(PREBLEMY SYSTEMOWE) zabezpieczenie potrzeb obywateli w zakresie zdrowia.

Transkrypt

1 Załącznik do stanowiska Prezydium NRL Nr 16/16/P-VII z dnia 1 kwietnia 2016 r. Załącznik do pisma Ministra Zdrowia znak: NS dot. Identyfikacji problemów w zakresie kształcenia podyplomowego lekarzy i lekarzy dentystów Nazwa obszaru Problem /uwaga /spostrzeżenie Propozycja ew. rozwiązań Zmiany dotyczące 1. Należy określić, czy priorytetem dla systemu 1. Niezależnie od odpowiedzi na ten dylemat, specjalizacji lekarskich i kształcenia lekarzy i lekarzy dentystów jest zawsze należy tworzyć jak najlepsze warunki dla lekarsko dentystycznych zapewnienie lekarzom i lekarzom dentystom kształcenia lekarzy i lekarzy dentystów. (PREBLEMY dostępu do każdej specjalizacji, czy wszechstronne Należy poznać perspektywicznie globalne SYSTEMOWE) zabezpieczenie potrzeb obywateli w zakresie zdrowia. i regionalne potrzeby zdrowotne w zakresie zapotrzebowania na lekarzy i lekarzy dentystów (dotyczy szczególnie naboru na kierunek lekarsko- dentystyczny) oraz potrzeby w zakresie specjalistki. Konieczne są skuteczniejsze niż dotychczas bodźce motywacyjne dla specjalności rzeczywiście deficytowych (np. wyższe finansowanie rezydentur). Należy zachęcać do specjalizowania się w specjalnościach ogólnych takich jak: medycyna rodzinna, choroby wewnętrzne, chirurgia ogólna, położnictwo i ginekologia, psychiatria. 2. System jest przeregulowany oraz nie uwzględnia indywidualnych sytuacji, w jakich znajdują się szkolący, np. 1) brak większych możliwości indywidualnego toku specjalizacji; 2) niejasna sytuacja specjalizantów przebywających na długich urlopach; 3) zakończenie specjalizacji nie jest zsynchronizowane z PES. 2. Uproszczenie przepisów tam gdzie to możliwe, ustalenie prostych i jasnych zasad organizacyjnych i finansowych, uwzględniających realia życia szkolących się lekarzy. Powinien być centralny koordynator realizacji szkolenia, np. samorząd lekarski. Wprowadzenie uprawnień dla kierownika specjalizacji do składania wniosków dotyczących indywidualnego toku specjalizacji. Uelastycznienie terminu zakończenia specjalizacji 1

2 przez rezydentów (zmiana przepisów w tym zakresie). 3. Zmiany systemu są źle przygotowane, wprowadzane bez uprzedniej konsultacji ze środowiskiem lekarskim. 4. Zbyt duża liczba specjalizacji. 5. Brak funkcjonowania systemu szczególnych umiejętności. 6. Mała dostępność możliwości specjalizowania się w specjalnościach lekarsko-dentystycznych. 7. Deklarowanie specjalizacji przed przystąpieniem do modułu podstawowego ogranicza uniwersalność systemu modułowego. 8. Nierównomierny dostęp do różnych specjalizacji w poszczególnych województwach, także brak miejsc szkoleniowych tam gdzie nie ma uczelni medycznych. 9. Zbyt duża dowolność w kształtowaniu umów pomiędzy jednostkami szkolącymi a rezydentami, co powoduje m.in.: 1) problemy z wypłacaniem wynagrodzenia rezydentom, 3. Przed wprowadzeniem zmian powinny być one poddawane szerokiej dyskusji. Należy unikać trybu negocjowania warunków nauczania z nauczanymi. 4. Ograniczenie liczby specjalizacji do niezbędnych. Opracowanie systemu (procedury) rozpatrywania wniosku o utworzenie nowej specjalizacji 5. Uruchomienie (pilotaż) 2-3 szczególnych umiejętności. Posiadanie umiejętności nie może być warunkiem zawarcia umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych przez NFZ. 6. Stworzenie możliwego w realiach komercjalizacji i prywatyzacji stomatologii systemu specjalizowania (akredytacja, programy). 7. Określenie specjalizacji docelowej powinno się odbywać po ukończeniu modułu podstawowego. 8. Wprowadzenie centralnego przyznawanie specjalizacji, z uwzględnieniem równomiernego dostępu do specjalizowania się. 9. Opracowanie i wprowadzenie jednolitego wzoru umowy dla rezydentów (albo elementów koniecznych tej umowy). 2

