Zespół Szkół nr 3 im. Jana III Sobieskiego w Szczytnie. Program profilaktyki Zespołu Szkół nr 3 im. Jana III Sobieskiego w Szczytnie

Transkrypt

1 Zespół Szkół nr 3 im. Jana III Sobieskiego w Szczytnie Program profilaktyki Zespołu Szkół nr 3 im. Jana III Sobieskiego w Szczytnie Szczytno 2016

2 Podstawa prawna Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz z późn. zm.) Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1390) Ustawa z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2010 r. Nr 125, poz. 842) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r., poz. 977) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2014r., poz. 803) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2013 r., poz. 532) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. z 2015 r., poz. 1249) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) Ustawa z dnia 10 października 2012 r. o zmianie zakresu obowiązywania Konwencji o prawach dziecka, przyjętej dnia 20 listopada 1989 r. w Nowym Jorku (Dz.U z 2012 r., poz. 1333) Ustawa z 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U. z 2014 r., poz. 382 z późn. zm.) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2015 r., poz z późn. zm.)

3 Ustawa z 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1375) Ustawa z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 298)

4 Wstęp Profilaktyka to proces wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczania i likwidowania czynników, które blokują prawidłowy rozwój i zaburzają zdrowy styl życia. Działalność profilaktyczna obejmuje działania uprzedzające mające na celu przeciwdziałanie pojawianiu się zachowań ryzykownych związanych z używaniem środków odurzających substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych przez uczniów i wychowanków, charakteryzujących się nieprzestrzeganiem przyjętych dla danego wieku zwyczajowych norm i wymagań, niosących ryzyko negatywnych konsekwencji dla zdrowia fizycznego i psychicznego ucznia lub wychowanka oraz jego otoczenia społecznego. Działalność profilaktyczna w szkole polega na realizowaniu działań z zakresu profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej. Działalność profilaktyczna obejmuje: w przypadku profilaktyki uniwersalnej wspieranie wszystkich uczniów i wychowanków w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań, których celem jest ograniczanie zachowań ryzykownych niezależnie od poziomu ryzyka używania przez nich środków odurzających i substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych; w przypadku profilaktyki selektywnej wspieranie uczniów i wychowanków, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych; w przypadku profilaktyki wskazującej wspieranie uczniów i wychowanków, u których rozpoznano wczesne objawy używania środków odurzających i substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych lub występowania innych zachowań ryzykownych, które nie zostały zdiagnozowane jako zaburzenia lub choroby wymagające leczenia. Program profilaktyczny szkoły skierowany jest do uczniów i wychowanków, ich rodziców lub opiekunów oraz nauczycieli, wychowawców i innych pracowników szkoły, ukierunkowany jest na wzmocnienie czynników chroniących i osłabienie oraz eliminowanie czynników ryzyka.

5 Cele główne: 1. Zapewnienie bezpieczeństwa w szkole. 2. Eliminowanie zagrożeń związanych z uzależnieniami od substancji psychoaktywnych przez uczniów oraz profilaktyka uzależnienia od gier komputerowych i Internetu. 3. Tworzenie środowiska i atmosfery sprzyjającej rozwojowi członków społeczności szkolnej. 4. Ograniczenie roli czynników zagrażających prawidłowemu rozwojowi i funkcjonowaniu człowieka. 5. Promowanie zdrowia i zdrowego stylu życia. Realizacji celów służą wskazane poniżej działania: I. Rozpoznawanie i diagnozowanie zagrożeń występujących w środowisku szkolnym II. Zapewnienie w szkole bezpiecznych warunków nauki, pracy, odpoczynku i zabawy III. Przeciwdziałanie agresji, przemocy i innym zaburzeniom relacji międzyludzkich IV. Przeciwdziałanie używaniu środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych V. Tworzenie w szkole warunków do rozwoju i aktywności członków społeczności szkolnej VI. VII. Promowanie zdrowego stylu życia i działań prozdrowotnych Współpraca rodziców, nauczycieli i uczniów VIII. Współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną na rzecz rozwijania i wspomagania zdrowia psychicznego młodzieży

