(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/EP02/ (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/EP02/ (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: , WO03/ (13) B1 (51) Int.Cl. A01N 43/40 ( ) A01N 47/12 ( ) A01P 3/00 ( ) (54) Kompozycja grzybobójcza i sposób leczniczego lub zapobiegawczego zwalczania fitopatogennych grzybów w uprawach (30) Pierwszeństwo: , FR, (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 06/05 (73) Uprawniony z patentu: BAYER CROPSCIENCE S.A., Lyon, FR (72) Twórca(y) wynalazku: THOMAS WEGMANN, Saint-Cyr-au-Mont-d'Or, FR RICHARD MERCER, Ecully, FR (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 04/11 (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Teresa Sztandke PL B1

2 2 PL B1 Opis wynalazku Wynalazek dotyczy kombinacji związków grzybobójczych nadających się w szczególności do ochrony upraw przed chorobami grzybiczymi oraz odpowiednich sposobów ochrony przez aplikowanie tych kombinacji. Bardziej szczegółowo przedmiotem wynalazku są nowe kompozycje grzybobójcze na podstawie pochodnych typu pirydylometylobenzamidu i pochodnych typu walinamidu, a zwłaszcza iprowalikarbu o nazwie chemicznej [(1S)-2-metylo-1-[[[(1-(4-metylofenylo)-etylo]-amino]-karbonylo]-karbaminian 1-metyloetylu albo N 1 -[(R)-1-(6-fluoro-2-benzotiazolilo)-etylo]-N 2 -izopropoksykarbonylo-l-walinamidu. Odnośnie działania grzybobójczego, zwłaszcza ochrony upraw, jednym z głównych problemów badań prowadzonych na tym polu techniki jest polepszenie dotychczasowych osiągnięć, w szczególności w dziedzinie aktywności grzybobójczej, a zwłaszcza w dziedzinie utrzymywania tej aktywności grzybobójczej w czasie. Naturalnie związki grzybobójcze stosowane w dziedzinie ochrony roślin przed grzybami muszą być wyposażone w zredukowaną do minimum ekotoksyczność. Jak to tylko możliwe, powinny one też nie być niebezpieczne albo toksyczne dla użytkownika w czasie stosowania. Ponadto korzystne dla związków grzybobójczych jest posiadanie szerokiego zakresu działania. Nie można oczywiście zapominać o czynniku ekonomicznym podczas poszukiwania nowych związków grzybobójczych. Nie stosując ograniczania, zgodnie z wynalazkiem zwraca się jednak uwagę na ochronę przed zakażeniem grzybami między innymi winorośli, zbóż, owoców, jarzyn, lucerny, soi, upraw warzyw, trawników, drzew i roślin ogrodowych. Znane są związki typu pirydylometylobenzamidu o działaniu grzybobójczym, jak opisano w europejskim zgłoszeniu patentowym EP-A Związki te umożliwiają zapobieganie wzrostowi i rozwojowi fitopatogennych grzybów (na przykład takich, które są aktywne w przypadku mączniaka rzekomego, na przykład na winorośli, jak Plasmopara viticola). Związki te określane są ogólnym wzorem I w którym R 1 jest wybrany spośród atomu wodoru, ewentualnie podstawionej grupy alkilowej i ewentualnie podstawionej grupy acylowej, R 2 jest wybrany spośród atomu wodoru i ewentualnie podstawionej grupy alkilowej, R 3 i R 4, które są jednakowe lub różne, są niezależnie od siebie wybrane spośród atomu chlorowca, grupy hydroksylowej, grupy cyjanowej, grupy nitrowej, grupy -SF 5, grupy trialkilosililowej, ewentualnie podstawionej grupy aminowej, grupy acylowej i grupy E, OE lub SE, w których to grupach E oznacza grupę alkilową, alkenylową, alkinylową, cykloalkilową, cykloalkenylową, arylową i heterocyklilową, przy czym każda z tych grup może być ewentualnie podstawiona, c oznacza 0, 1, 2, 3 albo 4, q oznacza 0, 1, 2, 3 albo 4, oraz ich dopuszczalne w rolnictwie możliwe optyczne i/lub geometryczne izomery, tautomery i sole addycyjne z kwasem lub z zasadą, W powyższej definicji związków o wzorze I występujące tam różne ugrupowania i terminy chemiczne, jeśli nie podano inaczej, mają następujące znaczenie: - alkil albo alkil-" oznacza prostą lub rozgałęzioną nasyconą grupę węglowodorową zawierającą 1 do 6 atomów węgla, - alkenyl" oznacza prostą lub rozgałęzioną grupę węglowodorową zawierającą 2 do 6 atomów węgla i nienasycenie w postaci podwójnego wiązania,

3 PL B1 3 - alkinyl" oznacza prostą lub rozgałęzioną grupę węglowodorową zawierającą 2 do 6 atomów węgla i nienasycenie w postaci potrójnego wiązania, - alkoksy" oznacza grupę alkiloksylową, - acyl" oznacza grupę formylową albo grupę alkoksykarbonylową, - cykloalkil" oznacza nasyconą cykliczną grupę węglowodorową zawierającą 3 do 8 atomów węgla, - aryl" oznacza grupę fenylową albo naftylową, - heterocyklil" oznacza nienasyconą albo całkowicie lub częściowo nasyconą grupę cykliczną zawierającą 3 do 8 atomów wybranych spośród węgla, azotu, siarki i tlenu, na przykład, bez ograniczania, pirydyl, pirydynyl, chinolil, furyl, tienyl, pirolil, oksazolinyl, - określenie ewentualnie podstawiony" oznacza, że grupy tak określone mogą być podstawione przez jedną lub więcej grup wybranych spośród chloru, bromu, fluoru, jodu, grupy alkilowej, alkoksylowej, hydroksylowej, nitrowej, aminowej, cyjanowej i acylowej. Związki o wzorze I są opisane w zgłoszeniu patentowym EP-A i wśród tych związków korzystne są następujące związki: związki posiadające jedną z następujących cech: R 1 i R 2, które są jednakowe lub różne, są niezależnie od siebie wybrane spośród atomu wodoru i ewentualnie podstawionej grupy alkilowej, R 3 i R 4, które są jednakowe lub różne, są niezależnie od siebie wybrane spośród atomu chlorowca, grupy hydroksylowej, grupy nitrowej, ewentualnie podstawionej grupy aminowej, grupy acylowej i grupy E, OE lub SE, w których to grupach E oznacza grupę alkilową, cykloalkilową, fenylową i heterocyklilową, przy czym każda z tych grup może być ewentualnie podstawiona, c oznacza 0, 1, 2 albo 3, q oznacza 0, 1, 2 albo 3, oraz ich dopuszczalne w rolnictwie możliwe optyczne i/lub geometryczne izomery, tautomery i sole addycyjne z kwasem lub z zasadą. Wymienione zgłoszenie patentowe EP-A nadmienia ogólnie o możliwości łączenia tych środków grzybobójczo czynnych z produktami, o których wiadomo, że również wykazują działanie grzybobójcze, przy czym nie podaje się nazw wspólnie działających składników albo nawet rodzin wspólnie działających składników, które można zestawiać z pirydylometylobenzamidami. Celem wynalazku jest rozwiązanie wyżej omówionych problemów. I tak jednym z celów wynalazku są nowe produkty grzybobójcze, które mogą być stosowane, na przykład przez rolnika, do zwalczania grzybów atakujących uprawy, a zwłaszcza do zwalczania głównej choroby grzybiczej winorośli, takiej jak mączniak rzekomy. Innym celem wynalazku jest nowa kompozycja grzybobójcza na podstawie pochodnej pirydylometylobenzamidu, która jest znacznie bardziej aktywna wobec grzybów, które są szkodliwe dla roślin, włącznie z winoroślą, i która jest zwłaszcza aktywna w ciągu dłuższego czasu w porównaniu ze środkami przeciwgrzybiczymi znanymi dotychczas. Dwa podobne cele wynalazku dotyczą upraw ziemniaka. Innym celem wynalazku jest nowy środek grzybobójczy, który jest w pełni wysoko aktywny, zwłaszcza w odniesieniu do skuteczności wobec grzybów, a trwałość tej skuteczności może powodować zmniejszenie dawek produktów chemicznych rozpylanych w środowisku w celu zwalczania ataku grzybów na uprawy, w szczególności w przypadku mączniaka rzekomego winorośli. Innym celem wynalazku jest nowa kompozycja grzybobójcza, która jest bardziej aktywna i działa dłużej i która w związku z tym wymaga mniejszych dawek i jest przez to mniej toksyczna. Dalszym celem wynalazku jest nowa kompozycja grzybobójcza o szerokim zakresie działania, która jest trwale skuteczna i która dostarcza rolnikowi dużą liczbę produktów tak, że może on wśród nich znaleźć produkt najlepiej nadający się do jego szczególnego zastosowania. Dalszym celem wynalazku jest nowa kompozycja grzybobójcza zadowalająca wymagania przedstawione w powyższych celach, która jest równocześnie tania, łatwa w użytkowaniu i która nie jest niebezpieczna podczas traktowania. Innym celem wynalazku jest nowa kompozycja grzybobójcza, jak określono w powyższych celach, która nadaje się do stosowania do zapobiegawczego i leczniczego traktowania chorób grzybiczych, na przykład winorośli, zbóż, psiankowatych, owoców, jarzyn, lucerny, soi, upraw warzyw włącznie z ziemniakami, trawników, drzew albo roślin ogrodowych lub ozdobnych. Dalszym celem wynalazku jest zapobiegawcze i/lub lecznicze traktowanie roślin, a zwłaszcza upraw, z zastosowaniem kompozycji grzybobójczej albo kombinacji grzybobójczej łączącej produkty

