Sprawozdanie z realizacji zadań gminy z zakresu wspierania rodziny za 2015 rok oraz przedstawienie potrzeb związanych z ich realizacją

Transkrypt

1 Sprawozdanie z realizacji zadań gminy z zakresu wspierania rodziny za 2015 rok oraz przedstawienie potrzeb związanych z ich realizacją

2 Do zadań Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Chełmie należy między innymi realizacja ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Wspieranie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych to zespół planowanych działań mających na celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania tych funkcji, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Jedną z przyczyn korzystania z pomocy Ośrodka jest bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, która łączy się z innymi dysfunkcjami tj. niepełną strukturą rodziny, wielodzietnością, uzależnieniami, przemocą. W 2015 roku ze świadczeń pomocy społecznej skorzystało ogółem rodzin, w tym: a) 405 rodzin niepełnych ( 18,10 % ogółu rodzin z dziećmi), b) 146 rodzin wielodzietnych z trojgiem i więcej dzieci ( 6,52 %), c) 485 rodzin z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, co stanowi 21,67 % ogółu rodzin objętych pomocą, d) 90 rodzin z powodu alkoholizmu ( 4,02 %), e) 30 rodzin z powodu przemocy ( 1,34 %). W okresie sprawozdawczym 69 rodzin, w których wychowywało się 182 dzieci objęto wsparciem asystenta rodziny w związku z trudnościami w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych. Wspieranie rodziny było prowadzone za jej zgodą i przy aktywnym udziale. Liczba rodzin, z którymi jeden asystent rodziny prowadził pracę, uzależniona była od stopnia trudności wykonywanych zadań, jednak nie przekroczyła limitu ustawowego 15 rodzin. Zgodnie z art. 15 ust.1 pkt 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z każdą rodziną prowadzona była praca zgodnie z opracowanym planem pracy z rodziną. Powyższy plan pracy z rodziną obejmował zakres realizowanych działań mających na celu przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych. Celem głównym każdego planu pracy z rodziną była poprawa funkcjonowania rodziny w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych. Powyższe plany zawierały również cele szczegółowe dostosowane do potrzeb danej rodziny. strona 2 z 12

3 Plan pracy z rodziną odpowiadał na problemy rodzin i odnosił się zarówno do stwierdzonych deficytów jak i potrzeb oraz mocnych stron rodziny. Praca z rodziną dysfunkcyjną prowadzona była również w przypadku czasowego umieszczenia dziecka poza rodziną. W 2015 roku asystenci rodziny współpracowali z placówkami opiekuńczo wychowawczymi, w których zostały umieszczone dzieci tj. Chełmskim Centrum Pomocy Dziecku i Rodzinie w Chełmie, Domem Małych Dzieci w Chełmie oraz placówkami w Siedliszczu i Krasnymstawie. Współpraca ta polegała na opracowaniu i realizacji planów pomocy dzieciom przebywającym w instytucjonalnej pieczy zastępczej. Asystenci rodzin uczestniczyli również w posiedzeniach zespołu do spraw okresowej ocenie sytuacji dzieci umieszczonych w rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej, a także przygotowywali opinie na temat sytuacji rodziny pod kątem możliwości powrotu dzieci pod opiekę rodziców. W okresie od dnia 15 maja 2015 roku do dnia 26 czerwca 2015 roku 16 rodzin z dziećmi objętych wsparciem asystenta rodziny wzięło udział w szkoleniu Być dobrym rodzicem. Zajęcia przeprowadzone zostały przez wyłonionego w drodze przetargu wykonawcę tj. Lubelską Izbę Rzemieślniczą, Ośrodek Szkolenia, Doradztwa i Promocji w Lublinie, w ramach środków finansowych Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Chełmie na rok Powyższe szkolenie miało na celu podniesienie kompetencji rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych. Podczas szkolenia przeprowadzono zajęcia w zakresie: a) wzmocnienia lub nabycia przez rodziców prawidłowych umiejętności opiekuńczo wychowawczych, b) kształtowania umiejętności w zakresie planowania i gospodarowania budżetem domowym oraz prowadzenia gospodarstwa domowego, c) wsparcie psychologiczno pedagogicznego dla rodzin z dziećmi: zajęcia warsztatowe dla rodziców oraz spotkania indywidualne z psychologiem i pedagogiem. Ponadto Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie w okresie sprawozdawczym realizował projekt "By pomóc rodzinie" w ramach Funduszu Małych Grantów dla Programu PL 14 "Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie i przemocy ze względu na płeć", współfinansowany ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego strona 3 z 12

