Artykuł KLASYFIKACJA I DEFINICJE POJAZDÓW TERENOWYCH

Transkrypt

1 Artykuł KLASYFIKACJA I DEFINICJE POJAZDÓW TERENOWYCH ARTYKUŁ 1 KLASYFIKACJA 1.1 Kategorie i Grupy Samochody biorące udział w rajdach terenowych są podzielone na następujące kategorie i grupy: Kategoria Grupa I T2 Seryjne Samochody Terenowe II T1 T3 Zmodyfikowane Samochody Terenowe Udoskonalone Samochody Terenowe III T4 Ciężarówki Terenowe 1.2 Klasy według pojemności skokowej cylindrów W zależności od pojemności skokowej cylindrów, samochody podzielone są na następujące klasy: 1. Do 500 cm³ 2. Ponad 500 cm³ i do 600 cm³ 3. Ponad 600 cm³ i do 700 cm³ 4. Ponad 700 cm³ i do 850 cm³ 5. Ponad 850 cm³ i do 1000 cm³ 6. Ponad 1000 cm³ i do 1150 cm³ 7. Ponad 1150 cm³ i do 1400 cm³ 8. Ponad 1400 cm³ i do 1600 cm³ 9. Ponad 1600 cm³ i do 2000 cm³ 10. Ponad 2000 cm³ i do 2500 cm³ 11. Ponad 2500 cm³ i do 3000 cm³ 12. Ponad 3000 cm³ i do 3500 cm³ 13. Ponad 3500 cm³ i do 4000 cm³ 14. Ponad 4000 cm³ i do 4500 cm³ 15. Ponad 4500 cm³ i do 5000 cm³ 16. Ponad 5000 cm³ i do 5500 cm³ 17. Ponad 5500 cm³ i do 6000 cm³ 18. Ponad 6000 cm³ Jeżeli nie zostało ustalone inaczej w specjalnych warunkach określonej przez FIA dla kategorii danej kategorii zawodów, organizatorzy nie są obowiązani do umieszczania wszystkich klas w Regulaminach Uzupełniających, a ponadto mają prawo łączenia dwóch lub więcej kolejnych klas, w zależności od szczególnych okoliczności, właściwych dla ich zawodów. Żadna klasa nie może być podzielona. ARTYKUŁ 2 DEFINICJE 2.1 Warunki ogólne Samochody seryjnej produkcji (Kategoria I) Samochody, odnośnie których stwierdzono na życzenie producenta, że zostały wyprodukowane seryjnie, w określonej ilości identycznych egzemplarzy (patrz definicja tego słowa), w ustalonym przedziale czasu i, że zostały przeznaczone do normalnej publicznej sprzedaży (patrz to sformułowanie). Sprzedawane samochody muszą być zgodne z kartą homologacyjną. Samochody te muszą mieć nie więcej, niż 6 kół jezdnych, w tym co najmniej 4 koła napędzane Samochody wyczynowe (Kategoria II) Samochody budowane w pojedynczych egzemplarzach i przeznaczone wyłącznie do celów wyczynowych Ciężarówki (Kategoria III) Za ciężarówki uważane będą pojazdy o masie całkowitej przekraczającej 3500 kg, posiadające nie więcej, niż 8 kół jezdnych, w tym minimum 4 napędzane. Str. 1

2 2.1.4 Zespoły mechaniczne Wszystkie niezbędne elementy układu napędowego, układu zawieszenia, układu kierowniczego i układu hamowania, jak również wszelkie części ruchome lub nie, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania tych układów Identyczne egzemplarze pojazdów Pojazdy należące do tej samej serii produkcyjnej, mające takie same podzespoły mechaniczne i takie samo podwozie (nawet wtedy gdy to podwozie może być integralną częścią nadwozia w przypadku konstrukcji samonośnej) Model pojazdu Pojazdy należące do jednej serii produkcyjnej, które wyróżniają się specyficznym rozwiązaniem projektowym i ogólnym zarysem zewnętrznej linii nadwozia oraz posiadają identyczną mechaniczną konstrukcję silnika i przeniesienia napędu na koła, z tym samym rozstawem osi i tą samą pojemnością skokową cylindrów Normalna sprzedaż Oznacza dystrybucję samochodów do indywidualnych nabywców, poprzez sieć handlową producenta Homologacja Jest to oficjalne stwierdzenie, dokonane przez FIA, że w warunkach produkcji seryjnej, została wyprodukowana minimalna wymagana ilość egzemplarzy danego modelu, umożliwiająca zaliczenie go do Seryjnych Samochodów Terenowych (Grupa T2) lub do Ciężarówek Terenowych (Grupa T4), według niniejszego regulaminu. Wniosek o homologację musi być złożony