4 4 PL B1 kompozycji, jak określono w powyższych celach, przy czym konieczne jest dla takiego traktowania, aby wykazywało wysoką i trwałą skuteczność wobec bardzo szerokiego zakresu różnych grzybów, przy minimalizowaniu dawek, toksyczności i kosztów. Innym celem wynalazku jest zestaw do zwalczania drogą leczenia i/lub zapobiegania i/lub wypleniania fitopatogennych grzybów roślin, a zwłaszcza upraw, takich jak winorośl, który spełnia wymagania przedstawione w powyższych celach. Dodatkowym celem wynalazku jest polepszenie wydajności upraw, co ma znaczenie z agronomicznego punktu widzenia. Wszystkie te cele, między innymi, spełnia rozwiązanie według wynalazku, w którym znaleziono kombinację grzybobójczą składającą się z pochodnej pirydylometylobenzamidu i związków typu walinamidu, korzystnie środków grzybobójczych. Taka kombinacja niespodziewanie i nieoczekiwanie wykazuje bardzo wysoką i trwałą skuteczność przeciwgrzybiczą wobec szerokiego zakresu grzybów, a zwłaszcza przeciwko grzybom odpowiedzialnym za choroby, takie jak mączniak rzekomy winorośli. Wynalazek, który całkowicie lub częściowo spełnia wyżej wymienione cele, dotyczy kompozycji grzybobójczej, która zawiera I) 2,6-dichloro-N-{[3-chloro-5-(trifluorometylo)-2-pirydynylo]-metylo}-benzamid i II) iprowalikarb albo N 1 -[(R)-1-(6-fluoro-2-benzotiazolilo)-etylo]-N 2 -izopropoksykarbonylo-l-walinamid, przy czym stosunek związek I/związek II zawiera się w zakresie 1/100 do 100/1. Korzystna jest synergistyczna kompozycja grzybobójcza według wynalazku, w której stosunek związek I/związek II zawiera się w zakresie 1/3 do 1/2. W korzystnej odmianie kompozycja grzybobójcza według wynalazku dodatkowo obok związków I i II zawiera dopuszczalny w rolnictwie obojętny nośnik i ewentualnie dopuszczalną w rolnictwie substancję powierzchniowo czynną. W szczególności kompozycje grzybobójcze określone powyżej zawierają 0, % kombinacji związku o wzorze I i związku II. W szczególnym wariancie kompozycja grzybobójcza według wynalazku zawiera związek o wzorze I i związek o wzorze II w postaci preparatu kombinowanego do równoczesnego, oddzielnego albo kolejnego stosowania do zwalczania fitopatogennych grzybów w uprawach na miejscu działania. Kolejnym przedmiotem wynalazku jest sposób leczniczego lub zapobiegawczego zwalczania fitopatogennych grzybów w uprawach, charakteryzujący się tym, że skuteczną i niefitotoksyczną ilością którejkolwiek kompozycji grzybobójczej określonej powyżej działa się na glebę, na której rośliny rosną albo są zdolne do wzrastania, na liście i/lub na owoce roślin albo na nasiona roślin. Korzystny jest sposób, w którym kompozycję grzybobójczą aplikuje się drogą rozpylania na nadziemne części upraw, które mają być traktowane. W korzystnym sposobie ilość kompozycji grzybobójczej odpowiada dawce związku I i związku II około 0,1 g/ha do około 1000 g/ha. W korzystnym sposobie uprawy, które mają być traktowane, są wybrane z grupy obejmującej winorośl, uprawy zbóż i uprawy warzyw, uprawy owoców, uprawy drzew, słoneczniki, buraki ćwikłowe, tytoń, chmiel i rośliny ozdobne. Grzybobójcza kombinacja związków I ze związkiem II według wynalazku umożliwia znaczne polepszenie utrzymywania aktywności przeciwgrzybiczej w kontekście leczniczego i/lub zapobiegawczego traktowania głównych chorób upraw, takich jak zwłaszcza powodowanych przez grzyby z rodziny Peronosporaceae, w szczególności Plasmopara viticola (mączniak rzekomy winorośli), Plasmopara halstedei (mączniak słonecznika), Pseudoperonospora sp (zwłaszcza mączniak dyni (Pseudoperonospora cubensis) i mączniak rzekomy chmielu (Pseudoperonospora humuli)), Bremia lactucae (mączniak sałaty), Peronospora tabacinae (mączniak rzekomy tytoniu), Peronospora destructor (mączniak rzekomy cebuli), Peronospora parasitica (mączniak rzekomy kapusty), Peronospora farinosa (mączniak rzekomy cykorii i mączniak rzekomy buraka). W szczególności kombinacja ta wykazuje właściwości wypleniające, które przewyższają wspomniane właściwości tych produktów oddzielnie. Zgodnie z wynalazkiem stosunek wagowy związku o wzorze I do związku II wynosi zazwyczaj 1/100 do 100/1, korzystnie 1/10 do 10/1, zwłaszcza 1/5 do 5/1.

