8 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału

Transkrypt

1 8 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Temat lekcji/ cel główny lekcji Materiał Wymagania szczegółowe w odniesieniu do ucznia Cele szczegółowe Uczeń: Środki dydaktyczne 1. Rola dialogu wżyciu człowieka. Czym jest dialog? Rozważania współczesnego filozofa. 2. Sztuka aktu komunikacji. Józef Tischner, O dialogu (fragm. Filozofii dramatu), s. 7 Zeszyt ćwiczeń, część 1. Pytania i odpowiedzi, s.4 Wisława Szymborska, Na wieży Babel Tomasz Lis, Trzeba tylko chcieć zrozumieć (fragment) Pierre Dac, Rozmowa wgranicach zdrowego rozsądku (fragment) U ŹRÓDEŁ KONFLIKT I POROZUMIENIE Wyszukuje w tekście potrzebne informacje i cytuje odpowiednie fragmenty Stosuje zasady organizacji tekstu zgodnie Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Rozróżnia gatunki publicystyczne prasowe, radiowe i telewizyjne (wywiad) Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu składni (różnego typu zdań i równoważników) Interpretuje głosowo wybrane utwory literackie (recytowane w całości lub we fragmentach) Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Stosuje zasady etykiety językowej wie, w jaki sposób się zwracać do rozmówcy w zależności od sytuacji i relacji łączącej go z osobą, do której mówi; zna formuły grzecznościowe; zna konwencje językowe zależne od środowiska; ma świadomość konsekwencji stosowania formuł niestosownych i obraźliwych

2 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 9 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Stosujeróżnerodzajezdańwewłasnych tekstach, dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom Zamienia mowę niezależną na zależną 3. Co ujawnia język bohaterów? muszą [...] udowodnić sobie nawzajem, jak to drugie niewłaściwie postępuje, czyli o braku porozumienia 4. Oźródłach konfliktu. Przyczyny konfliktów według starożytnych Greków. 5. Plan zdarzeń i funkcja komunikacyjna wypowiedzi. Ewa Nowak, Rozmowa koleżanek (fragm. Kiedyś na pewno), s. 8 Zygmunt Kubiak, Sąd Parysa (fragment Mitologii Greków irzymian*), s. 10 Eris, greckie malarstwo czarnofigurowe, Ateny, ok p.n.e. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Sąd Parysa, s. 15 Brak porozumienia, mówione Rozpoznaje wypowiedź o charakterze emocjonalnym Rozpoznaje intencję wypowiedzi (negację, prowokację) Dostrzega w wypowiedziach ewentualne przejawy agresji i manipulacji Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych Zmienia mowę niezależna na zależną Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują wtekście Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, opis sytuacji, list Rozpoznaje intencję wypowiedzi Rozpoznaje wypowiedź o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym Dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy agresji i manipulacji informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu

3 10 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 6. Upadek pierwszych ludzi analiza i interpretacja fragmentu Księgi Rodzaju Na czym polega mechanizm manipulacji na podstawie tekstu biblijnego oadamie iewie? Tadeusz Zieliński, Starożytność bajeczna (fragment) Biblia, Upadek pierwszych ludzi (fragment Księgi Rodzaju*), s. 12 Hugo van der Goes, Grzech pierworodny, ok Rozróżnia czasowniki dokonane i niedokonane; rozpoznaje tryby i strony (czynną i bierną) czasownika oraz imiesłowy wyjaśnia ich funkcję w tekście Przedstawia ważne treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w tekście Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog, dialog) i pisemne; dostosowuje styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Stosujeróżnerodzajezdańwewłasnych tekstach, dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom Wykorzystuje wiedzę o składni w stosowaniu reguł interpunkcyjnych Przekształca części zdania pojedynczego w zdania podrzędne i odwrotnie, przekształca konstrukcje strony czynnej w konstrukcje strony biernej i odwrotnie, zmienia formy osobowe czasownika na imiesłowy i odwrotnie ze świadomością ich funkcji i odpowiednio do celu wypowiedzi Rozpoznaje intencję wypowiedzi (prowokację) Dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy manipulacji Dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (np. w filmach, komiksach, piosenkach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne ; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada z wymogami gatunku, tworząc wypowiedź na zadany temat