4 Projekt skierowany był do mieszkańców Chełma, osób zagrożonych i doznających przemocy oraz osób stosujących przemoc w rodzinie. W siedzibie Zespołu do Spraw Pieczy Zastępczej dwa razy w miesiącu odbywały się spotkania grup wsparcia dla osób, wobec których stosowana jest przemoc w rodzinie. Podczas spotkań prowadzone były warsztaty pedagogiczne lub psychologiczne oraz grupa samopomocowa. W okresie sprawozdawczym dwukrotnie tj. w miesiącu czerwcu i grudniu dokonano okresowej oceny rodzin objętych asystenturą. W ocenie brał udział Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Chełmie, pracownicy Zespołu do Spraw Pieczy Zastępczej i Działu Pomocy Środowiskowej. Podczas dokonywania oceny omawiana była aktualna sytuacja rodzin oraz napotykane trudności i propozycje ich rozwiązania. Z oceny sytuacji każdej rodziny sporządzono protokół, w którym szczegółowo opisano funkcjonowanie rodziny, zrealizowane zadania zgodnie z planem pracy z rodziną oraz wnioski. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie przystąpił do Programu asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej na rok W ramach Programu w okresie od 1 stycznia 2015 roku do 31 grudnia 2015 roku sfinansowane zostało w 100 % wynagrodzenie wraz z pochodnymi dwóch asystentów rodziny, natomiast w przypadku jednego asystenta wynagrodzenie to zostało sfinansowane częściowo. Łączna kwota dotacji wyniosła ,00 zł. W okresie od 1 czerwca 2015 roku do 31 grudnia 2015 roku z dotacji udzielonej w ramach ww. Programu zostało sfinansowane również w 50% wynagrodzenie wraz z pochodnymi dwóch koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej, na łączną kwotę ,66 zł. Rodzinom mającym trudności w wypełnianiu swoich funkcji Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie, udzielił pomocy w formie: a) poradnictwa specjalistycznego, b) interwencji kryzysowej, c) objęcia dziecka działaniami wychowawczymi, opiekuńczymi i edukacyjnymi. Szczególną troską otoczone zostały rodziny z grup ryzyka m.in. zagrożone wystąpieniem przemocy, zaniedbań lub społecznej izolacji, a także rodziny wielodzietne i niepełne. Klienci, jak też pracownicy socjalni, najczęściej zwracali się do specjalistów z następującymi problemami: strona 4 z 12

5 a) dydaktycznymi i opiekuńczo wychowawczymi dzieci, b) konfliktami domowymi, c) uzależnień, d) przemocy, e) zaniedbań w zakresie wypełniania funkcji rodzinnych, f) związanymi ze sprawami rozwodowymi, g) mieszkaniowymi (zaległości w opłatach, zagrożenia eksmisją, sprawy meldunkowe), h) zdrowotnymi (choroby przewlekłe, głównie zaburzenia psychiczne). Specjaliści Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Chełmie ogółem udzielili rodzinom 599 porad, w tym: a) psycholog 106, b) prawnik 174, c) pedagog - 121, d) terapeuta 198. Zakres pomocy udzielanej rodzinie i dziecku obejmował: a) bezpośrednie kontakty z dziećmi i rodziną, głównie w środowisku domowym, b) spotkania mediacyjne w zakresie korekty postaw i zachowań oraz poprawy relacji w rodzinie, c) wzmocnienie roli i funkcji opiekuńczo wychowawczych, d) rozwijanie umiejętności opiekuńczo wychowawczych, e) pomoc doraźną tj.: pisanie podań, pism, próśb, pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, f) pomoc długofalową: stworzenie warunków do rozwoju zainteresowań, organizowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego, zapewnienie stałej pomocy w rozwiązywaniu trudności wychowawczych, udzielanie porad w sprawach życiowych, związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego, zarządzaniem budżetem domowym, pielęgnacją i zdrowotnymi potrzebami dziecka, strona 5 z 12

