Najnowsze Akty Prawne Grudzień 2016

Transkrypt

1 Najnowsze Akty Prawne Grudzień Briefing note Grudzień 2016 Najnowsze Akty Prawne Grudzień 2016 Niniejszy informator legislacyjny prezentuje wybrane zmiany w polskim prawie; nie jest jednak kompleksowym przeglądem wszystkich zagadnień, którymi mogliby być Państwo zainteresowani. Nie stanowi on też porady ani opinii prawnej. Jeżeli chcieliby Państwo uzyskać poradę prawną lub wyjaśnić jakąkolwiek kwestię w nim zawartą, prosimy o skontaktowanie się z obsługującym Państwa prawnikiem Clifford Chance. Niniejszy informator legislacyjny jest rozsyłany bezpłatnie. Mogą go Państwo przesyłać, powielać lub cytować wyłącznie wewnątrz Państwa spółki lub grupy spółek. Nie może on jednak bez naszej wcześniejszej pisemnej zgody zostać udostępniony w całości ani w części osobom trzecim. Jeżeli nie życzą sobie Państwo otrzymywać kolejnych informatorów legislacyjnych od Clifford Chance, prosimy o wysłanie takiej informacji na adres: magda.sawadro@cliffordchance.com Clifford Chance, Janicka, Krużewski, Namiotkiewicz i wspólnicy sp. k. 2016

2 2 Najnowsze Akty Prawne Grudzień 2016 Nowe Prawo. W ostatnim wydaniu Biuletynu Legislacyjnego przedstawiliśmy zmiany dotyczące następujących aktów prawnych: Ustawa z dnia 30 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw została opublikowana w Dzienniku Ustaw 9 grudnia 2016 r., pod poz.1997 i wejdzie w życie, co do zasady 60 dni od daty ogłoszenia; Ustawa z dnia 21 października 2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi - została opublikowana w Dzienniku Ustaw 29 listopada 2016 r., pod poz.1920 i weszła w życie, co do zasady 14 grudnia 2016 r. 1. Ustawa z dnia 30 listopada 2016 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw 8 grudnia 2016 r. opublikowano nowelizację ustawy Prawo energetyczne, która jest konsekwencją uznania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (wyrok z 10 września 2015 r. w sprawie C-36/14) niezgodności dotychczasowych rozwiązań w zakresie taryf na gaz z regulacjami unijnymi ujętymi w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z 13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylającej dyrektywę 2003/55/WE (Dz. Urz. UE L 211 z , s. 94). Ustawa wprowadza przepis przewidujący zwolnienie przedsiębiorstw energetycznych posiadających koncesję na obrót paliwami gazowymi lub koncesję na obrót gazem ziemnym z zagranicą i prowadzących działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży paliw gazowych z obowiązku przedkładania taryfy do zatwierdzenia przez Prezesa URE, przy czym ma się to odbywać stopniowo. Ustawa przewiduje następujący harmonogram wycofywania obowiązku zatwierdzania taryf dla obrotu gazem ziemnym: w dniu wejścia w życie projektowanej ustawy zostaną zwolnione przedsiębiorstwa obrotu w zakresie sprzedaży: na rynku hurtowym; w punkcie wirtualnym (w tym na giełdzie towarowej); sprężonym gazem ziemnym CNG; skroplonym gazem ziemnym LNG; w trybie przetargów, aukcji i zamówień publicznych w rozumieniu przepisów o zamówieniach publicznych; z dniem 1 października 2017 r. zostaną zwolnione przedsiębiorstwa obrotu dostarczające gaz do wszystkich odbiorców końcowych, z wyjątkiem odbiorców w gospodarstwach domowych; z dniem 1 stycznia 2024 r. zostaną zwolnione przedsiębiorstwa dostarczające gaz ziemny do odbiorców w gospodarstwach domowych. W zakresie umów sprzedaży paliw gazowych, które nie określają ceny lub sposobu określania ceny paliwa gazowego a odwołują się jedynie do ceny określonej w taryfie, po wprowadzeniu powyższych zmian przedsiębiorstwa energetyczne zobowiązane będą przesłać odbiorcom projekty zmian takich umów oraz poinformować o prawie do ich wypowiedzenia. Ponadto ustawa wprowadza zmiany do ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych w zakresie regulacji dotyczących Narodowego Celu Wskaźnikowego ("NCW"), tj. m.in. w zakresie rocznego odroczenia (tj. do dnia 1 stycznia 2018 r.) obowiązku spełnienia przez biokomponenty kryterium ograniczenia emisji gazów cieplarnianych na poziomie 50%, pozostawiając poziom ww. ograniczenia na rok 2017 w dotychczasowej wysokości. Część przepisów ustawy weszła w życie 9 grudnia 2016 roku, natomiast pozostałe przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2017 roku, z wyjątkiem zmiany art. 28b ust. 2 ustawy o biokomponentach dotyczącego kryterium ograniczenia emisji gazów

