Jerzy Mellibruda. Rok: 2001 Czasopismo: Niebieska Linia Numer: 4
|
|
- Krzysztof Wieczorek
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Jerzy Mellibruda Rok: 2001 Czasopismo: Niebieska Linia Numer: 4 Nie tylko mężczyźni są sprawcami przemocy domowej, ale z pewnością gdy dochodzi do niej między dorosłymi członkami rodziny, najczęściej właśnie oni występują w tej roli. Próby wyjaśniania przyczyn tego zjawiska często wskazują na specyfikę wzorów kulturowych i stereotypów społecznych, wpływających na sposób rozumienia i doświadczania przez mężczyzn ich tożsamości, czyli tzw. męskości. Analizując aspekty mechanizmu przemocy domowej, warto zastanowić się nad treścią owych wzorów i stereotypów oraz nad tym, jaką funkcję pełnią one w świadomości i uczuciach nie tylko mężczyzn, ale i kobiet. Męskość i kobiecość najprościej można określić jako zbiór zachowań i przekonań związanych z rolami, które mężczyźni i kobiety zwykle odgrywają. Psychologiczne pojęcie roli odwołuje się do analogii ról odgrywanych w teatrze lub filmie przez aktorów. Najczęściej mówimy o rolach społecznych, zawodowych lub związanych z płcią. Rola związana z płcią to zbiór oczekiwań dotyczących zachowania, myślenia i uczuć uznawanych za specyficzne dla określonej płci. Na każdą rolę składają się stereotypy, które są kulturowymi uogólnieniami na temat właściwości kobiet i mężczyzn. Rola obejmuje również pewne normy, czyli przekonania o tym, w jaki sposób mężczyźni lub kobiety powinni lub nie powinni się zachowywać. Kowalski może posiadać stereotypowe przekonania o tym, "jacy są mężczyźni", oraz jakieś wyobrażenia na temat samego siebie, odpowiadające na pytanie "jaki ja jestem jako mężczyzna". Między tymi stereotypami a obrazem własnej osoby często istnieje konflikt rodzący przykre wątpliwości na temat swej męskości. Przekonania związane z rolą męską lub żeńską nie są abstrakcyjnymi sądami odwołującymi się wyłącznie do intelektu. Rola obejmuje również aspekty emocjonalne i schematy postępowania. Kowalski myśli, że mężczyźni powinni być agresywni (intelekt), ale jednocześnie w obecności takich mężczyzn odczuwa obawy (uczucia) oraz wycofuje się z kontaktów z nimi (schemat zachowania). Nie istnieją wprawdzie Polskie Normy Męskości, ale bez trudu można ustalić najważniejsze i najbardziej rozpowszechnione sądy na ten temat. Są one przekazywane z pokolenia na pokolenie, obecne w obyczajach i kulturze, pokazywane w bajkach, filmach i komiksach. Dotyczą przede wszystkim czterech tematów. 1 / 5
2 Niechęć i obawa wobec posiadania przez mężczyznę cech kobiecych. Mężczyźni od najwcześniejszych lat są uczeni unikania zachowań, zainteresowań i cech osobistych uznawanych za kobiece. Należą do nich: ujawnianie uczuć, wrażliwość, zainteresowania seksualne mężczyznami oraz sięganie po zawody uznawane za kobiece. Dążenie do sukcesu i wysokiego statusu społecznego. Mężczyzna powinien się czymś wyróżniać, walczyć o możliwie wysoką pozycję zawodową i społeczną. Osiąganie władzy i pieniędzy to najważniejsze sposoby na uzyskanie szacunku i podziwu ze strony innych. Niezależność i samokontrola. Oczekuje się, że mężczyzna będzie zachowywał zimną krew i opanowanie emocjonalne nawet w najtrudniejszych sytuacjach, rozwiązywał problemy bez cudzej pomocy, skrywał swoje uczucia i nie ujawniał słabości. Agresywność i poszukiwanie przygód to kolejny z historycznych fundamentów męskości. Prawdziwi mężczyźni charakteryzują się więc gotowością do podejmowania ryzyka fizycznego, a nawet do posługiwania się przemocą, jeżeli jest to konieczne. Zalecenia wynikające z tradycyjnego modelu męskiej roli mogą wywierać potężny wpływ na zachowanie i uczucia konkretnych osób, ponieważ mężczyźni, którzy są spostrzegani przez otoczenie jako "męscy", otrzymują wiele społecznych i zawodowych nagród. Ź drugiej strony mężczyzna uważany za "niemęskiego" może doświadczać dezaprobaty społecznej, a nawet odrzucenia. Jeżeli nie przestrzega uznawanych norm męskości, ryzykuje zagrożenie swego poczucia wartości, zdrowia, kontaktów z innymi. Do czego służą stereotypy i normy zawarte w roli męskiej, jaka jest ich funkcja w życiu codziennym i jakie problemy im towarzyszą? Kontakt z przepisami męskiej roli zaczyna się już w dzieciństwie, gdy mały chłopiec z jednej strony odkrywa swą anatomiczną odmienność od dziewczynek, a z drugiej jest pouczany o tym, jak - jako chłopiec - powinien być ubrany i uczesany, jak musi się zachowywać, czego nie powinien robić itd. Bezdyskusyjnym uzasadnieniem dla tych wymogów jest fakt przynależności do płci męskiej, a ich spełnianie wydaje się koniecznością. Tak więc istotną częścią procesów wychowawczych jest wpajanie wiary, że męskość, rozumiana jako zbiór przepisów kształtujących zachowanie, myślenie i uczucia, jest niepodważalnym obowiązkiem osobistym. Doświadczenia nabywane w grupach rówieśniczych, w szkole, w klubie sportowym, w wojsku czy w zakładzie pracy umacniają tę wiarę i dostarczają nowych elementów do opisu roli. Dzielenie z innymi mężczyznami podobnych przekonań na temat męskiej roli ułatwia porozumiewanie się z nimi i często daje im poczucie specyficznej męskiej solidarności oraz więzi. Wspólnie akceptowane Przekonania na temat męskości są źródłem potężnego wpływu grupy na poszczególne osoby. Obejmuje to również różne formy potwierdzania lub udowadniania męskości. Dokonuje się to poprzez rozmaitego rodzaju zachowania, takie jak picie alkoholu, demonstrowanie brutalności, poszukiwanie przygód, podejmowanie ryzykownych czynów itd. W kształtowaniu przepisów męskiej roli bardzo istotną rolę odgrywają także kobiety. Wpływ ten zaczyna się od matki, która nieraz bardzo sugestywnie kształtuje "swego małego mężczyznę". Dorastający mężczyzna pragnie ukryć przed dziewczynami niepewność swej męskości i zademonstrować to, co wydaje mu się męskie. Ź czasem dołączają inne kobiety, które przez odwoływanie się do wymogów męskiej roli uzyskują, lub starają się uzyskać, wpływ na postępowanie chłopca czy mężczyzny. Większość z nich intuicyjnie wyczuwa, że można 2 / 5
