zdrowiawww.luxmed.pl

Transkrypt

1 nr 4/47 rok XII kwartalnik zima 2010 blisko ISSN zdrowiawww.luxmed.pl Magazyn Pacjentów Centrów Medycznych Grupy LUX MED 4sposoby na zimową chandrę s. 7 Bardzo męskie kłopoty s. 9 Przepis na zdrowie s. 6

2 W n u m e r z e Szanowni Państwo! Święta Bożego Narodzenia oraz Nowy Rok to czas życzeń i postanowień. W tym numerze przygotowaliśmy artykuły, w których nasi eksperci doradzają, które z postanowień szczególnie warto podjąć. Rodziców najmłodszych Pacjentów zachęcamy do przeczytania tekstu o profilaktyce stomatologicznej u dzieci. Czytelnikom w każdym wieku polecamy artykuł, jak dbać o włosy i paznokcie w zimie. W kwartalniku publikujemy także materiał dotyczący neurorehabilitacji, bardzo ważnej dla osób z uszkodzeniem układu nerwowego. Szczególnie panom, ale też ich partnerkom polecamy tekst o problemach z erekcją i czasami bardzo prostych sposobach radzenia sobie z nimi. Warto też zapoznać się z artykułem o niedoczynności tarczycy. O bardzo ważnej relacji lekarz Pacjent, w ramach Wieści z Rady Naukowej, wypowiada się prof. Jan Tatoń. Na koniec, w rubryce Nasi Lekarze, opowiada o sobie dr n. med. Joanna Perkowicz-Szulczyk, Doradca Prezesa ds. Bezpieczeństwa Pacjenta i Szpitalnictwa, związana z LUX MED od kilkunastu lat. Życzymy Zdrowych, Radosnych Świąt, Szczęśliwego Nowego Roku i sukcesów w realizacji noworocznych postanowień. Redakcja Spis treści A k t u a l n o Ś c i 3 Już 400 operacji za nami 3 Ze Zwierciadłem po zdrowie 3 Na scenie Polskiego 3 Supermarki 3 Konferencja dla lekarzy t e m at n u m e r u 4 Ograniczmy ryzyko, róbmy badania 5 Wracam do swojej wagi 6 Przepis na zdrowie 7 Cztery sposoby na zimową chandrę 8 Prezent dla palacza p o r a d n i k 9 Bardzo męskie kłopoty 10 Tarczyca ma kształt motyla 11 Żeby zdrowe zęby mieć, trzeba tylko chcieć 12 Kosmetyczne metody na chłody 13 Szansa na utraconą sprawność R a d a N a u k o w a 14 Wszystko wynika z miłości N a s i l e k a r z e 15 W życiu jestem empirykiem t e m at n u m e r u s. 6 Czy istnieje wieczna młodość? Z pewnością nie. Ale przed przedwczesną starością może nas ustrzec aktywność intelektualna. t e m at n u m e r u s. 5 Zalecamy dietę śródziemnomorską, bogatą w witaminy i składniki działające przeciwnowotworowo. P o r a d n i k s. 9 Niezdolność lub obniżona sprawność seksualna mężczyzn może przejawiać się w różny sposób. Ad res re dak cji: ul. Postępu 21c, War sza wa tel e -ma il: info@lu xmed.pl Wydawca: LUX MED Sp. z o.o. z siedzibą: ul. Postępu 21c Warszawa Projekt redakcyjny, graficzny i realizacja: Mediapolis Sp. z o.o. tel Foto w numerze: archiwum LUX MED, Shutterstock, Fotolia Foto na okładce: Shutterstock. Data wydania grudzień 2010 rok. 2 b l i s k o z d r o w i a 4 / z i m a

3 G r u p a L U X M E D a k t u a l n o ś c i Już 400 operacji za nami 17 listopada 2010 r. odbyło się uroczyste otwarcie Szpitala Grupy LUX MED. k r ó t k o Supermarki Wśród licznie zgromadzonych gości znaleźli się m.in. przedstawiciele władz Warszawy, dzielnicy Ursynów, nasi Klienci, osobistości ze świata medycyny, a także reprezentanci organizacji zrzeszających przedsiębiorców i oczywiście pracownicy Grupy. W ciągu pierwszych dwóch miesięcy działalności Szpital Grupy LUX MED przyjął ponad 700 Pacjentów, wykonując dziennie średnio kilkanaście zabiegów w znieczuleniu ogólnym i miejscowym w warunkach operacyjnych i ambulatoryjnych. Łącznie wykonano ok. 400 operacji. Blisko 22 proc. zrealizowanych świadczeń zostało sfinansowanych ze środków NFZ. Więcej o szpitalu: Anna Rulkiewicz-Kaczyńska, Prezes Grupy LUX MED, przecięła zieloną wstęgę, uroczyście inaugurując działalność Szpitala Grupy LUX MED. Towarzyszyli jej od lewej: lek. med. Dariusz Kuś, Dyrektor Szpitala, Matthew Strassberg, Partner w Mid Europa Partners, oraz prof. dr hab. n. med. Jerzy Szczerbań, Przewodniczący Rady Naukowej Grupy LUX MED. Ze Zwierciadłem po zdrowie Dzięki akcji profilaktycznej Piękno w Zdrowiu można zrobić ważne dla Pacjentów badania. Miesięcznik Zwierciadło po raz drugi zorganizował ogólnopolską akcję profilaktyczną Piękno w Zdrowiu. Grupa LUX MED jest partnerem akcji. Osoby, które od 21 października do 31 grudnia 2010 r. udadzą się do Centrów Medycznych Na scenie Polskiego Anty-Edyp pod patronatem Grupy LUX MED. Grupa LUX MED była partnerem medycznym spektaklu utalentowanych polskich twórców Barbary Wysockiej i Michała Zadary pt. Anty-Edyp. Projekt ten połączył sztuki wizualne, muzykę, filozofię, medycynę i teatr. Podstawę literacką spektaklu stanowiły fragmenty tragedii Sofoklesa Król Edyp, pisma Freuda o Edypie Grupy LUX MED w całej Polsce z kuponami z listopadowego numeru Zwierciadła, otrzymają specjalne zniżki. Rabat w wysokości 30 proc. na badania (morfologia z rozmazem, lipidogram, glukoza na czczo, mocz, transaminaza GPT/ ALT, TSH) oraz 10 proc. na konsultację lekarską, podczas której można omówić wyniki wcześniej zrobionych badań. Akcję zainaugurowała konferencja prasowa, w której wzięli udział eksperci Grupy LUX MED, lek. med. Inga Długoń oraz dr n. med. Grzegorz Juszczyk. oraz cytaty z książki Anty-Edyp Deleuze a i Guattariego. W przedstawieniu wystawionym na deskach Teatru Polskiego w Warszawie wzięli udział: Barbara Wysocka oraz dr Ewa Piotrowicz (USG serca), dr Izabela Chwalibogowska (USG płodu), Leszek Lorent (perkusja), Michał Górczyński (klarnet), Jacek Budyń Szymkiewicz (bas). Po raz kolejny marki CM LIM i LUX MED zostały wyróżnione prestiżowym tytułem Superbrand Polska, przyznawanym najsilniejszym markom na polskim rynku. Konferencja dla lekarzy W ostatni weekend listopada odbyła się XII konferencja Akademii Medycyny Rodzinnej Grupy LUX MED. Podczas dwóch dni uczestnicy mogli wysłuchać kilkudziesięciu prelekcji zorganizowanych w ramach trzech sesji tematycznych: ogólnomedycznej, pediatrycznej oraz stomatologicznej. W spotkaniu wzięła udział rekordowa liczba osób około / z i m a b l i s k o z d r o w i a 3

