=49,37m L=64,80m L=4,49m L=50,70m L=37,3m L=5,68m L=53,23m L=23,45m L=2,42m L=57,03m Rys. 3. Fragment sieci wodociągowej Płocka: F-2; źródło: Wojtaś, 2002 Fig. 3. Part F-2 of Płock water network L=49,86m L=3,3m L=43,92m L=85,75m L=89,59m L=9,95m L=0,64m L=39,3m L=5,84m L=6,36m L=5,36m L=23,9m L=3,34m L=90,87m L=23,57m L=44,5m L=26,43m L=32,86m L=8,76m L=30,72m L=3,34m L=25,37m L=22,2m L=8,49m L=2,60m L=2,75m 80 L=3,77m L=4,05m L=33,34m L=32,25m L=3,79m L=20,03m L=2,09m L=5,29m L=76,25m L=56,59m L=34,36m L=34,49m L=56,63m L=9,28m L=4,9m L=34,20m L=35,07m L=3,80m L=8,98m L=35,5m L=3,40m L=32,7m L=8,88m L=30,7m L=6,60m L=,6m L=5,24m L=5,95m L=9,69m L=38,95m L=,4m L=9,6m L=5,45m L=5,70m L=8,37m L=8,5m L=23,57m L=2,52m L=20,2m L=4,95m L=42,88m L=9,2m L=23,34m L=9,06m L=4,74m L=8,3m L=27,38m L=3,45m L=5,27m L=4,87m L=25,48m L=4,40m L=6,26m L=9,35m L=5,82m L=8,89m Rys. 4. Fragment sieci wodociągowej Płocka: F-3; źródło: Wojtaś, 2002 Fig. 4. Part F-3 of Płock water network

4 skutek [PLN] Dwoistość form map ryzyka podyktowana była podejściem innych autorów do omawianego zagadnienia. Część autorów - szczególnie tych, którzy odnoszą się do map ryzyka w ujęciu eksperckim, w swoich rozważaniach stosuje mapy ryzyka w postaci wykresów i matrycy sygnalizacji świetlnej. Natomiast autorzy, którzy w swoich rozważaniach stosują mapy ryzyka do zarządzania bezpieczeństwem, używają formy wizualnych map. W artykule wyniki przedstawiono w postaci trzech wariantów obliczeniowych: fragment F-, fragment F-2, fragment F-3. Każdy z wariantów przedstawiony został w postaci wyników: tabelarycznych (fragment tabeli wyników obliczeniowych), wykresów mapy ryzyka i wizualnej mapy ryzyka. 4. Wyniki obliczeń map ryzyka fragmentu F Pęknięcie bądź złamanie Uszkodzenie na łączach Uszkodzenie korozyjne Uszkodzenie na zbrojeniu Uszkodzenie hydrantu przeciwpożarowego Inne nie sklasyfikowane uszkodzenia prawdopodobieństwo [%] Rys. 5. Wykres mapy ryzyka. Fragment F-; źródło: materiały własne Fig. 5. Chart of risk map. Part F-