3 Najnowsze Akty Prawne Grudzień cieplarnianych w przypadku biokomponentów wytworzonych w instalacjach, których produkcja została rozpoczęta po dniu 5 października 2015 roku, który to przepis wejdzie w życie z dniem 10 września 2017 roku. 2. Ustawa z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw 15 grudnia br. opublikowano nowelizację ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Ustawa zawiera szereg zmian, najważniejsze wymieniamy poniżej. Ustawa wprowadza m.in.: rozszerzenie stosowania mechanizmu odwróconego obciążenia (gdy to nabywca, a nie dostawca rozlicza VAT) z tytułu transakcji, których przedmiotem będą określone usługi budowlane, procesory (gdy łączna ich wartość w ramach jednolitej gospodarczo transakcji przekroczy zł bez kwoty podatku) oraz niektóre towary z kategorii złota o próbie niższej niż 325 tysięcznych, srebra i platyny (nieobrobione plastycznie lub w postaci półproduktu bądź proszku oraz niektóre półprodukty z nich); zmienione zostały zasady dokonywania zwrotu VAT w terminie 25 dni (zmieniono warunki skorzystania ze zwrotu w przyspieszonym 25-dniowym okresie) i ograniczone zostało stosowanie kwartalnych rozliczeń VAT. Nadal z tej formy rozliczeń będą mogły korzystać tylko małe przedsiębiorstwa, tj. podatnicy podatku VAT, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła 1,2 mln euro w poprzednim roku podatkowym; przewidziano elektroniczne składanie deklaracji VAT. Obowiązek elektronicznego składania deklaracji VAT zostanie wprowadzony od 1 stycznia 2017 r. dla podatników: będących dostawcami lub nabywcami towarów i usług objętych mechanizmem odwróconego obciążenia i dla podatników obowiązanych, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do składania deklaracji, informacji oraz rocznego obliczenia podatku za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Od 1 stycznia 2018 r. obowiązek składania deklaracji VAT w formie elektronicznej zostanie wprowadzony dla pozostałych podatników VAT. Wprowadzono także obowiązek elektronicznego składania informacji podsumowujących, wyłącznie za okresy miesięczne; nowelizacja modyfikuje przepisy dotyczące kaucji gwarancyjnej i tzw. odpowiedzialności solidarnej. Wprowadzono dodatkowe warunki, które muszą być spełnione, aby nabywca towarów (wymienionych w załączniku nr 13, np. paliw) był zwolniony z odpowiedzialności solidarnej. Wprowadzono dodatkowe wymagania, które muszą być spełnione, aby sprzedawca mógł złożyć kaucję gwarancyjną i być wpisany do wykazu podmiotów, które złożyły taką kaucję. Wszystkie wprowadzone zmiany spowodują, że kaucję gwarancyjną będą mogli złożyć, a następnie pozostać w wykazie, sprzedawcy, którzy zapewniają wywiązywanie się z obowiązku regulowania swoich zobowiązań podatkowych. Zaproponowano objęcie solidarną odpowiedzialnością transakcje, których przedmiotem jest folia typu stretch, a także dyski HDD i dyski SSD. Wprowadzono odpowiedzialność solidarną pełnomocnika, który złożył zgłoszenie rejestracyjne, wraz z zarejestrowanym podatnikiem. Odpowiedzialność dotyczyłaby zaległości podatkowych powstałych w wyniku czynności wykonanych w ciągu 6 miesięcy od dnia zarejestrowania podatnika jako czynnego podatnika VAT i nie przekraczałaby zł; wskazano przesłanki odmowy rejestracji podmiotu jako podatnika VAT i doprecyzowano warunki wykreślenia go z rejestru podatników VAT. Odmowę rejestracji przewidziano, gdy weryfikacja wykaże, że podane w zgłoszeniu rejestracyjnym dane są nieprawdziwe, dany podmiot nie istnieje lub (mimo podjętych prób) nie można skontaktować się z nim albo z jego pełnomocnikiem lub nie stawiają się oni na wezwania naczelnika urzędu skarbowego. Wykreślenie podatnika zarejestrowanego ma nastąpić np. w sytuacji: zawieszania działalności gospodarczej (na co najmniej 6 kolejnych