w FIA przez ASN (Narodową Władzę Sportową) kraju, w którym samochód jest produkowany i będzie podstawą do sporządzenia karty homologacyjnej (patrz poniżej). Karta musi być sporządzona zgodnie ze specjalnymi przepisami ustanowionymi przez FIA, zwanymi "Regulaminem Homologacji". Homologacja produkowanego seryjnie modelu traci ważność po 7 latach od zaprzestania produkcji seryjnej tego modelu (roczna produkcja niższa niż 10% minimalnej produkcji wymaganej dla danej grupy) Karty homologacyjne Każdy model samochodu homologowanego przez FIA jest przedmiotem opisu, zwanego kartą homologacyjną, w której są podane wszystkie dane pozwalające zidentyfikować dany model. Karta homologacyjna definiuje cechy charakterystyczne serii określone przez producenta. W zależności od grupy, w której startują zawodnicy, granice dopuszczalnych modyfikacji dla uczestniczących w zawodach międzynarodowych tej serii, są określone w Załączniku J. Przedstawienie karty homologacyjnej przy badaniu kontrolnym i/lub na starcie może być wymagane przez organizatora, który będzie miał prawo nie wyrazić zgody na uczestnictwo zawodnika w zawodach, w przypadku nie przedstawienia karty homologacyjnej. Karta homologacyjna musi być bezwzględnie wydrukowana: - Albo na papierze posiadającym pieczęć / znak wodny FIA - Albo na papierze posiadającym pieczęć / znak wodny ASN, wyłącznie gdy producent jest tej samej narodowości co dany ASN. Jeżeli data wejścia w życie ważności karty homologacyjnej wypadnie na czas trwania zawodów, karta taka będzie uważana za ważną dla tych zawodów na cały okres ich trwania. W przypadku, gdy porównanie modelu samochodu z jego kartą homologacyjną nasuwałoby jakiekolwiek wątpliwości, sędziowie techniczni będą mogli oprzeć się na książce obsługowej przeznaczonej na potrzeby serwisu, albo na ogólnym katalogu zawierającym listę wszystkich części zamiennych. W przypadku braku dostatecznie precyzyjnej dokumentacji, będzie możliwe dokonanie bezpośredniego sprawdzenia poprzez porównanie z identyczną częścią dostępną u koncesjonowanego sprzedawcy lub częścią pochodzącą z seryjnego pojazdu tego samego typu. Do obowiązków zawodnika należy uzyskanie w jego ASN-ie, karty homologacyjnej jego samochodu. Charakterystyka: Karta homologacyjna dzieli się następująco: 1) Karta podstawowa, opisująca model podstawowy. 2) W drugiej kolejności, pewna liczba dodatkowych kart, opisujących rozszerzenia homologacji, które mogą być "wariantami" lub "erratą" lub "ewolucjami". a) Warianty (VF, VP, VO) Są to albo warianty dostawy (VF) (2 dostawców dostarcza producentowi tę samą część, a klient nie ma możliwości wyboru), albo warianty produkcyjne (VP) (dostarczane na Str. 2

3 zamówienie i dostępne u dealera), albo warianty opcji (VO) (dostarczane na specjalne zamówienie). b) Errata (ER) Zastępuje i anuluje błędną informację, pierwotnie umieszczoną w karcie homologacyjnej przez producenta. c) Ewolucja typu (ET) Charakteryzuje modyfikacje wprowadzone na stałe do modelu podstawowego (całkowite zaniechanie produkcji samochodu w jego oryginalnej formie). Zastosowanie: 1) Warianty (VF, VO) Zawodnik może dowolnie wykorzystać cały wariant lub jego część, tylko pod warunkiem, że wszystkie dane techniczne zaprojektowanego pojazdu są zgodne z danymi zawartymi w karcie homologacyjnej tego samochodu, względnie wyraźnie dopuszczone przez Załączniku "J". Na przykład zamontowanie zacisku hamulcowego określonego w karcie wariantu jest możliwe jedynie pod warunkiem, że wymiary okładzin hamulcowych, itd., otrzymane tą drogą są zgodne z kartą homologacyjną stosowaną dla danego samochodu. 