5 Typ opisywanego elementu Wysokość n.p.m., m Ciśnienie piezomet., m Ciśnienie, m To, h, h - Tabela. Wyniki tabelaryczne. Fragment F-; źródło: materiały własne Table. Tabulated results. Part F- Lp. Nr ID K g Tpb, d Ton, h 5 Węzeł 7,23 203,36 86,3 0,9976 0, , Węzeł 7,23 203,36 86,3 0,9976 0, , Węzeł 7,23 203,36 86,3 0,9976 0, , Węzeł 7,23 203,36 86,3 0,9976 0, , Węzeł 7,23 203,36 86,3 0,9976 0, , Węzeł 7,23 203,36 86,3 0,9976 0, , Węzeł 7,23 203,36 86,3 0,9976 0, , Węzeł 7,23 203,36 86,3 0,9967 0, , Węzeł 7,23 203,36 86,3 0,9976 0, , Węzeł 7,03 203,36 86,33 0,9976 0, , Węzeł 7,03 203,36 86,33 0,9976 0, , Węzeł 7,03 203,36 86,33 0,9976 0, , Węzeł 7,03 203,36 86,33 0,9976 0, , Węzeł 7,03 203,36 86,33 0,9948 0, , Węzeł 07,73 203,36 95,63 0,9976 0, , Węzeł 02,47 66,86 64,39 0,9976 0, , Węzeł 02,26 66,86 64,6 0,9976 0, , Węzeł 03,39 66,87 63,48 0,9976 0, , Węzeł 02,47 66,86 64,39 0,9976 0, , Węzeł 03,39 66,87 63,48 0,9976 0, , Węzeł 02,47 66,86 64,39 0,9976 0, , Węzeł 02,47 66,86 64,39 0,9976 0, , Węzeł 07,73 203,36 95,63 0,9965 0, , Węzeł 02,26 66,86 64,6 0,9976 0, , Węzeł 02,26 66,86 64,6 0,9976 0, , Węzeł 02,47 66,86 64,39 0,9976 0, , Węzeł 03,39 66,87 63,48 0,9976 0, , Węzeł 02,26 66,86 64,6 0,9976 0, , Węzeł 02,47 66,86 64,39 0,9976 0, , Węzeł 02,47 66,86 64,39 0,9976 0, , Węzeł 02,47 66,86 64,39 0,9973 0, , Węzeł 02,26 66,86 64,6 0,9976 0, , Węzeł 7,23 203,36 86,3 0,9976 0, ,0208

6 Skutek [PLN] L=6,32m L=45,57m L=3,42m L=49,20m L=26,98m 56 6 L=8,58m 55 L=9,99m L=9,47m 62 L=5,88m L=6,66m L=0,23m 53 L=0,03m L=39,50m 67 L=68,96m 52 3 L=39,89m L=44,08m L=35,70m L=78,38m 5 L=9,20m L=20,44m L=39,76m 32 L=4,49m 33 L=4,82m L=29,04m 29 L=24,96m 34 L=2,42m 35 L=2,98m L=0,45m L=,50m 27 L=27,43m 48 L=0,65m 24 L=35,84m L=0,95m L=2,68m 26 L=7,78m L=25,07m L=7,84m 46 L=2,55m 42 L=32,m 4 L=3,88m L=36,90m L=2,88m L=,38m L=30,25m L=52,09m 44 L=35,77m L=5,26m L=7,02m L=3,44m 2 L=26,9m 23 L=36,06m 6 L=35,5m L=55,25m L=0,0m L=0,99m L=2,7m 8 4 L=52,58m L=29,83m 9 20 L=3,4m L=5,56m 22 L=20,02m L=43,55m 3 L=97,68m 2 L=0,45m L=0,55m 2 5 L=4,48m L=23,25m L=48,74m L=4,32m 0 L=2,84m L=5,80m L=,33m 8 L=2,65m 7 Prawdopodobieństwo [%] Rys. 6. Matryca sygnalizacji świetlnej fragment F-; źródło: materiały własne Fig. 6. Light signalling matrix part F Rys. 7. Wizualna mapa ryzyka fragment F-; źródło: materiały własne Fig. 7. Visual risk map part F-

