Warsztaty dla radców prawnych Europejski nakaz zapłaty - skuteczne odzyskiwanie należności w UE - mgr Lucyna Łuczak - Noworolnik Radca prawny

Transkrypt

1 Warsztaty dla radców prawnych Europejski nakaz zapłaty - skuteczne odzyskiwanie należności w UE - mgr Lucyna Łuczak - Noworolnik Radca prawny Legnica, r.

2 Agenda warsztatów 2 Transgraniczne dochodzenie roszczeń: europejski nakaz zapłaty elektroniczne narzędzia usprawniające pracę pełnomocników profesjonalnych portal e Justice jak krok po kroku wypełnić i złożyć pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty? europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń europejski nakaz zabezpieczenia na rachunku bankowym

3 Transgraniczne postępowania sądowe 3 europejskie postępowanie nakazowe (European Payment Order) uregulowane w rozporządzeniu (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiającym postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty europejskie postępowania w sprawie drobnych roszczeń (European Small Claims Procedure) - uregulowane w rozporządzeniu (WE) nr 861/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. ustanawiającym europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń

4 Postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty - podstawy prawne 4 1) rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1896/2006 ustanawiające postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty (Dz. U. UE. L 2006, nr 399, s. 1) 2) art. 505 (15) 505 (20) Kpc 3) przepisy ogólne o procesie z wyłączeniem przepisów o innych postępowaniach odrębnych 4) polskie uregulowania dotyczą: właściwości sądu, kompetencji referendarza sądowego, przejścia z postępowania europejskiego na grunt postępowania krajowego, przeprowadzenia dowodów, oraz opłat sądowych

5 Cele postępowania o wydanie ENZ 5 Zgodnie z art. 1 lit. a i b rozporządzenia 1896/2006 celami niniejszego rozporządzenia są: a) uproszczenie, przyspieszenie i ograniczenie kosztów postępowania sądowego w sprawach transgranicznych dotyczących bezspornych roszczeń pieniężnych, poprzez ustanowienie postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty; b) umożliwienie swobodnego przepływu europejskich nakazów zapłaty we wszystkich państwach członkowskich poprzez określenie minimalnych standardów, których spełnienie uchyla konieczność przeprowadzenia w państwie członkowskim wykonania, jakiegokolwiek dodatkowego postępowania pośredniego poprzedzającego uznanie i wykonanie europejskiego nakazu zapłaty.

6 Postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty - przedmiot 6 1) alternatywa dla istniejących postępowań przewidzianych w prawie państw członkowskich. 2) postępowanie formularzowe, 3) o ograniczonym zakresie odnosi się jedynie do spraw o roszczenia pieniężne o oznaczonej wysokości, w sprawach transgranicznych, co do których roszczenie jest wymagalne i bezsporne

7 Postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty - zakres zastosowania 7 Rozporządzenie ma zastosowanie do: transgranicznych spraw cywilnych i handlowych, bez względu na rodzaj sądu lub trybunału. Nie ma ono zastosowania w szczególności do spraw skarbowych, celnych lub administracyjnych, ani dotyczących odpowiedzialności państwa za działania i zaniechania przy wykonywaniu władzy publicznej (acta iure imperii), a) testamentów i dziedziczenia; b) upadłości, postępowania związanego z likwidacją niewypłacalnych spółek lub innych osób prawnych, postępowań pojednawczych, układów oraz innych analogicznych postępowań; c) zabezpieczenia społecznego; d) roszczeń wynikających z zobowiązań pozaumownych, chyba że: (i) są one przedmiotem umowy między stronami lub nastąpiło uznanie długu, lub (ii) dotyczą długów oznaczonych wynikających ze współwłasności mienia.

8 Postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty - charakter sprawy oraz właściwość sądu 8 Do celów niniejszego rozporządzenia przez sprawę transgraniczną należy rozumieć sprawę, w której przynajmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie sądu rozpoznającego sprawę. Miejsce zamieszkania ustala się zgodnie z art. 59 i 60 rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001*. Charakter sprawy jako sprawy transgranicznej jest oceniany według stanu z daty wniesienia pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. W Polsce: europejskie postępowanie nakazowe należy do właściwości sądów rejonowych i okręgowych.

9 Tabela korelacji 9 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (tzw. Bruksela I bis) - w art. 80 wskazano, że: Niniejsze rozporządzenie uchyla rozporządzenie (WE) nr 44/2001. Odesłania do uchylonego rozporządzenia należy odczytywać jako odesłania do niniejszego rozporządzenia, zgodnie z tabelą korelacji zamieszczoną w załączniku III. art. 59 w 44/2001 to art. 62 w 1215/2012 art. 60 w 44/2001 to art. 63 w 1215/2012

10 Miejsce zamieszkania w świetle rozporządzenia Bruksela I bis 10 art. 62 w 1215/ W celu ustalenia, czy strona ma miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego, którego sądy rozpoznają sprawę, sąd stosuje swoje prawo. 2. Jeżeli strona nie ma miejsca zamieszkania w państwie członkowskim, którego sądy rozpoznają sprawę, sąd w celu ustalenia, czy strona ma miejsce zamieszkania w innym państwie członkowskim, stosuje prawo tego państwa członkowskiego.

11 Miejsce zamieszkania w świetle rozporządzenia Bruksela I bis 11 W sprawach toczących się w Polsce zastosowanie znajdą odpowiednie przepisy kodeksu cywilnego, a nie normy prawa prywatnego międzynarodowego. Jeżeli strona nie ma zamieszkania w państwie członkowskim, w którym sprawa jest rozpoznawana, sąd w celu ustalenia, czy osoba ta ma miejsce zamieszkania w innym państwie członkowskim, stosuje przepisy tego państwa. W tej ostatniej sytuacji sąd nie stosuje ani swoich przepisów kolizyjnych, ani też tego rodzaju przepisów tego państwa, w którym strona ma prawdopodobnie miejsce zamieszkania (A. Adamek, A. Frań-Adamek, Komentarz do rozporządzenia..., komentarz do art. 59, teza nr 2; J. Ciszewski, Konwencja z Lugano komentarz..., s. 280).

