Premia termomodernizacyjna stanowić w takich przypadkach będzie znacznie mniejszy udział w kosztach inwestycji (nawet o połowę) Art. 1.

Transkrypt

1 Praktyczne aspekty związane z wykonywaniem obliczeń cieplnych i efektów ekonomicznych przedsięwzięć termomodernizacyjnych, w tym audytów energetycznych. Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów Art. 1. Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów z dnia 21 listopada 2008 r. (Dz. U. Nr 223, poz. 1459) określa zasady finansowania ze Środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów części kosztów przedsięwzięć termomodernizacyjnych i remontowych. Art. 2 (...) przedsięwzięcia termomodernizacyjne, to: - to ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania w budynkach mieszkalnych, zbiorowego zamieszkania, - Zmniejszenie strat ciepła w lokalnych sieciach i źródłach ciepła, jeżeli budynki zasilane z tych źródeł i sieci spełniają wymagania (...) lub podjęte zostały działania (...) - wykonanie przyłącza (...) w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynków (...) - całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji (brak definicji). Art. 3. (...) audyt energetyczny to: opracowanie określające zakres oraz parametry techniczne i ekonomiczne przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, ze wskazaniem rozwiązania optymalnego, w szczególności z punktu widzenia kosztów realizacji tego przedsięwzięcia oraz oszczędności energii, stanowiące jednocześnie założenia do projektu budowlanego; Art. 3. (...) audyt remontowy to: opracowanie określające zakres oraz parametry techniczne i ekonomiczne przedsięwzięcia remontowego, stanowiące jednocześnie założenia do projektu budowlanego; Art. 4. Kredyty (termomodernizacyjny) nie może być przeznaczony na sfinansowanie prac, na które: - wcześniej zaciągnięto kredyt i uzyskano premię termomodernizacyjną (lub remontową), - uzyskano środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej Art. 5. Wysokość premii termomodernizacyjnej stanowi: - 20 % wykorzystanej kwoty kredytu termomodernizacyjnego, - nie więcej niż 16% kosztów przedsięwzięcia (inwestycji) - nie więcej niż 2-krotność rocznych oszczędności kosztów Konsekwencje: - Zmniejszono poziom dofinansowania - Nadal pokrzywdzone pozostają podmioty, które zasilają budynki tanią (zwykle najmniej ekologiczną) energią (węgiel, miał węglowy).

2 Premia termomodernizacyjna stanowić w takich przypadkach będzie znacznie mniejszy udział w kosztach inwestycji (nawet o połowę) Art. 1. Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów z dnia 21 listopada 2008 r. (Dz. U. Nr 223, poz. 1459) określa zasady finansowania ze Środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów części kosztów przedsięwzięć termomodernizacyjnych i remontowych. Art. 2 (...) przedsięwzięcia remontowe, to przedsięwzięcia związane z termomodernizacją", których przedmiotem jest: - remont budynków wielorodzinnych (???) - wymiana w budynkach wielorodzinnych okien lub remont balkonów, nawet jeśli służą one do wyłącznego użytku właścicieli lokali - przebudowa budynków wielorodzinnych, w wyniku której następuje ich ulepszenie (???) - wyposażenie budynków wielorodzinnych w instalacje i urządzenia wymagane dla oddawanych do użytkowania budynków mieszkalnych, zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi (???) Art. 9. (...) Wysokość premii remontowej stanowi: - 20% wykorzystanej kwoty kredytu - 15% kosztów przedsięwzięcia remontowego Art. 9. Jeśli w budynku będącym przedmiotem przedsięwzięcia remontowego znajdują się lokale inne niż mieszkalne, wysokość premii remontowej stanowi iloczyn kwoty ustalonej zgodnie z ust. 1 (20% kwoty kredytu lub 15% kwoty inwestycji) i wskaźnika udziału powierzchni użytkowej lokali mieszkalnych w powierzchni użytkowej wszystkich lokali w tym budynku. Do bardziej szczegółowego rozeznania pozostają kwestie pomocy publicznej: - Premii remontowej nie można udzielić podmiotowi znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej, spełniającemu kryteria określone w przepisach prawa Unii Europejskiej dotyczących udzielania pomocy publicznej - Kryteria powyższe są określone w pkt 9 11 Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (Dz. Urz.UE C 244 z , str. 2) Art. 18. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej określi, w drodze rozporządzenia: - szczegółowy zakres i formy audytu energetycznego oraz audytu remontowego - szczegółowy sposób i tryb weryfikacji audytu energetycznego oraz audytu remontowego Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 r. (Dz.U. 43, poz. 346) w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 r. Dz.U. 43, poz. 347 w sprawie szczegółowego sposobu weryfikacji audytu energetycznego i części audytu remontowego oraz szczegółowych warunków, jakie powinny spełniać podmioty, którym Bank Gospodarstwa Krajowego może zlecać wykonanie weryfikacji audytów Rozporządzenie z dnia 17 marca 2009 r. Dz.U. 43, poz. 347 w sprawie szczegółowego sposobu weryfikacji. Co podlega weryfikacji w audycie termomodernizacyjnym? - kompletność dokumentów i prawidłowość kalkulacji planowanych kosztów robót budowlanych, o których mowa w ozporządzeniu dotyczącym audytów - kompletność inwentaryzacji przedmiotu audytu - prawidłowość oceny stanu technicznego (!!! - należy obejrzeć budynek?) - prawidłowość wskazania rodzajów usprawnień oraz przedsięwzięć termomodernizacyjnych wykonanych zgodnie z algorytmem oceny opłacalności i poddanych optymalizacji - kompletności dokumentacji zawierającej (opis) sposobu realizacji optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego - We właściwym postępowaniu weryfikacyjnym ( 5 ust. 6) Weryfikator sprawdza zgodność audytu