5 PL B1 5 Stosunek związku o wzorze I do związku II jest stosunkiem wagowym tych dwóch związków. To samo dotyczy każdego stosunku 2 związków chemicznych, które są mierzone w niniejszym opisie, jeśli nie podano wyraźnie inaczej. Zgodnie z innym aspektem wynalazku w kompozycjach według wynalazku stosunek związku o wzorze I do związku II może być korzystnie dobrany tak, aby uzyskać efekt synergistyczny. Przyjmuje się, że określenie efekt synergistyczny w szczególności ma znaczenie podane przez Colby w artykule pod tytułem "Calculation of the synergistic and antagonistic responses of herbicide combinations" Weeds, (1967), 15, str Powyższy artykuł podaje wzór: x y E = x + y w którym E oznacza oczekiwane procentowe hamowanie choroby dla kombinacji dwóch substancji grzybobójczych w określonych dawkach (na przykład odpowiednio x i y), x oznacza procentowe hamowanie obserwowane dla choroby w przypadku związku o wzorze I w określonej dawce (równej x), y oznacza procentowe hamowanie obserwowane dla choroby w przypadku związku II w określonej dawce (równej y). Gdy procentowe hamowanie obserwowane dla kombinacji jest większe niż E, wówczas występuje efekt synergistyczny. Określenie efekt synergistyczny" oznacza również efekt określony drogą stosowania metody Tammes "Isoboles, a graphic representation of synergism in pesticides", Netherlands Journal of Plant Pathology, 70 (1964), str Omówione wyżej zakresy stosunku związku o wzorze I do związku II w żaden sposób nie ograniczają zakresu wynalazku, lecz podane są raczej jako wskazówka, przy czym fachowiec może przeprowadzać dodatkowe testy w celu znalezienia innych wartości stosunku dawek tych dwóch związków, zwłaszcza tych, dla których obserwowano efekt synergistyczny. Korzystnie stosunek związku o wzorze I do związku II dobiera się tak, aby uzyskać efekt synergistyczny. Zazwyczaj kompozycje według wynalazku zawierają 0, %, korzystnie 0,001-80% substancji czynnych, czy to w przypadku, gdy związki te są kombinowane czy też występują one w postaci dwóch substancji czynnych stosowanych oddzielnie. Należy rozumieć, że wymienione kompozycje grzybobójcze mogą zawierać pojedynczy związek o wzorze I albo więcej niż jeden taki związek i/lub pojedynczy związek II albo więcej niż jeden taki związek, oraz jeden lub więcej innych związków grzybobójczych, chwastobójczych, owadobójczych i/lub regulujących wzrost roślin, zgodnie z zastosowaniem, do którego są przeznaczone. I tak kompozycje grzybobójcze według wynalazku mogą również zawierać na przykład jeden lub więcej innych grzybobójczych substancji czynnych wybranych z grupy obejmującej S-metylo- -acibenzolar, azoksystrobinę, benalaksyl, benomyl, blastycydynę-s, bromukonazol, kaptafol, kaptan, karbendazym, karboksynę, karpropamid, chlorotalonil, kompozycje grzybobójcze na podstawie miedzi i pochodnych miedzi, takich jak wodorotlenek miedzi i tlenochlorek miedzi, cyjazofamid, cyflufenamid, cymoksanil, cyprokonazol, cyprodynyl, dichloran, diklocymet, dietofenkarb, difenokonazol, diflumetorym, dimetomorf, dimoksystrobinę, dinikonazol, diskostrobinę, dodemorf, dodynę, edifenfos, epoksykonazol, etaboksam, etyrymol, fenarymol, fenbukonazol, fenheksamid, fenoksanil, fenpiklonil, fenpropidynę, fenpropimorf, ferimzon, fluazynam, fludioksonil, flumetower, fluchinkonazol, flusilazol, flusulfamid, flutolanil, flutriafol, folpel, furalaksyl, furametpir, guazatynę, heksakonazol, hymeksazol, imazalil, iprobenfos, iprodion, izoprotiolan, kasugamycynę, metylokresoksym, mefenoksam, mepanipirym, metalaksyl i jego postacie enancjomeryczne, takie jak metalaksyl-m, metkonazol, metiram-cynk, metominostrobinę, metrafenon, nikobifen, oksadiksyl, okspokonazol, pefurazoat, penkonazol, pencykuron, kwas fosforawy i jego pochodne, takie jak fosetyl-al, ftalid, pikoksystrobinę, probenazol, prochloraz, procymidon, propamokarb, propikonazol, piraklostrobinę, pirymetanil, pirochilon, chinoksyfen, siltiofam, simekonazol, spiroksaminę, sup- 190, tebukonazol, tetrakonazol, tiabendazol, tiflusamid, tiofanat, na przykład metylo-tiofanat, tiram, tiadinyl, triadimefon, triadimenol, tricyklazol, tridemorf, trifloksystrobinę, tritykonazol, winklozolinę i zoksamid. Dodatkowo do tych dodatkowych substancji czynnych kompozycje grzybobójcze według wynalazku mogą również zawierać inne podłoża i/lub środki pomocnicze stosowane w preparatach ochrony roślin, takie jak na przykład dopuszczalne w rolnictwie obojętne nośniki i ewentualnie dopuszczalne w rolnictwie substancje powierzchniowo czynne.

