Rynek nieruchomości gruntowych w Polsce

Transkrypt

1 Rynek nieruchomości gruntowych w Polsce Listopad 2009 Badanie przeprowadzone w oparciu o analizę banków ziemi firm deweloperskich oraz ofert gruntów inwestycyjnych znajdujących się w sprzedaży

2 Szanowni Państwo, Rok 2009 był okresem pełnym wyzwań dla całej branżynieruchomości. Warunki konkurencji istotnie wzrosły, przy równoczesnym ograniczeniu popytu, którego źródła okazały się szersze niż tylko ograniczenie akcji kredytowej przez banki. Pierwszy kwartał roku upłynął ą pod znakiem rekordowych spadków sprzedaży i wynajmu powierzchni. Jednak analiza danych z kolejnych miesięcy pokazuje stopniową poprawę w zdecydowanej większości segmentów rynku. Wyniki badań przeprowadzonych przez ProDevelopment w maju i listopadzie tego roku wskazują jednak na dalszy wzrost podaży i spadek cen na rynku gruntów inwestycyjnych. Aktualne zasoby gruntów inwestycyjnych w Polsce pozwalają na powstanie ok. 21,5 mln m² powierzchni użytkowej nowych inwestycji. Uwzględniając dotychczasową skalę produkcji budowlanej zasób ten wystarczy na minimum 9 lat aktywności deweloperskiej. Równocześnie wraz z rekordową skalą podaży gruntów obserwujemy znikomy popyt na działki ze strony deweloperów. W ostatnich sześciu kwartałach deweloperzy giełdowi nabyli zaledwie ok. 5% z całości swoich banków ziemi, kładącgłówny nacisk na przygotowanie projektów na zakupionych wcześniej terenach. Rynek gruntów charakteryzuje podążanie z opóźnieniem za ogólną sytuacją wbranży deweloperskiej. Analiza obecnej skali podaży pozwala prognozować, iż istotnie ograniczony popyt na rynku gruntów inwestycyjnych możeutrzymać sięę do końca 2011 roku. Równocześnie obserwujemy zjawisko rozwarstwiania cen gruntów inwestycyjnych większe nieruchomości dotyka mocniej przecena, podobnie jak tereny w sąsiedztwie największych miast Polski, gdzie przy wycenie istotną kwestią jest poziom rozwoju gminnejinfrastruktury. Mimo chwilowych perturbacji rynek gruntów nadal charakteryzuje duży potencjał. Można spodziewać się, że wysoka rentowność z procesu land development będzie w dalszym ciągu miała swoich zwolenników. Najbliższy rok będzie najlepszym okresem do nabywania gruntów inwestycyjnych od pierwszej połowy 2006 roku część inwestorów będzie zmuszona do wycofania się z inwestycji i sprzedaży po cenach aktualnie akceptowanych przez rynek. Mocniejsi kapitałowo inwestorzy będą przygotowywać grunty pod uruchomienie projektów we współpracy z partnerami. Obserwujemy już pierwsze projekty powstające w oparciu o spółki zakładane przez właściciela gruntu i dewelopera. Także dla dużej części gruntów wystawianych w miejskich przetargach formuła współpracy publiczno prywatnej będzie nieliczną drogą do pozyskania inwestora. Zapraszam do lektury, Łukasz k Madej Mdj

3 Gwałtowny wzrost cen. Lata W pierwszych trzechlatachpoprzystąpieniu Polski do UE rynek gruntów rósł szybko przynosząc krociowe zyski dla właścicieli działek inwestycyjnych. Grunty z aktualnym miejscowym Planem lub WZiZT stanowiły dobro o pożądane. Sytuacja ta wynikała a z prostej relacji popytu do podaży. Z miesiąca na miesiąc rosła liczba firm które chciały realizować projekty deweloperskie. Polscy deweloperzy zwiększali skalę prowadzonych inwestycji, podczas gdy firmy zagraniczne usiłowały wejść na polski rynek nawet kosztem budowy drogiego banku ziemi. Do tego pojawiłysię firmy nie związane wcześniej z rynkiem deweloperskim, które również chciały wykorzystać sytuację, rozszerzając dotychczasową