4 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Gromadzimy informacje do charakterystyki porównawczej Aliny i Balladyny. Do czego może prowadzić rywalizacja? Juliusz Słowacki Balladyna. (1 5 jednostek lekcyjnych) Ja z Polski dawnej tworzę fantastyczną legendę. Niezwykłość świata przedstawionego w Balladynie Juliusza Słowackiego. Starsza jak śniegi u tej warkocz cudny... charakterystyka porównawcza Aliny Balladyny. Juliusz Słowacki, Balladyna**, s. 15 Balladyna, Teatr Polski w Warszawie, reż. Jarosław Kilian, 2004, fotos Rafał Olbiński, plakat do Balladyny Juliusza Słowackiego, Teatr Nowy wsłupsku, reż. Jan Machulski, 2006 Juliusz Słowacki, Balladyna** informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Rozpoznaje intencję wypowiedzi (prowokację) Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (dramat) Rozpoznaje czytany utwór jako dramat Wskazuje elementy dramatu, takie jak: akt, scena, tekst główny, tekst poboczny, monolog, dialog Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne Tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej LEKTURA Juliusz Słowacki, Balladyna informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Rozpoznaje różnice między fikcją akłamstwem Samodzielnie dociera do informacji wksiążkach Stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych informacji Opisuje odczucia, jakie budzi w nim dzieło Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu

5 12 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Skoro bym otarła/ Krew z mojej ręki... byłabym szczęśliwa. Uczucia, przeżycia i działania Balladyny po dokonaniu siostrobójstwa. Droga Balladyny do władzy. Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (dramat) rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. piękno brzydota, dobro zło, prawda fałsz Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, samotność, cierpienie, lęk, sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość 8. Co potrafię przed egzaminem? Przećwicz przed egzaminem ćwiczenia sprawdzające. Michel Piquemal, Piekło iniebo, s. 26 Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog, dialog) i pisemne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi PRZEĆWICZ PRZED EGZAMINEM Wyszukuje w tekście potrzebne informacje; cytuje odpowiednie fragmenty Rozpoznaje intencję wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację) Dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy agresji i manipulacji Korzysta ze słownika języka polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznego Rozróżnia rodzaje zdań złożonych podrzędnie i współrzędnie oraz rozumie ich funkcję w wypowiedzi Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (metafor)

6 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 13 Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne w następujących formach gatunkowych: opis przeżyć; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Poprawia ewentualne błędy językowe Wprowadza do wypowiedzi partykuły, rozumiejąc ich rolę w modyfikowaniu znaczenia składników wypowiedzi Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie 9. Postawa Holdena wobec świata. Oprzyczynach ikonsekwencjach buntu. Analiza fragmentu powieści Buszujący wzbożu. Jerome David Salinger, Buszujący wzbożu* (fragment), s. 28 Konflikt wartości informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Korzysta ze słownika języka polskiego, wyrazów obcych Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie

7 14 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału (1 5 jednostek lekcyjnych) Czy wędrówkę Holdena można nazwać nowojorską odyseją? Obraz rodziny Caulfieldów. Jaki jest Holden Caulfield? Obraz szkoły wpowieści Buszujący wzbożu Davida Jerome a Salingera. Jerome David Salinger, Buszujący wzbożu* LEKTURA Jerome David Salinger, Buszujący w zbożu informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Samodzielnie dociera do informacji wksiążkach Stosuje zasady korzystania zasobów bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych informacji Rozpoznaje problematykę analizowanego utworu Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze Uwzględnia w analizie specyfikę omawianych tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, samotność, inność, sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, charakterystyka postaci literackiej, rozprawka; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada

8 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Przed jakim wyborem stanęły Antygona iismena? Antygona iismena analiza postaw bohaterek tragedii. Sofoklesa 11. Konflikt równorzędnych racji osporze Kreona zantygoną. Która postawa Antygony czy Kreona jestwam bliższa? (dyskusja) Sofokles, Antygona, s. 36 Sofokles Antygona, s. 39 Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Stosuje zasady etykiety językowej Korzysta ze słownika języka mitów itradycjikultury informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (punktu kulminacyjnego) Rozpoznaje czytany utwór jako tragedię Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne Stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, a także rozpoznaje ich obecność w życiu, literaturze i innych sztukach rodzajów sztuki: literatura, teatr, film Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi

9 16 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału (1 7 jednostek lekcyjnych) Od Wielkich Dionizji do tragedii i komedii, czyli krótka historia teatru antycznego. Antygona Sofoklesa jako tragedia antyczna. Wydawać rozkazy tak, by inni mogli je przyjmować bez poczucia krzywdy. Okonflikcie równorzędnych racji w Antygonie. Idź wyprostowany wśród tych, co na kolanach. Antygona Sofoklesa jako studium godności ludzkiej. Sofokles, Antygona LEKTURA Sofokles, Antygona Zna teksty literackie wskazane przez nauczyciela Wyszukuje w tekście potrzebne informacje i cytuje odpowiednie fragmenty Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych Korzysta ze słowników: wyrazów obcych, terminów literackich w formie książkowej i elektronicznej Opisuje odczucia, jakie budzi w nim dzieło Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (tragedię) Rozpoznaje czytany utwór jako dramat rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, samotność, inność, sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada

10 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 17 Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Stosuje zasady etykiety językowej Rozpoznaje wypowiedź o charakterze emocjonalnym Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym 12. Opowiadanie jako gatunek literacki iforma wypowiedzi. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Bunt, s.26 Ewa Ostrowska, Co słychać za tymi drzwiami (fragment) Anna Oleszkiewicz Bunt młodzieńczy (fragment) Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują wtekście Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w tekście Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (zgrubień) Rozpoznaje odmiany gatunkowe literatury popularnej: powieść lub opowiadanie obyczajowe, przygodowe, detektywistyczne, fantastycznonaukowe, fantasy Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Stosujeróżnerodzajezdańwewłasnych tekstach, dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom Stosuje poprawne formy odmiany liczebników Samodzielnie dociera do informacji 13. Analiza i interpretacja trenów V, VII, VIII, X Jana Kochanowskiego. Wobliczu cierpienia treny Jana Kochanowskiego. Jan Kochanowski, Tren VIII**, Tren V**, Tren VII**, Tren X, s. 44 Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (archaizmów, zdrobnień, metafor), składni (powtórzeń, pytań retorycznych, różnego rodzaju zdań i równoważników), fonetyki (rymu, rytmu) Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące renesansu, s

11 18 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 14. Wobec presji rówieśników fragment powieści Pozłacana rybka Barbary Kosmowskiej. Negacja, dezaprobata, prowokacja. Intencje wypowiedzi we fragmencie powieści Pozłacana rybka. Jan Matejko, Kochanowski nad zwłokami Urszulki, 1862 Barbara Kosmowska Łąka pełna złej trawy (fragment Pozłacanej rybki*), s. 47 rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne Uwzględnia w interpretacji konteksty, np. biograficzny, religijny, mitologiczny Interpretuje głosowo wybrane utwory literackie (recytowane w całości lub we fragmentach) Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. śmierć, cierpienie, nadzieja, wiara religijna; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Tworzy wypowiedzi ustne i pisemne Nietolerancja Wyszukuje w tekście potrzebne informacje i cytuje odpowiednie fragmenty Rozpoznaje intencje wypowiedzi (negację, dezaprobatę, prowokację) Dostrzega zróżnicowanie słownictwa, rozpoznaje wulgaryzmy, dostrzega negatywnekonsekwencjeużywania wulgaryzmów Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw Tworzy wypowiedzi ustne i pisemne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej Uczestniczy w dyskusji (1 5 jednostek lekcyjnych) Kto, gdzie, kiedy? świat przedstawiony wpowieści Barbary Kosmowskiej Pozłacana rybka. Barbara Kosmowska, Pozłacana rybka* LEKTURA Barbara Kosmowska, Pozłacana rybka informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Opisuje odczucia, jakie budzi w nim dzieło