6 6 PL B1 Odnośnie prezentacji kompozycji według wynalazku należy zaznaczyć, że są one odpowiednie dla dużej liczby preparatów. I tak kompozycje te można stosować jako urządzenia do dawkowania aerozolu, przynęty (gotowe do użytku), koncentraty do sporządzania przynęt, przynęty podstawowe, zawiesiny kapsułek, koncentraty do odymiania na zimno, proszki do opylania, koncentraty emulsyjne, emulsje typu woda/woda, emulsje typu olej/emulsja odwrócona, granulat w kapsułkach, drobne granulki, koncentrat zawiesinowy do traktowania nasion, sprężony gaz, produkt wytwarzający gaz, przynęty do ziarna, przynęty granulowane, granulki, koncentrat do odymiania na gorąco, makrogranulat, proszek dyspergujący w oleju, koncentrat zawiesinowy mieszający się z olejem, ciecz mieszającą się z olejem, pastę, pręciki do roślin, przynęty płytowe, proszek do traktowania nasion na sucho, przynęty zdrapywane, nasiona powlekane środkiem ochrony roślin, świece dymne, pojemniki dymne, generatory dymu, pastylki dymne, pręciki dymne, tabletki dymne, puszki dymne, koncentraty rozpuszczalne, proszki rozpuszczalne, roztwory do traktowania nasion, koncentraty zawiesinowe (= koncentraty zwilżalne), proszki śladowe, ciecze ultra Iow volume, zawiesiny ultra Iow volume, produkty uwalniające parę, dyspergujące w wodzie granulki lub tabletki, dyspergujące w wodzie proszki do traktowania zawiesiną, rozpuszczalne w wodzie granulki lub tabletki, rozpuszczalne w wodzie proszki do traktowania nasion, proszki zwilżalne. Kompozycje te obejmują nie tylko kompozycje gotowe do stosowania na uprawy, które mają być traktowane, za pomocą odpowiednich urządzeń, takich jak urządzenia do rozpylania, lecz także handlowe kompozycje stężone, które należy rozcieńczać przed użyciem na uprawy. Opisane wyżej kompozycje stosuje się na ogół wobec rosnących roślin, albo na miejsca, gdzie uprawy wzrastają, albo do powlekania lub powlekania filmem nasion. Kompozycje według wynalazku stosuje się na ogół na roślinność, a zwłaszcza na liście zakażone albo zdolne do zakażenia przez fitopatogenne grzyby. Inną metodą stosowania związków lub kompozycji według wynalazku jest dodawanie preparatu zawierającego substancję czynną do wody irygacyjnej. Irygację tę można prowadzić za pomocą zraszaczy. Podczas stosowania w praktyce kompozycje według wynalazku można stosować same i można je też korzystnie stosować w preparatach zawierających jedną lub drugą substancję czynną albo alternatywnie obydwie razem, w kombinacji lub połączeniu z jednym lub więcej kompatybilnymi składnikami, którymi są na przykład stałe lub ciekłe wypełniacze lub rozcieńczalniki, substancje pomocnicze, substancje powierzchniowo czynne albo równoważniki, które są odpowiednie do żądanego zastosowania i które są dopuszczalne w rolnictwie. Preparaty mogą być wszelkiego typu znanego w tej dziedzinie, które są odpowiednie do aplikowania na wszelkie typy plantacji lub upraw. Preparaty te, które można wytwarzać w dowolny sposób znany w tej dziedzinie, również tworzą część wynalazku. Preparaty mogą zawierać również składniki innego typu, takie jak koloidy ochronne, substancje zwiększające przyczepność, zagęszczacze, środki tiksotropowe, środki ułatwiające penetrację, oleje do rozpylania, stabilizatory, środki konserwujące (zwłaszcza środki zabezpieczające przed pleśnią), środki maskujące lub tym podobne, jak też inne znane substancje czynne o właściwościach szkodnikobójczych (zwłaszcza o właściwościach grzybobójczych, owadobójczych, roztoczobójczych lub nicieniobójczych) albo o właściwościach regulujących wzrost roślin. Ogólnie biorąc, związki stosowane zgodnie z wynalazkiem można zestawiać z dowolnymi stałymi lub ciekłymi dodatkami zgodnie ze zwykle używanymi technikami wytwarzania preparatów. W opisie niniejszym określenie wypełniacz" oznacza składnik organiczny lub nieorganiczny, naturalny lub syntetyczny, z którym zestawia się substancje czynne w celu ułatwienia ich aplikowania, na przykład na rośliny, nasiona albo glebę. Wypełniacz jest na ogół obojętny i musi być dopuszczalny (na przykład dopuszczalny do celów agronomicznych, zwłaszcza do traktowania roślin). Wypełniacz może być stały, na przykład glinki, krzemiany naturalne lub syntetyczne, krzemionka, żywice, woski, stałe nawozy (na przykład sole amonowe), naturalne minerały gleby, takie jak kaoliny, glinki, talk, glina, kwarc, atapulgit, montmorylonit, bentonit lub ziemia okrzemkowa, albo minerały syntetyczne, takie jak krzemionka, tlenek glinu lub krzemiany, zwłaszcza krzemiany glinu lub magnezu. Jako stałe wypełniacze odpowiednie dla granulatów wymienia się naturalne, skruszone lub rozdrobnione minerały, takie jak kalcyt, marmur, pumeks, sepiolit i dolomit, granulaty syntetyczne z mączek nieorganicznych lub organicznych, granulaty z materiału organicznego, takiego jak trociny, łupiny orzechów kokosowych, kolby lub łuski kukurydzy albo łodygi tytoniu, ziemia okrzemkowa, fosforan triwapniowy, sproszkowana kora albo będąca adsorbentem sadza, polimery rozpuszczalne w wodzie, żywice, woski albo stałe nawozy. Kompozycje takie, jeśli to pożądane, mogą zawierać jeden lub wię-

7 PL B1 7 cej odpowiednich składników, takich jak środki zwilżające, środki dyspergujące, emulgatory lub barwniki, które, gdy są stałe, mogą również służyć jako rozcieńczalniki. Można również stosować wypełniacze ciekłe, na przykład takie jak woda, alkohole, zwłaszcza butanol lub glikol, jak również ich etery lub estry, w szczególności octan glikolu metylowego, ketony, zwłaszcza aceton, cykloheksanon, keton metyloetylowy, keton metyloizobutylowy albo izoforon, frakcje ropy naftowej, takie jak parafina albo węglowodory aromatyczne, zwłaszcza ksyleny lub alkilonaftaleny, oleje mineralne lub roślinne, węglowodory alifatyczne, zwłaszcza trichloroetan lub chlorek metylenu, aromatyczne chlorowęglowodory, zwłaszcza chlorobenzeny, rozpuszczalniki rozpuszczalne w wodzie albo wysoko polarne, takie jak dimetyloformamid, sulfotlenek dimetylowy, N,N-dimetyloacetamid albo N-metylopirolidon, N-oktylopirolidon, skroplone gazy lub tym podobne, stosowane oddzielnie lub jako mieszanina. Jako substancje powierzchniowo czynne można stosować emulgatory, dyspergatory albo środki zwilżające typu jonowego lub niejonowego albo mieszaniny tych środków powierzchniowo czynnych. Jako takie substancje powierzchniowo czynne wymienia się na przykład sole kwasu poliakrylowego, sole kwasu lignosulfonowego, sole kwasu fenolosulfonowego albo naftalenosulfonowego, produkty polikondensacji tlenku etylenu z alkoholami szeregu tłuszczowego albo kwasami tłuszczowymi lub estrami szeregu tłuszczowego albo aminami szeregu tłuszczowego, podstawione fenole (zwłaszcza alkilofenole lub arylofenole), sole estrów kwasu sulfobursztynowego, pochodne tauryny (zwłaszcza tauryniany alkilowe), estry kwasu fosforowego alkoholi albo produktów polikondensacji tlenku etylenu z fenolami, estry kwasów tłuszczowych z poliolami albo siarczanowe, sulfonianowe lub fosforanowe pochodne funkcyjne związków wyżej opisanych. Obecność co najmniej jednej substancji powierzchniowo czynnej jest na ogół istotna, gdy substancje czynne i/lub obojętne wypełniacze są nierozpuszczalne albo tylko słabo rozpuszczalne w wodzie i gdy wypełniaczem dla tej kompozycji ma być woda. Preparaty według wynalazku mogą również zawierać inne dodatki, takie jak substancje zwiększające przyczepność albo barwniki. W preparatach można stosować dodatki, takie jak karboksymetyloceluloza albo naturalne lub syntetyczne polimery w postaci proszków, granulatów lub podłoży, takich jak guma arabska, lateks, poliwinylopirolidon, alkohol poliwinylowy albo octan poliwinylu, naturalne fosfolipidy, takie jak kefaliny lub lecytyny, albo syntetyczne fosfolipidy. Można też stosować barwniki, takie jak nieorganiczne pigmenty, takie jak na przykład tlenki żelaza, tlenki tytanu, błękit pruski, barwniki organiczne, takie jak barwniki alizarynowe, azowe albo metaloftalocyjaninowe, albo pierwiastki śladowe, takie jak sole żelaza, manganu, boru, miedzi, kobaltu, molibdenu lub cynku. Preparaty zawierające kompozycje według wynalazku, które stosuje się do zwalczania fitopatogennych grzybów w uprawach, mogą także zawierać stabilizatory, inne środki grzybobójcze, owadobójcze, roztoczobójcze, nicieniobójcze, środki przeciw robakom lub przeciw kokcydiozie, środki bakteriobójcze, środki wabiące albo odstraszające, środki odwaniające, aromatyzujące albo barwiące. Środki te dobiera się w celu polepszenia siły działania, trwałości, bezpieczeństwa i zakresu działania wobec fitopatogennych grzybów w uprawach albo w celu nadania kompozycji zdolności do spełniania innych użytecznych funkcji wobec traktowanych obszarów. Odnośnie sposobu wytwarzania związków o wzorze I wskazuje się na europejskie zgłoszenie patentowe EP-A Odnośnie sposobu wytwarzania związków II wskazuje się na pozycję literaturową "The Electronic Pesticide Manuał - Version 1.0" - British Crop Protection Council - wydawca Clive Tomlin albo europejskie zgłoszenie patentowe nr Wynalazek obejmuje również sposób zwalczania, drogą leczenia, zapobiegania albo wypleniania, fitopatogennych grzybów w uprawach, który to sposób polega na tym, że skuteczną (agronomicznie skuteczną) i niefitotoksyczną ilością kompozycji grzybobójczej, jak wyżej podano, działa się na glebę, na której rośliny rosną albo są zdolne do wzrastania, na liście i/lub na owoce roślin albo na nasiona roślin. W sposobie tym stosuje się kompozycję, którą uprzednio wytwarza się drogą mieszania 2 substancji czynnych I i II. Zgodnie z wariantem takiego sposobu zwalczania, drogą leczenia, zapobiegania albo wypleniania, fitopatogennych grzybów w uprawach: - stosuje się kombinację przynajmniej jednego związku o wzorze I i co najmniej jednego związku II, jak wyżej podano,

