System Ochrony Instytucjonalnej dla sektora bankowości spółdzielczej w Polsce (IPS)

Transkrypt

1 System Ochrony Instytucjonalnej dla sektora bankowości spółdzielczej w Polsce (IPS) zarys koncepcji przyjęty przez Międzyzrzeszeniowy Zespół ds. Regulacji

2 PROJEKTOWANE AKTY PRAWNE DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie warunków podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych

3 Generalne założenia ram prawnych tworzenia IPS przyjęte przez Zespół System Ochrony Instytucjonalnej jest pożądanym elementem przyszłych regulacji dotyczących sektora bankowości spółdzielczej, Regulacje prawne dotyczące IPS powinny opierać się na zasadzie minimalnych obowiązków ustawowych zgodnych z wymaganiami Dyrektywy CRD III i CRD IV bez istotnego rozszerzania tych obowiązków w ramach prawa krajowego, Szczegółowe regulacje dotyczące wzajemnych zobowiązań uczestników IPS powinny być zawarte w odpowiednich dokumentach IPS, którymi mogą być statuty IPS, bądź umowy zrzeszenia poszerzone w stosunku do aktualnie obowiązujących o elementy niezbędne dla spełnienia warunków określonych dla IPS w art. 108 Rozporządzenia Regulacje dotyczące IPS powinny być kontrolowane i nadzorowane przez jeden organ nadzorczy - UKNF bez konieczności uzyskiwania odrębnych akceptacji tych regulacji ze strony np.bfg lub innych organów administracji

4 Generalne założenia ram prawnych tworzenia IPS przyjęte przez Zespół cd. Regulacje nie powinny ograniczać liczby możliwych do utworzenia IPS zarówno w skali kraju jak i w ramach poszczególnych zrzeszeń Regulacje prawne powinny zapewniać możliwość uzyskania wsparcia zewnętrznego dla tworzenia IPS w ramach struktur bankowości spółdzielczej, a w szczególności powinny zapewniać możliwość pozyskania preferencyjnych środków finansowych bez naruszania zasady zakazu pomocy publicznej w rozumieniu regulacji unijnych, Regulacje prawne powinny zapewniać bezpieczeństwo podatkowe przepływów pieniężnych wynikających z systemu IPS Regulacje dotyczące IPS powinny opierać się na pełnej dobrowolności uczestnictwa w tym przedsięwzięciu ze strony poszczególnych banków spółdzielczych bez jakichkolwiek elementów przymusu prawnego lub administracyjnego,

5 AKTUALNE WYNIKI ROZMÓW PRZEDSTAWICIELI ZESPOŁU Z UKNF UKNF deklaruje zwolnienie banków spółdzielczych i zrzeszających z obowiązku indywidualnego stosowania wskaźnika LCR w przypadku utworzenia Systemu Ochrony Instytucjonalnej w ramach którego wskaźnik LCR byłby stosowany wyłącznie w ujęciu skumulowanym (zagregowanym). Banki spółdzielcze będą miały możliwości dobrowolnego przystąpienia do Systemu Ochrony Instytucjonalnej, z zastrzeżeniem jednak że banki spółdzielcze które nie przystąpią do Systemu Ochrony Instytucjonalnej będą zobowiązane do indywidualnego spełnienia norm kapitałowych i płynności (kapitał założycielski powyżej 5 mln. EUR i indywidualne wypełnienie wymogu dotyczącego pokrycia płynności). Banki spółdzielcze które nie przystąpią do Systemu Ochrony Instytucjonalnej, ale będą spełniały indywidualne normy kapitałowe i płynności (kapitał założycielski powyżej 5 mln. EUR i indywidualne wypełninie wymogu dotyczącego pokrycia płynności) możliwości samodzielnego funkcjonowania w tym również poza zrzeszeniami,

6 Wymogi formalne systemu ochrony instytucjonalnej (IPS) określone w art. 108 ust. 7 CRR IPS gwarantuje płynność i wypłacalność instytucji członkowskich dla uniknięcia upadłości w oparciu o odpowiednie uzgodnienia umowne lub przepisy ustawowe Przyjęte rozwiązania muszą gwarantować dostarczanie przez uczestników IPS niezbędnego wsparcia, zgodnie ze zobowiązaniami, z łatwo dostępnych funduszy Odpowiednie i jednakowo zorganizowane mechanizmy kontroli i klasyfikacji ryzyka, dające całościowy przegląd sytuacji ryzyka wszystkich indywidualnych członków oraz instytucjonalnego systemu ochrony jako całości, a także odpowiednie możliwości oddziaływania Prowadzenie własnego przeglądu ryzyka, który jest udostępniany poszczególnym członkom Coroczne sporządzanie i publikowanie sprawozdania obejmującego: zagregowany bilans, zagregowany rachunek zysków i strat, sprawozdania na temat sytuacji i ryzyka tego systemu jako całości,

