SPRAWOZDAWCZOŚĆ SAMORZĄDÓW TERYTORIALNYCH Z REALIZACJI PROGRAMÓW ZDROWOTNYCH. Łódź, 27 października 2011 roku

Transkrypt

1 SPRAWOZDAWCZOŚĆ SAMORZĄDÓW TERYTORIALNYCH Z REALIZACJI PROGRAMÓW ZDROWOTNYCH Łódź, 27 października 2011 roku Magdalena Wachowicz-Skóra Naczelnik Wydziału Ochrony Zdrowia Departament Polityki Zdrowotnej Urząd Marszałkowski w Łodzi 1

2 Zadania samorządów terytorialnych (ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych) Art Do zadań własnych gminy w zakresie zapewnienia równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej należy w szczególności: 1) opracowywanie i realizacja oraz ocena efektów programów zdrowotnych wynikających z rozpoznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia mieszkańców gminy; 2) przekazywanie powiatowi informacji o realizowanych programach zdrowotnych; 3) inicjowanie i udział w wytyczaniu kierunków przedsięwzięć lokalnych zmierzających do zaznajamiania mieszkańców z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia oraz ich skutkami; 4) podejmowanie innych działań wynikających z rozeznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia mieszkańców gminy. 2

3 Zadania samorządów terytorialnych (ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych) Art. 8. Do zadań własnych w zakresie zapewnienia równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej realizowanych przez powiat należy w szczególności: 1) opracowywanie i realizacja oraz ocena efektów programów zdrowotnych wynikających z rozpoznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia mieszkańców powiatu - po konsultacji z właściwymi terytorialnie gminami; 2) przekazywanie marszałkowi województwa informacji o realizowanych na terenie powiatu programach zdrowotnych; 3) inicjowanie, wspomaganie i monitorowanie działań lokalnej wspólnoty samorządowej w zakresie promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej prowadzonych na terenie powiatu; 4) pobudzanie działań na rzecz indywidualnej i zbiorowej odpowiedzialności za zdrowie i na rzecz ochrony zdrowia; 5) podejmowanie innych działań wynikających z rozpoznanych potrzeb zdrowotnych. 3

4 Zadania samorządów terytorialnych (ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych) Art. 9. Do zadań własnych w zakresie zapewnienia równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej realizowanych przez samorząd województwa należy w szczególności: 1) opracowywanie i realizacja oraz ocena efektów programów zdrowotnych wynikających z rozeznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia mieszkańców województwa - po konsultacji z właściwymi terytorialnie gminami i powiatami; 2) przekazywanie wojewodzie informacji o realizowanych na terenie województwa programach zdrowotnych; 3) opracowywanie i wdrażanie programów innych niż określone w pkt 1 służących realizacji zadań w zakresie ochrony zdrowia; 4) inspirowanie i promowanie rozwiązań w zakresie wzrostu efektywności, w tym restrukturyzacji w ochronie zdrowia; 5) podejmowanie innych działań wynikających z rozeznanych potrzeb zdrowotnych mieszkańców województwa. 4

5 GMINA, POWIAT, WOJEWÓDZTWO potrzeby zdrowotne stan zdrowia mieszkańców OPRACOWANIE PROGRAMU ZDROWOTNEGO opinia AOTM czyli Agencji Oceny Technologii Medycznych WDRAŻANIE, FINANSOWANIE, MONITORING akty prawne SPRAWOZDAWCZOŚĆ 5

6 Podstawowe zasady współpracy Sposób oraz terminy przekazywania informacji o programach zdrowotnych określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazywania informacji o programach zdrowotnych oraz wzoru dokumentu zawierającego te informacje (Dz.U. z 2008 r. Nr 163 poz. 1024). Terminy przekazywania informacji o programach zdrowotnych: Gmina Powiatowi do dnia 31 stycznia każdego roku Powiat Marszałkowi Województwa do dnia 5 lutego każdego roku Województwo Wojewodzie do dnia 12 lutego każdego roku Wojewoda Ministrowi Zdrowia do dnia 15 lutego każdego roku 6

7 Podstawowe zasady współpracy liczba sprawozdań dwa sprawozdania sprawozdanie z programów zrealizowanych w roku poprzednim (informacje na temat liczby osób objętych programem, wydatkowanych środków odnoszą się do rzeczywistego wykonania); sprawozdanie z programów zaplanowanych na rok bieżący (podane informacje dotyczą szacunkowych kosztów programu oraz liczby osób/działań objętych programem, zgodnie z przyjętym budżetem lub projektem budżetu). 7

