IntegraXor HMI/SCADA. Wersja 5.0. Poradnik dla początkujących

Transkrypt

1 IntegraXor HMI/SCADA Wersja 5.0 Poradnik dla początkujących Numer dokumentu: IGX-TUB-3B2G Data dokumentu: 21 Lipca 2009 Aktualizacje: 07 Lipca 2014 Przekład: 07 Września 2015 Autor wersji ENG: Wong Foot Yow Przekład: ASPRO

2 Zawartość 1.Wstęp...4 Produkt...4 Cel...4 Wymagania...4 Podstawy wiedzy na temat automatyki Wiedza podstawowa...5 Sterownik swobodnie programowalny (PLC)...5 Dane i komunikacja...5 PLC & IntegraXor Podstawowy projekt...7 Fabryka cukierków...7 Nowy projekt...7 Zarządzanie projektem...7 Uruchomienie projektu Konfguracja sprzętowa kroki...10 Krok 1 IO Driver...10 Krok 2 Dodanie urządzenia...11 Krok 3 dodanie tagów Animacje graficzne...16 Inkscape SAGE...16 Get Tag & Set Tag...17 Przyciski...19 Suwak...20 Widoczność elementów...21 Więcej animacji Skrypty po stronie serwera...23 Javascript...23 Pierwszy skrypt Skrypty po stronie klienta...25 Wiele sposobów wykonywania skryptów...25 Skrypty Incspace SAGE...25 Więcej skryptów HTML...27 Podstawy HTML...27 Pierwszy kod...27 Projekt w HTML...28 Wywołanie HTML z poziomu SVG...29 Więcej HTML Alarmy...31 Zarządzanie alarmami...31 Konfiguracja alarmów Wykresy...34 Rysowanie wykresów...34 Konfiguracja wykresów...34

3 11. Baza danych...36 Zarządzanie bazą danych...36 Microsoft Access...36 Microsoft SQL Server...37 Inne bazy danych Raporty...38 Raport typu Snapshot...38 Raport typu Statement...41 Pasek narzędzi raportów Zabezpieczenia...42 Rola zabezpieczeń...42 Konfiguracja użytkowników...42 Zabezpieczenia Redundancja...44 System redundancji...44 Konfiguracja systemu redundantnego Podsumowanie...47 Przyszłość automatyki...47 Kontakt...47

4 1. Wstęp Produkt IntegraXor jest oprogramowaniem typu SCADA/HMI z możliwością dodawania animacji graficznych, wymiany danych z urządzeniami zewnętrznymi w czasie rzeczywistym, możliwością dodawania alarmów, obsługą baz danych, możliwością generowania wykresów i raportów, a także prostych funkcji stworzonych przez użytkownika. Został stworzony od podstaw z użyciem technologii webowych, aby dostarczyć kompletne narzędzie dla tworzenia niesamowitych i inteligentnych systemów czasu rzeczywitego. Cel Celem tej instrukcji jest dostarczenie czytelnikowi podstawowych informacji potrzebnych do rozpoczęcia pracy z programem IntegraXor. Szereg funkcji programu będzie odkrywanych i używanych tak by stworzyć przykładową aplikację fabrykę cukierków. Przykłady zamieszczone w tej instrukcji pozwolą na opanowanie funkcjonalności programu co ułatwi użytkownikowi stworzenie własnej aplikacji. Wymagania Przed rozpoczęciem pracy z programem należy upewniś się, że na komputerze zostały zainstalowane poniższe komponenty: 1) Oprogramowanie IntegraXor 2) Program graficzny Inkscape SAGE 3) Przeglądarka internetowa (Firefox wer. 20+, Google Chrome wer. 20+, Internet Explorer wer. 10+) Jeżeli którykolwiek z powyższych programów nie jest zainstalowany, zapraszamy do pobrania ich ze strony IntegraXor jest kompatybilny z systemami operacyjnymi od Windows XP do Windows 8.1. Wszystkie powyższe narzędzia są darmowe. Możliwa jest obsługa dowolnej ilości projektów. IntegraXor wykorzystuje języki programowania HTML i Javascript. Brak ich znajomości nie powinien być jednak problemem. W tej instrukcji zaprezentowane zostaną podstawy tych języków, natomiast w przypadku chęci poszerzenia wiedzy, można skorzystać z internetowych poradników te języki programowania są bardzo popularne, dlatego bardzo łatwo jest znależć przyjazne pomoce i odpowiedzi na pojawiające się pytania. Podstawy wiedzy na temat automatyki Jeżeli mieliśmy wcześniej do czynienia z oprogramowaniem typu HMI/SCADA lub sterownikami PLC, następny rozdział może zostać pominięty. Jeżeli zagadnienia automatyki są dla nas nowością, następny rozdział powinien pomóc w lepszym zrozumieniu zagadnień, które będą pojawiały się w kolejnych rozdziałach.

5 2. Wiedza podstawowa Sterownik swobodnie programowalny (PLC) Sterownik swobodnie programowalny (PLC) jest urządzeniem opartym o mikroprocesor używanym dla automatyzacji procesów, kontroli maszyn, czy lini produkcyjnych. Kluczem do popularności sterowników PLC była łatwość w sterowaniu podzespołami podłączonymi do wejść i wyjść (I/O) sterownika. To właśnie wejścia sterownika mogą odczytywać stan wyłączników krańcowych, analogowych zmiennych procesowych (np. temperatura, ciśnienie, przepływ), czy położenia urządzeń pozycjonujących (np. stan osi maszyny). Sterowniki PLC mogą sterować silnikami, przekaźnikami, czy siłownikami. Są one jednymi z najbardziej uniwersalnych urządzeń używanych w automatyce. Odczytują stan wejść, przetwarzają program stworzony przez użytkownika i zgodnie z nim wysterowują wyjścia. Dane i komunikacja Sterownik PLC jest wypełniony różnego rodzaju informacjami. Informacje o stanach wejść cyfrowych, analogowych oraz stanach zmiennych procesowych są przechowywane w pamięci sterownika i przetwarzane w każdym cyklu jego pracy. Przestrzenie danych są rejstrami umieszczonymi w wewnętrznej pamięci sterownika. Każdy z tych rejestrów ma swój unikalny adres. To właśnie te dane zawierają istotne informacje na temat procesów, które obsługuje sterownik i dostęp do nich z zewnętrznych systemów jest możliwy poprzez porty komunikacyjne sterownika. Zazwyczaj sterowniki PLC mają możliwość komunikacji poprzez kilka protokołów komuniakcyjnych jak np. Modbus, czy Profinet. Każdy protokół komunikacyjny ma swoje zasady adresowania i dostępu do rejestrów sterownika. PLC & IntegraXor IntegraXor jest narzędziem do tworzenia aplikacji typu HMI/SCADA. Posiada on drivery komunikacyjne pozwalające na wymianę danych ze sterownikami PLC poprzez ich porty komunikacyjne. W poniższym przykładzie przedstawione zostanie przykładowe zadanie. Wymagane jest pobranie stanu pracujęcego silnika do systemu IntegraXor. W tym celu należy skonfigurować port komunikacyjny w programie IntegraXor do komunikacji z PLC podłączonym do silnika. Po przeprowadzeniu takiej konfiguracji i stworzeniu poprawnego fizycznego połączenia system IntegraXor będzie odpytywał sterownik PLC z zadaną częstotliwością odczytując stan wejścia sterownika do którego podłączony jest silnik. System InstegraXor może się komunikować z wieloma innymi urządzeniami, jak np. roboty, czy komputery. Wymagana jest tylko prawidłowa konfiguracja połączenia, która zostanie opisana w kolejnych punktach. IntegraXor posiada także narzędzie graficzne dla lepszego zwizualizowania stanu urządzeń. Przykładowo prosty zbiornik może być przedstawiony jako prostokąt i animowany tak, aby przedstawiał wzrost i spadek poziomu cieczy w zbiorniku. Istnieje możliwość skonfigurowania systemu alarmowego tak, aby zapewnić możliwość wczesnego wykrywania nieprawidłowości i sygnalizowania ich poprzez ostrzeżenia. IntegraXor daje także możliwość obsługi baz danych, wykresów oraz wielu innych narzędzi. Elastyczność oprogramowania w połączeniu z technologią