3 energetycznego lub części audytu remontowego z wymaganiami, określonymi w rozporządzeniu dotyczącym audytów (audyt musi być w całości wykonany zgodnie z przepisami rozporządzenia dotyczącego audytów w tym w szczególności zgodnie z przywołanymi w tym rozporządzeniu innymi przepisami i normami). Co podlega weryfikacji w audycie remontowym? - kompletność dokumentów i prawidłowość kalkulacji planowanych kosztów robót budowlanych - kompletność części audytu remontowego (???) - prawidłowość oceny stanu technicznego przedmiotu części audytu remontowego (!!!) - prawidłowość kalkulacji wartości wskaźnika EK, przez który rozumie się wartość wskaźnika E, o którym mowa w ustawie, określającego roczne zapotrzebowanie na energię końcową (ciepło) do ogrzewania budynku w sezonie grzewczym na jednostkę powierzchni wyrażoną w kwh/(m 2 x rok), obliczonego zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkowa oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej (Dz. U. Nr 20 L poz. 1240). Co podlega weryfikacji w audycie remontowym? - zasadność rzeczowego zakresu prac wchodzących w skład wybranego wariantu przedsięwzięcia remontowego, niezbędnych do spełnienia warunku, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy (a jeśli weryfikator uzna, że zakres jest niezasadny?) - kompletności dokumentacji realizacji procedury wyboru (optymalnego) wariantu przedsięwzięcia remontowego, przewidzianego do realizacji (nie podano procedury optymalizacji); (audyt remontowy musi być wykonany zgodnie z przepisami rozporządzenia dotyczącego audytów i rozporządzenia dotyczącego wykonywania świadectw w tym zgodnie z przywołanymi w tych rozporządzeniach innymi przepisami i normami). Rozporządzenie dot. audytu energetycznego i remontowego Rzeczowy zakres prac objętych wnioskowanym przedsięwzięciem wraz z kosztami płac: Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów - efekty ekonomiczne Przykład Inwestycja Termomodernizacyjna - Audyt termomodernizacyjny: koszt inwestycji (w całości) termomodernizacyjnej- 1 mln zł roczna oszczędność kosztów energii-50 tys. zł(!!!)