miesięcy), niezłożenia deklaracji VAT (za 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały), wystawienia faktur lub faktur korygujących, dokumentujących transakcje, do których nie doszło); przewidziano sankcje podatkowe za nierzetelne rozliczanie podatku VAT. W przypadku zaniżenia zobowiązania podatkowego lub zawyżenia kwoty zwrotu podatku oraz niewpłacenia należnego zobowiązania w sytuacji niezłożenia deklaracji grozi sankcja podatkowa w wysokości 30 proc. kwoty zaniżenia lub zawyżenia, a 20 proc. w przypadku złożenia korekty deklaracji po kontroli podatkowej lub w trakcie postępowania kontrolnego. Przewidziano także

4 4 Najnowsze Akty Prawne Grudzień 2016 podwyższoną sankcję podatkową w wysokości 100 proc. w stosunku do podatników dopuszczających się oszustw podatkowych, w tym odliczających podatek z tzw. pustych faktur; wprowadzono wyższy limit uprawniający do zwolnienia i utrzymanie dotychczasowych stawek VAT - podwyższono z do zł limit wartości sprzedaży uprawniającego do skorzystania z tzw. zwolnienia podmiotowego i utrzymanie do końca 2018 r. dotychczasowych stawek podatku VAT: 8 i 23 proc., obok obowiązującej stawki 5 proc.; nowelizacja Kodeksu karnego skarbowego wprowadza zaostrzenie sankcji wobec osób biorących udział w oszustwach podatkowych. Za wystawienie tzw. pustych faktur lub posługiwanie się takimi fakturami w celu odliczenia podatku, przewidziano sankcję znacznie wyższą od obecnej, w tym również karę pozbawienia wolności. Ustawa weszła w życie co do zasady 1 stycznia 2017 r. W drodze wyjątku, zmiany związane z uchyleniem dotychczasowego zwolnienia od VAT usług stanowiących element zwolnionej od podatku usługi finansowej lub ubezpieczeniowej wejdą w życie 1 lipca 2017 r., natomiast przepisy dotyczące proporcji w rozliczeniach jednostek samorządu terytorialnego wejdą w życie 1 stycznia 2018 r. 3. Ustawa z dnia 29 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw Ustawa wprowadza zmianę zasad naliczania kwoty zmniejszającej podatek w zależności od wysokości dochodów podatnika. Przyjęto zasadę degresywnej kwoty zmniejszającej podatek, a więc malejącej wraz ze wzrostem dochodów. Przyjęto więc, iż dla podatników uzyskujących roczne dochody w wysokości, która nie przekracza kwoty zł wysokość kwoty zmniejszającej podatek zostaje ustalona w takiej wysokości, aby uzyskana kwota dochodu nie była objęta koniecznością zapłaty podatku dochodowego, a więc aby stanowiła kwotę wolną od podatku. Podatnicy, których roczne dochody mieszczą się w przedziale od zł do zł będą mogli odliczyć kwotę zmniejszającą podatek pomiędzy zł a 556,02 zł. Podatnicy uzyskujący roczne dochody przekraczające zł, ale nie przekraczające zł będą korzystać z dotychczasowej kwoty zmniejszającej podatek, tj. 556,02 zł. Podatnicy uzyskujący roczne dochody przekraczające zł, ale nie przekraczające zł będą korzystać z kwoty zmniejszającej podatek od 556,02 zł do 0 zł. Z kwoty zmniejszającej podatek nie będą natomiast korzystać podatnicy uzyskujący roczne dochody przekraczające zł. Ustawa przyjmuje, iż przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy kwota zmniejszająca podatek wynosi 556,02 zł w przypadku podatników, których dochody nie przekroczą kwoty zł, natomiast w przypadku podatników których dochody przekroczą kwotę zł zaliczki na podatek dochodowy nie pomniejsza się o kwotę zmniejszającą podatek. Ponadto ustawa wprowadza zmiany w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - polegające na przyjęciu regulacji dotyczących przede wszystkim zmiany zasad opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych funduszy inwestycyjnych zamkniętych. Ustawa przewiduje zmianę dotychczasowego zakresu zwolnień z podatku dochodowego od osób prawnych funduszy inwestycyjnych oraz instytucji wspólnego inwestowania, określonych w art. 6 ust. 1 pkt 10 i 10a p.d.o.p. Obecnie uchwalone regulacje przewidują, iż zwolnieniem podmiotowym nie będą objęte wszystkie fundusze inwestycyjne, lecz jedynie fundusze inwestycyjne otwarte oraz specjalistyczne fundusze otwarte, utworzone na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, z