4 T E M AT N U M E R U z n o w y m r o k i e m dr n. med. Adam Kowal, specjalista chorób wewnętrznych, Dyrektor CM LIM, Wrocław Ograniczmy ryzyko, róbmy badania Zbliża się nowy rok, czas wielu postanowień. Warto, aby wśród nich znalazły się również te dotyczące profilaktyki zdrowotnej. Identyfikację czynników ryzyka chorób i ich eliminację nazywamy profilaktyką pierwotną, a jej zastosowanie ma największy wpływ na spadek zachorowalności i umieralności. W a r to w i e d z i e ć W trosce o zdrowie warto zatroszczyć się o regularne badania. Marsz na badania Najlepiej poznane są czynniki ryzyka chorób układu krążenia. Jest ich ok Warto więc zwrócić uwagę na: palenie, dietę, obciążenie rodzinne, aktywność ruchową, wskaźnik masy ciała (BMI) norma do 25, obwód brzucha w pasie (WHR) norma u mężczyzn do 94 cm, u kobiet do 80 cm, skurczowe ciśnienie tętnicze (maksymalnie 140 mmhg lub rozkurczowe maksymalnie 90 mmhg), poziom cholesterolu (maksymalnie 190 mg%, czyli 5 mmol/l), glukozy (maksymalnie 110 mg%, czyli 6 mmol/l) we krwi żylnej. Niektóre parametry zaleca się oceniać nie rzadziej niż raz w roku (ciśnienie tętnicze), inne raz na trzy lata (BMI, WHR, poziom glukozy), a jeszcze inne co pięć lat (poziom cholesterolu). Pożądana aktywność ruchowa to minut marszu trzy, cztery razy w tygodniu. Natomiast zalecana aktywność fizyczna pozwalająca na zahamowanie procesu miażdżycowego to wydatek energetyczny około 2000 kcal/tydzień, co odpowiada codziennemu 60-minutowemu marszowi z szybkością 5 km/godz. Podstawowe badania mające sens dla każdego z nas to: okresowo wykonane badanie poziomu glukozy i cholesterolu, pomiar ciśnienia tętniczego krwi, ocena wskaźników otyłości (BMI i WHR) oraz kolonoskopia, a dla kobiet ponadto mammografia i cytologia. Zlecenie innych testów powinno wiązać się z oceną ryzyka i badaniem lekarskim. Zachęcam do odwiedzenia lekarza przynajmniej raz w roku i ustalenia kalendarza badań oraz oceny czynników ryzyka. Fot.: Fotolia W 70 80% klucz do zdrowia leży w naszych rękach. Profilaktyczne szczepienia W ograniczeniu ryzyka zachorowania na choroby nowotworowe również podstawowe znaczenie ma ocena i eliminacja czynników ryzyka. Warto tu wspomnieć o szczepieniu przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego HPV. Zalecane są szczepienia dziewczynek przed rozpoczęciem aktywności seksualnej. Uzasadnione jest również szczepienie młodych kobiet (bez wcześniejszej oceny zakażenia), gdyż może ono zmodyfikować przebieg zakażenia. Podobnie rzecz się ma ze szczepieniem przeciw WZW typu B, gdyż rak wątroby występuje głównie u osób przewlekle zakażonych wirusami hepatotropowymi. Profilaktyka wtórna Pamiętajmy, że wykonywanie większości badań profilaktycznych mających na celu wykrycie choroby we wczesnej fazie to już profilaktyka wtórna, a najbardziej skuteczne są działania eliminujące czynniki ryzyka. Nie wszyscy uświadamiamy sobie fakt, że jednym z najistotniejszych czynników ryzyka zachorowania na nowotwór poza paleniem tytoniu jest nadwaga i otyłość. Odpowiada ona za powstanie 11 proc. nowotworów jelita grubego, ok. 25 proc. nerki i pęcherzyka żółciowego, 37 proc. przełyku i 39 proc. trzonu macicy. Kolejny fakt to związek nowotworów z niską aktywnością fizyczną oraz niewłaściwą dietą. Inne możliwe do ograniczenia czynniki ryzyka to promieniowanie UV oraz promieniowanie jonizujące i narażenie na czynniki rakotwórcze. Kalendarz badań Według zaleceń europejskich co trzy lata powinno się wykonywać badania cytologiczne u kobiet od 25. do 59. r.ż., badania mammograficzne w grupie wiekowej lat co dwa lata oraz badania kolonoskopowe dla osób po 50. r.ż. co 10 lat. Badania te pozwalają nie tylko na wykrycie inwazyjnych postaci chorób, ale na wykrycie stanów przedrakowych (jak obecność komórek atypowych czy polipów) i ograniczonych do błony śluzowej, czyli tzw. nowotworów in situ. Wykonywanie niektórych specjalistycznych badań ma ustaloną skuteczność w węższych grupach osób o podwyższonym ryzyku. Należy do nich m.in. badanie w kierunku genu BRCA 1 i 2 dla rodzinnego występowania raka piersi czy poszukiwanie markerów mutacji genów MSH 2 i MLH 1 (dla raka jelita grubego i trzonu macicy) oraz genu APC dla rodzinnego występowania raka jelita grubego. W przypadku licznych zachorowań na nowotwory wśród bliskiej rodziny (co najmniej trzy) należy zasięgnąć porady lekarza, który powinien skierować Pacjenta do poradni genetycznej. 4 b l i s k o z d r o w i a 4 / z i m a

5 z n o w y m r o k i e m T E M AT N U M E R U lek. med. Barbara Jerschina, internista, ekspert w dziedzinie odchudzania, autorka programu Pożegnanie z nadwagą LUX MED Wracam do swojej wagi W każdym człowieku jest wewnętrzne pragnienie wprowadzenia w swoim życiu zmian na lepsze. A mimo to, kto z nas nie pamięta postanowień i obietnic dawanych samemu sobie, z których nic nie wyszło... Nie traćmy jednak nadziei, przecież wielu osobom udało się pokonać tzw. wewnętrznego leniuszka (a czasami nawet wielkiego lenia), czyli według coachingu wewnętrznego sabotażystę, który przeszkadza w dążeniu do realizacji marzeń i ważnych celów. Nowy rok to tradycyjny już moment, z którym wiążemy niezwykłe nadzieje na to, że tym razem się uda! Bez specjalisty ani rusz Bardzo często stawiany cel to przywrócenie prawidłowej wagi lub co najmniej dążenie do jej istotnego zmniejszenia. I tu najczęściej wybieramy drogę na skróty, nieprofesjonalne pójście na łatwiznę, czyli zastosowanie modnej aktualnie diety uzyskanej od znajomej lub z gazety. A tymczasem leczenie otyłości, nadwagi wymaga profesjonalnego podejścia. Skuteczność terapii zależy w dużej mierze od lekarza specjalisty, który jak doświadczony przewodnik poprowadzi nas do celu. Należy pamiętać, że na program terapii odchudzającej składa się szereg elementów, a najważniejszym celem jest zmniejszenie masy tłuszczowej, zachowanie masy mięśniowej i tempa przemian biochemicznych (przy zbyt restrykcyjnych, niedoborowych dietach ulegają niekorzystnemu zmniejszeniu) oraz wprowadzenie na stałe elementów zdrowego stylu życia, czego nie uczymy się, stosując samoterapię. Dlatego tak jak przy innych chorobach, bo nadwaga to właśnie choroba, tak i w tym przypadku pójdźmy po radę do eksperta, który zastosuje odpowiednią terapię. Pamiętajmy, że często stosowane i modne ostatnio diety mają nie tylko zalety spadek kilogramów (czasem chwilowy), ale też wady. Warto zatem poznać za i przeciw, zanim rozpoczniemy terapię. w n a s z e j g r u p i e W Centrach Medycznych LUX MED od lat prowadzony jest program Pożegnanie z nadwagą. W opiekę nad Pacjentem zaangażowani są specjaliści: lekarz specjalista odchudzania, dietetyk, jeśli istnieje potrzeba psycholog. Na początku terapii przeprowadzone są odpowiednie badania, dzięki którym dopasowujemy indywidualną, dobrze zbilansowaną dietę, a także wysiłek fizyczny i jeżeli jest to konieczne farmakoterapię. U w a g a d i e ta Fot. na kolumnie: Shutterstock Diety niepełnowartościowe nie zabezpieczają wszystkich potrzebnych organizmowi składników, mogą być ubogie w witaminy, mikroelementy oraz inne aktywne składniki. Dieta Dukana wady: niepełnowartościowa, nieracjonalna, zawiera do 70% białka!!! (norma do 20%), obciążająca nerki i układ krążenia, ryzykowna w prowadzeniu bez kontroli lekarskiej. zalety: oszczędza masę mięśniową, co zapobiega niekorzystnemu zwolnieniu przemian metabolicznych w trakcie odchudzania. Dieta Montignaca wady: niepełnowartościowa, nadmiar soków owocowych, nie wykorzystuje ewolucyjnej przewagi przewodu pokarmowego u człowieka. zalety: posiada pewne elementy zdrowej diety. Dieta Atkinsa, Kwaśniewskiego wady: niepełnowartościowa, nieracjonalna, zawiera zbyt dużo niekorzystnych tłuszczów wielonienasyconych, przyspiesza powstawanie zmian miażdżycowych. Dieta Kopenhaska, Diamondów, Hollywoodzka wady: zbyt restrykcyjne, niedoborowe, nieracjonalne. Przy ich stosowaniu dochodzi do niekorzystnego spadku masy mięśniowej i wody oraz zmniejszenia zapotrzebowania na kalorie, co powoduje szybki efekt jo-jo po powrocie do dawnych nawyków. Dieta South Beach wady: zbyt dużo węglowodanów, niedoborowa, może prowadzić do nadmiernego spadku wagi, ryzykowna do stosowania bez kontroli lekarskiej. Dieta Śródziemnomorska absolutnie zalecana, zdrowa, pełnowartościowa, bogata w witaminy i wiele aktywnych biologicznie składników działających przeciwmiażdżycowo i przeciwnowotworowo. 4 / z i m a b l i s k o z d r o w i a 5