działalność o nieruchomości. Ci wszyscy gracze przystąpili do poszukiwania gruntów inwestycyjnych, których zasoby w 2005 roku były znikome /w większości tereny sprzedawane przez miasta na przetargach/. Dlaczego doszło do takiej sytuacji? We wcześniejszych latach deweloperzy nie posiadali dużych banków gruntów, nabywając działki bezpośrednio przed decyzją o nowej inwestycji. Jednak w 2003 roku zostały uchylone obowiązujące Plany Miejscowe. Procedura uchwalania nowych jak i uzyskiwana indywidualnych Warunków Zabudowy trwała minimum 2 lata. W konsekwencji w latach , w szczycie rosnącego pobytu na działki w największych polskich miastach obszary nadające się pod inwestycje stanowiły zaledwie kilka procent ich powierzchni! Jakie powierzchnie miast są pokryte planami zagospodarowania? rok Warszawa Kraków Wrocław Gdańsk % 5,5% 14% 30% % 14% 33% 58% W okresie czterech lat w wielu lokalizacjach ceny wzrosły ponadpięciokrotnie. Zaś każdy duży przetarg na sprzedaż gruntu budził ogromne emocje w branży nieruchomości. Faza stabilizacji rok oraz pierwsza połowa 2008 Wrazzrosnącymi cenami gruntów przybywało firm które chciały inwestować spekulacyjne w zakup, a następnie odsprzedaż terenu. Cześć z tych podmiotów zajmowała się zwiększaniem chłonności terenów, poprzez zmiany Warunków Zabudowy, część opierała swój zysk wyłącznie na wzroście cen w czasie. Jednak sytuacja zaczęła się zmieniać, a czas działać na niekorzyść właścicieli gruntów. Na koniec 2007 roku banki gruntów polskich deweloperów zaczęły się zapełniać, askłonność do wejścia kolejnych graczy na polski rynek spadać. Równocześnie na rynku gruntów zaczęło pojawiać się coraz więcej terenów z niedawno uzyskanymi Warunkami Zabudowy lub uchwalonymi Planami Miejscowymi. Na rynku pojawiły się teżż pierwsze grunty wpełnił przygotowane pod inwestycje /realna koncepcja zabudowy, wszystkie uzgodnienia z miastem/. Bessa. Druga połowa 2008 roku. Wrazzwyraźnymi sygnałami o spadającym tempie sprzedaży mieszkań oraz rosnącym załamaniem na rynku nieruchomości w Europie Zachodniej popyt na grunty istotnie zmalał. Polityka planistyczna, sytuacja gospodarcza oraz cykl na rynku nieruchomości powodują zastój w sprzedaży gruntów i rosnącą presję na obniżki cen.

4 Taką tendencję rozwoju sytuacji potwierdziły strategie firm deweloperskich, które koncentrują się na sprzedaży rozpoczętych projektów, wstrzymując nie tylko zakup nowych gruntów ale nawet przygotowywanie projektów na gruntach już posiadanych. Na płynność rynku gruntów istotny wpływ ma także nastawienie sektora bankowego, który w chwili obecnej koncentruje się na kontynuowaniu finansowaniainwestycjibędących w trakcie budowy. Wrazzrozluźnianiem polityki finansowej w stosunku do sektora deweloperskiego można spodziewać się, iż w pierwszej kolejności uruchomione zostanie finansowanie na projekty doświadczonych firm deweloperskich, w których banki są już aktywne przez udział w wcześniejszym finansowaniu gruntów. Dopieropoznaczącym zmniejszeniu skali posiadanych banków gruntów można spodziewać się wzrostu skłonności do finansowania zakupów gruntów pod nowe projekty. W kolejnym cyklu rynkowym banki z pewnościąś będą przywiązywaćć większą wagę do doświadczenia zespołu oraz jakości przygotowania projektów, stawiając wyższe wymagania przed firmami realizującymi swoje pierwsze inwestycje. Obecna sytuacja na rynku gruntów uległa odwróceniu w stosunku do hossy z lat 2006/2007. Pierwszy raz w historii młodego polskiego rynku nieruchomości obserwujemy tak