6 I. Rozpoznawanie i diagnozowanie zagrożeń występujących w środowisku szkolnym 1. Opracowanie w każdym roku szkolnym narzędzi badawczych do diagnozy nauczycieli, uczniów i rodziców pod kątem profilaktyki. 2. Cykliczna diagnoza: - zagrożeń, - stanu bezpieczeństwa w szkole, - zainteresowań i sposobów spędzania czasu wolnego, - preferencji w zakresie zajęć pozalekcyjnych oraz problematyki godzin wychowawczych. 3. Diagnoza wybranych obszarów problemowych w obrębie poszczególnych klas (wg potrzeb). 4. Analiza otrzymanych wyników i wykorzystanie ich w działaniach profilaktycznych. 5. Ewaluacja programu na podstawie opinii wyrażonych przez uczniów, rodziców i nauczycieli. ankiety, obserwacja zachowań uczniów w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych, opinie i sugestie rodziców, wnioski Rady Rodziców i Rady Pedagogicznej. Odpowiedzialni: dyrektor, wicedyrektorzy, wychowawcy, pedagog szkolny II. Zapewnienie w szkole bezpiecznych warunków nauki, pracy, odpoczynku i zabawy 1. Układanie rozkładów lekcji zgodnie z zasadami higieny pracy. 2. Przestrzeganie przepisów BHP w organizacji zajęć i opiece nad uczniami. 3. Organizacja czasu wolnego młodzieży: - organizowanie wycieczek naukowo-rekreacyjno-turystycznych, rajdów, - prowadzenie zajęć sportowych i rekreacyjnych, - przygotowanie oferty zajęć rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, jako alternatywnej, pozytywnej formy działalności zaspakajającej ważne potrzeby, w szczególności potrzebę podniesienia samooceny, sukcesu, przynależności i satysfakcji życiowej. 4. Organizacja zajęć kompensacyjno-korekcyjnych dla wszystkich potrzebujących uczniów oraz upowszechnianie idei akceptacji różnorodności uczniów i wychowanków ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz uczniów z niepełnosprawnością. 5. Przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym i trudnościom adaptacyjnym: - prowadzenie zajęć wychowawczych poświęconych omówieniu prawa obowiązującego w szkole (Statut, Wewnątrzszkolny System Oceniania), - integrowanie zespołu klasowego,

7 - prowadzenie zajęć wychowawczych mających na celu rozpoznawanie własnych predyspozycji (uzdolnień, zainteresowań, cech osobowości), - organizowanie pomocy koleżeńskiej dla uczniów z kłopotami w nauce, - przygotowanie oferty zajęć dydaktyczno-wyrównawczych. 6. Zachęcanie uczniów do włączenia się w prace nad poprawianiem estetyki szkoły i jej najbliższego otoczenia. 7. Opracowanie wspólnie z uczniami zasad postępowania w przypadku niszczenia pomieszczeń i ich wyposażenia oraz konsekwentne przestrzeganie tych zasad. Godziny wychowawcze, imprezy klasowe, wycieczki, siłownia, zajęcia szkolnych kół zainteresowań, zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, zajęcia dydaktycznowyrównawcze. Odpowiedzialni: dyrektor, wicedyrektorzy, pedagog szkolny, doradca zawodowy, wychowawcy, wszyscy nauczyciele. III. Przeciwdziałanie agresji, przemocy i innym zaburzeniom relacji międzyludzkich 1. Kształtowanie i rozwijanie umiejętności psychospołecznych: - porozumiewania się z innymi, - nawiązywania i utrzymywania związków koleżeńskich, - zachowań asertywnych, - rozwiązywania konfliktów i problemów, - podejmowania decyzji, - odpowiedzialności za siebie i innych, - kontroli własnego zachowania i panowania nad emocjami, - radzenia sobie ze stresem. 2. Spotkanie z personelem szkoły poświęcone zjawisku agresji, przedstawienie zasad interwencji w sytuacjach wystąpienia przemocy wśród uczniów. 3. Realizacja programów profilaktycznych oraz edukacyjno-wychowawczych z młodzieżą. 4. Współpraca z instytucjami zajmującymi się niesieniem pomocy i wsparcia uczniom. 5. Prowadzenie zajęć z zakresu edukacji prawnej dla uczniów i wychowanków, m.in. konsekwencji prawnych stosowania różnych form przemocy. Godziny z wychowawcą, zajęcia integracyjno-adaptacyjne, wycieczki, zajęcia pozalekcyjne, imprezy klasowe i szkolne, prelekcje specjalistów, zajęcia warsztatowe. Odpowiedzialni: dyrektor, wicedyrektorzy, pedagog szkolny, doradca zawodowy, wychowawcy, wszyscy nauczyciele.