6 T E M AT N U M E R U z n o w y m r o k i e m Fot.: Shutterstock Przepis na zdrowie Czy istnieje coś takiego jak wieczna młodość? Z pewnością nie. Ale przed przedwczesną starością mogą nas ustrzec ruch oraz aktywność intelektualna. Oto kilka sposobów na to, jak sami sobie możemy pomóc. Styl życia, podejście do aktywności ruchowej i intelektualnej powielamy najczęściej po rodzicach i przekazujemy naszym dzieciom. Dlatego trzeba się nad nimi zastanowić i popracować, żeby nie powielać złych nawyków. Warto też zadbać o nasz umysł. Train the brain mówią Amerykanie. Ćwiczmy więc pamięć, dbajmy o towarzyskie kontakty, ruszmy się z kanapy. Takie podejście do życia sprzyja nie tylko zdrowiu, ale i dobremu samopoczuciu. Porozmawiaj z nimi W utrzymaniu sprawności intelektualnej pomogą nam rozmowy z bliskimi. W ich trakcie przywoływane są zdarzenia, które pamiętamy, mobilizujemy też inne funkcje poznawcze, weryfikujemy przekazywane wiadomości. Przebywanie w odosobnieniu, bez kontaktu z innymi ludźmi grozi pogorszeniem pamięci. Liczne kontakty towarzyskie zmuszają nas do stałej aktywności i zawsze sprzyjają naszemu umysłowi. Nigdy nie jest za późno Uczenie się nowych rzeczy (np. wierszy), doskonalenie języka już znanego lub opanowanie nowego. Pa m i ę ć n a s z ó s t k ę! Oto doskonałe ćwiczenie, które możesz wykonać ze swoim dzieckiem. Usiądźcie razem przy stole. Weź kartkę i długopis. Napisz na kartce dziesięć rzeczowników. Przeczytaj je wolno swojemu dziecku. Następnie poproś, aby je powtórzyło. Sprawdź, ile wyrazów zapamiętało. Przy ćwiczeniu pomaga wizualizacja, umieszczenie wymienionych przez ciebie rzeczowników w wyobraźni w konkretnym miejscu, np. mebli w pokoju. Nie wstydź się, jeżeli twoje dziecko będzie w tej zabawie lepsze od ciebie, to normalne 6 b l i s k o z d r o w i a 4 / z i m a

7 z n o w y m r o k i e m T E M AT N U M E R U 4 sposoby na... zimową chandrę mgr Karolina Pejka-Balcer, psycholog, instruktor sportu LUX MED, Bydgoszcz Najlepszą walką z sezonową depresją jest jej zapobieganie. Pasje poszerzają horyzonty i pozwalają poznać ciekawych ludzi. 1Istnieje wiele dowodów naukowych na to, że istotnym czynnikiem zagrażającym naszemu zdrowiu, także psychicznemu, jest niedostateczna aktywność fizyczna. Ruch polepsza nasze samopoczucie. Gdy ćwiczymy, swoją uwagę poświęcamy przede wszystkim treningowi. Wszelkie problemy dnia codziennego odsuwamy na dalszy plan. Aktywność pozwala nam choć na chwilę uciec od stresu i napięcia. Wpływa także pozytywnie na prawidłowe funkcjonowanie umysłu. Podnosi poziom endorfiny w organizmie, dzięki której osiągamy dobre samopoczucie. Uprawiając sport, zapobiegamy spadkowi nastroju oraz rozładowujemy napięcia prowadzące z reguły do przygnębienia czy frustracji. 2Nie ma niczego lepszego jak spacery w ostrym, zimowym słońcu u boku bliskiej osoby, z którą możemy porozmawiać od serca. 3Warto także otoczyć się intensywnymi kolorami (róż, zieleń, pomarańcz) wyzwalają one w nas pozytywne emocje. 4Bardzo ważnym elementem w zapobieganiu sezonowej depresji jest umiejętność znalezienia w ciągu dnia chwili na relaks, by móc w spokoju obejrzeć film, poczytać dobrą książkę, a następnie wziąć rozgrzewającą kąpiel z dodatkiem olejków eterycznych (działanie uspokajające mają olejki: lawendowy i różany). Gry i zabawy towarzyskie: szachy, warcaby, scrabble znakomite dla młodszych i starszych, ćwiczą intelekt i spostrzegawczość. Podobnie rozwiązywanie krzyżówek, rebusów i łamigłówek. Warto też rozpocząć studia. Na rynku można znaleźć oferty dla ludzi w każdym wieku. Zresztą nie musimy podejmować od razu decyzji o studiach. Może warto zapisać się na jakiś kurs czy warsztaty. Bardzo popularne stają się też formy edukacji osób starszych. Uniwersytet Trzeciego Wieku ależ bardzo proszę! Dlaczego nie. Upowszechnianie inicjatyw edukacyjnych, aktywizacja intelektualna, psychiczna, społeczna i fizyczna osób starszych, poszerzanie wiedzy i umiejętności seniorów nie tylko ułatwiają kontakty z instytucjami takimi jak służba zdrowia, ośrodki kultury, ośrodki rehabilitacyjne itp., ale i angażują słuchaczy w aktywność na rzecz otaczającego ich środowiska, podtrzymują więzi społeczne i komunikację międzyludzką wśród seniorów. Uczmy się przez całe życie Każda motywacja do rozpoczęcia studiów jest dobra. Studiujemy więc po to, aby zainwestować w siebie, pomaga nam to w karierze zawodowej, ale nie tylko. Studiowanie poszerza horyzonty, pozwala poznać ciekawych ludzi. To nie tylko inwestycja, która musi przełożyć się na pieniądze, to przede wszystkim inwestycja w nas samych, w naszą osobowość, erudycję, atrakcyjność towarzyską. Im starsi jesteśmy, tym bardziej możemy sobie pozwolić na to, aby nasze studia nie przekładały się na życie zawodowe. Czasem dopiero w późnym wieku tak naprawdę przychodzi czas na pasje, na zainteresowania Rusz się Ale pamiętajmy o tym, że nasze życie to nie tylko aktywność intelektualna, ale także, a może przede wszystkim, aktywność fizyczna. Ruch, wsparty właściwą dla naszego organizmu dietą, jest profilaktyką wielu chorób, wspomaga leczenie tych już nabytych. Pomaga w uzyskaniu i utrzymaniu atrakcyjności. Warto więc polubić sport i wpajać zainteresowanie nim naszym dzieciom. Przyjaciel potrzebny od zaraz Wszelkie formy aktywności i samodoskonalenia nie tylko pomogą nam w zachowaniu zdrowia i urody, ale przede wszystkim zazwyczaj wiążą się z poznawaniem ludzi! Dzięki temu, że wyjdziemy z domu, oderwiemy się na chwilę od telewizora czy internetu, mamy szansę na poznanie ciekawych ludzi i zaprzyjaźnienie się z nimi. Nasze życie będzie wtedy bogatsze i ciekawsze, a my sami szczęśliwsi. Pomóc szczęściu I nie zapominajmy o tym, że w naszym życiu najważniejsi jesteśmy my sami. To właśnie od pracy nad sobą, nad własnym zdrowiem i intelektem zaczyna się uszczęśliwianie innych. Tylko jeśli sami będziemy mieli coś do zaoferowania, możemy liczyć, że będziemy atrakcyjni dla innych, będziemy mogli zaproponować im swoje towarzystwo, zarazić ich swoją pasją. I dlatego warto pracować nad sobą. Małgorzata Szcześniak 4 / z i m a b l i s k o z d r o w i a 7