wyłączeniem specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych stosujących zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla funduszy inwestycyjnych zamkniętych. Ponadto, zwolnieniem podmiotowym z podatku dochodowego od osób prawnych będą objęte instytucje wspólnego inwestowania posiadające siedzibę w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego typu otwartego, przy czym przyjęta ustawa dokonuje zaostrzenia warunków jakie instytucje wspólnego inwestowania powinny spełnić aby korzystać z takiego zwolnienia. W ustawie zmieniono także ustawę z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 846.). Zmiana polega na przyjęciu regulacji obejmującej brak możliwości stosowania zasad

5 Najnowsze Akty Prawne Grudzień dotyczących skutków interpretacji indywidualnych, określonych w przepisach Ordynacji podatkowej, również w odniesieniu do interpretacji indywidualnych wydanych przed dniem wejścia w życie ww. ustawy z dnia 13 maja 2016 r., jeżeli korzyść podatkowa wynikająca ze stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego będącego przedmiotem interpretacji indywidualnej została uzyskana od dnia 1 stycznia 2017 r. Ustawa została opublikowana 29 listopada 2016 r. i weszła w życie z dniem 1 stycznia 2017 r., z wyjątkiem regulacji dotyczących obowiązywania skali podatku dochodowego od osób fizycznych w roku 2016, które weszły w życie z dniem 30 listopada 2016 r. 4. Podatek od sprzedaży detalicznej Sejm przyjął rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej. Ustawa dotyczy wprowadzenia przepisu, zgodnie z którym przepisy ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o podatku od sprzedaży detalicznej były stosowane do przychodów ze sprzedaży osiągniętych od dnia 1 stycznia 2018 r. i nie miały zastosowania do przychodów ze sprzedaży detalicznej osiągniętych w okresie od września 2016 r. do końca grudnia 2017 r. Senat nie wniósł poprawek i ustawa została opublikowana w Dzienniku Ustaw 21 grudnia 2016 r. i weszła w życie 22 grudnia 2016 r. 5. Ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym 30 grudnia 2016 r. w Dzienniku Ustaw opublikowano dwie ustawy: o zasadach zarządzania mieniem państwowym oraz przepisy wprowadzające ustawę o zasadach zarządzania mieniem państwowym. Ustawy określają zasady zarządzania mieniem państwowym w związku z likwidacją Ministerstwa Skarbu Państwa. Ustawa - Przepisy wprowadzające ustawę o zasadach zarządzania mieniem państwowym m.in. uchyla ustawę z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa, która zostanie zastąpiona nową ustawą o zasadach zarządzania mieniem państwowym, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2017 r. Zmiany wprowadzone ustawą o zasadach zarządzania mieniem państwowym obejmują w szczególności: określenie wspólnych dla wszystkich stationes fisci zasad zarządzania mieniem państwowym; wskazanie, który organ administracji jest właściwy do gospodarowania poszczególnymi składnikami mienia państwowego; określenie nowego modelu rozstrzygania o właściwości organów w zakresie wykonywania uprawnień właścicielskich w stosunku do spółek. Co do zasady, uprawnienia te wykonywać będą właściwi członkowie Rady Ministrów, pełnomocnicy Rządu lub państwowe osoby prawne, na podstawie rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów, który w tym zakresie będzie pełnił rolę koordynatora polityki właścicielskiej; utworzenie Rady do spraw spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych, jako ciała doradczego. Do zadań Rady będzie należało również opiniowanie kandydatów do organów spółek z udziałem Skarbu Państwa oraz państwowych osób prawnych; zmiana modelu zbywania akcji i udziałów Skarbu Państwa, rezygnacja z prywatyzacji bezpośredniej; określenie wymagań dla członków organów nadzorczych spółek z udziałem Skarbu Państwa oraz państwowych osób prawnych; wyodrębnienie jednolitej grupy spółek o istotnym znaczeniu dla gospodarki państwa, w których wykonywanie uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa będzie podlegało szczególnemu nadzorowi Prezesa Rady Ministrów.