8 Podstawowe zasady współpracy forma przekazywania informacji Powiat Marszałkowi oraz Województwo Wojewodzie przekazują informacje o programach zdrowotnych w formie zbiorczej ( 3 ust. 2 i 3 rozporządzenia). tzn., że powiaty nie powinny przesyłać oddzielnych sprawozdań z powiatu i poszczególnych gmin obecnie się to zdarza. Informacje z poszczególnych jednostek terytorialnych powinny być przekazywane w formach pisemnej i elektronicznej, w postaci arkusza kalkulacyjnego bazy danych, zgodnie ze wzorem stanowiącym załącznik do rozporządzenia ( 2 rozp.). sprawozdania należy sporządzić w programie MS Excel, wypełnić wszystkie pola formularza wg wzoru z rozporządzenia; nie dodawać żadnych informacji w formie załączników. 8

9 Podstawowe zasady współpracy jakie programy wykazywać w sprawozdaniu? PROGRAMY ZDROWOTNE OPRACOWYWANE, WDRAŻANE, REALIZOWANE I FINANSOWANE PRZEZ DANĄ JEDNOSTKĘ SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO Ale co to oznacza w praktyce? 9

10 Podstawowe zasady współpracy jakie programy wykazywać w sprawozdaniu? I. Po pierwsze program, musi być programem zdrowotnym wg ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Definicja programu zdrowotnego wg ustawy: zespół zaplanowanych i zamierzonych działao z zakresu opieki zdrowotnej ocenianych jako skuteczne, bezpieczne i uzasadnione, umożliwiających w określonym terminie osiągnięcie założonych celów, polegających na wykrywaniu i zrealizowaniu określonych potrzeb zdrowotnych oraz poprawy stanu zdrowia określonej grupy świadczeniobiorców, finansowany ze środków publicznych; 10

11 Podstawowe zasady współpracy jakie programy wykazywać w sprawozdaniu? Zgodnie z art. 48 ust. 1 ustawy, programy zdrowotne mogą opracowywać, wdrażać, realizować i finansować ministrowie, jednostki samorządu terytorialnego lub Fundusz. Programy opracowywane, realizowane i finansowane przez inne podmioty nie są więc programami zdrowotnymi zgodnie z ustawą i nie powinny być wykazywane w sprawozdaniu, np. działania realizowane przez szkoły w związku z przynależnością do sieci szkół promujących zdrowie, akcje i programy organizowane przez Sanepid i realizowane w szkołach (np. program edukacyjny Trzymaj formę ), działania organizacji pozarządowych realizowane w ramach programu współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi nawet jeżeli są finansowane przez samorząd. 11

12 Podstawowe zasady współpracy jakie programy wykazywać w sprawozdaniu? Jednostki samorządu terytorialnego realizujące i finansujące programy zdrowotne mają obowiązek przekazania projektu programu do Agencji Oceny Technologii Medycznych w celu zaopiniowania (art. 48 ust. 2a ustawy). Dotyczy to projektów programów, wdrażanych do realizacji po wejściu w życie ustawy z dnia r. Kontynuacja programu zdrowotnego z lat poprzednich nie stwarza obowiązku występowania o opinię Agencji. Opinia AOTM nie ma charakteru wiążącego, w związku z czym nie ma obowiązku stosowania się do uwag w niej zawartych. Podmiot zgłaszający projekt programu jest zobligowany jest jedynie do przeanalizowania opinii i ewentualnie wzięcia jej pod uwagę przy tworzeniu programu zdrowotnego. 12

13 Schemat programu zdrowotnego według Agencji Oceny Technologii Medycznych Strona tytułowa 1. Opis problemu zdrowotnego 2. Cele programu 3. Adresaci programu (populacja programu) 4. Organizacja programu 5. Koszty 6. Monitorowanie i ewaluacja 7. Okres realizacji programu schemat programu oraz inne informacje dostępne są na stronie Agencji: j.s.t. przekazują projekt programu zdrowotnego celem zaopiniowania przez AOTM opinia sporządzana jest w ciągu 3 miesięcy; nie ma charakteru wiążącego 13

14 Podstawowe zasady współpracy jakie programy wykazywać w sprawozdaniu? II. Po drugie realizacja programu nie może wynikać z innych zadań własnych samorządu określonych w przepisach (m.in. w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi). Do takich zadań należy m.in. realizacja gminnego programu rozwiązywania problemów alkoholowych i działań z niego wynikających (są to np. programy profilaktyczne i edukacyjne skierowane do dzieci i młodzieży dotyczące uzależnień). Przykłady działań wykazywanych w sprawozdaniach z programów zdrowotnych za 2010 r., które nie są programami zdrowotnymi w rozumieniu ustawy: programy profilaktyczne NOE; Debata; Korekta; Cukierki; Bez ryzyka; forum trzeźwości; konkursy wiedzy o problemach alkoholowych i narkomanii profilaktyka i rozwiązywanie problemów alkoholowych gminny program rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania 14 narkomanii