6 webową daje nieograniczone możliwości dla automatyki na globalnym poziomie. Rys Architektura prostej sieci s serwerem IntegraXor Poniżej znajduje się zrzut ekranu przykładowej aplikacji stworzonej w programie IntegraXor

7 3. Podstawowy projekt Fabryka cukierków W tej instrukcji stworzymy nowy projekt IntegraXor, w którym zbudujemy aplikację do kontroli i zarządzania prostą fabryką cukierków. Nowy projekt Aby otworzyć edytor IntegraXor należy wybrać: Start -> Wszystkie programy -> Ecava -> IntegraXor Editor. W celu stworzenia nowego projektu należy wybrać File -> New Project. Rys Tworzenie nowego projektu w Edytorze Projektu Nasz nowy projekt nazwiemy 'candy' (ang. Cukierek). Możemy zapisać go w dowolnym wybranym przez nas folderze.na potrzeby tego przewodnika, zapiszemy nasz projekt w folderze 'My Projects' w folderze 'Moje Dokumenty'. Zarządzanie projektem W folderze, który wybraliśmy jako miejsce zapisu naszego projektu automatycznie wygenerowany został folder 'candy'. Znajduje się w nim plik projektu 'candy.igx', a także inne pliki i foldery związane z projektem. Folder 'candy' stanowi w całości nasz projekt. Możemy kopiować ten folder jako kopia zapasowa lub przenosić w inne lokalizacje. Edytor projektu jest podzielony na kilka sekcji. Wśród nich są 'General', 'Timer', 'Tag', 'Database', 'Security', 'Output', 'Alarm', 'Script', 'Screen', 'Redundancy', 'Report', oraz 'Web Server'. Aby rozszerzyć daną sekcję, należy nacisnąć znak +. Po stworzeniu nowego projektu, pierwszą sekcją jaką można zobaczyć jest sekcja 'General', czyli ustawienia ogólne. Zawiera ona między innymi informacje o przeglądarce w której automatycznie

8 będzie uruchamiany projekt oraz ID projektu. Uruchomienie projektu Rys.3.2. Projekt 'candy' i okno ustawień ogólnych Aby uruchomić projekt należy nacisnąć przycisk 'Run' lub nacisnąć przycisk F5. Uruchomiony zostanie IntegraXor Server program obsługujący wszystkie procesy programu IntegraXor pozwalający na podgląd pracy aplikacji i wszystkich jej komponentów. Rys.3.3. IntegraXor server

9 Po uruchomieniu IntegraXor Server, uruchomiona zostanie przeglądarka internetowa zdefiniowana w oknie 'General'. Załadowana zostanie strona przedstawiająca nasz projekt. Rys.3.4. Projekt IntegraXor w przeglądarce Internet Explorer IntegraXor posiada wbudowany webserwer generujący strony jak przedstawiona powyżej index.html. Domyślnie używany jest port 7131, który może zostać zmieniony. Aby uzyskać dostęp do projektu z innego urządzenia w sieci, wystarczy zamienić 'localhost' na adres IP komputera na którym uruchomiony jest IntegraXor Server.

10 4. Konfguracja sprzętowa 3 kroki Zanim zaczniemy tworzenie animacji, musimy poznać źródło informacji dostarczanych do obróbki. IntegraXor pobiera dane z urządzeń poprzez odpytania ich z wykorzystaniem portów komunikacyjnych. Konfiguracja takiego połączenia została opisana w trzech prostych krokach. W omawianym przykładzie fabryki cukierków użyjemy sterownika PLC z interfejsem komunikacyjnym Modbus. Sterownik ma adres 1 i jest połączony z komputerem poprzez port Com (COM2) Krok 1 IO Driver Definicja portu komunikacyjnego jest pierwszym punktem określającym dostęp do zewnętrznego urządzenia. Port może być portem komunikacji szeregowej, portem ethernetowym, lub jakimkolwiek fizycznym połączeniem oraz wirtualnym/programowym połączeniem do zewnętrznego urządzenia. Aby uzyskać połączenie poprzez port, należy wybrać odpowiedni driver i takiej konfiguracji możemy dokonać w zakładce Tag -> IO Driver. Parametr Name Description Address Interval Opis Nazwa mająca odzwierciedlenie w tabeli urządzenia Dodatkowy opis Fizyczny adres portu Częstotliwość odpytań urządzenia Domyślnie do projektu zostaje dodany port szeregowy (Serial Port 1 COM1), port ethernetowy(eth01) oraz serwer OPC. W tej części dodamy nowy port o nazwie COM2. Należy kliknąć wolne pole i wprowadzić żądane parametry.

11 Krok 2 Dodanie urządzenia Rys.4.1. Dodanie nowego portu Poprzez zdefiniowany port do HMI/SCADA może zostać podłączonych jedno lub więcej urządzeń. Poniższa tabela określa parametry dla zakładki urządzeń. Parametr Name Description Timer Driver Path Address Opis Unikalna nazwa która będzie używana w odwołaniu tagów Dodatkowy opis Definiuje częstotliwość odpytywania urządzenia Definiuje wymagany protokół komunikacyjny. Dla niektórych protokołów określa ścieżkę adresu urządzenia lub jego ID Określa adres urządzenia Aby dodać nowe urządzenie należy wybrać IO Driver -> COM2. Następnie należy wprowadzić parametry dla nowego sterownika. W polu Name należy nadać nazwę sterownika (w przykładzie nazwiemy go PLC1). Parametr 'Timer' określa częstotliwość odpytań urządzenia w przykładzie ustawimy częstotliowść odpytań co 1s. Następnie należy określić parametr 'Driver', czyli protokół komunikacyjny wykorzystywany do połączenia ze sterownikiem w naszym przypadku będzie to Modbus. Dla protokołu Modbus parametr 'Path' nie jest wykorzystywany. Ostatnim elementem jest określenie adresu urządzenia ustawimy adres 1.