6 udzielanie porad w sprawach związanych z przemocą, uzależnieniami, radzeniem sobie w trudnych sytuacjach życiowych, wsparcie w postaci wolontariatu m.in. pomoc w odrabianiu lekcji. Na podstawie Zarządzenia Nr 285/11 Prezydenta Miasta Chełm z dnia 12 października 2011 roku Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie realizuje zadania organizatora rodzinnej pieczy zastępczej na terenie miasta Chełm. W okresie sprawozdawczym rodzinną pieczę zastępczą sprawowało ogółem 60 rodzin, w tym: a) 37 rodzin spokrewnionych, b) 20 rodziny niezawodowe, c) 2 zawodowe rodziny zastępcze, d) 1 rodzina zastępcza zawodowa specjalistyczna. Rodzinna piecza zastępcza zapewniała opiekę 86 dzieciom, w tym: a) 49 dzieciom w rodzinach spokrewnionych, b) 22 dzieciom w rodzinach niezawodowych, c) 12 dzieciom w rodzinie zawodowej, d) 3 dzieciom w rodzinie zawodowej specjalistycznej. W rodzinach zastępczych wychowywanych jest 14 dzieci, które ze względu na stan zdrowia mają orzeczony stopień niepełnosprawności i w związku z tym przysługuje im wyższa kwota świadczenia na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania. Pracownicy zespołu do spraw pieczy zastępczej na wniosek sądu przeprowadzali wywiady środowiskowe i wydali 6 opinii pedagogiczno - psychologicznych i ocen na temat predyspozycji kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. W okresie sprawozdawczym w rodzinnej pieczy zastępczej na podstawie postanowienia sądu umieszczono 20 dzieci, w tym: 9 dzieci w rodzinie zastępczej spokrewnionej, 2 dzieci w rodzinie zastępczej niezawodowej oraz 9 dzieci w rodzinie zastępczej zawodowej. Zgodnie z art. 77 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, rodziny zastępcze i rodzinne domy obejmuje się, na ich wniosek, opieką koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej. Koordynator rodzinnej pieczy zastępczej nie może mieć pod opieką łącznie więcej strona 6 z 12

7 niż 15 rodzin zastępczych lub rodzinnych domów dziecka. Od dnia 1 czerwca 2015 roku w MOPR w Chełmie zatrudnionych jest 2 koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej, którzy objęli opieką 28 rodzin zastępczych, w tym: a) 22 rodziny spokrewnione, b) 4 rodziny niezawodowe, c) 2 rodziny zawodowe. W rodzinach objętych wsparciem koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej umieszczonych było 44 dzieci. Dla każdego dziecka został opracowany plan pomocy dziecku we współpracy z odpowiednio rodziną zastępczą i podmiotem organizującym pracę z rodziną. Celem głównym każdego planu jest zapewnienie odpowiedniej opieki i wychowania dziecku umieszczonemu w rodzinnej pieczy zastępczej. Ponadto plan pomocy dziecku zawiera obszary działania dostosowane do potrzeb i wieku dziecka. W okresie sprawozdawczym koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej pracowali w niżej wymienionych obszarach: a) zdrowie i rozwój zapewnienie dostępu do świadczeń zdrowotnych, b) edukacja zapewnienie rozwoju uzdolnień i zainteresowań oraz organizacji czasu wolnego, c) zaspokajanie potrzeb emocjonalnych, bytowych, rozwojowych, społecznych i religijnych, d) realizacja kontaktów z rodzicami biologicznymi i bliskimi osobami. Opieką koordynatora zostały objęte rodziny zastępcze, w których występowały problemy opiekuńczo wychowawcze z dziećmi lub w opinii organizatora rodzinnej pieczy zastępczej wymagały takiego rodzaju wsparcia np. krótki okres pełnienia funkcji rodziny zastępczej. Wszystkie rodziny zastępcze zgłosiły chęć współpracy z koordynatorem. Na wniosek rodziny zastępczej zostało przyznane tego rodzaju wsparcie. Koordynator rodzinnej pieczy zastępczej pozostawał w stałym kontakcie osobistym z rodziną zastępczą. Spotkania odbywały się w miejscu zamieszkania rodziny, w zależności od stwierdzonych i zgłoszonych potrzeb. Koordynator ściśle współpracował z sądem, placówkami edukacyjnymi, medycznymi i innymi organizacjami działającymi na rzecz rodzin i dzieci. strona 7 z 12

