Załącznik nr 3 do Statutu Szkoły. Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Zawodowych w Jastrzębiu - Zdroju

Transkrypt

1 Załącznik nr 3 do Statutu Szkoły Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Zawodowych w Jastrzębiu - Zdroju Rok 2016/

2 Spis treści 1. Podstawy prawne programu 2. Charakterystyka i cele programu 3. Plan realizacji 4. Procedury ewaluacji 5. Załącznik 2

3 I. Podstawy prawne programu 1.Konwencja o Prawach Dziecka. 2. Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996r. Nr 67, poz. 329 z późniejszymi zmianami). 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z dnia 15 stycznia 2009 r. 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 19 czerwca 2001 r., w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół oraz zmieniające z dnia 31 stycznia 2002r. (Dz. U. nr 10 poz. 96). 5. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomani z dnia 29 lipca 2005r. (Dz. U. Nr 179, poz.1485 oraz z 2006r. nr 66, poz. 469 nr 120, poz. 826 zmiany z 07 grudnia 2006r.). 6. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dn. 26 października 1982r. (Dz. U. z 2002r. Nr 147, poz.1231 z późniejszymi zmianami). 7. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z 26 października 1982 po zmianie z 15 września 2000r.). 8. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994r. (Dz. U. Nr 111 poz.535 z późniejszymi zmianami). 9. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 09 listopada 1995r. (Dz. U. Nr 10, poz. 55 z dnia 30 stycznia 1996r.). 10. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 15 stycznia 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno - pedagogicznych i innych publicznych poradni specjalistycznych oraz ramowego statutu tych poradni (Dz. U. Nr 13 poz. 109). 11. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 15 stycznia 2000 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno - pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach( Dz. U. Nr 13 poz. 110). II.Charakterystyka programu Program opracowano dla uczniów/słuchaczy Zespołu Szkół Zawodowych w Jastrzębiu Zdroju. Program zakłada pracę nad całością osobowości ucznia/słuchacza z uwzględnieniem najistotniejszych, wynikających z przeprowadzonych badań i obserwacji zjawisk dysfunkcyjnych pojawiających się u uczniów/słuchaczy w poprzednim roku m. Praca z uczniem/słuchaczem w czasie realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki zakłada uwzględnienie w nim potrzeb rozwojowych ucznia oraz potrzeby środowiska lokalnego i rodzinnego, w którym uczeń/słuchacz przebywa. Cele i profilaktycznego programu zawierają działalność: wychowawczą, edukacyjna, informacyjną i profilaktyczną. W ramach działań wychowawczych celami będą: -kształtowaniem dojrzałego i odpowiedzialnego zachowania oraz umiejętności samostanowienia i obrony własnych praw, - inicjowanie i wzbogacanie doświadczeń młodzieży na temat związany z czynnikami chroniącymi i sprzyjającymi jego rozwojowi. W ramach działań edukacyjnych: - uczenie asertywnych zachowań w walce z nałogami, uwrażliwienie na zagrożenia dotyczące człowieka we współczesnym świecie, -rozwój zajęć pozalekcyjnej, zwiększenie znaczenia organizacji i stowarzyszeń, - wyposażenie ucznia/słuchacza w praktyczne wskazówki dotyczące metod i form radzenia sobie przeciwdziałania zjawiskom: agresji, uzależnienia, wysokiej absencji. W ramach działań informacyjnych; - dostarczanie wiedzy na temat uzależnień oraz wpływu używek na życie uczniów i ich rodzin, - uspołecznianiem szkoły poprzez współpracę z rodzicami i środowiskiem lokalnym, 3

