Regionalne Ośrodki Ogólnopolskiej Sieci Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy- -dokonania i zamierzenia

Transkrypt

1 Regionalne Ośrodki Ogólnopolskiej Sieci Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy- -dokonania i zamierzenia Eliza Iwanowicz Krajowe Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi II Krajowa Konferencja Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy Struktura Ogólnopolskiej Sieci Osrodków Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy 1

2 Ośrodki Terenowe Sieci Są to kilkuosobowe komórki organizacyjne bądź jednoosobowe stanowiska zlokalizowane głównie w Wojewódzkich Ośrodkach Medycyny Pracy, współpracujące z KCPZwMP w zakresie popularyzowania i wdraŝania programów promocji zdrowia w miejscu pracy. Do ich podstawowych zadań zalicza się: popularyzację koncepcji promocji zdrowia w przedsiębiorstwach znajdujących się na terenie działania Ośrodka, poszukiwanie i pozyskiwanie współpracowników (osób i instytucji) gotowych realizować bądź wspierać róŝnego typu działania wdroŝeniowe z zakresu promocji zdrowia w zakładach pracy, udzielanie zakładom pracy wszechstronnej pomocy merytorycznej w zakresie wdraŝania programów promocji zdrowia oraz pomoc techniczną przy organizowaniu współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami promującymi zdrowie pracowników, a Ośrodkami wspierającymi, realizację róŝnych elementów pilotowych wdroŝeń promocji zdrowia w firmach, koordynację działań z zakresu promocji zdrowia w miejscu pracy na terenie funkcjonowania Ośrodka, stałe doskonalenie zawodowe własnego personelu oraz współpracę z innymi Ośrodkami w ramach Ogólnopolskiej Sieci. Źródła informacji Raporty WOMP z 2004r. Prośba KCPZwMP o opis dokonań WOMP na polu promowania zdrowia pracujących rozesłana do 21 Ośrodków Brak odpowiedzi z: Koszalina, Łodzi Raporty WOMP z 2005r. Prośba KCPZwMP o opis dokonań WOMP na polu promowania zdrowia pracujących rozesłana do 20 Ośrodków Brak odpowiedzi z: Gorzowa Wielkopolskiego 2

3 Wnioski z analizy raportów WOMP Obserwuje się istotne dysproporcje w Występuje duŝe zróŝnicowanie w zaangaŝowaniu poszczególnych jakości i poziomie realizowanych Ośrodków w realizację interwencji interwencji promocyjnych, co wynika promocyjnych w zakładach pracy m.in. ze zróŝnicowania w sposobie Ośrodkiem, który realizuje je w rozumienia promocji zdrowia w sposób marginalny jest WOMP miejscu pracy we Włocławku część Ośrodków utoŝsamia promocję na drugim biegunie znajdują się zdrowia z prewencją chorób i WOMP zaangaŝowane w edukacją zdrowotną- WZMP w opracowywanie kompleksowych Olsztynie, PWOMP w Białymstoku, programów prozdrowotnych, WOMP w Lublinie pozyskiwanie partnerów społecznych/ budowanie lokalnych na drugim biegunie znajdują się koalicji, podnoszenie kwalifikacji WOMP, które wydają się postrzegać swoich pracowników w zakresie promocję zdrowia w miejscu pracy promowania zdrowia w miejscu szeroko, tj. jako proces społeczny w pracy firmie, a programy promocyjne ukierunkowują na kształtowanie prozdrowotnych stylów Ŝycia zatrudnionych Wg raportów z 2004 i 2005r. Wiodące Ośrodki Terenowe Sieci (w kolejności alfabetycznej) WOMP w Bydgoszczy przy wspólpracy WOMP z Torunia i Wloclawka zainicjowal w 2002r. Kujawsko- Pomorskie Forum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy WOMP w Kielcach realizacja wojewódzkich programów promocji zdrowia, m.in. związany z narządem słuchu na jego bazie powstalo w 2004r. Swietokrzyskie Centrum Promocji Zdrowia w Srodowisku ; laureat I miejsca w ogólnopolskim konkursie Nagroda za Dobra Praktyke przyznana w ramach Europejskiego Tygodnia Bezpieczenstwa i Zdrowia w Pracy za projekt Zakladowy Program Ochrony Sluchu na lata zdobywca certyfikatu systemu zarzadzania jakoscia wg normy PN EN ISO 9001:2001 m.in. za projektowanie dzialan prozdrowotnych zwiazanych z opracowywaniem i wdrazaniem programów promocji zdrowia, prowadzeniem szkolen oraz warsztatów dla pracowników zakladów pracy Wg raportów z 2004 i 2005r. 3