8 T E M AT N U M E R U z n o w y m r o k i e m 5 pomysłów na... prezent dla kogoś, kto chce rzucić palenie 1Terapia psychologiczna Skuteczność (w zależności od formy i ośrodka) proc. Koszt ok zł. 2Akupunktura, elektrostymulacja Efektywność oceniana na mniej więcej 60 proc., Hipnoza proc. Koszt zabiegu zł, często jeden zabieg nie wystarczy. 3Nikotynowa Terapia Zastępcza Odzwyczajanie od nikotyny przez podawanie jej w zmniejszających dawkach w postaci plastrów, gum, sprejów do nosa, tabletek efektywność przy pełnej kuracji (10 tyg.) do 30 proc. Koszt ok. 250 zł. Prezent dla palacza Palenie stanowi przyczynę około 30 proc. zgonów spowodowanych przez nowotwory. Dziesięciokrotnie zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworu płuc w porównaniu do niepalących. Rośnie akcyza, a więc i cena papierosów, w mediach pojawiła się moda na obrzydzanie i potępianie palenia. Wszyscy wiemy, że szkodzi, że podtruwa osoby wdychające biernie dym, m.in. dlatego państwo ustawowo zakazuje palenia w miejscach publicznych. Dobry czas na zmianę Nastał dobry czas, aby odstawić palenie i zachęcić do tego najbliższych. Należy pamiętać, że nałóg nikotynowy jest silnym uzależnieniem tak fizycznym, jak i psychicznym. Bez motywacji i chęci jego odstawienia żaden palacz nie przestanie palić tylko dlatego, że ktoś tego sobie życzy. Szkodliwość palenia jest związana z jego dwoma elementami: nikotyną i substancjami smolistymi zawartymi w dymie. Nikotyna prowadzi do uzależnienia fizycznego i psychicznego. Dym tytoniowy zawiera ok. 4 tys. substancji toksycznych (m.in. związki węglowodorowe, cyjanki, siarczki). Substancje te działają toksycznie na wszystkie komórki, z którymi się stykają bezpośrednio drogi oddechowe (mogą wywołać nowotwór złośliwy jamy ustnej, gardła, krtani, płuc), jak i pośrednio z komórkami wewnątrz organizmu, z którymi są transportowane przez układ krążenia (nowotwory złośliwe przełyku, pęcherza moczowego, trzustki, nerek). Mało kto ma świadomość, że w dobie walki z dopalaczami papierosy są jedynym środkiem rakotwórczym i uzależniającym legalnie sprzedawanym w Polsce i na świecie. Precz z nałogiem Rzucenie palenia to bardzo dobre postanowienie i prezent dla nas i naszych bliskich na nowy rok. Żeby jednak proces ten był jak najmniej uciążliwy, warto wiedzieć, jakie sposoby mogą wspomóc nasze niepalenie. Silna wola nie palę od dzisiaj i już! za pierwszym razem udaje się to dwóm czterem osobom na 100. Pozornie najtańszy sposób, nie wymaga wydania pieniędzy, W Polsce pali ponad 30 proc. kobiet i 50 proc. mężczyzn. lek. med. Piotr Musik, internista, specjalista chorób płuc, Kierownik Medyczny CM LIM, Wrocław ale ile może kosztować stresu otoczenie, wiedzą tylko ci, którzy już mieli z tą metodą do czynienia. Są skuteczne metody pozwalające wyjść z nałogu fizycznego. Natomiast największą trudnością jest uwolnienie się od uzależnienia psychicznego niestety nie dysponujemy środkiem pozwalającym na jego całkowite zwalczenie. Niewiele trzeba, by do nałogu powrócić wystarczy zapalić Dlatego warto zwrócić uwagę, że obok licznych metod skutecznego rzucania palenia dla palacza najważniejsze jest wsparcie najbliższych. Cierpliwość i wyrozumiałość jest tym, czego najbardziej potrzebujemy, szczególnie na początku walki z nałogiem. Pamiętajmy, że wielu ludziom udaje się rzucić palenie, dzięki czemu są szczęśliwsi i zdrowsi, tak jak ich rodziny. Nawet jeśli komuś nie powiedzie się tym razem, zawsze można spróbować jeszcze raz i jeszcze raz. Aż do skutku byle zdążyć przed chorobą. 4 Farmakoterapia Stosowanie środków farmakologicznych działających na struktury w mózgu powodujące osłabienie chęci palenia. Kuracja 5 12 tyg. w zależności od rodzaju tabletek. Efektywność do 50 proc. Koszt zł. 5Metody alternatywne: biorezonans Skuteczność nawet do 90 proc., koszt zł za seans. Osoba przebywająca w zadymionym pomieszczeniu wdycha w ciągu godziny równowartość samodzielnie wypalonego papierosa. Fot. na kolumnach: Shutterstock 8 b l i s k o z d r o w i a 4 / z i m a

