Słownik tematyczny polsko-portugalski - B. Chlibowicka-Węglarz, E. Jabłonka, M. Jawor, L. Matos, J. Wiśniewska, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2015

Transkrypt

1 Słownik tematyczny polsko-portugalski - B. Chlibowicka-Węglarz, E. Jabłonka, M. Jawor, L. Matos, J. Wiśniewska, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2015 SPIS TREŚCI ÍNDICE PrzEDmowa do trzeciego wydania... WYKAZ SKRÓTÓW ŚRODOWISKO NATURALNE AMBIENTE NATURAL... Czas i kalendarz Tempo e calendário... Pogoda Tempo... Geografia Geografia... Geografia polityczna Geografia política... Astronomia Astronomia ROŚLINY I ZWIERZĘTA PLANTAS E ANIMAIS... Kwiaty Flores... Drzewa Árvores... Mięczaki i skorupiaki Moluscos e crustáceos... Owady Insetos... Ryby Peixes... Gady i płazy Répteis e anfíbios... Ptaki Aves... Ssaki Mamíferos CIAŁO I CHARAKTER CZŁOWIEKA CORPO E CARÁTER DO SER HUMANO... Ciało ludzkie Corpo humano... Zmysły Sentidos... Wygląd zewnętrzny Aparência externa... Cechy wyglądu Aspeto físico... Cechy charakteru Traços de caráter ODZIEŻ I HIGIENA OSOBISTA VESTUÁRIO E HIGIENE INDIVIDUAL... Artykuły dziecięce Artigos de criança... Ubrania damskie i męskie Vestuário feminino e masculino... Obuwie Calçado... Moda (tkaniny i dodatki) Moda (tecidos e acessórios)... Kosmetyka i pielęgnacja ciała Cosmética e tratamento do corpo

2 MIESZKANIE HABITAÇÃO... Rodzaje domów i mieszkań Tipos de casas e de apartamentos... Częsci domu i mieszkania Partes da casa e do apartamento... Wyposażenie, elementy dekoracyjne domu i mieszkania Equipamento, decoração de interior... Łazienka Casa de banho... Kuchnia Cozinha ŻYCIE RODZINNE I ZAWODOWE VIDA FAMILIAR E PROFISSIONAL... Członkowie rodziny Membros da família... Więzi międzyludzkie, uroczystości rodzinne Relações interpessoais, festas familiares... Zawody i funkcje Profissões e funções SZKOŁA ESCOLA... Rodzaje szkół Tipos de escolas... Przedmioty szkolne Disciplinas escolares... Przybory szkolne Material escolar... Życie szkolne i uniwersyteckie Vida escolar e universitária KOMPUTER, TELEKOMUNIKACJA, BIURO COMPUTADOR, TELECOMUNICAÇÕES, ESCRITÓRIO JEDZENIE I PICIE COMIDAS E BEBIDAS... Nabiał Laticínios... Mięsa i wędliny Carne e charcutaria... Zupy Sopas... Dania główne Pratos principais... Desery, słodycze i wyroby ciastkarskie Sobremesas, doçaria e pastelaria... Przyprawy Temperos... Napoje bezalkoholowe Bebidas sem álcool... Napoje alkoholowe Bebidas alcoólicas... Dodatki Acompanhamentos... Warzywa Legumes... Owoce Frutas... Posiłki Refeições... Smaki Sabores

