NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ 28 WRZEŚNIA 2009 TWOJE SERCE

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ 28 WRZEŚNIA 2009 TWOJE SERCE"

Transkrypt

1 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ 28 WRZEŚNIA 2009 Danone radzi jak zadbać o serce swoje i swoich bliskich Cukrzyca istotny problem społeczny w XXI w Technologia Zeptera pomocna w walce z tkanką tłuszczową Nadciśnienie tętnicze wróg numer jeden str. str. str. str. suplement diety Korzystnie wpływa na ciśnienie krwi Dba o właściwy poziom cholesterolu Zawiera starannie dobrane proporcje kwasów omega 3 ( EPA, DHA ) Novocardia - Nasza przyjaciółka od serca. Serduszko puka w rytmie cza-cza

2 2 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ Nadciśnienie tętnicze podstępny zabójca Spis treści Zadbaj o serce swoje i Twoich najbliższych str. 3 Cukrzyca istotny problem społeczny w XXI str. 4 Zawał serce w potrzasku str. 5 Co roku prawie Polaków ginie z powodu chorób układu krążenia. Wielu zgonów można uniknąć ponieważ możemy mieć wpływ na to co sprzyja chorobom. Nadciśnienie tętnicze wróg numer jeden str. 6 Prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong, Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Prezes Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego Nadciśnienie tętnicze, wysokie stężenie cholesterolu, palenie tytoniu, otyłość, brak aktywności fizycznej sprzyjają zaburzeniom pracy serca. Ale to nadciśnienie tętnicze odpowiada za największą liczbę przedwczesnych zgonów. A przecież schorzenie można skutecznie leczyć. Liczba osób z nadciśnieniem zwiększa się szybciej aniżeli liczba wszystkich mieszkańców Ziemi. Szacuje się, że do roku 2025 przybędzie kolejnych milionów chorych, a łączna liczba przekroczy ponad 1,5 miliarda osób. W naszym kraju żyje 8 milionów osób z nadciśnieniem, tylko kilkanaście procent jest pod właściwą opieką. Ciśnienie tętnicze Odpowiada sile z jaką płynąca krew naciska na ściany naczynia. Wysokość ciśnienia tętniczego zależy od siły skurczu serca, liczby jego uderzeń na minutę, objętości krążącej krwi oraz od oporu jaki stawiają płynącej krwi naczynia. Zjawiska te są regulowane przez układ nerwowy, nerki, hormony oraz substancje powstające w ścianie naczynia. Ciśnienie wzrasta w chwili zdenerwowania, w trakcie wysiłku fizycznego, a obniża się, np. w czasie snu. Wahania ciśnienia tętniczego są normalnym zjawiskiem. Przyczyny nadciśnienia Nadciśnienie tętnicze rozpoznaje się, gdy w czasie 2 kolejnych pomiarów przekracza ono wartość 140/90mm Hg. U kilku procent chorych z nadciśnieniem udaje się wykryć chorobę, która powoduje wzrost ciśnienia. Najczęściej są to choroby nerek, naczyń i zaburzenia hormonalne. Jeżeli nie można ustalić przyczyny zaburzeń mówimy o pierwotnym nadciśnieniu tętniczym. Skłonność do wysokiego ciśnienia tętniczego bywa też dziedziczna. Ale pogłębia się u osób z nadwagą, pijących alkohol, używających dużych ilości soli, unikających ruchu i narażonych na stresy. Groźne następstwa U chorych z nieleczonym nadciśnieniem szybciej rozwija się miażdżyca, częściej występuje choroba wieńcowa, zawał serca i udar mózgu. Nadciśnienie prowadzi też do niewydolności nerek, serca, migotania przedsionków, chorób naczyń obwodowych. Szczególnie groźne jest łączne występowanie nadciśnienia oraz nadwagi, palenia papierosów, cukrzycy i wysokiego stężenia cholesterolu. Przykładowo: długość życia 35-letniego mężczyzny którego ciśnienie tętnicze wynosi 150/100 mm Hg wyniesie średnio 65 lat jeśli nie będzie on skutecznie leczony. Obniżenie ciśnienia tętniczego zmniejsza ryzyko powikłań, w tym zawału serca i udarów mózgu. Leczenie Często dla obniżenia ciśnienia tętniczego konieczne jest podawanie leków. Decyzja o wyborze lub zmianie leku należy do lekarza, który prowadzi leczenia. Stosuje się leki moczopędne (diuretyki), które usuwają nadmiar soli z organizmu, beta-blokery, które odciążają serce, leki rozszerzające naczynia, do których należą: alfa-blokery, inhibitory enzymu konwertującego (ACE), leki blokujące receptor dla angiotensyny oraz antagoniści wapnia. Istnieją też leki, które hamują w układzie nerwowym ośrodki prowokujące wzrost ciśnienia. Dostępne obecnie leki można skutecznie i bezpiecznie stosować, bez ryzyka działań niepożądanych. Jedna z zasad leczenia nadciśnienia jest stosowanie leków w najniższych, skutecznych dawkach. Udowodniono, że bezpieczne i korzystne dla chorego jest obniżenie ciśnienia tętniczego do wartości poniżej 140/90 mm Hg. W niektórych grupach pacjentów (przewlekłe choroby nerek, cukrzyca) dalsze zmniejszenie ryzyka uzyskuje się dzięki jeszcze większemu obniżenia ciśnienia. Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego gromadzi osoby działające na rzecz poznania natury choroby i opracowania skutecznych metod zapobiegania i leczenia. W naszym kraju istnieje 10 ośrodków, które uzyskały status Europejskiego Centrum Doskonałości a obecnym prezydentem Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego jest prof. Krzysztof Narkiewicz z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Ale nadciśnienie jest najważniejszym problemem zdrowia publicznego i tak wielkim, że walka z nim będzie skuteczna jedynie gdy włączy się do niej jak najwięcej osób. Serce dobrze nakarmione str. 7 Nowy pakiet zdrowotny Bank BGŻ str. 8 Patron publikacji: Partnerzy publikacji: Business Developer: Beata Kaczmarek beata.kaczmarek@mediaplanet.com Redakcja: Anna Jarosz Opracowanie graficzne: Graphics & Design Studio, Michał Ziółkowski Zdjęcia: istockphoto.com, Starpress Media Nakład i Druk: / PRESSPUBLICA Sp. z oo. Adres: Mediaplanet Publishing House Sp. z o.o. ul.marszałkowska 58, lok.3, Warszawa Sprostowanie Mediaplanet serdecznie przeprasza Pana Artura Zycha, wiceprezesa firmy BIK Brokers Sp. z o.o. za omyłkowe umieszczenie w tekście jego autorstwa, który ukazał się w dodatku Samochód w firmie do Rzeczpospolitej, 18 września 2009 roku, nazwy konkurencyjnej firmy. W wyniku błędu popełnionego podczas przygotowania materiału mogło powstać wrażenie, że Pan Artur Zych reprezentuje firmę inną niż BIK Brokers, z powodu czego wyrażamy szczere ubolewanie i przepraszamy firmę BIK Brokers Sp. z o.o., Gras Savoye oraz osobę Pana Artura Zycha. Z poważaniem, Adam Jabłoński, Project Manager Mediaplanet

