Ewidencja aktywów trwa ych Fixed assets register

Transkrypt

1 Zeszyty Naukowe UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w SIEDLCACH Nr 87 Seria: Administracja i Zarz dzanie 2010 mgr Monika Waku a Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach Ewidencja aktywów trwa ych Fixed assets register Streszczenie: Jednym z zasobów jednostki gospodarczej s aktywa trwa e. Zalicza si do nich warto ci niematerialne i prawne, rzeczowe aktywa trwa e, nale no ci d ugoterminowe, inwestycje d ugoterminowe. Aby mo na by o prowadzi dzia alno gospodarcz potrzebne s m.in. takie sk adniki maj tku jak samochody, maszyny i budynki. W rachunkowo ci nosz one nazw rodków trwa ych. Charakteryzuj si one nast puj cymi cechami: okres u yteczno ci d u szy ni rok, s w asno ci jednostki, s kompletne i zdatne do u ytku na potrzeby jednostki gospodarczej. Abstract: Fixed assets are one of resources of the economic entity. They include intangible and legal assets, tangible fixed assets, long-term receivables, long-term investments. To run a company, the following ingredient assets are needed: cars, machines, buildings. In the accounting they are called fixed assets. They are characterized by the following features: the term of use longer than one year, are the property of the company, are complete and fit to be used for the company s needs. Wst p Rachunkowo ci jest podstawowym ród em informacji w procesie podejmowania decyzji. Informacje generowane przez ni s u zarówno zarz dzaj cym jednostk jak i odbiorcom zewn trznym, takim jak inwestorzy, kredytodawcy czy urz dy skarbowe. Odbiorcy zewn trzni uzyskuj wiadomo ci o jednostce gospodarczej g ównie ze sprawozda finansowych i na ich podstawie podejmuj decyzje inwestycyjne. Prowadzenie ka dego rodzaju dzia alno ci gospodarczej i osi ganie za o onych celów wymaga dysponowania odpowiednimi zasobami, takimi jak maszyny, budynki, samochody i materia y. Sk adaj si one na maj tek jednostki, który w rachunkowo ci nosi nazw aktywów. Celem artyku u jest próba przedstawienia podstawowych zasad ewidencji aktywów trwa ych a w szczególno ci rodków trwa ych. Definicja aktywów trwa ych Zgodnie z obowi zuj cymi przepisami prawa 1, pod poj ciem aktywa rozumie si kontrolowane przez jednostk zasoby maj tkowe o wiary- 1 Ustawa z dnia 29 wrze nia 1994 roku o rachunkowo ci, Dz.U. z 2002 r., nr 76 poz. 76 z pó n. zm.