12 Rys.4.2. Dodanie nowego urządzenia Krok 3 dodanie tagów 'Tag' jest powszechnym określeniem dla zmiennych używanych w sterownikach PLC. W systemie IntegraXor możemy rozróżnić pięć typów tagów: -Application, czyli tagi systemowe określające przerwania występujące dla zegara czasu rzeczywistego, stan zdefiniowanych urządzeń oraz statusy alarmów. -Action, czyli tagi systemowe mające odniesienie do działania warstwy wewnętrznej aplikacji. -Virtual bardzo istotna część tagów tworzonych przez użytkownika. Mają one znaczenie dla tworzonych skryptów, gdzie mogą funkcjonować jako wartośc przeskalowane dla zmiennych pobranych ze sterownika. -IO Driver określa zmienne przypisane do wartości pobranych podczas odpytywania sterownika. Nazwy tagów nie muszą być identyczne ze zmiennymi zdefiniowanymi w sterowniku, jednak muszą odpowiadać tym samym przestrzeniom pamięci w sterowniku. -IO Server, czyli tagi definiujące zmienne udostępniane dla zewnętrznych systemów w których system IntegraXor będzie funkcjonował jako system podrzędny. Poniżej znajduje się opis parametrów potrzebnych dla prawidłowego skonfigurowania. Parametry Name Description Path Address Opis Unikalna nazwa tagu tworzona przez użytkownika Opis pomocniczy tagu Ścieżka adresu tagu w sterowniku (w wybranych protokołach komunikacyjnych) Adres tagu w sterowniku

13 Batch Type Length Default Input Output Read level Write level Log Retentive Read Role Write Role Określa dane w sterowniku, które powinny być odczytywane i zapisywane razem. Pozostawienie wartości -1 pozwala systemowi na automatyczne sortowanie danych dla optymalizacji pamięci. Typ zmiennych: - int16/short - int32/long - real32/float - real64/double - string - Boolean/digital - int8/char - uint8/byte - uint16/word - uint32/dword Dla zmiennych typu string określa maksymalną dopuszczalną długość łańcucha znaków. Domyślna wartość zmiennej. Pozwala przeprowadzić operacje matematyczne na zmiennej przed dalszą obróbką zmiennej w programie. Pozwala przeprowadzić operacje matematyczne na zmiennej przed zapisem zmiennej w sterowniku. Określa poziom zabezpieczeń przy odczycie zmiennej. Określa poziom zabezpieczeń przy zapisie zmiennej. Określa, czy stan zmiennej jest zapisywany do bazy danych. Określa, czy wartość zmiennej zostanie zapamientana po wyłączeniu IntegraXor Server Określa poziom zabezpieczeń dla odczytu wartości zmiennej. Określa poziom zabezpieczeń dla zapisu wartości zmiennej. W ostatnim kroku klikamy na 'PLC1', a następnie w pustych polach należy wprowadzić nazwy tagów i parametry odpowiadające naszym wymaganiom i odpowiadające zmiennycm w sterowniku. W naszym przykładzie komunikujemy się ze sterownikiem z wykorzystaniem protokołu Modbus. Poniżej znajduje się tabela z typowymi dla protokołu Modbus zakresami pamięci: Opis Adresy Modbus Coil Status (Wyjścia cyfrowe) Inputs Status (Wejścia cyfrowe) Input Register (Wejścia analogowe) Holding Registers (Wyjścia analogowe)

14 Zanim zaczniemy korzystanie ze zmiennych PLC w tym projekcie, będziemy się posługiwać zmiennymi wirtualnymi (Virtual Tag). Tagi wirtualne są wewnętrzymi zmiennymi nie mającymi odniesienia do fizycznej pamięci sterowników. Zmiennych tych można używać jako zmiennych pomocniczych do obliczeń lub prezentacji innych danych. Ilość wirtualnych tagów nie ma znaczenia dla liczby I/O liczonych przy zakupie licencji, więc możemy ich tworzyć tak dużo jak chcemy. Klikniemy na COM2 i odznaczymy znacznik znajdujący się przy 'PLC1' co spowoduje dezaktywację sterownika. Jeżeli sterownik zostanie dezaktywowany wszystkie jego parametry wyświetlane będą w kolorze szarym. Po dezaktywacji sterownika nie jest on odpytywany w cyklu pracy programu. Rys.4.3. Dezaktywowany sterownik W kolejnym kroku dodamy dwie zmienne wirtualne. W tym celu należy wybrać zakładkę 'Virtual', a następnie na końcu listy tagów należy kliknąć puste pole i wprowadzić nazwy nowych wirtualnych tagów: Nazwa tagu level_syrup (poziom syropu) level_vanilla (poziom wanilii) Typ danych real32 real32 Pozostałe ustawienia mogą zostać domyślne.

15 Rys.4.4. Tabela zmiennych wirtualnych Możemy uruchomić projekt przyciskiem 'Run Project'. W IntegraXor Server w zakładce 'Watch' możemy kontrolować i zmieniać aktualne wartości tagów w czasie rzeczywistym. Edycja wartości następuje po dwukrotnym kliknięciu pola 'Value' przy danym tagu, wprowadzeniu wartości i zatwierdzeniu enterem. Wybrane tagi można dodać do listy tagów wyróżnionych poprzez kliknięcie symbolu gwiazdki znajdującego się przy każdym tagu. Tagi wyróżnione znajdują się w zakładce oznaczonej gwiazdką w zakładce 'Watch'. Możliwe jest generowanie własnych list podglądu dla lepszej kontroli wybranych grup zmiennych. Rys.4.5. IntegraXor Server

16 5. Animacje graficzne Inkscape SAGE Aby rozpocząć ćwiczenia z edytorem graficznym przejdziemy do folderu projektu 'candy'. Znajduje się w nim plik overview.svg. Klikamy prawym przyciskiem myszy i wybieramy 'Inkscape SAGE'. Program Inkscape SAGE jest aplikacją do tworzenia grafiki i konfiguracji animacji na podstawie omawianych wcześniej tagów. Po otwarciu aplikacji wybieramy opcję 'Prostokąt' z lewego paska przybornika (ikona kwadratu). Klikamy i przeciągamy, aby stworzyć prostokąt. Klikamy na 'Wskażnik', który ma ikonę strzałki, aby powrócić do trybu wyboru. Rys.5.1. Inkscape SAGE rysowanie prostokątu Stworzony prostokąt zostanie wykorzystany jako animacja poziomu w jednym ze zbiorników w fabryce cukierków. Możemy zmieniać kolor oraz edytować wygląd krawędzi klikając prostokąt prawym przyciskiem myszy i wybierając 'Wypełnienie i kontur'. W następnym kroku klikamy prawym przyciskiem na prostokąt i wybieramy 'Właściwości obiektu'. Wybieramy zakładkę 'Bar' co pozwoli na stworzenie animacji poziomu wykresu słupkowego. W polu Tag wprowadzamy zmienną 'app.currenttime.second'. Jest to wewnętrzna zmienna zawierająca wartość sekund zegara czasu rzeczywistego. Wprowadzamy 0 w polu 'Min' określając minimalną wartość wykresu słupkowego oraz 59 w polu 'Max' określając maksymalną wartość wykresu słupkowego. Wybieramy 'OK' a następnie Plik -> Zapisz (Ctrl+S).

17 Rys.5.2. Właściwości obiektu wykres słupkowy Jeżeli IntegraXor Server jest uruchomiony, przechodzimy do okna przeglądarki, gdzie uruchamiamy stronę projektu Odświeżamy stronę i widzimy stworzoną przed momentem animację zbiornika. Z pomocą programu Inkscape możemy tworzyć inne obiekty przedstawiające trwając procesy. Przy pomocy gradientów możemy tworzyć efekt 3D. Przy pomocy parametru 'Opacity' możemy zmieniać procent przezroczystości obiektu. W następnym kroku stworzymy cztery obiekty dla zwizualizowania zbiornika z czekoladą, truskawkami, wanilią oraz syropem. Do tego celu użyjemy tagów stworzonych wcześniej oraz tagów tworzonych automatycznie wraz z nowym projektem (level_strawberry, level_chocolate). Do edytowanego wcześniej rysunku dodajemy trzy dodatkowe prostokąty. Dla opcji 'Bar' ustawiamy tagi 'level_strawberry', 'level_chocolate', 'level_syrup' i 'level_vanilla'. Jako zakresy minimum i maksimum wprowadzamy wartości odpowiednio 0 (Min) i 100 (Max). Get Tag & Set Tag Oprócz grafiki i animacji dla poprawnego prezentowania zdarzeń wymagane są także dane tekstowe. Narzędzie tekstu jest łatwe do znalezienia w lewym pasku przybornika znajduje się ikona 'A'. Klikamy w pustym miejscu i dodajemy tekst Vanilla. Teraz możemy opisać pozostałe zbiorniki.