3 manipulować poczuciem męskości mężczyzny. Słowa "bądź mężczyzną" lub "udowodnij, że jesteś prawdziwym mężczyzną" bywają nieraz potężnym narzędziem w rękach rzekomo słabszej płci. Wyobrażenia kobiet na temat tego, co jest "męskie", wpływają często na ich stosunek do konkretnych mężczyzn. Wszystko to powoduje, że dla wielu mężczyzn Sprawdzanie i potwierdzanie własnej męskości nie jest łatwym zadaniem i towarzyszy mu dużo wątpliwości, obaw, niepokoju i frustracji. Przez całe dziesięciolecia problem ten był przedmiotem prywatnych rozmyślań i rozterek, odkrywanych wyłącznie w gabinetach psychoterapeutycznych. W ostatnich latach stał się tematem publicznych refleksji i dyskusji. Widoczne są obecnie poszukiwania głębszego zrozumienia tradycyjnego sposobu myślenia o męskości oraz próby dokonania istotnych zmian w tym zakresie. Tradycyjny sposób myślenia o roli mężczyzny zakładał, że sprawą najważniejszą jest, by osobnik rodzaju męskiego w sposób prawidłowy odgrywał męską rolę, by jego zachowanie było zgodne z powszechnie akceptowanymi przepisami tej roli. Ź tej perspektywy rozumienie różnic między płciami opierało się na biologii i "naturalnym porządku" lub "prawach natury". Wynikiem takiego sposobu myślenia było przekonanie, że najbardziej produktywni i zdrowi mężczyźni to ci, którzy są najbardziej męscy, co zgodnie ze stereotypem roli oznaczało: agresywni, powściągliwi emocjonalnie, nastawieni na realizację zadań i współzawodnictwo z innymi mężczyznami. Te i podobne cechy były rozumiane jako przeciwieństwo tzw. cech kobiecych, czyli opiekuńczości, lojalności, zależności, wrażliwości itd. Za najważniejsze zadanie wychowawcze uważano więc ukształtowanie prawidłowej męskiej tożsamości, czyli solidnego poczucia własnej męskości. Przejawianie właściwości uznawanych za niemęskie (czyli kobiece) traktowane było jako szczególny defekt procesu rozwoju osobowości. Wyjaśniano to m.in. nieobecnością lub pasywnością ojców, zaborczością i dominacją matek, feminizacją personelu wychowawczego itd. Wielu autorów twierdzi, że niepewność związana z własną męskością jest źródłem przesady w demonstrowaniu zachowań "męskich" - w celu udowodnienia męskości innym, a także samemu sobie. Takie supermęskie zachowania obejmują akty przemocy, ryzykowanie zdrowiem i bezpieczeństwem, wrogość wobec kobiet i homoseksualistów. Ten model myślenia o męskości, ukształtowany w zamierzchłych czasach, staje się coraz bardziej anachroniczny. Wielu mężczyzn nie radzi sobie z wymogami tak rozumianej męskości, doznając dotkliwego poczucia niskiej wartości, lub buntuje się i poszukuje innego samookreślenia swej tożsamości. Już w latach 70. rozpoczęto krytykę tego modelu roli związanej z płcią, który określa męskość i kobiecość jako przeciwstawne bieguny. Coraz wyraźniej dostrzegano, że obie płcie nie tworzą w rzeczywistości przeciwieństw oraz że jest możliwe, a nawet pożądane, by ludzie posiadali zarówno męskie, jak i żeńskie cechy. Oznacza to, że ta sama osoba może być równocześnie silna i delikatna, nastawiona na realizację ambitnych zadań i wyrażająca swe uczucia, niezależna, ale i zdolna do trwałych związków. Z tych obserwacji i niedostatków tradycyjnej wizji męskości wyłoniła się koncepcja nowego ideału roli związanej z płcią, w której osoba, niezależnie od swej płci biologicznej, przejawia 3 / 5
4 wyraźnie ukształtowane zarówno cechy męskie, jak i kobiece. Jest to tzw. Koncepcja androgynii, w której za cenne uznaje się posiadanie zdolności do szerokiego korzystania z tradycyjnych sposobów zachowania i do radzenia sobie z problemami specyficznymi dla obu płci. Androgyne w greckiej mitologii była matką przedhelleńskiego klanu, który uniknął przejścia z systemu matriarchalnego do patriarchalnego. Po to, by zachować swe przywileje i nobilitować dzieci zrodzone z ojca-niewolnika, Androgyne przyklejała sobie fałszywą brodę. Koncepcja androgynii zachęcała kobiety i mężczyzn do przyswajania sobie cech i zachowań przeciwnej płci. Źdaniem niektórych autorów stanowiła idealny model zdrowia psychicznego. Wynikały z niej m.in. zalecenia dla rodziców, by nie obawiali się, gdy synek zaczyna bawić się lalkami, i aktywnie wspomagali kształtowanie cech w tradycyjnym modelu traktowanych jako kobiece. Wydaje się, że istotną rolę w propagowaniu tego modelu odegrały ruchy feministyczne, które wyraźnie akceptowały, a nawet zalecały przyswajanie sobie przez kobiety cech, postaw i zawodów męskich. W latach 80. wpływ androgynii przeniknął do mody i stylu życia ludzi młodych i środowisk artystycznych. Zalecenie, by ta sama osoba, niezależnie od swej płci biologicznej, rozwijała