2 268 M. Waku a godnie okre lonej warto ci, powsta e w wyniku przesz ych zdarze, które spowoduj w przysz o ci wp yw do jednostki korzy ci ekonomicznych. Podstawowe kryteria, których spe nienie pozwala na uznanie zasobów maj tkowych za aktywa to: 1. mo liwo sprawowania kontroli nad nimi przez jednostk gospodarcz posiadaj zdolno prawn kontrolowania dop ywu korzy ci do jednostki, np. tytu w asno ci, prawa autorskie, ró nego rodzaju umowy, z których wynika mo liwo u ytkowania i pobierania po ytków przez jednostk, itp. 2. mo liwo dokonania wiarygodniej wyceny (okre lenia warto ci), 3. mo liwo ich wykorzystania dla osi gni cia w przysz o ci korzy- ci ekonomicznych np. wykorzystanie zasobu w procesie produkcji skutkuje powstaniem wyrobu gotowego, który zostanie sprzedany, wykorzystanie zasobów finansowych do sp aty zobowi za spowoduje ich zmniejszenie, a jednocze nie w niektórych przypadkach zmniejszy wielko obci e finansowych z tytu u p aconych odsetek, itp. Rodzaj, wielko i struktura aktywów jednostki gospodarczej zale od charakteru i skali prowadzonej dzia alno ci. Z tego te powodu w ród jednostek gospodarczych odnotowuje si znaczne zró nicowanie sk adników aktywów. Zró nicowanie to wymaga, aby wyst puj ce pod ró nymi postaciami aktywa by y ujmowane w jednorodnych grupach rodzajowych. Zgodnie z tym za o eniem mo na wyró ni : - aktywa rzeczowe obejmuj ce zasoby maj tkowe jednostki o charakterze materialnym, które maj posta rzeczow, - aktywa niematerialne takie zasoby maj tkowe, które nie maj ani postaci rzeczowej, ani finansowej, - aktywa finansowe aktywa pieni ne, instrumenty kapita owe wyemitowane przez inne jednostki, a tak e wynikaj ce z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieni nych lub prawo do wymiany instrumentów finansowych z inn jednostk na korzystnych warunkach. Podstawowym kryterium klasyfikacji aktywów jest kryterium czasu, które dzieli aktywa na aktywa trwa e i obrotowe. AKTYWAMI TRWA YMI s aktywa, które nie s zaliczane do aktywów obrotowych, o przewidywanym okresie ekonomicznej u yteczno ci d u szym ni rok. S to sk adniki maj tku o znacznym stopniu unieruchomienia, posiadaj ce zwykle wysok warto jednostkow, które wymagaj d ugiego okresu finansowania (unieruchomienia). Ze wzgl du na ich cechy charakterystyczne, w strukturze aktywów trwa ych wyró nia si (rys. 1): - warto ci niematerialne i prawne, - rzeczowe aktywa trwa e, - nale no ci d ugoterminowe, - inwestycje d ugoterminowe, - d ugoterminowe rozliczenia mi dzyokresowe. Seria: Administracja i Zarz dzanie (14)2010 ZN nr 87

3 Ewidencja aktywów trwa ych 269 Do warto ci niematerialnych i prawnych zalicza si nabyte przez jednostk prawa maj tkowe, nadaj ce si do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie u yteczno ci d u szym ni rok i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza si tu w szczególno ci: warto firmy, koszty zako czonych prac rozwojowych, inne warto ci niematerialne i prawne (autorskie prawa maj tkowe i prawa pokrewne, koncesje, licencje, prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów u ytkowych i zdobniczych, a tak e know-how). Rzeczowymi aktywami trwa ymi jednostki gospodarczej s sk adniki aktywów trwa ych o charakterze materialnym, które maj posta fizyczn, a okres ich ekonomicznej u yteczno ci jest d u szy ni rok. Nale do nich: rodki trwa e, rodki trwa e w budowie oraz zaliczki na rodki trwa e w budowie. Do rodków trwa ych zalicza si rzeczowe aktywa trwa e i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej u yteczno ci d u szym ni rok, kompletne, zdatne do u ytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. W szczególno ci zalicza si do nich: 2 a) nieruchomo ci w tym grunty, prawo u ytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a tak e b d ce odr bn w asno ci lokale, spó dzielcze w asno ciowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spó dzielcze prawo do lokalu u ytkowego, b) maszyny, urz dzenia, rodki transportu i inne rzeczy, c) ulepszenia w obcych rodkach trwa ych, d) inwentarz ywy. Warto ci niematerialne i prawne Aktywa trwa e Rzeczowe aktywa trwa e Nale no ci d ugoterminowe Inwestycje d ugoterminowe Rys. 1. Podzia aktywów trwa ych Fig. 1. Classification of fixed assets) Source: own study. 2 Art. 3. P. 15 ustawy o rachunkowo ci. ZN nr 87 Seria: Administracja i Zarz dzanie (14)2010