18 Rys.5.3. Dodawanie tekstu Potrzebujemy także informacji o poziomie w zbiorniku w postaci liczbowej. Dodajemy zatem kolejne pole tekstowe i wprowadzamy #.## jako tekst. Następnie klikamy prawym przyciskiem na wprowadzonym tekście i wybieramy 'Właściwości obiektu'. Wybieramy zakładkę 'Get' i w polu 'Tag' wprowadzamy level_vanilla. Klikamy OK. Rys.5.4. Get Tag pobieranie wartości Następnie wybieramy zakładkę 'Set' i w polu 'Tag' wprowadzamy level_vanilla. Klikamy OK, zapisujemy plik i odświeżamy stronę projektu. Możemy kliknąć na tekst pod zbiornikiem i edytować wartość zmiennej.

19 Rys.5.5. Set Tag wprowadzanie wartości Wskazówka: Format #.## wkazuje na to, że ustawiamy wartość liczby z dokładnością do części setnych. Poprzez dodawanie i odejmowanie '#' możemy określać zakres liczby rzeczywistej. Przyciski Przyciski są bardzo często wykorzystywane w automatyce. Start, Stop, Uruchom, Otwórz, Zamknij są często używanymi komendami i wymagane jest żeby możliwe było sterowanie nimi poprzez odpowiednie przyciski. W tym ćwiczeniu stworzymy przycisk uzupełniający nasz zbiornik do pełna. Najpierw musimy narysować prostokąt. Klikamy na niego prawym przyciskiem myszy i wybieramy 'Właściwości obiektu'. W zakładce 'Set' w polu 'Tag' wprowadzamy level_vanilla. W polu 'Source' wprowadzamy wartość 100. Wykorzystując poznane wcześniej narzędzie tekstowe możemy dodać nazwę przycisku 'Napełnianie'. Zapisujemy projekt i odświeżamy stronę w przeglądarce, aby zobaczyć efekty naszej pracy. Po naciśnięciu przycisku poziom w zbiorniku zostaje zmieniony na wartość 100. Rys.5.6. Przycisk akcji

20 Wskazówka: W internecie można znaleźć wiele tutoriali przedtawiających sposób tworzenia przycisków Web 2.0 w Inkscape. Efekty 3D, efekty żelowe i cienia, sprawiają, że tworzone projekty stają się bardziej atrakcyjne. Więcej do znalezienia pod hasłem "inkscape button tutorial". Suwak Dla prostego liniowego ruchu pomiędzy dwoma punktami możemy użyć animacji suwaka. Może on mieć formę elementu sterującego, jeżeli chcemy ustawiać wartość zmiennej poprzez przesuwanie suwaka lub formę prezentacji wartości zmiennej jeżeli będzie mieć atrybut tylko do odczytu. Aby stworzyć suwak należy dodać element graficzny (prosta, prostokąt, okrąg), a następnie wybierając prawym przyciskiem myszy wybrać opcję 'Właściwości obiektu'. W zakładce 'Slider' wybieramy tag, który będzie reprezentował graficznie stworzony suwak. W naszym przykładzie wybierzemy level_vanilla. Ustawiamy zakres minimalny na 0 i maksymalny na 100. Rys.5.7. Animacja suwaka Następnym krokiem jest dodanie drugiego punktu jako granica suwaka. W tym celu należy wybrać stworzony obiekt i używając kombinacji klawiszy alt+d. Spowoduje to sklonowanie obiektu. Możemy przesunąć go w dowolne miejsce tak, aby wyznaczyć zakres suwaka.

21 Widoczność elementów Rys.5.8. Klonowanie obiektów Innym sposobem, pozwalającym na symulację ruchu obiektu jest wykorzystanie opcji przezroczystości. Aby sprawdzić działanie tej opcji stworzymy animację mieszalnika. Najpierw stworzymy zbiornik, a następnie stworzymy 4 zestawy obrazów przedstawiających mieszalnik w czterech pozycjach. Po stworzeniu elementów należy je połączyć zaznaczając kilka elementów i wybierając opcję Obiekt -> Grupuj (Ctrl+G). Rys.5.9. Animacja ruchu z wykorzystaniem opcji przezroczystości Następnie przejdziemy do Edytora projektu gdzie dodamy następujące zmienne: Nazwa tagu mieszalnik_poza mieszalnik_pozb mieszalnik_pozc mieszalnik_pozd Typ danych Boolean Boolean Boolean Boolean Po dodaniu powyższych zmiennych powrócimy do edytora graficznego. Klikając prawym przyciskiem wybieramy 'Właściwości obiektu', a następnie zakładkę 'Opacity'. W polu 'Tag' dodamy mieszalnik_poza, pole maksimum ustawiamy na 1, a pole minimum ustawiamy na 0. Te same ustawienia stosujemy dla pozostałych trzech elementów graficznych zmieniając tylko tagi mieszalnik_pozb, mieszalnik_pozc oraz mieszalnik_pozd. W następnym kroku wciskamy Shift i wybieramy wszystkie 4 grafiki, a następnie wybieramy Obiekt -> Wyrównaj i rozmieść (Ctrl + Shift + A). Ustawiamy obiekty tak, by były ustawione równo w pionie i w poziomie. Efektem który chcemy osiągnąć jest pojawianie się kolejnych grafik i znikanie poprzednich tworząc efekt obracającego się mieszalnika. Osiągnięcie tego efektu będzie możliwe po zapoznaniu się

22 z następnym rozdziałem, gdzie przedstawione zostanie tworzenie skryptów. Więcej animacji W ramach ćwiczeń można obracać obiekty oraz zmieniać kolory obiektów. Używając zmiennej app.currenttime.second możemy obserwować działanie aplikacji z częstotliością sekundy. Pełna lista dostępnych animacji dostępna jest w podręczniku użytkownika IntegraXor.