znaczącą przewagą podaży gruntów nad zapotrzebowaniem ze strony deweloperów. Z odwrócenia relacji pomiędzy popytem a podażą wynika w pierwszej kolejności bardzo wyraźne ograniczenie liczby transakcji, a następnie spadek cen transakcyjnych oraz wycen gruntów wcześniej zakupionych przez spółki. Grunty inwestycyjne są obecnie postrzegane jako jeden z elementów kosztowych koniecznych do uruchomienia nowej inwestycji, nie zaś jak dotychczas gdy budowa banku gruntów deweloperskich miała stanowić zabezpieczenie firmy deweloperskiej przed kolejnymi zwyżkami cen gruntów. Ta zmiana podejścia do zakupów nieruchomości najistotniej wpływa na obecną sytuację znikomej płynności na rynku. Główne czynniki wpływające na sytuację na rynku gruntów inwestycyjnych Co wpływało na ceny gruntów Polityka planistyczna miast Bank gruntów 2005/ /2010 W marcu 2003 roku uchylono stare plany przestrzenne. Nowe grunty inwestycyjne były przygotowane w oparciu o WZiZT, co zajmuje średnio ok. 2 lat. Po recesji lat deweloperzy posiadali niewielkie banki gruntów. Obecny poziom pokrycia planami w dużych ż miastach to 15 60% powierzchni miast. /Najlepiej w Gdańsku, najgorzej w Krakowie/. Odrolniono wszystkie grunty w miastach. Tylko deweloperzy giełdowi posiadają bank gruntów na 4,3 mln m² mieszkań i biur. Na działkach pod mieszkania mogą wybudować blisko 50 tys. mieszkań. Inwestycyjne zakupy gruntów Napływ kapitału Sytuacja gospodarcza w Polsce Sprzedaż mieszkań Zasób gruntów pod nowe inwestycje Dopiero się rozpoczynają. Szczyt hossy w Europie zachodniej, deweloperzy lokowali nadwyżki w grunty w Europie Środkowej i Wschodniej. Jesteśmy nowym Państwem w UE, rośnie PKB, konsumpcja, spada mocno bezrobocie. Rekordowe tempo sprzedaży. Większość projektów sprzedanych na etapie dziury w ziemi. Bliski zeru, problemy z wprowadzeniem nowych inwestycji. Przez okres ostatnich 3 lat przygotowano grunty pod 21,5 mln m² nowych inwestycji /mieszkań, biur, handlu/. Największa od II Wojny Światowej recesja w krajach z których płynął kapitał na grunty i nowe projekty /Hiszpania, Irlandia, Wielka Brytania, USA/. Choć Polska gospodarka daje sobie nieźle radę to w danych mamy rosnące bezrobocie, groźbę recesji i słabnące nastroje konsumenckie. Rekordowy spadek sprzedaży. Klient kupuje wybudowane mieszkania. Rekordowy. Bez przygotowania nowych terenów grunty w bankachziemi i w sprzedaży zaspokoją potrzeby deweloperów przez minimum 9 lat.

5 Zasoby gruntów Wielkość zasobów gruntów w posiadaniu Łączna wielkość zasobów gruntów przygotowanych deweloperów i wystawionych na sprzedaż pod inwestycje /z planami miejscowymi lub WZIZT/ wyniosła wpaździerniku ok. 21,5 mln powierzchni na sprzedaż lub wynajem, co oznacza wzrost o ok. 2,5 mln wstosunkudomajabr.projekty mieszkaniowe to ok. 15,8 mln m², co daje możliwość realizacji ok. 245 tys mieszkań. 8 Największe procentowe wzrosty zanotowano w Łodzi, szczególnie wśród gruntów komercyjnych, gdzie 6 całkowity zasób wszystkich typów gruntów zwiększył 4 się o prawie 29%. 