4 kredyt termomodenizacyjny- 1 mln zł należna premia termomodernizacyjna 2 x 50 tys zł = 100 tys. zł Przekwalifikowujemy inwestycję na remontową" - Audyt remontowy: koszt inwestycji (w całości) remontowej-1 mln zł roczna oszczędność kosztów energii- 50 tys. zł kredyt remontowy-1 mln zł należna premia remontowa 1 mln x 15% = 150 tys. zł Optymalizacja zakresu i sposobu realizacji inwestycji Prawidłowe obliczenie wielkości oszczędności energii użytkowej ( obliczeń komputerowych") Poprawne przyjęcie kosztów jednostkowych energii do obliczeń Weryfikacja wielkości rocznych oszczędności kosztów energii i innych kosztów eksploatacyjnych związanych z termomodernizacją Koszty robót budowlanych (najczęściej skutki przeszacowania kosztów ponosi inwestor w ramach zwiększonego udziału własnego i wątpliwości, co do zasadności realizacji inwestycji) Odpowiednie uwzględnienie powierzchni usługowych i innych wykorzystywanych w celach zarobkowych Kontrola zgodności procesu optymalizacji zakresu i sposobu realizacji inwestycji z wymaganiami rozporządzenia - najczęstsze błędy: - dowolne komponowanie" wariantów modernizacji z listy przewidzianych do realizacji przedsięwzięć termomodernizacyjnych - warianty zgodne z wytycznymi inwestora" z pominięciem zasad wymagania rozporządzenia zakres inwestycji wg życzeń" inwestora - nadużywanie powodów technicznych" do realizacji działań w nieprawidłowy sposób (niezgodnie z wymogami rozporządzenia) (zmniejszanie grubości ocieplenia, rezygnacja z ocieplenia niektórych przegród itp.) Weryfikacja wielkości oszczędności energii użytkowej (bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego) - istotny wpływ na wielkość oszczędności energii i kosztów energii - częste błędy obliczeniowe (niewłaściwe korzystanie z programów komputerowych) - najczęściej wykorzystywane miejsce do naciągania wyników w celu uzyskania możliwie największego kredytu i premii (pod oczekiwania inwestora) - stosunkowo prosty i bezdyskusyjny" sposób weryfikacji Sprawdzenie kosztów jednostkowych energii przyjętych do obliczeń - niewłaściwie obliczona opłata za moc zamówioną (bardzo często) - niewłaściwie obliczona cena jednostkowa energii (dla nośników innych niż ciepło sieciowe) - niewłaściwie uwzględnione koszty stałe (przeliczone na opłatę za moc zamówioną - w wyniku termomodernizacji zmniejsza się moc - zmniejszają się koszty stałe) - uwzględnianie sprawności wytwarzania w źródle ciepła w cenie jednostkowej (i później ponownie tej samej sprawności przy określeniu ilości energii) Wpływ innych składników i czynników na wielkość rocznych oszczędności kosztów energii i innych kosztów eksploatacyjnych związanych z termomodernizacją - zapotrzebowanie na energię do przygotowania c.w.u. - koszty personelu

5 - koszty serwisu i przeglądów - zużycie i koszty energii elektrycznej - amortyzacja Koszty robót budowlanych (skutki błędów podważają zasadność termomodernizacji) - zawyżane ceny jednostkowe robót budowlanych (często w odniesieniu do j.s.t.) - koszty adaptacji, nadbudów, przebudów, remontów itp. włącza się do kosztów termomodernizacji zaburzając całkowicie obraz sytuacji Podstawowe zagadnienia związane z weryfikacją audytów Efekty (dane tylko dla KAPE S.A.) - w latach liczba wniosków 2607 łączna kwota kredytów wnioskowanych - 561,3 mln zł, łączna kwota kredytów przyznanych - 522,9 mln zł, Różnica - 38,4 mln zł. - w latach liczba wniosków łączna kwota kredytów wnioskowanych- 629,0 mln zł, łączna kwota - 608,4 mln zł. kredytów przyznanych Różnica - 20,6 mln zł. łączne zmniejszenie kwoty kredytu- ok. 294,0 mln zł, łączne zmniejszenie kwoty premii- ok. 73,5 mln zł, Najczęściej popełniane błędy Bardzo szeroki zakres popełnianych błędów, Błędy popełniane zarówno przez początkujących, jak i doświadczonych audytorów (jakkolwiek różna częstość i rodzaj błędów) 80% negatywnie zweryfikowanych audytów energetycznych zrobionych było przez osoby posiadające uprawnienia budowlane do projektowania (konstrukcyjne, architektoniczne, instalacyjne) Nieporozumienia dotyczące wymogów rozporządzenia w sprawie zakresu i formy audytu energetycznego w kwestii kryteriów optymalizacji grubości ocieplenia. Audytorzy często, jako decydujące uznają kryterium R > Rmin podczas, gdy zawsze decydujące jest SPBT=SPBTmin. Wielokrotne uwzględnianie w obliczeniach składowych sprawności instalacji grzewczych - najpierw w cenie jednostkowej energii, powtórnie w obliczeniu zapotrzebowania na ciepło z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego. Dowolne przyjmowanie wartości poszczególnych sprawności systemu grzewczego spowodowane ewidentnie potrzebą naciągania" wyników w celu uzyskania oczekiwanego efektu termomodernizacji (minimalizacja udziału własnego inwestora), Próby swobodnej interpretacji zapisów ustawy (np. próby dzielenia wykraczających poza zakres ustawy miejskich systemów ciepłowniczych o mocy nominalnej większej 11,6 MW na mniejsze fragmenty i przygotowywanie dla nich wniosków) Analizowanie wariantów realizacji poszczególnych usprawnień modernizacyjnych, które są niezgodne z zasadami sztuki budowlanej (n.p. ocieplanie stropodachu wentylowanego od zewnątrz, montaż nawiewników higrosterowalnych na stare wypaczone i nieszczelne okna itp). Arbitralne zakładanie określonych wielkości temperatur w pomieszczeniach nieogrzewanych w budynku Brak umiejętności korzystania z metody bilansowej w obliczeniach sezonowego zapotrzebowania na ciepło do celów grzewczych Rozbieżności - dla stanu przed modernizacją - ok %, a dla stanu po modernizacji 25-30%.