4 270 M. Waku a Poj cie rodków trwa ych w budowie obejmuje zaliczane do aktywów trwa ych rodki trwa e w okresie ich budowy, monta u lub ulepszenia ju istniej cego rodka trwa ego. Zako czenie tych czynno ci powoduje zaliczenie sk adnika maj tku do rodków trwa ych. Nale no ci d ugoterminowe to nale ne jednostce gospodarczej sumy pieni ne, które s wymagane w okresie d u szym ni 12 miesi cy od dnia sporz dzenia bilansu (dnia bilansowego). Pozycja ta obejmuje równie rozliczenia z jednostkami zale nymi, co daje mo liwo finansowania ich rozwoju ze rodków w asnych. Sk adniki maj tku, które b d w posiadaniu jednostki przez okres d u szy ni rok, a które nabyte zosta y w celu osi gni cia korzy ci ekonomicznych wynikaj cych z przyrostu ich warto ci, uzyskania z nich przychodów w formie odsetek, dywidend lub innych po ytków, w tym równie z transakcji handlowej, okre la si mianem inwestycji d ugoterminowych. D ugoterminowe aktywa finansowe s to aktywa pieni ne i instrumenty kapita owe wyemitowane przez inne jednostki. Nale y do nich równie wynikaj ce z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieni nych na korzystnych warunkach. D ugoterminowe aktywa finansowe obejmuj : - udzia y, akcje, obligacje, i inne papiery warto ciowe, - udzielone po yczki, - inne d ugoterminowe aktywa finansowe. Ich g ówn cech jest to, e s p atne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w okresie d u szym ni 12 miesi cy od dnia bilansowego lub od daty ich za o enia, wystawienia lub nabycia. Ostatni grup aktywów trwa ych s d ugoterminowe rozliczenia mi dzyokresowe - czyli rozliczenia dotycz ce ponoszonych przez jednostk kosztów przysz ych okresów, które trwaj d u ej ni 12 miesi cy od dnia bilansowego. Wyró nia si tu: - aktywa z tytu u odroczonego podatku dochodowego kwoty, z ró nych przyczyn, przewidziane w przysz o ci do odliczenia od podatku dochodowego. - inne rozliczenia mi dzyokresowe koszty poniesione w bie cym okresie, ale dotycz ce okresów przysz ych. Zasady ewidencji rodków trwa ych Ewidencja ksi gowa rodków trwa ych obejmuje ewidencj bilansow i pozabilansow. Ewidencj bilansow rodków trwa ych prowadzi si na dwóch kontach: rodki trwa e, Umorzenie rodków trwa ych. Na koncie rodki trwa e prowadzi si ewidencj wed ug warto ci pocz tkowej, któr jest: cena nabycia zakupionych rodków trwa ych, koszt wytworzenia rodków trwa ych wytworzonych we w asnym zakresie, cena rynkowa rodków trwa ych otrzymanych w formie aportu, darowizny lub w inny nieodp atny sposób. Operacje powoduj ce zmniejszenie warto ci pocz tkowej rodków trwa ych na skutek ich zu ycia ksi gowane s po stronie Ct konta Umorzenie rodków trwa ych. Seria: Administracja i Zarz dzanie (14)2010 ZN nr 87