8 8 PL B1 - związki I i II stosuje się równocześnie, oddzielnie albo kolejno na glebę, na której rośliny rosną albo są zdolne do wzrastania, na liście i/lub na owoce roślin albo na nasiona roślin w ilości skutecznej (agronomicznie skutecznej) i niefitotoksycznej. Wariant ten odpowiada wytwarzaniu kompozycji grzybobójczej na świeżo. Można też związki te stosować równocześnie, kolejno albo oddzielnie tak, aby uzyskać efekt sprzężony I/II dla kompozycji, z których każda zawiera jedną z dwóch substancji czynnych I albo II. Korzystnie kompozycje grzybobójcze według wynalazku zawierają zazwyczaj 0,5-95% kombinacji związku I i związku II. Może to być kompozycja stężona, to znaczy produkt handlowy zawierający kombinację związku I i związku II. Może to być również kompozycja rozcieńczona gotowa do użytku wobec upraw, które mają być traktowane. W tym ostatnim przypadku rozcieńczanie wodą można prowadzić albo stosując handlową stężoną kompozycję zawierającą związek I i związek II (tę mieszaninę nazywa się gotową mieszanką) albo stosując mieszaninę w zbiorniku dwóch handlowych stężonych kompozycji zawierających związek I i związek II. Traktowanie upraw przeciwko fitopatogennym chorobom z zastosowaniem kompozycji grzybobójczej według wynalazku prowadzi się na przykład przez aplikowanie albo przez podawanie w ilości skutecznej i niefitotoksycznej wyżej wspomnianej grzybobójczej kompozycji lub kombinacji na nadziemne części upraw albo do gleby, na której rosną, przy czym uprawy te są zakażone albo są zdolne do zakażenia fitopatogennymi chorobami, takimi jak mączniak rzekomy, oidium, rdza brunatna albo septorioza. Jako traktowanie upraw bierze się również pod uwagę traktowanie reproduktywnych produktów upraw, takich jak na przykład nasiona albo bulwy. W specyficznych warunkach, na przykład zgodnie z naturą fitopatogennego grzyba, który ma być traktowany, niższa dawka może dawać odpowiednią ochronę. Natomiast niektóre warunki klimatyczne, odporność albo inne czynniki mogą wymagać wyższych dawek substancji czynnych. Skuteczna dawka robocza kombinacji stosowanych zgodnie z wynalazkiem może zmieniać się w szerokich granicach, zwłaszcza w zależności od charakteru fitopatogennych grzybów, które mają być zwalczone, albo od stopnia zakażenia tymi grzybami na przykład roślin. Optymalna dawka zazwyczaj zależy od szeregu czynników, na przykład od typu traktowanego fitopatogennego grzyba, od typu lub poziomu rozwoju zakażonej rośliny, od gęstości wegetacji albo też od sposobu aplikowania. Szczególnie korzystnie skuteczna dawka substancji czynnych I i II wynosi około 0,1 g/ha do około 1000 g/ha. Bez ograniczania, jako uprawy traktowane grzybobójczą kompozycją lub kombinacją według wynalazku wymienia się na przykład zboże, lecz można też wymienić winorośl, jarzyny, owoce, lucernę, soję, uprawy warzyw, trawniki, drzewa i rośliny ogrodowe. Fitopatogenne grzyby atakujące uprawy, które można zwalczać tą metodą, są wybrane z grupy obejmującej: grupa oomycetes: - z rodziny Peronosporaceae, zwłaszcza Plasmopara viticola (mączniak rzekomy winorośli), Plasmopara halstedei (mączniak słonecznika), Pseudoperonospora sp (zwłaszcza mączniak dyni (Pseudoperonospora cubensis) i mączniak rzekomy chmielu (Pseudoperonospora humuli)), Bremia lactucae (mączniak sałaty), Peronospora tabacinae (mączniak rzekomy tytoniu), Peronospora destructor (mączniak rzekomy cebuli), Peronospora parasitica (mączniak rzekomy kapusty), Peronospora farinosa (mączniak rzekomy cykorii i mączniak rzekomy buraka ćwikłowego); - z rodzaju Phytophthora, jak Phytophthora phaseoli, Phytophthora citrophthora, Phytophthora capsici, Phytophthora cactorum, Phytophthora palmivora, Phytophthora cinnamoni, Phytophthora megasperma, Phytophthora parasitica, Phytophthora fragariae, Phytophthora cryptogea, Phytophthora porri, Phytophthora nicotianae, Phytophthora infestans (mączniak psiankowatych, zwłaszcza zaraza ziemniaczana ziemniaków lub pomidorów); grupa adelomycetes (ascomycetes): - z rodzaju Alternaria, na przykład Alternaria solani (wczesne brunatnienie psiankowatych, a zwłaszcza pomidorów i ziemniaków), - z rodzaju Guignardia, zwłaszcza Guignardia bidwelli (czarna zgnilizna winorośli), - z rodzaju Venturia, na przykład Venturia inaequalis, Venturia pirina (parch jabłoni i grusz), - z rodzaju Oidium, na przykład mączniak prószysty winorośli (Uncinula necator); oidium upraw strączkowych, na przykład Erysiphe polygoni (mączniak rzekomy roślin krzyżowych); Leveillula taurica, Erysiphe cichoracearum, Sphaerotheca fuligena (mączniak prószysty dyni, roślin złożonych i pomidora); Erysiphe communis (mączniak prószysty buraka ćwikłowego i kapusty); Erysiphe pisi (mączniak