3 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ 3 Zadbaj o serce swoje i Twoich najbliższych! O osobach bliskich naszemu sercu staramy się wiedzieć jak najwięcej, troszczymy się o nie, chcemy im zapewnić szczęście i bezpieczeństwo. Ale czy na pewno wiemy o nich to, co najważniejsze? Ile osób spośród nas zna poziom cholesterolu swoich najbliższych? Warto wiedzieć, że jego graniczny bezpieczny poziom nie powinien przekraczać 200mg/dl i trzeba go kontrolować regularnie, gdyż nadmiar cholesterolu odkładając się w tętnicach, może stopniowo je blokować. Kłopotów z podwyższonym cholesterolem można uniknąć. Podstawą jest zdrowy styl życia: odpowiednio zbilansowana dieta i regularna aktywność fizyczna. Dieta przyjazna sercu powinna być uboga w tłuszcze, zwłaszcza te nasycone oraz cholesterol. Dlatego warto ograniczyć spożycie: masła, tłustych mięs i wędlin, podrobów czy tłustych serów żółtych i twarogów. Zdrowemu sercu sprzyja natomiast regularne spożywanie owoców i warzyw. Warzywa powinny stanowić element każdego posiłku, owoców zaś należy zjadać dwie trzy porcje dziennie. Dobrze, aby w codziennej diecie znalazły się produkty pełnoziarniste, bogate w błonnik. Menu warto też urozmaicić w ryby i spożywać je minimum dwa razy w tygodniu. Ryby zawierają wielonienasycone kwasy tłuszczowe, mające szczególnie korzystne działanie na układ krążenia. Istotny i potwierdzony badaniami wpływ na utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu mają sterole roślinne. To naturalne składniki komórek roślinnych, w których pełnią funkcje podobne do tych, jakie w komórkach człowieka pełni cholesterol. sterole roślinne cholesterol Sterole roślinne ograniczają aj wchłanianie cholesterolu i ułatwiają aj jego wydalanie z organizmu. Schemat działania steroli roślinnych. Dzięki nim mniej spożytego w posiłku cholesterolu przedostaje się do organizmu, co pozwala obniżyć jego stężenie we krwi. Dzieje się tak dlatego, że sterole roślinne, blokują jego wchłanianie z przewodu pokarmowego. Codzienne spożywanie od 1,5 do 2,4 g steroli roślinnych pozwala obniżyć poziom złego cholesterolu LDL nawet o 7 do 10,5%. Jednak ilość steroli roślinnych, jaką przeciętnie spożywamy, jest dużo niższa niż niezbędna do ich skutecznego działania. Dlatego, aby obniżać cholesterol, do codziennej diety warto włączyć Danacol, zawierający odpowiednią ilość steroli roślinnych. Jelito Warto podkreślić, że jest on dostosowany do wymogów żywieniowych osób z podwyższonym poziomem cholesterolu - nie zawiera dodatku cukrów, a wyłącznie naturalnie występujący cukier mleczny laktozę oraz ma niską zawartość tłuszczu. Zawartość steroli roślinnych w jednej buteleczce Danacolu wynosi 1,6 g. To odpowiednia dzienna dawka steroli, pozwalająca skutecznie obniżać stężenie złego cholesterolu. Danacol najlepiej spożywać wraz z jednym z głównych posiłków. Picie Danacolu pozwala na redukcję poziomu złego cholesterolu (LDL), bez negatywnego wpływu na poziom cholesterolu HDL czyli dobrego. Formuła Danacolu została opracowana na podstawie badań naukowych, przeprowadzonych przez Centrum Badawczo -Rozwojowe im. Daniela Carasso firmy Danone, zaś skuteczność jego działania potwierdzona klinicznie. Badania te pokazują, że codzienne spożywanie Danacolu prowadzi do redukcji stężenia cholesterolu LDL w osoczu. Przy regularnym spożywaniu działanie obniżające stężenie cholesterolu, wywierane przez Danacol, utrzymuje się na niezmienionym poziomie przez szereg tygodni. Danacol dostępny jest w dwóch wariantach smakowych: białym oraz czerwonych owoców. Wartość odżywcza Danacolu dla smaku białego oraz czerwonych owoców wynosi 38 kcal. Więcej informacji na temat Danacolu na 6 razy o cholesterolu Co czwarta dorosła osoba ma za wysoki poziom cholesterolu. I choć bez cholesterolu nie moglibyśmy żyć, jego nadmiar szkodzi. Prowadzi do miażdżycy naczyń krwionośnych, a ta jest przyczyną zawałów serca i udarów mózgu. Co zatem warto wiedzieć o cholesterolu? 1. Cholesterol jest substancją tłuszczową, produkowaną głównie w wątrobie. Występuje w dwóch frakcjach LDL (tzw. zły cholesterol) i HDL (dobry cholesterol). Jest potrzebny do sprawnego trawienia, produkcji hormonów głównie płciowych oraz do wytwarzania i przyswajania witaminy D. Organizm produkuje ok. 1 2 g cholesterolu na dobę. Z wątroby związek trafia do krwi, a ta przenosi go do komórek. 2. Podwyższony poziom cholesterolu, zwłaszcza LDL sprzyja miażdżycy. Zdrowe tętnice są wewnątrz gładkie i elastyczne. Gdy we krwi jest więcej LDL, niż komórki mogą wykorzystać, odkłada się on na ścianach tętnic. To złogi cholesterolowe, którymi zarastają wnętrza tętnic. To właśnie początek choroby zwanej miażdżycą. Może rozwinąć się w każdej tętnicy, ale najgroźniejsza jest, jeśli obejmie tętnice wieńcowe i szyjne, które zaopatrują serce i mózg w krew. To główna przyczyna zawałów mięśnia sercowego i udarów mózgu. 3. Nie jest prawdą, że poziom całkowitego cholesterolu poniżej 200 mg/dl chroni przed miażdżycą. W zapobieganiu miażdżycy znaczenie ma nie całkowity cholesterol, ale poziom HDL oraz stosunek dobrego do złego. Zadaniem, dobrego cholesterolu jest oczyszczanie krwi z nadmiaru złego i transportowaniu go do wątroby, gdzie jest przetwarzany, a następnie wydalany z organizmu. A więc to HDL chroni nas przed miażdżycą. By mógł wypełnić to zadanie, jego poziom powinien sięgać co najmniej 35 mg/dl, a poziom LDL powinien być wyższy niż 130 mg/dl. 4. Cholesterol, który wprowadzamy do organizmu nie pochodzi tylko z tłustego mięsa. Obfitują w niego podroby, tłuste mleko i jego przetwory, żółtka jaj. Drób, uważany za ubogi w cholesterol, jest taki wtedy, gdy jemy go bez skórki. Ryby typu węgorz, śledź, sieja, sielawa, tuńczyk też mają dużo cholesterolu. Cholesterolu nie zawierają natomiast tłuszcze roślinne, czyli olej i oliwa. 5. Poziom cholesterolu można obniżyć dietą, ale powinna ona zawierać jak najwięcej produktów bogatych w błonnik, np. owoce (świeże i suszone), warzywa, pełnoziarniste pieczywo, płatki owsiane, ciemny ryż, grube kasze. 6. Obniżeniu poziomu cholesterolu sprzyja zrzucenie nadwagi i uprawianie sportu 3 razy w tygodniu, po 30 minut. Wystarczy, np. jazda na rowerze czy szybki marsz. W walce o dobry poziom cholesterolu można organizm wspomagać preparatami, które zawierają wyciągi z pestek dyni, karczochów lub fitoestrogeny. POD KONTROLĄ Mężczyźni pierwsze badanie poziomu cholesterolu we krwi powinni zrobić ok. 35. roku życia, a kobiety po 40. roku życia. Potem, jeśli wyniki będą w normie, analizy należy powtarzać raz na 5 lat. Częściej powinny je robić osoby obciążone dziedzicznie wysokim poziomem cholesterolu, z nadwagą, prowadzące siedzący tryb życia i Lek dostępny bez recepty zbij cholesterol Tradycyjny roślinny produkt leczniczy stosowany pomocniczo w zaburzeniach gospodarki lipidowej. [Leczenie podwyższonego poziomu cholesterolu.] Zawiera wyciągi z liści trzech roślin: guazumy, mlecza polnego i murai Dawkowanie: Dorośli po 2 kapsułki 2 x dziennie popijając obficie wodą. palące papierosy. Jeśli w rodzinie występują genetyczne skłonności do wysokiego stężenia cholesterolu we krwi i dochodziło do zgonów na skutek zawału serca lub udaru mózgu pierwsze badanie należy wykonać między 12. a 18. rokiem życia, a następnie powtarzać je co roku. Podmiot odpowiedzialny COWIK Sp. z o.o. ul. Powązkowska 59/ Warszawa tel , Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą. Pozwolenie na dopuszczenie do obrotu Nr 4465

4 4 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ Cukrzyca nie boli Niemal dwa miliony Polaków ma cukrzycę. Prawdopodobnie drugie tyle nie ma pojęcia, że ich krew jest zbyt słodka, bo nigdy nie kontrolowali poziomu cukru we krwi. naszej codziennej diecie szczególne W znaczenie mają węglowodany, bowiem mogą szybko zamienić się w cukier, gdy nasz organizm potrzebuje energii, np. po wysiłku fizycznym. Cukier, jakim jest glukoza, stale musi być obecny we krwi. Po posiłku jest go najwięcej. Między nimi jest uwalniany do krwiobiegu z wątroby, bo ona jest jego magazynem. Kłopoty z insuliną Żeby cukier mógł wniknąć do wnętrza komórki i zamienić się w energię, potrzebna jest insulina hormon wydzielany do krwi przez trzustkę. Insulina to klucz, który otwiera komórkę, by ta mogła wchłonąć glukozę. Gdy po posiłku stężenie glukozy we krwi wzrasta, rośnie też stężenie insuliny. W tym czasie wątroba gromadzi glukozę. Insulina, która raz została użyta do otwarcia komórki jest usuwana z organizmu, dlatego trzustka stale musi ją produkować. Zajmują się tym komórki beta. Jeżeli zostaną uszkodzone, trzustka albo w ogóle nie wytwarza hormonu lub robi to w małych ilościach. Organizm nie wchłania glukozy z krwi i komórki głodują, mimo że stężenie cukru we krwi jest wysokie. Taki stan w organizmie to cukrzyca typu 1. Ratunkiem dla chorych jest przyjmowanie insuliny. Nie wiadomo co uszkadza komórki beta i dlaczego dotyczy to tylko niektórych osób. Podobno winne są nasze geny. Ten typ cukrzycy ma ok. 10 proc. chorych. Przy cukrzycy typu 2 trzustka produkuje insulinę. U części chorych będzie to robić do końca życia, u innych nie. Mimo, że trzustka dostarcza insulinę, z nieznanego powodu, komórki nie chcą otworzyć się tym kluczem insulinowym. Cukier nie może więc wniknąć do komórki. Diabetolodzy mówią wtedy o oporności insulinowej lub niewrażliwości na insulinę. W tym typie cukrzycy leczenie polega na stosowaniu diety, zrzuceniu nadwagi, regularnym ruchu oraz przyjmowaniu doustnych leków przeciwcukrzycowych. Z czasem osoby z cukrzycą typu 2, muszą przejść na insulinę w zastrzykach. Grupa ryzyka Cukrzyca typu 2 została uznana za chorobę cywilizacyjną, bo jej następstwem może być uszkodzenie wzroku, nerwów, nerek oraz układu krążenia. Ryzyko zachorowania jest mniejsze, gdy prowadzimy aktywny tryb życia, stosujemy lekkostrawną dietę z dużą ilością warzyw i owoców oraz produktów zbożowych, a małą ilością tłuszczów zwierzęcych (w tym konserw) i słodkich przetworów np. dżemów. Do grupy narażonej na cukrzycę należą ci, którzy: mieli lub mają w rodzinie chorego na cukrzycę, kobiety, które miały cukrzycę w ciąży, urodziły dziecko o wadze ponad 4,5 kg, są otyłe, prowadzą siedzący tryb życia, nie ćwiczą, skończyły 45 lat, mają niski poziom dobrego cholesterolu (HDL poniżej 35mg%), wysoki poziom triglicerydów (ponad 200 mg%) i nadciśnienie tętnicze (powyżej 140/90 mmhg). Objawy Cukrzyca typu 1: duże pragnienie, częste oddawanie moczu, osłabienie, senność, zmęczenie, duży apetyt, rozdrażnienie. Cukrzyca typu 2: Na początku nie daje żadnych dolegliwości. Z czasem pojawia się duże pragnienie i częste wizyty w łazience, rozdrażnienie lub apatia, nieostre widzenie, senność i osłabienie. Poza tym zranienia gorzej się goją, występuje skłonność do siniaków, skóra jest sucha i swędząca, powtarzają się zapalenia dziąseł, pęcherza moczowego, mężczyźni miewają kłopoty z erekcją, a kobiety zapalenie pochwy. Cukrzyca ciężarnych To nietolerancja węglowodanów, która ujawnia się w czasie ciąży lub wtedy zostaje rozpoznana. Część zachorowań stanowi pierwszy etap rozwijającej się w ukryciu cukrzycy typu 2. Dowodem jest to, że u proc. kobiet, w ciągu 10 lat po urodzeniu dziecka dochodzi do rozwija się cukrzyca typu 2. Tragicznym skutkiem nie rozpoznania lub złego leczenia choroby w ciąży może być śmierć płodu. Choroba pojawia się, gdy: przed ciążą kobieta miała początki cukrzycy typu 2, nie rozpoznano choroby, chociaż już istniała, zaczęła się rozwijać cukrzyca typu 1, doszło do rozwoju pełnoobjawowej cukrzycy typu 1 W Polsce nie prowadzi się powszechnych badań ciężarnych, które określają tolerancję glukozy przyszłych matek. Badania takie wykonuje się u pań, które podczas pierwszej wizyty u ginekologa mówią o rodzinnym występowaniu cukrzycy 1 lub 2 typu lub miały takie epizody przy poprzedniej ciąży. Gdy po zrobieniu odpowiednich testów okaże się, że tolerancja glukozy jest zaburzona, kobieta musi trafić pod opiekę diabetologa-położnika, który będzie kontrolował nie tylko jej stan zdrowia, ale też rozwój dziecka. Leczenie rozpoczyna się od diety cukrzycowej, a więc małych, ale częstych posiłków. Cukier i słodycze trzeba wykluczyć. Gdy dieta nie wystarcza, konieczne jest podawanie insuliny. Stosuje się wysoko oczyszczoną insulinę ludzką lub wieprzową. Nie podaje się doustnych leków hipoglikemicznych. Ratunek w diecie Źródłem energii dla organizmu są białka, węglowodany i tłuszcze. Dla zachowania zdrowia Ważne badanie U zdrowych osób prawidłowe stężenie cukru we krwi wynosi od 60 do 100 mg%. Jeżeli tylko raz zbadasz jego poziom i będzie podwyższony, to nie znaczy, że masz cukrzycę, ale powinno cię to skłonić do wizyty u lekarza i do dalszych badań. Jeśli dwukrotnie, badając się na czczo (czyli co najmniej 8 godzin po ostatnim posiłku) okaże się, że masz poziom cukru równy bądź wyższy niż 100 mg% skonsultuj się z diabetologiem. trzeba zachować między nimi proporcje. Węglowodany mogą pokrywać proc. dziennego zapotrzebowania na energię, białko proc., a tłuszcze proc. Połowa porcji białka powinna pochodzić, np. z ryb, twarogów, białek jaj; co najmniej połowa tłuszczu z olejów roślinnych, natomiast większość węglowodanów z produktów jak najmniej przetworzonych (np. pełnoziarniste pieczywo, kasza). Osoby zagrożone cukrzycą powinny jeść regularnie: 3 posiłki główne i 2 dodatkowe (drugie śniadanie, podwieczorek) o zbliżonej zawartości węglowodanów. Zamiast smażyć lepiej gotować na parze, piec w folii. Warto używać niskokalorycznych zamienników, np. zamiast śmietany jogurt. W menu nie powinno zabraknąć warzyw i mało słodkich owoców (arbuz, melon). Kasze, ryż, makarony, jemy lekko niedogotowane, czyli al. dente. Rezygnujemy ze słodyczy. Ruch to lek Jest równie ważny, jak dieta. Polecane są marszobiegi, pływanie, jazda na nartach, gra w siatkówkę. Sprawdza się jogging i spacery w szybkim tempie. Najważniejsze, by ćwiczyć regularnie, co najmniej 3 razy w tygodniu po ok minut. Nowy Accu-Chek Active ACCU-CHEK jest zastrzeżonym znakiem handlowym firmy Roche Roche NOWOŚĆ AUTO Coding większe bezpieczeństwo Bogatsze wnętrze...w przystępnej cenie - dokładny pomiar w 5 sekund - duży i czytelny wyświetlacz - zapamiętywanie 350 wyników Wypróbuj sprawdzony system Accu-Chek Active! Roche Diagnostics Polska Sp. z o.o. ul. Wybrzeże Gdyńskie 6B Warszawa Bezpłatna infolinia