12 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 19 Problemy wpowieści Barbary Kosmowskiej fikcja literacka czy trudna rzeczywistość? Bardzo rozpieszczona jedynaczka czy pomnik, przy którym nikt nie przystaje? Kim naprawdę jest Alicja? 15. Jak może się rodzić agresja? Na podstawie fragmentu Weisera Dawidka Pawła Huelle. Nie on, a my wyszliśmy ztego poniżeni... analiza zachowania bohaterów fragmentu Weisera Dawidka. Paweł Huelle, Weiser Dawidek (fragment) Weiser, reż. Wojciech Marczewski, 2001 Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu, punktu kulminacyjnego) rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, samotność, inność, śmierć, cierpienie; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne, dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi informacje Rozpoznaje intencje wypowiedzi (agresja) Samodzielnie dociera do informacji w prasie, mediach elektronicznych Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw, np. tolerancja nietolerancja Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. inność; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, etycznych i kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość

13 20 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału ; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi 16. Co potrafię przed egzaminem? Przećwicz przed egzaminem ćwiczenia sprawdzające. 17. Do czego prowadzi skrajna nietolerancja? Władysław Szpilman Pianista. Losy Żydów wokupowanej Warszawie na podstawie pamiętnika Władysława Szpilmana. Kazimierz Wierzyński, Lekcja konwersacji*, s.54 Władysław Szpilman, Pianista*, (fragment Pianisty. Warszawskie wspomnienia ), s. 55 Pianista, reż. Roman Polański, 2002 PRZEĆWICZ PRZED EGZAMINEM Rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny Rozpoznaje tryby czasownika Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (liryka) Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (archaizmów, zdrobnień, metafor), składni (powtórzeń, pytań retorycznych, różnego rodzaju zdań i równoważników), fonetyki (rymu, rytmu) rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Tworzy spójne wypowiedzi ustne Rozróżnia normę językową wzorcową oraz użytkową Poprawia ewentualne błędy ortograficzne Samodzielnie dociera do informacji Wyszukuje w tekście potrzebne informacje i cytuje odpowiednie fragmenty Rozpoznaje intencję wypowiedzi Dostrzega zróżnicowanie słownictwa (eufemizmy) Rozróżnia gatunki publicystyczne prasowe (artykuł) Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw: tolerancja nietolerancja

14 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Analiza i interpretacja utworów lirycznych. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Człowiek człowiekowi, s.35 Wisława Szymborska, Nienawiść Tolerancja, słowa imuzyka Stanisław Sojka Edward Stachura Człowiek człowiekowi, czyli dziesięć wskazań idziesięć przeciwwskazań dla ciebie, sieroto nieboża, Zygmusiu K. Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdania, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi ; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Rozpoznaje intencje wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację) Odróżnia czasowniki dokonane i niedokonane, rozpoznaje tryby i strony (czynną i bierną) czasownika oraz imiesłowy wyjaśnia ich funkcje w tekście Zna utwory literackie wskazane przez nauczyciela Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (neologizmów, archaizmów, zdrobnień, zgrubień, metafor), składni (powtórzeń, pytań retorycznych, różnego typu zdań i równoważników), fonetyki (rymu, rytmu, wyrazów dźwiękonaśladowczych) Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (apostrofy, tytułu, puenty) Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (liryka) Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (w piosenkach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich ikulturowych rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Stosujeróżnerodzajezdańwewłasnych tekstach, dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do wagi, jaka nadaje przekazywanym informacjom