4 W zakresie działań profilaktycznych: - kształtowaniem wśród uczniów/słuchaczy potrzeby reagowania na zjawisko agresji, przemocy, - wdrażanie działań mających na celu przeciwdziałanie pojawianiu się zachowań ryzykownych związanych z używaniem środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych (dopalacze), nowych substancji psychoaktywnych przez uczniów i wychowanków, charakteryzujących się nieprzestrzeganiem przyjętych dla danego wieku zwyczajowych norm i wymagań, niosących ryzyko negatywnych konsekwencji dla zdrowia fizycznego i psychicznego ucznia oraz jego otoczenia. Działalność profilaktyczna realizowana będzie w ramach: - profilaktyki uniwersalnej- wspierającej wszystkich uczniów/słuchaczy w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz w podejmowaniu działań, których celem jest ograniczenie zachowań ryzykownych niezależnie od poziomu ryzyka używania środków i substancji psychotropowych itp. - profilaktyki selektywnej wspieranie uczniów, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych. - profilaktyki wskazującej wspieranie uczniów/słuchaczy, u których rozpoznano wczesne objawy używania środków i substancji psychotropowych itp. lub występowania innych zachowań ryzykownych, które nie zostały zdiagnozowane, jako zaburzenia lub choroby wymagające leczenia. Zakres działań profilaktycznych obejmuje w szczególności: - realizowanie wśród uczniów/ słuchaczy oraz ich rodziców i opiekunów programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego, - przygotowanie oferty zajęć rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, jako alternatywnej pozytywnej działalności, - doskonalenie zawodowe nauczycieli i wychowawców, - włączanie w razie potrzeby w indywidualny program edukacyjno terapeutyczny. Opracowaniem Szkolnego Programu Profilaktyki diagnozującego aktualną sytuację występowania zjawisk dysfunkcyjnych wśród uczniów/słuchaczy, zajmuje się Zespół ds. Profilaktyki. Zespół przeprowadza obserwacje oraz badania i analizę dokumentów w ramach potrzeb, które wyłaniają w danym roku m obszary zagrożeń, na jakie narażeni są uczniowie. Prace zespołu są zgodne z Programem Profilaktyki, potrzebami ucznia i środowiska dotyczących jego dalszej realizacji w wybranych obszarach zagrożeń. Działania w ramach Szkolnego Programu Profilaktyki realizowane będą poprzez: - zajęcia edukacyjne z zakresu kształcenia ogólnego, - zajęcia, o których mowa w art. 64 ust. 1 pkt. 6 i ust. 2 Ustawy o systemie Oświaty, - zajęcia edukacyjnych, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 12 ust. 2 Ustawy o Systemie Oświaty, - zajęcia z wychowawcą, - zajęcia, o których mowa w art. 42 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela, - zajęcia w ramach pomocy psychologiczno pedagogicznej poprzez przedstawienia, konkursy, akcje angażujące całą społeczność szkolną. W ramach działań z zakresu profilaktyki szkoła współpracować będzie z: - z jednostkami samorządu terytorialnego, - poradniami psychologiczno pedagogicznymi, specjalistycznymi 4

5 - placówkami doskonalenia nauczycieli, - podmiotami realizującymi świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, - z Powiatowymi Stacjami Sanitarno Epidemiologicznymi, - z Policją, Sądem Rejonowym- Rodzinną, Strażą Miejską, - podmiotami realizującymi działania profilaktyczne. Formy realizacji: Lekcje wychowawcze, szkolenia, prelekcje, warsztaty, happeningi, akcje, konkursy 5