2 Najbardziej umiarkowane tempo wzrostu prezentuje 0 Śląsk, z wynikiem na poziomie ok. 7%, gdzie inwestorzy wyraźnie wyhamowali z przygotowywaniem nowych terenów. W Warszawie podaż gruntów wzrosła średnio o ok. 10%, przy równomiernym rozkładzie pomiędzy różne funkcje. Kraków, Wrocław i Trójmiasto odnotowały wzrosty na poziomie zbliżonym do 20%, przy sporym zróżnicowaniu udziału funkcji wśródnowychgruntów. Miliony deweloperzy giełdowi pozostali deweloperzy grunty w sprzedaży mieszkaniowe mieszkaniowo komercyjne komercyjne W Poznaniu, w porównaniu do poprzedniego badania, pojawiło się ok. 15% więcej gruntów inwestycyjnych, przy czym dominującą rolę odegrał wzrost podaży terenów pod projekty komercyjne. Zasoby całkowite gruntów inwestycyjnych (w m² powierzchni użytkowej, którą można na nich wybudować) grunty: Warszawa Kraków Wrocławł Tój Trójmiasto Poznańń Łódź Śląskk suma mieszkaniowe mieszkaniowokomercyjne komercyjne suma Zmiana wielkości zasobów gruntów w posiadaniu deweloperów i wystawionych na sprzedaż w okresie maj październik % 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Warszawa Kraków Wrocław Trójmiasto Poznań Łódź Śląsk mieszkaniowe mieszkaniowo komercyjne komercyjne średnia

6 W ujęciu absolutnym, Warszawa potwierdziła i dodatkowo powiększyła swoją przewagę nad pozostałymi miastami pod względem całkowitych zasobów gruntów inwestycyjnych. Ich przyrost szacowany jest na blisko 900 tys. m² pow. użytkowej. Układ wśród innych miast nie uległ zmianie, na kolejnych miejscach znajdują się: Wrocław, Aglomeracja Górnośląska oraz Kraków. Najmniejsze zasoby nadal zgromadzone są w Łodzi. Zróżnicowanie w obrębie poszczególnych aglomeracji pod kątem struktury funkcjonalnej zasobów zostało podtrzymane. W większości miast widoczny jest zwiększający się nieznacznie odsetek gruntówmieszkaniowych. Inaczej jest we Wrocławiu itrójmieście, gdzie bardziej wyraźny był przyrost gruntów pod inwestycje komercyjne i mieszane. Należy pamiętać, że sama skala zasobów nie jest wyznacznikiem nasycenia danego rynku. Staje się nim dopiero po porównaniu z wielkością realizowanej na nim rocznej produkcji budowlanej. liony Mil Całkowite zasoby gruntów inwestycyjnych (w m² pow. użytkowej, którą można na nich wybudować) mieszkaniowe mieszkaniowo komercyjne komercyjne Trójmiasto Poznań Warszawa Łódź Wrocław Śląsk Kraków

7 Struktura zasobów Wokresiemaj październik banki ziemi deweloperów giełdowych nie powiększył się o nieruchomości spełniające warunki niniejszego badania. Większość z graczy już w maju posiadała zasoby pozwalające na dobre kilka lat produkcji, w związku z czym tylko kilku z nich podejmowało jakąkolwiek aktywność w zakresie poszukiwania nowych terenów. Bardzo rzadko też dochodziłodotransakcji,niemiaływięconewpływu na zasoby tej grupy inwestorów. Pewien przyrost zasobów nastąpił w bankach ziemi pozostałych deweloperów. Było to nieco ponad 400 tys. m² pow. użytkowej, co stanowi ok. 7% w stosunku do maja br. Najwięcej przybyło gruntów wystawionych na sprzedaż ok.2,2 mlnm² pow.użytkowej, czyli nieco ponad 23% w porównaniu z podażą z maja tego roku. Fakt ten widoczny jest w pobliżu dróg lokalnych gdzie coraz częściej można spotkać tablice grunt na sprzedaż. 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% Wzwiązku z sytuacją opisaną powyżej, nastąpiłypewne przesunięcia w zakresie struktury własnościowej zasobów. Udział gruntów wystawionych na sprzedaż w całkowitej ilości gruntów najwyraźniej wzrósł w Trójmieście i w Warszawie, nieco mniej w Poznaniu i na Śląsku. W pozostałych miastach zmiany miały 100% nieznaczny charakter. 90% Prognoza popytu 80% Potwierdzeniu uległa tezazmajowegowydaniaraportu 70% zakładająca bardzo niewielkie zainteresowanie 60% zakupami nowych terenów wśród największych 50% deweloperów. Miała wręcz miejsce sytuacja odwrotna: 40% część z nich wystawiła wybrane grunty na sprzedaż. 30% Zgodnie z przewidywaniami, popyt był na tyle słaby, iż w 20% zdecydowanej większości nie znalazły one nabywców. 