7 Typ opisywanego elementu Wysokość n.p.m., m Ciśnienie piezomet., m Ciśnienie, m To, h, h - 5. Wyniki obliczeń map ryzyka fragmentu F-2 Tabela 2. Wyniki tabelaryczne fragment F-2; źródło: materiały własne Table 2. Tabulated results. Part F-2 Lp. Nr ID K g Tpb, d Ton, h 2 Węzeł 6,63 97,56 80,93 0,9976 0, , Węzeł 02,07 6,06 58,99 0,9976 0, , Węzeł 0,86 6,06 59,2 0,9967 0, , Węzeł 02,07 6,06 58,99 0,9976 0, , Węzeł 02,99 6,07 58,08 0,9976 0, , Węzeł 02,07 6,06 58,99 0,9976 0, , Węzeł 02,07 6,06 58,99 0,9976 0, , Węzeł 0,86 6,06 59,2 0,9967 0, , Węzeł 7,83 98,56 80,73 0,9976 0, , Węzeł 6,63 97,56 80,93 0,9976 0, , Węzeł 6,63 97,56 80,93 0,9976 0, , Węzeł 6,63 97,56 80,93 0,9976 0, , Węzeł 6,63 97,56 80,93 0,9976 0, , Węzeł 6,63 97,56 80,93 0,9948 0, , Węzeł 07,33 97,56 90,23 0,9976 0, , Węzeł 02,07 6,06 58,99 0,9976 0, , Węzeł 0,86 6,06 59,2 0,9967 0, , Węzeł 02,99 6,07 58,08 0,9976 0, , Węzeł 02,07 6,06 58,99 0,9976 0, , Węzeł 02,99 6,07 58,08 0,9948 0, , Węzeł 02,07 6,06 58,99 0,9976 0, , Węzeł 02,07 6,06 58,99 0,9976 0, , Węzeł 07,33 97,56 90,23 0,9965 0, , Węzeł 0,86 6,06 59,2 0,9976 0, , Węzeł 0,86 6,06 59,2 0,9976 0, , Węzeł 02,07 6,06 58,99 0,9976 0, , Węzeł 02,99 6,07 58,08 0,9967 0, , Węzeł 0,86 6,06 59,2 0,9967 0, , Węzeł 02,07 6,06 58,99 0,9976 0, , Węzeł 02,07 6,06 58,99 0,9976 0, , Węzeł 02,07 6,06 58,99 0,9948 0, , Węzeł 0,86 6,06 59,2 0,9976 0, , Węzeł 6,63 97,56 80,93 0,9976 0, ,0208

8 Skutek [PLN] skutek [PLN] Pęknięcie bądź złamanie Uszkodzenie na łączach Uszkodzenie korozyjne Uszkodzenie na zbrojeniu Uszkodzenie hydrantu przeciwpożarowego Inne nie sklasyfikowane uszkodzenia prawdopodobieństwo [%] Rys. 8. Wykres mapy ryzyka fragment F-2; źródło: materiały własne Fig. 8. Chart of risk map. Part F-2 Prawdopodobieństwo [%] Rys. 9. Matryca sygnalizacji świetlnej fragment F-2; źródło: materiały własne Fig. 9. Light signalling matrix part F-2

9 skutek [PLN] 6 L=95,72m 5 L=78,2m L=55,48m 7 4 L=9,53m L=3,33m 9 L=9,50m 3 L=48,5m L=8,59m 2 L=26,62m L=43,0m L=89,02m L=99,27m L=4,05m 2 L=7,9m L=60,26m 4 L=47,57m L=58,34m 6 L=39,99m L=30,84m L=22,97m L=6,42m L=38,93m L=5,5m 4 L=2,33m 40 L=66,6m 30 L=49,37m L=8,2m L=6,58m L=5,45m L=64,80m L=50,7m L=5,68m L=37,3m L=2,42m 32 L=23,45m L=53,23m L=50,70m L=4,49m L=57,03m L=5,62m L=28,20m 26 ` L=56,67m Rys. 0. Wizualna mapa ryzyka fragment F-2; źródło: materiały własne Fig. 0. Visual risk map part F-2 4. Wyniki obliczeń map ryzyka fragmentu F Pęknięcie bądź złamanie Uszkodzenie na łączach Uszkodzenie korozyjne Uszkodzenie na zbrojeniu Uszkodzenie hydrantu przeciwpożarowego Inne nie sklasyfikowane uszkodzenia prawdopodobieństwo [%] Rys.. Wykres mapy ryzyka fragment F-3; źródło: materiały własne Fig.. Chart of risk map. Part F-3