9 PL B1 9 prószysty grochu i lucerny); Erysiphe polyphaga (mączniak prószysty fasoli szparagowej i ogórka); Erysiphe umbelliferarum (mączniak prószysty roślin ombellifera, zwłaszcza marchwi); Sphaerotheca humuli (mączniak chmielu); mączniak prószysty pszenicy i jęczmienia (Erysiphe graminis forma specie tritici i Erysiphe graminis forma specie hordei), - z rodzaju Taphrina, na przykład Taphrina deformans (kędzierzawka liści brzoskwini), - z rodzaju Septoria, na przykład Septoria nodorum albo Septoria tritici (septorioza zbóż), - z rodzaju Sclerotinia, na przykład Sclerotinia sclerotinium, - z rodzaju Pseudocercosporella, na przykład P. herpotrichoides (łamliwość zbóż), - z rodzaju Botrytis cinerea (winorośl, jarzyny i uprawy warzyw, groch i tym podobne), - z rodzaju Phomopsis viticola (ekskorioza winorośli), - z rodzaju Pyrenospora, - z rodzaju Helminthosporium, na przykład Helminthosporium tritici repentis (żółta plamistość liści pszenicy) albo Helminthosporium teres (żółta plamistość liści jęczmienia), - z rodzaju Drechslera albo Pyrenophora, z grupy basidiomycetes: - z rodzaju Puccinia, na przykład Puccinia recondita albo striiformis (rdza pszenicy), Puccinia triticina, Puccinia hordei, - z rodziny Rhizoctonia spp, na przykład Rhizoctonia solani. Dodatkowo do działania grzybobójczego zgodnie z istotą wynalazku, wyżej określone kompozycje lub kombinacje mogą również wykazywać działanie biobójcze wobec bakterii i wirusów, takich jak na przykład: - zaraza ogniowa, Erwinia amylovora; - bakteryjna pasiastość drzew owoców pestkowych, Xanthomonas campestris; - plamistość kwiatów gruszy, Pseudomonas syringae; - bakterioza ryżu i zbóż; - wirusy występujące w uprawach ryżu, jarzyn i zbóż. Jako uprawy brane pod uwagę w kontekście wynalazku wymienia się korzystnie winorośl, uprawy zbóż (pszenica, jęczmień, kukurydza, ryż) i uprawy warzyw (fasola szparagowa, cebula, dyniowate, kapusta, ziemniaki, pomidory, słodka papryka, szpinak, groch, sałata, seler, cykoria), uprawy owoców (plantacje truskawek, plantacje malin), uprawy drzew (jabłonie, grusze, drzewa wiśni, żeń- -szeń, drzewa cytryn, palmy kokosowe, drzewa orzechów pekanowych, drzewa kakaowe, drzewa orzechów włoskich, drzewa kauczukowe, drzewa oliwkowe, topole, drzewa bananowe), słoneczniki, buraki ćwikłowe, tytoń, chmiel i rośliny ozdobne. Poniżej podaje się klasyfikację nie dotyczącą docelowych grzybów lub bakterii, lecz docelowych upraw: - winorośl: mączniak rzekomy (Plasmopara viticola), mączniak prószysty (Uncinula necator), szara pleśń (Botrytis cinerea), ekskorioza (Phomopsis viticola) i czarna zgnilizna (Guignardia bidwelli), - psiankowate: brunatnienie (Phytophthora infestans), alternarioza (Alternaria solani) i szara pleśń {Botrytis cinerea), - uprawy warzyw: mączniak rzekomy (Peronospora sp., Bremia lactucae., Pseudoperonospora sp), alternarioza (Alternaria sp.), zgnilizna (Sclerotinia sp.), szara pleśń (Botrytis cinerea), zgnilizna podstawczakowa i zgnilizna korzeni (Rhizoctonia spp.), mączniak prószysty (Erysiphe sp.; Sphaerotheca fuliginea), - hodowle drzew i krzewów: parch (Venturia inaequalis, V. pirina), choroby bakteryjne (erwinia amylovora, xanthomonas campestris,, pseudomonas syringae), mączniak prószysty (Podosphaera leucotricha) i moniliaza (Monilia fructigena), - cytrusy: parch (Elsinoe fawcetti), melanoza (Phomopsis citri) i choroby Phytophthora sp., - pszenica, odnośnie zwalczania następujących chorób nasion: fuzarioza (Microdochium nivale i Fusarium roseum), głownia (Tilletia caries, Tilletia controversa albo Tilletia indica), septorioza (Septoria nodorum), - pszenica, odnośnie zwalczania następujących chorób nadziemnych części roślin: łamliwość (Pseudocercosporella herpotrichoides), zgorzel podstawy źdźbła (Gaeumannomyces graminis), fuzarioza korzeni (F. culmorum, F. graminearum), rizoktonioza (Rhizoctonia cerealis), mączniak prószysty (Erysiphe graminis forma specie tritici), rdza (Puccinia striiformis i Puccinia recondita), septorioza (Septoria tritici i Septoria nodorum) i żółta plamistość liści pszenicy (Helminthosporium tritici-vulgaris);