w sobie cechy zarówno kobiece, jak i męskie, tworzy wymagania równie trudne w realizacji jak w tradycyjnym modelu, preferującym jednoznacznie określoną tożsamość dla każdej z płci. Mężczyzna powinien być dynamiczny, agresywny, ekspansywny, dominujący i równocześnie wrażliwy, subtelny, uczuciowy itd. Dla wielu panów są to wymagania, którym naprawdę trudno sprostać. Analogiczne kłopoty są również udziałem wielu kobiet ulegających nadmiernie pokusie przejmowania męskich wzorów. W ostatnich latach następuje więc wyraźny Zwrot w stronę innego modelu roli związanej z płcią. Koncentruje się on przede wszystkim na usuwaniu wewnętrznych i zewnętrznych źródeł napięć związanych z rolami męskimi i żeńskimi oraz na dostosowaniu ich wymagań do indywidualnej specyfiki każdej osoby. Napięcia takie występują wtedy, gdy ma miejsce konflikt między wymogami roli a naturalnymi cechami i dążeniami każdej osoby. Model ten uwalniania od napięcia i konfliktów przy wypełnianiu ról związanych z płcią. Jak powiedzieliśmy, myślenie o własnej męskości często jest nadmiernie zdominowane przez określone stereotypy - warto więc być świadomym ich treści i nie traktować jak dziesięciorga przykazań. Mężczyzna nie powinien być niewolnikiem i ofiarą swych własnych schematów myślenia. Warto być świadomym faktu, że współcześnie wiele osób narusza przepisy ról związanych z płcią - zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Nie oznacza to jednak patologii, nienormalności czy słabości. Naruszanie wymogów roli może w pewnych środowiskach wywoływać negatywne reakcje, z czego należy zdawać sobie sprawę. Jednocześnie trzeba pozwolić sobie na swobodę wyboru w tym zakresie. Szczególnie istotne jest unikanie pułapki udowadniania swej męskości. Wielu mężczyzn sądzi, że demonstrowanie męskości jest fundamentem ich siły. Naprawdę to właśnie kierowanie się tym złudnym stereotypem pozbawia mężczyznę mocy. Każdy może sam dopisać własną wersję swej męskości. Fakt bycia mężczyzną nie wymaga dowodu. Prawdziwe wyzwanie to pytanie, co człowiek zrobi ze swoim życiem - w równym stopniu dotyczy ono mężczyzn, jak i 4 / 5
5 kobiet. Ciąg dalszy wędrówki po męskim labiryncie w następnym artykule. J. Mellibruda 5 / 5
Terminologia, definicje, ujęcia.
Terminologia, definicje, ujęcia. społeczno-kulturowa tożsamość płci płeć kulturowa Tworzony przez społeczeństwo i kulturę zespół cech i zachowań, ról płciowych i stereotypów przypisywanych kobietom i mężczyznom,
Bardziej szczegółowoto umiejętność radzenia sobie z własnymi emocjami i zdolność rozumienia innych ludzi. Ma ona decydujące znaczenie w kwestii tworzenia dobrych relacji
to umiejętność radzenia sobie z własnymi emocjami i zdolność rozumienia innych ludzi. Ma ona decydujące znaczenie w kwestii tworzenia dobrych relacji ze swoim otoczeniem i poczucia spełnienia się w życiu.
Bardziej szczegółowoZarządzanie emocjami
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Zarządzanie emocjami Beata Skowrońska Uniwersytet w Białymstoku 9 grudnia 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Co to jest inteligencja
Bardziej szczegółowoSKANDYNAWSKI STYL ZARZĄDZANIA. (Kultura narodowa i organizacyjna- model Geert Hofstede)
SKANDYNAWSKI STYL ZARZĄDZANIA (Kultura narodowa i organizacyjna- model Geert Hofstede) Porównanie różnić kulturowych pomiędzy krajami nordyckimi, USA,Polską i Włochami Dystans Władzy Indywidualizm Męskość
Bardziej szczegółowoJak zapobiegać przemocy domowej wobec dzieci i młodzieży.
Jak zapobiegać przemocy domowej wobec dzieci i młodzieży. (Terapia Krótkoterminowa Skoncentrowana na Rozwiązaniu) Kontakt tel.: +48 600779294 e-mail: iwona@gabinetterapeutyczny.eu Iwona Czerwoniuk psychoterapeuta
Bardziej szczegółowoPOSTAWY RODZICIELSKIE
POSTAWY RODZICIELSKIE Wychowanie bez błędów jest mitem. Nic takiego nie istnieje. I nie tylko nie istnieje, ale wręcz nie powinno istnieć. Rodzice są ludźmi. Popełniają więc błędy i nie wiedzą wszystkiego.
Bardziej szczegółowoKryzys w wartościowaniu i relacje rodzinne w świetle badań podopiecznych schroniska dla nieletnich i uczniów liceum
Kryzys w wartościowaniu i relacje rodzinne w świetle badań podopiecznych schroniska dla nieletnich i uczniów liceum Wartości, które człowiek ceni, wybiera i realizuje, pozostają w istotnym związku z rozwojem
Bardziej szczegółowoRówność płci i aktywność kobiet w społecznościach lokalnych. Marta Rawłuszko
Równość płci i aktywność kobiet w społecznościach lokalnych Marta Rawłuszko Jakie znaczenie ma nasza płeć w karierze zawodowej? dla rozwoju społeczności lokalnych? w projektach społecznych np. rozwoju
Bardziej szczegółowoRodzina jako system więzi społecznych i emocjonalnych.
Rodzina jako system więzi społecznych i emocjonalnych. Rodzina jest interpersonalnym systemem stosunków wewnątrz grupowych lub systemem społecznym. Te stosunki tworzone są przez więzi społeczne i emocjonalne.
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA PRACY SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA W KOCHANOWICACH
KONCEPCJA PRACY SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA W KOCHANOWICACH CELE KONCEPCJI PRACY PRZEDSZKOLA 1. Diagnozowanie i rozwijanie inteligencji wielorakich dzieci. Zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych
Bardziej szczegółowoPewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej.
Pewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej. Gotowość szkolna- sylwetka dziecka dojrzałego i niedojrzałego do rozpoczęcia nauki w szkole Edukacja szkolna jest
Bardziej szczegółowoAnaliza zjawiska i aspekt prawny.
Analiza zjawiska i aspekt prawny. Wywieranie wpływu na proces myślowy, zachowanie lub stan fizyczny osoby pomimo braku jej przyzwolenia przy użyciu środków komunikacji interpersonalnej. Typowe środki przemocy
Bardziej szczegółowoPraca ze sprawcą przemocy
Praca ze sprawcą przemocy stawianie granic w stosowaniu przemocy motywowanie do korzystania z pomocy Anna Wojciechowska Plan pracy Ogólne informacje nt przemocy w rodzinie Psychologiczna charakterystyka
Bardziej szczegółowoKiedy nauczyciel klasy I staje się osobą znaczącą dla uczniów? Ewa Filipiak
Kiedy nauczyciel klasy I staje się osobą znaczącą dla uczniów? Ewa Filipiak Instytut Pedagogiki Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Uczelnie dla szkół Główne myśli Etap edukacji wczesnoszkolnej
Bardziej szczegółowoPROGRAM SOCJOTERAPEUTYCZNY - ZAJĘCIA ROZWIJAJĄCE KOMPETENCJE EMOCJONALNO - SPOŁECZNE
PROGRAM SOCJOTERAPEUTYCZNY - ZAJĘCIA ROZWIJAJĄCE KOMPETENCJE EMOCJONALNO - SPOŁECZNE 1. Założenia programu: Program zajęć socjoterapeutycznych rozwijających kompetencje emocjonalno - społeczne jest jedną
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Zarządzanie emocjami Małgorzata Dębowska Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 20 listopada 2014 r. SUKCES W ŻYCIU ZALEŻY NIE TYLKO OD INTELEKTU, LECZ OD UMIEJĘTNOŚCI KIEROWANIA
Bardziej szczegółowoPsychologiczne skutki doświadczania przemocy w życiu dorosłym. Renata Kałucka
Psychologiczne skutki doświadczania przemocy w życiu dorosłym. Renata Kałucka Konferencja jest współfinansowana ze środków m.st. Warszawa. Porządek życia rodzinnego Zasady Granice Chaos Status quo związane
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Zarządzanie emocjami Małgorzata Dębowska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 11 marca 2014 r. SUKCES W ŻYCIU ZALEŻY NIE TYLKO OD INTELEKTU, LECZ OD UMIEJĘTNOŚCI KIEROWANIA
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA TEORETYCZNE Na skrzydłach przyjaźni czyli o relacjach.
ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE Na skrzydłach przyjaźni czyli o relacjach. Powiedz mi, a zapomnę. Pokaż mi, a zapamiętam. Pozwól mi zrobić, a zrozumiem. Konfucjusz DIAGNOZA PROBLEMU Co powoduje, że grupa rówieśnicza
Bardziej szczegółowoPlan wychowawczy. Oddziału Przedszkolnego. przy Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II. w Skorzeszycach
Plan wychowawczy Oddziału Przedszkolnego przy Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Skorzeszycach Cele: Plan wychowawczy punktu przedszkolnego zakłada: Pracę nastawioną na poznanie samego siebie Pracę
Bardziej szczegółowoZaburzenia osobowości
Zaburzenia osobowości U dzieci i młodzieży nie rozpoznajemy zaburzeń osobowości, a jedynie nieprawidłowy rozwój osobowości. Zaburzenia osobowości: Zaburzenia osobowości definiujemy jako głęboko utrwalone
Bardziej szczegółowoSytuacja kobiet na polskim rynku pracy współczesność i wyzwania przyszłości
Sytuacja kobiet na polskim rynku pracy współczesność i wyzwania przyszłości dr Anna Jawor-Joniewicz Jasionka, 20 września 2012 r. Podstawowe pojęcia Płeć Biologiczna (ang. sex) Kulturowa (ang. gender)
Bardziej szczegółowoModel autokratyczny Model liberalny Model demokratyczny. Pozytywne i negatywne skutki
Model autokratyczny Model liberalny Model demokratyczny Pozytywne i negatywne skutki Dzieci mają niskie poczucie własnej wartości zachowują się ulegle. Lub przeciwnie buntują się przeciwko wszystkim i
Bardziej szczegółowoMISJA PRZEDSZKOLA W NASZYM PRZEDSZKOLU
MISJA PRZEDSZKOLA Nasze Przedszkole Mały Piekarczyk istnieje po to, by towarzyszyć dziecku w jego indywidualnym rozwoju ku przyszłości poprzez stwarzanie bezpiecznego, życzliwego i akceptującego otoczenia,
Bardziej szczegółowoKoncepcja pracy MSPEI
Międzynarodowa Szkoła Podstawowa Edukacji Innowacyjnej w Łodzi to Szkoła Kompetencji Kluczowych posiadająca i rozwijająca nowatorskie spojrzenie na kształtowanie postaw i umiejętności zgodnie z Europejskimi
Bardziej szczegółowoWYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE Program nauczania w gimnazjum
Maria Urban WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE Program nauczania w gimnazjum Wydawnictwo Edukacyjne Zofii Dobkowskiej Warszawa 2009 SPIS TREŚCI Założenia programu...........................................
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 9 W SIEDLCACH
KONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 9 W SIEDLCACH Wszystkiego, co naprawdę trzeba wiedzieć, nauczyłem się w przedszkolu- o tym jak żyć co robić, jak postępować, współżyć z innymi patrzeć, odczuwać,
Bardziej szczegółowoZasada równości szans w projektach PO KL
Zasada równości szans w projektach PO KL Warszawa, 11 kwietnia 2011 r. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Słownik GENDER Projekt współfinansowany
Bardziej szczegółowoProblemem głównym mojej pracy są przyczyny podejmowania miłości u młodzieży ponadgimnazjalnej
Zakończenie Problemem głównym mojej pracy są przyczyny podejmowania miłości u młodzieży ponadgimnazjalnej Do problemu głównego zostały sformułowane następujące problemy szczegółowe, które przedstawię poniżej.
