Sprawozdanie z realizacji zadań gminy z zakresu wspierania rodziny za 2014 rok oraz przedstawienie potrzeb związanych z ich realizacją

Transkrypt

1 Sprawozdanie z realizacji zadań gminy z zakresu wspierania rodziny za 2014 rok oraz przedstawienie potrzeb związanych z ich realizacją

2 Priorytetowym celem działań realizowanych przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie jest umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Jedną z przyczyn korzystania z pomocy Ośrodka jest bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. Dysfunkcja ta występowała najczęściej z innymi niekorzystnymi zjawiskami tj. niepełną strukturą rodziny, wielodzietnością, uzależnieniami, przemocą. W 2014 roku ze świadczeń pomocy społecznej skorzystało ogółem rodzin, w tym: a) 349 rodzin niepełnych (15,65% ogółu rodzin z dziećmi), b) 182 rodziny wielodzietnych z trojgiem i więcej dzieci (8,16% ogółu rodzin z dziećmi), c) 522 rodziny z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego (23,41% ogółu rodzin objętych pomocą), d) 89 rodzin z powodu alkoholizmu (3,99% ogółu rodzin objętych pomocą), e) 54 rodziny z powodu przemocy (2,42% ogółu rodzin objętych pomocą). Zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, jeżeli z analizy sytuacji rodziny wynika konieczność przydzielenia rodzinie asystenta rodziny, pracownik socjalny występuje do kierownika ośrodka pomocy społecznej z wnioskiem o jego przydzielenie. W 2014 roku Miejski Ośrodek Pomocy w Rodzinie zatrudniał 5 asystentów rodziny. Wojewoda w ramach Programu asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej na rok 2014 przyznał środki finansowe w formie dotacji celowej na dofinansowanie kosztów zatrudnienia 3 asystentów. Pozostałych 2 asystentów finansowanych było ze środków własnych. W związku z trudnościami w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych, w okresie sprawozdawczym, wsparciem asystenta rodziny objęto 90 rodzin, w których wychowywało się 211 dzieci. Wspieranie rodziny było prowadzone za jej zgodą i przy aktywnym jej udziale. Praca z rodziną realizowana była zgodnie z opracowanym planem pracy z rodziną. Plan ten został opracowany we współpracy z członkami rodziny oraz w konsultacji z ich realizacją 2/11

3 z pracownikiem socjalnym. Plan pracy z rodziną odpowiadał na problemy rodzin wyszczególnione przez pracowników socjalnych w wywiadzie środowiskowym. Odnosił się on zarówno do stwierdzonych deficytów, jak też potrzeb i mocnych stron rodziny. Celem głównym każdego planu pracy z rodziną była poprawa funkcjonowania rodziny w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych. Powyższe plany zawierały również cele szczegółowe dostosowane do potrzeb danej rodziny. W okresie sprawozdawczym asystenci rodziny współpracowali z placówkami opiekuńczo wychowawczymi tj. Chełmskim Centrum Pomocy Dziecku i Rodzinie w Chełmie oraz Domem Małych Dzieci w Chełmie oraz placówkami w Siedliszczu i Krasnymstawie. Współpraca ta miała na celu przygotowanie i realizację planów pomocy dzieciom przebywającym w instytucjonalnej pieczy zastępczej. Asystenci rodzin uczestniczyli również w posiedzeniach zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dzieci umieszczonych w rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej, a także przygotowywali opinie na temat sytuacji rodziny pod kątem możliwości powrotu dzieci pod opiekę rodziców. Dwa razy do roku (w czerwcu i grudniu) dokonywana była okresowa ocena rodzin objętych asystenturą. W ocenie brali udział: Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Chełmie, pracownicy Zespołu do Spraw Pieczy Zastępczej i Działu Pomocy Środowiskowej. Podczas dokonywania oceny omawiana była sytuacja rodzin tj. funkcjonowanie rodzin i zrealizowane zadania zawarte w planie pracy z rodziną oraz napotykane trudności i propozycje ich rozwiązywania. Rodzinom mającym trudności w wypełnianiu swoich funkcji Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie udzielił pomocy w formie: 1) poradnictwa specjalistycznego, 2) interwencji kryzysowej, 3) objęcia dziecka działaniami wychowawczymi, opiekuńczymi i edukacyjnymi. Szczególną troską otoczone zostały rodziny z grup ryzyka m.in. zagrożone wystąpieniem przemocy, zaniedbań lub społecznej izolacji, a także rodziny wielodzietne i niepełne. Klienci, jak też pracownicy socjalni, najczęściej zwracali się do specjalistów z następującymi problemami: dydaktycznymi i opiekuńczo wychowawczymi dzieci, z ich realizacją 3/11