8 Zgodnie z art. 77 ust. 3 pkt 4 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej rodzinom zastępczym został zapewniony dostęp do specjalistycznej pomocy dla dzieci, w tym psychologicznej, reedukacyjnej i rehabilitacyjnej. Wszystkie rodziny zastępcze otrzymywały świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej. Ogólny koszt udzielonej pomocy pieniężnej dla rodzin zastępczych wyniósł ,70 zł, w tym: a) świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dzieci w rodzinach zastępczych spokrewnionych ,73 zł, b) świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dzieci w rodzinach zastępczych niezawodowych ,29 zł, c) świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dzieci w rodzinie zastępczej zawodowej ,99 zł, d) wynagrodzenie dla osób pełniących funkcję rodziny zastępczej zawodowej wraz z pochodnymi ,38 zł, e) zwrot świadczeń na pokrycie kosztów utrzymania dzieci pochodzących z miasta Chełm, a umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej w innych powiatach na podstawie porozumień zawartych pomiędzy powiatami ,26 zł, f) szkolenie rodzin zastępczych 3 369,05 zł. Zgodnie z art. 43 ww. ustawy organizator rodzinnej pieczy zastępczej kieruje kandydata do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka na szkolenie. W 2015 roku w szkoleniu uczestniczyło 2 kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, w tym: 1 rodzina - kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej niezawodowej i 1 rodzina kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej. Szkolenie zostało przeprowadzone przez Organizatora Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny w Zamościu. Osoby uczestniczące w szkoleniu otrzymały stosowne opinie i świadectwo ukończenia szkolenia. W 2015 roku dwukrotnie tj. w m-cu czerwcu i listopadzie została dokonana ocena sytuacji dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych powyżej trzeciego roku życia. W przypadku 2 dzieci poniżej trzeciego roku życia ocena sytuacji dziecka dokonywana była co trzy miesiące. Powyższa ocena miała na celu ustalenie aktualnej sytuacji rodzinnej strona 8 z 12

9 dziecka, analizy stosowanych metod pracy z dzieckiem i rodziną, stanu zdrowia i jego aktualnych potrzeb oraz oceny zasadności dalszego pobytu dziecka w pieczy zastępczej. W związku z powyższą oceną został powoływany zespół w składzie: a) przedstawiciele Sądu Rejonowego w Chełmie III Wydział Rodzinny i Nieletnich, b) przedstawiciele Ośrodka Adopcyjnego Filia w Chełmie, c) koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej, d) asystenci rodziny, e) rodzice biologiczni, f) pedagog szkolny, g) pracownicy Zespołu do Spraw Pieczy Zastępczej. W każdej ocenie sytuacji dziecka i rodziny czynny udział brała rodzina zastępcza. Protokoły z posiedzeń zespołu do spraw oceny sytuacji dziecka i funkcjonowania rodziny zastępczej zostały przekazane do Sądu Rejonowego w Chełmie III Wydział Rodzinny i Nieletnich. Ponadto po posiedzeniach zespołu zostały przekazane informacje do Ośrodka Adopcyjnego Filia w Chełmie o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną. Spośród 86 dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej 19 dzieci ma uregulowaną sytuację prawną. Z uwagi na fakt nawiązania trwałych więzi emocjonalnych niewskazane jest umieszczanie 17 dzieci w innym środowisku. Dwoje dzieci zostało zgłoszonych do adopcji w celu poszukiwania kandydatów na rodziców adopcyjnych. Dzieci powyżej 13 roku życia (14 dzieci) nie wyraziły zgody na umieszczenie ich w rodzinie adopcyjnej. Zgodnie z art. 46 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej prowadzono rejestr danych o osobach pełniących funkcje rodziny zastępczej zawodowej i rodziny zastępczej niezawodowej. Dane zawarte w rejestrze były przekazane do Sądu Rejonowego w Chełmie Wydział Rodzinny i Nieletnich. W celu pozyskania kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej na stronie internetowej MOPR opublikowany jest list otwarty do potencjalnych kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej i promujący ideę rodzicielstwa zastępczego. Z okazji Dnia Rodzicielstwa Zastępczego wszystkie rodziny zastępcze z terenu miasta Chełm otrzymały podziękowania za trud i pracę w opiece nad powierzonym dzieckiem oraz życzenia od Dyrektora MOPR wręczone indywidualnie, a także przekazane za pośrednictwem lokalnych mediów. strona 9 z 12