9 s f e r a i n t y m n a p o r a d n i k Mężczyźni ze swoimi problemami niezbyt chętnie zgłaszają się do specjalisty. to choroby serca, nadciśnienie tętnicze, choroby neurologiczne i cukrzyca. Jak podają statystyki, prawie 80 proc. wszystkich przypadków zaburzeń erekcji ma swoje źródło w chorobach, urazach, zaburzeniach hormonalnych i stosowaniu leków. Zwłaszcza leki psychotropowe i leki stosowane w chorobach układu krążenia mogą upośledzać wydolność seksualną u mężczyzn. Ale problemy te dotykają również zdrowych mężczyzn, nieprzyjmujących leków. W takich przypadkach podłożem zaburzeń erekcji prawdopodobnie jest styl życia. Z jednej strony siedząca praca, bierny wypoczynek przed telewizorem, niewłaściwa dieta i papierosy, a z drugiej strony stres i wyścig szczurów w pracy. Palenie papierosów dwukrotnie zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń erekcji, podobne działanie może mieć alkohol, narkotyki, a także sterydy, nawet te stosowane w małych dawkach dla poprawy wyglądu i umięśnienia. dr n. med. Medard Lech, ginekolog- -położnik Konsultant LUX MED, Warszawa Zaburzenie erekcji (erectile dysfunction) obecnie nie jest już nazywane impotencją. Faktycznie jest to niemożność osiągnięcia i utrzymania wzwodu członka w sytuacjach intymnych. Członek nie reaguje, mimo podniecenia mężczyzny, nawet pieszczoty erotyczne i psychiczne nic nie zmieniają. Najczęstszym problemem jest niepełna erekcja lub erekcja słabnąca. Jej całkowity brak występuje najwyżej u co dziesiątego mężczyzny zgłaszającego się z tym problemem do seksuologów. Bardzo męskie kłopoty Szacuje się, że w Polsce problem zaburzeń erekcji dotyczy ponad miliona mężczyzn. Skąd to się bierze? Historia ludzkości to także historia prób przywracania młodości, poprawy piękności i męskości. Zdolność do odbywania stosunków seksualnych w podtekście jest także zdolnością do posiadania potomstwa. Od czasu, kiedy w dużej mierze udało się oddzielić seksualność od prokreacji, zdolność do odbywania stosunków seksualnych to przede wszystkim źródło wielu pozytywnych odczuć i wrażeń, a także sposób podtrzymywania więzów między kobietą i mężczyzną. Nic więc dziwnego, że mężczyzna (szczególnie w tzw. sile wieku) mający trudności (lub niemożność) odbywania stosunków, odczuwa to jako poważną niesprawność, czasami traci zainteresowanie płcią przeciwną, a nawet wykonywaniem zwykłych czynności i wypełnianiem obowiązków. Niezdolność lub obniżona sprawność seksualna mężczyzn może przejawiać się w różny sposób, w tym materiale skupimy się na zaburzeniach erekcji. U mężczyzn po pięćdziesiątce podłożem takich kłopotów mogą być choroby. Najczęstsze przyczyny Przyczyny zaburzeń erekcji to m.in. choroby serca, nadciśnienie tętnicze, choroby neurologiczne i cukrzyca. Jak sobie radzić z problemem? Po pierwsze zmiana trybu życia. Więcej zajęć na świeżym powietrzu, ruchu, ale i więcej snu. Z jadłospisu należy wykluczyć używki oraz ciężkostrawne, tłuste dania. W zamian należy zwiększyć ilość spożywanych owoców (niesłodkich!) i warzyw. Oliwa zamiast tłuszczów zwierzęcych, ryby zamiast wieprzowiny. Wszystko, co sprzyja naszym naczyniom krwionośnym i sercu, przyczynia się też do poprawy wydolności seksualnej. Jeżeli zmiana trybu życia jest niewystarczającym rozwiązaniem, być może będzie trzeba skorzystać ze wsparcia farmakologicznego (stosowane wcześniej aparaty próżniowe i implanty teraz wychodzą już z użycia). Najpierw należy jednak wykluczyć przyczyny anatomiczne. Na przykład przerost prostaty może też objawiać się zaburzeniami erekcji. Niektóre leki na potencję dostępne są bez recepty. Przeważnie jednak te najskuteczniejsze sprzedawane są wyłącznie ze wskazań lekarskich. A więc nie ma powodów do wstydu. Jeżeli jest problem, trzeba się zgłosić do lekarza, np. internisty, który znajdzie sposób na właściwe i bezpieczne rozwiązanie problemu (lub tylko poprawy stanu rzeczy). 4 / z i m a b l i s k o z d r o w i a 9

10 p o r a d n i k e n d o k r y n o l o g lek. med. Ali Chahrour, specjalista chorób wewnętrznych, endokrynolog LUX MED, Warszawa Istotne znaczenie w profilaktyce niedoczynności tarczycy odgrywa jod. Dlatego warto korzystać z długich nadmorskich spacerów. Na co dzień doskonałym źródłem jodu mogą być ryby i jodowana sól. Niedoczynność tarczycy występuje u obu płci, ale pięć razy częściej u kobiet. Ryzyko zachorowania wzrasta z wiekiem. Fot. na kolumnach: Shutterstock Tarczyca ma kształt motyla b a d a n i a Kiedy zalecane jest zrobienie badania TSH? u noworodków w 3 5 dniu życia (badanie przesiewowe) jeżeli u członków rodziny występują choroby tarczycy w trakcie ciąży i po porodzie u osób z chorobami autoimmunologicznymi, np. cukrzyca typu 1, reumatoidalne zapalenia stawów, bielactwo, toczeń rumieniowaty u osób z zespołem Downa u kobiet z zaburzeniami miesiączkowania i płodności Tarczyca jest jednym z gruczołów wewnątrzwydzielniczych, tzn. wydzielających hormony bezpośrednio do krwi. Położona jest w obrębie szyi, przed tchawicą, i ma kształt motyla. Hormony tarczycy biorą udział we wszystkich procesach metabolicznych organizmu. Niedoczynność tarczycy to choroba, która polega na niedostatecznym wydzielaniu hormonów tarczycy, prowadząca do spowolnienia procesów metabolicznych. Niedoczynność dzielimy na: Pierwotną gdzie uszkodzenie występuje na poziomie tarczycy, która może być wrodzona (1 na 5000 noworodków) lub nabyta (najczęściej występująca). Wtórną gdzie uszkodzenie występuje na poziomie przysadki mózgowej (np. guzy przysadki, po operacji przysadki). Trzeciorzędową gdzie uszkodzenie występuje na poziomie podwzgórza. Wyodrębnia się dwie postaci kliniczne niedoczynności: utajoną, inaczej zwaną skąpoobjawową, oraz jawną. Przyczynami niedoczynności pierwotnej są: Choroba Hashimoto przewlekłe autoimmunizacyjne zapalenie tarczycy (najczęstsza przyczyna); Inne rodzaje zapalenia tarczycy; Operacja usunięcia całej lub części tarczycy; Leczenie radiojodem, napromieniowaniem, amiodaronem, interferonem, węglanem litu i lekami przeciwtarczycowymi w zbyt dużych dawkach; Niedobór jodu. Diagnozowanie i leczenie Niedoczynność diagnozuje się w badaniach laboratoryjnych. TSH jest podwyższone w pierwotnej niedoczynności i obniżone we wtórnej, występują niskie wartości FT3 i FT4, W a r to w i e d z i e ć podwyższone wartości przeciwciał przeciwtarczycowych, podwyższony poziom cholesterolu oraz niedokrwistość. Dodatkowym badaniem zalecanym przez lekarzy endokrynologów w diagnostyce niedoczynności jest usg tarczycy. Leczenie polega na uzupełnianiu hormonów tarczycy (L-tyroksyna) w indywidualnie dobranej dawce dobowej. Objawy niedoczynności pierwotnej: uczucie zimna przyrost masy ciała sucha, łuszcząca się skóra łamliwość włosów i paznokci obrzęk śluzowaty obrzęk powiek i okolicy oczodołów obniżenie głosu, chrypka uboga mimika zwolniona czynność serca zaparcia wzdęcia bóle brzucha uczucie zmęczenia senność trudności w koncentracji zaburzenia pamięci osłabienie libido zaburzenia miesiączkowania niepłodność nadciśnienie tętnicze depresja. Niedoczynność u dzieci najczęściej objawia się zaburzeniami rozwoju fizycznego i umysłowego. 1 0 b l i s k o z d r o w i a 4 / z i m a