4 MOMP w Krakowie w 2004r zawarl wstepne porozumienia nt. tworzenia lokalnego forum wspólpracy na rzecz zdrowia zatrudnionych WOMP w Rzeszowie w 2002r. uczestniczył w utworzeniu Lokalnej Koalicji na Rzecz Promocji Zdrowia w Zakładach Pracy Województwa Podkarpackiego WOMP w Toruniu liczne wdroŝenia programów promocji zdrowia dla populacji zatrudnionych w 2001r. brał udział w powołaniu Sojuszu na rzecz wdraŝania problematyki antynikotynowej w miejscu pracy w 2002r. współuczestniczył w zainicjowaniu Kujawsko- Pomorskiego Forum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy WOMP w Zielonej Górze liczne wdroŝenia zakładowych programów promocji zdrowia w listopadzie 2004r. koordynowal powolanie Lubuskiego forum na rzecz promowania zdrowia pracujacych współuczestniczył w opracowywaniu Wojewódzkiego Programu Promocji Zdrowia na lata , którego jednym z zadań jest rozwijanie sieci zakładów promujących zdrowie Wg raportów z 2004 i 2005r. Programy promocji zdrowia zrealizowane wśród populacji pracujących przez Regionalne Ośrodki Sieci w ostatnich 12 miesiącach Choroby narzadu glosu WOMP w: Toruniu ( Program profilaktyki schorzen narzadu glosu u nauczycieli ), Gdansku ( Program profilaktyki narzadu glosu dla nauczycieli ), Wroclawiu ( Profilaktyka i rehabilitacja chorób narzadu glosu ), Bydgoszczy ( Glos- niezastapione narzedzie pracy ), Lublinie ( Program profilaktyki chorób narzadu glosu u nauczycieli ), Krakowie ( Zapobieganie chorobom narzadu glosu u nauczycieli województwa malopolskiego ), Zielonej Górze ( Program profilaktyki chorób narzadu glosu ), Opolu z/s w Kedzierzynie Kozlu (Program profilaktyki schorzen narzadu glosu u nauczycieli Mam glos ), Poznaniu (Wielkopolski Program Promocji Zdrowia dla Nauczycieli Chron swój glos ), Kielcach (Program Ochrona Narzadu Glosu u Nauczycieli ), Szczecinie ( Program Nauki Emisji Glosu dla Nauczycieli ze Szczecina ) Wg raportu z 2005r. 4