4 konfliktami domowymi, uzależnień, przemocy, zaniedbań w zakresie wypełniania funkcji rodzinnych, związanymi ze sprawami rozwodowymi, mieszkaniowymi (zaległości w opłatach, zagrożenia eksmisją, sprawy meldunkowe), zdrowotnymi (choroby przewlekłe, głównie zaburzenia psychiczne). Specjaliści Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Chełmie ogółem udzielili rodzinom 720 porad, w tym: psycholog 114 porad, prawnik 187 porad, pedagog 191 porad, terapeuta 228 porad. Zakres pomocy udzielanej rodzinie i dziecku obejmował: 1) bezpośrednie kontakty z dziećmi i rodziną, głównie w środowisku domowym, 2) spotkania mediacyjne w zakresie korekty postaw i zachowań oraz poprawy relacji w rodzinie, 3) wzmocnienie roli i funkcji opiekuńczo wychowawczych, 4) rozwijanie umiejętności opiekuńczo wychowawczych, 5) pomoc doraźną tj.: a) pisanie podań, pism, próśb, b) pomoc w załatwieniu spraw urzędowych, 6) pomoc długofalową tj.: a) stworzenie warunków do rozwoju zainteresowań, b) organizowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego, c) zapewnienie stałej pomocy w rozwiązywaniu trudności wychowawczych, d) udzielanie porad w sprawach życiowych, związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego, zarządzaniem budżetem domowym, pielęgnacją i zdrowotnymi potrzebami dziecka, e) udzielanie porad w sprawach związanych z przemocą, uzależnieniami, radzeniem sobie z ich realizacją 4/11

5 w trudnych sytuacjach życiowych, f) wsparcie w postaci wolontariatu m.in. pomoc w odrabianiu lekcji. W ramach realizowanego przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie Projektu Systemowego Razem wśród ludzi 2014, rodziny objęte pomocą Ośrodka, w tym również wsparciem asystenta rodziny, wzięły udział w Programie Aktywności Lokalnej. Uczestniczki projektu ukończyły trzy kursy: Kucharz małej gastronomii, Prowadzenie gospodarstwa domowego z treningiem ekonomicznym oraz Kurs obsługi komputera. Podczas odbywania zajęć dzieci uczestniczek miały zapewnioną opiekę oraz zorganizowane zajęcia pedagogiczno psychologiczne i wyżywienie. Uczestniczki Programu objęte były również pomocą specjalistyczną w formie indywidualnego poradnictwa psychologicznego i doradztwa zawodowego. W ramach Programu Aktywności Lokalnej zorganizowano spotkanie integracyjne dla uczestników Programu wraz z członkami najbliższej rodziny w Ośrodku Rekreacyjno - Wypoczynkowym Ranczo Budrysa w Strupinie Dużym oraz wycieczkę do Parku Edukacji i Rozrywki Farma Iluzji we wsi Mościska. Podczas spotkań integracyjnych uczestniczki Programu wzięły udział w warsztatach psychologicznych, a dla ich dzieci i osób z otoczenia pracownicy Zespołu do Spraw Pieczy Zastępczej w MOPR w Chełmie przygotowali, oprócz poczęstunku, wiele ciekawych atrakcji tj. kulig letni, tor pontonowy, niemożliwy trójkąt, lewitujący kran, tunel zapomnienia, wiklinowy labirynt, grobowiec Faraona, magiczny domek, labirynt luster, pola dmuchańców. Rodziny uczestniczące w wycieczce i spotkaniu integracyjnym doświadczyły, jak można w ciekawy i atrakcyjny sposób spędzić czas wolny. Ponadto Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie w okresie sprawozdawczym brał udział w projekcie "By pomóc rodzinie" realizowanym w ramach Funduszu Małych Grantów dla Programu PL 14 "Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie i przemocy ze względu na płeć", współfinansowanego ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego Projekt skierowany jest do mieszkańców Chełma, osób zagrożonych i doznających przemocy oraz osób stosujących przemoc w rodzinie. W siedzibie Zespołu do Spraw Pieczy Zastępczej dwa razy w miesiącu odbywały się spotkania grup wsparcia dla osób wobec których stosowana jest przemoc w rodzinie. Podczas spotkań prowadzone były warsztaty pedagogiczne lub psychologiczne oraz grupa samopomocowa. z ich realizacją 5/11