5 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ 5 Zawał serce w potrzasku Każdego dnia w Polsce zawał serca ma osób. Rocznie, po świeżym zawale serca umiera 30 tys. ludzi. Znaczy to tyle, że z naszej mapy znika co roku miasto wielkości Żywca, Łowicza. Zawał mięśnia sercowego, nazywany też atakiem serca to sytuacja, w której dochodzi do gwałtownego zamknięcia (zatkania) naczynia (tętnicy) doprowadzającej krew do serca. Taki zator zwykle powoduje skrzep krwi lub oderwana o wnętrza naczynia krwionośnego blaszka miażdżycowa. Niezależnie od tego, jakie naczynie wieńcowe duże czy małe zostanie zamknięte, dochodzi do martwicy części mięśnia sercowego. Większość ataków serca jest wynikiem zamknięcia jednej z tętnic wieńcowych lub naczyń, które otaczają mięsień sercowy i doprowadzają do niego tlen oraz substancje odżywcze. Na ogół obejmuje lewą komorę serca. Prawej, dotyczy znacznie rzadziej. Objawy zawału Pierwszym jest ból. Najczęściej odczuwany w środkowej części klatki piersiowej, za mostkiem. Bywa określany jako pieczenie, rozpieranie, rozrywanie, ucisk lub dławienie. Ból może promieniować do barków, rąk, gardła, żuchwy, nawet do pleców. Zwykły ból wieńcowy na ogół trwa kilka minut, zawałowy utrzymuje się nawet powyżej 30 minut. Zawałowi towarzyszy niepokój lub lęk, obfite pocenie się lub zasłabnięcie. Atak może nastąpić podczas wysiłku fizycznego, a przy bardzo zaawansowanej chorobie wieńcowej także w czasie spoczynku. Niekiedy jest nietypowo umiejscowiony. Może się np. zacząć od pleców lub brzucha. Warto wiedzieć, że zawał nie zawsze boli. To, jak mówią kardiolodzy, niemy zawał (zdarza się on dość często u chorych na cukrzycę, którzy mają uszkodzone nerwy przewodzące ból). Podczas takiego ataku często dochodzi do zasłabnięcia. Dlatego żadnego zasłabnięcia ani dziwnego bólu w klatce piersiowej nie wolno lekceważyć. Zawsze powinno się iść do lekarza, aby ustalić przyczynę dolegliwości. I choć nie każdy ból w klatce piersiowej u dwudziestolatka powinien być powodem niepokoju i wizyty u lekarza, to każdy latek, który odczuwa podobne dolegliwości, powinien się przebadać, zrobić EKG, zmierzyć ciśnienie i inne zlecone przez lekarza badania. Nie warto niepotrzebnie ryzykować. Co sprzyja zawałom Wysoki poziom cholesterolu. Nadciśnienie tętnicze. Wysoki poziom cukru we krwi. Palenie papierosów i nadużywanie alkoholu. Depresja i stres. Otyłość. Wiek ponad 45 lat u mężczyzn i 55 u kobiet. Brak aktywności fizycznej. Rozmiar zniszczeń Zależy zwykle od czasu, w jakim chory trafi do szpitala. Zasada jest jedna im szybciej, tym większe szanse na pełne wyzdrowienie, tym mniejsze spustoszenie w sercu. Współczesna medycyna dysponuje wieloma technikami udrażniania (przetykania) tętnic zaczopowanych przez zakrzep. Dla przykładu. Dość szybko można wprowadzić do tętnicy specjalny cewnik i umieścić w najwęższym miejscu, czyli w miejscu najbardziej zarośniętym przez blaszki miażdżycowe stent elastyczną rurkę z siateczki. Gdy stent znajdzie się w odpowiednim miejscu naczynia, rozpręża się i podnosi jego ścianki. Dzięki temu krew może swobodnie przepływać. Przy stosowaniu takiego leczenia, nawet bardzo rozległy zawał, może się okazać mniej groźny. Powstała po nim blizna, czyli obumarła, zniszczona tkanka, zajmie tylko niewielki fragment mięśnia sercowego. Jeżeli chory trafi do szpitala w ciągu trzech, czy nawet sześciu godzin, bez ryzyka można udrożnić naczynia. Zdarza się też, że lekarze podają leki rozpuszczające zakrzep. Po 12 godzinach od pojawienia się ostrego bólu zawałowego, niewiele można już zrobić. Serce kobiety Z roku na rok wzrasta liczba zawałów u co- Dziedziczenie ryzyka Skłonność do zawału, podobnie jak do innych chorób układu krążenia można odziedziczyć. Ale to, że odziedziczymy skłonność do zawału, nie znaczy, że zachorujemy. Ryzyko będzie mniejsze przy zdrowym trybie życia. Chodzi głównie o niepalenie papierosów, systematyczny wysiłek fizyczny, dietę uboga w tłuszcze zwierzęce oraz systematyczne kontrolowanie stanu zdrowia poprzez badanie, m.in. poziomu cholesterolu, lipidów i cukru we krwi, wysokości ciśnienia tętniczego. raz młodszych kobiet, chociaż w większości atak pojawia się po 55 roku życia. Chorobę sygnalizują nietypowe objawy bóle karku, nudności, wymioty. Nie ma bólu za mostkiem. W pierwszym roku po zawale umiera 45 proc. pań, a mężczyzn tylko 10 proc. Serca kobiety wymagają intensywnego leczenia, ale robi się to mniej inwazyjnie zwykle z powodu innych schorzeń. Rzadziej podaje się leki zmniejszające krzepliwość krwi, bo istnieje ryzyko wylewu do mózgu (udar krwotroczny). Panie mniej solidnie niż mężczyźni przykładają się do rehabilitacji pozawałowej. Niechętnie się gimnastykują chociaż odpowiednio dobrane ćwiczenia obniżają śmiertelność okołozawałową o proc. Przywrócić równy rytm Trudno określić ile osób w Polsce cierpi na zaburzenia rytmu serca, bo nie prowadzi się takich statystyk. A szkoda, bo wiele nieprawidłowości w pracy serca niesie ze sobą zagrożenie dla życia. Chcąc poznać liczbę osób chorych, możemy się opierać na statystykach amerykańskich i kanadyjskich, gdzie zaburzenia rytmu serca leczy się według określonych procedur, a więc łatwo policzyć liczbę osób wymagających specjalistycznej pomocy. Jednym z zabiegów leczących zaburzenia rytmu jest ablacja, czyli usunięcie z serca ogniska będącego źródłem arytmii wyjaśnia dr Jacek Kuśnierz, kardiolog. W Europie robi się takich zabiegów razy więcej na 100 tysięcy mieszkańców niż w Polsce. A skoro nie jesteśmy zdrowsi niż przeciętny Europejczyk, łatwo wyobrazić sobie skalę tego problemu w naszym kraju. Zaburzenia rytmu serca można podzielić na kilka grup. Pierwszą stanowią zaburzenia zagrażające życiu, np. migotanie komór, częstoskurcz komorowy, które powodują zaburzenia krążenia, a w efekcie nagły zgon sercowy. Drugą grupę stanowią tzw. pacjenci objawowi, czyli osoby, które skarżą się na kołatania serca przebiegające z zasłabnięciami, złym samopoczuciem. Jest również duża grupa pacjentów, którzy nie odczuwają żadnych dolegliwości, a których należy leczyć, by ochronić ich choćby przed niedokrwiennymi udarami mózgu. Są też pacjenci z arytmią, która nie zagraża ich życiu i której w zasadzie można nie leczyć. Zdiagnozowanie arytmii nie zawsze jest proste, bo u wielu osób przejawia się ona pod niecharakterystycznymi dla arytmii objawami np.: przewlekłego kaszlu, odczuwania ciągłego zmęczenia, częstych bólów głowy mówi doktor Kuśnierz. Jest oczywiste, że chorych, którym grozi nagły zgon sercowy z powodów arytmii należy leczyć wszystkim dostępnymi metodami. Dla mnie jednak, najważniejsza wydaje się ta grupa młodych chorych, która cierpi na zaburzenia rytmu serca od dzieciństwa. Zdarza się, że trafiają na izby przyjęć różnych szpitali, latami są leczenie bez większych efektów. Dzieje się tak, bo ich arytmia przebiega łagodniej, chory dość dobrze ją znosi, ale jest i tak, że jakiś odsetek z tych osób umiera. Trudno się z tym pogodzić. Moim zdaniem, ta grupa chorych powinna być skuteczniej kierowana do specjalistycznych ośrodków kardiologicznych. Oczywiście, jest tych miejsc niestety w Polsce za mało, ale to nie znaczy, że powinniśmy się godzić na pozostawienie chorych bez opieki. Prawidłowa opieka nad chorymi z zaburzeniami serca nie tylko poprawia ich komfort życia, ale przynosi również wymierne, ekonomiczne korzyści nie są na zwolnieniach lekarskich, nie trafiają często do szpitala czy wreszcie nie potrzebują kosztownych leków. Zabiegiem, który można przeprowadzić u takich chorych jest przede wszystkim ablacja wyjaśnia dr Jacek Kuśnierz. Niestety, wciąż zbyt mało chorych jest kierowanych na ablację, często dlatego, że wielu mniej doświadczonych lekarzy nie wie, że to Kardiowertery-defibrylatory są w proc. skuteczne w zatrzymywaniu arytmii zagrażających życiu doskonała metoda leczenia, uwalniająca chorego od dotychczasowych dolegliwości. W niektórych przypadkach np. wrodzonych zaburzeniach funkcji kanałów komórek serca możemy zaproponować wszczepienie kardiowertera-defibrylatora. Niewielkiego urządzenia, które jest w stanie skutecznie chronić osobę przed nagłym zatrzymaniem akcji serca Nowoczesne kardiowertery-defibrylatory wyposażone są w pamięć, która zapisuje zachowanie serca wówczas, gdy pojawia się nieregularne bicie lub arytmia. Zapisy arytmii w pamięci urządzenia są dostępne podczas badania kontrolnego, w czasie którego lekarz ma możliwość monitorowania nieprawidłowości rytmu serca oraz częstotliwość ich występowania. Kardiowertery-defibrylatory są w proc. skuteczne w zatrzymywaniu arytmii zagrażających życiu. Międzynarodowe badania kliniczne dowiodły, że takie urządzenia są najskuteczniejszą metodą zapobiegania nagłej śmierci sercowej u pacjentów z grupy podwyższonego ryzyka. Nie trzeba się obawiać, że wszczepienie kardiowetrera utrudni normalne życie. Urządzenia domowe i elektryczne nie zakłócają ich pracy. Chory powinien jedynie unikać silnych pól magnetycznych i dużych magnesów, anten. Telefon komórkowy należy trzymać 15 cm od urządzenia. Na lotnisku należy mieć przy sobie dokument potwierdzający wszczepienie urządzenia i prosić o nieużywanie ręcznych wykrywaczy metali. Należy unikać przechodzenia przez bramki magnetyczne, a w sklepach przechodzić przez bramki jak najszybciej. W chwili obecnej jest przedstawiany przez NFZ projekt zmniejszający wycenę dotyczącą procedur elektrofizjologicznych ratujących i poprawiających jakość życia pacjentów. Mam wrażenie, że w sposób istotny ograniczy to ilość wykonywanych w naszym kraju tego typu zabiegów oraz ich dostępność dla osób chorych. Pracownia Elektrofizjologii; Kierownik lek. med. Jacek Kuśnierz