12 Miejsce zamieszkania w świetle rozporządzenia Bruksela I bis 12 art. 63 w 1215/ Do celów stosowania niniejszego rozporządzenia przez miejsce zamieszkania w przypadku spółek i osób prawnych rozumie się miejsce, w którym znajduje się: a) ich statutowa siedziba; b) ich główny organ zarządzający; lub c) ich główne przedsiębiorstwo. Pod pojęciem głównego organu zarządzającego należy rozumieć, przy uwzględnieniu okoliczności faktycznych, strukturę (jednostkę) spółki lub osoby prawnej, która faktycznie odpowiada za jej kierowanie. Zazwyczaj jednostką tą jest zarząd. Za główne przedsiębiorstwo należy uznać tę część spółki lub osoby prawnej, w której faktycznie skupia się działalność gospodarcza takiej jednostki. J. Zatorska, Komentarz do art.63 rozporządzenia nr 1215/2012 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych, lex 2015.

13 Postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty - pismo wszczynające postępowanie 13 Pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty składa się przy użyciu formularza A, określonego w załączniku I do rozporządzenia. Pozew wnosi się w formie papierowej lub za pomocą innego środka komunikacji, w tym komunikacji elektronicznej, akceptowanego przez państwo członkowskie wydania i dostępnego sądowi wydania.

14 Formularz s. 1-7 Formularz A pozew o wydanie ENZ Pouczenie 14

15 Język postępowania, środki komunikacji, opłaty sądowe 15 Język postępowania: akceptowany przez państwo wydania Środki komunikacji: akceptowane przez państwo wydania Opłaty sądowe: według przepisów państwa wydania Język postępowania: Język polski Środek komunikacji: Na piśmie Opłaty sądowe: W Polsce: Art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 623): Opłatę stosunkową pobiera się w sprawach o prawa majątkowe; wynosi ona 5 % wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż złotych.

16 Europejski nakaz zapłaty 16 Stosownie do Rozporządzenia (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006r. ustanawiającego postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty wykorzystanie procedury ENZ jest możliwe w sprawach: 1. transgranicznych (przynajmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie sądu rozpoznającego sprawę) 2. cywilnych i handlowych 3. wymagalnych bezspornych roszczeń pieniężnych o określonej wysokości

17 Obligatoryjne elementy pozwu - art. 7 ust. 2 rozporządzenia 1896/ ) oznaczenie sądu do którego kierowany jest pozew, nazwa lub imiona i nazwiska oraz adresy stron 2) dochodzona kwota, odsetki, kary umowne i koszty 3) uzasadnienie roszczenia 4) opis dowodów 5) okoliczności uzasadniające właściwość sądu 6) uzasadnienie transgranicznego charakteru sprawy 7) ponadto pozew zawiera oświadczenie powoda, że podane informacje są zgodnie z jego najlepszą wiedzą i przekonaniem prawdziwe oraz że przyjmuje on do wiadomości, iż umyślne podanie nieprawdziwych informacji może skutkować zastosowaniem odpowiednich sankcji zgodnie z prawem państwa członkowskiego wydania (art. 7 ust. 3 rozporządzenia nr 1896/2006) w Polsce rygor z art. 103 K.p.c. jak podnosi się doktrynie to de facto możliwość przegrania sprawy.

18 Oznaczenie sądu do którego kierowany jest pozew - portal e-justice 18

19 Nazwa lub imiona i nazwiska oraz adresy stron 19 Przykładowe źródła informacji: Portal e-justice eu Ogólnie dostępne oficjalne rejestry firm edia.org/wiki/l ist_of_compan y_registers Europejska baza firm EBR (European Business Register) : r.org/ Baza podatników UE VIES pa.eu/taxation _customs/vies /

20 Dochodzona kwota, odsetki, kary umowne i koszty 20 Kwota dochodzona należność w walucie w jakiej jest pierwotnie wyrażona (wyrok ETS w sprawie C-215/11 Iwona Szyrocka / Siger Technologie GmbH) Odsetki podanie kwoty od jakiej naliczane są odsetki, ich stawka, data początkowa naliczania oraz data końcowa (wyrok ETS w sprawie C-215/11 Iwona Szyrocka / Siger Technologie GmbH) Koszty opłata sądowa od pozwu (5% od wps) a w przypadku reprezentacji przez pełnomocnika (adwokata, radcę prawnego) również standardowe koszty zastępstwa procesowego oraz opłata od pełnomocnictwa.

21 Zwięzłe uzasadnienie roszczenia powinno zawierać wykazanie związku prawnego między stronami oraz związku umotywowanego żądania i jego wysokości ze wskazanymi środkami dowodowymi. W razie braku miejsca można wykorzystać pole nr 11. Rubryka Data (lub okres) odnosi się np. do daty zawarcia umowy lub zajścia szkody lub do okresu najmu. J. Zatorska, Komentarz do art. 7 rozporządzenia Parlamentu nr 1896/2006 ustanawiającego postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty, Lex Uzasadnienie roszczenia 21 Opis okoliczności wskazanych jako podstawa roszczenia oraz, w odpowiednich przypadkach, żądanych odsetek. W tym celu powód zamieszcza w polu nr 6 formularza pozwu opis roszczenia głównego oraz okoliczności stanowiących podstawę roszczenia według kodów określonych w formularzu (kody od 01-25). Każdemu roszczeniu należy nadać numer identyfikacyjny (NI), numerując je od 1 do 4, a następnie określić podstawę każdego roszczenia, umieszczając w okienkach obok numeru NI odpowiednie numery kodów w rubrykach oznaczonych cyframi 1, 2 i 3.

22 Zgodnie ze wskazówkami do formularza, w rubryce Opis dowodu można wpisać np. tytuł, nazwę lub numer referencyjny danego dokumentu, kwotę wymienioną w danym dokumencie lub nazwisko i imię świadka albo biegłego. Opis dowodów 22 Np. w przypadku faktury: datę jej wystawienia roszczenie z niej wynikające towar lub usługę nią objętą termin zapłaty informacje dodatkowe np. fakt jej podpisania przez podmiot nią obciążony

23 23 Rozporządzenie nie nakazuje dołączenia do pozwu dokumentów uzasadniających roszczenie ani też nie zawiera wskazówek na temat możliwości dołączenia załączników do formularza A. Jednakże wskazane jest dołączenie dokumentów uzasadniających roszczenie, gdyż w przeciwnym wypadku sąd nie miałby realnych możliwości dokonania oceny czy roszczenie jest zasadne. J. Zatorska, Komentarz do art.7 rozporządzenia Parlamentu nr 1896/2006 ustanawiającego postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty, Lex 2006.