6 I.SPOSOBY MONITOROWANIA I DIAGNOZOWANIA PROBLEMÓW I POTRZEB SZKOŁY Zadania Sposób realizacji Odpowiedzialni Rozpoznawanie potrzeb indywidualnych i społecznych ucznia - przeprowadzanie rozmów konsultacyjnych dot. sytuacji socjalno bytowe uczniów, - dokonywanie analizy dokumentacji udostępnianych przez rodziców (akty notarialne, wyroki sądowe), - analiza opinii i orzeczeń z Poradni Pedagogiczno Psychologicznej, - analiza opinii z innych placówek i ośrodków specjalistycznych, -analiza ankiety wychowawczej przeprowadzanej w każdym roku m (indywidualnie dla każdej klasy), - przeprowadzanie w ramach potrzeb badań dotyczących tematów z zakresu profilaktyki, -współpraca z instytucjami wspomagającymi rozwój ucznia (kuratorzy sądowi, pracownicy socjalni, pedagodzy PPP) pedagog, II. DZIAŁANIA EDUKACYJNE Zadania Sposób realizacji Odpowiedzialni Wzmacnianie edukacyjnej funkcji szkoły Lekcje przedmiotowe, wychowawcze, debaty, pogadanki, prelekcje, happeningi zawierające cele dydaktyczne: - rozwijanie i kształtowanie osobowości ucznia/słuchacza - pokazywanie systemu wartości - wyrażanie uczuć oraz emocji - zrozumienie akceptacja dla uczuć innych, empatia i jej mechanizmy - stres jak sobie z nim radzić? - jak radzić sobie w sytuacjach trudnych i konfliktowych - obrona swoich praw - kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemów i konfliktów - obrona własnych poglądów, sztuka odmawiania - zachowania asertywne, stanowcze - budowanie pozytywnych relacji z rówieśnikami - mediacje rówieśnicze jako sposób konstruktywnego rozwiązywania problemów pedagog, nauczyciele, higienistka Uwrażliwienie młodzieży na fakt szkodliwości zdrowotnej społecznej, jakie niosą ze sobą środki uzależniające (papierosy, środki psychoaktywne, dopalacze itp.) - czym jest uzależnienie - przyczyny uzależnienia, fazy uzależnienia - jak chronić się przed nałogiem - bezpieczeństwo w sieci - propagowanie rozwoju własnych zainteresowań - promowanie aktywności fizycznej - propagowanie zdrowego stylu życia - bhp - higiena osobista - prawidłowe nawyki żywieniowe - wdrażanie do właściwego gospodarowania czasem 6

7 Przygotowanie młodzieży na możliwość kontaktu z przemocą - formy i zakres przemocy - przemoc w środowisku rodzinnym, rozmiar i źródła przemocy wobec dzieci - przemoc w środowisk m, prześladowanie wśród młodzieży (prześladowca i ofiara, moja postawa wobec zjawiska przemocy) - pomoc i opieka dla ofiar przemocy - uczenie młodzieży pozytywnego rozwiązywania problemu, sztuka porozumiewania, komunikacji - poczucie własnej wartości III. DZIAŁANIA INFORMACYJNE ADRESOWANE DO UCZNIÓW, NAUCZYCIELI, RODZICÓW Zadania Tworzenie warunków do budowania pozytywnych relacji interpersonalnych i współpracy w środowisku m ucznia/słuchacza Określenie swoich mocnych i słabych stron Sposób realizacji - działania edukacyjno informacyjne wychowawców i rodziców - angażowanie wychowawców w tworzenie programu wychowawczego i profilaktyki - upowszechnienie programów profilaktycznych - zachęcanie rodziców do uczestniczenia w procesie wychowawczym i dydaktycznym pedagogizacja rodziców w zakresie współodpowiedzialności za wychowanie - minimalizowanie zjawisk przemocy poprzez szybką interwencję i kontakt z Policją - kształtowanie postawy odpowiedzialności za bezpieczeństwo i higienę pracy, - kształtowanie wśród uczniów umiejętności udzielania pierwszej pomocy - spotkania z przedstawicielami Sądu, Policji, Straży Miejskiej, - działania wspierające dla rodziców uczniów z opiniami PPP. Odpowiedzialni pedagog, specjaliści IV. WSPOMAGANIE PROCESU READAPTACJI UCZNIÓW POWRACAJĄCYCH DO SZKOŁY PO LECZENIU LUB RESOCJALIZACJI Zadania Wspieranie i tworzenie optymalnych warunków dla młodzieży w procesie readaptacji po leczeniu specjalistycznym Sposób realizacji - kontynuacja planów i zadań wynikających z celów rewalidacji (zajęcia indywidualne z uczniem), resocjalizacji - wsparcie ucznia i rodzica oraz wychowawcy w organizowaniu pomocy psychologiczno pedagogicznej - w ramach potrzeb współpraca z instytucjami wspierającymi proces rozwoju psychospołecznego ucznia - monitorowanie postępów edukacyjno społecznych ucznia we współpracy wychowawca, rodzic, pedagog - opieka pedagogiczna wynikająca z indywidualnych potrzeb zdrowotnych lub profilaktycznych. Odpowiedzialni pedagog wszyscy pracownicy szkoły 7