3 2) brak pokrywania kosztów delegacji (noclegów i diet) w celu odbycia kursu lub stażu poza macierzystą jednostką szkoleniową. Przygotowanie kandydata do specjalizacji Dziedziny medycyny, w tym: 10. Brak uzasadnienia dla istnienia odrębnego systemu szkolenia specjalizacyjnego w resortach sprawiedliwości oraz spraw wewnętrznych. 11. Brak przepisu przewidującego możliwość dofinansowania przez Ministra Obrony Narodowej niektórych kosztów związanych z kształceniem specjalizacyjnym, co skutkuje m.in. brakiem realizacji postanowienia art. 16f ust. 2 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, dotyczącego programów szkolenia uzupełniającego do specjalizacji dla lekarzy resoru obrony narodowej. 1. Groźba likwidacja stażu podyplomowego. 2. Program nauczania studentów zbyt sformalizowany, z przewagą wiedzy teoretycznej. 3. Program stażu podyplomowego. 4. Negatywne oceny pracy koordynatorów stażu. 5. Brak wiedzy na temat systemu specjalizowania. 1. Specjalizacji dla lekarzy jest 76, a wariantów programów szkolenia jest 316. Dla lekarzy dentystów dziedzin jest 9, a wariantów programów szkolenia jest Znieść istniejące odrębności poprzez nowelizację przepisów. 11. Wprowadzenie w art. 16k ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty postanowienia przewidującego uprawnienie Ministra Obrony Narodowej do dofinansowywania kosztów związanych ze szkoleniem specjalizacyjnym lekarzy. 1. Przywrócenie stażu podyplomowego 2. Upraktycznienie szkolenia studentów, w czym należy efektywnie wykorzystać powstałe centra symulacji. 3. Dopracowanie programu stażu, usunięcie fikcyjnych procedur, wprowadzenie lepszych możliwości indywidualizacji. 4. Podwyższenie rangi koordynatora stażu, wprowadzenie wynagrodzenia dla opiekunów stażu. 5. Obowiązkowe 1-dniowe szkolenie w tym zakresie organizowane przez samorząd lekarski. Dostosowanie liczby programów specjalizacji do liczby specjalizacji. 3

4 spec. w danej dziedzinie zakres programów specjalizacji 2. Przywrócenie opiniowania projektów programów specjalizacji przez samorząd lekarski. 1. Programy szkolenia są nieadekwatne do możliwości realizacji, przepełnione procedurami i stażami niepotrzebnymi i niemożliwymi do wykonania. 2. Brak dostępności do szkoleń i kursów (niektóre nie są w ogóle organizowane). 3. Organizowanie kursów dostępnych tylko dla lekarzy realizujących określony wariant programu specjalizacji, pomimo tej samej tematyki kursu realizowanego przez lekarzy w innym wariancie programu specjalizacji. 4. Arbitralnie ustalono czasy szkolenia w modułach specjalistycznych Konieczny przegląd i ewentualna weryfikacja programów pod kątem: - urealnienia warunków akredytacji, - urealnienia rodzajów i liczby procedur i staży, - usunięcia z programów kursów, staży i procedur niemożliwych do wykonania z powodów formalnych, prawnych lub innych, - podziału kursów na obowiązkowe i opcjonalne (z tych ostatnich 50% powinno być zrealizowane), - każdy kurs obowiązkowy przewidziany w programie powinien odbywać się co najmniej 1 raz w roku, - większej regionalizacji kursów (zmniejszenie koszt szkolących), umożliwienie organizacji kursów przez izby lekarskie, co zwiększy dostępność do kursów specjalizacyjnych. Umożliwienie konsultantowi krajowemu w danej dziedzinie medycyny dokonywanie co roku aktualizacji piśmiennictwa i podręczników w programie specjalizacji (bez konieczności wprowadzania nowego programu specjalizacji). Podjęcie pracy nad organizacją kursów internetowych i sposobem ich zaliczania. 3. Uznanie za równoważne kursów odbywanych w ramach realizacji poszczególnych wariantów specjalizacji i umożliwienie korzystania z nich wszystkim specjalizującym się w danej specjalizacji, bez względu na to w jakim systemie ją realizują. 4. Należy dokonać analizy czasów szkolenia w modułach specjalistycznych i wprowadzić odpowiednie zmiany. 4