23 6. Skrypty po stronie serwera Javascript Javascript jest jednym z najbardziej popularnych i rozwiniętych języków dla aplikacji webowych. Stąd wynika łatwość znalezienia przykładów dla tego języka i materiałów szkoleniowych pozwalających na poszerzenie wiedzy z zakresu programowania. Język jest bardzo prosty i elastyczny, więc nie powienien sprawić problemów nawet początkującemu programiście. W tym rozdziale napiszemy nasz pierwszy skrypt w IntegraXor. Pierwszy skrypt Aby dobrze zaprezentować pracę ze skryptami, stworzymy własny mający za zadanie animację ruchu mieszalnika. W tym celu należy uruchomić edytor projektu i przejść do sekcji 'Script'. Klikamy puste pole pod listą skryptu i w polu 'Name' wpisujemy nazwę nowego skryptu mieszalnik. Po naciśnięciu enter nastąpi utworzenie nowego pliku skryptu. Dla jego prawidłowego działania należy określić sposób wywoływania skryptu. Wybierając opcję 'Tag' ustawiamy wywołanie skryptu od wartości ustawionego tagu w zakładce Trigger. Jeżeli ustawiony tag przyjmuje wartość true (prawda/1), nastąpi wywołanie skryptu. Wybierając opcję Timer ustawiamy wywołanie skryptu od zegara aplikacji. W polu Trigger ustawiamy częstotliowść wywołania skryptu. Dostępne jest także pole aktywacji ActiveX, które domyślnie jest dezaktywowane. Jeżeli funkcja ActiveX jest dezaktywowana, skrypty są wykonywane szybciej, jednak w niektórych przypadkach aktywacja ActiveX jest wymagna dla prawidłowej interakcji z systemem operacyjnym. W naszym przypadku ustawimy wywołanie skryptu od timera z częstotliwością 1s (SEC01). Pole ActiveX pozostawiamy z opcją 'disabled'. Zapisujemy nasz projekt i otwieramy nasz skrypt wybierając go z listy w lewym panelu (znajduje się w zakładce 'Script'). Po otwarciu skryptu widoczne będzie puste okno edytora skryptów. Kopiujemy poniższy kod i wklejamy do edytora: //animacja obrotu mieszadła var ctr = gettag( 'mieszalnik_poz'); if (ctr < 4) { ctr++; } else { ctr = 1; } settag( 'mieszalnik_poz', ctr); switch (ctr) { case 1: settag( 'mieszalnik_poza', 1); settag( 'mieszalnik_pozb', 0); settag( 'mieszalnik_pozc', 0); settag( 'mieszalnik_pozd', 0); break; case 2: settag( 'mieszalnik_poza', 0); settag( 'mieszalnik_pozb', 1); settag( 'mieszalnik_pozc', 0); settag( 'mieszalnik_pozd', 0); break; case 3:

24 settag( 'mieszalnik_poza', 0); settag( 'mieszalnik_pozb', 0); settag( 'mieszalnik_pozc', 1); settag( 'mieszalnik_pozd', 0); break; case 4: settag( 'mieszalnik_poza', 0); settag( 'mieszalnik_pozb', 0); settag( 'mieszalnik_pozc', 0); settag( 'mieszalnik_pozd', 1); break; } Przed przystąpieniem do omawiania edytora musimy jeszcze stworzyć wirtualny tag o nazwie mieszalnik_poz zmienna typu int16. Wyjaśnimy teraz wszystkie elementy powyższego skryptu. W pierwszej lini tekst poprzedzony '//' to komentarz. W javascript tekst poprzedzony '//' oznacza komentarz i nie jest wykonywany w cyklu przetwarzania skryptu. W kolejnej lini pobierana jest wartość tagu mieszalnik_poz i zapisywana jest do zmiennej lokalnej 'ctr'. W kolejnych liniach znajduje się funkcja if, która sprawdza wartość zmiennej i jeżeli jest ona mniejsza od 4 to dodaje 1 (oznaczenie ctr++ oznacza to samo, co ctr=ctr+1). Jeżeli wartośc zmiennej nie jest mniejsza od 4 to przypisywana jest jej wartość 1. Następnie za pomocą funkcji settag zapisujemy wartość zmiennej lokalnej 'ctr' do zmiennej mieszalnik_poz. Jako ostatni element programu, wywołana zostaje funkcja switch, która na podstawie przyjmowanego argumentu (switch(argument)) ustawia odpowiednio wartości tagów mieszalnik_poza, mieszalnik_pozb, mieszalnik_pozc, mieszalnik_pozd. Skrypt jest gotowy i powinien spełniać swoje zadanie. Należy się upewnić, że jest on aktywowany po wejściu w zakładkę 'Script' znacznik znajdujący się przy nazwie skryptu powinien być zaznaczony. Jeżeli skrypt jest nieaktywny, na liście skryptów wyświetlany będzie w kolorze szarym. Aby sprawdzić działanie skryptu należy zrestartować IntegraXor Server i odświeżyć stronę w przeglądarce. Powinna pokazać się nam działająca animacja mieszalnika.

25 7. Skrypty po stronie klienta Wiele sposobów wykonywania skryptów Sieć internetowa umożliwia wykonywanie skryptów jako programów przygotowanych przez serwer. Większość operacji takich jak skalowanie, czy logowanie generalnie wykonywane są właśnie po stronie serwera. Zaletą takiego rozwiązania jest mniejsze obciążenie przy obróbce danych po stronie klienta. Skrypty po stronie klienta mają generalnie odniesienie do przeglądarki internetowej po stronie klienta. Różne mogą być dane wejściowe od użytkowników, tak jak różne mogą być środowiska pracy jak np. pora dnia. Zaletą takiego rozwiązania jest redukcja niepotrzebnego obciążenia serwera. Istotną kwestią dla skryptów uruchamianych po stronie klienta jest to, że są wykonywane tylko wtedy, gdy uruchomiona jest przeglądarka internetowa. Dla skryptów wymagających pracy niezależnie od przeglądarki internetowej, najlepszą drogą będzie umieszczenie ich po stronie serwera tworząc kod w Edytorze Projektu. Skrypty Incspace SAGE O ile skrypty po stronie serwera tworzymy w Edytorze Programu, to skrypty działające po stronie klienta należy umieścić w Inkscape SAGE lub kodzie HTML. Poniżej zaprezentowany zostanie przykład takiego skryptu, mającego za zadanie animację napełniania zbiorników po naciśnięciu przycisku. Po otwarciu programu Inkscape SAGE, otwieramy plik overview.svg, który znajduje się w folderze projektu 'candy'. Dodamy przycisk używając narzędzia 'Prostokąt'. Za pomocą narzędzia tekstu dodamy etykietę 'Uzupełnij'. Klikamy prawym przyciskiem na narysowany prostokąt i wybieramy 'Właściwości obiektu'. Wybieramy zakładkę 'Script' i dla zdarzenia 'mouseup' wprowadzamy poniższy kod: settag('level_chocolate',100); settag('level_vanilla',100); settag('level_strawberry',100); settag('level_syrup',100); alert("top-up Complete."); Zatwierdzamy wciskając 'Enter' i klikając 'Apply'. Zapisujemy plik i odświeżamy stronę w przeglądarce, aby sprawdzić efekty.

26 Więcej skryptów Rys.7.1. Konfiguracja skryptu Więcej informacji na temat Javaskryptów można znaleźć w internecie. Można również zajrzeć do Podręcznika Użytkownika, gdzie znajdziemy kompletną listę poleceń skryptów jak np. GetTag i settag.

27 8. HTML Podstawy HTML Kod w języku HTML określa jak przeglądarka internetowa powinna wyświetlać dokument. Tworzenie kodu w html możemy zacząć od umieszczenia tekstu, który chcemy wyświetlić na stronie. Nie należy zapominać o znacznikach charakterystycznych dla języka HTML. Takie znaczniki zaczynają się od znaku < i kończą znakiami />. Wstawiając taki znacznik informujemy przeglądarkę o konieczności wyświetlenia elementu jak np. obrazka, linku do innej strony, czy wyświetlenia pogrubionego tekstu. Nauka języka HTML jest bardzo prosta. Pierwszy kod Skopiujemy poniższy kod do notatnika, a następnie zapiszemy plik jako hello.html. <html> <head> <title>hello, world</title> </head> <body> Hello, world. </body> </html> Otwórzmy zapisany plik aby sprawdzić jak działa. W omawianym przykładzie znaczniki <html> </html>, <head> </head> i <body> </body> są podstawowymi znacznikami języka html. Pierwsza para oznacza, że jest to dokument w języku html. Druga para określa elementy nagłówka strony, takie jak np. Tytuł. Ostatnia para to znaczniki treści strony. Wszystko co zawiera się pomiędzy tymi znacznikami, jak tekst, obrazy, łącza, zostanie wyświetlone przez przeglądarkę. Rys.8.1. Pierwszy kod w HTML