8 V. PROGRAMY ALTERNATYWNE Zadania Zajęcia pozalekcyjne rozwijające zainteresowania uczniów Sposób realizacji Zajęcia motywujące do aktywnego udziału w różnych formach zajęć pozalekcyjnych: - akcje charytatywne: - przedstawienia okolicznościowe dla dzieci z Przedszkola nr 23 i dzieci z Ogniska Wychowawczego - wyjazdy, wycieczki - uczestniczenie w kółkach zainteresowań - udział w imprezach ch i klasowych. Odpowiedzialni nauczyciele, pedagog, rodzice VI. DZIAŁANIA INTERWENCYJNE Zadania Pomoc uczniom/słuchaczom z zaburzonym zachowaniem i niepowodzeniami mi (jako jedna z przyczyn agresji i palenia papierosów oraz wysokiej absencji) Sposób realizacji - kierowanie na badania do poradni specjalistycznych - kierowanie na zajęcia terapeutyczne i wyrównawcze - organizowanie pomocy koleżeńskiej - ustalenie przyczyn niepowodzeń i zachowań ryzykownych, - stała kontrola frekwencji - współpraca z rodzicami - rozmowy indywidualne z uczniami / słuchaczami (motywujące, wspierające, ostrzegawcze, dyscyplinujące) - prowadzenie kart monitoringu - analiza dokumentów ucznia dostępnych w szkole (dziennik, analiza notatek służbowych) - prace społeczne zgodne ze Statutem Szkoły - współpraca z podmiotami wspierającymi rozwój ucznia. Odpowiedzialni pedagog, nauczyciele VII. WYPRACOWANE ZASADY I PRZEPISY SZKOLNE, PROCEDURY REAGOWANIA W SYTUACJACH SZKOLNYCH Zadania Stosowanie się do wypracowanych i realizowanych w szkole procedur postępowania w sytuacjach kryzysowych Sposób realizacji - procedura postępowania wobec ucznia, sprawcy czynu karalnego lub przestępstwa. - procedura postępowania wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego, - procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń przysiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk, - procedura postępowania na wypadek, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą wyglądem narkotyk, - procedura postępowania z uczniem, wobec którego zachodzi podejrzenie, iż znajduje się pod wpływem narkotyków lub alkoholu, - procedura postępowania w przypadku uzyskania przez nauczyciela informacji, że uczeń, który nie ukończył 18 lat używa alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawia nierząd bądź przejawia inne zachowania świadczące o demoralizacji, - procedura postępowania w przypadku dziecka krzywdzonego, - procedura postępowania nauczyciela wobec zachowania ucznia agresywnego, - procedura wobec ucznia uchylającego się od obowiązku szkolnego, - procedura postępowania wobec ucznia sprawiającego problemy Odpowiedzialni Dyrektor, pedagog wszyscy pracownicy szkoły 8

9 wychowawcze, Procedura ewaluacji Cele ewaluacji: - uzyskanie informacji o przebiegu, realizacji programu, - poznanie ewentualnych trudności występujących w trakcie realizacji, - dokonanie oceny w zakresie wiedzy i umiejętności uczestników programu, - określenie zgodności celów programu z potrzebami środowiska szkolnego, - uzyskanie opinii o wartości realizowanego programu. Ewaluacja programu profilaktycznego powinna być przeprowadzana, co roku i przebiegać zgodnie z etapami Etap I: Przygotowanie ewaluacji: Określenie celów ewaluacji. Ustalenie, kto i kiedy dokona ewaluacji działalności profilaktycznej szkoły. Dokonanie wyboru obszarów programu profilaktycznego do badania. Ustalenie pytań kluczowych, technik i narzędzi zbierania informacji. Etap II: Realizacja ewaluacji: Zbieranie danych. Opracowanie i analiza danych. Przygotowanie raportu. ETAP III: Podsumowanie ewaluacji Kryteria: - zgodność efektów z założonymi celami - zgodność programu z potrzebami Metody zbierania informacji: - obserwacja zachowań uczniów/słuchaczy podczas zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych, - analiza dokumentacji szkolnej, - indywidualne rozmowy z uczniami/słuchaczami, rodzicami, nauczycielami i personelem medycznym, - ankiety przeprowadzone wśród uczniów/słuchaczy i nauczycieli, - wnioski ze spotkań Zespołu Profilaktyki. 9