7 Wymogi formalne systemu ochrony instytucjonalnej (IPS) określone w art. 108 ust. 7 CRR 24-miesięczny okres wypowiedzenia członkostwa w systemie ochrony instytucjonalnej Wykluczenie wielokrotnego wykorzystywanie składników, które mogą być używane do obliczania funduszy własnych (tzw. wielokrotnego finansowania ) oraz wszelkiego nieodpowiedniego tworzenia funduszy własnych pomiędzy członkami instytucjonalnego systemu ochrony Adekwatność systemu przeglądu ryzyka (w tym mechanizmów klasyfikacji i kontroli ryzyka) podlega zatwierdzeniu przez odpowiednie właściwe organy i jest przez nie monitorowana w regularnych odstępach czasu brak obecnie i w przyszłości istotnych przeszkód praktycznych lub prawnych dla szybkiego transferu funduszy własnych lub spłaty należności przez kontrahenta na rzecz danej instytucji

8 Proponowane rozwiązanie Podstawowe założenia Bank Zrzeszający gwarantem płynności Banków Spółdzielczych Fundusz Płynnościowy (wyodrębniona część aktywów Banku Zrzeszającego) źródłem zabezpieczenia płynności wszystkich uczestników Zrzeszenia Fundusz Gwarancyjny (wyodrębniona część aktywów Banku Zrzeszającego) źródłem pomocy finansowej dla Banków Spółdzielczych i Banku Zrzeszającego Monitoring podmiotów objętych ochroną przez komórkę/jednostkę zarządzającą systemem ochrony instytucjonalnej, wyposażoną w uprawnienia interwencyjne w określonym zakresie Podstawowa ochrona depozytów na dotychczasowych zasadach (BFG)

9 Lokaty płynnościowe Obejmowanie kapitału Składki + dodatk. odpow. Wariant proponowany (schemat) Fundusz Płynnościowy środki płynność Bank Zrzeszający składka pomoc Fundusz Gwarancyjny Pomoc finansowa Gwarancja płynności BS BS BS A B C A B C A B C

10 Wariant proponowany (sposób zarządzania) nadzór Komórka lub jednostka zarządzająca IPS zarządzanie System Ochrony Instytucjonalnej Aktywa Funduszu Płynnościowego Aktywa Funduszu Gwarancyjnego audyt Audytor zewnętrzny

11 Podstawowe założenia obu funduszy Fundusz Płynnościowy Wyodrębniony zespół pasywów w Banku Zrzeszającym, na który składają się lokaty płynnościowe deponowane przez Banki Spółdzielcze w Banku Zrzeszającym oraz część depozytów Banku Zrzeszającego Źródło gwarancji płynnościowej dla każdego z uczestników IPS i udzielania pomocy finansowej na cele związane z płynnością Fundusz Gwarancyjny Wyodrębniony zespół pasywów w Banku Zrzeszającym, na który składają się składki/wpłaty wnoszone przez Banki Spółdzielcze i Bank Zrzeszający oraz udzielone przez nie gwarancje przyjęcia dodatkowej odpowiedzialności do określonej sumy pieniężnej Źródło udzielania pomocy finansowej na pozostałe cele nie związane z płynnością

12 FUNDUSZ PŁYNNOŚCIOWY - WPŁATY (Sposób obliczania wysokości środków wnoszonych do Funduszu Płynnościowego) Fundusz Płynnościowy: tworzony ze środków deponowanych na wyodrębnionym rachunku przez wszystkie podmioty objęte ochroną oraz z odsetek od zwrotnej pomocy udzielonej przez Fundusz Sposób określenia zobowiązania podmiotu objętego ochroną wobec FP: podstawą wyliczenia suma bilansowa każdego z podmiotów objętych ochroną na określony dzień poprzedniego okresu rozliczeniowego (np. koniec III kwartału roku poprzedzającego) stawka wpłaty na FP wysokość do ustalenia stały ułamek podstawy wymiaru bez korekty wynikającej z ratingu

13 FUNDUSZ GWARANCYJNY - SKŁADKA (Sposób obliczania wysokości składki i dodatkowej odpowiedzialności gwarancyjnej) Fundusz Gwarancyjny: tworzony ze składek wnoszonych corocznie przez podmioty objęte ochroną oraz z odsetek od zwrotnej pomocy udzielonej przez Fundusz System odpowiedzialności dodatkowej: zobowiązanie każdego z uczestników systemu do udzielenia odpowiednio gwarancji, poręczenia lub pomocy finansowej do określonej wysokości Sposób określenia zobowiązania podmiotu objętego ochroną wobec FG: suma aktywów ważonych ryzykiem jednolitą podstawą wymiaru dla wszystkich podmiotów objętych ochroną stawki poboru wysokość do ustalenia 1. na starcie - określony ułamek podstawy wymiaru 2. w kolejnych latach stawka podstawowa korygowana wskaźnikiem wynikającym z ratingu