10 Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie jest organizatorem wsparcia osobom usamodzielnianym opuszczającym rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka oraz placówki opiekuńczo wychowawcze i regionalne placówki opiekuńczo terapeutyczne, przez wspieranie procesu usamodzielnienia. Zgodnie z art. 240 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej osobom usamodzielnianym, które przed dniem 1 stycznia 2012 roku opuściły rodzinę zastępczą albo placówkę opiekuńczo wychowawczą, albo pobierają pomoc przyznaną im na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów tj. ustawy o pomocy społecznej. Usamodzielnieni wychowankowie rodzin zastępczych w roku 2015 otrzymali następujące formy pomocy: a) pomoc na usamodzielnienie ,00 zł, b) pomoc na kontynuowanie nauki ,24 zł, c) pomoc na zagospodarowanie ,00 zł Ogółem pomoc dla usamodzielnionych wychowanków rodzinnej pieczy zastępczej w 2015 roku wyniosła ,24 zł. Usamodzielnieni wychowankowie placówek opiekuńczo - wychowawczych w roku 2015 otrzymali następujące formy pomocy: a) pomoc na usamodzielnienie ,00 zł, b) pomoc na kontynuowanie nauki ,00 zł, c) pomoc na zagospodarowanie 7 500,00 zł Ogółem pomoc dla usamodzielnionych wychowanków instytucjonalnej pieczy zastępczej w 2015 roku wyniosła ,00 zł. Ponadto osobom opuszczającym, po osiągnięciu pełnoletności rodzinę zastępczą lub placówkę opiekuńczo wychowawczą udziela się pomocy w uzyskaniu : a) odpowiednich warunków mieszkaniowych, b) zatrudnienia. Proces usamodzielnienia pełnoletniego wychowanka przebiegał według indywidualnego programu usamodzielnienia opracowanego przez wychowanka i opiekuna usamodzielnienia. Ogółem, w okresie sprawozdawczym w procesie usamodzielnienia uczestniczyło strona 10 z 12

11 47 pełnoletnich wychowanków, w tym : a) 26 wychowanków z rodzin zastępczych, b) 21 wychowanków z placówek opiekuńczo- wychowawczych. Tabela poniżej przedstawia liczbę pełnoletnich wychowanków objętych poszczególnymi formami pomocy, w związku z realizacją programu usamodzielnienia. Tabela nr 1. Formy pomocy Lp. Forma udzielonej pomocy Liczba usamodzielnionych wychowanków z rodzin zastępczych Liczba usamodzielnionych wychowanków z placówek opiekuńczowychowawczych 1. Jednorazowa pomoc pieniężna na usamodzielnienie 2. Pieniężna na kontynuowanie nauki 3. Pomoc na zagospodarowanie - w formie rzeczowej Mieszkanie socjalne Praca socjalna i poradnictwo Mieszkania chronione 0 1 Źródło: opracowanie własne. Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu, a w przypadku pilnej konieczności na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka, możliwe jest umieszczenie dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej na podstawie umowy zawartej między rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka, a starostą właściwym ze względu na miejsce zamieszkania tej rodziny lub miejsce prowadzenia rodzinnego domu dziecka. Skierowanie dziecka pozbawionego częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej w całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej następowało po wyczerpaniu możliwości udzielania pomocy w rodzinie naturalnej lub umieszczenia w rodzinie zastępczej. strona 11 z 12

12 W 2015 roku skierowano do placówek opiekuńczo - wychowawczych na terenie miasta Chełm 27 dzieci, w tym: 13 dzieci do Chełmskiego Centrum Pomocy Dziecku i Rodzinie w Chełmie i 14 dzieci do Domu Małych Dzieci w Chełmie. Wnioski: Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie zgłasza potrzebę utworzenia placówki wsparcia dziennego na terenie miasta Chełm celem wsparcia rodziny i objęcia dzieci opieką i wychowaniem. Powyższe jest zgodne z planowanymi działaniami zawartymi w Programie Wspierania Rodziny i Rozwoju Pieczy Zastępczej Miasta Chełm na lata strona 12 z 12