28 W przeciwieństwie do powyższego przykładu, IntegraXor nie uruchamia się przez uruchomienie pliku html. Strona projektu musi być połączona z serwerem IntegraXor poprzez port 7131, aby pobrać dane do wyświetlenia. Nie wymaga to jednak żadnej akcji od użytkownika, a adres strony wygląda następująco: Teraz otworzymy plik index.html, który znajduje się w folderze projektu 'candy'. Możemy uruchomić poprzez notatnik lub inny edytor tekstowy. Ten plik został stworzony jako przykładowy szablon dla ułatwienia konfiguracji użytkownikom. W kodzie wywoływany jest plik menu.js, w którym znajduje się zawartość do wyświetlenia. Otworzymy plik menu.js w notatniku klikamy prawym przyciskiem i wybieramy opcję 'Edytuj'. Tutaj możemy zmieniać zawartość strony zmieniając wartości 'var'. Projekt w HTML W tym tutorialu dodamy jeszcze jedną zakładkę do naszej strony internetowej która wyświetlać będzie plik svg o nazwie nowa_zakladka.svg. Najpierw uruchomimy Inkscape SAGE i stworzymy nowy plik i zapisujemy go jako nowa_zakladka.svg w folderze projektu 'candy'. Teraz przejdziemy do edycji pliku menu.js. var menu = { "Overview":"overview.svg", "Areas":{"One":"area01.svg","Two":"area02.svg","Three":"area03.svg"}, "Nowa zakladka":"nowa_zakladka.svg", "Trend":"plot.htm", "Alarm":"alarm.htm", "Audit":"audit.htm", "Reports":{"Snapshot":"report-snap.htm", "Statement":"report-stmt.htm"}, //the last page/item must not be terminated by comma. "About":"about.svg" }; //Name your project title here. var title = "Untitled Project"; //Put your project logo, e.g. "images/mylogo.gif" var logo = "system/images/v3-logo.gif"; //Add more debugging pages below if (gettag("app.debug")){ menu["sample"] = "sample.svg"; menu["user"] = "user.htm"; } W czwartej lini kodu widzimy zmianę pozwalającą na wywołanie nowej strony. Klikając na zakładkę 'Nowa zakladka' wywołujemy plik nowa_zakladka.svg. Zapisujemy plik menu.js i odświeżamy stronę w przeglądarce. Możemy wypróbować działanie nowej zakładki. Klikamy na zakładkę 'Nowa zakladka', aby przejść do nowej strony. Klikamy 'Overview', aby powrócić do strony głównej. Możemy także dodawać dwa lub więcej podmenu w tej samej zakładce. Należy tylko napisać składnię: "Nowa zakładka":{"podmenu 1":"nowa_zakladka.svg", "Podmenu 2":"nowa_zakladka 2.svg",..., "Podmenu N": "plik_n.svg"},

29 Dodajmy teraz stworzony wcześniej plik hello.html do zakładki 'Nowa zakladka'. Zmienimy także nazwę wyświetlaną na stronie projektu. W tym celu jeszcze raz edytujemy plik menu.js var menu = { "Overview":"overview.svg", "Areas":{"One":"area01.svg","Two":"area02.svg","Three":"area03.svg"}, "Nowa zakładka":{"podmenu 1":"nowa_zakladka.svg", "Podmenu 2":"hello.html"}, "Trend":"plot.htm", "Alarm":"alarm.htm", "Audit":"audit.htm", "Reports":{"Snapshot":"report-snap.htm", "Statement":"report-stmt.htm"}, //the last page/item must not be terminated by comma. "About":"about.svg" }; //Name your project title here. var title = "Fabryka cukierkow"; //Put your project logo, e.g. "images/mylogo.gif" var logo = "system/images/v3-logo.gif"; Aby można było wyświetlić naszą stronę, należy ją skopiować (plik hello.html) do folderu projektu 'candy'. Zapisujemy plik, odświeżamy stronę w przeglądarce i sprawdzamy wyniki naszej pracy. Wywołanie HTML z poziomu SVG Teraz spróbujemy wywołać stronę HTML z poziomu pliku SVG. W pliku overview.svg stworzymy nowy przycisk i dodamy do niego etykietę tekstową 'Idz do strony HTML'. Stworzony przycisk klikamy prawym przyciskiem myszki i wybieramy "Właściwości obiektu". W zakładce "Open" w polu "Source" wpisujemy 'hello.html'. Zatwierdzamy przyciskiem 'Apply' i zapisujemy plik. Możemy sprawdzić działanie przycisku w przeglądarce.

30 Więcej HTML Rys.8.2. Otwarcie strony poprzez przycisk Możliwości implementacji kodu HTML w projekcie SCADA IntegraXor są właściwie nieograniczone. Inny wygląd wizualny, odtwarzanie wideo, wyświetlanie obrazu z kamery, podgląd plików PDF czy rysunków autocad'a, a nawet wysyłanie maili. Wszystko te opcje są możliwe do dodania w realizowanym projekcie.

31 9. Alarmy Zarządzanie alarmami Funkcja alarmów jest użyteczna, jeżeli chcemy informować użytkownika o sytuacjach awaryjnych, jak wystąpienie określonych sygnałów lub przekroczenie dozwolonych wartości parametrów. Konfiguracjii alarmów dokonujemy w Edytorze Projektu. Szablon projektu ma przygotowaną domyśną stronę alarmów z załączonymi standardowymi opcjami. Konfiguracja alarmów Konfigurację alarmu zaczynamy od określenia tagu, czyli zmiennej którą będziemy monitorować. W opisywanym przykładzie wykorzystamy zmienną 'level_vanilla'. Ustalimy warunek, mówiący o tym, że jeżeli wartośc tej zmiennej będzie niższa niż 20, wygenerowany zostanie alarm. Zdefiniujemy także treść alarmu, który zobaczy użytkownik, jeżeli poziom w zbiorniku będzie niższy niż 20 "Niski poziom w zbiorniku z Wanilią" W edytorze projektu wybieramy zakładkę alarmów 'Alarm'. Widzimy tam domyślnie dodane do projektu cztery grupy alarmów. Dodamy teraz nową grupę alarmów. Po wejściu w menu 'Alarmy' widzimy następujące pola: Name Description Type Nazwa grupy alarmów Opis (komentarz) Typ alarmów możemy ustawić daną grupę alarmów jako typowe alarmy (Alarm) lub grupę parametrów będących pod stałym nadzorem (Audit) Log to Nazwa bazy danych w których zapisywane będą alarmy (Patrz punkt 11. Baza danych) Output Format Określa dodatkowy sposób informowania użytkownika o wystąpieniu alarmu. Na potrzeby naszego przykładu nowo dodaną grupę alarmów nazwiemy 'Poziomy'. Jako typ wybierzemy 'Alarm', a zapis danych (Log to) odbywać się będzie do bazy danych 'mdb'. Pole 'Output Format' pozostawiamy puste. Klikamy 'zapisz' i widzimy, że w lewym panelu dodana została nowa grupa alarmów 'Poziomy'. Wejdziemy teraz w tą grupę, aby dodać nowy alarm. Po wejściu do danej grupy widzimy następujące pola: Name Description Message Tag Name Triggered By Nazwa alarmu Opis alarmu (komentarz) Treść alarmu Tag, który jest monitorowany Sposób wywołania alarmu: 1. Compare Value porównanie wartości tagu do wartości liczbowej; 2. Compare Tag porównanie wartości dwóch tagów; 3. On Change wywołanie alarmu przy zmianie wartości tagu.