6 Na podstawie Zarządzenia Nr 285/11 Prezydenta Miasta Chełm z dnia 12 października 2011 roku Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie realizuje zadania organizatora rodzinnej pieczy zastępczej na terenie miasta Chełm. Do zadań z zakresu pieczy zastępczej należy m.in. zapewnienie dzieciom pieczy zastępczej w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka oraz placówkach opiekuńczo wychowawczych. W okresie sprawozdawczym rodzinną pieczę zastępczą sprawowały ogółem 72 rodziny, w tym: 48 rodzin zastępczych spokrewnionych, 22 rodziny zastępcze niezawodowe, 1 rodzina zastępcza zawodowa, 1 rodzina zastępcza zawodowa specjalistyczna. Rodzinna piecza zastępcza zapewniała opiekę 87 dzieciom, w tym: 57 dzieciom w rodzinach zastępczych spokrewnionych, 24 dzieciom w rodzinach zastępczych niezawodowych, 3 dzieci w rodzinie zastępczej zawodowej, 3 dzieci w rodzinie zastępczej zawodowej specjalistycznej. W rodzinach zastępczych wychowywanych jest 12 dzieci, które ze względu na stan zdrowia mają orzeczony stopień niepełnosprawności. Pracownicy Zespołu do Spraw Pieczy Zastępczej przeprowadzali wywiady środowiskowe i wydali 11 opinii i ocen na temat predyspozycji kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, w tym 8 opinii na prośbę sądu i 3 opinie z wniosku rodzin kandydatów na zawodowe rodziny zastępcze. W okresie sprawozdawczym w rodzinnej pieczy zastępczej umieszczono 11 dzieci, w tym 7 dzieci w rodzinie zastępczej spokrewnionej i 4 dzieci w rodzinie zastępczej niezawodowej. Wszystkie rodziny zastępcze otrzymywały świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej. Ogólny koszt udzielonej pomocy pieniężnej dla rodzin zastępczych wyniósł ,88 zł, w tym: z ich realizacją 6/11

7 a) świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dzieci w rodzinach zastępczych spokrewnionych ,30 zł, b) świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dzieci w rodzinach zastępczych niezawodowych ,09 zł, c) świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dzieci w rodzinie zastępczej zawodowej ,00 zł, d) wynagrodzenie dla osób pełniących funkcję rodziny zastępczej zawodowej wraz z pochodnymi ,93 zł, e) zwrot świadczeń na pokrycie kosztów utrzymania dzieci pochodzących z miasta Chełm, a umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej w innych powiatach na podstawie porozumień zawartych pomiędzy powiatami ,96 zł, f) szkolenie rodzin zastępczych 9 022,60 zł. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie w ramach Resortowego Programu Wspierania Rozwoju Rodzinnej Pieczy Zastępczej na rok 2014 otrzymał dotację celową udzieloną z budżetu Wojewody Lubelskiego w wysokości 3 150,00 zł na dofinansowanie realizacji zadań wynikających z ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej dotyczących wsparcia rodzin zastępczych spokrewnionych i niezawodowych powstałych przed 2014r. Z okazji Dnia Rodzicielstwa Zastępczego w siedzibie Centrum Integracji Społecznej w Chełmie odbyła się uroczystość, podczas której podziękowania za trud i pracę w opiece nad powierzonym dzieckiem oraz serdeczne życzenia przekazały rodzinom zastępczym Pani Agata Fisz - Prezydent Miasta Chełm i Pani Lucyna Kozaczuk - Dyrektor MOPR w Chełmie. Rodziny zastępcze wzięły udział w warsztatach psychologicznych pn: Pomocna zachęta i pochwała podnoszących kompetencje wychowawcze rodziców zastępczych. Ponadto wszystkie rodziny zastępcze z terenu miasta Chełm otrzymały podziękowania i życzenia od Dyrektora MOPR w Chełmie, przekazane za pośrednictwem lokalnych mediów. Zgodnie z art. 43 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej organizator rodzinnej pieczy zastępczej kieruje kandydata do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka na szkolenie. z ich realizacją 7/11