10 Typ opisywanego elementu Wysokość n.p.m., m Ciśnienie piezomet., m Ciśnienie, m To, h, h - Tabela 3. Wyniki tabelaryczne fragment F-3; źródło: materiały własne Table 3. Tabulated results. Part F-3 Lp. Nr ID K g Tpb, d Ton, h 7 Węzeł 4,05 93,26 79,2 0,9976 0, , Węzeł 99,49 56,76 57,27 0,9948 0, , Węzeł 99,28 56,76 57,48 0,9976 0, , Węzeł 99,49 56,76 57,27 0,9976 0, , Węzeł 00,4 56,77 56,36 0,9965 0, , Węzeł 99,49 56,76 57,27 0,9976 0, , Węzeł 99,49 56,76 57,27 0,9976 0, , Węzeł 99,28 56,76 57,48 0,9967 0, , Węzeł 5,25 94,26 79,0 0,9976 0, , Węzeł 4,05 93,26 79,2 0,9976 0, , Węzeł 4,05 93,26 79,2 0,9976 0, , Węzeł 4,05 93,26 79,2 0,9976 0, , Węzeł 4,05 93,26 79,2 0,9976 0, , Węzeł 4,05 93,26 79,2 0,9948 0, , Węzeł 04,75 93,26 88,5 0,9976 0, , Węzeł 99,49 56,76 57,27 0,9976 0, , Węzeł 99,28 56,76 57,48 0,9976 0, , Węzeł 00,4 56,77 56,36 0,9976 0, , Węzeł 99,49 56,76 57,27 0,9976 0, , Węzeł 00,4 56,77 56,36 0,9948 0, , Węzeł 99,49 56,76 57,27 0,9976 0, , Węzeł 99,49 56,76 57,27 0,9976 0, , Węzeł 04,75 93,26 88,5 0,9965 0, , Węzeł 99,28 56,76 57,48 0,9976 0, , Węzeł 99,28 56,76 57,48 0,9976 0, , Węzeł 99,49 56,76 57,27 0,9976 0, , Węzeł 00,4 56,77 56,36 0,9967 0, , Węzeł 99,28 56,76 57,48 0,9976 0, , Węzeł 99,49 56,76 57,27 0,9976 0, , Węzeł 99,49 56,76 57,27 0,9976 0, , Węzeł 99,49 56,76 57,27 0,9948 0, , Węzeł 99,28 56,76 57,48 0,9976 0, , Węzeł 4,05 93,26 79,2 0,9976 0, ,0208

11 Skutek [PLN] L=26,43m 7 8 L=32,86m 9 L=44,5m L=30,72m 20 L=8,76m L=3,34m 23 L=25,37m L=23,57m 24 L=22,2m 5 77 L=2,60m L=8,49m 79 L=3,77m L=2,75m L=4,05m 80 L=76,25m L=90,87m 26 L=5,29m 27 4 L=2,09m 28 L=3,34m 76 L=20,03m L=3,40m L=20,2m L=35,5m 32 L=3,79m L=23,9m 75 L=35,07m L=8,98m L=32,7m 30 2 L=5,36m L=4,95m L=3,80m L=6,36m L=0,64m L=39,3m L=32,25m 37 L=30,7m L=6,60m L=,6m 0 36 L=9,95m L=5,84m L=34,20m L=4,9m L=8,88m L=34,36m L=56,59m 6 L=42,88m L=9,28m L=56,63m L=33,34m 42 L=34,49m L=9,2m L=9,6m L=,4m L=89,59m L=5,70m L=5,45m 57 L=23,34m L=6,26m L=9,35m L=5,82m L=8,89m L=4,87m L=25,48m L=4,40m L=38,95m L=9,06m L=27,38m L=3,45m L=5,27m 5 69 L=23,57m L=2,52m L=8,5m L=4,74m L=8,3m L=8,37m L=9,69m L=85,75m 47 4 L=43,92m 3 L=5,95m 48 L=5,24m L=3,3m 49 2 L=49,86m Prawdopodobieństwo [%] Rys. 2. Matrycy sygnalizacji świetlnej fragment F-3; źródło: materiały własne Fig. 2. Light signalling matrix part F-3 Rys. 3. Wizualna mapa ryzyka fragment F-3; źródło: materiały własne Fig. 3. Visual risk map part F-3