5 Ewidencja aktywów trwa ych 271 Warto pocz tkow, tzn. cen nabycia lub koszt wytworzenia rodka trwa ego, powi kszaj koszty jego ulepszenia (przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji). W niektórych przypadkach warto pocz tkowa (brutto) rodków trwa ych mo e ulec zmianie na podstawie rozporz dzenia ministra w a ciwego do spraw finansów w sprawie aktualizacji rodków trwa ych. Aktualizacja polega na przeliczeniu warto ci pocz tkowej oraz kwoty umorzenia poszczególnych rodków trwa ych za pomoc wspó czynników przeliczeniowych. Ró nice miedzy dotychczasow i now (zaktualizowan ) warto ci rodków trwa ych zwi kszaj kapita (fundusz) z aktualizacji wyceny. Podstaw ewidencji rodków trwa ych stanowi nast puj ce dokumenty: Przyj cie rodka trwa ego - OT, Likwidacja rodka trwa ego - LT, Przekazanie rodka trwa ego - PT. Na stronie Dt konta rodki trwa e (tabela 1) ksi guje si wszystkie zwi kszenia stanu i warto ci pocz tkowej rodków trwa ych, a w szczególno ci: zakup rodka trwa ego, przyj cie z budowy, przyj cie w formie aportu, w formie darowizny lub spadku, przeszacowanie warto ci rodków trwa ych, ujawnienie nadwy ek w drodze spisu z natury. Operacje powoduj ce zmniejszenie stanu ksi guje si po stronie Ct konta rodki trwa e, a dotycz one: likwidacji na skutek zu ycia fizycznego i innego, sprzeda y, przekazania w formie aportu, przekazania w formie darowizny, spadku lub w inny nieodp atny sposób. Zakup rodka trwa ego jest udokumentowany faktur dostawcy oraz dowodem OT. Tabela 1. Ewidencja zakupu rodków trwa ych Table 1. The register of fixed assets buying Rozrachunki z dostawcami i odbiorcami I 1a Rozliczenie zakupu II rodki trwa e 1c 2 1b Rozrachunki z tytu u VAT Source: own study. Obja nienia do tabeli: I. Faktura od dostawcy za zakupiony rodek trwa y w podmiocie zwolnionym z VAT - warto brutto II. OT - przyj cie rodka trwa ego do eksploatacji wg warto ci pocz tkowej 1) Fa VAT od dostawcy za zakupiony rodek trwa y w podmiocie b d cym podatnikiem VAT a. warto netto b. VAT 22% c. Warto brutto (do zap aty) 2) PT - Przyj cie rodka trwa ego do eksploatacji wg warto ci pocz tkowej. ZN nr 87 Seria: Administracja i Zarz dzanie (14)2010

6 272 M. Waku a Ewidencja zu ycia rodków trwa ych W zwi zku ze zu yciem rodka trwa ego mamy do czynienia z dwoma poj ciami: umorzeniem i amortyzacj. Odpisów amortyzacyjnych (umorzeniowych) dokonuje si przez systematyczne roz o enie warto ci pocz tkowej rodka trwa ego na przewidywany okres ekonomicznej przydatno ci. Dokonywanie odpisów amortyzacyjnych nie mo e rozpocz si przed przyj ciem rodka trwa ego do u ywania i nie mo e trwa d u ej ni do momentu zrównania odpisów z warto ci pocz tkow lub przeznaczenia rodka trwa ego do likwidacji, sprzeda y lub stwierdzenia jego niedoboru. Wysoko odpisów amortyzacyjnych mo na oblicza za pomoc : metody amortyzacji równomiernej (liniowej), i metody amortyzacji nierównomiernej. 3 Metoda liniowa jest najprostsz metod liczenia amortyzacji. Opiera si ona na umownym za o eniu, e sk adniki aktywów zu ywaj si jednakowo w ka dej jednostce czasu przez ca y okres ich eksploatacji. Nie ma znaczenia fakt, czy s one wykorzystywane w dzia alno ci gospodarczej, czy te s nieczynne. Stawka amortyzacyjna wyra aj ca warto tego zu ycia jest sala dla ca ego okresu. Roczny odpis amortyzacyjny za pomoc tej metody jest ustalany nast puj co: A = (W P - W R )* a% lub W A Gdzie A - kwota amortyzacji rocznej, W R - warto rezydualna T - okres ekonomicznej u yteczno ci w latach 100% a% - roczna stopa amortyzacji a% t P W t W rzeczywisto ci gospodarczej przyjmuje si najcz ciej, e aktywa trwa e ulegaj ca kowitemu umorzeniu, a stopie ich zu ycia nie pozwala na ustalenie warto ci ko cowej, tzn. warto rezydualna = 0. Takie podej cie powoduje, e roczna stawka amortyzacji obliczana jest ze wzoru: WP A = W P *a% lub A t Metody amortyzacji nierównomiernej opieraj si na za o eniu, e zu ycie sk adników trwa ych kszta tuje si ró nie w poszczególnych jednostkach czasu u ytkowania danego sk adnika aktywów trwa ych. W ród tych metod wyró nia si metody: naturaln, degresywn, progresywn. 3 A. Ko uch, A.J. Ko uch, M. Waku a, Rachunkowo po polsku, CeDeWu, Warszawa 2007, s R Seria: Administracja i Zarz dzanie (14)2010 ZN nr 87