8 IV. Przeciwdziałanie używaniu środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych 1. Zapoznanie młodzieży i rodziców z przepisami dotyczącymi zakazu palenia tytoniu, picia alkoholu, używania innych substancji psychoaktywnych w szkole oraz postępowania w przypadku ich nieprzestrzegania. 2. Rzetelne informowanie młodzieży, rodziców i nauczycieli o szkodliwości środków odurzających i substancji psychoaktywnych oraz wynikających ze stosowania zagrożeń dla zdrowia, życia i możliwości uzależnień. 3. Pogłębienie wiedzy na temat realnych konsekwencji uzależnień. 4. Podnoszenie kompetencji nauczycieli i wychowawców w zakresie profilaktyki uzależnień. 5. Upowszechnianie wśród rodziców, nauczycieli i młodzieży informacji o dostępnych formach pomocy osobom zagrożonym uzależnieniem oraz przeżywającym inne trudności i problemy. 6. Zabezpieczenie szkoły przed handlarzami narkotyków i innymi niepożądanymi osobami. 7. Realizacja programów profilaktycznych oraz edukacyjno-wychowawczych z młodzieżą. Godziny z wychowawcą (wykorzystanie środków audiowizualnych zgromadzonych w szkole), zebrania z rodzicami, prelekcje specjalistów, gromadzenie literatury przedmiotu. Sporządzenie i aktualizowanie wykazu instytucji wspomagających rodziców. Odpowiedzialni: dyrektor, wicedyrektorzy, pedagog szkolny, wychowawcy, wszyscy nauczyciele. V. Tworzenie w szkole warunków do rozwoju i aktywności członków społeczności szkolnej 1. Usprawnianie przepływu informacji w szkole. 2. Wspieranie samorządności uczniowskiej. 3. Stworzenie każdemu uczniowi szans na przeżywanie sukcesu. 4. Organizacja zajęć wyrównawczych, zapewnienie pomocy uczniom z trudnościami w nauce. 5. Współpraca z ośrodkami pomocy społecznej i innymi organizacjami w pomocy uczniom z grup ryzyka. 6. Kształtowanie umiejętności uczniów i wychowanków w zakresie prawidłowego funkcjonowania w środowisku cyfrowym, w szczególności w środowisku tzw. nowych mediów.

9 Godziny wychowawcze, imprezy klasowe, działania podejmowane przez Samorząd Uczniowski, zajęcia edukacyjne dotyczące bezpiecznego korzystania z Internetu. Odpowiedzialni: dyrektor, wicedyrektorzy, pedagog szkolny, doradca zawodowy, wychowawcy, wszyscy nauczyciele, opiekun Samorządu Uczniowskiego. VI. Promowanie zdrowego stylu życia i działań prozdrowotnych 1. Doskonalenie zawodowe nauczycieli i wychowawców w zakresie realizacji szkolnej interwencji profilaktycznej, w przypadku podejmowania przez uczniów i wychowanków zachowań ryzykownych (wg potrzeb). 2. Zwiększenie świadomości pracowników szkoły co do potrzeb badań profilaktycznych i zachęcanie ich do działań na rzecz własnego zdrowia. 3. Właściwe stosowanie leków pierwszej pomocy (zwłaszcza przeciwbólowych i uspokajających), zapobieganie ich nadużywaniu. 4. Zapewnienie stałej opieki pielęgniarki szkolnej i ścisłe powiązanie jej zadań z programem szkoły. 5. Organizacja różnych form edukacji prozdrowotnej dla wszystkich członków społeczności szkolnej, a zwłaszcza uczniów. 6. Promowanie zdrowego stylu życia wśród dzieci i młodzieży: - zdrowe odżywianie (przeciwdziałanie otyłości, anoreksji i bulimii), - promowanie aktywności fizycznej, - zwiększenie zaangażowania uczniów w zajęcia wychowania fizycznego. Spotkania z pielęgniarką szkolną, prelekcje specjalistów, edukacja zdrowotna na lekcjach biologii, realizacja programów profilaktycznych, zajęcia wychowania fizycznego oraz zajęcia pozalekcyjne. Odpowiedzialni: dyrektor, wicedyrektorzy, pedagog szkolny, pielęgniarka szkolna, nauczyciele wychowania fizycznego, nauczyciele biologii. VII. Współpraca rodziców, nauczycieli i uczniów 1. Uczestnictwo uczniów i nauczycieli w lokalnych imprezach (np. sportowych kulturalnych). 2. Inicjowanie działań, kampanii, wspólnych imprez. 3. Informowanie społeczności lokalnych o przedsięwzięciach, projektach i programach realizowanych w szkole.