15 Podstawowe zasady współpracy jakie programy wykazywać w sprawozdaniu? III. Program jest finansowany lub dofinansowywany z budżetu danej jst. Nie powinno się wykazywać programów zdrowotnych wdrażanych i finansowanych w całości przez inny samorząd, Ministerstwo czy NFZ. Bardzo często, szczególnie gminy, w sprawozdaniach wymieniają programy w całości finansowane przez NFZ (najczęściej program profilaktyki raka piersi, program profilaktyki chorób układu krążenia), lub Ministerstwo Zdrowia (program wczesnego wykrywania raka jelita grubego). Jeżeli ww. nie są dofinansowywane z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, nie powinny być wymieniane w sprawozdaniu tylko dlatego, że są realizowane przez lokalny szpital/przychodnię. 15

16 Podsumowanie realizacji programów zdrowotnych na terenie województwa łódzkiego w 2010 roku - statystyka Z obowiązku przesyłania Marszałkowi Województwa informacji o programach zdrowotnych planowanych na 2011 roku wywiązało się 18 powiatów (75%). Programy zdrowotne w 2010 roku były wdrażane i finansowane przez 42 jednostki samorządu terytorialnego (21% wszystkich j.s.t. w województwie), w tym 8 powiatów (na 24) i 34 gminy (na 177). Liczba działań wykazanych w sprawozdaniach za 2010 rok ogółem - ponad

17 Podsumowanie realizacji programów zdrowotnych na terenie województwa łódzkiego w 2010 roku - najczęstsza tematyka profilaktyka chorób nowotworowych - wczesne wykrywanie nowotworów piersi, szyjki macicy, gruczołu krokowego, tarczycy, płuc i jelita grubego, szczepienia przeciw HPV, profilaktyka chorób zakaźnych - szczepienia przeciwko meningokokom grupy C, pneumokokom, WZW typu B, grypie, inne choroby, m.in. układu krążenia, choroby zakrzepowej żył, chorób płuc, alergii, układu oddechowego, schorzeń kręgosłupa, chorób tarczycy, chorób słuchu, wad wzroku, chorób układu nerwowego, osteoporozy, choroby zwyrodnieniowej stawów, cukrzycy, próchnicy, dysplazji stawu biodrowego, patologii narządów ruchu, wad postawy. 17

18 Podsumowanie realizacji programów zdrowotnych na terenie województwa łódzkiego w 2010 roku - najczęstsze błędy w sprawozdaniach wykazywanie działań, które nie są programami zdrowotnymi organizowanymi i finansowanymi przez jst (przykłady omówiono wcześniej); pozostawianie pustych pól (wg wzoru z rozporządzenia należy wypełnić każdą komórkę; tam gdzie nie ma danych wpisać bd, tam gdzie nie dotyczy wpisać nd ); niska jakość przekazywanych informacji (pomyłki, wykluczające się dane, brak informacji o źródłach finansowania, o populacji objętej programem); wpisywanie skumulowanych informacji do jednej komórki (dla przykładu każde świadczenie opieki zdrowotnej, czy każdego z realizatorów powinno się wpisać jedno pod drugim w nowej komórce); przekazywanie sprawozdań wyłącznie w formie pisemnej lub elektronicznej, ale nieedytowalnej, w MS Word; przekazywanie oddzielnych sprawozdań z poszczególnych gmin; przekazywanie informacji po terminie (dane przesyłane do Ministerstwa są niepełne). 18

19 Wnioski Podsumowanie realizacji programów zdrowotnych na terenie województwa łódzkiego w 2010 roku - wnioski W związku z omówionymi błędami trudno przeprowadzić rzetelną analizę realizacji programów zdrowotnych w województwie. Brak jest danych na temat populacji objętej programami zdrowotnymi w skali regionu oraz środków finansowych wydawanych z budżetu jst na programy zdrowotne. Nie wiadomo także, czy samorządy, które nie zostały wykazane w sprawozdaniach, nie realizują żadnych programów zdrowotnych czy nie poinformowały o tym. Warto, aby również te samorządy, w wyznaczonym terminie przesłały adekwatną informację. Potrzeba zacieśnienia współpracy pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego. 19

20 20

21 Życzę powodzenia przy tworzeniu kolejnych sprawozdao Dziękuję za uwagę 21