Bardziej szczegółowoEKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY Psychologia i interakcje społeczne Doskonalenie współpracy w rodzinie Anna Konopka Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 13.10.2014 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Bardziej szczegółowoEFEKTYWNA KOMUNIKACJA JAK
EFEKTYWNA KOMUNIKACJA JAK BUDOWAĆ POZYTYWNE RELACJE Beata Kozyra 2018 2 dni Poniższy program może być skrócony do 1 dnia lub kilkugodzinnej prezentacji. Umiejętność komunikowania się, stała się w dzisiejszym
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYCHOWAWCZY. Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 3 im. Jana Pawła II w Rudzie Śląskiej
PROGRAM WYCHOWAWCZY Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 3 im. Jana Pawła II w Rudzie Śląskiej,,W wychowaniu chodzi właśnie o to, ażeby człowiek stawał się coraz bardziej człowiekiem Jan Paweł II PROGRAM
Bardziej szczegółowoRóżnice kulturowe: orientacje i wymiary
Różnice kulturowe: orientacje i wymiary Wartości kulturowe 1. Poglądy podzielane przez daną grupę, określające, co jest dobre, a co złe, co właściwe, a co niewłaściwe, co wskazane, co niewskazane. 2. Tendencja
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI NA LATA 2012-2015
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI NA LATA 2012-2015 SZKOŁA PODSTAWOWA IM. KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO W ZŁEJWSI WIELKIEJ Szkolny Program Profilaktyki (SPP) to system działań profilaktycznych, skierowany do uczniów,
Bardziej szczegółowoGminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata
Załącznik do Uchwały Nr XXXIX/430/10 Rady Miejskiej w Busku-Zdroju z dnia29 kwietnia 2010 roku Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2010-2015 WSTĘP Rodzina jest najważniejszym środowiskiem
Bardziej szczegółowoAkademia Pozytywnej Profilaktyki. Programy pozytywnego rozwoju dla uczniów kl. I-III SP 2015/2016
Programy pozytywnego rozwoju dla uczniów kl. I-III SP 2015/2016 Drodzy Rodzice, Szanowni Pedagodzy, Nauczyciele oraz Wychowawcy! Pozytywny rozwój jest elementem tzw. pozytywnej profilaktyki. Idea ta nie
Bardziej szczegółowoPROCES GRUPOWY , Łódź Iwona Kania
PROCES GRUPOWY 19.0.2011, Łódź Iwona Kania Człowiek jest istotą nastawioną na bycie z innymi i jego życie w większości wiąże się z grupami. Pierwszą grupą, z jaką się styka, i w której się rozwija, jest
Bardziej szczegółowoI etap edukacyjny: klasy I III Edukacja wczesnoszkolna
Załącznik nr 1 I etap edukacyjny: klasy I III Edukacja wczesnoszkolna Edukacja wczesnoszkolna obejmuje pierwsze trzy lata nauki dziecka w szkole i ma za zadanie stopniowo przygotować dziecko do uczestnictwa
Bardziej szczegółowoR A Z E M. Relacje Aktywność Zabawa Emocje Miejsce. Joanna Matejczuk. Instytut Psychologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
R A Z E M Relacje Aktywność Zabawa Emocje Miejsce czyli jak efektywnie ucząc dzieci mieć z tego przyjemność? Joanna Matejczuk Instytut Psychologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uczelnie
Bardziej szczegółowoco nastolatek i nastolatka o seksualności wiedzieć powinni
co nastolatek i nastolatka o seksualności wiedzieć powinni ZdrovveLove co nastolatek i nastolatka o seksualności wiedzieć powinni Cykl zajęć obejmuje 8 godz. lekcyjnych po 45 minut, o następującej tematyce:
Bardziej szczegółowoProgram adaptacyjny. dla klasy I. Jestem pierwszakiem. w Szkole Podstawowej nr 28
Szkoła Podstawowa nr 28 im. K. I. Gałczyńskiego w Białymstoku Program adaptacyjny dla klasy I Jestem pierwszakiem w Szkole Podstawowej nr 28 im. K. I. Gałczyńskiego w Białymstoku ,,Dzieci różnią się od
Bardziej szczegółowoInteligencja emocjonalna a sukces ucznia
Inteligencja emocjonalna a sukces ucznia Wszechnica Edukacyjna Targówek, Warszawa, 17.06.2013 r. Katarzyna Martowska Czy inteligencja racjonalna wystarczy, aby odnieść sukces w szkole? Sukces w szkole:
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYCHOWAWCZY SAMORZĄDOWEJ SZKOŁY MUZYCZNEJ I STOPNIA. w JEŻOWEM
Załącznik Nr 1 do Statutu Szkoły PROGRAM WYCHOWAWCZY SAMORZĄDOWEJ SZKOŁY MUZYCZNEJ I STOPNIA w JEŻOWEM PODSTAWA PRAWNA Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Konwencja
Bardziej szczegółowoSkłada się on z czterech elementów:
Asertywność umiejętność powiedzenia nie, odmowy lub obrony własnych postaw, granic, psychologicznych w taki sposób, aby z jednej strony nie odczuwać wyrzutów sumienia, że sie powidzialo nie, kiedy ktoś
Bardziej szczegółowoZasada równości szans kobiet i mężczyzn w projektach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Równość szans kobiet i mężczyzn jest jednym z elementów szerszej kwestii równości szans, których przestrzeganie
Bardziej szczegółowokilka definicji i refleksji na temat działań wychowawczych oraz ich efektów Irena Wojciechowska
kilka definicji i refleksji na temat działań wychowawczych oraz ich efektów Irena Wojciechowska Nasza ziemia jest zdegenerowana, dzieci przestały być posłuszne rodzicom Tekst przypisywany egipskiemu kapłanowi
Bardziej szczegółowoOczekiwane przez pracodawców cechy absolwentów szkół wyższych
Elektrotim S.A. Oczekiwane przez pracodawców cechy absolwentów szkół wyższych z punktu widzenia ELEKTROTIM S.A. Andrzej Diakun Kraków,15 marca 2012 r. Elektrotim S.A. Porządek prezentacji: I. Pożądane