11 s t o m a t o l o g p o r a d n i k lek. stom. Aleksandra Chmielak, LUX MED Warszawa Dbajmy o zęby naszych dzieci. Niech dziecięce nawyki związane z właściwym dbaniem o zęby towarzyszą im także w dorosłości. Uzębienie mleczne powinno służyć dziecku przez dziesięć lat. Żeby zdrowe zęby mieć, trzeba tylko chcieć Pierwsze lata życia dziecka to czas intensywnego rozwoju fizycznego oraz psychicznego. Jest to okres odkrywania otaczającego świata, panujących w nim reguł i wynalazków. Rodzice przykładem i wzorem wprowadzają młodego człowieka w tajniki życia codziennego. Z całą pewnością wiedza w zakresie zdrowia jest niezbędna, a już na pewno bardzo wskazana. Wszelkie dobre nawyki żywieniowe i behawioralne, które zostaną zaszczepione w wieku dziecięcym, obficie zaowocują w przyszłości. Szczotko, szczotko, hej szczoteczko Szeroko pojęta profilaktyka dotyczy także zębów. Uzębienie mleczne powinno służyć dziecku przez dziesięć lat, w związku z tym niezmiernie ważna jest nauka prawidłowego dbania o nie. Podstawową metodą zapobiegania próchnicy jest właściwa higiena jamy ustnej, a w szczególności szczotkowanie zębów dwa razy dziennie, najlepiej pastą z fluorem. Stomatolodzy zalecają rozpoczęcie higieny jamy ustnej jeszcze przed pojawieniem się pierwszego ząbka. Bezzębny wyrostek niemowlęcia należy przemywać jałowym gazikiem nawiniętym na palec i zwilżonym przegotowaną letnią wodą. W podobny sposób myje się po każdym (zwłaszcza nocnym) posiłku pierwsze ząbki. Gdy pojawią się zęby boczne, należy wprowadzić delikatne szczotkowanie zębów, bo tylko w ten sposób można skutecznie wyczyścić bruzdy. Bo to bardzo ważna rzecz Po pojawieniu się pierwszych ząbków u dziecka powinna nastąpić pierwsza wizyta u stomatologa dziecięcego. Lekarz nie tylko sprawdzi Piękny uśmiech to skarb, za który kiedyś nasze dzieci nam podziękują. stan jamy ustnej, ale również udzieli wskazówek dotyczących higieny czy diety. Po ukończeniu pierwszego roku życia można rozpocząć profesjonalną profilaktykę fluorową. Wczesny i niepołączony z bólem kontakt dziecka z lekarzem wpłynie na lepszy stan zębów dziecka w przyszłości. Regularne przeglądy stomatologiczne co trzy miesiące, stosowanie się do wskazówek stomatologa również zapobiegną powstaniu u dziecka lęku przed wizytą w gabinecie stomatologicznym dentofobii. Zwłaszcza że gabinety dziecięce są urządzane z myślą o małych Pacjentach. Dzięki odpowiednio zorganizowanym wnętrzom, zabawkom i nierzadko ekranom z bajkami dziecko może czuć się dobrze. żeby zdrowe zęby mieć Zęby mleczne wprawdzie zostaną wymienione na stałe, ale nieleczone czy zaniedbane mogą dziecku przysporzyć wiele cierpienia. Gdy tylko pojawią się ubytki próchnicowe, należy niezwłocznie podjąć leczenie stomatologiczne. Istnieje szeroka gama możliwości. Do ubytku w zębie można założyć różne wypełnienia białe lub kolorowe. Bardzo zniszczone zęby można zabezpieczyć koronami dziecięcymi (są metalowe i mogą zabezpieczyć przed postępem próchnicy). Gdy zniszczenie zęba jest bardzo duże, można jeszcze spróbować impregnacji, czyli lapisowania. Minusem tego zabiegu jest trwałe przebarwienie zęba na czarno. Zęby zawsze warto jest wzmacniać lakierami i żelami fluorkowymi. Tytuł i śródtytuły pochodzą z piosenki zespołu Fasolki. 4 / z i m a b l i s k o z d r o w i a 1 1

12 p o r a d n i k lek. med. Agnieszka Adamowska, dermatolog, wenerolog CM LIM, Warszawa d e r m a t o l o g Kosmetyczne metody na chłody Zima to trudny czas dla naszej skóry, włosów i paznokci. Narażone na niekorzystny wpływ takich czynników jak wiatr, mróz, gorące i suche powietrze w pomieszczeniach, wymagają od nas większej uwagi i szczególnego postępowania. Wsezonie zimowym skóra naszego ciała dwa razy szybciej niż latem traci wilgoć, przesusza się, co prowadzi do szorstkości, łuszczenia się, świądu i podrażnienia. Skóra woła o pomoc Spadek produkcji łoju, zmniejszone ukrwienie predysponuje do przemrożeń, a nawet odmrożeń. Zaleca się codzienne mycie skóry preparatami bezalkoholowymi, bez mydła. Dobrym sposobem na odbudowę warstwy lipidowej naskórka jest stosowanie specjalnych oliwek, płynów czy emulsji (na przykład ciekła parafina) dostępnych w aptekach do pielęgnacji suchej skóry, które się wlewa do wanny lub stosuje pod prysznicem. Po umyciu dobrze jest wetrzeć natłuszczający balsam do ciała. Do oczyszczania twarzy używamy mleczka lub śmietanki. Zimą przed wyjściem na powietrze należy stosować kremy z filtrem, tłuste do cery suchej, a półtłuste do tłustej. Na noc polecane są kremy regenerujące i odżywcze. Będąc w pomieszczeniach, nie zapominajmy o nałożeniu dodatkowej warstwy kremu nawilżającego. Ważną, często pomijaną, okolicą jest wrażliwa skóra wokół oczu. Wybierajmy kremy o bardziej tłustej, odżywczej konsystencji, gdyż to miejsce szczególnie jest prawie pozbawione podściółki tłuszczowej. Dłonie to nasza wizytówka Cienka tkanka tłuszczowa, mała ilość gruczołów łojowych i duża ilość gruczołów potowych to wszystko predysponuje do szybszego odwodnienia i pękania. Zimową aurą ciepłe rękawice to podstawa ochrony, ale ona nie wystarczy. Przy wykonywaniu prac domowych należy chronić ręce przed detergentami, zakładając ochronne rękawiczki. Myć ręce w ciepłej, a nie gorącej wodzie, delikatną, natłuszczającą emulsją, najlepiej z gliceryną. Dłonie należy osuszać, a nie wycierać. Po każdym myciu powinno się wetrzeć nawilżający krem do rąk, a przed wyjściem na dwór specjalny, bardziej tłusty krem na zimę. Noc to dobra pora na grubszą warstwę kremów odżywczych, najlepiej z pantenolem i gliceryną pod bawełniane rękawiczki. Przesuszone paznokcie często rozdwajają się i są łamliwe. Dobrym sposobem na polepszenie ich kondycji jest raz w tygodniu moczenie w ciepłej oliwie z oliwek i systematyczne stosowanie odżywek, które oprócz właściwości odżywczych chronią je przed utratą wilgoci. Piłujmy paznokcie pilniczkami szklanymi lub papierowymi w jednym kierunku. Kremu do pielęgnacji rąk nie żałujmy w okolicach wałów paznokciowych. W a r to w i e d z i e ć 7 sposobów na... zdrowe włosy zimą Fot.: Shutterstock 1. Nie wychodź z domu z mokrą głową. Grozi to przemrożeniem skóry głowy, w następstwie wypadaniem włosów. Woda zaabsorbowana przez włosy podczas mycia zamarza, rozszerza się, co może prowadzić do zniszczenia struktury włosa. 2. Susz włosy dokładnie, najlepiej chłodnym powietrzem, które zamyka łuskę włosa. 3. Stosuj delikatne szampony do codziennej pielęgnacji. 4. Na końce włosów używaj nawilżających odżywek. 5. Używaj szczotek i grzebieni z naturalnego włosia, by zapobiec elektryzowaniu się włosów. 6. Noś okrycia głowy, najlepiej bawełniane lub z delikatnych niesyntetycznych materiałów. 7. Odpowiednia dieta, bogata w witaminy z grupy B i cynk, zapobiega nadmiernemu przetłuszczaniu się włosów, wzmacnia je. 1 2 b l i s k o z d r o w i a 4 / z i m a