10% W najbliższych kwartałach nie należy się spodziewać 0% zmiany nastawienia potencjalnych nabywców. Obecnie najwięksi gracze na rynku stopniowo rozpoczynają uruchamianie projektów na terenach zakupionych w poprzednich latach. Nic nie wskazuje jednak na to, aby w kók krótkim terminie mieli przystąpićć do bardziej intensywnych zakupów. Najpierw muszą wybudować i sprzedać inwestycje na bazie swoich banków ziemi. Nie widać jak dotąd również powrotu na rynek graczy nastawionych na inwestycje spekulacyjne, zarówno krajowych jak i zagranicznych. Inwestorzy zagraniczni wykazują dodatkową wstrzemięźliwość wynikającą z istotnych strat poniesionych na ryzyku kursowym /spadek wartości gruntów zakupionych w okresie hossy oraz deprecjacja wartości PLN w stosunku do Euro/. 5% 0% Wzrost zasobów gruntów w bankach ziemi deweloperów oraz gruntów w sprzedaży w porównaniu z poprzednim badaniem bankziemipozostałych deweloperów grunty w sprzedaży Udział procentowy gruntów w bankach ziemi deweloperów oraz gruntów w sprzedaży w całkowitych zasobach grunty w sprzedaży bank ziemi pozostałych deweloperów bank ziemi deweloperów giełdowych Poprawa sytuacji na rynku mieszkaniowym i komercyjnym ma szansę przełożyć się na rynek gruntów inwestycyjnych dopiero w perspektywie 2 4 lat. Dokładny scenariusz rozwoju będzie w dużej mierze zależał od tempa rozwoju kraju w najbliższych latach.

8 3 000 Przedziały cen ofertowych /PLN/ M K M K M K M K M K M K M K M K M K M K Zmiana cen od ostatniego badania /%/ 5% 10% 15% 20% M - grunty mieszkaniowe K - grunty komercyjne C - centrum PC poza centrum Ceny W analizowanym okresie tendencje cenowe uległy kontynuacji. Ceny ofertowe w porównaniu z majem obniżyły się średnio o ok. 10%, przy czym ceny maksymalne spadły o ok. 12% a ceny minimalne o ok. 8%. Poziom nasycenia rnk rynku Z porównania obecnych zasobów gruntów ze średnią skalą produkcji z lat w poszczególnych aglomeracjach wynika, iż deweloperzy zdołali zgromadzić banki gruntów wystarczające do kontynuowania produkcji przez najbliższe 4 5 lat. Doliczenie to tej wartości podaży gruntów wystawionych na sprzedaż powoduje wydłużenie okresu produkcji do ok. 9 lat dla inwestycji mieszkaniowych i ok. 13 lat w przypadku projektów komercyjnych. Oznacza to wzrost w porównaniu do poprzedniego badania o rok dla inwestycji mieszkaniowych i o 2 lata dla projektów komercyjnych. Powyższa kalkulacja nie uwzględnia dodatkowych gruntów, które są obecnie 0 opracowywane, a nie zostały jeszcze wystawione na rynek. Należy przypuszczać, że tych terenów będzie mniej w najbliższych kwartałach, co zahamuje w pewnym stopniu tempo wzrostu podaży gruntów. Najważniejszą cechą rynku pozostaje nadal niska płynność i niewielka ilość zawieranych transakcji. Jeśli już do nich dochodzi, kupujący istotnie negocjuje cenę ale także terminy płatności Na ile lat wystarczy ygruntów przy średniej j skali produkcji z okresu od 2000 do 2008? mieszkania biura

9 Konsekwencje nadpodaży oraz spadków cen gruntów inwestycyjnych Znaczące przeceny, sięgające nawet 50% powodują że deweloperzy i inwestorzy posiadający banki gruntów zmuszeni są do reorganizacji dotychczasowej strategii działania. W przypadku gdy środki na zakup gruntów pochodziły zzewnętrznych źródeł /kredyt bankowy czy inwestor finansowy/ sytuacja staje się bardzo złożona. Dla gruntów nabytych przez deweloperów rentowność inwestycji można liczyć w oparciu o zysk jaki wygeneruje projekt realizowanych na danym gruncie /metoda dochodowa/. W konsekwencji