14 STATUS INDYWIDUALNY UCZESTNIKÓW SYSTEMU OCHRONY INSTYTUCJONALNEJ BANKI SPÓŁDZIELCZE I BANK ZRZESZAJĄCY prowadzą typową działalność bankową, zgodnie ze strategią Zrzeszenia utrzymują odpowiedni poziom lokat/środków płynnościowych (Funduszu Płynnościowym) w ustalonej proporcji do sumy bilansowej każdego z banków wnoszą cykliczne składki do Funduszu Gwarancyjnego w proporcji do aktywów ważonych ryzykiem obliczane z uwzględnieniem uzyskanej oceny ratingowej udzielają gwarancji dotyczącej przyjęcia dodatkowej odpowiedzialności za innych członków systemu do wysokości określonej sumy pieniężnej (dodatkowa odpowiedzialność członków systemu do określonej sumy) zobowiązane są przestrzegać ustalonych wytycznych i standardów dotyczących zarządzania ryzykiem bankowym zobowiązane są poddać się audytowi wewnętrznemu prowadzonemu w oparciu o jednolitą metodologię / metodykę sprawowania inspekcji zatwierdzoną przez nadzór bankowy mogą uzyskać zwrotną pomoc finansową w postaci pożyczki, czasowego wykupu udziałów, gwarancji i poręczeń lub równoważnych form wsparcia.

15 Status Zarządcy Systemu ochrony instytucjonalnej Zarządca Systemu Ochrony Instytucjonalnej dysponuje i zarządza środkami zgromadzonymi w Funduszu Płynnościowym i Funduszu Gwarancyjnym, sporządza okresowe sprawozdania dotyczące funkcjonowania systemu ochrony, kreuje wytyczne i standardy dotyczące zarządzania ryzykiem bankowym, monitoruje i analizuje ryzyko występujące w działalności banków objętych ochroną systemową, nadając im wewnętrzny rating, wykonuje czynności audytu wewnętrznego w bankach spółdzielczych w oparciu o jednolitą metodologię / metodykę sprawowania inspekcji zatwierdzoną przez nadzór bankowy podejmuje działania o charakterze prewencyjnym albo sanacyjnym, podejmuje decyzje dotyczące udzielenia zwrotnej pomocy finansowej bankom objętym ochroną systemową, w tym rodzaju i zakresu tej pomocy, monitoruje realizację procesów restrukturyzacyjnych i wykorzystanie udzielonej pomocy finansowej, realizuje uprawnienia interwencyjne w stosunku do banków objętych ochroną systemową w przypadku zagrożenia płynności, niewypłacalnością, upadłością lub braku realizacji planów naprawczych.

16 Zakres działań zarządcy systemem ochrony instytucjonalnej Działania o charakterze analitycznym Działania o charakterze prewencyjnym Działania o charakterze sanacyjnym

17 Uprawnienia zarządzającego systemem ochrony instytucjonalnej wytyczne i standardy dotyczące zarządzania ryzykiem bankowym monitorowanie i pomiar ryzyka w podmiotach objętych ochroną klasyfikacja podmiotów objętych ochroną rating możliwość oddziaływania na zmianę strategii lub polityki handlowej podmiotu objętego ochroną

18 Uprawnienia zarządzającego systemem ochrony instytucjonalnej żądanie wypracowania przez podmiot objęty ochroną nowej koncepcji funkcjonowania możliwość formułowania wobec danego podmiotu żądań o charakterze merytorycznym lub organizacyjnym audyt wewnętrzny w bankach spółdzielczych możliwość wykluczenia podmiotu z systemu ochrony

19 Audytor zewnętrzny AUDYT ZEWNĘTRZNY Dokonuje audytu funkcjonowania systemu ochrony instytucjonalnej, wykonując czynności audytu zewnętrznego wobec Banku Zrzeszającego w odniesieniu do Funduszu Płynnościowego i Funduszu Gwarancyjnego, w szczególności w zakresie prawidłowości postępowania przy ustalaniu wysokości składki członkowskiej od podmiotów objętych ochroną, klasyfikacji ratingowej tych podmiotów, udzielaniu pomocy finansowej, zarządzania wniesionymi składkami członkowskimi i innymi środkami zdeponowanymi w ww. funduszach przez podmioty objęte ochroną,

20 Pakiet koniecznych zmian w ustawodawstwie regulującym funkcjonowanie banków spółdzielczych i banków zrzeszających 1. Zmiany dotyczące udziałów członkowskich w bankach spółdzielczych - zapewnienie spełnienia kryteriów uznania funduszu udziałowego za kapitał podstawowy Tier 1 wprowadzenie ograniczenia wypłaty wierzytelności z tytułu udziału członkowskiego 2. Wprowadzenie przepisów ramowych dotyczących tworzenia systemu ochrony instytucjonalnej (IPS) 3. Zapewnienie odpowiedniej korelacji pomiędzy systemem IPS a ochroną depozytów wynikającą z dotychczasowych przepisów (BFG)

21 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Międzyzrzeszeniowy Zespół ds. Regulacji