10 10 PL B1 - pszenica i jęczmień, odnośnie zwalczania chorób bakteryjnych i wirusowych, na przykład żółta mozaika jęczmienia; - jęczmień, odnośnie zwalczania następujących chorób nasion: żółta plamistość liści (Pyrenophora graminea, Bipolaris, Pyrenophora teres i Cochliobolus sativus), głownia pyłkowa (Ustilago nuda) i fuzariozy (Microdochium nivale i Fusarium roseum); - jęczmień, odnośnie zwalczania następujących chorób nadziemnych części roślin: łamliwość (Pseudocercosporella herpotrichoides), żółta plamistość liści (Pyrenophora teres i Cochliobolus sativus), mączniak prószysty (Erysiphe graminis forma specie hordei), rdza karłowa liści (Puccinia hordei) i rynchosporioza (Rhynchosporium secalis); - ziemniaki, odnośnie zwalczania chorób bulw (zwłaszcza Helminthosporium solani, Phoma tuberosa, Rhizoctonia solani, Fusarium solani) i niektórych chorób wirusowych (wirus Y); - bawełna, odnośnie zwalczania następujących chorób młodych roślin uzyskanych z nasion: zgorzel siewek i rizoktonioza (Rhizoctonia solani, Fusarium oxysporium), czarna zgnilizna korzeni (Thielaviopsis basicola); - groch, odnośnie zwalczania następujących chorób nasion: antraknoza (Ascochyta pisi, Mycosphaerella pinodes), fuzarioza (Fusarium oxysporum), szara pleśń (Botrytis cinerea), rdza (Uromyces pisi); - plantacje rzepaku, odnośnie zwalczania następujących chorób nasion: Phoma lingam i Alternaria brassicae, szara pleśń (Botrytis cinerea) i zgnilizna (Sclerotinia sclerotinium); - kukurydza, odnośnie zwalczania następujących chorób nasion: (Rhizopus sp., Penicillium sp., Trichoderma sp., Aspergillus sp. i Gibberella fujikuroi), żółta plamistość liści (Bipolaris), fuzarioza (Fusarium oxysporum); - ryż: zgnilizna podstawczakowa i zgnilizna korzeni (Rhizoctonia spp.); - len, odnośnie zwalczania następujących chorób nasion (Alternaria linicola; - banany: choroba Cercospora (Mycosphaerella figiensis); - darń: rdza, mączniak prószysty, żółta plamistość liści, fuzarioza (Microdochium nivale, Pythium sp., Rhizoctonia solani, Sclerotinia homeocarpa); - drzewa leśne, odnośnie zwalczania zgorzeli (Fusarium oxysporum, Rhizoctonia solani). Szczególnie korzystnie sposób zwalczania chorób roślin według wynalazku wykazuje doskonałe wyniki w przypadku chorób winorośli, takich jak mączniak rzekomy (Plasmopara viticola), mączniak prószysty (Uncinula necator), szara pleśń (Botrytis cinerea), ekskorioza (Phomopsis viticola) i czarna zgnilizna (Guignardia bidwelli) oraz w przypadku chorób upraw warzyw. Wyrażenie są stosowane wobec roślin, które mają być traktowane" oznacza dla celów niniejszego opisu, że kompozycje grzybobójcze będące przedmiotem wynalazku można stosować za pomocą różnych metod traktowania, takich jak: - rozpylanie na nadziemne części takich roślin cieczy zawierającej jedną z tych kompozycji, - opylanie, wprowadzanie do gleby granulatów lub proszków, rozpylanie wokół tych roślin i w przypadku drzew iniekcje lub smarowanie, - pokrywanie lub powlekanie filmem nasion tych roślin za pomocą mieszaniny do ochrony roślin zawierającej jedną z tych kompozycji. Korzystnym sposobem traktowania upraw, które mają być traktowane, jest rozpylanie cieczy na nadziemne części roślin. Przedmiotem wynalazku jest też produkt zawierający związek o wzorze I i związek II w postaci kombinowanego preparatu do równoczesnego, oddzielnego lub kolejnego stosowania do zwalczania fitopatogennych grzybów występujących w uprawach na miejscu działania. Inny przedmiot wynalazku, który jest skierowany na sposób wytwarzania kompozycji według wynalazku bezpośrednio przed użyciem, obejmuje zestaw do zwalczania, leczniczo lub zapobiegawczo, fitopatogennych grzybów występujących w uprawach, który charakteryzuje się tym, że zawiera przynajmniej jeden związek o wzorze I i co najmniej jeden związek II, jak wyżej podano, przy czym może być zestawiany lub stosowany równocześnie, oddzielnie albo kolejno do zwalczania fitopatogennych grzybów występujących w uprawach na miejscu działania. Jest to więc opakowanie, w którym użytkownik znajdzie wszystkie składniki do wytwarzania preparatu grzybobójczego, który można aplikować na uprawy. Składniki te, które obejmują zwłaszcza substancje czynne I i II i które są pakowane oddzielnie, są dostarczane na przykład w postaci proszku albo w postaci cieczy, która jest stężona w większym lub mniejszym stopniu. Użytkownik musi je po

11 PL B1 11 prostu zmieszać w określonych dawkach i dodać ciecz, na przykład wodę w ilości niezbędnej do uzyskania preparatu gotowego do użytku, który można aplikować na uprawy. Najbardziej korzystny jest produkt do równoczesnego, oddzielnego, naprzemiennego lub kolejnego stosowania co najmniej jednego grzybobójczego związku o wzorze I i jednego związku grzybobójczego II. Rozumie się, że różne warianty, które mogą być brane pod uwagę w przypadku kompozycji i sposobów według wynalazku, tworzą integralną część wynalazku; ponadto możliwe jest dla tych różnych wariantów kombinowanie ich lub łączenie ze sobą, nie odchodząc od ducha albo od zakresu wynalazku. Podobnie różne wyżej opisane aspekty wynalazku można kombinować lub łączyć ze sobą, nie odchodząc od ducha albo od zakresu wynalazku. Następujący przykład podany jest tylko dla wyjaśnienia wynalazku i nie stanowi ograniczenia wynalazku w żadnej mierze. P r z y k ł a d. Traktowanie sadzonek winorośli i bulw ziemniaka kompozycją według wynalazku Przykład ten przedstawia zjawisko synergii pomiędzy związkiem A o wzorze I i związkiem B o wzorze II według wynalazku podczas działania na mączniaka rzekomego winorośli (Plasmopara viticola) i na zarazę ziemniaczaną (Phytophthora infestans). Wychodząc z 2,6-dichloro-N-{[3-chloro-5-(trifluorometylo)-2-pirydynylo]-metylo}-benzamidu (związek A) w postaci granulatu dyspergującego w wodzie (WG) w ilości 97,9 g/litr i iprowalikarbu (związek B) w postaci koncentratu zawiesinowego (SC) w ilości 500 g/litr, wytwarza się mieszaniny do ochrony roślin do aplikowania odpowiednio do objętości 300 litrów cieczy na ha. Te dwie ciecze miesza się tak, aby uzyskać stosunek związku A do związku B odpowiednio 1/0, 1/5, 1/1, 5/1 i 0/1 dla ziemniaków i 1/0, 1/5, 1/1 i 0/1 dla winorośli. Dla każdego stosunku ustala się dawkę związku A i odpowiednio zmienia się zakres dawki związku B. Sadzonki winorośli (Vitis vinifera) odmiana Cabernet sauvignon i bulwy ziemniaka (Solanum tuberosum) odmiana Bintje hoduje się w doniczkach. W przypadku winorośli, gdy rośliny te są 2-miesięczne (stadium 8-10 liści, wysokość cm), traktuje się je drogą rozpylania roztworem zawierającym związek A albo roztworem zawierającym związek B albo też roztworem zawierającym związek A i związek B zmieszane w jednym z wyżej podanych stosunków. Zakres dawki odpowiada 100 mg/litr, 50 mg/litr, 20 mg/litr, 10 mg/litr i 1 mg/litr związku o wzorze la. Gdy rośliny ziemniaka osiągną wiek 5 tygodni (stadium 7-8 liści, wysokość cm), poddaje się je takiemu samemu traktowaniu z następującym zakresem dawkowania: 100 mg/litr, 50 mg/litr, 10 mg/litr, 5 mg/litr i 1 mg/litr związku A. Rośliny stosowane jako próba kontrolna traktuje się wodą nie zawierającą żadnych substancji czynnych. Po upływie 48 godzin liście winorośli i bulwy ziemniaka zakaża się przez rozpylanie wodnej zawiesiny zawierającej zarodników/ml Plasmopara viticola na rośliny winorośli i wodnej zawiesiny zawierającej zarodników/ml Phytophthora infestans na rośliny ziemniaka. Następnie zakażone rośliny poddaje się inkubacji w temperaturze 20 C i przy względnej wilgotności powietrza 90% w ciągu 8 dni dla winorośli i w temperaturze 16 C i przy względnej wilgotności powietrza 90% w ciągu 6 dni dla ziemniaka. Następnie obserwuje się wyniki w porównaniu z nietraktowanymi, lecz również zakażonymi roślinami kontrolnymi. Następnie ocenia się zakażoną powierzchnię na wszystkich liściach rośliny w porównaniu z próbą kontrolną. W ten sposób uzyskuje się poziom zakażenia i oblicza się skuteczność traktowania, wyrażoną w procentach (%), według wzoru Abbotta. Otrzymane wyniki przedstawia się w postaci punktów odpowiadających 50, 70 lub 90% destrukcji przez pasożyta i umieszcza na diagramie izobolowym TAMMES, który na osi x zawiera dawki związku A wyrażone w mg/litr, a na osi y dawki związku B również w mg/litr. Wyniki: 1) 48-godzinne aplikowanie zapobiegawcze wobec mączniaka rzekomego winorośli Obliczone wyniki dotyczące wartości ED50 i 70 (dawki skuteczne zapewniające odpowiednio 50 i 70% zwalczenie choroby) dla różnych stosunków badanych mieszanin, obliczone na podstawie 3 powtórzeń dla danego czynnika, są przedstawione w tabeli 1. W tabeli tej są również przedstawione granice przedziału ufności, w których te wartości ED występują przy poziomie ryzyka 95%.