7 Ewidencja aktywów trwa ych 273 Metoda naturalna uzale nia zu ycie sk adnika aktywów trwa ych od wielko ci wykonywanej przez niego pracy, a wi c stopnia intensywno ci jego wykorzystania. Zak ada ona, e zu ycie sk adnika aktywów trwa ych na jednostk wykonanej pracy jest jednakowe. Nie jest natomiast jednakowa ilo wykonanej pracy w poszczególnych okresach eksploatacji. W tym przypadku stawka amortyzacyjna zale y od okresu ekonomicznej u yteczno ci i jest obliczana w nast puj cy sposób: P * R WP W A P Gdzie: P p - planowana liczba jednostek pracy do wykonania w ca ym okresie u ytkowania rodka trwa ego, P R - liczba jednostek pracy w danym okresie, * - je eli W R wyst puje. * P R Metoda degresywna zak ada, e wydajno sk adnika aktywów trwa- ych maleje wraz z up ywem okresu jego u ytkowania. Jednocze nie te wzrastaj koszty jego eksploatacji. W metodzie tej wykorzystuje si odpowiednio podwy szone warto ci stóp amortyzacji. Stosowanie tej metody wi e si z dokonywaniem nast puj cych oblicze : w pierwszym roku u ytkowania sk adnika aktywów trwa ych amortyzacj oblicza si od jego warto ci brutto (pocz tkowej) A 1 = (W P -W R * )*a P % Gdzie a P - podwy szona stopa amortyzacji w kolejnych latach od jego warto ci netto (W N ) ustalonej dla kolejnych lat u ytkowania. A N = W N *a P % Gdzie W N = W N-1 -A N-1 (dla drugiego roku: W n = (W P -W * R )-A 1 ) * - je eli W R wyst puje. do roku, w którym kwota amortyzacji obliczona zgodnie z metod degresywn zrównuje si z kwot obliczon metod liniow amortyzacj oblicza si wed ug zasad obowi zuj cych dla metody liniowej A = (W P -W R * )*a% Metoda progresywna opiera si na za o eniu, e starzenie si rodków trwa ych wymaga przeprowadzenia coraz wi kszej liczby remontów. Z tego te powodu wymagane jest stasowanie coraz wy szych odpisów ZN nr 87 Seria: Administracja i Zarz dzanie (14)2010

8 274 M. Waku a amortyzacyjnych, które stanowi b d pokrycie dla kosztów z nimi zwi zanych. Zasady ewidencji zu ycia rodków trwa ych przedstawia tabela 2. Tabela 2. Ewidencja zu ycia rodków trwa ych. Table 2. The register of fixed assets depreciation Sp) x rodki trwa e Umorzenie rodków trwa ych 1 Amortyzacja 2 Pozosta e koszty operacyjne Source: own study Obja nienia do tabeli. 1) Miesi czna kwota planowanej amortyzacji 2) Odpis aktualizuj cy. Tabela 3. Ewidencja przyj cia rodka trwa ego po zako czonej budowie, monta u, modernizacji Table 3. The register of fixed assets acceptance after the end of building work, assembly or modernization rodki trwa e w budowie rodki trwa e 1 2 Kapita y zasadnicze 3, 4 Source: own study Obja nienia do tabeli: 1. OT Warto pocz tkowa rodka trwa ego przyj tego do u ytkowania po zako czonej budowie. 2. PT przyj cie rodka trwa ego po zako czonej modernizacji, monta u. 3. OT przyj cie rodka trwa ego stanowi cego wniesienie udzia u do spó ki w formie aportu wg warto ci rynkowej 4. OT przyj cie rodka trwa ego w formie darowizny lub spadku. Warto pocz tkowa równa warto ci rynkowej otrzymanego rodka trwa ego Seria: Administracja i Zarz dzanie (14)2010 ZN nr 87