5 Choroby narzadu wzroku WOMP w: Plocku (Program Profilaktyka stanu narzadu wzroku ), Krakowie (Program promocyjno-profilaktyczny Zdazyc przed jaskra ), Kielcach ( Program Profilaktyki Jaskry ), Lodzi ( Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Jaskry ), Szczecinie (Program profilaktyki chorób oczu) Choroby narzadu sluchu WOMP w: Kielcach ( Zakladowy Program Ochrony Sluchu ) Choroby narzadu ruchu WOMP w: Toruniu ( Program profilaktyki chorób ukladu ruchu u pielegniarek spowodowany sposobem wykonywania pracy ), Rzeszowie (Zakladowy Program Profilaktyki Chorób Narzadu Ruchu Dbamy o swój kregoslup ), Plocku (Programy Zapobieganie chorobom ukladu ruchu u osób kierujacych pojazdami mechanicznymi oraz Zdrowe plecy ), Wroclawiu ( Program profilaktyki schorzen ukladu ruchu ), Zielonej Górze ( Program profilaktyki chorób ukladu ruchu u pielegniarek i kierowców ), Lodzi ( Program Zapobiegania Chorobom Narzadu Ruchu ) Stres i radzenie sobie w sytuacjach trudnych WOMP w: Wroclawiu (Program edukacyjno-warsztatowy dla osób poszkodowanych w wypadkach komunikacyjnych), Szczecinie (Program antystresowy Opanuj stres- zyskasz zdrowie ) Wypalenie zawodowe WOMP w: Gdansku ( Program profilaktyki wypalenia zawodowego dla pracowników ochrony zdrowia ) Tyton WOMP w: Toruniu ( Program sieci zakladów uwalniajacych sie od dymu tytoniowego ), Rzeszowie (Zakladowy Program Profilaktyki Uzaleznienia od Nikotyny Nie pale- to mój wybór ), Krakowie (Programy antynikotynowe Wybieram zdrowie- rzucam palenie oraz Srodowisko pracy wolne od dymu tytoniowego ), Katowicach (Programy Miejsce pracy wolne od dymu tytoniowego oraz Tyton a ubóstwo ), Zielona Góra ( Program uwalniania firm od dymu tytoniowego ), Opolu z/s w Kedzierzynie Kozlu ( Zaklad pracy wolny od dymu tytoniowego ), Kielcach (Program antynikotynowy Miejsce pracy wolne od dymu tytoniowego ), Lodzi ( Program Pomocy Rzucajacym Palenie ), Koszalinie ( Skutki zdrowotne palenia tytoniu ), Szczecinie (Program antynikotynowy Rzuc palenie- ja juz nie pale ), Koszalinie ( Skutki zdrowotne palenia tytoniu ) Alkohol oraz inne substancje psychoaktywne WOMP w: Wroclawiu (Program edukacyjno-warsztatowy dla osób, które utracily prawo jazdy prowadzac pod wplywem alkoholu Alkohol a kierowca ), Kielcach ( Swietokrzyski Program Antyalkoholowy w Srodowisku Pracy ), Koszalinie ( Alkohol i narkomania ) 5

6 Choroby zakazne WOMP w: Plocku (Program Profilaktyka grypy ), Gdansku (Programy Profilaktyka grypy oraz Profilaktyka zawodowego zapalenia watroby typu B i C ), Zielonej Górze ( Program szczepien ochronnych jako profilaktyka chorób zakaznych zwiazanych ze srodowiskiem pracy ), Szczecinie ( Program przeciwgrypowy oraz Profilaktyczny cykliczny program przeciw WZW Zólty tydzien ) Choroby ukladu krazenia WOMP w: Toruniu ( Program wczesnej prewencji chorób serca i naczyn krwionosnych ), Plocku (Program kardiologiczny Wczesna prewencja chorób: wiencowej i nadcisnieniowej u osób narazonych na stres zawodowy ), Lublinie ( Program profilaktyki chorób ukladu krazenia dla pracujacych ), Lodzi ( Program Wczesnego Wykrywania Chorób Ukladu Krazenia ), Koszalinie Profilaktyka chorób ukladu krazenia, Szczecinie ( Program profilaktyki chorób ukladu krazenia ), Białymstoku ( Program profilaktyki schorzeń narządu sercowonaczyniowego ) Wg raportów z 2004r. Choroby nowotworowe WOMP w: Bydgoszczy (Program promocji zdrowia przeznaczony dla osób narazonych w miejscu pracy na czynniki o dzialaniu rakotwórczym), Lublinie (Program profilaktyczny w zakresie wczesnego wykrywania raka piersi oraz Program profilaktyki raka szyjki macicy), Lodzi ( Program Wczesnego Wykrywania Patologii Prostaty oraz Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Piersi ) Szczecinie (Profilaktyka raka szyjki macicy oraz Program wczesnego wykrywania raka piersi) Choroby ukladu oddechowego WOMP w: Plocku (Program Profilaktyka przewleklej obturacyjnej choroby pluc ), Szczecinie ( Program profilaktyczny przewleklej obturacyjnej choroby pluc ) Rehabilitacja lecznicza WOMP w: Katowicach (Program rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS) 6