Bardziej szczegółowoRówność szans kobiet i mężczyzn w projektach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
Żory, 16 stycznia 2014 Równość szans kobiet i mężczyzn w projektach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Ewa Szymala Opracowano na podstawie Poradnika Zasada równości szans kobiet i mężczyzn w projektach
Bardziej szczegółowoDostrzegalne zmiany u pacjenta na tym etapie terapii winny manifestować się tym, że pacjent :
CARE BROK sp. z o.o Szkoła Specjalistów Psychoterapii Uzależnień i Instruktorów Terapii Uzależnień O7-306 Brok ul. Warszawska 25 tel.: 793 607 437 lub 603 801 442 mail.: care@brok.edu.pl www.brok.edu.pl
Bardziej szczegółowoPROPOZYCJE TEMATÓW LEKCJI WYCHOWAWCZYCH DLA KLAS CZWARTYCH
KLAS CZWARTYCH 1. Rozterki i niepokoje związane z przyszłą pracą: rola pracy w życiu człowieka, praca czy powołanie Stosunek do pracy w świetle zachodzących zmian społecznych i ekonomicznych Cechy dobrego
Bardziej szczegółowoAKADEMIA DLA MŁODYCH PRZEWODNIK TRENERA. PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI
PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI www.akademiadlamlodych.pl PODRĘCZNIK WPROWADZENIE Akademia dla Młodych to nowa inicjatywa mająca na celu wspieranie ludzi młodych w rozwijaniu umiejętności niezbędnych w ich miejscu
Bardziej szczegółowoCZEGO DZIECI POTRZEBUJĄ? 1
CZEGO DZIECI POTRZEBUJĄ? 1 Wprawdzie nie jesteśmy rodzicami doskonałymi, ale wystarczająco dobrymi, jeżeli kochamy nasze dzieci i staramy się, najlepiej jak potrafimy, dobrze je wychować. Bruno Bettelheima
Bardziej szczegółowoPRYWATNA SZKOŁA PODSTAWOWA MORSKA KRAINA W KOŁOBRZEGU. SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI na lata 2013 2019
PRYWATNA SZKOŁA PODSTAWOWA MORSKA KRAINA W KOŁOBRZEGU SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI na lata 2013 2019 Profilaktykę należy rozumieć jako działania stwarzające człowiekowi okazję aktywnego gromadzenia różnych
Bardziej szczegółowoUZALEŻNIENIE jako choroba całej rodziny
UZALEŻNIENIE jako choroba całej rodziny Uzależnienie jest chorobą całej rodziny Relacje w rodzinie, której ktoś pije nadmiernie, zazwyczaj ulegają dużym zmianom. Każdy na swój sposób próbując poradzić
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYCZNY REALIZOWANY W KLASACH 4-6 PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ W GRABOWIE NAD PILICĄ
PROGRAM PROFILAKTYCZNY REALIZOWANY W KLASACH 4-6 PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ W GRABOWIE NAD PILICĄ Program profilaktyczny przeznaczony jest do realizacji w klasach 4-6 szkoły podstawowej i w swoim założeniu
Bardziej szczegółowoEmpatia to uświadamianie sobie odczuć, potrzeb i motywów działania
1.1.5 Empatia Empatia to uświadamianie sobie odczuć, potrzeb i motywów działania innych osób. Można przyjąć, że słowo to oznacza szczególnego rodzaju wsłuchiwanie się w to, co mówi drugi człowiek. Osoby
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 109 im. Batalionów Chłopskich w Warszawie 1 Podstawa prawna: 1. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r. (tekst jednolity Dz. U. z 1996r. Nr
Bardziej szczegółowoROLA SZKOŁY WYŻSZEJ W KSZTAŁTOWANIU KOMPETENCJI NAUCZYCIELI DO PRACY Z MŁODSZYMI DZIEĆMI
ROLA SZKOŁY WYŻSZEJ W KSZTAŁTOWANIU KOMPETENCJI NAUCZYCIELI DO PRACY Z MŁODSZYMI DZIEĆMI (na przykładzie kompetencji autokreacyjnych) dr Ewa Kochanowska Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Bardziej szczegółowoRozwój zawodowy człowieka Agnieszka Nagodzińska - Bociek
Rozwój zawodowy człowieka Agnieszka Nagodzińska - Bociek Rozwój zawodowy człowieka wg Donalda Supera składa się z pięciu stadiów: rośnięcia, eksploracji, stabilizacji, zachowania status quo i schyłkowego
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYCHOWAWCZY PRZEDSZKOLA PUBLICZNEGO W KANIOWIE
PROGRAM WYCHOWAWCZY PRZEDSZKOLA PUBLICZNEGO W KANIOWIE Podstawa prawna: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (
Bardziej szczegółowoZmiana przekonań ograniczających. Opracowała Grażyna Gregorczyk
Zmiana przekonań ograniczających Opracowała Grażyna Gregorczyk Główny wpływ na nasze emocje mają nasze przekonania na temat zaistniałych faktów (np. przekonania na temat uprzedzenia do swojej osoby ze
Bardziej szczegółowo- zna swoją rolę jako uczeń, Polak, Europejczyk, - zna pojęcia: sprawiedliwość, wolność, demokracja.
Edukacja społeczna Edukacja ekologiczna Edukacja prorodzinna Wdrażanie ucznia do różnorodnych form samorządności: - Samorząd Uczniowski, - Samorząd Klasowy, - gazetki szkolne, - dyżury klasowe, - sekcje
Bardziej szczegółowoSzkolny Program Profilaktyki. Prywatnego Gimnazjum nr 2 Szkoły Marzeń. w Piasecznie
Szkolny Program Profilaktyki Prywatnego Gimnazjum nr 2 Szkoły Marzeń w Piasecznie 1. Założenia programu Program profilaktyki realizowany w naszej szkole jest oparty na strategii edukacyjnej. Strategia
Bardziej szczegółowoTakie jest Rzeczpospolitą władanie, jakie młodzieży chowanie Stanisław Staszic
PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 65 W ŁODZI Takie jest Rzeczpospolitą władanie, jakie młodzieży chowanie Stanisław Staszic Priorytet w wychowaniu młodego człowieka powinien mieć dom rodzinny.