24 Dodatkowe elementy pozwu 24 Kody identyfikacyjne na ogół NIP/REGON lub numery nadane podmiotom przez organy rejestracyjne ułatwiają ich wykonanie w trybie egzekucji bardzo często są obligatoryjne na etapie wykonania ENZ w państwie członkowskim. Rubryka [Kod identyfikacyjny] powinna, w odpowiednich przypadkach, zawierać specjalny numer posiadany przez prawników w niektórych państwach członkowskich w celu komunikowania się z sądem drogą elektroniczną (patrz art. 7 ust. 6 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1896/2006). W rubryce [Inne] można zamieścić inne informacje, które mogą pomóc w ustaleniu tożsamości osoby (np. data urodzenia, stanowisko wskazanej osoby w danym przedsiębiorstwie lub w danej organizacji). Jeżeli liczba stron lub przedstawicieli przekracza cztery, proszę skorzystać z pola [11].

25 25 Dane kontaktowe stron numer telefonu, adres umożliwiają sądowi, czy pozwanemu niezwłoczny kontakt po otrzymaniu nakazu; Załącznik II do formularza pozwu, w którym powód wskazuje, że jego wolą jest aby w przypadku wniesienia sprzeciwu przez pozwanego sprawa nie została skierowana do zwykłego postępowania cywilnego Żądanie doręczenia pozwu przetłumaczonego na język urzędowy pozwanego zapobiega odmowie przyjęcia nakazu z powołaniem się na nieznajomość języka polskiego.

26 Etapy postępowania Złożenie pozwu (formularz A) 2. Badanie pozwu przez sąd (30 dni) Wezwanie do uzupełnienia lub poprawienia (formularz B) Propozycja modyfikacji (formularz C) 3. Wydanie nakazu (formularz E) lub odrzucenie pozwu (formularz D) 4. Doręczenie nakazu pozwanemu 5. Sprzeciw (30 dni), (formularz F) 6. Przesłanie odpisu sprzeciwu powodowi wraz z wezwaniem do uzupełnienia dokumentacji

27 Europejskie postępowanie nakazowe - przebieg 27 Europejski Nakaz Zapłaty Powód Sąd właściwy do rozpatrzenia pozwu Pozwany Start Wybór właściwego sądu Wypełnianie pozwu [formularz A] Uzupełnienie/poprawienie pozwu [formularz A] Zmiana pozwu [formularz C] Decyzja Wydanie europejskiego nakazu zapłaty [formularz E] Odrzucenie pozwu [formularz D] Decyzja Brak sprzeciwu Sprzeciw [formularz F] Stwierdzenie wykonalności [formularz G] Koniec

28 Postępowanie naprawcze - formularz B 28 Służy do usuwania uchybień formalnych pozwu wynikających z niedochowania wymagań z rozporządzenia nr 1896/2006

29 Postępowanie naprawcze -wezwanie do uzupełnienia lub poprawienia pozwu 29 Artykuł 9 rozporządzenia 1896/2006: 1) normuje procedurę uzupełniania i poprawiania pozwu, w przypadku gdy nie spełnia on warunków formalnych wymaganych przepisami rozporządzenia. 2) określa termin, w ciągu którego powinno nastąpić usunięcie uchybienia formalnego, pod rygorem odrzucenia pozwu przez sąd. Artykuł 9 odnosi się do warunków formalnych pozwu, określonych w art. 7 rozporządzenia tj.: 1) wymogu użycia formularza A stanowiącego załącznik do rozporządzenia, 2) wypełnienia wszystkich obowiązkowych pól formularza, 3) dołączenia oświadczenia powoda o prawdziwości podanych informacji, podpisania pozwu; jak również 4) wymogu sporządzenia pozwu w języku powoda lub w jednym z języków akceptowanych przez sąd rozpoznający sprawę. J. Zatorska, Komentarz do art.9 rozporządzenia Parlamentu nr 1896/2006 ustanawiającego postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty, Lex 2006.

30 Postępowanie naprawcze - formularz C 30 Dotyczy przypadków, gdy sąd zgłasza propozycję uwzględnienia zgłoszonego roszczenia w mniejszym zakresie

31 Postępowanie naprawcze - formularz C 31 Jeżeli wymogi określone w art. 8 rozporządzenia 1896/2006 są spełnione jedynie w odniesieniu do części roszczenia, sąd powiadamia o tym powoda, korzystając z formularza C, określonego w załączniku III. Powód jest wzywany do przyjęcia lub odrzucenia propozycji wydania europejskiego nakazu zapłaty na kwotę określoną przez sąd i jest informowany o skutkach swojej decyzji. Powód udziela odpowiedzi, zwracając formularz C przesłany przez sąd, w terminie wyznaczonym przez sąd zgodnie z art. 9 ust. 2. W przypadku wezwania powoda do uzupełnienia lub poprawienia pozwu, sąd określa termin, który uważa za odpowiedni w danych okolicznościach. Sąd może przedłużać termin według własnego uznania. Brak akceptacji propozycji sądu powoduje odrzucenie pozwu w całości.

32 Rozpoznanie części roszczenia 32 Art Kpc Jeżeli europejski nakaz zapłaty, zgodnie z przepisami rozporządzenia nr 1896/2006, może zostać wydany tylko co do części roszczenia i powód wyraża na to zgodę, sprawę co do pozostałej części roszczenia sąd rozpoznaje we właściwym trybie. W przypadkach wskazanych w ustawie sąd rozpoznaje sprawę według przepisów o postępowaniach odrębnych, z wyłączeniem przepisów o postępowaniu nakazowym i upominawczym. Wyrażenie zgody przez powoda na wydanie nakazu zapłaty co do części roszczenia nie oznacza zrzeczenia się roszczenia co do pozostałej części. P. Rylski, Europejski nakaz zapłaty w praktyce sądowej, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, Warszawa 2012.