6 6 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ T W O J E S ER C E Wróg numer jeden Nadciśnienie tętnicze to główny wróg naszego serca. Gdy się rozwija, nie boli, więc nie zdajemy sobie sprawy, że chorujemy. Skutkiem mogą być poważne uszkodzenia nie tylko układu krążenia, ale także nerek, płuc czy oczu. Sprawdź swoje ciśnienie C iśnienie, to siła, z jaką krew napiera na ściany tętnic. Gdy serce się kurczy i wypycha krew do aorty ciśnienie jest wyższe. Nazywa się je skurczowym lub górnym. W czasie rozkurczu, kiedy serce napełnia się krwią, nacisk na ściany tętnic maleje. Ciśnienie obniża się. To ciśnienie rozkurczowe, zwane dolnym. Wysokość ciśnienia, czyli jego poziom podaje się w milimetrach słupka rtęci. Idealne ciśnienie krwi to 120/80 mmhg, bo gdy serce pompuje krew z taką siłą najlepiej funkcjonują wszystkie narządy. Codzienne emocje sprawiają, że ciśnienie krwi stale się zmienia raz się podnosi, raz opada. Dopóki ciśnienie krwi nie przekroczy na stałe 139/89 mmhg, jesteśmy bezpieczni. Jeżeli nawet jedna z tych wartości będzie podwyższona, pojawią się kłopoty. Objawy choroby to najczęściej bóle głowy, zwłaszcza po przebudzeniu, mroczki przed oczami, bezsenność, rozdrażnienie, kołatanie serca, potliwość, szumy w uszach, duszności, zawroty głowy oraz ciągłe zmęczenie. Na nadciśnienie cierpi 8,5 miliona Polaków, kolejne 9 jest nim poważnie zagrożonych, z czego 1/3 nie jest świadoma ani zagrożenia, ani też istnienia choroby. Niebezpieczeństwo związane z chorobą lekceważą osoby, u których ją stwierdzono 10 proc. nie podejmuje leczenia. Ale schorzenia można uniknąć i nie jest to wcale trudne. Zachowaj linię. Utrata jednego kilograma obniży ciśnienie o 2-3 mmhg, a pięciu aż o mmhg. Jeżeli nie pracujesz fizycznie wystarczy ci 1500 kalorii dziennie. Jedz 4-5 posiłków, ale niewielkich. Od stołu wstawaj z przekonaniem, że mógłbyś jeszcze coś zjeść. Nie jedz bezpośrednio przed snem. Ogranicz sól. Jeżeli dziennie będziesz używać, do wszystkiego, tylko pół łyżeczki soli, utrzymasz ciśnienie w ryzach. Jeżeli już jest lekko podwyższone, po kilku tygodniach obniży się o 10 mmhg. Zamiast soli używaj ziół świeżych i suszonych. Jeśli musisz solić, kupuj tzw. sól dietetyczną, czyli z chlorkiem potasu. Wybieraj zdrowe tłuszcze. Dla dobrej kondycji układu krwionośnego potrzebne są oleje zawierające kwasy omega-3 oraz oliwy z oliwek. Warto używać olej z orzechów włoskich i sezamu oraz olej rzepakowy, bo zawierają dużo kwasu linolenowego (omega-3) i linolowego (omega-6). Oba związki przyczyniają się do obniżenia ciśnienia oraz poziomu tzw. złego cholesterolu LDL i trójglicerydów. Unikaj stresu. Przedłużający się stres niszczy układ krwionośny, bo podnosi ciśnienie tętnicze. Naucz się podejmować bez pośpiechu decyzje w ważnych sprawach. Jeśli nabierzesz dystansu do tego, czego nie możesz zmienić będziesz zdrowszy. Ruszaj się. Nawet umiarkowana gimnastyka pomoże utrzymać ciśnienie w ryzach, ale trzeba ćwiczyć codziennie najlepiej rano, przez kwadrans przy otwartym oknie. Jeżeli do tej pory unikałeś ćwiczeń, zacznijcie od kilku skłonów, wymachów i przysiadów. Ile dasz radę. Zerwij z nałogami. Związki zawarte w dymie papierosowym uszkadzają naczynia krwionośne i zaburzają rytmiczną pracę serca. Ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego wzrasta trzy razy. Nikotyna obkurcza naczynia, przez co krew z coraz większym trudem przeciska się przez tętnice, a więc podnosi się ciśnienie. Alkohol podnosi ciśnienie, a jego nadmiar utrwala je. Możesz wypić 1-2 drinki, 2-3 lampki wina lub 0,5 l piwa. Wysypiaj się. Zdrowy sen chroni układ krwionośny przed wysokim ciśnieniem. Nie przyjmuj na własną rękę leków nasennych, bo mogą niekorzystnie wpływać na ciśnienie. Zamiast tabletki wypij szklankę naparu z melisy, ciepłego mleka lub połknij godzinę przed snem tabletkę z melatoniną. Nie nadużywaj leków. Nawet te z pozoru niegroźne, np. przeziębienie, mogą być niebezpieczne. Ostrożnie korzystaj z preparatów na bóle kości i katar. Te, które zawierają pochodne efedryny mogą podwyższać ciśnienie, nawet do groźnych dla życia wartości.