Bardziej szczegółowoKwestionariusz stylu komunikacji
Kwestionariusz stylu komunikacji Z każdego stwierdzenia wybierz jedno, które uważasz, że lepiej pasuje do twojej osobowości i zaznacz jego numer. Stwierdzenia w parach nie są przeciwstawne, przy wyborze
Bardziej szczegółowoWędrując ku dorosłości I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego w Szubinie
Wędrując ku dorosłości I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego w Szubinie Program nauczania wg: Teresa Król Maria Ryś Wydawnictwo Rubikon 30-376 Kraków, ul. Zakrzowiecka 39 D tel./fax: 12
Bardziej szczegółowoJerzy Mellibruda. Rok: 2002 Czasopismo: Niebieska Linia Numer: 1
Jerzy Mellibruda Rok: 2002 Czasopismo: Niebieska Linia Numer: 1 W kolejnej opowieści o "tajemnicach męskiej duszy" zajmę się związkami między myśleniem o męskości i jej doświadczaniem a życiem seksualnym.
Bardziej szczegółowo1. Pojęcie kultury organizacji:
WYKŁAD 11 KULTURA I ETYKA W ORGANIZACJI 1 1. Pojęcie kultury organizacji: Kultura organizacji zbiór podzielanych przez członków organizacji wartości, przekonań i symboli częściowo świadomie, a częściowo
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 im. TADEUSZA KOŚCIUSZKI W NOWEJ SOLI
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 im. TADEUSZA KOŚCIUSZKI W NOWEJ SOLI Podstawa prawna: 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 31.01.2002r. (Dz. U. z
Bardziej szczegółowoPsychologia potrzeb. dr Sabina Zalewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Psychologia potrzeb dr Sabina Zalewska Akademia Ekonomiczna w Katowicach 7 czerwca 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Potrzeba psychiczna to stan osoby doznającej poczucia
Bardziej szczegółowoWpływ postawy nauczyciela na zaangażowanie i postawę uczniów szczególnie uzdolnionych humanistycznie, artystycznie
Wpływ postawy nauczyciela na zaangażowanie i postawę uczniów szczególnie Projekt współfinansowany z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Plan spotkania: Praktyka przeplatana refleksją
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 Treści wychowawczo-profilaktyczne do realizacji podczas godzin do dyspozycji wychowawcy w technikum i szkołach branżowych.
Załącznik nr 1 Treści wychowawczo-profilaktyczne do realizacji podczas godzin do dyspozycji wychowawcy w technikum i szkołach branżowych. OBSZAR Zdrowie edukacja zdrowotna. Nabycie dostrzegania indywidualnych
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ nr 8 im. MIKOŁAJA KOPERNIKA w MALBORKU BEZPIECZNA I PRZYJAZNA SZKOŁA
PROGRAM PROFILAKTYKI DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ nr 8 im. MIKOŁAJA KOPERNIKA w MALBORKU BEZPIECZNA I PRZYJAZNA SZKOŁA Szkoła realizuje cele i zadania wychowawcze na podstawie Ustawy o systemie oświaty
Bardziej szczegółowoOPIS METODYKI STARSZOHARCERSKIEJ
OPIS METODYKI STARSZOHARCERSKIEJ METODYKA STARSZOHARCERSKA, A ROZWÓJ PSYCHOFIZYCZNY HM. STASZEK NOWAK 5 OBSZARÓW ROZWOJU PSYCHOFIZYCZNEGO Każdy człowiek, niezależnie od swojego wieku, ulega pewnym charakterystycznym
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYCHOWAWCZY W SZKOLE PODSTAWOWEJ W SMARDZEWIE
,,Mądrość to dążenie do pełni Ks. Jan Twardowski PROGRAM WYCHOWAWCZY W SZKOLE PODSTAWOWEJ W SMARDZEWIE ,,Mądrość to dążenie do pełni Ks. Jan Twardowski Program wychowawczy SPIS TREŚCI: 1. Podstawa prawna
Bardziej szczegółowoKOMUNIKAT KOMISJI. Zwiększone zaangażowanie na rzecz równości między kobietami i mężczyznami Karta Kobiet
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 5.3.2010 KOM(2010)78 wersja ostateczna KOMUNIKAT KOMISJI Zwiększone zaangażowanie na rzecz równości między kobietami i mężczyznami Karta Kobiet Deklaracja Komisji Europejskiej
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Psychologia potrzeb. Dr Monika Wróblewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Psychologia potrzeb Dr Monika Wróblewska Uniwersytet w Białymstoku 10 czerwca 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL 1. Specyfika potrzeb
Bardziej szczegółowoPsychologiczne aspekty nauczania i uczenia się. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Psychologiczne aspekty nauczania i uczenia się 5 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. stabilizacja własnej tożsamości, nawiązywanie głębszych związków
Bardziej szczegółowoWartości mówią o tym kim jesteśmy. Są naszymi drogowskazami. Kodeks Wartości.
W naszej szkole nie chcemy zaniedbywać procesu wychowania. Ważne jest, by każdy uczeń kształtował własne postawy i swój charakter. Wartości mówią o tym kim jesteśmy. Są naszymi drogowskazami. Charakter,
Bardziej szczegółowoPraca z dzieckiem zdolnym w przedszkolu. dr Aleksandra Piotrowska Ambasador marki MAC Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP Uniwersytet Warszawski
Praca z dzieckiem zdolnym w przedszkolu dr Aleksandra Piotrowska Ambasador marki MAC Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP Uniwersytet Warszawski Istota zdolności Zdolności to różnice indywidualne, które sprawiają,
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Kierowanie konfliktem. Konflikty w życiu przedsiębiorcy. Beata Szynalska -Skarżyńska Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 29 września 2014 r. "kierowanie konfliktem" >> Konflikty
Bardziej szczegółowo10 SEKRETÓW NAJLEPSZYCH OJCÓW 1. OKAZUJ SZACUNEK MATCE SWOICH DZIECI 2. DAJ DZIECIOM SWÓJ CZAS
10 SEKRETÓW NAJLEPSZYCH OJCÓW 1. OKAZUJ SZACUNEK MATCE SWOICH DZIECI Jedną z najlepszych rzeczy, jaką ojciec może zrobić dla swoich dzieci, to okazywać szacunek dla ich mamy. Jeśli jesteś żonaty, dbaj
Bardziej szczegółowoWspółpraca w zespole i z klientem w sytuacjach stanowiących wyzwanie
Strona 1 Dwudniowy program szkoleniowy dla kadry zarządzającej Współpraca w zespole i z klientem w sytuacjach stanowiących wyzwanie inspirowany Porozumieniem Bez Przemocy wg Marshalla Rosenberga Co wpływa
Bardziej szczegółowoPodstawy pomagania. Natura dała nam dwoje oczu, dwoje uszu, ale tylko jeden język po to, abyśmy więcej patrzyli i słuchali, niż mówili.