10 Załącznik Telefony: 1. Telefon Zaufania dla osób uzależnionych (Katowice) Telefon Zaufania (Żory) lub Młodzieżowy Telefon Zaufania (Wodzisław) Ogólnoproblemowy Telefon Zaufania (Jastrzębie) Ogólnopolski Bezpłatny telefon dla Ofiar Przemocy Niebieska Linia Telefon dla Dzieci Wykorzystywanych Seksualnie (Warszawa) Poradnie i ośrodki Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Jastrzębiu Zdroju, ul. Wielkopolska 1, tel Towarzystwo Wspierania Dzieci i Młodzieży Sprawni Inaczej, Jastrzębie-Zdrój, ul. Szkolna 1, tel Jastrzębski Katolicki Klub Trzeźwości, ul. Pszczyńska 128 B, tel Centrum Terapii Nerwic, Depresji, Uzależnień, Jastrzębie-Zdrój, ul.1-go Maja 20, tel Stowarzyszenie na Rzecz Przeciwdziałania Narkomanii oraz Pomocy Osobom i Rodzinom Osób Uzależnionych od Narkotyków ODYSEJA, Jastrzębie Zdrój, ul. 1-go Maja 20, tel Stowarzyszenie Klubów Abstynentów Arka, ul. Zielona 18, tel Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Żorach os. Ks. Władysława (od pn.-pt ) tel./fax Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Żorach ul. Boryńska 13 (czynny całą dobę) tel lub Poradnia Uzależnień ul. Męcz. Oświęcimskich 46 w Żorach tel w. 221 Punkt Konsultacyjny Teen Challenge ul. Męcz. Oświęcimskich 46 w Żorach Punkt Konsultacyjny ds. Uzależnień w Żorach ul. Boryńska 13 tel lub Wojewódzki Punkt Konsultacyjny ds. Narkomanii Katowice, ul. Powstańców 31 tel Wojewódzka Przychodnia Profilaktyki i Leczenia Uzależnień Bielsko-Biała, ul. Mostowa 1 tel

11 Punkt Konsultacyjny ds. Narkomanii Bytom, ul. Wrocławska 6 tel Punkt Konsultacyjny ds. Narkomanii Chorzów, ul. Katowicka 77 tel Centrum Zdrowia Psychicznego i Leczenia Uzależnień, Poradnia Leczenia Uzależnień Gliwice, ul. Dębowa 5 tel lub Poradnia Uzależnień Lekowych Rybnik, ul. Hibnera 36 tel Ośrodek Profilaktyki i Leczenia Uzależnień Zabrze, ul. Stalmacha 9 tel lub Centrum Badań nad Nowymi Religiami Rafael Kraków, ul. Dobrego Pasterza 4 tel./fax lub poniedziałek-piątek od 9.00 do dyżury: poniedziałek od do Punkt Poradnictwa religijnego (K.A.N.A.) Katowice, Pl. Ks. Szramka 4 tel czwartek od do Detoksykacja Centrum Zdrowia psychicznego i Leczenia Uzależnień Oddział Psychiatryczny Gliwice, ul. Dębowa 5 tel lub Szpital Centrum Psychiatrii Katowice- Szopienice, ul. Korczaka 27 tel Państwowy Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych Rybnik, ul. Gliwicka 33 tel lub