8 W 2014 roku skierowano 9 rodzin na szkolenie dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, w tym: 6 rodzin - kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej niezawodowej i 3 rodziny kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej. Szkolenie zostało przeprowadzone przez Organizatora Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny w Zamościu dla 7 rodzin, a osoby uczestniczące w szkoleniu otrzymały stosowne opinie i świadectwo ukończenia szkolenia. Termin szkolenia dla 2 rodzin zastępczych (zawodowej i niezawodowej) został wyznaczony na styczeń 2015 roku. Na podstawie art. 128 i 129 ww. ustawy Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie jako organizator rodzinnej pieczy zastępczej w okresie sprawozdawczym dokonał dwukrotnie oceny sytuacji dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej oraz rodziny zastępczej (do dnia 30 czerwca 2014 roku i do dnia 31 grudnia 2014 roku). Ocena miała na celu ustalenie aktualnej sytuacji rodzinnej dziecka, analizę stosowanych metod pracy z dzieckiem i rodziną oraz ocenę zasadności dalszego pobytu dziecka w pieczy zastępczej. W celu dokonania oceny został powołany zespół w skład którego weszli przedstawiciele: Sądu Rejonowego w Chełmie, Wydział Rodzinny i Nieletnich, Ośrodka Adopcyjnego Filia w Chełmie, asystenci rodziny, pracownicy Zespołu do Spraw Pieczy Zastępczej, rodzice biologiczni dzieci. Protokoły z posiedzeń zespołu do spraw oceny dziecka i rodziny zastępczej zostały przekazane do Sądu Rejonowego w Chełmie. Jednocześnie do Ośrodka Adopcyjnego Filia w Chełmie przekazano informacje o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną w celu poszukiwania kandydatów na rodziców adopcyjnych. Zgodnie z art. 46 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej prowadzono rejestr danych o osobach pełniących funkcje rodziny zastępczej zawodowej i rodziny zastępczej niezawodowej. Dane zawarte w w/w rejestrze były przekazane do Sądu Rejonowego w Chełmie, Wydział Rodzinny i Nieletnich. W celu pozyskania kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej na stronie internetowej MOPR w Chełmie pod hasłem Mamo, Tato szukam was! opublikowany jest list otwarty do potencjalnych kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej z ich realizacją 8/11

9 promujący ideę rodzicielstwa zastępczego. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie jest organizatorem wsparcia osobom usamodzielnianym opuszczającym rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka oraz placówki opiekuńczo wychowawcze i regionalne placówki opiekuńczo terapeutyczne przez wspieranie procesu usamodzielnienia. Usamodzielnieni wychowankowie rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo wychowawczych w roku 2014 otrzymali następujące formy pomocy: a) pomoc pieniężna na usamodzielnienie ,00 zł (w tym dla wychowanków placówek 6 588,00 zł), b) pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki ,02 zł (w tym dla wychowanków placówek ,75 zł), c) pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej ,00 zł (w tym dla wychowanków placówek ,00 zł). Ogółem pomoc dla usamodzielnionych wychowanków rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo wychowawczych w 2014 roku wyniosła ,02 zł. Środki przekazane na dofinansowanie realizacji projektu unijnego Razem wśród ludzi stanowiące wkład własny ,20 zł. Ponadto osobom opuszczającym, po osiągnięciu pełnoletności, rodzinę zastępczą lub placówkę opiekuńczo wychowawczą udziela się pomocy w uzyskaniu: 1. odpowiednich warunków mieszkaniowych, 2. zatrudnienia. Proces usamodzielnienia pełnoletniego wychowanka przebiegał według indywidualnego programu usamodzielnienia opracowanego przez wychowanka i opiekuna usamodzielnienia. Ogółem, w okresie sprawozdawczym, w procesie usamodzielnienia uczestniczyło 53 pełnoletnich wychowanków, w tym: z rodzin zastępczych 30 wychowanków, z placówek opiekuńczo - wychowawczych 23 wychowanków. W ramach projektu Systemowego Razem wśród ludzi współfinansowanego ze środków EFS, 1 wychowanek placówki opiekuńczo - wychowawczej i 1 wychowanek rodziny zastępczej otrzymali pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej. Ponadto z ich realizacją 9/11