12 12 PL B1 T a b e l a 1 Wartości ED50 i ED70 po zapobiegawczym aplikowaniu mieszaniny związku A i związku B na mączniaka rzekomego winorośli ED50 (przedział ufności) ED70 (przedział ufności) Związek A 6,6 (4-10,9) 12,5 (8-19,6) Związek B 7,3 (4,9-11) 17,5 (11,8-25,9) Związek A + Związek B (stosunek A/B = 1) 2,3 (1,2-4,5) 5,8 (3,4-10,1) Związek A + Związek B (stosunek A/B =1/5) 0,3 (0,1-1,1) 1,3 (0,6-2,9) Wyniki z tabeli 1 są przedstawione na fig. 1 i 2 ilustrujących badanie synergii zgodnie z metodą TAMMES odpowiednio dla wartości ED50 i ED70. Diagram z fig. 1 wykazuje, że kompozycja związek A + związek B dla stosunku A/B 1:5 i 1:1 znajduje się w strefie synergii według metody TAMMES. Podobnie diagram z fig. 2 wykazuje, że kompozycja związek A + związek B dla stosunku A/B 1:5 i 1:1 znajduje się w strefie synergii według metody TAMMES. 2) 48-godzinne aplikowanie zapobiegawcze wobec zarazy ziemniaczanej Obliczone wyniki dotyczące wartości ED50, 70 i 90 (dawki skuteczne zapewniające odpowiednio 50, 70 i 90% zwalczenie choroby) dla różnych stosunków badanych mieszanin, obliczone na podstawie 3 powtórzeń dla danego czynnika, są przedstawione w tabeli 2. W tabeli tej są również przedstawione granice przedziału ufności, w których te wartości ED występują przy poziomie ryzyka 95%. T a b e l a 2 Wartości ED50, ED70 i ED90 po zapobiegawczym aplikowaniu mieszaniny związku A i związku B na zarazę ziemniaczaną ED50 (przedział ufności) ED70 (przedział ufności) ED90 (przedział ufności) Związek A 19,9 (12-33) 43,5 (24,5-77,2) 151,2 (61,5-371,8) Związek B 27,8 (18,3-42,2) 69,3 (43,7-109,9) 296,6 (136,2-646) Związek A + Związek B (stosunek A/B = 1) Związek A + Związek B (stosunek A/B = 5/1) Związek A + Związek B stosunek (A/B = 1/5) 5,2 (3-9,2) 14,9 (9-24,7) 79,2 (34,8-180,5) 7,6 (4,3-13,5) 19,2 (10,6-34,9) 84,1 (33,4-211,9) 2,2 (1,2-4) 5,4 (3,3-8,9) 23,1 (12-44,5) Wyniki z tabeli 2 są przedstawione na fig. 3 i 5 ilustrujących badanie synergii zgodnie z metodą TAMMES odpowiednio dla wartości ED50, ED70 i ED90. Diagram z fig. 3 wykazuje, że kompozycja związek A + związek B dla stosunku A/B 1:5, 1:1 i 5:1 znajduje się w strefie synergii według metody TAMMES. Podobnie diagram z fig. 4 i 5 wykazuje synergię dla kompozycji związek A + związek B dla stosunku A/B 1:5, 1:1 i 5:1.

13 PL B1 13 Zastrzeżenia patentowe 1. Kompozycja grzybobójcza, znamienna tym, że zawiera I) 2,6-dichloro-N-{[3-chloro-5-(trifluorometylo)-2-pirydynylo]-metylo}-benzamid i II) iprowalikarb albo N 1 -[(R)-1-(6-fluoro-2-benzotiazolilo)-etylo]-N 2 -izopropoksykarbonylo-lwalinamid, przy czym stosunek związek I/związek II zawiera się w zakresie 1/100 do 100/1. 2. Synergistyczna kompozycja grzybobójcza według zastrz. 1, znamienna tym, że stosunek związek I/związek II zawiera się w zakresie 1/3 do 1/2. 3. Kompozycja grzybobójcza według któregokolwiek z zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, że dodatkowo do związków I i II zawiera dopuszczalny w rolnictwie obojętny nośnik i ewentualnie dopuszczalną w rolnictwie substancję powierzchniowo czynną. 4. Kompozycja grzybobójcza według któregokolwiek z zastrz. 1 do 3, znamienna tym, że zawiera 0, % kombinacji związku o wzorze I i związku II. 5. Kompozycja grzybobójcza, określona w którymkolwiek z zastrz. 1 do 4, znamienna tym, że zawiera związek o wzorze I i związek o wzorze II w postaci preparatu kombinowanego do równoczesnego, oddzielnego albo kolejnego stosowania do zwalczania fitopatogennych grzybów w uprawach na miejscu działania. 6. Sposób leczniczego lub zapobiegawczego zwalczania fitopatogennych grzybów w uprawach, znamienny tym, że skuteczną i niefitotoksyczną ilością kompozycji grzybobójczej według któregokolwiek z zastrz. 1 do 5 działa się na glebę, na której rośliny rosną albo są zdolne do wzrastania, na liście i/lub na owoce roślin albo na nasiona roślin. 7. Sposób według zastrz. 6, znamienny tym, że kompozycję grzybobójczą aplikuje się drogą rozpylania na nadziemne części upraw, które mają być traktowane. 8. Sposób według zastrz. 6 albo 7, znamienny tym, że ilość kompozycji grzybobójczej odpowiada dawce związku I i związku II około 0,1 g/ha do około 1000 g/ha. 9. Sposób według któregokolwiek z zastrz. 6 do 8, znamienny tym, że uprawy, które mają być traktowane, są wybrane z grupy obejmującej winorośl, uprawy zbóż i uprawy warzyw, uprawy owoców, uprawy drzew, słoneczniki, buraki ćwikłowe, tytoń, chmiel i rośliny ozdobne.

14 14 PL B1 Rysunki

15 PL B1 15

16 16 PL B1

17 PL B1 17

18 18 PL B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 4,92 zł (w tym 23% VAT)