15 22 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Stosuje zasady etykiety językowej, zna formuły grzecznościowe, zna konwencje językowe zależne od środowiska 19. Jak się przejawiają akceptacja i tolerancja? Erick-Emmanuel Schmitt Dziecko Noego. Uniwersalizm postawy ojca Ponsa (dyskusja). (1 6 jednostek lekcyjnych) Erick Emmanuel Schmitt Dziecko Noego wprowadzenie do omawiania lektury. Kim jest Joseph opowiadamy olosach bohatera Dziecka Noego. Ktotojest bohater, czyli kilka słów oheroizmie. Erick-Emmanuel Schmitt Dziecko Noego* (fragment), s. 60 Synowie Noego (fragment arrasu Wejście zwierząt do arki), Bruksela, ok Erick-Emmanuel Schmitt, Dziecko Noego* Akceptacja, tolerancja, zrozumienie informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. filozoficzny, biblijny Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne ; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Uczestniczy w dyskusji LEKTURA Erick-Emmanuel Schmitt, Dziecko Noego informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Samodzielnie dociera do informacji w książkach, mediach elektronicznych Korzysta ze słownika wyrazów obcych w wersji książkowej i elektronicznej Zna utwory literackie zaproponowane przez nauczyciela Opisuje odczucia, jakie budzi w nim dzieło Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika)

16 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 23 Dlaczego Dziecko Noego? określamy związek tytułu ztreścią utworu. 20. Opis sytuacji. Rola partykuły nie wmodyfikowaniu wypowiedzi. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Zgoda, akceptacja, zrozumienie, s.48 Ewa Nowak, Yellow bahama wprążki, (fragment) Ewa Woydyłło Wybacz mi, proszę (fragment) Znajduje w tekstach współczesnej kultury nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, historyczny Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. tolerancja nietolerancja Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, samotność, inność, sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) i pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, charakterystyka bohatera literackiego; Rozpoznaje intencje wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negacje, prowokację) Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Słownik wyrazów obcych, encyklopedia, leksykon

17 24 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 21. Spotkanie Achillesa zpriamem. Analiza fragmentu Iliady Homera. Co się przyczyniło do osiągnięcia porozumienia? Homer Iliada. 22. Na granicy snu i jawy Tren XIX Jana Kochanowskiego. Krzysztof Daukszewicz, Kłótnia Homer, Iliada** (fragment), s. 67 Jan Kochanowski, Tren XIX albo Sen (fragmenty), s. 70 Posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) i pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opis sytuacji; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Wprowadza do wypowiedzi partykuły, rozumiejąc ich rolę w modyfikowaniu znaczenia składników wypowiedzi Wyszukuje w tekście potrzebne informacje i cytuje odpowiednie fragmenty Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. mitologiczny rodzajów sztuki: literatura Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) ; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Uczestniczy w dyskusji Wyszukuje w tekście potrzebne informacje i cytuje odpowiednie fragmenty Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście

18 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 25 Ludzkie przygody ludzkie noś! Analiza i interpretacja Trenu XIX. 23. Mit w ujęciu barokowego malarza opis obrazu. Czytamy obraz Petera Paula Rubensa Sąd Parysa. 24. Motyw biblijny wujęciu dwudziestowiecznych artystów. Biblijna opowieść jako inspiracja dla różnych tekstów kultury. Peter Paul Rubens, Sąd Parysa, 1639, s. 73 Konstanty Ildefons Gałczyński, Teatrzyk Zielona Gęś ma zaszczyt przedstawić Żarłoczną Ewę *; Charakteryzuje podmiot liryczny Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (metafor) Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty filozoficzny rodzajów sztuki: literatura ; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Konteksty, nawiązania, deformacje Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) rodzajów sztuki: sztuki plastyczne Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis dzieł sztuki; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Wyszukuje w tekście potrzebne informacje i cytuje odpowiednie fragmenty Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Rozpoznaje utwór jako: dramat, pieśń Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty biblijny rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące baroku, s