wysoka cena zakupu gruntu zmniejsza marżę z realizacji projektu, jednak nadal cała inwestycja jest rentowna. W przypadku gdy grunt został nabyty tylko w celu odsprzedaży z zyskiem obecna sytuacja wymaga większej elastyczności od właściciela oraz opracowania szerszego spektrum możliwości wyjścia z inwestycji niż tylko sprzedaż całości gruntu deweloperowi. Można wydzielić trzy typy sytuacji w których znajdują się deweloperzy i inwestorzy: Grunty inwestycyjne. Możliwe strategie działania. Grunt nabyty po cenie równej lub wyższej niż obecna wartość rynkowa Grunt nabyty po cenie znacznie przekraczającej obecną wartość rynkową /waga gruntu powyżej 15 20% przychodów ze sprzedaży mieszkań lub powierzchni komercyjnych/ Inwestor Deweloper Inwestor Deweloper Opis sytuacji Grunt nabyty po okazyjnej cenie, często przed 2005 rokiem. Grunt nabyty po okazyjnej cenie. Część gruntów inwestycyjnych nabytych w latach Część gruntów inwestycyjnych nabytych w latach W większości z MPZP lub WZIZT. W większości koncepcja zakłada zawyżoną chłonność terenu /maksymalne wykorzystanie chłonności bez analizy rynkowej/. Finansowanie Zakup ze środków Środki własne lub kredyt W większości zakup z Grunty w zdecydowanej większości transakcji i własnych. na poziomie 50 70% w udziałem /w części/ nabywane z finansowaniem zabezpieczenie stosunku do obecnej finansowania zewnętrznego. zewnętrznym /kredyty, private wartości. equity, fundusze mezzanine /. Obecna sytuacja Duża elastyczność cenowa przy sprzedaży. Możliwość realizacji niższego zysku teraz, lub sprzedaż w następnym cyklu. Niskie koszty finansowe, dobry współczynnik LTV większe bezpieczeństwo banku. Cały projekt wysoko rentowny, oczekiwanie na polepszenie koniunktury i realizacja inwestycji. Narastające problemy z wyceną potwierdzającą wartość gruntu. Bank może zacząć oczekiwać dodatkowych zabezpieczeń. Problemy w przypadku dużych inwestycji /drogi grunt w dłuższym okresie realizacji zmniejsza zysk i znacząco podnosi ryzyko/. Wykazywanie rentowności z całego przygotowywanego projektu /metoda dochodowa/, umożliwiająca uzasadnienie wysokiej wartości gruntu kosztem niższej marży. Problemy w przypadku dużych inwestycji /drogi grunt w dłuższym okresie realizacji zmniejsza zysk i znacząco podnosi ryzyko/. Dostosowanie do nowej sytuacji Analiza skali konkurencyjnych gruntów /wielkości, ceny/. Opracowanie koncepcji /dokładna chłonność terenu/. Organizacja podstawowych kwestii administracyjnoplanistycznych i technicznych. Określenie strategii dla projektu /ceny, struktura produktu, przewagi konkurencyjne/. Realna chłonność gruntu przy określeniu minimalnej atrakcyjności powierzchni. Etapowanie inwestycji wraz ze strategią cenową. Określenie minimalnego do zaakceptowania poziomu przychodów ze sprzedaży. Strategia przygotowania gruntu dla większej liczby potencjalnych partnerów /sprzedaż, spółka celowa z deweloperem lub inwestorem finansowym/. W przypadku dużych gruntów także zagadnienia prawne, podatkowe i finansowe. Również promocja lokalizacji i koncepcji i profesjonalne poszukiwanie inwestora. Strategia pełnej realizacji projektu. W tym przede wszystkim etapowanie i elastyczność cenowa przy równoczesnej analizie chłonności lokalnego rynku i poziomu potencjalnej konkurencji. Rentowności poszczególnych etapów w stosunku do spłaty zadłużenia za całość gruntu. W przypadku dużych gruntów finansowanie zamienne lub uzyskanie partnera w projekcie. Rozłożenie ryzyka. Pozycjonowanie inwestycji w kliku segmentach cenowych.