2) Ewolucja Typu (ET) Samochód musi odpowiadać określonemu etapowi ewolucji, (niezależnie od rzeczywistej daty opuszczenia fabryki), a zatem ewolucja musi być zastosowana w całości lub wcale. Ponadto, gdy zawodnik wybrał określoną ewolucję, wówczas wszystkie poprzednie ewolucje muszą być również zastosowane chyba, że zachodzą sprzeczności między nimi: Przykładowo, jeżeli występują dwie kolejne ewolucje dotyczące hamulców, musi być zastosowana ta, która odpowiada w czasie określonemu etapowi ewolucji samochodu Materiały - Definicje Stop na bazie pierwiastka X (np. stop na bazie Ni) - pierwiastek X musi być zawsze pierwiastkiem większościowych w stopie, na podstawie udziału %. Minimalny udział procentowy pierwiastka X w masie musi być zawsze większy od maksymalnego udziału procentowego każdego z pozostałych pierwiastków stanowiących stop. 2.2 Wymiary Obrys samochodu widziany z góry: Samochód na polu startowym w danych zawodach (dotyczy Grup T1, T3 i T2). 2.3 Silnik Pojemność skokowa cylindrów Objętość V utworzona w cylindrze (cylindrach), pomiędzy górnym maksymalnym położeniem i dolnym maksymalnym położeniem tłoka (tłoków). V = 0,7854 x b 2 x s x n gdzie: b = średnica cylindra s = skok tłoka n = ilość cylindrów Doładowanie Zwiększanie masy ładunku mieszanki paliwowej - powietrznej w komorze spalania (w porównaniu do masy wprowadzonej pod działaniem normalnego ciśnienia atmosferycznego, zjawiska spiętrzania oraz zjawisk dynamicznych w układzie dolotowym i/lub wylotowym) jakimkolwiek sposobem. Wtryskiwanie paliwa pod ciśnieniem nie jest uważane za doładowanie (patrz Artykuł Przepisów Ogólnych) Kadłub silnika Skrzynia korbowa i cylindry Kolektor dolotowy - W przypadku gaźnikowego układu zasilania Przestrzeń, do której dopływa mieszanka paliwowo-powietrzna, rozciągająca się od gaźnika (gaźników) do kanałów ssących głowicy cylindrów. - W przypadku wtryskowego układu zasilania Przestrzeń znajdująca się pomiędzy zaworem urządzenia regulującego dopływające powietrze a kanałami ssącymi głowicy cylindrów. - W przypadku silnika wysokoprężnego (Diesel) Przestrzeń, gromadząca powietrze, ograniczona z jednej strony wylotem z filtra powietrza, a z drugiej kanałami ssącymi głowicy. - W przypadku turbodoładowanego silnika wysokoprężnego (Diesel) Przestrzeń znajdująca się pomiędzy wylotem z ostatniego wymiennika a kanałami ssącymi głowicy cylindrów. Str. 3

4 2.3.5 Kolektor wydechowy Przestrzeń, do której dopływają gazy z kanałów wydechowych głowicy cylindrów, rozciągająca się do pierwszej uszczelki oddzielającej kolektor od reszty układu wydechowego W przypadku silników turbodoładowanych, układ wydechowy zaczyna się za turbosprężarką Miska olejowa Elementy przykręcone pod blokiem cylindrów, gromadzące i kontrolujące olej do smarowania silnika Wymiennik Element mechaniczny umożliwiający wymianę kalorii pomiędzy 2 płynami. W konkretnych wymiennikach, pierwszy płyn zwany jest płynem do chłodzenia, drugi zaś płynem umożliwiającym chłodzenie. Na przykład: Wymiennik Olej / Woda (olej jest chłodzony wodą) Chłodnica Szczególny wymiennik umożliwiający chłodzenie płynu przy użyciu powietrza. Wymiennik płyn / powietrze Intercooler lub Wymiennik Doładowania Jest to wymiennik umieszczony pomiędzy sprężarką i silnikiem, umożliwiający chłodzenie sprężonego powietrza przy użyciu płynu. Wymiennik Powietrze / Płyn. 2.4 Układ przeniesienia napędu Układ jezdny składa się z wszystkich części pojazdu, które są całkowicie lub częściowo zawieszone/resorowane Koło Tarcza i obręcz; pod pojęciem kompletnego koła rozumie się tarczę, obręcz i oponę Powierzchnia cierna hamulców Powierzchnia dociskana przez okładziny