10 wychowankowie w ramach projektu skorzystali z pomocy w formie doradztwa zawodowego, jako instrumentu aktywizacji zawodowej oraz z indywidualnego poradnictwa psychologicznego jako instrumentu aktywizacji społecznej. Tabela poniżej przedstawia liczbę pełnoletnich wychowanków objętych poszczególnymi formami pomocy, w związku z realizacją programu usamodzielnienia. Tabela nr 1. Formy pomocy Lp. Forma udzielonej pomocy Liczba usamodzielnionych wychowanków z rodzin zastępczych Liczba usamodzielnionych wychowanków z placówek opiekuńczo- wychowawczych 1. Jednorazowa pomoc pieniężna na usamodzielnienie 2. Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki 3. Pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej Mieszkanie socjalne Praca socjalna i poradnictwo Mieszkania chronione 0 2 Źródło: opracowanie własne. Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu, a w przypadku pilnej konieczności na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka. Możliwe jest umieszczenie dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej na podstawie umowy zawartej między rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka a starostą właściwym ze względu na miejsce zamieszkania tej rodziny lub miejsce prowadzenia rodzinnego domu dziecka. Skierowanie dziecka pozbawionego częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej do całodobowej placówki opiekuńczo - wychowawczej następowało po wyczerpaniu możliwości udzielania pomocy w rodzinie naturalnej lub umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej. W roku 2014 do placówek opiekuńczo wychowawczych funkcjonujących na terenie miasta Chełm skierowano 29 dzieci. Natomiast 4 dzieci, z powodu braku miejsc w chełmskich placówkach, umieszczono w placówkach opiekuńczo wychowawczych na terenie innych powiatów: w powiecie chełmskim 3 dzieci i powiecie puławskim 1 dziecko. z ich realizacją 10/11

11 Wnioski: Zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, jednostki realizujące zadania z zakresu pieczy zastępczej powinny w swojej codziennej pracy kłaść nacisk na utrzymanie dzieci w naturalnym środowisku oraz zapewnić sprawne funkcjonowanie systemu pieczy zastępczej w przypadkach niemożności sprawowania opieki i wychowywania dzieci przez ich rodziców naturalnych. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie realizuje wszystkie powyższe zadania wykorzystując do tego zarówno środki własne, jak i wsparcie oferowane ze strony budżetu państwa, o czym świadczy fakt otrzymania w 2014 roku środków w ramach np. Programu asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej na rok 2014, czy Projektu Systemowego Razem wśród ludzi Z chwilą ogłoszenia przez Lubelski Urząd Wojewódzki w Lublinie w 2015 roku kolejnej edycji Programu asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie wystąpi z wnioskiem o dofinansowanie kosztów zatrudnienia asystentów rodziny oraz koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej. Powyższe dofinansowanie pozwoli na dochowanie standardów przewidzianych w w/w ustawie, a dotyczących liczby rodzin (15) z którymi może w tym samym czasie prowadzić pracę jeden asystent oraz zapewnienia rodzinom zastępczym opieki koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej. Problemy zasygnalizowane w sprawozdaniu, dotyczące pieczy zastępczej dowodzą, że oprócz form pomocy oferowanych przez Ośrodek niezbędne jest również utworzenie na terenie miasta Chełm placówki wsparcia dziennego, której celem było by wsparcie rodziny i objęcie dzieci opieką i wychowaniem. Kierunek ten zgodny jest z działaniem zawartymi w Programie Wspierania Rodziny i Rozwoju Pieczy Zastępczej Miasta Chełm na lata Prezydent Miasta /-/ Agata Fisz z ich realizacją 11/11