5 Akredytacja szkolących jednostek 1. Zbyt mała liczba jednostek chętnych do uzyskiwania akredytacji do szkolenia specjalizacyjnego. 1. Stworzenie możliwości akredytowania się do modułów podstawowych szpitalom o niskiej referencyjności, a w stomatologii - jednostkom niepublicznych. 2. Brak formalnych możliwości realizacji modułu podstawowego w szpitalach o niskiej referencyjności. 2. Dokonanie przeglądów szpitali w województwach pod kątem możliwości prowadzenia kształcenia specjalizacyjnego. 3. Brak zachęt do prowadzenia kształcenia specjalizacyjnego. 3.Stworzenie zachęt finansowych dla jednostek szkolących. 4. Brak stałego systemu monitorowania spełniania wymogów akredytacyjnych. 4. Stworzenie systemu monitorowania (konsultant wojewódzki, samorząd lekarski). 5. Brak przepisów określających sytuację szkolących się w przypadku utraty przez jednostkę szkoleniową akredytacji lub kontraktu z NFZ 5. NFZ (płatnik publiczny) powinien gwarantować wysokość kontraktu na okres 5 lat dla jednostki szkolącej w wysokości zapewniającej wykonywanie świadczeń w wysokości wynikającej z liczby kształconych. 6. Warunki akredytacji jednostek szkolących, zwłaszcza lekarzy dentystów, są zbyt rygorystyczne i niemożliwe do spełnienia przez indywidualne praktyki. 6. Zmiany w programach i przepisach ogólnych (np. dotyczące posiadania sali dydaktycznej, biblioteki i określonego sprzętu audiowizualnego) Postępowanie kwalifikacyjne 7. Nieprawidłowości w działaniu komisji akredytacyjnej (np. nieuzasadnione odmowy zwiększenia liczby miejsc szkoleniowych przez jednostkę szkolącą). 1. Brak uregulowania sytuacji, w której na jedno miejsce szkoleniowe przypada z takim samym wynikiem postępowania konkursowego dwóch lub więcej kandydatów. 7. Zwiększenie nadzoru nad komisjami akredytującymi. 1. Opracowanie jednolitego rozwiązania, np. o kolejności wydania skierowania w takiej sytuacji, decydować będzie procent maksymalnej liczby punktów uzyskanych ze średniej arytmetycznej ocen lekarza w okresie studiów. 2. Blokowanie wolnych miejsc specjalizacyjnych 2. Wszystkie wolne miejsca powinny być 5

6 Organizacja specjalizacji: procesu Przebieg specjalizacji w tym: dyżury Opieka/nadzór kierownicy specjalizacji przez konsultantów wojewódzkich. 3. Zbyt późna informacja o wolnych miejscach specjalizacyjnych i przyznanych rezydenturach. Obawy budzi brak gwarancji sprawności działania Systemu Monitorowania Kształcenia Pracowników Medycznych w zakresie dokumentacji kształcenia lekarzy (wprowadzanego od r.), jak również nałożenie na kierowników specjalizacji dodatkowych obowiązków związanych z wprowadzaniem danych do tego systemu i to jak się wydaje bez wynagrodzenia. 1. Problemy z realizacją dyżurów wynikających z programu specjalizacji. 2. Zmuszanie lekarzy do dyżurowania na SOR (bez nadzoru lekarza specjalisty). 3. Niejasne zasady wynagrodzeń za dyżury osób specjalizujących się, w tym brak jednolitej podstawy wypłacania dyżurów (w ramach wynagrodzenia za rezydenturę lub na podstawie umowy cywilnoprawnej). 1. Coraz mniejsze zainteresowanie lekarzy pełnieniem funkcji kierownika specjalizacji, zwłaszcza w dziedzinach zabiegowych. 2. Niejasna sytuacja z odpowiedzialnością cywilną kierowników specjalizacji, zwłaszcza gdy kierownik specjalizacji pracuje na tzw. kontrakcie. uwalnianie w danej sesji. 3. Ogłoszenie informacji w tym zakresie co najmniej na 2 miesiące przed postępowaniem kwalifikacyjnym. Odroczenie wejścia w życie i przegląd systemu pod kątem usunięcia zbędnych rekordów i biurokracji (pilotaż). 1. Jednostka akredytowana powinna zapewnić możliwość zrealizowania dyżurów zgodnie z programem specjalizacji. 2. Określenie (w programach) w jakich specjalnościach takie dyżury są obowiązkowe i kiedy mogą to być dyżury samodzielne. 3. Precyzyjne uregulowanie sprawy wynagrodzenia za dyżury wynikające z programu specjalizacji. 1. Kierownik specjalizacji mistrz powinien być nie tylko odpowiedzialny, ale także odpowiednio wynagradzany. Powinien mieć uprawnienia do reagowania na indywidualne problemy szkolonych. 2. Do regulacji 6