9 Ewidencja aktywów trwa ych 275 W wyniku budowy otrzymywany jest nowy obiekt rodek trwa y. Natomiast w wyniku ulepszenia zwi ksza si tylko warto przyj tego rodka trwa ego. Pokryciem udzia ów w spó kach s wk ady, które mog mie posta wk adów pieni nych lub niepieni nych. Aportami, czyli wk adami niepieni nymi, s przekazywane spó ce nieruchomo ci i rzeczy ruchome oraz prawa stanowi ce w asno wspólnika. Likwidacja rodka trwa ego nast puje z powodu zniszczenia, zu ycia lub nieop acalno ci jego dalszej eksploatacji. Prace, zwi zane z demonta- em maszyny, czy z rozbiórk budynku, mog trwa pewien czas. Do czasu fizycznej likwidacji, rodki trwale postawione w stan likwidacji ksi gowane s na koncie pozabilansowym rodki trwa e w likwidacji". Na tym koncie dokonuje si zapisów jednostronnych, pojedynczych w warto ci likwidowanych obiektów. Saldo tego konta jest wykazywane poza bilansem, dlatego konto to nazywane jest kontem pozabilansowym. 4 Konieczno likwidacji rodka trwa ego znajduje potwierdzenie w wystawionym dowodzie LT, który jest podstaw wyksi gowania go ze stanu w ewidencji (tabela 4). Tabela 4. Ewidencja likwidacji rodków trwa ych Table 4. The register of fixed assets liquidation rodki trwa e Umorzenie rodków trwa ych 1b 1a Pozosta e koszty operacyjne 1c Source: own study Obja nienia do tabeli: 1) LT - likwidacja rodka trwa ego a. warto pocz tkowa b. dotychczasowe umorzenie c. nieumorzona cz warto ci pocz tkowej W zwi zku z likwidacj rodków trwa ych s ponoszone ró ne koszty likwidacji (np. koszty demonta u maszyn i urz dze czy rozbiórki budynków) oraz osi gane s przychody, których równowarto stanowi np. materia y uzyskane z rozbiórki (z om, ceg a, drewno itp.). Koszty i przychody zwi zane 4 M. Cisek, M. Waku a, Podstawy rachunkowo ci, Wydawnictwo Akademii Podlaskiej w Siedlcach, Siedlce 2009, s ZN nr 87 Seria: Administracja i Zarz dzanie (14)2010

10 276 M. Waku a z likwidacj rodków trwa ych ksi gowane s odpowiednio na kontach: Pozosta e koszty operacyjne i Pozosta e przychody operacyjne. Ewidencj przychodów i kosztów z tytu u likwidacji rodków trwa ych przedstawia tabela 5. Tabela 5. Ewidencja przychodów i kosztów zwi zanych z likwidacj rodka trwa ego. Table 5. The register of the income and costs connected with the liquidation of a fixed asset Rozrachunki z dostawcami i odbiorcami Rozliczenie zakupu Pozosta e koszty operacyjne 5c 1c, 1a Rozrachunki z tytu u Materia y VAT 1b, 2, 6 4 5b Rozrachunki z tytu u wynagrodze 3 Pozosta e przychody operacyjne 4 5a Source: own study Obja nienia do tabeli: 1) Faktura VAT za us ugi zwi zane z demonta em rodka trwa ego a. warto netto us ugi b. VAT c. do zap aty 2) Rw zu ycie materia ów potrzebnych przy demonta u rodka trwa ego 3) Lista p ac - wynagrodzenia pracowników zatrudnionych przy demonta u. 4) Pz - przyj cie do magazynu materia ów pochodz cych z demonta u rodka trwa ego 5) Fa VAT - za sprzedane materia y z demonta u rodka trwa ego: a. warto materia ów netto b. VAT c. warto brutto 6) Wz - wydanie do sprzeda y materia ów pochodz cych z demonta u rodków trwa ych Omówione zagadnienia zostan zilustrowane nast puj cym przyk adem (tab. 6 i 7). Seria: Administracja i Zarz dzanie (14)2010 ZN nr 87