19 26 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 25. Opis przeżyć. Zróżnicowanie słownictwa użycie slangu młodzieżowego. Agnieszka Osiecka, Adam iewa, s. 75 Zeszyt ćwiczeń, część 1. Oblicza sporów, s. 62 Pierwsza Księga Królewska zbiblii Tysiąclecia (fragment) Jean de La Fontanie, Szerszenie ipszczoły ; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (wyrazy gwarowe) Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (puenty) rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu składni (różnego typu zdań i równoważników) Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: opis przeżyć; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Stosuje zasady etykiety językowej wie, w jaki sposób się zwracać do rozmówcy w zależności od sytuacji i relacji łączącej go z osobą, do której mówi; zna formuły grzecznościowe; zna konwencje językowe zależne od środowiska; ma świadomość konsekwencji stosowania formuł niestosownych i obraźliwych Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie

20 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 27 Stosujeróżnerodzajezdańwewłasnych tekstach, dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom 26. Ćwiczenia kompozycyjne istylistyczne charakterystyka porównawcza. Uczymy się redagować charakterystykę porównawczą. 27. Co zapamiętaliśmy iczegosię nauczyliśmy? Powtórzenie. Zebranie iutrwalenie najważniejszych wiadomości o antyku. SZKOŁA PISANIA charakterystyka porównawcza Charakterystyka porównawcza, s. 77 Zadania, s. 80 Wyszukuje w tekście potrzebne informacje i cytuje odpowiednie fragmenty Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują wtekście w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat modyfikowaniu znaczenia składników wypowiedzi PRZYPOMNIJ SOBIE Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Samodzielnie dociera do informacji w książkach, mediach elektronicznych Wyszukuje potrzebne informacje i cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Znajduje w tekstach współczesnej kultury nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych Rozpoznaje czytany utwór jako: przypowieść, hymn, tragedię, tren Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące Biblii i antyku, s Co potrafię przed sprawdzianem? Sprawdź siebie ćwiczenia sprawdzające stopień opanowania wiedzy o antyku. Zygmunt Kubiak Skarb, który nas jednoczy (fragment Mitologii Greków irzymian), s. 84 SPRAWDŹ SIEBIE informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Odróżnia informacje o faktach od opinii Samodzielnie dociera do informacji wksiążkach

21 28 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 29. To nasz projekt! Zadania grupowe. Przygotowujemy kabaret. Nasz projekt, s. 87 Wskazuje funkcje użytych środków stylistycznych z zakresu słownictwa (metafor) Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) Rozpoznaje problematykę analizowanego utworu Przypisuje czytany utwór do właściwego gatunku literackiego Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci rzeczywistej Stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych NASZ PROJEKT, w tym nadawane za pomocą środków audiowizualnych rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz zawarte w dźwięku iobrazie Samodzielnie dociera do informacji w mediach elektronicznych Stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych mu informacji rodzajów sztuki: sztuki audiowizualne, dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Samodzielnie tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi Świadomie, odpowiedzialnie, selektywnie korzysta (jako odbiorca) z elektronicznych środków przekazywania informacji, w tym z internetu Ze zrozumieniem stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych (sztuki audiowizualne) Sprawnie posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny, zna granice stosowania slangu młodzieżowego Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Internet, Sprawdź siebie 1

22 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Poszerzamy swoją wiedzę ojęzykujako kodzie komunikacyjnym. 31. Władza iprawo ćwiczenia wprowadzające do tematyki rozdziału. Rozmowy osystemach iformach sprawowania władzy. 32. Dwa modele władzy na podstawie utworu Bolesława Prusa Z legend dawnego Egiptu. Z legend dawnego Egiptu Bolesława Prusa jako nowela. NAUKA O JĘZYKU Język jako twór społeczny Język jako twór społeczny, s. 88 Zadania, s. 91 Bolesław Prus, Z legend dawnego Egiptu*, s. 92 Złoty pierścień faraona, Egipt, XIII w. p.n.e. Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (wyrazy gwarowe, terminy naukowe Sprawnie się posługuje oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny, zna granice stosowania slangu młodzieżowego WŁADZA I PRAWO Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Samodzielnie dociera do informacji wksiążkach,prasie,mediach elektronicznych Zna utwory literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Tworząc wypowiedź, dąży do precyzyjnego wysławiania się; świadomie dobiera synonimy i antonimy w celu wyrażenia zamierzonych treści Stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych Portrety władców Wyszukuje w tekście potrzebne informacje i cytuje odpowiednie fragmenty Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Charakteryzuje osobę mówiącą w utworze Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (puenty, punktu kulminacyjnego) Rozpoznaje czytany utwór jako nowelę Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków kulturowych Internet, Test językowy 1