33 33 Jakie kwestie są najbardziej problematyczne? Błędne określenie pozwanego lub jego adresu brak możliwości skutecznego doręczenia orzeczenia brak możliwości wykonania orzeczenia - w przypadku jego wydania na błędnie określony podmiot możliwość ponownego zbadania orzeczenia / wznowienia postępowania w przypadku błędnie oznaczonego adresu pozwanego Sposób liczenia odsetek zamknięty okres odsetkowy preferowany przez sądy kiedyś, w tej chwili można wskazać, że dochodzę zapłaty odsetek do dnia zapłaty Brak jurysdykcji krajowej Jednostronne interpretowanie Rozporządzenia (WE) nr 44/2001 czy tak samo będzie z Brukselą I bis? Problemy z doręczeniem nakazu: różnice w regulacjach prawnych odnoszących się do doręczeń, brak możliwości weryfikacji informacji o niemożności doręczenia, długotrwałość doręczeń

34 Badania nad europejskim postępowaniem nakazowym 34 Instytut Wymiaru Sprawiedliwości w 2012 roku* dr Piotr Rylski, Europejski nakaz zapłaty w praktyce sądowej, Warszawa 2012 r. Instytut Logistyki i Magazynowania w roku Wnioski: Sprawy badane przez IWS i ILiM: w większości polski sąd wskazywany jako sąd właściwy ze względu na siedzibę powoda Stwierdzenie wykonalności nakazu zapłaty następuje z urzędu z wykorzystaniem formularza G a) art. 18 Rozporządzenia: Jeżeli w terminie określonym w art. 16 ust. 2, przy uwzględnieniu odpowiedniego czasu potrzebnego do wpłynięcia oświadczenia, do sądu wydania nie wpłynie sprzeciw, sąd wydania niezwłocznie stwierdza wykonalność europejskiego nakazu zapłaty przy użyciu formularza G, określonego w załączniku VII. Sąd sprawdza datę doręczenia. b) art. 795(6). 1 Kpc: Sąd, który wydał europejski nakaz zapłaty, stwierdza z urzędu jego wykonalność, jeżeli zostały spełnione warunki określone w przepisach rozporządzenia nr 1896/2006. Zdarzały się przypadki, że sąd oczekiwał na złożenie wniosku o stwierdzenie wykonalności przez powoda.

35 Badania nad europejskim postępowaniem nakazowym 35 Wnioski: Niejednolita praktyka Sądów w zakresie: 1) żądanych dowodów, dodatkowych wyjaśnień, składanych dokumentów jako załączników, 2) czasu, w jakim sądy wydają europejski nakaz zapłaty, zgodnie z art. 12 Rozporządzenia sąd powinien wydać nakaz zwykle w terminie 30 dni od dnia wniesienia pozwu, 3) zasądzania odsetek od roszczenia głównego pytanie prejudycjalne Sądu Okręgowego we Wrocławiu w sprawie C-215/11 Iwona Szyrocka przeciwko Sieger Technologie GmBH

36 Środek odwoławczy od ENZ - sprzeciw 36 W razie wniesienia sprzeciwu zgodnie z przepisami odrębnymi, europejski nakaz zapłaty traci moc, a sąd rozpoznaje sprawę we właściwym trybie. W przypadkach wskazanych w ustawie sąd rozpoznaje sprawę według przepisów o postępowaniach odrębnych, z wyłączeniem przepisów o postępowaniu nakazowym i upominawczym. Sprzeciw musi zostać wysłany w terminie 30 dni od doręczenia nakazu pozwanemu. Terminy wskazane w rozporządzeniu 1896/2006 obliczamy zgodnie z rozporządzeniem nr 1182/71 określającym zasady odnoszące się do okresów, dat i terminów. Sobota dniem wolnym od pracy w przeciwieństwie do uchwały SN z dnia 25 kwietnia 2003 r., III CZP 8/03.

37 Sprzeciw od nakazu zapłaty 37 Sprzeciw wobec europejskiego nakazu zapłaty stanowi środek zaskarżenia o charakterze: zwyczajnym, niedewolutywnym, restytucyjnym. Środek ten nie wymaga uiszczenia opłaty sądowej. Wnoszony jest co do zasady z wykorzystaniem formularza F, określonego w załączniku VI, który jest doręczany pozwanemu wraz z europejskim nakazem zapłaty ale motyw 23 rozporządzenia dot ENZ: Pozwany może wnieść sprzeciw, korzystając z formularza określonego w niniejszym rozporządzeniu. Sąd powinien jednak wziąć pod uwagę sprzeciw wniesiony w każdej innej formie pisemnej, o ile został on wyrażony w jasny sposób.

38 Formularz sprzeciwu formularz F 38

39 39 Sprzeciw co do całości, czy także co do części roszczenia?

40 Sprzeciw od nakazu zapłaty i co dalej? 40 Art. 17 ust. 1 rozporządzenia dot. EPO: Skutki wniesienia sprzeciwu W przypadku wniesienia sprzeciwu w terminie określonym w art. 16 ust. 2 dalsze postępowanie odbywa się przed właściwymi sądami w państwie członkowskim wydania zgodnie z przepisami regulującymi zwykłe postępowanie cywilne, chyba że powód wyraźnie zażądał w takim przypadku zakończenia postępowania. Dochodzenie przez powoda roszczenia przy wykorzystaniu postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty pozostaje zgodnie z prawem krajowym bez uszczerbku dla jego sytuacji w toku dalszego zwykłego postępowania cywilnego. Sąd nie może na podstawie art Kpc pomijać twierdzeń i dowodów, które: powód mógłby powołać wcześniej w pozwie, pozwany miałby powołać w sprzeciwie odmiennie niż jest to w przypadku zarzutów od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym oraz sprzeciwu od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym.

41 Sprzeciw od nakazu zapłaty 41 Art. 505 (19a) Kpc: Sąd odrzuca sprzeciw wniesiony po upływie terminu lub z innych przyczyn niedopuszczalny albo którego braków pozwany nie usunął w terminie. Na postanowienie o odrzuceniu sprzeciwu, jako kończące postępowanie, przysługuje zażalenie (art ). Z treści uzasadnienia: Proponowany art a Kpc wprowadza podstawę do odrzucenia sprzeciwu od nakazu zapłaty wydanego w europejskim postępowaniu nakazowym. Postępowanie to jest unormowane w przepisach rozporządzenia nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiającego postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty (Dz. Urz. UE L 399 z , s. 1). Wykonaniu prawa wspólnotowego służą przepisy art art Kpc. Powyższe regulacje nie określają jednak skutków wniesienia sprzeciwu po upływie terminu lub z innych przyczyn niedopuszczalnego albo którego braków pozwany nie usunął w terminie. Projektowany przepis, wzorowany na treści art Kpc, będzie stanowił podstawę do odrzucenia sprzeciwu.