7 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ 7 Serce dobrze nakarmione Popularne powiedzenie mówi jesteś tym, co jesz. I chociaż różnie można interpretować te słowa, od tego co jemy zależy nasze zdrowie. Wiele osób uważa, że zdrowa dla serca dieta Nie trać smaku to ta pozbawiona tłuszczu. Ale tak nie Sercu sprzyja dieta z małą ilością soli, tłustych jest. Tłuszcz jest niezbędny tkankom jako źródło energii i materiał budulcowy. Uczestniczy nosi ciśnienie tętnicze, można zastąpić ziołami dodatków (majonez, śmietana). Sól, która pod- w produkcji ważnych dla organizmu substancji, lub gotowaniem na parze. Takie przyrządzanie np. hormonów. Wspiera układ odpornościowy, posiłków wydobywa naturalne smaki z jedzenia umożliwia przenikanie do wnętrza komórek i przyprawy nie są konieczne. Ważnym dodatkiem witamin A, D, E i K. do potraw powinien być czosnek, który skutecznie Dieta całkowicie pozbawiona tłuszczu lub bardzo czyści tętnice z cholesterolu. uboga w ten składnik jest wręcz szkodliwa dla układu krwionośnego. Bywa przyczyną podwyższania się poziomu złego (LDL) cholesterolu odpowiedzialnego za rozwój miażdżycy i obniżania stężenia dobrego (HDL) cholesterolu, który oczyszcza tętnice z blaszki miażdżycowej. A niektóre tłuszcze są skuteczną bronią w walce z nadciśnieniem tętniczym i cukrzycą. Ważne proporcje Tłuszcz nie powinien dostarczać więcej niż 30 proc. kalorii. Istotne są także właściwe proporcje między różnymi rodzajami tłuszczów. Za dobrą dietę lekarze uznają tzw. dietę śródziemnomorską, bo jest bogata w tłuszcze jednonienasycone. Te związki zmniejszają stężenie cholesterolu całkowitego we krwi, a więc chronią serce przed chorobą niedokrwienną. Obniżają poziom LDL, który odpowiada za rozwój miażdżycy tętnic. Regularnie stosowane ograniczają ryzyko nadciśnienia tętniczego. Znajdziemy je w oliwkach, oliwie z oliwek oraz oleju rzepakowym. Są w orzechach i awokado. Omega-3 to jedyne w swoim rodzaju wielonienasycone kwasy tłuszczowe, bo zmniejszają agregacje, czyli zlepianie się płytek krwi. Dzięki nim blaszki cholesterolu nie mogą się łączyć i przywierać do ścian naczyń krwionośnych tworząc zatory. Do zalet należy też zdolność obniżania cholesterolu całkowitego, LDL i trójglicerydów. Są w rybach z zimnych mórz, np. tuńczyku, łososiu, sardynkach, makreli, halibucie i śledziach. Dlatego w naszym menu nie powinno brakować ryb (przynajmniej 2 razy w tygodniu), bo organizm nasz nie potrafi sam wytworzyć tego rodzaju kwasów. By dieta z omega-3 była skuteczna wystarczy dziennie dostarczyć ok. 1 grama, czyli, np. 100 gram śledzia. Powinniśmy ograniczyć nasycone kwasy tłuszczowe, czyli te pochodzenia zwierzęcego. Tłuszcze zwierzęce stanowią główne źródło cholesterolu, którego nadmiar w diecie przyczynia się do zwiększonego ryzyka chorób sercowo naczyniowych wyjaśnia Andrzej Smutkiewicz Manager ds Rozwoju Produktów z firmy Hasco-Lek. Dieta bogata w tłuszcze i cholesterol prowadzi do otyłości, nadciśnienia tętniczego, zwiększa krzepliwość krwi. Tłuszcze rybie zawierające kwasy Omega-3 zwiększają poziom tzw. dobrego cholesterolu chroniąc tym samym układ sercowo naczyniowy. Niebezpieczne są kwasy trans, które powstają w procesie utwardzania olejów roślinnych. Podnoszą one poziom LDL, i obniżają stężenie HDL. Znajdują się w twardych margarynach oraz gotowych wyrobach cukierniczych, frytkach, chipsach, pizzy. Na kolorowo O zdrowie serca dbają także antyoksydanty, które znajdziemy w olejach roślinnych, zbożach (owsie), owocach cytrusowych (pomarańcze, grejfruty), warzywach zielonych (brokuły, szpinak), owocach jagodowych (porzeczki czerwone, aronia), warzywach czerwonych i pomarańczowych (pomidory, marchewka, papryka) oraz w ziołach i przyprawach. Antyoksydanty blokują działanie wolnych rodników, a więc redukują ryzyko zachorowania na nowotwory oraz choroby serca. Zielona herbata Zrezygnuj z tradycyjnej, w której jest groźna dla serca teina. Wybierz herbatę zieloną, która zawiera cenne antyoksydanty, witaminy A, C i z grupy B, mikroelementy i polifenole. Ma też dużo flawonoidów, doskonałych antyoksydantów, które chronią układ krwionośny przed wolnymi rodnikami, a więc także chorobami naczyń krwionośnych. Herbata czerwona Pu-Erh nazywana jest mordercą tłuszczu, bo oczyszczając organizm walczy z nadwagą. Pu-Erh zawiera też saponiny, które wiążą cholesterol i nie pozwalają mu przenikać do krwi. Herbat tych nie słodzimy, bo cukier niszczy ich właściwości. Warto pić 2 filiżanki dziennie. Dodatkiem do herbat powinna być gorzka czekolada, o zawartości co najmniej 70 proc. kakao. Ważny kwas Regularne zażywanie kwasu foliowego usprawnia serce, bo obniża poziom nieprzyjaznej mu homocysteiny. Kwas ten skutecznie likwiduje blaszki miażdżycowe, dzięki czemu serce służy przez długie lata. Kwas foliowy jest dodawany do wzbogaconych produktów zbożowych, m.in. maki, kaszy perłowej, prażonej kukurydzy. Jest też w sałacie i brokułach. Sojusznicy zdrowia Magnez reguluje pracę serca, niedobór powoduje zaburzenia rytmu. Źródłem są: orzechy, mak, zielone warzywa. Selen chroni naczynia przed wolnymi rodnikami, wyrównuje ciśnienie krwi i reguluje rytm serca. Źródłem są: owoce morza, kukurydza, nerki. Potas jest niezbędny dla prawidłowej pracy serca, Źródłem są: banany, pomidory, ziemniaki. Miedź unieszkodliwia cholesterol LDL i chroni tętnice przed złogami. Źródłem są: orzechy, soja, groch, fasola, pełnoziarniste pieczywo, natka pietruszki.

8 8 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ Warto dbać o własne zdrowie Prawie 2/3 Polaków jest niezadowolonych z publicznej opieki zdrowotnej, a ponad 30 proc. w ogóle z niej nie korzysta. Michał Glinka, dyrektor Departamentu Produktów i Usług Bankowości Detalicznej w Banku BGŻ Nikt z nas nie lubi tracić czasu. Jeśli potrzebujesz pomocy medycznej chcesz ją otrzymać jak najszybciej, ale tak się nie dzieje. Z tego względu co czwarty z nas jest zainteresowany prywatnym ubezpieczeniem zdrowotnym. O korzyściach płynących z takiego ubezpieczenia rozmawiamy z Michałem Glinką z Banku BGŻ. Co skłoniło Bank BGŻ do rozszerzenia oferty o Pakiet zdrowotny? Główną przesłanką wprowadzenia Pakietu zdrowotnego było zapotrzebowanie naszych klientów na tego typu usługi. Sytuacja w systemie opieki zdrowotnej też nie jest bez znaczenia. Analizy potrzeb naszych klientów wykazały, że są oni zainteresowani takim rozwiązaniem, pod warunkiem, że jego cena będzie do zaakceptowania. Dołożyliśmy starań, by przy zachowaniu atrakcyjnej ceny, zaoferować jak najszerszy zakres usług medycznych. Nową usługę proponujecie państwo od września tego roku. Do kogo skierowana jest ta oferta? Usługa dostępna jest dla obecnych i przyszłych posiadaczy kont osobistych oraz wspólnych. Ochroną ubezpieczeniową może być objęty posiadacz konta jak i jego najbliższa rodzina czy partner życiowy. A ile kosztuje takie ubezpieczenie? Cena jest atrakcyjna, szczególnie gdy rozważy się, co za nią zyskujemy. Miesięczna opłata dla Pakietu Indywidualnego to 45 zł, a dla Pakietu Rodzinnego, niezależnie od liczby osób objętych ubezpieczeniem tylko 90 zł. Co zdecydowało o takich stawkach? Chęć spełnienia oczekiwań klientów. Przeprowadziliśmy analizy cen polis zdrowotnych, usług abonamentowych, wizyt lekarskich i badań. Dowiodły one, że największym zainteresowaniem cieszą się te pakiety, za które miesięcznie trzeba płacić nie więcej niż 50 zł. Na takie ubezpieczenie może sobie pozwolić wiele osób. Także ci, którzy nie mają zbyt zasobnych portfeli. W jakich placówkach będą realizowane usługi medyczne? Wykupienie Pakietu zdrowotnego to gwarancja nielimitowanego dostępu do usług medycznych w sieci ponad 460 prywatnych placówek medycznych. Są one zlokalizowane na terenie całego kraju, bez białych plam. To jedno z założeń tej usługi. Są to placówki cieszące się dobrą opinią, gwarantujące wysoki standard usług. Posiadacz naszego Pakietu może korzystać ze wszystkich placówek, nie jest przypisany do jednej, z góry wybranej. W razie potrzeby może skorzystać z przychodni, np. w czasie urlopu nad morzem. Jaki jest wachlarz usług medycznych? Osoba objęta naszym ubezpieczeniem może korzystać ze świadczeń w zakresie opieki podstawowej (internista, lekarz rodzinny, pediatra). Czas oczekiwania na wizytę nie przekracza 24 godzin. W ramach opieki specjalistycznej, bez skierowania można uzyskać poradę u chirurga, ginekologa, okulisty, urologa, laryngologa, dermatologa i neurologa. Oferujemy też badania laboratoryjne, diagnostyczne oraz pomoc ambulatoryjną. Czas oczekiwania na wizytę u specjalisty i badania nie przekracza 72 godzin. Klientowi przysługuje też zniżka w wysokości 10 proc. na szczepienia i opiekę stomatologiczną. Czy wiadomo, jak duże jest zainteresowanie nową usługą Banku BGŻ? Zainteresowanie jest duże, choć to dopiero pierwsze dni oferowania usługi. Sądzę, że z tygodnia na tydzień liczba chętnych będzie rosła, bo dla 65 proc. Polaków zdrowie jest podstawowym warunkiem szczęśliwego życia. Poza tym, aż trzech na czterech respondentów uważa, że dbałość o własne zdrowie jest obowiązkiem każdego z nas. Z sondaży wynika, że dodatkowe ubezpieczenie zdrowotne chce wykupić 7 mln Polaków. Docelowo zainteresowanych będzie więcej, bo jak się okazuje ponad 17 mln obywateli w ogóle nie wie, że istnieje taka możliwość. Zatem przed nami także wysiłek edukacyjny. Wierzymy, że i w mniejszych miejscowościach, gdzie mamy swoje placówki, klienci będą doceniać korzyści płynące z naszego Pakietu zdrowotnego. Jakie jeszcze korzyści będą mieli posiadacze nowego ubezpieczenia? Do ich dyspozycji pozostaje infolinia medyczna działająca przez cała dobę i 365 dni w roku. Umożliwia ona umówienie się na wizytę, bez wychodzenia z domu, bez straty czasu. Więcej informacji o Pakietach zdrowotnych można znaleźć na stronie internetowej w zakładce Dla Ciebie lub infolinii lub pod numerem ( )

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW Młody organizm, aby mógł prawidłowo się rozwijać potrzebuje wielu różnorodnych składników odżywczych, które powinny być nieodłączną częścią diety każdego dojrzewającego

Bardziej szczegółowo

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał

Bardziej szczegółowo

zbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl)

zbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl) HIPERLIPIDEMIA to stan zaburzenia gospodarki lipidowej, w którym występuje wzrost stężenia lipidów (cholesterolu i/lub triglicerydów ) w surowicy krwi. Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie

Bardziej szczegółowo

SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku

SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku NASZE KULINARNE TRADYCJE NASZE KULINARNE TRADYCJE Co składa się na nie? Bez jakich produktów i potraw nie wyobrażamy sobie

Bardziej szczegółowo

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie

Bardziej szczegółowo

Co to jest cukrzyca?