12 5. Podsumowanie Na wstępie należy zauważyć, że wykonane w artykule mapy ryzyka są mapami cząstkowymi, obejmującymi w swojej strukturze nie wszystkie kluczowe elementy systemu zaopatrzenia w wodę i oparte na wybranych sześciu wskaźnikach eksperckich oceny. W artykule oparto się na sześciu wskaźnikach oceny eksperckiej, którym przyporządkowano prawdopodobieństwa ich występowania oraz koszty skutków wywoływanych przez te wskaźniki (ryzyka techniczne). Wskaźniki te to: możliwość pęknięcia bądź złamanie, możliwość uszkodzenie na łączach, możliwość uszkodzenia korozyjnego przewodów wodociągowych, możliwość uszkodzenie na zbrojeniu, możliwość uszkodzenia hydrantu przeciwpożarowego, inne możliwości uszkodzeń nie sklasyfikowane w powyższych wskaźnikach. W pracy oparto się także na podstawowych wskaźnikach niezawodnościowych systemu zaopatrzenia w wodę, które przedstawiono w postaci tabelarycznej. Wskaźniki te to: wskaźniki gotowości K g, parametr strumienia uszkodzeń. W przypadku zwyczajnego strumienia wskaźnik ten pokrywa się ze wskaźnikiem intensywności strumienia uszkodzeń =, średni czas bezawaryjnej pracy T pb [d], średni czas odnowy T o [h], średni czas oczekiwania na naprawę T on [h], intensywność odnowy [h - ]. Analiza podstawowych wskaźników niezawodnościowych systemu zaopatrzenia w wodę wykazała, że istnieją w zbiorze wszystkich przewodów wodociągowych takie przewody, których poziom niezawodności w sposób diametralny odbiega od pozostałych tabele 4 6.

13 Typ opisywanego elementu Wysokość n.p.m., m Ciśnienie piezomet., m Ciśnienie, m To, h, h - Typ opisywanego elementu Wysokość n.p.m., m Ciśnienie piezomet., m Ciśnienie, m To, h, h - Tabela 4. Wyniki tabelaryczne. Fragment F-; źródło: materiały własne Table 4. Tabulated results. Part F- Lp. Nr ID K g Tpb, d Ton, h 8 20 Węzeł 7,23 203,36 86,3 0,9967 0, , Węzeł 7,03 203,36 86,33 0,9948 0, , Węzeł 07,73 203,36 95,63 0,9965 0, , Węzeł 02,47 66,86 64,39 0,9973 0, ,0208 Tabela 5. Wyniki tabelaryczne. Fragment F-2; źródło: materiały własne Table 5. Tabulated results. Part F-2 Lp. Nr ID K g Tpb, d Ton, h 3 8 Węzeł 0,86 6,06 59,2 0,9967 0, , Węzeł 0,86 6,06 59,2 0,9967 0, , Węzeł 6,63 97,56 80,93 0,9948 0, , Węzeł 0,86 6,06 59,2 0,9967 0, , Węzeł 02,99 6,07 58,08 0,9948 0, , Węzeł 07,33 97,56 90,23 0,9965 0, , Węzeł 02,99 6,07 58,08 0,9967 0, , Węzeł 0,86 6,06 59,2 0,9967 0, , Węzeł 02,07 6,06 58,99 0,9948 0, ,0208