42 Czy wniesienie sprzeciwu oznacza wdanie się w spór? 42 Artykuł 26 rozporządzenia Bruksela I bis 1215/2012 Jeżeli sąd państwa członkowskiego nie ma jurysdykcji na podstawie innych przepisów niniejszego rozporządzenia, uzyskuje on jurysdykcję, jeżeli pozwany przed tym sądem wda się w spór. Niniejszy przepis nie ma zastosowania, jeżeli pozwany wdaje się w spór w tym celu, aby podnieść zarzut braku jurysdykcji lub jeżeli inny sąd ma jurysdykcję wyłączną. Wniesienie sprzeciwu od europejskiego nakazu zapłaty nie powoduje wdania się przez pozwanego w spór, który po takiej reakcji i tak musi zostać rozpatrzony. Nawet jeżeli pozwany uzasadnił swój sprzeciw, mimo że nie miał takiego obowiązku, to nie zmienia to w żaden sposób ogólnej zasady uznał rzecznik generalny Yves Bot.

43 Wykonanie europejskiego nakazu zapłaty rys historyczny 43 Przyjęto, że stwierdzenie wykonalności, o którym mowa w art. 18 ust. 1 rozporządzenia nr 1896/2006 i w nowych art K.p.c., będzie dokonywane tylko na potrzeby wykonania europejskiego nakazu zapłaty w innych państwach członkowskich. Na potrzeby prowadzenia egzekucji w Rzeczypospolitej Polskiej wydany w naszym kraju europejski nakaz zapłaty, który uprawomocnił się wskutek braku sprzeciwu pozwanego, będzie traktowany jak tytuł egzekucyjny (por. art pkt 1 i 1 1 K.p.c.) i będzie podlegał wykonaniu po nadaniu mu klauzuli wykonalności (art. 776 K.p.c.). W uzasadnieniu projektu noweli z dnia 5 grudnia 2008 r. stwierdzono, że na potrzeby prowadzenia egzekucji w Rzeczypospolitej Polskiej wydany w naszym kraju europejski nakaz zapłaty, który uprawomocnił się wskutek braku sprzeciwu pozwanego, będzie traktowany jak tytuł egzekucyjny (por. art pkt 1 i 1 1 ) i będzie podlegał wykonaniu po nadaniu mu klauzuli wykonalności (art. 776). Stanowisko to jest w pewnym sensie dyskusyjne, ponieważ przepisy nie wymagają przekazania sądowi informacji, w jakim państwie członkowskim nakaz zapłaty będzie wykonalny. Gdyby zaaprobować powyższe stanowisko, uznać należy, że sąd polski, wydając nakaz zapłaty, po jego uprawomocnieniu się, opatrzy go klauzulą wykonalności nadaną z urzędu i doręczy powodowi łącznie z wydanym z urzędu formularzem G.

44 Jak egzekwować ENZ wydany przez sąd polski w Polsce? 44 Obowiązkiem sądu jest każdorazowe, w razie uprawomocnienia się europejskiego nakazu zapłaty, wystawienie i przesłanie powodowi stwierdzenia wykonalności przy użyciu formularza G. W razie zaś wniosku powoda o nadanie klauzuli wykonalności powinny one dodatkowo orzec o tym wniosku na zasadach ogólnych. P. Rylski, Europejski nakaz zapłaty w praktyce sądowej ne.pdf

45 Egzekucja ENZ z zagranicy 45 Art Kpc: Tytułami wykonawczymi w Rzeczypospolitej Polskiej są: ( ) 3) europejskie nakazy zapłaty wydane przez sądy państw członkowskich Unii Europejskiej, których wykonalność została stwierdzona w tych państwach na podstawie przepisów rozporządzenia nr 1896/2006; 4) orzeczenia sądów państw członkowskich Unii Europejskiej wydane w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń, opatrzone w tych państwach zaświadczeniem na podstawie przepisów rozporządzenia nr 861/2007; Art. 21 ust. 2 rozporządzenia nr 1896/ W celu wykonania nakazu w innym państwie członkowskim powód przedstawia właściwym organom egzekucyjnym tego państwa członkowskiego: a) odpis europejskiego nakazu zapłaty, którego wykonalność została stwierdzona przez sąd wydania i który spełnia wymogi niezbędne do stwierdzenia jego autentyczności; oraz b) w razie potrzeby, tłumaczenie europejskiego nakazu zapłaty na język urzędowy państwa członkowskiego wykonania lub, jeżeli w tym państwie członkowskim obowiązuje kilka języków urzędowych, na język urzędowy lub jeden z języków urzędowych, w jakim zgodnie z prawem tego państwa członkowskiego prowadzi się postępowanie sądowe w miejscu, gdzie dochodzi się wykonania, lub na inny język wskazany przez państwo członkowskie wykonania jako akceptowany. Każde państwo członkowskie może wskazać język lub języki urzędowe instytucji Unii Europejskiej inne niż jego własny język urzędowy, które może zaakceptować do celów wydania europejskiego nakazu zapłaty. Tłumaczenie musi być poświadczone przez osobę posiadającą wymagane uprawnienia w jednym z państw członkowskich. w Polsce tłumacz przysięgły.

46 Doręczenie ENZ pozwanemu a tłumaczenie praktyka sądów polskich 46 ENZ wydany w Polsce przesyłany do pozwanego w innym państwie członkowskim w języku polskim. ENZ wydany w Polsce przesyłany do pozwanego wraz z odpisem pozwu i załącznikami w języku urzędowym państwa, w którym dokonuje się doręczenia obowiązek uiszczenia zaliczki przez powoda na poczet tłumaczenia po wydaniu ENZ, ale jeszcze przed próbą doręczenia pod rygorem zawieszenia postępowania bądź pod rygorem z art. 8 rozporządzenia nr 1393/07:

47 Doręczenie ENZ pozwanemu a tłumaczenie praktyka sądów polskich 47 Jednostka przyjmująca informuje adresata na standardowym formularzu, zawartym w załączniku II o możliwości odmowy przyjęcia doręczanego dokumentu w momencie doręczenia lub poprzez zwrócenie go w ciągu tygodnia do jednostki przyjmującej, jeżeli nie został on sporządzony w jednym z języków określonych poniżej ani nie dołączono do niego tłumaczenia na jeden z następujących języków: a) język, który adresat rozumie; lub b) język urzędowy państwa członkowskiego, do którego adresowane są dokumenty, lub jeżeli w tym państwie członkowskim jest kilka języków urzędowych - język urzędowy lub jeden z języków urzędowych miejsca, w którym ma nastąpić doręczenie.

