Po zakończeniu II wojny światowej odbudową kraju zajął się Tito z pochodzenia Chorwat

Transkrypt

1 Wojna w Jugosławii Konflikt w Jugosławii Po zakończeniu II wojny światowej odbudową kraju zajął się Tito z pochodzenia Chorwat W momencie jego śmierci w roku 1980 rozpoczął się w Jugosławii kryzys gospodarczy, który z kolei nasilił konflikty narodowościowe (adsbygoogle = window.adsbygoogle []).push({}); - narodzenie ruchów separatystycznych i nacjonalistycznych Cała sytuacja doprowadziła do zaniepokojenia Serbów - stojący na czele Republiki Serbskiej od 1986 roku Milosewic doprowadził da aneksji Wojwodiny i Kosowa w roku akcja ta umocniła Serbię na arenie jugosłowiańskiej W 1990 roku doszło do demokratycznych wyborów parlamentarnych w jugosłowiańskich republikach - Serbia Socjalistyczna Partia Serbii Slobodan Milosewic - Czarnogóra Branko Bulatovic - Słowenia DEPOS Demokratyczny Związek Opozycji Słoweńskiej - Chorwacja Chorwacka Wspólnota Demokratyczna Franio Tudjman - Bośnia i Herzegowina Partia Muzułmańska Alija Izetbegovic Pojawiły się pierwsze hasła stworzenia konfederacji państw jugosłowiańskich W roku 1991 Serbowie w myśl planu Milosewica o utworzeniu Wielkiej Serbii zajęli część Chorwacji (adsbygoogle = window.adsbygoogle []).push({}); - utworzona została Republika Serbska Krainy - w tej sytuacji Tudjman usunął Serbów w Chorwacji z działalności państwowej

2 Gdy 25 VI 1991 roku Słowenia i Chorwacja ogłosiły niepodległość na ich terytorium wkroczyła armia serbska - ze Słowenią Serbowie doszli szybko do porozumienia walki trwały 3 tygodnie i kosztowały życie 64 ludzi - w Chorwacji walki przybrały charakter religijny - Serbowie prawosławni - Chorwaci katolicy - Walki w Chorwacji trwały do I 1992 roku, kiedy to zawarto rozejm zabitych - Po roku rozejmu Chorwaci zaatakowali Krainę, co doprowadziło do kolejnego konfliktu Bośnia i Herzegowina ogłosiły neutralność w konflikcie serbsko-chorwackim z powodu silnego wymieszania narodowościowego na ich terytorium - 40 % muzułmanów - 37 % Serbów - 20 % Chorwatów 15 X 1991 roku Bośnia i Herzegowina ogłosiły niepodległość stając się państwem kantonalnym - Serbowie zamieszkujący te tereny nie zgodzili się na to i ogłosili secesję tworząc Serbską Republikę Bośni i Herzegowiny na czele z Karadzicem - Po referendum 26 II 1992 roku w sprawie niepodległości Bośni i Herzegowiny, zbojkotowanego przez Serbów doszło do walk w Sarajewie - Chorwaci poparli muzułmanów, jednak po konflikcie wewnętrznym bośniaccy Chorwaci stworzyli 3 VII 1992 roku Herceg-Bośnię na czele z Bobanem (adsbygoogle = window.adsbygoogle []).push({}); - Rozpoczęła się wojna totalna