13 r e h a b i l i t a c j a p o r a d n i k mgr Małgorzata Adamkiewicz, Kierownik Poradni Rehabilitacyjnej PROFEMED Szansa na utraconą sprawność Choroby neurologiczne, tj. udar czy uraz czaszkowo-mózgowy, przychodzą nieoczekiwanie i mogą dotknąć każdego z nas bez względu na wiek i płeć. Neurorehabilitacja to rehabilitacja chorych z uszkodzeniem centralnego i obwodowego układu nerwowego. Największą grupę Pacjentów wymagających tej specjalistycznej formy terapii stanowią osoby po udarze mózgu, urazach czaszkowo-mózgowych, ze stwardnieniem rozsianym i chorobą Parkinsona. Rocznie udar mózgu dosięga ok. 70 tys. Polaków. Plastyczność mózgu Głównym celem Pacjentów i ich rodzin jest jak najszybsze odzyskanie niezależności w przemieszczaniu się i codziennych czynnościach. Niejednokrotnie jest to bardzo skomplikowane i długotrwałe, wymaga cierpliwości, systematyczności i zdyscyplinowania. Dynamiczny rozwój rehabilitacji na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat przyczynił się do powstania szeregu koncepcji i jeszcze bardziej skutecznych metod terapii. Dzięki temu możemy odpowiedzieć na pytania dotyczące pochodzenia problemów towarzyszących Pacjentom z chorobami neurologicznymi, takich jak zespół odpychania czy zespół zaniedbywania połowiczego. Możliwe stało się również określenie działań podejmowanych w celu ich rozwiązania. Przełomowym momentem było odkrycie zjawiska plastyczności mózgu, czyli jego zdolności do pobudzania nieaktywnych neuronów i tworzenia, w wyniku odpowiedniej stymulacji, nowych połączeń synaptycznych. Ta wyjątkowa zdolność mózgu do regeneracji i odzyskiwania utraconych funkcji stwarza nieocenioną szansę na poprawę samodzielnego funkcjonowania. Szybko i intensywnie Aby mogło dojść do wykorzystania potencjału regeneracyjnego mózgu, muszą zostać spełnione odpowiednie warunki, tj. intensywność terapii, czas, jaki upłynął od zachorowania, odpowiednio dobrany poziom aktywności oraz wykorzystanie odpowiednich metod i koncepcji reedukacji nerwowo-mięśniowej. Najbardziej uznanymi metodami w świecie są: koncepcja Bobath oraz metoda PNF. Podczas ich stosowania, oprócz profesjonalizmu i doświadczenia terapeuty, niezbędna jest właściwa intensywność terapii. Kolejnym warunkiem zapewnienia możliwie najszybszego tempa zmian jest czas od zachorowania. W początkowym okresie choroby (pierwsze sześć miesięcy do roku) potencjał naprawczy mózgu jest największy i wtedy rekomenduje się zmaksymalizowanie wysiłku Pacjenta. Należy jednak podkreślić, że proces plastyczności Rocznie udar mózgu dosięga ok. 70 tys. Polaków. nie podlega z czasem zahamowaniu. Warto zatem podjąć terapię nawet kilka czy kilkanaście lat od zachorowania. Zmianie ulega jedynie tempo i stopień wymaganej intensywności stymulacji, aby ten proces aktywować. Dodatkową zaletą podejmowania wczesnych i intensywnych działań w procesie neurorehabilitacji jest zminimalizowanie potencjalnych problemów wpływających na tempo poprawy sprawności Pacjentów. Do najczęstszych należą: niekontrolowany wzrost napięcia mięśniowego o typie spastyczności, patologiczne wzorce ruchowe i strategie kompensacyjne oraz charakterystyczne dla tej grupy Pacjentów zespoły odpychania czy zaniedbywania. w n a s z e j g r u p i e Grupa LUX MED uruchomiła poradnię rehabilitacyjną PROFEMED. W jej ofercie znajduje się m.in. neurorehabilitacja. Indywidualnie dobierane programy terapii i stosowanie specjalistycznych metod reedukacji nerwowo- -mięśniowej pozwalają uzyskiwać najlepsze efekty. Wysoko wykwalifikowani specjaliści podczas terapii wykorzystują m.in. koncepcję Bobath oraz metodę PNF. Podsumowując, aby neurorehabilitacja przyniosła jak najlepsze efekty, należy jak najszybciej skorzystać z profesjonalnej i indywidualnie dobranej dla danego Pacjenta terapii. Nie warto zwlekać. Najlepsze efekty przynosi rehabilitacja rozpoczęta w pierwszych miesiącach po urazie. 4 / z i m a b l i s k o z d r o w i a 1 3

14 r a d a n a u k o w a Wszystko wynika z miłości Lekarz czerpie siły do działania ze współczucia do ludzi szukających pomocy mówi prof. zw. dr hab. med. Jan Tatoń. Tytuł Pana wykładu Lekarz a społeczeństwo w XXI wieku, wygłoszonego podczas ostatniego spotkania Rady Naukowej, sugeruje, że w ostatnim czasie zachodzą zmiany w relacjach lekarz Pacjent. Co leży u podstaw tych zmian? Jan Tatoń: Relacje pomiędzy medycyną a społeczeństwem dzielą się na dwie grupy niezmienne oraz zależne od warunków zewnętrznych, czyli zmienne. Te pierwsze wynikają z istoty medycyny wielowątkowego zbioru nauk, doświadczeń i działań mających na celu zachowanie zdrowia człowieka, polepszanie jego losów oraz obiektywnych i subiektywnych wartości życia. Medycyna i misja lekarzy niosących pomoc ludziom cierpiącym z powodu zagrożeń biologicznych, psychoemocjonalnych lub społecznych wywodzi się pierwotnie z instynktu samozachowawczego i stanowi organiczny czynnik istnienia człowieka. W tym sensie nic się nie zmienia od tysięcy lat. Można powiedzieć, że medycyna jest ucywilizowaną sublimacją jednego z podstawowych instynktów ludzkich. Potrzeba tworzenia i stosowania medycyny wynika z samej natury życia ludzi, z organizacji ich bytu. Jest instynktowną nadzieją i niezbywalną koniecznością. Jest to podejście, które nakłada na lekarzy olbrzymią odpowiedzialność i presję społeczną. J.T.: Praca z osobami chorymi powoduje, że każdy lekarz wnika zarówno w biologiczną, jak i psychoemocjonalną oraz społeczną problematykę Pacjenta. Jego zadaniem jest uczynienie tej egzystencji z powrotem lepszą, szczęśliwszą dla tych, którzy się o to do niego zwracają. Lekarz jest badaczem natury zdrowia i choroby wykorzystującym, dla dobra ludzi, najbardziej skuteczne metody naukowe, jest promotorem szybkiego wykorzystywania wyników badań w praktyce do celów zapobiegania chorobom, usuwania ich, Potrzeba tworzenia i stosowania medycyny wynika z samej natury życia ludzi. Jest instynktowną nadzieją i niezbywalną koniecznością. prof. Jan Tatoń, Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii, II Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Szpital Bródnowski, Warszawa ograniczania skutków lub niekiedy tylko do łagodzenia ich wpływu na ludzkie życie. Obiektywne dowody naukowe i jednocześnie subiektywne uczucia kierują ręką operującą nowoczesnymi narzędziami technicznymi, a także coraz skuteczniejszymi metodami prewencji i leczenia. Omnia procedit ex amore, (wszystko wynika z miłości) mówi mądra maksyma. Lekarz czerpie siły do działania ze współczucia do ludzi szukających pomocy. Czy to możliwie, aby w obliczu następujących w dużym tempie zmian społecznych lekarzom udawało się zachować tak wysokie standardy moralne? J.T.: Tu wracamy do relacji pomiędzy medycyną a społeczeństwem, zależnych od warunków zewnętrznych. Pacjent oczekuje od lekarza nie tylko wiedzy, ale również empatii. Zmiany cywilizacyjne środowiskowe, kulturowe i technologiczne wytwarzają ciągle nowe, specyficzne, zmienne warunki i presje wpływające na kształtowanie roli medycyny i zawodu lekarza, na poziom jego autorytetu i rangi społecznej. Te współcześnie oddziałujące presje są z reguły uwarunkowane czynnikami systemowymi (konfliktem interesów różnych grup mających wpływ na system opieki zdrowotnej), ekonomicznymi, informacyjnymi, naukowymi i technicznymi. Presje tego rodzaju rzeczywiście zniekształcają relacje medycyny i medyków z Pacjentami. Dlatego ich profesjonalne rozpoznawanie i ograniczanie leży w interesie Pacjentów, lekarzy oraz całego systemu opieki zdrowotnej. Czy jest to możliwe bez wprowadzenia radykalnych zmian systemowych? J.T.: Myślę, że u podstawy problemu leży komunikacja na linii lekarze Pacjenci. Celem środowisk medycznych powinno być badanie i wczesne rozpoznawanie zmian społecznych oddziałujących na medycynę, ocena ich siły i dynamiki, aby odpowiednio i skutecznie komunikować Pacjentom potencjalne medyczne następstwa przekształceń społecznych. Dobra, oparta na dowodach naukowych i moralności komunikacja służy najlepszym wartościom życia i zdrowia zgodnie z zasadami medycznej i społecznej etyki opartej jednocześnie na dowodach naukowych i subiektywnych składnikach duchowego przeżywania choroby. Dziękuję. 1 4 b l i s k o z d r o w i a 4 / z i m a