6 6 Najnowsze Akty Prawne Grudzień Ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców W grudniu Sejm przyjął ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców. Według projektodawców ma ona na celu poprawę i uproszczenie warunków prawnych wykonywania działalności gospodarczej w Polsce. Ustawa wprowadza szereg zmian w 18 ustawach, z których następujące wymagają podkreślenia: w zakresie Prawa pracy m.in: wprowadzono złagodzenie wymogów prawa pracy wobec małych przedsiębiorców poprzez podniesienie progów dotyczących obowiązku ustalania regulaminu wynagradzania oraz regulaminu pracy z 20 do 50 pracowników. Pracodawcy zatrudniający poniżej 50 pracowników będą mogli fakultatywnie ustalać regulamin wynagradzania i regulamin pracy, przy czym pracodawcy zatrudniający nie mniej niż 20 i mniej niż 50 pracowników, u których działa zakładowa organizacja związkowa, będą ustalać regulamin wynagradzania i regulamin pracy, jeżeli z wnioskiem wystąpi zakładowa organizacja związkowa; wprowadzono regulację, zgodnie z którą pracodawca będzie, jak dotychczas, zobowiązany do niezwłocznego wydania pracownikowi świadectwa pracy w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy, z wyjątkiem sytuacji, w której dochodzi do nawiązania kolejnej umowy o pracę z tym samym pracownikiem w ciągu 7 dni od dnia ustania poprzedniego zatrudnienia. W takim przypadku pracodawca byłby obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy dotyczące poprzedniego zakończonego okresu zatrudnienia tylko na wniosek tego pracownika; wydłużono terminy (do 21 dni ) na wniesienie przez pracownika odwołania do sądu od wypowiedzenia umowy o pracę, odwołania od rozwiązania umowy bez wypowiedzenia, żądania nawiązania umowy o pracę; w zakresie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych m.in.: wprowadzono regulacje, zgodnie z którą pracodawca zatrudniający poniżej 50 pracowników według stanu na dzień 1 stycznia danego roku w przeliczeniu na pełne etaty, będzie mógł fakultatywnie tworzyć Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych. W przypadku przedsiębiorców zatrudniających nie mniej niż 20 i mniej niż 50 pracowników, u którego działa zakładowa organizacja związkowa, będzie ona mogła wystąpić z wnioskiem o utworzenie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. w zakresie ustawy Ordynacja podatkowa m.in: zmiana ma na celu wprowadzenie nowej instytucji, tj. ogólnych wyjaśnień dotyczących praktycznych aspektów stosowania prawa podatkowego. W odróżnieniu od interpretacji ogólnych nie będą one dotyczyły wyłącznie wykładni przepisów, lecz obejmować będą również praktyczne ich zastosowanie wraz z podaniem przykładowych sytuacji; w zakresie ustawy o rachunkowości m.in.: podniesiono limit przychodów, do którego podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych mogą prowadzić podatkowe księgi przychodów i rozchodów z euro obecnie do euro; w zakresie ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne m.in.: zwiększono ze do euro maksymalny roczny próg przychodów uprawniający do korzystania z opodatkowania działalności gospodarczej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych; w zakresie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej m.in.:

7 Najnowsze Akty Prawne Grudzień wprowadzono zasadę, według której przedsiębiorcy, którzy nie wystąpili o interpretację indywidualną przepisów mają mieć taką samą ochronę, jaką daje posiadanie takiej interpretacji o ile stosowali się do utrwalonej (dominującej) praktyki interpretacyjnej; wprowadzono przepisy, zgodnie z którymi kontrole będą przeprowadzane na podstawie identyfikacji prawdopodobieństwa naruszenia prawa ( analizy ryzyka ); wprowadzono przepisy regulujące tryb pobierania próbek i dokonywania oględzin w ramach kontroli; wprowadzono zakaz ponownej kontroli, w przypadku gdy ma ona dotyczyć przedmiotu kontroli objętego uprzednio zakończoną kontrolą przeprowadzoną przez ten sam organ; w zakresie Kodeksu cywilnego m.in.: wprowadzono do Kodeksu cywilnego możliwość udzielenia przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców tzw. prokury łącznej niewłaściwej; w zakresie Prawa budowlanego m.in: wprowadzono zwolnienie niektórych robót budowlanych z pozwolenia na budowę, a nawet zgłoszenia, skrócono termin rozpatrzenia zgłoszenia z 30 do 21 dni; w zakresie Kodeksu spółek dokonano modyfikacji treści przepisów w kwestii m.in.: konfliktu interesów spółki kapitałowej i członka jej zarządu, uprawnień wspólników mniejszościowych, zasad ustalania i wypłacania dywidendy w spółce akcyjnej (ustawowe uregulowanie terminu wypłaty dywidendy w spółce publicznej). Ustawa została opublikowano w Dzienniku Ustaw 30 grudnia 2016 r. i co do zasady, weszła w życie 1 stycznia 2017 r. Projekty zmian ustawodawstwa 1. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ma celu zniesienie podziału rynku regulowanego na rynek giełdowy i rynek pozagiełdowy. W związku z tym, przewidziano objęcie obu wymienionych typów rynku tym samym pojęciem rynku regulowanego. Ponadto projekt wprowadza regulacje dotyczące instytucji rachunku derywatów. Proponowane regulacje m.in. zdefiniują podmioty uprawnione do prowadzenia ewidencji instrumentów pochodnych, sprecyzują zakres zezwoleń na prowadzenie tej ewidencji przy jednoczesnym określeniu urządzeń ewidencyjnych, na których mają być rejestrowane instrumenty pochodne, a także wskazane zostaną zasady ustalania podmiotów uprawnionych do danego instrumentu pochodnego, zasady przenoszenia praw i obowiązków z określonych instrumentów pochodnych. Nowelizacja zmienia także organ wydający zezwolenie na prowadzenie rynku regulowanego. Organem uprawionym do wydania zezwolenia zostanie Komisja Nadzoru Finansowego, która będzie jednocześnie właściwa w sprawie cofnięcia takiego zezwolenia, a także zakazania prowadzenia rynku regulowanego. Projekt po I czytaniu trafił do Komisji Finansów Publicznych.