3 - Pn i pd zach Serbowie - Centrum muzułmanie - Pd-wsch Chorwaci - do roku 1994 zginęło tam około ludzi Sytuacja Międzynarodowa - 27 kwiecień 1992 roku - powstała Federacyjna Republika Jugosławii ( Nowa Jugosławia" albo Trzecia Jugosławia"), składająca się z Serbii, obejmującej także autonomiczne okręgi Wojwodiny i Kosowa, oraz z Czarnogóry - w V 1992 roku Rada Bezpieczeństwa ONZ obarczyła Jugosławię odpowiedzialnością za konflikt w Bośni i Hercegowinie i nałożyła na Serbię sankcje ekonomiczne VIII 1992 roku w Londynie odbyła się konferencja pokojowa w sprawie Jugosławii - nie przyniosła jakichś wymiernych skutków - do końca 1993 roku złamano na terytorium Jugosławii ponad 70 rozejmów Strony wspierające wojnę w Jugosławii - USA muzułmanów - Niemcy Chorwatów - Grecja, Bułgaria i Rosja Serbów Po zerwaniu kolejnego rozejmu w II 1994 roku po wybuchu pocisku w centrum Sarajewa pocisku, w wyniku którego zginęło 68 osób, NATO postawiło ultimatum Serbii. - W ciągu 10 dni Serbowie mieli się wycofać z rejonu Sarajewa, pozostawiając ciężki sprzęt - Rosja skłoniła Serbów do przyjęcia ultimatum 18 III 1994 roku w Waszyngtonie podpisano układ o utworzeniu w Bośni i Herzegowinie federacji Chorwacko muzułmańskiej - dodatkowo podpisano układ o połączeniu tej federacji w konfederację z Chorwacją Układ pokojowy Bośni i Herzegowiny W XI 1995 roku w Dayton w USA podpisano układ pokojowy dotyczący Bośni i Herzegowiny - układ przetrwał do roku 1998 roku, gdyż Nowa Jugosławia uderzyła na Kosowo

4 - Albańczycy do walki z Jugosławia utworzyli Wyzwoleńczą Armię Kosowa - w X 1998 roku walki zostały przerwane po interwencji dyplomaty amerykańskiego Holbrooka - po przerwaniu rokowań bez podjęcia konkretnej decyzji 24 III 1999 roku NATO rozpoczęło naloty na Jugosławię - 27 maja 1999 roku - Międzynarodowy Trybunał ds. Zbrodni Wojennych w byłej Jugosławii oskarżył Miloszevicia i pięciu innych wysokich rangą przedstawicieli władz serbskich o zbrodnie przeciwko ludzkości - l czerwca 1999 roku - Jugosławia poinformowała rząd niemiecki, że akceptuje plan pokojowy G-8 apelując jednocześnie o wstrzymanie nalotów - plan ten przewidywał m.in.: stacjonowanie w Kosowie międzynarodowych sił bezpieczeństwa pod auspicjami ONZ, natychmiastowe położenie kresu przemocy w tym rejonie, wycofanie jugosłowiańskich wojsk, zapewnienie uchodźcom bezpiecznego powrotu do domu, zgodę na obecność w Kosowie organizacji humanitarnych, ustanowienie tymczasowego zarządu prowincji zgodnie z rezolucją ONZ, autonomię dla Kosowa z zachowaniem suwerenności i terytorialnej integralności Jugosławii" oraz rozbrojenie Wyzwoleńczej Armii Kosowa - 10 czerwca 1999 roku - Serbowie zaczęli wycofywać się z Kosowa; - 10 czerwca 1999 roku - sekretarz generalny NATO Javier Solana polecił zawiesić trwające 79 dni naloty na Jugosławię - do Kosowa wkroczyły w następnych dniach wojska NATO i Rosji w ramach KFOR - Lipiec 2000 roku - parlament jugosłowiański przyjął poprawki do konstytucji, które wprowadziły bezpośrednie wybory prezydenckie, co umożliwiało Miloszeviciowi ubieganie się o kolejne dwie kadencje (dotychczas prezydenta wybierał parlament, a Miloszević sprawował urząd już drugą kadencję - w świetle konstytucji trzeciej nie mógł) - wrzesień 2000 roku - wybory prezydenckie w Jugosławii - zarówno rządzący socjaliści Slobodana Miloszevicia, jak i partie opozycyjne, popierające Vojislava Kusztunicę, ogłosiły zwycięstwo swych kandydatów - ekipa Miloszevicia oświadczyła, że konieczna jest druga tura wyborów - 6 października 2000 roku - Sąd Konstytucyjny uznał zwycięstwo Kusztunicy, a Miloszević oddał władzę prezydencką - styczeń 2001 roku - rząd Czarnogóry oświadczył, że chce rozwiązania federacji z Serbią - - zwolennikiem samodzielności Czarnogóry był przede wszystkim prezydent Czarnogóry, Milo Djukanowić - Idący za tym rozpad Jugosławii stawiałby otwartą sprawę Kosowa, gdyż rezolucja Rady Bezpieczeństwa w sprawie tej prowincji postanawiała, że Jugosławia pozostanie w dotychczasowych granicach nie było mowy o Serbii, chociaż Kosowo jest prowincją serbską, a zatem po rozpadzie Jugosławii na nowo należałoby ustalić status Kosowa - 2 stycznia 2001 roku - atak rebeliantów albańskich na posterunek policji we wsi Tearce, w pobliżu Tetowa w Macedonii - zginął jeden policjant, a trzech zostało rannych - luty 2001 roku - początek walk między macedońskimi siłami rządowymi a albańskimi rebeliantami z Armii Wyzwolenia Narodowego (UCK) - początek wojny domowej w Macedonii - Albańczycy stanowią około jednej trzeciej mieszkańców dwumilionowej Macedonii - wydarzenia na granicy macedońskiej wzbudziły obawy społeczności międzynarodowej, że działania rebeliantów mogą zakłócić delikatne stosunki pomiędzy Albańczykami i Macedończykami - 4 marca 2001 roku - trwały walki wojsk macedońskich z Albańczykami na granicy macedońskoserbskiej