7 Lokalni partnerzy społeczni Terenowych Ośrodków Sieci Lokalne administracje rzadowe i/lub samorzady lokalne WOMP w: Kielcach, Rzeszowie, Toruniu, Gorzowie Wielkopolskim, Krakowie, Bydgoszczy, Gdansku, Wroclawiu, Katowicach, Szczecinie, Zielonej Górze, Poznaniu, Plocku, Opolu z/s w Kedzierzynie Kozlu Okręgowe Inspekcje Pracy WOMP w: Kielcach, Rzeszowie, Toruniu, Bydgoszczy, Wroclawiu, Katowicach, Zielonej Górze, Poznaniu, Plocku Panstwowe Wojewódzkie Inspekcje Sanitarne WOMP w: Kielcach, Rzeszowie, Toruniu, Gorzowie Wielkopolskim, Bydgoszczy, Wroclawiu, Katowicach, Zielonej Górze, Poznaniu, Plocku Piony BHP zakladów pracy WOMP w: Kielcach, Rzeszowie, Krakowie, Katowicach, Zielonej Górze, Opolu z/s w Kedzierzynie Kozlu Wg raportów z 2004r. Dyrekcje zakladów pracy i/lub organizacje zrzeszajace pracodawców i/lub pracowników WOMP w: Kielcach, Rzeszowie, Toruniu, Krakowie, Bydgoszczy, Katowicach, Szczecinie, Zielonej Górze, Poznaniu, Plocku Kuratoria Oswiaty WOMP w: Kielcach, Rzeszowie, Toruniu, Gorzowie Wielkopolskim, Krakowie, Poznaniu, Plocku, Opolu z/s w Kedzierzynie Kozlu Okregowe izby zawodów medycznych WOMP w: Toruniu, Gorzowie Wielkopolskim, Gdansku, Zielonej Górze, Opolu z/s w Kedzierzynie Kozlu Oddzialy Zakladu Ubezpieczen Spolecznych WOMP w: Kielcach, Katowicach Oddzialy wojewódzkie Narodowego Funduszu Zdrowia WOMP w: Kielcach, Opolu z/s w Kedzierzynie Kozlu Wg raportów z 2004r. 7

8 Firmy ubezpieczeniowe WOMP w: Kielcach Firmy farmaceutyczne WOMP w: Toruniu, Krakowie, Katowicach, Plocku Fundacje, stowarzyszenia, zwiazki wyznaniowe WOMP w: Gdansku, Wroclawiu, Katowicach, Poznaniu Uczelnie wyzsze WOMP w: Gorzowie Wielkopolskim, Krakowie, Wroclawiu, Katowicach, Zielonej Górze, Poznaniu, Plocku, Opolu z/s w Kedzierzynie Kozlu Masmedia WOMP w: Kielcach, Toruniu, Gorzowie Wielkopolskim, Katowicach, Zielonej Górze, Poznaniu, Plocku, Opolu z/s w Kedzierzynie Kozlu Wg raportów z 2004r. Czynniki utrudniające oraz sprzyjające promowaniu zdrowia zatrudnionych w ocenie Regionalnych Ośrodków Sieci Czynniki wystepujace na obszarze dzialalnosci danego WOMP, np. sytuacja spolecznoekonomiczna w regionie Czynniki charakterystyczne dla danego Osrodka = zwiazane z jego funkcjonowaniem 8