8 8 Najnowsze Akty Prawne Grudzień Poselski projekt ustawy o uregulowaniu praw do nieruchomości na terenie miasta stołecznego Warszawy Sejm przeprowadził I czytanie projektu ustawy o uregulowaniu praw do nieruchomości na terenie miasta stołecznego Warszawy. Nowe regulacje mają mieć zastosowanie wyłącznie do nieruchomości, które przeszły na własność Państwa na podstawie dekretu. Prawo do ustanowienia użytkowania wieczystego, prawo do odszkodowania i prawo do rekompensaty przysługują dawnym właścicielom i współwłaścicielom nieruchomości, jeżeli własność lub współwłasność powstała przed dniem 21 listopada 1945 r. oraz ich spadkobiercom. W projekcie przewidziano, że prawo do ustanowienia użytkowania wieczystego, prawo do odszkodowania oraz prawo do rekompensaty są prawami niezbywalnymi, a obrót takimi roszczeniami jest dopuszczalny wyłącznie między osobami współuprawnionymi do wskazanych roszczeń, co w założeniu ma umożliwić sprawniejsze przeprowadzenie właściwych postępowań. Przyznanie w/w praw ma następować na wniosek właściciela lub jego spadkobiercy złożony w nieprzekraczalnym terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy (w przypadku nie złożenia wniosku w terminie roszczenia wygasają). Projektowana ustawa określa zasady: przyznania i realizacji prawa do ustanowienia użytkowania wieczystego nieruchomości - warunkiem koniecznym do ustanowienia prawa użytkowania jest złożenie przez uprawniony podmiot wniosku na formularzu urzędowym. Okolicznościami wyłączającymi możliwość ustanowienia prawa użytkowania wieczystego jest przeznaczenie lub wykorzystywanie nieruchomości na cele publiczne, określone w art. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami lub zbycie tej nieruchomości, oddanie w użytkowanie wieczyste lub trwały zarząd, a także zabudowanie nieruchomości budynkiem, w którym zostały wydzielone więcej niż trzy lokale mieszkalne. Ponadto ustanowienie prawa do użytkowania wieczystego nie jest również możliwe jeżeli wartość nieruchomości zabudowanej przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego po dniu wejścia w życie dekretu przenosi znacznie wartość zajętego na ten cel gruntu, oraz w sytuacji gdy budynek o którym mowa w art. 5 dekretu odbudowany lub wyremontowany został ze środków publicznych w ponad 50%, a także nie istnieje możliwość dokonania zgodnego z prawem i ładem przestrzennym podziału nieruchomości, której jedynie cześć jest przedmiotem roszczenia określonego w dekrecie; przyznania i realizacji prawa do odszkodowania za nieruchomość - odszkodowanie przysługuje właścicielowi lub spadkobiercy, który złożył wniosek, a nie przysługuje mu prawo do ustanowienia użytkowania wieczystego lub też wybrał prawo do odszkodowania. Za zgodą właściciela lub spadkobiercy, w ramach prawa do odszkodowania może być przyznane prawo użytkowania wieczystego nieruchomości zamiennej, pochodzącej z zasobu właściwego organu. Wartość nieruchomości zamiennej nie może przekraczać wartości ustalonego odszkodowania; przyznania i realizacji prawa do rekompensaty za nieruchomość - rekompensata ma przysługiwać właścicielowi lub spadkobiercy, któremu nie przysługuje prawo do użytkowania wieczystego, lub prawo do odszkodowania. Wysokość rekompensaty określa się w wysokości 20% wartości nieruchomości, określonej według zasad, o których mowa w art. 17 ustawy. Właściciel lub spadkobierca, któremu przysługuje prawo do ustanowienia użytkowania wieczystego na podstawie projektowanej ustawy, może zrezygnować z tego prawa i dokonać wyboru prawa do odszkodowania. Prawo do odszkodowania lub prawo do rekompensaty ma być realizowane jako: przyznanie jednorazowo obligacji emitowanych przez Skarb Państwa, zwaloryzowane świadczenie pieniężne wypłacane w rocznych ratach z Dekretowego Funduszu Rekompensacyjnego. Warto podkreślić, że projekt przewiduje także przypadki kiedy prawo do ustanowienia użytkowania wieczystego, prawo do