Podstawy pomagania. Natura dała nam dwoje oczu, dwoje uszu, ale tylko jeden język po to, abyśmy więcej patrzyli i słuchali, niż mówili. (Sokrates) Czym jest pomaganie? Pomaganie jest działaniem, w które
Bardziej szczegółowoRola rodziców i nauczycieli w procesie adaptacji dziecka w szkole
Organizator: Kuratorium Oświaty w Gdańsku 8 i 9 grudnia 2015 roku Konferencje dla Nauczycieli pt.: Szkolne progi: jak pomóc uczniom przejść do klasy czwartej? PSYCHOLOGIA na UAM od 1919 roku Rola rodziców
Bardziej szczegółowoCo to jest proces motywacyjny?
Proces motywacyjny Plan Co to jest proces motywacyjny Jakie warunki muszą być spełnione żeby powstał proces motywacyjny Rodzaje motywacji W jaki sposób natężenie motywacji wpływa na procesy poznawcze i
Bardziej szczegółowoPsychospołeczne pułapki rozwoju nauczyciela akademickiego w roli dydaktyka
Psychospołeczne pułapki rozwoju nauczyciela akademickiego w roli dydaktyka dr hab. Anna Sajdak-Burska Kierownik Zakładu Pedagogiki Szkolnej i Dydaktyki Akademickiej Instytut Pedagogiki UJ Fazy rozwoju
Bardziej szczegółowoSlajd tytułowy, w którym zaprezentowany został tytuł referatu: Zmiana sposobu
Slajd 1. Slajd tytułowy, w którym zaprezentowany został tytuł referatu: Zmiana sposobu etykietowania dziecka - w stronę poszukiwania zasobów oraz dane autora referatu i jego afiliacja: dr Tomasz Bajkowski,
Bardziej szczegółowoMateriał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:
Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: OPIEKUN OSOBY STARSZEJ przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III.
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAJĘĆ ROZWIJAJĄCYCH UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE DLA DZIECI W WIEKU 8-12 LAT: RAZEM LEPIEJ - realizowany w SP 209
PROGRAM ZAJĘĆ ROZWIJAJĄCYCH UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE DLA DZIECI W WIEKU 8-12 LAT: RAZEM LEPIEJ - realizowany w SP 209 Szkoła, obok rodziny, jest jednym z najważniejszych środowisk społecznych dziecka. Jej
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Kształtowanie postaw etycznych u dziecka Beata Szynalska-Skarżyńska Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 11 maja 2015 r. CZYM JEST ETYKA? Etyka, zgodnie z europejską tradycją,
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Efektywna edukacja Rodzic i nauczyciel partnerzy procesu edukacji mgr Patrycja Mizera-Pęczek Wydział Zarządzania Uniwersytet Łódzki 08 grudnia 2015 r. Mgr Patrycja Mizera-Pęczek
Bardziej szczegółowoZaburzenia identyfikacji, roli i psychoorientacji płciowej
Zaburzenia identyfikacji, roli i psychoorientacji płciowej Prof. dr hab. med. Krzysztof Kula Katedra Andrologii i Endokrynologii Płodności Uniwersytet Medyczny w Łodzi BIOLOGIA PŁEĆ GENETYCZNA PŁEĆ GONADALNA
Bardziej szczegółowoZarządzanie zasobami ludzkimi
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Człowiek w firmie czyli kto i jak tu rządzi? Style kierowania i ich wpływ na nasze życie Emilia Kijanka Wyższa Szkoła Ekonomii i Prawa w Kielcach 6 marca 2013 r. EKONOMICZNY
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI REALIZOWANY W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 W SPOŁECZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI REALIZOWANY W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 W SPOŁECZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ CELE PROGRAMU: Wspomaganie prawidłowego rozwoju osobowości uczniów poprzez zindywidualizowanie procesów
Bardziej szczegółowoPrzedszkola nr 63 Warszawa ul. Bolkowska 4
PROGRAM WYCHOWAWCZY Przedszkola nr 63 Warszawa ul. Bolkowska 4 CELE Program wychowawczy przedszkola zakłada: pracę nastawioną na poznanie samego siebie, pracę nastawioną na odnajdywanie swojego miejsca
Bardziej szczegółowoLGBT- wprowadzenie.
LGBT- wprowadzenie www.magdalenalabedz.pl L- LESBIJKI kobiety homoseksualne kobiety, które kochają kobiety G- GEJE mężczyźni homoseksualni mężczyźni, których pociągają mężczyźni B- biseksualne kobiety
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYCHOWAWCZY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 14 Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI W OŚWIĘCIMIU
PROGRAM WYCHOWAWCZY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 14 Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI W OŚWIĘCIMIU UZASADNIENIE Ważnym zadaniem przedszkola jest kształtowanie cech i postaw dzieci, pozwalających im w przyszłości
Bardziej szczegółowoCo to jest konflikt, kiedy mówimy o konflikcie, co jest jego przyczyną?
MEDIACJE Co to jest konflikt, kiedy mówimy o konflikcie, co jest jego przyczyną? Konflikt to rozbieżność interesów lub przekonań stron. Ich dążenia nie mogą być zrealizowane równocześnie. Konflikt pojawia
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI
PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKOLNO-PRZEDSZKOLNEGO Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 1 W RYBNIKU na rok szkolny 2015-2018 Podstawą prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych w ramach szkolnego programu
Bardziej szczegółowo