9 NajwaŜniejsze czynniki utrudniające; występujące na terenie działalności Regionalnych Ośrodków Sieci Niewielkie zainteresowanie (lub wrecz jego brak) ze strony pracodawców i/ lub pracowników proponowanymi przez WOMP programami promocji zdrowia/ brak w firmach swiadomosci w zakresie korzysci plynacych z implementacji tego typu interwencji /niechec do wspólpracy (w tym wspólfinansowania programów prozdrowotnych) WOMP w: Gorzowie Wielkopolskim, Wloclawku, Olsztynie, Lublinie, Zielonej Górze, Katowicach, Krakowie, Plocku, Rzeszowie, Bielsku-Bialej, Kielcach, Lodzi, Koszalinie, Szczecinie Niedobór w zakladach pracy osób majacych przygotowanie merytoryczne i/ lub doswiadczenie w zakresie przygotowywania, implementacji, realizacji oraz ewaluacji interwencji promocyjnych WOMP w: Toruniu Niedostateczna wspólpraca w dziedzinie promocji zdrowia w miejscu pracy z lokalnymi instytucjami i/ lub organizacjami/ wykazywanie przez nie niewielkiego zainteresowania dla promowania zdrowia populacji pracujacych (lub tez jego calkowity brak) WOMP w: Plocku, Wloclawku, Rzeszowie Brak zrozumienia ze strony jednostek podstawowych smp dla dzialan WOMP w promowaniu zdrowia pracujacych/ marginalne zainteresowanie jednostek podstawowych tego typu dzialalnoscia/ niedostateczne przygotowanie ich do realizacji interwencji promocyjnych WOMP w: Zielonej Górze, Wloclawku, Plocku, Kielcach 9

10 Trudnosci ekonomiczne z jakimi borykaja sie zaklady pracy/ niesprzyjajaca lokalna sytuacja gospodarcza WOMP w: Gorzowie Wielkopolskim, Zielonej Górze, Katowicach, Wroclawiu, Plocku, Kielcach, Koszalinie Wysoka stopa bezrobocia w regionie WOMP w: Wloclawku, Olsztynie Liczne male zaklady pracy/ wysoki odsetek samozatrudniajacych sie/ trudnosci z dotarciem do nich WOMP w: Zielonej Górze, Olsztynie Brak systemowych rozwiazan prawnych zachecajacych firmy do wdrazania programów promocji zdrowia (np. ulgi podatkowe dla przedsiębiorców) WOMP w: Toruniu NajwaŜniejsze czynniki utrudniające; charakterystyczne dla Ośrodków Terenowych Sieci Niewystarczajace, male zasoby pracowników WOMP (i/ lub jednostek im podleglych) zajmujacych sie promocja zdrowia w miejscu pracy/ brak srodków na utworzenie nowych etatów/ niedobór funduszy na wynagrodzenia dla realizatorów dzialan promocyjnych WOMP w: Wloclawku, Bialymstoku, Olsztynie, Zielonej Górze, Krakowie, Bydgoszczy, Gdansku, Plocku, Rzeszowie, Toruniu, Poznaniu Niedobór srodków finansowych na realizacje interwencji promocyjnych/ trudnosci z pozyskiwaniem funduszy na ten cel WOMP w: Bialymstoku, Lublinie, Zielonej Górze, Bydgoszczy, Wroclawiu, Gdansku, Rzeszowie, Koszalinie, Szczecinie 10