32 Condition Limit 1 Limit 2 Deadband Type Deadband Określenie działania potrzebnego do określenia wartości granicznej. Wartość liczbowa lub nazwa tagu (zależne od wyboru pola Triggered By) Wartość liczbowa (zależne od wyboru pola Triggered By i/lub pola Condition) Typ strefy nieczułości Wartość nieczułości Na potrzeby naszego przykładu wprowadzimy następujące wartości: Name va_lo Message Niski poziom w zbiorniku wanilii Tag Name level_vanilla Triggered By Compare Value Condition Tag < L1 Limit 1 20 W pozostałych polach możemy pozostawić wartości domyślne. Nowy alarm generowany będzie, jeżeli poziom w zbiorniku wanilii (zmienna level_vanilla) będzie niższy niż 20. Idąc dalej możemy dodać kolejne alarmy dla pozostałych zbiorników. Rys.9.1. Konfiguracja alarmów

33 Teraz zapiszemy projekt i zrestartujemy IntegraXor Server. Możemy sprawdzić działanie alarmu poprzez symulację wartości tagu level_vanilla. Rys.9.2. Okno alarmów

34 10. Wykresy Rysowanie wykresów Przedstawianie zmian wartości w czasie za pomocą wykresów jest bardzo czytelne i ułatwia zaobserwowanie pewnych zależności trudnych do zauważenia w przypadku odczytywania danych w formie tabelarycznej. W formie ćwiczenia skonfigurujemy prosty wykres, aby kontrolować wartości dodanego przez nas tagu. Domyślny nowy projekt zawiera kilka przykładowych wykresów co ułatwia dostosowanie mechanizmu rysowania wykresów do własnych potrzeb. Konfiguracja wykresów Na początku dodamy dwa nowe tagi. W edytorze projektu dodamy dwie nowe zmienne wirtualne. Name Type Log paczki_wydane int16 mdb paczki_uszkodzone int16 mdb Teraz będziemy potrzebowali zasymulowania zmian powyższych zmiennych. W tym celu skopiujemy poniższy kod do skryptu run - w lewym panelu, w zakładce Script. var x = gettag( 'app.currenttime.second'); settag( 'paczki_wydane', x); settag( 'paczki_uszkodzone', 60-x); Następnie w lewym panelu przechodzimy do zakładki 'Screen', gdzie znajduje się domyślnie utworzony folder 'Trend'. Klikamy pozycję 'Single Layer', co pozwala na edycję pliku plot.htm Zmieniamy zawartość zmiennej pen na poniższą: var pen = [ { name: 'Paczki', enabled: true, unit: 'szt.', min: 0, max: 70, pens: [ { name: 'Paczki wydane', tag: 'paczki_wydane', format: '###' }, { name: 'Paczki uszkodzone', enabled: false, tag: 'paczki_uszkodzone', format: '###' } ] } ];

35 Zapisujemy projekt i uruchamiamy, aby sprawdzić wyniki pracy. Po wybraniu zakładki Trend -> Single Layer zobaczymy stworzony przez nas wykres z dwoma przebiegami. Wartości aktualizowane są co 5s, ponieważ takie są ustawienia bazy danych w której archiwizowane są wartości zmiennych. Za pomocą przybornika znajdującego się w dolnej części możemy sprawdzić historyczne wartości, przybliżać, oddalać lub zaznaczać podgląd wybranego fragmentu. Rys Okno wykresów

36 11. Baza danych Zarządzanie bazą danych IntegraXor używa interfejsu ODBC do zapisu danych. Zapewnia to kompatybilność z dużą ilością baz danych, od baz Open Source do wielkich, komercyjnych baz danych jak Oracle czy Microsoft SQL Server. Microsoft Access Domyślny projekt wzorcowy został skonfigurowany z połączeniem do bazy danych Access dblog.mdb. W Edytorze Projektu wybieramy zakładkę 'Database', gdzie znajduje się tylko jedna aktywna baza danych nazwana 'mdb'. Została skonfigurowana tak, by zapisywać dane z częstotliowścią 5s. W innych częściach Edytora Projektu możemy znaleźć pola 'Log To'. Przykładowo w konfiguracji alarmów wybieramy do jakiej bazy danych będą zapisywane alarmy historyczne. Jeżeli w naszej konfiguracji tagów w polu Log wybierzemy 'mdb', ustawimy zapis wartości tagu do bazy danych dblog.mdb z częstotliwością 5s. Aby sprawdzić opisywane działanie, możemy dla zmiennej 'level_strawberry' ustawić logowanie do bazy danych. Rys Ustawienie zapisu do bazy danych Uruchamiamy projekt i raz na jakiś czas zmieniamy wartość zmiennej 'level_strawberry'. Możemy to zrobić w IntegraXor Server w zakładce 'Watch' szukamy tagu 'level_strawberry', klikamy dwukrotnie lewym klawiszem myszki i wprowadzamy nową wartośc. Po kilku modyfikacjach zmiennej możemy podejrzeć wartości tagu w bazie danych. Jeżeli mamy Microsoft Access możemy otworzyć plik dblog.mdb, który znajduje się w katalogu projektu. Każdy tag ma swoją własną tabelę, która jest dodawana przy ustawieniu dla zmiennej opcji zapisu do bazy danych. Szukamy więc tabeli log_xx, gdzie xx to największy z numerów znajdujących się wśród tabel posiadających w nazwie 'log'. Po otwarciu tabeli możemy sprawdzić, czy zapis danych odbywa się prawidłowo.

37 Jeżeli mamy zainstalowany pakiet OpenOffice, możemy także połączyć się z bazą danych i podejrzeć zawartość. Microsoft SQL Server Dla osób mających doświadczenia z Microsoft SQL Server, w tym punkcie przedstawiony został krótki sposób połączenia IntegraXor'a z tą bazą danych. Najpierw musimy stworzyć nową bazę danych dla IntegraXor'a w SQL Server. W tym celu przechodzimy do folderu projektu, a następnie do folderu 'sql'. Tam znajduje się plik 'query.sql' po uruchomieniu którego stworzone zostaną nowe tabelę dla zapisu danych z IntegraXor'a. W Edytorze Projektu, w zakładce 'database' znajdują się także dodatkowe dwa przykładowe połączenia z bazą danych. Jedną z nich jest Microsoft SQL Server Express dla którego nazwa bazy to '_mssql'. Możemy stworzyć także własne połączenie z wybraną przez nas bazą danych wprowadzając odpowiednie właściwości łącza danych (Connection String). Inne bazy danych Podobnie jak w przypadku Microsoft SQL Server, inne bazy danych mogą także zostać skonfigurowane dla zapisu danych z IntegraXor'a. Dodawane będą kolejne sql skrypty dla nowych baz danych. Zachęcamy do sprawdzania aktualności i najnowszych wersji oprogramowania.