7 Finansowanie specjalizacji PES Uznawanie dorobku naukowego Inne problemy np. nadmierna biurokracja procedur Brak wynagrodzeń dla kierowników specjalizacji. 1. Zbyt duże różnice wyników egzaminów. 2. Obecny tryb opracowywania i kwalifikowania pytań nie zabezpiecza przed włączaniem do testu wadliwych pytań, o nieostrych dystraktorach. 3. Część pytań dotyczy wiedzy, która nie ma zastosowania w praktyce lekarza specjalisty lub publikacji, które ukazały się kilka dni przed egzaminem. 4. Okresy,,bezrobocia po zakończeniu rezydentury w oczekiwaniu na termin PES. Bez istotnych problemów 1. Nadmierna biurokracja wynikająca z obowiązujących procedur oraz przepisów, co dot. rozliczeń z Ministerstwem Zdrowia, jak i dokumentacji potrzebnej do PES. Wprowadzenie wynagrodzeń 1. CEM po każdej sesji powinno dokonać w każdej specjalności analizy 3-4 pytań, które sprawiły największą trudność zdającym. W wypadku negatywnego wyniku testu sesji u więcej niż 45% zdających powinna być zarządzona kontrola pytań testowych przez Krajową Radę Egzaminów Lekarskich. 2. Większy nadzór CEM nad oceną jakości pytań. 3. Przyjęcie zasady, że pytania dotyczą wiedzy zawartej w zalecanych w programie specjalizacji podręcznikach oraz wytycznych oraz publikacji z roku poprzedzającego egzamin. 4. Zmiana przepisów poprzez dostosowanie terminów PES do okresów zakończenia specjalizacji. Umożliwienie kierownikom specjalizacji elastycznego reagowania (jak wyżej) Jak dotychczas 1. Uporządkowanie i uproszczenie wymaganej dokumentacji. Zmiany sposobu dotyczące dopełnienia 2. Trudności w odbywaniu staży zagranicznych. Konieczność przerwania lub zawieszenia toku specjalizacji. 1. Coraz mniejsze zainteresowanie dopełnianiem obowiązku doskonalenia zawodowego lekarzy 2. Określenie jasnych zasad odbywania stażów zagranicznych w trakcie specjalizacji i możliwość uznawania ich jako element szkolenia specjalizacyjnego. 1. Zniesienie limitu punktów możliwych do uzyskania w ramach poszczególnych form 7

8 obowiązku doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów i lekarzy dentystów. 2. Brak wykorzystywania systemu doskonalenia zawodowego w praktyce jako wymogu np. do awansu, do mianowania. 3. Ponoszenie kosztów doskonalenia zawodowego przez lekarzy i lekarzy dentystów. 4. Brak urlopu szkoleniowego dla lekarzy. 5. Brak elektronicznego systemu umożliwiającego gromadzenie, liczenie i weryfikację punktów edukacyjnych. doskonalenia zawodowego w ciągu jednego okresu szkoleniowego. 2. Uwzględnianie zrealizowania obowiązku doskonalenia zawodowego w różnych wymogach formalnych. 3. Opracowanie przepisów umożliwiających odliczenia kosztów szkoleń od podatku niezależnie od formy prowadzonej praktyki. 4. Wprowadzenie 7-14 dniowy urlop szkoleniowy dla lekarzy i lekarzy dentystów. 5. Nałożenie na organizatorów kursów i szkoleń organizowanych w Polsce obowiązku korzystania z Centralnej Ewidencji Punktów Edukacyjnych (CEPE), stworzonej przez Naczelną Izbę Lekarską. 8