cierne szczęk hamulcowych na bębnie lub przez klocki hamulcowe po obu stronach tarczy hamulcowej, w czasie pełnego obrotu koła Zawieszenie typu Mac Pherson Każdy system zawieszenia, w którym kolumna teleskopowa, niekoniecznie o działaniu sprężynującym i/lub tłumiącym, ale zawierająca zwrotnicę, jest zamocowana do nadwozia lub podwozia jednopunktowo w swej górnej części, w dolnej natomiast albo do wahacza trójkątnego ustalającego ją poprzecznie i podłużnie, albo do pojedynczego wahacza prowadzonego podłużnie przez stabilizator lub drążek kierowniczy Elektroniczny system sterowania w obwodzie zamkniętym Elektroniczny system sterowania, w którym rzeczywista wartość (zmienna kontrolowana) jest nadzorowana w sposób ciągły, sygnał zwrotny (feed-back) jest porównywany do wartości oczekiwanej (zmienna referencyjna), a system następnie jest automatycznie korygowany/ regulowany w zależności od wyniku porównania. 2.5 Podwozie Nadwozie Podwozie Ogólna struktura pojazdu do której zamontowane są zespoły mechaniczne oraz nadwozie jak i każda część konstrukcyjna wspomnianej struktury Nadwozie Zewnętrznie: wszystkie całkowicie resorowane części samochodu, opływane strumieniem powietrza. Wewnętrznie: kabina i bagażnik. Należy rozróżnić następujące rodzaje nadwozia: 1) nadwozie całkowicie zamknięte 2) nadwozie całkowicie otwarte 3) nadwozie ze składanym dachem, miękkim (drop-head) lub sztywnym (hard-top) 4) nadwozie ciężarówki: tworzone jest przez kabinę i skrzynie ładunkową (jeśli występuje) Fotel Dwie powierzchnie utworzone z poduszki siedzenia oraz oparcia pleców. Oparcie: Powierzchnia mierzona od dołu kręgosłupa osoby normalnie siedzącej w górę. Poduszka: Powierzchnia mierzona od dołu kręgosłupa osoby w tej samej pozycji - do przodu Bagażnik Cała przestrzeń poza kabiną oraz komorą silnika, znajdująca się we wnętrzu konstrukcji samochodu. Str. 4

5 Przestrzeń ta jest ograniczona w długość przez przewidzianą przez producenta przymocowaną konstrukcję i/lub przez tylną powierzchnię siedzenia w położeniu najbardziej odsuniętym do tyłu, i/lub - jeżeli to możliwe, z oparciem odchylonym do tyłu o maksymalny kąt 15 O. Przestrzeń ta jest ograniczona w wysokość przez przymocowaną konstrukcję i/lub przez przewidziane przez konstruktora ruchome przegrody albo gdy ich nie ma, poprzez płaszczyznę poziomą przechodzącą przez najniższy punkt przedniej szyby Skrzynia ładunkowa Cześć nadwozia ciężarówki, przeznaczona do przewożenia towarów. Może być zbudowana z materiałów giętkich i / lub sztywnych i posiadać kilka otworów Kabina Strukturalna przestrzeń wewnętrzna, będąca pomieszczeniem dla kierowcy i pasażera (-ów) Pokrywa silnika Zewnętrzna część nadwozia otwierana w celu umożliwienia dostępu do silnika Błotnik Błotnik jest to powierzchnia zdefiniowana zgodnie z Rysunkiem Samochód: Błotnik przedni: Powierzchnia definiowana przez wewnętrzną płaszczyznę kompletnego koła standardowego samochodu (C1-C1) oraz dolną krawędź bocznego okna (A-A) i przednią krawędź przednich drzwi (B1-B1). Błotnik tylny: Powierzchnia definiowana przez wewnętrzną płaszczyznę kompletnego koła standardowego samochodu (C2-C2) oraz dolną krawędź bocznego okna (A-A) i tylną krawędź tylnych drzwi (B2-B2). W przypadku samochodu dwudrzwiowego (B1-B1) oraz (B2-B2) są definiowane jako przednia i tylna krawędź tych samych drzwi. Rysunek Ciężarówka: Błotnik przedni: Powierzchnia definiowana przez wewnętrzną płaszczyznę kompletnego koła oraz cześć nadwozia (zintegrowaną i / lub dodaną) ograniczoną z przodu przez górną krawędź przedniego zderzaka, a z tyłu przez cześć znajdującą się co najmniej na tym samym poziomie