38 12. Raporty Moduł raportów IntegraXor zapewnia dostęp do najważniejszych informacji w wybranej przez nas formie. Tworzenie raportów składa się z trzech kroków: 1. Stworzenie szablonu raportu w HTML 2. Połączenie raportu z bazą danych poprzez wstawienie odnośników do tagów w szablonie 3. Określenie częstotliwości odświeżania danych (triggering timer) w zależności od specyfiki działania raportu. Na przykład raport godzinowy, powinien być wyzwalany poprzez timer godzinowy, a raport dzienny powinien być wyzwalany przez timer dzienny. 1.Tworzenie szablonu 2.Połączenie z danymi 3. Wybór timera wyzwalania Pasek narzędzi raportów zostanie dodany automatycznie. System raportowania gotowy! Raport typu Snapshot Krok 1 Stworzenie szablonu Pierwszym, najważniejszym krokiem do stworzenia raportu jest stworzenie jego szablonu. Należy upewnić się, że raport stworzony w HTML jest zgodny z XML, czyli jest zgodny z XHTML. Poniżej przedstawiony został przykładowy szablon raportu. Jest on dostępny w każdym nowym projekcie.

39 <!DOCTYPE HTML> <html xmlns=" <head> <title>report</title> <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=utf-8"/> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="system/styles/igrx.css" /> </head> <body> <div id="idbuttons" class="paragraph"></div> <h1>production Log</h1> <div id="idtimestamp" class="paragraph"></div> <table width="60%"> <tr> <td>description</td> <th>part A</th> <th>part B</th> <th>part C</th> <th>part D</th> </tr> <tr> <td>time/unit</td> <td>(kg/m3)</td> <td>(kg/m3)</td> <td>(m3/hr)</td> <td>(m3/hr)</td> </tr> <tr> <td>time</td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> </tr> </table> </body> <script type='text/javascript'src='system/scripts/igrx.js'></script> <script type="text/javascript"> var rpt = igrx.report(); </script> </html> Krok 2 Połączenie z danymi Drugim krokiem jest dodanie obsługi zmiennych do stworzonego szablonu. <!DOCTYPE HTML> <html xmlns=" <head> <title>report</title> <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=utf-8"/> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="system/styles/igrx.css" /> </head> <body> <div id="idbuttons" class="paragraph"></div> <h1>production Log</h1> <div id="idtimestamp" class="paragraph"></div> <table width="60%">

40 <tr> <td>description</td> <th>part A</th> <th>part B</th> <th>part C</th> <th>part D</th> </tr> <tr> <td>time/unit</td> <td>(kg/m3)</td> <td>(kg/m3)</td> <td>(m3/hr)</td> <td>(m3/hr)</td> </tr> <tr> <td data-igrx='{"attr":"get","tag":"app.currenttime"}'>time</td> <td data-igrx='{"attr":"get","tag":"part_a"}'>#0.###0</td> <td data-igrx='{"attr":"get","tag":"part_b"}'>#0.###0</td> <td data-igrx='{"attr":"get","tag":"part_c"}'>#0.###0</td> <td data-igrx='{"attr":"get","tag":"part_d"}'>#0.###0</td> </tr> </table> </body> <script type='text/javascript'src='system/scripts/igrx.js'></script> <script type="text/javascript"> var rpt = igrx.report(); </script> </html> Krok 3 Archiwizacja Ostatnim krokiem jest konfiguracja raportów po stronie serwera, co pozwala na obliczenia danych i określenie czasu archiwizacji. Istotna jest tutaj rola integratora systemu, który musi wziąć pod uwagę rozmiar pamięci jaki będzie potrzebny na przechowywanie danych w zależności od częstotliwości zapisu danych na serwerze, oraz moc obliczeniowa jaka będzie wymagana do określenia wybranych wartości z zadanego przedziału czasowego. Rys Konfiguracja raportów

41 Raport typu Statement Jest to bardzo przydatny typ raportu pozwalający na gromadzenie danych i przedstawianie ich w wybranym oknie czasowym. Jest to ciekawa funkcja dla przedstawiania listy połączeń telefonicznych, czy transakcji bankowych. Dla automatyki przemysłowej może mieć głównie znaczenie w kontekście przedstawiania wskazanych pomiarów (poziom, prąd, ilość elementów) dla jednej godziny, zmiany, czy doby. Pasek narzędzi raportów Pasek narzędziowy jest automatycznie umieszczany w górnej części strony z raportem. Zawiera on przyciski pozwalające na pracę z raportem Zatrzymanie aktualnego pomiaru w przypadku raportów typu Snapshot (Save), otwarcie raportu z wybranej godziny lub wybranego okna czasowego w przypadku raportu typu Statement (Open), zamknięcie otwartego raportu (Close), usunięcie wybranego zbioru danych (Delete) oraz drukowanie zaportów (Print) i zapis raportu do pliku (Export). Rys Widok okna raportów

42 13. Zabezpieczenia Zabezpieczenia w systemie IntegraXor są rozpatrywane w trzech płaszczyznach, tj. dane, widok i akcja. Dane oznaczają tagi oraz archiwizację, widok oznacza wyświetlaną stronę oraz akcje związane z potwierdzeniami lub konfiguracją alarmów, drukowaniem, zapisem do pliku oraz zatrzymywaniem pomiarów. Zabezpieczenie dla widoku (strony) jest ograniczone do kontroli odczytu, a zabezpieczenie dla akcji oznacza określoną możliwość edycji i zapisu danych. Rola zabezpieczeń Rys Widok okna ustawienia ról Architektura zabezpieczeń w IntegraXor SCADA używa zabezpieczeń opartych na różnych poziomach dostępu, czyli rolach (RBAC ang. Role-Based Access Control). Na etapie projektowania powinny być określone role w zależności od uprawnień poszczególnych przyszłych użytkowników. W przykładowej aplikacji w fabryce mogą zostać określone role: Główny Inżynier, Inżynier utrzymania ruchu, technik i operator. Tak określone role mogą być powiązane z wybranymi tagami, widocznymi ekranami lub sterowaniem procesami. Konfiguracja użytkowników Administrator może utworzyć dowolną liczbę użytkowników, w zależności od wymagań różnych zestawów roli. Role przydzielone dla poszczególnych użytkowników można zobaczyć przechodząc w Edytorze Projektu w zakładkę 'Security' w lewym panelu. W zakładce 'Security' znajduje się zakładka 'User'. Tutaj projektant systemu może dodawać użytkowników i ustawiać hasła dostępu (Password), czas ważności hasła (Expire) oraz ustalić maksymalną ilość połączeń dla jednego użytkownika (Max Instances). Jeżeli liczba połączeń dla jednego użytkownika jest ustawiona na jeden (1) oznaczać to będzie, że logowanie z różnych lokacji jest zabronione.

43 Rys Widok okna ustawienia użytkowników Zabezpieczenia Zabezpieczenia mogą być nałożone na tagi, bazy danych, ekrany, a także na wykonywane operacje. Aby określić role dla wybranego tagu, w oknie tagów, w kolumnie 'Read Role' i 'Write Role' ustawiamy określone role. Domyślnie na tagi nie są nałożone żadne zabezpieczenia. Rys Ustawienie zabezpieczeń dla tagu

44 14. Redundancja System redundancji IntegraXor zapewnia możliwość wprowadzenia redundancji dla zwiększenia niezawodności systemu. Redundancja na poziomie serwerowym zapewnia, że dane są powielane. W przypadku, gdy serwer nadrzędny ulegnie awarii, jego rolę przejmie serwer redundantny będący w stanie oczekiwania. Serwer z najwyższą pozycją w rankingu (najmniejsza wartość liczbowa) spośród wszystkich aktywnych serwerów w tym samym klastrze zostanie ustawiony jako serwer nadrzędny. Redundancja na poziomie serwera obejmuje synchronizację bazy danych, wartości tagów, urządzeń, synchronizację skryptów oraz wyjść (smsy, maile, druk). Rys Schemat systemu redundancji