48 Doręczenie ENZ pozwanemu a tłumaczenie praktyka sądów polskich 48 Sądy wymagały od powoda przesłania tłumaczenia pozwu i załączników pod rygorem zawieszenia postępowania, sądy w takim przypadku często same wprowadzały dane do formularza ENZ sporządzonego w języku urzędowym innym niż język polski. Praktyka zobowiązywania do uiszczenia zaliczki/przedkładania tłumaczenia nie znajduje uzasadnienia w przepisach - nie ma podstaw prawnych do wymagania, aby pisma doręczane za granicę musiały być sporządzane w języku urzędowym tego państwa lub innym języku znanym adresatowi oczywiście pozostaje kwestia możliwości dokonania odmowy przyjęcia takiej przesyłki przez pozwanego. Po odmowie odebrania przesyłki przez pozwanego sąd może zobowiązać powoda do uiszczenia zaliczki na poczet tłumaczenia albo do dostarczenia tłumaczeń pod rygorem zawieszenia postępowania.

49 Doręczenie ENZ pozwanemu a tłumaczenie praktyka sądów polskich 49 W doktrynie podnosi się, że praktyka polegająca na uprzednim wezwaniu do zapłaty zaliczki może znajdować uzasadnienie, ale pod warunkiem że rygorem będzie tutaj doręczenie przesyłki w języku polskim, wówczas powód informowany jest o ryzyku przedłużenia się postępowania P. Rylski, Europejski nakaz zapłaty w praktyce sądowej, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, Warszawa Zasługuje na aprobatę praktyka powodów, którzy w treści pozwu w punkcie 11 wnoszą o przetłumaczenie doręczanych dokumentów i na tej podstawie sąd zobowiązuje ich do uiszczenia zaliczki na poczet tłumaczenia albo powód z własnej inicjatywy wraz z pozwem złoży odpisy pozwu i załączników w odpowiednim języku obcym pozostaje wówczas do przetłumaczenia ENZ.

50 Odrzucenie pozwu o wydanie ENZ 50 Sąd odrzuca pozew na formularzu D, jeżeli: nie zostały spełnione wymogi określone w następujących przepisach: art. 2 (zakres zastosowania rozporządzenia) art. 3 (sprawa transgraniczna) art. 4 (roszczenie pieniężne wymagalne) art. 6 (właściwość sądu) art. 7 (wymogi formalne zawartość pozwu) roszczenie jest oczywiście nieuzasadnione; powód nie prześle odpowiedzi w terminie wyznaczonym przez sąd zgodnie z art. 9 ust. 2; powód nie prześle odpowiedzi w terminie wyznaczonym przez sąd lub odrzuci propozycję sądu zgodnie z art. 10.

51 Skutki odrzucenia pozwu 51 Od odrzucenia pozwu nie przysługuje odwołanie, ale nie zamyka ono powodowi możliwości dochodzenia roszczenia w nowym pozwie o wydanie europejskiego nakazu zapłaty lub przy zastosowaniu dowolnej innej procedury przewidzianej prawem państwa członkowskiego. W razie odrzucenia pozwu o wydanie ENZ powoda nie dotkną negatywne konsekwencje związane z powagą rzeczy osądzonej, przewidziane w krajowych systemach prawnych. Powód musi liczyć się ze skutkami takimi jak: opóźnienie możliwości wszczęcia postępowania zabezpieczającego lub egzekucyjnego na podstawie nakazu.

52 Elektronizacja postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty 52 W przypadku wniosków składanych elektronicznie dopuszcza się stosowanie elektronicznego podpisu zgodnie z art. 2(2) dyrektywy w sprawie podpisu elektronicznego. Podpis elektroniczny nie jest konieczny, jeśli w sądach państw członkowskich pochodzenia działa zamienny system przekazu elektronicznego, dostępny określonej grupie wcześniej zgłoszonych i upoważnionych użytkowników i pozwalający w bezpieczny sposób stwierdzić tożsamość tych użytkowników. Wyjątek ten jest zgodny z austriackim elektronicznym Mahnverfahren, w którym wniosek wymaga posłużenia się osobistym kodem Anschriftscode. Kod jest przydzielany każdemu prawnikowi i notariuszowi przez właściwe izby, a innym osobom przez Ministerstwo Sprawiedliwości Austrii (B. Sujecki, Pierwsze kroki w kierunku...). J. Gołaczyński, Współpraca sądowa w sprawach cywilnych, Warszawa 2007 r. Do dnia 12 czerwca 2008 r. państwa członkowskie powiadomią Komisję o: a) sądach właściwych w sprawach wydawania europejskiego nakazu zapłaty; b) procedurze ponownego badania nakazu i sądach właściwych; c) środkach komunikacji akceptowanych do celów postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty, które są dostępne dla sądów; d) akceptowanych językach. Wersja skonsolidowana Informacje przekazywane przez państwa członkowskie zgodnie z art. 29 rozporządzenia (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiającego postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty art. 29 dostępna pod adresem:

53 Europejskie postępowanie nakazowe czy jest możliwa jego elektronizacja? 53 art. 7 rozporządzenia w sprawie europejskiego postępowania nakazowego: Pozew wnosi się w formie papierowej lub za pomocą innego środka komunikacji, w tym komunikacji elektronicznej, akceptowanego przez państwo członkowskie wydania i dostępnego sądowi wydania m#informationtop w Polsce na piśmie Dotychczas: Art (1) Kpc: Jeżeli przepis szczególny tak stanowi, pisma procesowe wnosi się za pomocą systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe (drogą elektroniczną). Jeżeli przepis szczególny przewiduje, że pisma wnosi się wyłącznie drogą elektroniczną, pisma niewniesione tą drogą nie wywołują skutków prawnych, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma do sądu. Od 8 września 2016 r. : Art (1) Kpc: Jeżeli przepis szczególny tak stanowi albo dokonano wyboru wnoszenia pism procesowych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, pisma procesowe w tej sprawie wnosi się wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Pisma niewniesione za pośrednictwem systemu teleinformatycznego nie wywołują skutków prawnych, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma do sądu, o czym sąd poucza wnoszącego pismo.