11 NajwaŜniejsze czynniki sprzyjające; występujące na terenie działalności Ośrodków Regionalnych Sieci Dobra kooperacja z partnerami spolecznymi/ sukcesy w nawiazywaniu takiej wspólpracy/ budowanie lokalnej koalicji na rzecz promowania zdrowia populacji pracujacych WOMP w: Zielonej Górze, Katowicach, Gdansku, Rzeszowie, Toruniu, Kielcach, Szczecinie Marketing dzialan promocyjnych/ wymiana doswiadczen pomiedzy zakladami pracy realizujacymi interwencje prozdrowotne (np. prezentacja przez firmy swoich dokonan na polu promocji zdrowia w miejscu pracy podczas konferencji, sympozjów) WOMP w: Toruniu NajwaŜniejsze czynniki sprzyjające; charakterystyczne dla Terenowych Ośrodków Sieci Wysokie kwalifikacje/ profesjonalizm/ dlugoletnie doswiadczenie pracowników WOMP realizujacych interwencje prozdrowotne w zakladach pracy/ ich zaangazowanie/ podnoszenie kwalifikacji w tej dziedzinie/ powolanie w WOMP zespolu ds. promocji zdrowia w miejscu pracy WOMP w: Lublinie, Zielonej Górze, Krakowie, Wroclawiu, Gdansku, Rzeszowie, Toruniu, Kielcach, Szczecinie Posiadanie odpowiedniego zaplecza medycznego i/ lub diagnostycznego/ pomocy dydaktycznych/ odpowiednich warunków lokalowych WOMP w: Olsztynie, Lublinie, Krakowie, Wroclawiu, Plocku, Szczecinie 11

12 Oczekiwania Ośrodków Terenowych wobec Ogólnopolskiej Sieci Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy na lata Formy oczekiwań Pomoc udzielana WOMP przez KCPZwMP Zmiany o charakterze systemowym Marketing społeczny= promocja promocji zdrowia w miejscu pracy Formy pomocy oczekiwanej od KCPZwMP organizowanie przez KCPZwMP szkolen/ warsztatów z zakresu promocji zdrowia adresowanych do WOMP, lekarzy i pielegniarek medycyny pracy, pracodawców oraz pracowników udzielanie przez KCPZwMP pomocy Ośrodkom Terenowym w opracowywaniu programów ukierunkowanych na zagrozenia wystepujace w miejscu pracy i porad w trakcie ich prowadzenia przygotowywanie i kolportaz materialów edukacyjnych, które moglyby byc wykorzystywane w programach prozdrowotnych pomoc w pozyskiwaniu srodków finansowych na przygotowanie, implementacje oraz ewaluacje programów prozdrowotnych (w tym wykorzystywanie nowych zródel, tj. funduszy unijnych) 12

13 Zmiany o charakterze systemowym wypracowanie wspólnego kierunku dzialania i uzyskanie poparcia Ministerstwa Zdrowia dla zainicjowania ogólnopolskiego programu profilaktyki i promocji zdrowia skoncentrowanego wokól powaznego/ istotnego problemu zdrowotnego populacji pracujacych (np. schorzenia narzadu glosu u nauczycieli, choroby nowotworowe, zaburzenia psychicznych czy nikotynizm); podjecie dzialan na rzecz nowych regulacji prawno-finansowych, które motywowalyby firmy do realizowania dzialan promocyjnych Marketing społeczny tworzenie sprzyjajacego klimatu spolecznego dla promocji zdrowia w miejscu pracy np. poprzez propagowania wsród organizacji pracodawców idei miejsca pracy promujacego zdrowie, korzyści z tym związanych czy konkretnych programów (wspomniane dzialania moglyby byc realizowane z wykorzystaniem masmediów) ulatwienie wymiany doswiadczen pomiedzy liderami promocji zdrowia/ WOMP/ zakladami pracy realizujacymi interwencje promocyjne dla pracowników (np. w trakcie konferencji/ sympozjów, w formie publikacji lub strony internetowej) opracowanie logo firmy promujacej zdrowie i przyznawanie dorocznych nagród dla najbardziej aktywnych zakladów pracy 13

14 Dziękuję za uwagę!!! II Krajowa Konferencja Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy 14