15 W życiu jestem empirykiem O sobie, dzieciństwie, pasjach i pracy opowiada dr n. med. Joanna Perkowicz- -Szulczyk, Doradca Prezesa ds. Bezpieczeństwa Pacjenta i Szpitalnictwa. Dlaczego zawód lekarza? Joanna Perkowicz-Szulczyk: Najpierw chciałam zostać archeologiem lub astronomem, potem biologiem. Po długich dyskusjach z tatą (mam w rodzinie lekarzy do pięciu pokoleń wstecz) wybrałam jednak medycynę. Podczas studiów aktywnie działałam w AZS i ZSP, a zaangażowanie społeczne i organizacyjne zostało mi do dziś. Miałam też duże osiągnięcia w pływaniu. Początkowo chciałam być psychiatrą, po studiach pracowałam jednak na endokrynologii, by w efekcie wybrać kardiologię. Na moich oczach ta dziedzina zmieniła się nie do poznania. Kilka wspomnień z pracy w LUX MED? J. P.-S.: Z firmą jestem związana od drugiego roku jej działalności. W tym czasie było mnóstwo radości: nowe kontrakty, innowacyjne rozwiązania produktowe czy organizacyjne. Dzięki temu firma mogła się rozwijać. Była Pani bardzo zaangażowana w uruchomienie najmłodszego dziecka Grupy szpitala, co okazało się najważniejsze? J.P.-S.: Współpraca, bo jest to efekt pracy wielu osób. Przy jego budowaniu każdy dołożył swoją sensowną cegłę i wszyscy staraliśmy się, aby efekt końcowy był jak najlepszy. Dyskusja toczyła się nawet na temat koloru pościeli. Co Pani Doktor w sobie lubi? J.P.-S.:Szczerość, otwartość, bezpośredniość, a także tolerancję dla różnorodności. Dzieciństwo spędziłam na Cejlonie, dziś Sri Lance, tam chodziłam do szkoły. Uczyłam się wspólnie m.in. z muzułmankami czy Chinkami, dzięki czemu różnorodność ludzi była od najmłodszych lat dla mnie czymś normalnym. Po prostu lubię ludzi takimi, jacy są. A Pacjentów? J.P.-S.:Uważam, że Pacjent ma daleko większe prawa w relacjach z lekarzem niż nasze wynikające z codziennego życia zasady. Przecież tu chodzi o jego zdrowie i życie. Relacja lekarz Pacjent jest zawsze bardzo skomplikowana, od ich współpracy zależą, w dużej mierze, efekty leczenia. Pamiętam wielu swoich Pacjentów, którzy mimo bardzo złych rokowań żyli długo, bo obie strony chciały współpracować. Oni zawsze mieli u mnie otwarte drzwi. Do dziś hołduje Pani zasadzie otwartych drzwi, skąd się to wzięło? J.P.-S.: Jeszcze z mojego liceum. Pamiętam panią dyrektor, jej gabinet pomalowany był na szafirowy kolor, stąd też mój sentyment do tej barwy. Zawsze miała otwarte drzwi, aby każdy mógł do niej przyjść ze swoim problemem. Była więźniarką Ravensbrück, pionierką szkolnictwa polskiego w Szczecinie, prawdziwa osobowość. W Szczecinie jest skwer jej imienia. Uwielbiam białe szaleństwo. Zjadę z każdego stoku, pod warunkiem że nie będzie na nim lodu. n a s i l e k a r z e c u r r i c u l u m v i ta e dr n. med. Joanna Perkowicz- -Szulczyk Z LUX MED związana jest od 1995 roku, najpierw jako Kierownik Ambulatorium, następnie Dyrektor ds. Medycznych. Z wykształcenia jest lekarzem, po ukończeniu studiów medycznych pracowała w Klinice Endokrynologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie. W 1977 roku była też Zastępcą Kierownika Stołecznej Konsultacyjnej Poradni Endokrynologicznej. W 1982 roku obroniła pracę doktorską i zajęła się organizacją dydaktyki w Klinice Kardiologii CMKP. W latach była adiunktem w Klinice Nadciśnienia Tętniczego AM w Warszawie. Następnie pracowała jako Kierownik Przychodni Kardiologicznej w Szpitalu Grochowskim w Warszawie. Jednocześnie była sekretarzem redakcji pisma Kardiologia Polska. Czym się Pani zajmuje, gdy już jest trochę wolnego? J.P.-S.: Hodowaniem marchewki, czyli ogrodnictwem. W nim widać konkretne efekty pracy. Uwielbiam też czytać, bardzo różne pozycje, zarówno rosyjską literaturę klasyczną, jak i dla rozrywki kryminały czy powieści. Interesuje mnie też zwiedzanie, ale raczej nie tropików, które widziałam w dzieciństwie, ale takie miejsca jak Islandia albo Bretania z jej niesamowitymi budowlami prehistorycznymi oraz przypływami i odpływami morza różnicy 10 metrów. No i oczywiście narciarstwo i moje ukochane, niezwykle inteligentne koty. Od zawsze były u mnie w domu, prawie wszystkie to dachowce. Jeden z nich nawet sam się wprowadził. Siedział pod drzwiami, następnie łaskawie wszedł, obejrzał warunki lokalowe i został na 17 lat. Teraz po raz pierwszy mam rasowe zwierzę, kota tureckiego pływającego Vana. Interesuje ją każdy płyn, natychmiast musi wsadzić do niego łapę i sprawdzić. Lubię też jeść i eksperymentować w kuchni. Zawodowe plany na przyszłość? J.P.-S.: Intensywnie pracujemy nad kolejnym, jeszcze większym szpitalem, który chcemy otworzyć w najbliższych latach. Prywatne? J.P.-S.:Oczywiście ogrodnictwo i robienie przetworów z własnych plonów. Chcę też wrócić do rzeczy, których nauczyłam się dawno temu, zawsze lubiłam je robić, a na razie nie mam czasu haftowanie i szydełkowanie. Bardzo chciałabym też zwiedzić wyspy wokół Szkocji i część Norwegii (fjordy i Lofoty). 4 / z i m a b l i s k o z d r o w i a 1 5

16