5 - Macedonia zamknęła granicę z Serbią - w efekcie ataków Albańczyków na Macedonię sojusz północnoatlantycki wyraził zgodę na dopuszczenie wojska jugosłowiańskiego na granicę z Macedonią - 14 marca 2001 roku - oddziały jugosłowiańskiego wojska i serbskiej policji weszły do południowej części strefy buforowej między Serbią i Kosowem - 14 marca 2001 roku - rozpoczęły się walki między Albańczykami a siłami macedońskimi w rejonie Tetova - 17 marca 2001 roku - rząd Macedonii ogłosił mobilizację - 13 maja 2001 roku - w Macedonii powstał rząd jedności narodowej - 12 czerwca 2001 roku - rząd macedoński ogłosił plan pokojowy, który przewidywał m.in.jednostronne zakończenie działań wojennych i zapowiadał amnestię, ale nie powstrzymało to rebelii Albańczyków - fiaskiem zakończyły się również rozmowy toczone od 15 do 20 czerwca między rządem a Albańczykami na temat autonomii Porozumienie między rządem a Ałbańczykami 13 sierpnia 2001 roku - w Skopje podpisano porozumienie miedzy rządem a Ałbańczykami, które przewidywało, że: - albański będzie drugim, obok macedońskiego, językiem urzędowym - skład osobowy policji będzie w 2004 roku odzwierciedlał stosunki narodowościowe w Macedonii - powstanie, finansowane z budżetu, albańskie szkolnictwo wyższe na obszarach, gdzie Albańczycy stanowią ponad 20% ludności - prawosławie, islam i katolicyzm będą religiami równouprawnionymi - wprowadzone zostaną stosowne zmiany w konstytucji - Albańczycy uzyskają stosowną reprezentację w administracji rządowej i Trybunale Konstytucyjnym oraz zwiększone zostaną uprawnienia samorządu Akcja NATO 27 sierpnia 2001 roku - rozpoczęła się akcja NATO w Macedonii pod kryptonimem Istotne żniwa", której celem było rozbrojenie Albańczyków - 26 września 2001 roku - zakończono operację Istotne żniwa" - noc z 26 na 27 września 2001 roku - rozwiązała się albańska Armia Wyzwolenia Narodowego (UCK) w Macedonii - noc z 15 na 16 listopada 2001 roku - parlament macedoński uchwalił piętnaście poprawek do konstytucji, które rozszerzyły prawa mniejszości albańskiej zgodnie z porozumieniem z sierpnia - 12 lutego 2002 roku - w Hadze rozpoczął się proces byłego prezydenta Jugosławii Slobodana Miloszevicia, oskarżonego o zbrodnie wojenne popełnione w Chorwacji, w Bośni i Hercegowinie oraz w Kosowie - prokurator w sprawie Milosevica Carla de Ponte Autor: dr Andrzej Żygadło

6