Co to jest cukrzyca? Co to jest cukrzyca? Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii

Bardziej szczegółowo

... Dzienniczek Badań. Centrum Promocji Zdrowia i Edukacji Ekologicznej Warszawa Bemowo 2010

... Dzienniczek Badań. Centrum Promocji Zdrowia i Edukacji Ekologicznej Warszawa Bemowo 2010 ... Dzienniczek Badań Centrum Promocji Zdrowia i Edukacji Ekologicznej Warszawa Bemowo 2010 ... lekarz prowadzący imię nazwisko wiek adres MASA CIAŁ A Masę ciała można ocenić na podstawie wskaźnika BMI

Bardziej szczegółowo

CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com

CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ Co to jest cholesterol? Nierozpuszczalna w wodzie substancja, która: jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych wchodzi w

Bardziej szczegółowo

Zadbaj o swoje zdrowie już dziś

Zadbaj o swoje zdrowie już dziś Zadbaj o swoje zdrowie już dziś Jurata Jurkun Specjalista ds. odżywiania i kontroli wagi Centrum Zdrowego Odżywiania i Kontroli Wagi w Suwałkach Zmiany cywilizacyjne Zmiany cywilizacyjne Transport Zbiory

Bardziej szczegółowo

W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek?

W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek? W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek? Prawidłowe odżywianie się to dostarczanie organizmowi niezbędnych składników odżywczych, a tym samym energii i substratów potrzebnych do utrzymania zdrowia

Bardziej szczegółowo

Rola poszczególnych składników pokarmowych

Rola poszczególnych składników pokarmowych Zdrowy styl życia Rola poszczególnych składników pokarmowych 1. Białka Pełnią w organizmie funkcję budulcową. Są składnikiem wszystkich tkanek oraz kości. 2. Tłuszcze Pełnią w organizmie funkcję energetyczną.

Bardziej szczegółowo

Aktywność sportowa po zawale serca

Aktywność sportowa po zawale serca Aktywność sportowa po zawale serca Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Temat: Choroby i higiena układu krwionośnego.

Temat: Choroby i higiena układu krwionośnego. 1. Praca serca. Serce jest aktywnie pracującym mięśniem. Kurcząc się około 75 razy na minutę, wykonuje w ciągu doby około 108 tyś. skurczów. Od tego, jak funkcjonuje serce, zależy stan całego organizmu.

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia

Bardziej szczegółowo

ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r

ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE - definicja Prawidłowe odżywianie to nie tylko dostarczenie organizmowi energii, ale także

Bardziej szczegółowo

Zapraszamy do oglądania

Zapraszamy do oglądania Zapraszamy do oglądania 1.Odżywiaj się regularnie Należy spożywać przynajmniej 3 podstawowe posiłki dziennie (śniadanie, obiad, kolacja), a jeszcze zdrowiej będzie dołączyć dwie przekąski (II śniadanie

Bardziej szczegółowo

Talerz zdrowia skuteczne

Talerz zdrowia skuteczne Talerz zdrowia skuteczne narzędzie zdrowego odżywiania PSSE Chełm Kierownik Sekcji OZiPZ Alicja Bork PRAWIDŁOWE ŻYWIENIE Gwarancją właściwego rozwoju fizycznego, sprawności umysłu oraz dobrego zdrowia

Bardziej szczegółowo

10. Scenariusz lekcji dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych

10. Scenariusz lekcji dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych 10. Scenariusz lekcji dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych Temat: Potrawy typu fast food a żywność przygotowywana w domu. Cele: uświadomienie różnic pomiędzy daniami typu fast food a żywnością przygotowywaną

Bardziej szczegółowo

Co to jest cukrzyca?

Co to jest cukrzyca? CEL/75/11/09 Co to jest cukrzyca? Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym

Bardziej szczegółowo

POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH

POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH CUKRZYCA.? cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynika

Bardziej szczegółowo

Zasady zdrowego żywienia i aktywności fizycznej młodzieży

Zasady zdrowego żywienia i aktywności fizycznej młodzieży Zasady zdrowego żywienia i aktywności fizycznej młodzieży Pamiętaj o codziennym spożywaniu produktów zawartych w piramidzie! PRODUKTY ZBOŻOWE ( mąki, kasza, ryż, płatki, pieczywo i makarony) Sągłównym

Bardziej szczegółowo

Produkty Mleczne Tłuszcze Mięso, ryby, jaja Piramida żywienia Czego powinniśmy unikać Napoje gazowane, Chipsy Słodycze, Fast Foody PAMIĘTAJ!!

Produkty Mleczne Tłuszcze Mięso, ryby, jaja Piramida żywienia Czego powinniśmy unikać Napoje gazowane, Chipsy Słodycze, Fast Foody PAMIĘTAJ!! Zdrowy tryb życia Co robić żeby zdrowo żyć? Co otrzymujemy dzięki zdrowemu stylowi życia? Jak wygląda plan zdrowego żywienia? Chcesz być szczupła? Zdrowe odżywianie Węglowodany Warzywa i owoce Produkty

Bardziej szczegółowo

Polacy a ich wątroba Raport z badania realizowanego przez GfK Polonia Sp. z o.o.

Polacy a ich wątroba Raport z badania realizowanego przez GfK Polonia Sp. z o.o. Polacy a ich wątroba Raport z badania realizowanego przez GfK Polonia Sp. z o.o. METODOLOGIA I CELE BADANIA Metodologia i cele badania 1 Metoda badania CAPI (Computer Assisted Personal Interviews): wywiady

Bardziej szczegółowo

MAGDALENA KRZYSZKA studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI ZDROWY STYL ŻYCIA

MAGDALENA KRZYSZKA studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI ZDROWY STYL ŻYCIA MAGDALENA KRZYSZKA studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI ZDROWY STYL ŻYCIA Na czym polega zdrowy styl życia? ZDROWY STYL ŻYCIA Prawidłowe odżywianie Aktywność

Bardziej szczegółowo

EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.

EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie

Bardziej szczegółowo

Ciśnienie tętnicze klucz do zdrowego serca. ciśnienia tętniczego składa się z dwóch odczytów ciśnienie skurczowe i rozkurczowe.

Ciśnienie tętnicze klucz do zdrowego serca. ciśnienia tętniczego składa się z dwóch odczytów ciśnienie skurczowe i rozkurczowe. Świadomość naszego zdrowia to oprócz odczuwania dolegliwości, wiedza na temat podstawowych parametrów pozwalających ocenić, czy nasz organizm funkcjonuje prawidłowo. Zapoznaj się z nimi i regularnie kontroluj

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość

Bardziej szczegółowo

Znaczenie pierwszego śniadania, czyli zdrowe odżywianie dzieci i młodzieży. Na podstawie materiałów ORE- Anna Pisowacka

Znaczenie pierwszego śniadania, czyli zdrowe odżywianie dzieci i młodzieży. Na podstawie materiałów ORE- Anna Pisowacka Znaczenie pierwszego śniadania, czyli zdrowe odżywianie dzieci i młodzieży Na podstawie materiałów ORE- Anna Pisowacka JAK PRAWIDŁOWO SIĘ ODŻYWIAĆ? Zalecenia żywieniowe 6 + 1 U według S. Bergera Urozmaicenie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA

PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA - 2006 1. UZASADNIENIE POTRZEBY PROGRAMU Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność z tego

Bardziej szczegółowo

Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW

Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 Małgorzata Marszałek POSTRZEGANIE CUKRZYCY TYPU 2 Łagodniejszy,

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Wszechnica Żywieniowa SGGW Warszawa 2016 Ciśnienie tętnicze krwi Ciśnienie wywierane

Bardziej szczegółowo

Co to jest cukrzyca?

Co to jest cukrzyca? Co to jest cukrzyca? Praktyczny przewodnik WSTĘP Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii dla

Bardziej szczegółowo

Warsztaty Żywieniowe. Temat: Zasady żywienia młodzieży aktywnej

Warsztaty Żywieniowe. Temat: Zasady żywienia młodzieży aktywnej Warsztaty Żywieniowe Temat: Zasady żywienia młodzieży aktywnej Jeśli jesteś aktywny Powinieneś dbać szczególnie o to, co jesz! potrzebujesz więcej energii potrzebujesz więcej witamin i składników mineralnych

Bardziej szczegółowo

PROJEKT EDUKACYJNY NIE DAJMY SIĘ CHOROBOM XXI WIEKU!

PROJEKT EDUKACYJNY NIE DAJMY SIĘ CHOROBOM XXI WIEKU! PROJEKT EDUKACYJNY NIE DAJMY SIĘ CHOROBOM XXI WIEKU! Jak dożyć do 100, będąc silnym i sprawnym fizycznie i psychicznie PROJEKT EDUKACYJNY POD PATRONATEM Program edukacji zdrowotnej w zakresie żywienia

Bardziej szczegółowo

Przewlekła choroba układu krążenia, gdzie występuje zwiększone ciśnienie tętnicze krwi (RR).

Przewlekła choroba układu krążenia, gdzie występuje zwiększone ciśnienie tętnicze krwi (RR). Przewlekła choroba układu krążenia, gdzie występuje zwiększone ciśnienie tętnicze krwi (RR). Jednorazowy wzrost RR nie świadczy jeszcze o chorobie. Dopiero kilkakrotny pomiar RR wykonany w spoczynku, gdy

Bardziej szczegółowo

Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.

Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Suplement diety Składniki: Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać

Bardziej szczegółowo

Żywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie

Żywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie Warsztaty żywieniowe Żywność buduje i regeneruje dostarcza energii zapewnia prawidłowe funkcjonowanie poprawia samopoczucie Żaden pojedynczy produkt nie dostarczy Ci wszystkiego, czego potrzebujesz dlatego

Bardziej szczegółowo

ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA. Agnieszka Wyszyńska Oddział HŻŻ i PU WSSE w Białymstoku

ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA. Agnieszka Wyszyńska Oddział HŻŻ i PU WSSE w Białymstoku ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA Agnieszka Wyszyńska Oddział HŻŻ i PU WSSE w Białymstoku Nadwaga i otyłość - najważniejszy problem zdrowia publicznego. Istnieje ok. 80 chorób powstających na tle wadliwego

Bardziej szczegółowo

Co to jest dietetyka?

Co to jest dietetyka? Co to jest dietetyka? Dietetyka to nauka, która bada jak to, co spożywamy wpływa na nasze zdrowie i wydajność organizmu. Bada pewne składniki pożywienia, które mogą wpływać na nasze zdrowie. Na przykład

Bardziej szczegółowo

PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego

PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego ETAP I (wypełni pielęgniarka) Imię i nazwisko:... Adres:... PESEL Wzrost:...cm Wykształcenie:... Masa ciała:...kg Zawód wykonywany:... Obwód talii:...cm

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą 14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces

Bardziej szczegółowo

RACJONALNE ŻYWIENIE. Zespół Szkół Rolnicze Centrum Mokrzeszów. 2007 r.

RACJONALNE ŻYWIENIE. Zespół Szkół Rolnicze Centrum Mokrzeszów. 2007 r. RACJONALNE ŻYWIENIE Zespół Szkół Rolnicze Centrum Mokrzeszów 2007 r. RACJONALNE ŻYWIENIE Polega na systematycznym dostarczaniu do organizmu wszystkich niezbędnych składników odżywczych w ilościach i proporcjach

Bardziej szczegółowo

Warsztaty dla Rodziców. Wiosenne śniadanie. Warszawa 26.05.2015 r.

Warsztaty dla Rodziców. Wiosenne śniadanie. Warszawa 26.05.2015 r. Warsztaty dla Rodziców Wiosenne śniadanie Warszawa 26.05.2015 r. Urozmaicenie Uregulowanie Umiarkowanie Umiejętności Unikanie Prawidłowe żywienie 7 zasad wg prof. Bergera + Uprawianie sportu + Uśmiech

Bardziej szczegółowo

Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce www.seniorizdrowie.pl

Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce www.seniorizdrowie.pl Projekt jest współfinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014 2020 Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce

Bardziej szczegółowo

Warzywa i owoce powinny wchodzić w skład codziennej diety, gdyż są źródłem cennych witamin, zwłaszcza witaminy C oraz B - karotenu.

Warzywa i owoce powinny wchodzić w skład codziennej diety, gdyż są źródłem cennych witamin, zwłaszcza witaminy C oraz B - karotenu. Warzywa i owoce powinny wchodzić w skład codziennej diety, gdyż są źródłem cennych witamin, zwłaszcza witaminy C oraz B - karotenu. Dostarczają także kwasu foliowego. Zawierają znaczne ilości składników

Bardziej szczegółowo

Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością.

Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Jadłospis 14-dniowy Anna Piekarczyk Dieta nie jest dietą indywidualną

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to

Bardziej szczegółowo

S ROZPOCZĘTY! Y PAMIĘ TA J!

S ROZPOCZĘTY! Y PAMIĘ TA J! R ILLOW G N O Z E S ROZPOCZĘTY! Y Nadszedł czas na czyszczenie grillów i wyruszenie do sklepu po niezbędne produkty. Potrawy z grilla cieszą się dużym powodzeniem wśród Polaków. Co zrobić, by oprócz smaku,

Bardziej szczegółowo

Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia

Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia Niedożywienie może występować u osób z nadwagą (powyżej 120% masy należnej) niedowagą (poniżej 80%

Bardziej szczegółowo

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość

Bardziej szczegółowo

Hipoglikemia Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.

Hipoglikemia Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o. Hipoglikemia Hipoglikemia Hipoglikemia, zwana inaczej niedocukrzeniem, oznacza obniżanie stężenia glukozy we krwi do wartości poniżej 55 mg/dl (3,1 mmol/l) Niekiedy objawy hipoglikemii mogą wystąpić przy

Bardziej szczegółowo

Cholesterol. Co powinieneś wiedzieć. Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl

Cholesterol. Co powinieneś wiedzieć. Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Cholesterol Co powinieneś wiedzieć Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Wstęp Cholesterol jest substancją, której organizm potrzebuje do produkcji hormonów, witaminy D oraz przemian tłuszczów w organizmie.

Bardziej szczegółowo

CHOLESTEROL NA CENZUROWANYM

CHOLESTEROL NA CENZUROWANYM CHOLESTEROL NA CENZUROWANYM Wszyscy doskonale wiemy, że utrzymanie prawidłowej i pełnowartościowej diety u osób przewlekle dializowanych i po przeszczepie nerki jest rzeczą bardzo ważną, ale również niezmiernie

Bardziej szczegółowo

Europejski kodeks walki z rakiem

Europejski kodeks walki z rakiem Europejski kodeks walki z rakiem Dlaczego walczymy z rakiem? Nowotwory są drugą przyczyną zgonów w Polsce zaraz po zawałach i wylewach. Liczba zachorowao na nowotwory złośliwe w Polsce to ponad 140,5 tys.

Bardziej szczegółowo

Ekstrakt z Chińskich Daktyli

Ekstrakt z Chińskich Daktyli Ekstrakt z Chińskich Daktyli Ekstrakt z Chińskich Daktyli TIENS Lekarze z Chin uważają, że owoce głożyny znane jako chińskie daktyle Pomagają zachować sprawność Poprawiają odporność Wspomagają pracę żołądka

Bardziej szczegółowo

Szybki dostęp do usług medycznych

Szybki dostęp do usług medycznych Ubezpieczenie Moje Zdrowie Szybki dostęp do usług medycznych Wiemy, co się liczy! Z Tobą od A do Z Zdrowie przede wszystkim Troszczysz się o nie na co dzień. Starasz się zapobiegać, ale czasem konieczne

Bardziej szczegółowo

PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH

PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje pakietów Genodiet Pakiet konsultacji genetycznych Genodiet składaja się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki

Bardziej szczegółowo

Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Tadeusza Kościuszki w Rudzie Śląskiej

Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Tadeusza Kościuszki w Rudzie Śląskiej Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Tadeusza Kościuszki w Rudzie Śląskiej Zdrowe odżywianie polega na odpowiednim wyborze produktów i przygotowaniu posiłków umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie organizmu poprzez

Bardziej szczegółowo

POWIKŁANIA. Personal solutions for everyday life.

POWIKŁANIA. Personal solutions for everyday life. POWIKŁANIA Personal solutions for everyday life. Powikłania Cukrzyca występuje u osób, w przypadku których organizm nie potrafi sam kontrolować poziomu glukozy we krwi (określanego również jako poziom

Bardziej szczegółowo

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania

Bardziej szczegółowo

ZBILANSOWANA DIETA TALERZ ZDROWIA SMACZNIE, ZDROWO, KOLOROWO. Anna Oblacińska Instytut Matki i Dziecka

ZBILANSOWANA DIETA TALERZ ZDROWIA SMACZNIE, ZDROWO, KOLOROWO. Anna Oblacińska Instytut Matki i Dziecka ZBILANSOWANA DIETA TALERZ ZDROWIA SMACZNIE, ZDROWO, KOLOROWO Anna Oblacińska Instytut Matki i Dziecka TALERZ CZY PIRAMIDA? Przedstawione w modelach zdrowego żywienia zalecenia żywieniowe to sugestie ogólne,

Bardziej szczegółowo

ZDROWO AKTYWNI SZKOŁA PODSTAWOWA NR 8 W TARNOWIE

ZDROWO AKTYWNI SZKOŁA PODSTAWOWA NR 8 W TARNOWIE ZDROWO AKTYWNI SZKOŁA PODSTAWOWA NR 8 W TARNOWIE PIRAMIDY EGIPSKIE Piramidy to budowle, które przetrwały tysiące lat. Najbardziej trwała była ich podstawa, czyli część zbudowana na ziemi. PIRAMIDA ZDROWEGO

Bardziej szczegółowo

Wybieram zdrowie i zdrowe odżywianie

Wybieram zdrowie i zdrowe odżywianie Wybieram zdrowie i zdrowe odżywianie Doktorze Zdrówko, co to znaczy być zdrowym? Być zdrowym, to nie tylko nie chorować, ale też czuć się dobrze, być radosnym i sprawnym fizycznie. Czy wiesz, co pomaga

Bardziej szczegółowo

ZDROWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PORADNIK DLA RODZICÓW I UCZNIÓW

ZDROWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PORADNIK DLA RODZICÓW I UCZNIÓW ZDROWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PORADNIK DLA RODZICÓW I UCZNIÓW SPIS TREŚCI 1. Zasady zdrowego żywienia 2. Zapotrzebowanie energetyczne nastolatków 3. Zapotrzebowanie energetyczne nastolatków 4. Zalecenia

Bardziej szczegółowo

Aktywność fizyczna. Schemat postępowania w cukrzycy

Aktywność fizyczna. Schemat postępowania w cukrzycy Aktywność fizyczna Schemat postępowania w cukrzycy Aktywność fizyczna Ćwiczenia i gimnastyka są korzystne dla każdego, a w szczególności dla chorych na cukrzycę. W przypadku tej choroby wysiłek fizyczny

Bardziej szczegółowo

Zajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe

Zajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: wymienia zasady bezpieczeństwa obowiązujące podczas zajęć żywieniowych

Bardziej szczegółowo

prof. Krzysztof Krygier Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Technologów Żywności

prof. Krzysztof Krygier Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Technologów Żywności prof. Krzysztof Krygier Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Technologów Żywności Motto: Prawidłowe żywienie jest konieczne nie tylko dlatego, aby zapobiec chorobom, ale

Bardziej szczegółowo

GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH

GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje testów Genodiet Test Genodiet składają się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki do poznania indywidualnych zasad zdrowia. Identyfikacja typu

Bardziej szczegółowo

Piramida Żywienia. Dominika Kondrak Karina Warwas 1TFS

Piramida Żywienia. Dominika Kondrak Karina Warwas 1TFS Piramida Żywienia Dominika Kondrak Karina Warwas 1TFS Zasady zdrowego żywienia 1. Dbaj o różnorodnośd spożywanych produktów. 2. Strzeż się nadwagi i otyłości, nie zapominaj o codziennej aktywności fizycznej.