14 Typ opisywanego elementu Wysokość n.p.m., m Ciśnienie piezomet., m Ciśnienie, m To, h, h - Tabela 6. Wyniki tabelaryczne. Fragment F-3; źródło: materiały własne Table 6. Tabulated results. Part F-3 Lp. Nr ID K g Tpb, d Ton, h 2 6 Węzeł 99,49 56,76 57,27 0,9948 0, , Węzeł 00,4 56,77 56,36 0,9965 0, , Węzeł 99,28 56,76 57,48 0,9967 0, , Węzeł 4,05 93,26 79,2 0,9948 0, , Węzeł 00,4 56,77 56,36 0,9948 0, , Węzeł 04,75 93,26 88,5 0,9965 0, , Węzeł 00,4 56,77 56,36 0,9967 0, , Węzeł 99,49 56,76 57,27 0,9948 0, ,0208 Zebrane dodatkowe informacje o opisanych powyżej przewodach wodociągowych pozwalają sądzić że: są to przewody wykonane z innych materiałów niż okoliczne przewody sieci wodociągowej, co oznacza, że jako odmienny element systemu są bardziej awaryjne, są to przewody wodociągowe, które w czasie dotychczasowej eksploatacji podlegały cyklicznym i częstym naprawom, co oznacza, że znajdują się w niekorzystnym położeniu technicznym (poprzez niekorzystne położenie techniczne rozumiemy takie położenie przewodów wodociągowych, gdzie następuje intensywne oddziaływanie czynników niekorzystnych, np.: agresywne wody gruntowe, czy prądy błądzące). Analizy wykonanych w pracy map ryzyka wykazały, że przyjęte w pracy wskaźniki eksperckie (ryzyka techniczne) w pełni nie opisały zagrożeń technicznych działających na system zaopatrzenia w wodę. Pozwalają jednak sądzić że: ryzyka techniczne bezpośrednio związane z siecią wodociągową wywołują zagrożenia o dość dużej częstotliwości i umiarkowanych skutkach finansowych, poziom ryzyka zaistnienia awarii, uszkodzenia systemu zaopatrzenia w wodę, maleje wraz z oddalaniem się do kluczowych, integralnych elementów systemu takich jak: pompownie, pompownie strefowe, zbiorniki wyrównawcze,

15 w pierścieniach sieci wodociągowej o zwartym kształcie istnieje zwiększenie poziomu ryzyka technicznego zaistnienia awarii. Wynika to ze zwiększenia gęstości występowania armatury technicznej na omawianym obszarze, przewody wodociągowe o większych średnicach wywołują wzrost poziomu ryzyka technicznego zaistnienia awarii. Spowodowane jest to zwiększonym kosztem usuwania skutków awarii tego typu przewodów wodociągowych, sieci pierścieniowe w stosunku do sieci rozgałęzionych charakteryzują się niższym poziomem ryzyka technicznego zaistnienia awarii, przyczyną czego jest konstrukcja tych systemów, czułość mapy ryzyka bezpośrednio wpływa na możliwość merytorycznej oceny otrzymanych wyników. Literatura. Aven T.: Reliability and Risk Analysis. London and New York, Elsevier Denczew S.: Organizacyjne, techniczno-technologiczne oraz ekonomiczne możliwości usprawnienia zjawiska uszkodzenie usunięcie w procesie eksploatacji układów wodociągowych. Gaz, woda i technika sanitarna, nr 9/ Denczew S.: Wstępna analiza niezawodności zaopatrzenia w wodę m. st. Warszawy. Gaz, Woda i Technika Sanitarna nr 7/99, Warszawa. 4. Denczew S.: Organizacja i zarządzanie infrastrukturą komunalną w ujęciu systemowym. Wydawnictwo SGSP, Warszawa Jaźwiński J., Ważyńska-Fiok K.: Bezpieczeństwo systemów. Wydawnictwo Naukowe, Warszawa Opychał L.: Metoda analizy i oceny ryzyka awarii opracowana dla polskich budowli hydrotechnicznych. Instytut MiGW, Warszawa Szopa T.: Podstawy modelowania bezpieczeństwa. W materiałach z VI Symp. Bezpieczeństwa Systemów, Kiekrz Wieczysty A., Lubowiecka T., Iwanejko R.: Niezawodność człowieka w biotechnicznym systemie zaopatrzenia w wodę. Materiały III Międzynarodowej (XV Krajowej) Konferencji Naukowo-Technicznej Zaopatrzenie w wodę miast i wsi, Poznań 998, s. 9 2.