co górna krawędź przedniego zderzaka. Fartuchy przeciwbłotne nie stanowią części błotnika. Błotnik tylny: Powierzchnia definiowana przez wewnętrzną płaszczyznę kompletnego koła oraz część zakrywającą oponę na co najmniej 60º z obu stron osi pionowej. Górną część poziomą może tworzyć dno skrzyni nośnej. Fartuchy przeciwbłotne nie stanowią części błotnika Komora silnika Przestrzeń ograniczona pierwszą powłoką strukturalną, położoną najbliżej silnika Kadłub Konstrukcja utworzona z elementów nadwozia, posiadająca funkcję podwozia Krata ochronna (orurowanie) Element zaprojektowany w celu ochrony przodu pojazdu, reflektorów przednich i chłodnic. Str. 5

6 Konstrukcja główna - Pojazd homologowany przez FIA: Przestrzeń zawarta wewnątrz nadwozia i umiejscowiona: - w rzucie od przodu, przestrzeń znajdująca się wewnątrz podłużnic ramy i poprzecznic najbardziej zewnętrznych w stosunku do oryginalnego nadwozia. - w rzucie podłużnym od dołu, przestrzeń znajdująca się wewnątrz i nad elementami oryginalnych elementów nadwozia tworzących kadłub, ramę lub ramę kadłuba. - w rzucie podłużnym z góry, przestrzeń znajdująca się poniżej rzutu oryginalnego kadłuba lub nadwozia bez pokryw bagażnika lub silnika, tylnej klapy lub drzwi. Pojazd nie homologowany przez FIA: Przestrzeń zawarta wewnątrz nadwozia i umiejscowiona: - w rzucie bocznym, w długości, przestrzeń znajdująca się pomiędzy płaszczyznami przechodzącymi przez zewnętrzne krawędzie kół i w szerokości, pomiędzy płaszczyznami przechodzącymi przez środek kompletnych kół z tolerancją 3%, pod warunkiem, że płaszczyzny te przechodzą przez kadłub, ramę kadłuba, ramy rurowe lub częściowo rurowe. Jeśli nie ma to miejsca, maksymalna szerokość określona jest bocznymi rzutami elementów konstrukcyjnych poddanych obciążeniom zawieszenia. - w rzucie podłużnym, przestrzeń określona w dolnej części przez rzuty podłużne elementów dolnych konstrukcji poddanych obciążeniom zawieszenia i w górnej części, z przodu, przez płaszczyzny przechodzące pomiędzy najwyższymi punktami przedniego pałąka bezpieczeństwa i najwyższymi punktami konstrukcji poddanej obciążeniom zawieszenia lub w przypadku niemożności, górnymi krawędziami kół przednich. Z tyły przestrzeń określona jest płaszczyznami przechodzącymi przez najwyższe punkty głównego pałąka bezpieczeństwa i najwyższymi punktami konstrukcji, na którą działa obciążenie zawieszenia lub w razie niemożności górnymi krawędziami kół tylnych. Przestrzeń pomiędzy głównym pałąkiem i przednim pałąkiem określa się płaszczyznami łączącymi ich górne części Żaluzje Połączenie nachylonych lameli umożliwiające zakrycie jakiegoś przedmiotu umieszczonego za nimi, z pozostawianiem cyrkulacji powietrza poprzez nie. 2.6 Układ elektryczny Reflektor: każdy układ optyczny, którego ognisko wytwarza skupioną wiązkę promieni skierowanych do przodu. 2.7 Zbiornik paliwa Każdy pojemnik zawierający paliwo, które może przepływać przewodami paliwowymi w kierunku głównego zbiornika lub do silnika. 2.8 Automatyczna skrzynia biegów Zbudowana z hydrokinetycznego konwertera momentu obrotowego, skrzynia z przekładnią epicykliczną (planetarną) wyposażoną w sprzęgła i wielotarczowe hamulce oraz mającą stałą liczbę przełożeń i sterowanie zmianą biegów. Zmiana biegów może odbywać się automatycznie bez rozłączania silnika i skrzyni biegów, a zatem bez przerywania przenoszenia momentu obrotowego silnika w układzie napędowym. Skrzynie biegów o przekładni bezstopniowej są uważane za automatyczne skrzynie biegów, ze specyfiką nieskończenie wielu przełożeń. ZMIANY WCHODZĄCE W ŻYCIE OD ZMIANY WCHODZĄCE W ŻYCIE OD Str. 6

7 Str. 7