10 OProDevelopment ProDevelopment jest polską firmą działającą na rynku nieruchomości. Główną osią działania jest wsparcie deweloperów w realizacji projektów o funkcjach mieszkaniowych i mieszkaniowo komercyjnych. Od początku procesu inwestycyjnego wdrażamy rozwiązania, które umożliwiają znalezienie przewagi konkurencyjnej i osiągnięcia wyznaczonych celów. Naszym celem jest maksymalizacja stopy zwrotu z inwestycji. Osiągamy ją traktując projekt jako odpowiedź na potrzeby ostatecznego nabywcy, realizując spójną wizję inwestycji oraz odpowiadając za marketing, pr i sprzedaż projektu. Dzięki stałej współpracy z uczestnikami procesu inwestycyjnego kontrolujemy proces powstawania projektu dbając o to, by proponowane rozwiązania odpowiadały oczekiwaniom nabywcy przy równoczesnej kontroli kosztów. Wybrane usługi: Wsparcie etapowe: Analizy rynku Wstępne przygotowanie inwestycji Marketing i PR projektu Sprzedaż projektu Kreacja lokalizacji Opracowanie Memorandum inwestycyjnego Rozwiązania kompleksowe: Zarządzanie projektami deweloperskimi Wdrażanie strategii wyjścia z inwestycji w grunty Wykańczanie mieszkań pod klucz Zarządzanie portfelem inwestycyjnym Wdrażanie strategii wyjścia z inwestycji w grunty W związku ze skomplikowaną sytuacją w jakiej znalazło się wielu właścicieli gruntów inwestycyjnych, Pro Development oferuje usługę polegającą na opracowaniu i wdrożeniu alternatywnej do zwykłej sprzedaży strategiiwyjścia z inwestycji. Brak popytu na grunty ze strony deweloperów powoduje, że standardowe transakcje sprzedaży nieruchomości po cenie satysfakcjonującej zbywcę stałysię praktycznie niemożliwe do przeprowadzenia. Alternatywą jest powierzenie gruntu specjalistom, którzy są w stanie przygotować i zrealizować na nim zyskowny projekt inwestycyjny. Przeniesienie własności gruntu na spółkę celową realizującą projekt następuje dopiero w momencie uzyskania przez Pro Development pozwolenia na budowę, co zapewnia zupełną minimalizację ryzyka ze strony właściciela gruntu. Prace nad projektem mogą być finansowane przez właściciela nieruchomości bądź przez inwestorów finansowych, z którymi współpracujemy. W drugim przypadku, w zamian za wniesiony kapitał, otrzymuje on udział w zyskach z realizacji projektu, jednak to właściciel gruntu ma cały czas pierwszeństwo w stosunku do przychodów z inwestycji. Warto dodać, że dla wielu gruntów tego typu rozwiązanie jest jedyną szansą na zapobieżenie utraty przez nie wartości oraz jak najszybsze wygenerowanie przychodów dla właścicieli. Więcej informacji o nas i o wsparciu jakie możemy zaoferować znajduje się na Metodologia badania ProDevelopment dwukrotnie w okresie roku przeprowadza monitoring zasobów gruntów inwestycyjnych będących w posiadaniu deweloperów oraz gruntów wystawionych na sprzedaż. RaportRynek gruntów inwestycyjnych powstał w oparciu o monitoring rynku przeprowadzony w dniach r. W badaniu uwzględniono grunty spełniające następujące kryteria: powierzchnia gruntu nie mniejsza niż 3tys.m² pow.użytkowej możliwej do wybudowania (dla funkcji mieszkaniowej oznacza to minimum ok. 50 jednostek), prawomocny miejscowy plan lub prawomocne WZiZT, wykonana przez dewelopera/sprzedającego podstawowa analiza chłonności terenu umożliwiająca określenie powierzchni zabudowy nieruchomości. W badaniu uwzględniono banki gruntów deweloperów giełdowych oraz największych pozostałych firm deweloperskich z aglomeracji warszawskiej, krakowskiej, k ki wrocławskiej, ł śląskiej, j łódzkiej, j poznańskiejń i trójmiejskiej. j j Analiza nieruchomości wystawionych na sprzedaż za pośrednictwem agencji i serwisów internetowych obejmuje łącznie 724 gruntów.

11 Dane kontaktowe: Przemysław Pączek Pro Development Sp. z o.o. ul. Bruna 9 / Warszawa Tel Kom e mail: przemyslaw.paczek@pro development.pl