9 Najnowsze Akty Prawne Grudzień odszkodowania i prawo do rekompensaty nie przysługują właścicielom i ich spadkobiercom. Uprawnienia te nie będą obejmowały podmiotów: którym na podstawie odrębnych przepisów przysługiwały w stosunku do państw obcych uprawnienia odszkodowawcze, wynikające z umów międzynarodowych zawartych po dniu 1 stycznia 1944 r. pomiędzy państwem polskim lub jego rządem a państwami obcymi lub jego rządami, którzy utracili obywatelstwo polskie na podstawie dekretu z dnia 13 września 1946 r. o wyłączeniu ze społeczeństwa polskiego osób narodowości niemieckiej (Dz.U , Dz.U i Nr , Dz.U.1949 r , Nr i Nr ), którzy utracili obywatelstwo polskie na podstawie art. 4 pkt 3 ustawy z dnia 8 stycznia 1951 r. o obywatelstwie polskim (Dz.U ). Projekt po I czytaniu został skierowany do Komisji Ustawodawczej 3. Rządowy projekt ustawy o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich wydanych z naruszeniem prawa Sejm w grudniu przeprowadził także I czytanie projektu ustawy o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich wydanych z naruszeniem prawa. Według projektodawcy celem ustawy jest ostateczne uregulowanie praw do nieruchomości położonych w Warszawie oraz roszczeń byłych właścicieli, którym prawo własności odebrano na podstawie tzw. Dekretu Bieruta, a następnie zwrócono z naruszeniem prawa. Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu, powyższy cel ma być zrealizowany przez utworzenie Komisji do spraw usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich wydanych z naruszeniem prawa. Komisja jako organ administracji publicznej ma się zająć oceną i badaniem decyzji dotyczących nieruchomości warszawskich. Przy Komisji, jako organ opiniodawczo-doradczy, będzie działała Społeczna Rada. Według projektu, Komisja będzie wydawać decyzje administracyjne i postanowienia, po zasięgnięciu opinii Społecznej Rady. Ma wszczynać z urzędu postępowanie rozpoznawcze jeśli stwierdzi, że istnieją do tego podstawy w związku z wydaniem decyzji reprywatyzacyjnej. Nowe regulacje przewidują jednocześnie, aby zabezpieczyć prawidłowy tok postępowania, Komisja będzie mogła nakazać wpisanie do księgi wieczystej ostrzeżenia o toczącym się postępowaniu rozpoznawczym, a w przypadku decyzji, która wywołała nieodwracalne skutki prawne także ustanowić zakaz zbywania lub obciążania nieruchomości. Przewidziano, że w wyniku postępowania rozpoznawczego Komisja będzie mogła wydać decyzję, w której: utrzymuje w mocy decyzję reprywatyzacyjną, albo uchyla decyzję reprywatyzacyjną w całości lub części i orzeka co do istoty sprawy, albo uchyla decyzję reprywatyzacyjną w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi, który wydał ostateczną decyzję reprywatyzacyjną, jeżeli decyzja ta została wydana z naruszeniem prawa, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie, albo w razie, gdy decyzja reprywatyzacyjna wywołała nieodwracalne skutki prawne, stwierdza wydanie tej decyzji z naruszeniem prawa i wskazuje okoliczności, z powodu których nie można jej uchylić, albo umarza postępowanie rozpoznawcze. Zgodnie z projektem, strona będzie mogła złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez Komisję.