23 30 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Malowidło przedstawiające Ramzesa Ipochodzące zjego grobowca Luksor, Egipt w następujących formach gatunkowych: sprawozdanie ze zdarzenia z życia; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Dokonuje starannej redakcji tekstu pisanego ręcznie i na komputerze, w tym zawarte wobrazie Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie 33. Bolesław Chrobry jako władca idealny wkronice Galla Anonima. Kronika polska jako przykład średniowiecznej historiografii analiza fragmentów. Anonim tzw. Gall, O królu Bolesławie (fragment Kroniki polskiej), s. 98 Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funcie w utworze Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące średniowiecza, s Charakterystyka. Odmiany języka ogólnonarodowego. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Władczynie, s.74 Juliusz Słowacki, Balladyna (fragment) Andrzej Sapkowski, Ostatnie życzenie (fragment) Zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (dramat) Wskazuje elementy dramatu, takie jak: akt, scena, tekst główny, tekst poboczny, monolog, dialog

24 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Kto i dlaczego został ośmieszony wsatyrze Ignacego Krasickiego Do króla? Satyra Do króla jako przykład realizacji oświeceniowego hasła bawiąc nauczać. 36. Na czym polegał system sprawowania rządów opisany przez Ryszarda Kapuścińskiego? Na szczytach nigdy nie jest ciepło... analiza fragmentu Cesarza Ryszarda Kapuścińskiego. Jan Matejko. Poczet królów polskich, opracowanie: Jan Gintel Ignacy Krasicki Do króla, s. 102 Ryszard Kapuściński, Cesarz* (fragment), s. 105 * rodzajów sztuki: literatura w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Odróżnia informacje o faktach od opinii Rozpoznaje intencję wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację) Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Interpretuje głosowo wybrane utwory (recytowane w całości lub we fragmentach) w następujących formach gatunkowych: zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis zwykłych przedmiotów Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Wyszukuje w tekście potrzebne informacje i cytuje odpowiednie fragmenty Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. lęk; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej

25 32 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi (1 5 jednostek lekcyjnych) Byliśmy parą kolekcjonerów pragnących odzyskać skazane na zniszczenie obrazy, aby zrobić z nich wystawę dawnej sztuki władania o Cesarzu i Ryszardzie Kapuścińskim. Ocesarzu ijego cesarstwie, czyli kilka słów owładzy. Cesarz Ryszarda Kapuścińskiego jako przykład reportażu. 37. Co sprawiło, że Major odniósł sukces? Ryszard Kapuściński, Cesarz* George Orwell, Folwark zwierzęcy* (fragment), s. 109 LEKTURA Ryszard Kapuściński, Cesarz Wyszukuje w tekście potrzebne informacje i cytuje odpowiednie fragmenty Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Rozróżnia gatunki publicystyczne, prasowe, radiowe, telewizyjne (reportaż) Dociera do informacji w książkach, prasie, źródłach elektronicznych Opisuje odczucia, jakie budzi w nim dzieło Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. tolerancja nietolerancja Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: sprawozdanie z lektury; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Podlegać władzy Odbiera komunikaty pisemne Rozpoznaje wypowiedź o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym Dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy agresji i manipulacji Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną

26 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 33 Analiza fragmentu Folwarku zwierzęcego George a Orwella. Zabiegi retoryczne wprzemówieniu Majora. Jan Lebenstein, rycina zcyklu Folwark zwierzęcy, 1974 Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (archaizmów, zdrobnień, metafor), składni (powtórzeń, pytań retorycznych, różnego rodzaju zdań i równoważników), fonetyki (rymu, rytmu) Interpretuje głosowo wybrane utwory (recytowane w całości lub we fragmentach) Tworzy spójne wypowiedzi ustne (1 8 jednostek lekcyjnych) Był sobie folwark dworski, czyli dzieje pewnego buntu. Jak się rodzi totalitaryzm? Ci dwaj wadzili się dosłownie przy każdej okazji charakterystyka porównawcza Snowballa inapoleona. Folwark zwierzęcy George a Orwella utwór alegoryczny. Boxer postać tragiczna. George Orwell, Folwark zwierzęcy* LEKTURA George Orwell, Folwark zwierzęcy informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Rozpoznaje różnice między fikcją akłamstwem Rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym Rozpoznaje intencję wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację) Dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy agresji i manipulacji Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski Rozróżnia gatunki publicystyczne prasowe, radiowe i telewizyjne (reportaż) Samodzielnie dociera do informacji w książkach, mediach elektronicznych Zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu składni (powtórzeń, pytań retorycznych, różnego rodzaju zdań i równoważników) rodzajów sztuki: literatura

27 34 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. historyczny Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. patriotyzm nacjonalizm, tolerancja nietolerancja Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. poczucie wspólnoty, solidarność, sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne 38. Styl wypowiedzi. Komiks. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Rządzący i rządzeni, s. 91 Bohdan Butelko, Niezguła Czwarty, (fragment Krulewny Śnieżki [bajki domyślnej niedomyślnej]) Fragment komiksu Król Pieluch I Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Rozpoznaje różnice między fikcją akłamstwem Rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym Rozpoznaje intencję wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negacje, prowokację) Dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy agresji i manipulacji Rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny i naukowy Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (eufemizmy) Rozpoznaje w zdaniach i równoważnikach zdań różne rodzaje podmiotów, orzeczeń, dopełnień, okoliczników, przydawkę rozumie ich funkcję

28 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 35 Rozróżnia rodzaje zdań złożonych podrzędnie i współrzędnie, imiesłowowe równoważniki zdań, zdania bezpodmiotowe oraz rozumie ich funkcję w wypowiedzi Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (zdrobnień, zgrubień) rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. patriotyzm nacjonalizm 39. Osoba mówiąca i bohaterowie utworu Zbigniewa Herberta Ze szczytu schodów. Rządzący irządzeni wwierszu Zbigniewa Herberta Ze szczytu schodów. Zbigniew Herbert, Ze szczytu schodów*, s. 113 Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Wykorzystuje wiedzę o składni w stosowaniu reguł interpunkcyjnych Poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne i interpunkcyjne Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi

29 36 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 40. Wpływ ideologii na jednostkę we fragmencie Złodziejki książek Markusa Zusaka. Kto jest autorytetem? Analiza fragmentu Złodziejki książek Markusa Zusaka. 41. Cenzura jako narzędzie władzy na podstawie utworu Stanisława Barańczaka : Czyste ręce. Markus Zusak, Złodziejka książek (fragment), s. 115 Stanisław Barańczak, : Czyste ręce Tworząc wypowiedzi, dąży do precyzyjnego wysławiania się; świadomie dobiera synonimy i antonimy dla wyrażenia zamierzonych treści Stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: rozwój psychiczny, moralny i fizyczny człowieka, społeczeństwo ikultura) Rozróżnia informacje zawarte w obrazie Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie rodzajów sztuki: sztuki plastyczne Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty (biblijny) Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. tolerancja nietolerancja Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: rozprawka Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi; Stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: rozwój psychiczny, moralny i fizyczny człowieka; społeczeństwo ikultura) Rozpoznaje intencję wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację) Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. historyczny