6 Określanie efektów oszczędności energii jako sumy oszczędności z przedsięwzięć cząstkowych Rekomendowanie zastosowania wdrażania podzielników kosztów (uwzględnianie występowania przerw w ogrzewaniu w ciągu doby) bez uwzględnienia kosztów obsługi systemu rozliczeń kosztów i serwisu podzielników. Rzadkie uwzględnianie możliwości, jakie kryje modernizacja instalacji ciepłej wody użytkowej. Błędne obliczanie (najczęściej zawyżanie) efektu wynikającego z modernizacji instalacji c.w.u. (brak jednoznacznych wytycznych) Błędy popełniane w obliczeniu dla kolektorów słonecznych. Przyjmowanie w sposób arbitralny do obliczeń niczym nie popartych i nieuzasadnionych założeń typu: instalacja na 40% rocznego zapotrzebowania na c.w.u." Przy wykonywaniu serii audytów budynków o podobnej konstrukcji, kopiowanie danych z innego budynku. Stosowanie współczynników sprawności instalacji grzewczej niezgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego, w tym manipulowanie tymi współczynnikami w celu osiągnięcia założonego wyniku Stosowanie współczynników (zwiększających strumień powietrza wentylacyjnego) do optymalizacji stolarki niezgodnie z zasadami i rozporządzeniem Brak opisów przypadków specyficznych i szczególnych (bądź ich skąpość i niejasność) Brak znajomości zasad określania efektów wynikających z zastosowania pomp ciepła: - Bezkrytyczne przyjmowanie do obliczeń parametrów urządzeń podawanych przez producentów - Niedostosowanie standardu energetycznego budynku do stanu umożliwiającego zastosowanie pompy ciepła - Nie uwzględnianie konieczności dokonania zmian w instalacjach (wielkość) - Brak umiejętności określanie COP (bazowanie na zawyżonych parametrach podawanych przez producentów) Błędne zasady uwzględnienia kolektorów gruntowych (w tym kamiennych) w układach wentylacyjnych z odzyskiem ciepła Nie uwzględnianie w obliczeniach zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło efektu wynikającego z ograniczenia nadmiernej wentylacji w pomieszczeniach Brak co najmniej jednego kompletu danych i wyników obliczeń programem do obliczania zapotrzebowania na ciepło. Stosowanie w obliczeniach sezonowego zapotrzebowania na ciepło metody uproszczonej (wg normy posiadającej status normy archiwalnej) Przyjmowanie do obliczeń zaniżonych i nieudokumentowanych, bądź niewłaściwych parametrów przewodności cieplnej materiałów budowlanych oraz stolarki okiennej. Był okres, że pojawiły się nawet cudowne farby" zastępujące ocieplenie (brak Aprobat Technicznych i/lub Certyfikatów Zgodności). Niewłaściwe przyjmowanie do obliczeń parametrów obliczeniowych izolacyjności nowych materiałów budowlanych (na podstawie wartości gwarantowanych podawanych przez producenta). PN-EN ISO Materiały i wyroby budowlane - określanie deklarowanych i obliczeniowych wartości cieplnych Pozostałe błędy (drobne?) Brak opisów technicznych podstawowych elementów budynku oraz charakterystyki systemu grzewczego i instalacji ciepłej wody użytkowej Brak uproszczonej dokumentacji technicznej Przywoływanie w Audytach nieaktualnych Norm i przepisów Wnioski:

7 - żadna, nawet najbardziej zaawansowana analiza finansowa i studia wykonalności inwestycji nie są nic warte, jeśli audyt energetyczny jest wykonany nieprawidłowo Funkcjonujący od 1998 roku system wspierania przedsięwzięć termomodernizacyjnych oceniany jest bardzo wysoko (niestety głównie poza granicami PolskiWFOŚiGW, Fundusze UE i EOG Punkt widzenia Ministerstwa Finansów VAT!!! (a co ze wszystkimi innymi efektami). Ciągle pozostaje bardzo dużo do zrobienia przede wszystkim w sferze mentalności i świadomości, w tym edukacji ekonomicznej W sferze technicznej (przemysł, budownictwo, transport, usługi, etc., etc.) Dariusz Koc- Materiały konferencyjne Intel Expo 2009