54 Europejskie postępowanie nakazowe dążenie do elektronicznego postępowania transgranicznego 54 Postulaty*: 1) wprowadzenie do polskiego porządku prawnego elektronicznego postępowania w sprawie europejskiego postępowania nakazowego jako postępowania w sprawach bezspornych 2) przekazanie kompetencji w przeprowadzaniu tego postępowania jednej wyspecjalizowanej jednostce, 3) obniżenie wysokość pobieranych opłat sądowych w przypadku wyboru elektronicznej ścieżki realizacji procedury europejskiego nakazu zapłaty * szerzej na ten temat w artykule: Łuczak L., Mamrot Sz. Analiza wybranych transgranicznych procedur pilotażowych - europejskiego postępowania nakazowego oraz europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń - realizowanych w ramach projektu e Codex, Studia Europejskie, 2014 nr 1

55 Sprawozdanie Komisji dot. rozporządzenia EPO 55 Pięć państw członkowskich nadało uprawnienia do rozpatrywania spraw dotyczących europejskiego nakazu zapłaty jednemu konkretnemu sądowi lub organowi Sąd Gospodarczy w Zagrzebiu, Sąd Rejonowy Berlin- Wedding, Sąd Rejonowy w Porto (Tribunal da Comarca do Porto), Sąd Okręgowy Helsinki, szwedzki organ administracyjny do spraw komorniczych. Rocznie wpływa od do wniosków o wydanie europejskiego nakazu zapłaty. Największą liczbę wniosków (ponad rocznie) złożono w Austrii i Niemczech. W większości państw członkowskich wniosek należy złożyć w języku urzędowym poszczególnych państw. Niektóre państwa członkowskie akceptują jednak inne języki: Republika Czeska, Estonia, Cypr i Szwecja akceptują język angielski; Francja akceptuje język angielski, niemiecki, włoski i hiszpański. W Belgii, Republice Czeskiej, Francji, na Węgrzech, w Niderlandach, Portugalii i Finlandii rocznie wpływa od 300 do 700 wniosków.

56 Garść danych statystycznych 56

57 Garść danych statystycznych 57

58 Projekt e Codex przykładem dążenia do elektronizacji transgranicznego postępowania cywilnego 58

59 59

60 Portal e Justice 60

61 Portal e - Justice 61

62 62 Jak dotrzeć do szerszego kręgu odbiorców?

63 Portal e Justice w literaturze 63

64 Jak krok po kroku wypełnić i złożyć pozew o wydanie ENZ? 64

65 Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń 65 transgraniczne sprawy cywilne oraz handlowe, w których wartość roszczenia nie przekracza kwoty 2000 euro (z wyłączeniem odsetek, wydatków oraz nakładów) dotyczy roszczeń pieniężnych i niepieniężnych uproszczona formę postępowania za dominujący należy uznać pisemny charakter postępowania - sąd przeprowadza rozprawę jedynie, gdy uzna to za konieczne lub też wnosi o to jedna za stron niska opłata za przyjęcie pozwu (100 zł) przyśpieszony tryb rozpoznania spraw

66 Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń podstawa prawna 66 1) rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 861/2007 z 11 lipca 2007 r. ustanawiające europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń (Dz. U. UE. L 2007 r., nr 199, s. 1) 2) art. 505 (21) 505 (27a) Kpc 3) przepisy ogólne o procesie z wyłączeniem przepisów o innych postępowaniach odrębnych 4) polskie uregulowania dotyczą: właściwości sądu, udziału referendarza sądowego, przeprowadzenia dowodów, wystawienia zaświadczeń, oraz opłat sądowych

67 Cele postępowania 67 Zgodnie z art. 1 rozporządzenia 861/2007 celami niniejszego rozporządzenia są: uproszczenie i przyspieszenie postępowania spornego dotyczącego drobnych roszczeń w sprawach transgranicznych, a także obniżenie kosztów. eliminacja postępowania wpadkowego koniecznego do uznania i stwierdzenia wykonalności w innych państwach członkowskich orzeczeń wydawanych w jednym z państw członkowskich w ramach europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń.

68 Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń cechy charakterystyczne 68 1)alternatywa dla istniejących postępowań przewidzianych w prawie państw członkowskich, 2)postępowanie formularzowe, 3)ograniczona wartość przedmiotu sporu.

69 Formularz A formularz pozwu w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń 69 Formularz s. 1-7

70 Zakres zastosowania: europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń 70 Rozporządzenie 861/2006 znajduje zastosowanie do spraw: cywilnych i gospodarczych bez względu na rodzaj sądu lub trybunału, w przypadku gdy wartość przedmiotu sporu, z wyłączeniem wszystkich odsetek, wydatków i nakładów, nie przekracza EUR w momencie wpłynięcia formularza pozwu do właściwego sądu lub trybunału. Rozporządzenie nie ma zastosowania w szczególności do spraw: podatkowych, celnych lub administracyjnych ani dotyczących odpowiedzialności państwa za działania i zaniechania w wykonywaniu władzy publicznej ("acta iure imperii").

71 Zakres zastosowania: europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń 71 Rozporządzenie nie ma zastosowania do spraw dotyczących: a) stanu cywilnego, zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych oraz przedstawicielstwa ustawowego osób fizycznych; b) praw majątkowych wynikających ze stosunków małżeńskich, testamentów i dziedziczenia oraz obowiązków alimentacyjnych; c) postępowań upadłościowych, postępowań związanych z likwidacją niewypłacalnych spółek lub innych osób prawnych, postępowań układowych oraz innych analogicznych postępowań; d) ubezpieczeń społecznych; e) sądownictwa polubownego; f) prawa pracy; g) najmu lub dzierżawy nieruchomości, z wyłączeniem powództw dotyczących roszczeń pieniężnych; lub h) naruszenia prywatności i dóbr osobistych, w tym zniesławienia.

72 Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń należy do właściwości sądów rejonowych i okręgowych w Polsce ze względu na wartość przedmiotu sporu sądem właściwym będzie przede wszystkim sąd rejonowy. Nie można wykluczyć np. sprawy prowadzonej przez SO np. na podstawie art. 17 pkt 4 kpc Właściwość sądu: europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń 72 Do celów niniejszego rozporządzenia przez sprawę transgraniczną rozumie się sprawę, w której przynajmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie sądu lub trybunału rozpatrującego sprawę. Miejsce zamieszkania ustala się zgodnie z art. 59 i 60 rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001*. Odpowiednim momentem dla rozstrzygnięcia, czy sprawa ma charakter transgraniczny, jest data wpłynięcia formularza pozwu do właściwego sądu lub trybunału.