11 Ewidencja aktywów trwa ych 277 Jednostka gospodarcza na dzie posiada a rodki trwa e na warto ci z, rodki trwa e w budowie z. Tabela 6. Zestawienie przeprowadzonych operacji gospodarczych w lipcu (z ) Table 6. Putting conducted economic operations together in July (PLN) 1. Fa za zakupiony samochód: a. warto netto b. VAT 22% 2200 c. Warto brutto PT - przyj cie rodka trwa ego do eksploatacji wg warto ci pocz tkowej OT - przyj cie wybudowanej hali produkcyjnej Nowy udzia owiec wniós do spó ki maszyn produkcyjn o warto ci 5. Zlikwidowano maszyn produkcyjn a. warto pocz tkowa 9000 b. dotychczasowe umorzenie 8500 c. nieumorzona cz warto ci pocz tkowej Faktura VAT za us ugi zwi zane z demonta em maszyny: a. warto netto us ugi 300 b. VAT 22% 66 c. do zap aty Sprzedano samochód ci arowy marki MAN a. warto pocz tkowa b. dotychczasowe umorzenie c. warto bie ca Faktura za sprzedany samochód: a. warto sprzeda y netto b. VAT 22% 4180 c. warto brutto Amortyzacja za bie cy miesi c 1000 Tabela 7. Zestawienie wyników Table 7. Comparing results Source: own study. Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami Rozliczenie zakupu rodki trwa e 8c) (1c 1a) (2 Sp) (5a 366(6c 2) (7 3) )17000 Kapita y zasadnicze Rozrachunki z tytu u VAT rodki trwa e w budowie 17000(4 1b) (8b Sp) (3 6b) 66 ZN nr 87 Seria: Administracja i Zarz dzanie (14)2010

12 278 M. Waku a Umorzenie rodków trwa ych Pozosta e koszty operacyjne Pozosta e przychody operacyjne 5b) (9 5c) (8a 7b)1000 6a)300 7c)15000 Amortyzacja 9) 1000 Podsumowanie Source: own study. Na podstawie przeprowadzonych rozwa a mo na stwierdzi, e specyficzn grup aktywów trwa ych s rodki trwa e, które charakteryzuj si rzeczow postaci i d u szym ni 12 miesi cy okresem u ytkowania. Wymagane jest aby spe nia y one co najmniej 3 spo ród nast puj cych warunków: okres ekonomicznej u ywalno ci musi by d u szy nie 1 rok, stanowi w asno lub wspó w asno jednostki, s kompletne i zdatne do u ytku i s przeznaczone na potrzeby w asne jednostki. Bibliografia Cisek M., Waku a M., Podstawy rachunkowo ci, Wydawnictwo Akademii Podlaskiej w Siedlcach, Siedlce Ko uch A., Ko uch A.J., Waku a M., Rachunkowo po polsku, CeDeWu, Warszawa Ustawa z dnia 29 wrze nia 1994 roku o rachunkowo ci, Dz.U. z 2002 r., nr 76 poz. 76 z po. zm. Seria: Administracja i Zarz dzanie (14)2010 ZN nr 87