10 4. Współdziałanie z różnymi instytucjami i organizacjami w realizacji zadań szkoły, korzystanie z ich zasobów (ludzkich i materialnych). 5. Upowszechnianie programów rozwijających kompetencje wychowawcze i profilaktyczne rodziców. Udział młodzieży, nauczycieli i rodziców w imprezach sportowych i kulturalnych organizowanych na terenie szkoły, miasta. Współpraca z rodzicami, innymi szkołami i instytucjami w realizacji projektów. Odpowiedzialni: dyrektor, wicedyrektorzy, pedagog szkolny, doradca zawodowy, wychowawcy, wszyscy nauczyciele. VIII. Współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną na rzecz rozwijania i wspomagania zdrowia psychicznego młodzieży 1. Organizowanie uczniom i rodzicom wsparcia psychologiczno-pedagogicznego. 2. Organizowanie grupowej, jak i indywidualnej opieki psychologicznopedagogicznej. 3. Informowanie rodziców oraz uczniów o działalności poradni, jej oferty pomocy w pracy szkoły. 4. Orzekanie o odpowiednich formach kształcenia i formach pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Indywidualne konsultacje dla uczniów, odpowiednie lekcje i warsztaty przeprowadzane w zespole klasowym przez specjalistów, prelekcje dla rodziców o różnorodnej tematyce, uczestnictwo pracowników poradni w radach pedagogicznych szkół. Odpowiedzialni: dyrektor, wicedyrektorzy, pedagog szkolny, wychowawcy.

11 Planowane efekty oddziaływań Programu Profilaktyki: minimalizacja aktów przemocy i agresji wśród młodzieży, zaoferowanie młodzieży alternatywnych form spędzania czasu wolnego, ukształtowanie wśród młodzieży umiejętności dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo, wyeliminowanie wśród uczniów zachowań ryzykownych, zwiększenie wiedzy dotyczącej prawnych i społecznych konsekwencji ryzykownych zachowań. Ewaluacja Programu Profilaktyki Metody i techniki zbierania informacji: obserwacja uczniów pod kątem zachowań prospołecznych i prozdrowotnych, obserwacja uczniów pod kątem zachowań ryzykownych, sondaż (ankiety, wywiady) przeprowadzane wśród uczniów, nauczycieli i rodziców/opiekunów uczniów, dyskusja nauczycieli w Zespole Wychowawczym, w Zespole ds. Ewaluacji oraz podczas Rad Pedagogicznych, rozmowy z uczniami, rodzicami, pracownikami szkoły, analiza dokumentów (konspekty lekcji, dzienniki lekcyjne, Teczki Wychowawcy). analiza frekwencji uczniów. Cele ewaluacji: ocena skuteczności Szkolnego Programu Profilaktyki we wspieraniu rozwoju osobowości ucznia, dostarczenie nauczycielom, uczniom, rodzicom, dyrekcji informacji o skuteczności podjętych działań, sformułowanie wniosków, które będą stanowiły podstawę do ewentualnego udoskonalenia w/w programu.