Bardziej szczegółowo

W WIEKU PRZEDSZKOLNYM

W WIEKU PRZEDSZKOLNYM 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM 1.Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 2.Bądź codziennie aktywny fizycznie ruch korzystnie wpływa na sprawność

Bardziej szczegółowo

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM (Instytutu Żywności i Żywienia 2009) 1. Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 2. Bądź codziennie aktywny

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta.

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Uwaga: Niniejsze zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego

Bardziej szczegółowo

Wybieram zdrowie i zdrowe odżywianie

Wybieram zdrowie i zdrowe odżywianie Wybieram zdrowie i zdrowe odżywianie Doktorze Zdrówko, co to znaczy być zdrowym? Być zdrowym, to nie tylko nie chorować, ale też czuć się dobrze, być radosnym i sprawnym fizycznie. Czy wiesz, co pomaga

Bardziej szczegółowo

Wymienniki dietetyczne w cukrzycy. Dr inż. Joanna Myszkowska-Ryciak Zakład Dietetyki Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie 20.06.

Wymienniki dietetyczne w cukrzycy. Dr inż. Joanna Myszkowska-Ryciak Zakład Dietetyki Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie 20.06. Wymienniki dietetyczne w cukrzycy Dr inż. Joanna Myszkowska-Ryciak Zakład Dietetyki Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie 20.06.2012 Zalecenia szczegółowe - węglowodany: 40 50% wartości energetycznej

Bardziej szczegółowo

ZASADY ZDROWEGO Z YWIENIA DZIECI

ZASADY ZDROWEGO Z YWIENIA DZIECI ZASADY ZDROWEGO Z YWIENIA DZIECI 1. Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 2. Bądź codziennie aktywny fizycznie - ruch korzystnie wpływa na sprawność i prawidłową sylwetkę.

Bardziej szczegółowo

Hiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy

Hiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy Hiperglikemia Schemat postępowania w cukrzycy Postępowanie w przypadku stwierdzenia wysokiego poziomu glukozy we krwi, czyli hiperglikemii Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy) we krwi stanowi

Bardziej szczegółowo

Autor: Aldona Kubica. Kwestionariusz dla pacjentów po zawale serca leczonych angioplastyka wieńcową. Wersja 1

Autor: Aldona Kubica. Kwestionariusz dla pacjentów po zawale serca leczonych angioplastyka wieńcową. Wersja 1 SKALA GOTOWOŚCI DO WYPISU ZE SZPITALA U PACJENTÓW PO ZAWALE MIĘŚNIA SERCOWEGO The Readiness for Hospital Discharge After Myocardial Infarction Scale (RHDS MIS) Autor: Aldona Kubica Kwestionariusz dla pacjentów

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Zdrowe żywienie w cukrzycy Dieta dla osób dieta 1200 kcal chorujących na dieta 1500 kcal cukrzycę typu 2* dieta 1800 kcal *bez mikroalbuminurii Zaproponowana

Bardziej szczegółowo

E. Czy uważa Pan/i, że powrót do domu jest związany z dodatkowymi zagrożeniami? a. Tak b. Chyba tak c. Nie jestem pewien d. Nie

E. Czy uważa Pan/i, że powrót do domu jest związany z dodatkowymi zagrożeniami? a. Tak b. Chyba tak c. Nie jestem pewien d. Nie SKALA GOTOWOŚCI DO WYPISU ZE SZPITALA U PACJENTÓW PO ZAWALE MIĘŚNIA SERCOWEGO The Readiness for Hospital Discharge After Myocardial Infarction Scale (RHDS MIS) Autor: Aldona Kubica Kwestionariusz dla pacjentów

Bardziej szczegółowo

Prezentacja materiałów przygotowanych. programu edukacyjnego Trzymaj formę!

Prezentacja materiałów przygotowanych. programu edukacyjnego Trzymaj formę! Prezentacja materiałów przygotowanych do realizacji V edycji programu edukacyjnego Trzymaj formę! KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA REALIZACJĘ IV EDYCJI PROGRAMU EDUKACYJNEGO PT. TRZYMAJ FORMĘ! ZAKOPANE, 6 8 PAŹDZIERNIKA

Bardziej szczegółowo

Olej rybi z olejem z rokitnika i witaminą E. Omega-3. Wyjątkowa formuła wykorzystująca starożytną mądrość chińską i nowoczesną technologię

Olej rybi z olejem z rokitnika i witaminą E. Omega-3. Wyjątkowa formuła wykorzystująca starożytną mądrość chińską i nowoczesną technologię Olej rybi z olejem z rokitnika i witaminą E Wyjątkowa formuła wykorzystująca starożytną mądrość chińską i nowoczesną technologię Dlaczego kwasy tłuszczowe są tak ważne? Kwasy tłuszczowe należą do grupy

Bardziej szczegółowo

Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego

Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Wacław Karakuła Katedra i Klinika Chirurgii Naczyń i Angiologii U.M. w Lublinie Kierownik Kliniki prof. Tomasz Zubilewicz Lublin, 27.02.2016 Zespół

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Aktywność fizyczna glukometr glukometr glukometr glukometr glukometr skrocona 8 str broszura aktywnosc fizyczna.indd 1 2013-05-09 14:12:46 AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA

Bardziej szczegółowo

Dieta cukrzyka jak stosować, by nie zaszkodzić zdrowiu?

Dieta cukrzyka jak stosować, by nie zaszkodzić zdrowiu? Dieta cukrzyka jak stosować, by nie zaszkodzić zdrowiu? Cukrzyca jest chorobą genetyczną, jednak zła dieta, niezdrowy tryb życia oraz otyłość w znacznej mierze przyczyniają się do jej ujawnienia. W ostatnich

Bardziej szczegółowo

Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego.

Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego. Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego. Konferencja otwierająca realizację projektu. Wieruszów, 28.04.2015 DLACZEGO PROFILAKTYKA?

Bardziej szczegółowo

ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE

ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE RACJONALNIE = ZDROWO Zdrowa dieta jest jednym z najważniejszych elementów umożliwiających optymalny wzrost, rozwój i zdrowie. Ma przez to wpływ na fizyczną i umysłową

Bardziej szczegółowo

Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu.

Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. RUCH TO ZDROWIE Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. P A M I Ę T A J Dobroczynny wpływ aktywności fizycznej na

Bardziej szczegółowo

Ostre infekcje u osób z cukrzycą

Ostre infekcje u osób z cukrzycą Ostre infekcje u osób z cukrzycą Sezon przeziębień w pełni. Wokół mamy mnóstwo zakatarzonych i kaszlących osób. Chorować nikt nie lubi, jednak ludzie przewlekle chorzy, jak diabetycy, są szczególnie podatni

Bardziej szczegółowo

ŻYWIENIE DZIECI W WIEKU 1-3

ŻYWIENIE DZIECI W WIEKU 1-3 1 ŻYWIENIE DZIECI W WIEKU 1-3 Uniwersytet Medyczny w Łodzi DIETA DZIECKA POWINNA BYĆ: Urozmaicona pod względem doboru produktów spożywczych, Uregulowana pod względem częstości i pory spożywania posiłków,

Bardziej szczegółowo

8. Scenariusz lekcji dla klasy IV-VI szkoły podstawowej i I klasy gimnazjum

8. Scenariusz lekcji dla klasy IV-VI szkoły podstawowej i I klasy gimnazjum 8. Scenariusz lekcji dla klasy IV-VI szkoły podstawowej i I klasy gimnazjum Temat: Wybory żywieniowe produkty zalecane i niezalecane w żywieniu. Cel: Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych. Zdobyte

Bardziej szczegółowo

O naszej odporności decyduje także DIETA!

O naszej odporności decyduje także DIETA! O naszej odporności decyduje także DIETA! Podstawowym składnikiem wspomagającym pracę układu odpornościowego jest cynk (wraz z witaminą A). Najwięcej cynku zawierają owoce morza, szczególnie małże i ostrygi,

Bardziej szczegółowo

OCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA

OCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA Katedra i Zakład Promocji Zdrowia Wydział Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum UMK OCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA I. WYWIAD WIEK.. PŁEĆ WYKSZTAŁCENIE. MIEJSCE ZAMIESZKANIA

Bardziej szczegółowo

Liofilizowany sok z dzikiej róży 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.

Liofilizowany sok z dzikiej róży 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Suplement diety Składniki: Liofilizowany sok z dzikiej róży 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać

Bardziej szczegółowo

Miejsce mięsa w diecie

Miejsce mięsa w diecie Miejsce mięsa w diecie Walory zdrowotne mięsa od dawna są przedmiotem kontrowersyjnych poglądów wśród ludzi. Jedni widzą w mięsie znakomite źródło niezbędnych składników odżywczych, inni natomiast przypisują

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Powikłania cukrzycy Retinopatia PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY Cukrzyca najczęściej z powodu wieloletniego przebiegu może prowadzić do powstania tak zwanych

Bardziej szczegółowo

PROGRAM EDUKACJI PACJENTA CHOREGO NA NADCIŚNIENIE TĘTNICZE

PROGRAM EDUKACJI PACJENTA CHOREGO NA NADCIŚNIENIE TĘTNICZE PROGRAM EDUKACJI PACJENTA CHOREGO NA NADCIŚNIENIE TĘTNICZE Nadciśnienie tętnicze charakterystyka choroby. Załącznik nr 6 do procedury 92/pp, wersja 3 Nadciśnienie tętnicze jest najczęstszą chorobą układu

Bardziej szczegółowo

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA ANETA SADOWSKA

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA ANETA SADOWSKA ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA ANETA SADOWSKA I PATRYCJA SZAFRAŃSKA HASŁO PORADNIKA Nie wystarczy jeść - należy się odżywiać - to mądre słowa. Nie należy wpychać w siebie wszystkiego co jest na stole, czy w

Bardziej szczegółowo

Hiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy

Hiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy Hiperglikemia Schemat postępowania w cukrzycy Postępowanie w przypadku stwierdzenia wysokiego poziomu glukozy we krwi, czyli hiperglikemii Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy) we krwi stanowi

Bardziej szczegółowo