10 10 Najnowsze Akty Prawne Grudzień 2016 Projekt po I czytaniu został skierowany do Komisji Ustawodawczej. 4. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw Sejm w grudniu przyjął ustawę o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ma celu zapewnienie skutecznego wykonywania rozporządzenia PE i Rady (UE) nr 655/2014 z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiającego procedurę europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym w celu ułatwienia transgranicznego dochodzenia wierzytelności w sprawach cywilnych i handlowych. Niniejsze rozporządzenie weszło w życie dnia 17 lipca 2014 r. i ma być stosowane od dnia 18 stycznia 2017 r., z wyjątkiem art. 50, który jest stosowany już od dnia 18 lipca 2016 r. Rozporządzenie umożliwi wierzycielom uzyskanie zabezpieczenia ich wierzytelności na rachunku bankowym dłużnika na tych samych warunkach, niezależnie od państwa, w którym rachunek jest prowadzony. Zgodnie z ustawą w polskim prawie zmiana, oprócz rachunków bankowych, obejmie także rachunki prowadzone przez spółdzielcze kasy oszczędnościowokredytowe. Według nowych regulacji wykonanie zabezpieczenia (nakazu) odbywać się będzie na zasadach przyjętych w danym państwie członkowskim. W Polsce jest to zajęcie rachunku bankowego. Skutkiem wydania europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym jest blokada rachunku dłużnika. Organem do spraw informacji, który będzie uprawniony do uzyskiwania z centralnej informacji o rachunkach tzw. zbiorczej informacji o rachunkach dłużników ma być Minister Sprawiedliwości. Ponadto ustawa m.in. reguluje także kwestie związane z powierzeniem komornikom czynności w zakresie wykonywania europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym. Senat nie wniósł poprawek. Ustawa została przekazana Prezydentowi do podpisu. Jeśli chodzi o zmiany do kodeksu postępowania cywilnego, to Sejm uchwalił jeszcze jedną nowelizację tej ustawy. Zmiana ta dotyczy przedłużenia (z 5 lat do 10 lat) okresu, po upływie którego od uprawomocnienia się wyroku nie można żądać wznowienia postępowania, z wyjątkiem przypadku, gdy strona była pozbawiona możności działania lub nie była należycie reprezentowana. Ustawa trafiła do Senatu. 5. Rządowy projekt ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami Pod koniec grudnia Sejm przeprowadził I czytanie rządowego projektu ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami. Jak wynika z uzasadnienia do projektu, ma on na celu m.in.: uregulowanie i uporządkowanie w jednym akcie prawnym zagadnień związanych z wymianą informacji podatkowych, implementację do polskiego porządku prawnego Dyrektywy Rady 2014/107 /UE z dnia 9 grudnia 2014 r. zmieniającej Dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania, wprowadzenie przepisów umożliwiających automatyczną wymianę informacji w dziedzinie opodatkowania z innymi niż unijne państwami w oparciu o procedury Common Reporting Standard (CRS), implementację do polskiego porządku prawnego Dyrektywy Rady 2015/2060 z dnia 10 listopada 2015 r. uchylająca Dyrektywę 2003/48/WE w sprawie opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odsetek, implementację do polskiego porządku prawnego dyrektywy Rady (UE) 2015/2376 z dnia 8 grudnia 2015 r. zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania,

11 Najnowsze Akty Prawne Grudzień przewidującej automatyczną wymianę informacji w odniesieniu do interpretacji indywidualnych o wymiarze transgranicznym i porozumień w sprawach ustalenia cen transakcyjnych; implementację dyrektywy Rady 2016/881 z dnia 25 maja 2016 r. zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania, przewidującej automatyczną wymianę informacji podatkowych o jednostkach wchodzących w skład grupy podmiotów. Projekt po I czytaniu został przekazany do Komisji Finansów Publicznych. Niniejsza publikacja nie omawia wszystkich aspektów przedstawianych zagadnień i nie stanowi porady prawnej ani porady innego rodzaju Norway House, ul. Lwowska 19, Warsaw, Poland Clifford Chance 2016 Clifford Chance, Janicka, Krużewski, Namiotkiewicz i wspólnicy spółka komandytowa Abu Dhabi Amsterdam Bangkok Barcelona Beijing Brussels Bucharest Casablanca Doha Dubai Düsseldorf Frankfurt Hong Kong Istanbul Jakarta* London Luxembourg Madrid Milan Moscow Munich New York Paris Perth Prague Riyadh Rome São Paulo Seoul Shanghai Singapore Sydney Tokyo Warsaw Washington, D.C. *Linda Widyati & Partners in association with Clifford Chance. Clifford Chance has a best friends relationship with Redcliffe Partners in Ukraine.