3 OPIEKA ZDROWOTNA, SZPITALE ASSISTÊNCIA MÉDICA, HOSPITAIS... Choroby Doenças... Szpitale, przychodnie Hospitais, casas de saúde... Proces leczenia (diagnostyka, terapie, operacje) Tratamento (diagnóstico, terapias, operações) PODRÓŻE I HOTELARSTWO VIAGENS E HOTELARIA... Turystyka Turismo... Transport naziemny Transporte terrestre... Transport powietrzny Transporte aéreo... Transport morski Transporte marítimo... Lotnisko i dworzec Aeroporto e estação... W drodze Na estrada... Restauracja Restaurante SPORT DESPORTO... Dyscypliny sportowe Modalidades desportivas... Sport (sprzęt sportowy, tereny sportowe, zawody) Desporto (equipamento, instalações, competições)... Zawodnicy Desportistas... Piłka nożna Futebol... Gry i zabawy Jogos e brincadeiras CZAS WOLNY TEMPOS LIVRES... Święta Feriados, dias festivos... Muzea, wystawy i zwiedzanie miasta Museus, exposições e visita à cidade... Teatr Teatro... Kino Cinema... Telewizja Televisão... Książki Livros... Czasopisma Revistas... Muzyka Música... Inne rozrywki Outros passatempos MIASTO I WIEŚ CIDADE E ALDEIA... Miasto Cidade

4 Budynki i inne miejsca użyteczności publicznej Edifícios e outros sítios de utilidade pública... Rodzaje sklepów Tipos de lojas... Zakupy Compras... Ilość, miary i wagi Quantidade, medidas e pesos... Wieś Aldeia... Narzędzia pracy i maszyny rolnicze Mecânica, ferramentas e alfaias agrícolas ŻYCIE RELIGIJNE VIDA RELIGIOSA EKONOMIA ECONOMIA ELEMENTY SŁOWNICTWA PRAWNICZEGO I POLICYJNEGO ELEMENTOS DO VOCABULÁRIO JURÍDICO E POLICIAL

5 Przedmowa do trzeciego wydania Obecne, trzecie już wydanie Słownika tematycznego polskoportugalskiego uwzględnia zmiany w pisowni, jakie zaczęły obowiązywać w krajach portugalskojęzycznych od 1 stycznia 2012 roku. Kolejna reforma ortografii miała na celu ujednolicenie pisowni obowiązującej we wszystkich ośmiu krajach Wspólnoty Krajów Języka Portugalskiego (Comunidade dos Países de Língua Portuguesa), głównie zaś chodziło o przybliżenie wersji pisanej słownictwa do wersji mówionej. Wprowadzenie nowych zasad ortografii jest zadaniem trudnym i długotrwałym, któremu towarzyszą liczne dyskusje. Różnica zdań dotyczących projektu reformy wynika między innymi z faktu, że zmiany pisowni wyrazów dotyczą nie w równym wymiarze poszczególnych krajów luzofońskich (np. w Brazylii odnosiły się zaledwie do 0,5% słownictwa, w Portugalii do 1,5%). Pomimo wieloletnich sporów, ustalone zasady zostały wprowadzone do programów nauczania w roku szkolnym 2011/2012. Warto nadmienić, że część słownictwa zmieniła definitywnie swą pisownię, część zachowała możliwość użycia dawnej wersji obok wersji nowej. Dlatego też, w naszym słowniku wprowadzamy hasła zgodnie z nowymi zasadami, zaznaczając, w wypadku, gdy dopuszczona jest forma oboczna, obie z nich (np. aspeto, aspecto). Poza uwzględnieniem nowej pisowni wyrazów, trzecie wydanie słownika zostało nieco poszerzone w zakresie haseł słownikowych i zmodyfikowane. Szczególne podziękowania kierujemy do pani mgr Any Coelho z Universidade Aberta de Lisboa za cenne uwagi, które bardzo nam pomogły w przygotowaniu trzeciego wydania słownika. Cieszymy się ogromnie, że nasz słownik, wypełniając pewną lukę na rynku wydawniczym wśród pozycji odnoszących 9

6 się do języka portugalskiego, okazał się użyteczny dla szerokiego grona użytkowników. Mamy nadzieję, że nowe wydanie słownika będzie dobrze służyć wszystkim zainteresowanym i będzie pomocne w rozstrzyganiu wątpliwości wynikających ze zmiany w ortografii portugalskich wyrazów. Wrzesień 2015 Barbara Hlibowicka-Węglarz 10