73 [ Pismo wszczynające postępowanie: europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń 73 Powód wszczyna europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń, wypełniając formularz pozwu A zawarty w załączniku A do rozporządzenia i składając go we właściwym sądzie lub trybunale bezpośrednio, za pośrednictwem poczty lub innych środków komunikacji, takich jak faks lub poczta elektroniczna, akceptowanych przez państwo członkowskie, w którym wszczyna się postępowanie. Formularz pozwu zawiera opis dowodów uzasadniających powództwo, a w stosownych przypadkach dołącza się do niego wszelkie odpowiednie dokumenty uzupełniające.

74 Środki odwoławcze: europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń 74 Apelacja W razie zajścia przesłanek określonych w art. 7 ust. 2 rozporządzenia Sąd wydaje wyrok, od którego przysługuje stronie apelacja do Sądu Okręgowego. Należy ją wnieść do sądu, który wydał zaskarżony wyrok (Sądu Rejonowego). Termin na wniesienie wyżej wskazanego środka zaskarżenia wynosi 2 tygodnie od dnia doręczenia stronie wyroku wraz z uzasadnieniem. (Art kpc, art i 2 kpc w zw. z art. 369 kpc.) W razie zaistnienia przesłanek określonych w art. 7 ust. 3 rozporządzenia sąd wydaje wyrok zaoczny. Pozwanemu przysługuje sprzeciw od wyroku zaocznego jako środek zaskarżenia, który wnosi się do sądu, który wydał wyrok zaoczny. Powodowi, w razie niekorzystnego rozstrzygnięcia, przysługuje apelacja na zasadach ogólnych. (Art kpc, art. 342 kpc, art kpc) Termin na wniesienie wyżej wskazanych środków zaskarżenia wynosi: 2 tygodnie od dnia doręczenia powodowi wyroku wraz z uzasadnieniem w przypadku apelacji i 2 tygodnie od dnia doręczenia pozwanemu wyroku w przypadku wydania wyroku zaocznego.

75 Środki komunikacji, język postępowania, opłaty sądowe 75 Środki komunikacji na piśmie Język postępowania Pozew, odpowiedź na pozew, powództwo wzajemne, odpowiedź na powództwo wzajemne oraz wszelkie opisy istotnych dokumentów uzupełniających są składane w języku lub jednym z języków sądu lub trybunału. - w Polsce język polski Opłaty sądowe Art. 27b ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 623): Opłatę stałą w kwocie 100 zł pobiera się od pozwu w sprawie rozpoznawanej w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń.

76 Procedura Pozew (formularz A) 2. Badanie pozwu przez sąd Wezwanie do uzupełnienia, poprawienia lub cofnięcia (formularz B) Informacja o braku podstaw do prowadzenia postępowania w tym trybie 3. Doręczenie odpisu pozwu pozwanemu (14 dni) + formularza C 4. Odpowiedź na pozew pozwanego (30 dni) 5. Doręczenie odpisu odpowiedzi na pozew powodowi (14 dni) 6. Decyzja sądu (30 dni): orzeczenie końcowe zażąda od stron przedstawienia dalszych szczegółowych informacji przeprowadzenie postępowania dowodowego (w miarę możliwości pisemnego) wezwanie stron na rozprawę (możliwa wideokonferencja lub zastosowanie innych środków łączności)

77 Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń dążenie do elektronicznego postępowania transgranicznego 77 Komisja Europejska w dniu 19 listopada 2013 r. przedstawiła dokument pn: Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego dotyczące stosowania rozporządzenia (WE) nr 861/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń dostępne na stronie internetowej pod adresem: Z treści uzasadnienia do projektu wynika, że po sporządzeniu sprawozdania Komisja doszła do wniosku, że istnieje konieczność zmiany europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń.

78 Europejskie postępowania w sprawie drobnych roszczeń dążenie do jego upowszechnienia 78 Głównym założeniem zmian jest poprawa skuteczności wymiaru sprawiedliwości w Unii Europejskiej i próba rozwiązania takich problemów jak: 1) brak wiedzy stron w zakresie zagranicznego prawa i procedur stosowanych przez zagraniczne sądy, 2) zwiększenia zapotrzebowania na tłumaczenia pisemne i ustne, 3) konieczność odbywania podróży zagranicznych w celu stawienia się na rozprawie.

79 Nowelizacja rozporządzenia small claims 79

80 Europejskie postępowania w sprawie drobnych roszczeń dążenie do elektronicznego postępowania transgranicznego* 80 w przypadku wniesienia sprzeciwu od ENZ sprawa może być procedowana wg rozporządzenia 861/2006 jeżeli będzie miało zastosowanie podwyższenie górnego progu wartości przedmiotu sporu wyznaczającego zakres zastosowania rozporządzenia z 2000 euro do euro zobowiązanie państw członkowskich do wprowadzenia środków płatniczych umożliwiających uiszczanie opłat sądowych on - line wprowadzenie wideokonferencji, telekonferencji lub innych środków porozumiewania się na odległość do celów przeprowadzenia rozprawy i postępowania dowodowego zrównanie w skutkach doręczenie korespondencji w toku procedury drogą pocztową i drogą elektroniczną nałożenie na państwa członkowskie obowiązków w zakresie przekazywania informacji dotyczących opłat sądowych, sposobów uiszczania opłat sądowych i dostępności pomocy w wypełnianiu formularzy * szerzej na ten temat w artykule: Łuczak-Noworolnik L. Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń jako przykład dążenia do elektronizacji procedur transgranicznych,

81 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2421 z dnia 16 grudnia 2015 r. 81

82 Zmiany w rozporządzeniu dot. small claims 82 Porównanie treści aktualnie obowiązującego rozporządzenia 861/2007 z treścią rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2421 (dotyczy zmian omawianych w niniejszym artykule) Rozporządzenie 861/2007 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2421 Artykuł 8 Artykuł 8 Rozprawa Sąd lub trybunał może przeprowadzić rozprawę w drodze konferencji wideo lub za pośrednictwem innych środków łączności, jeżeli pozwalają na to środki techniczne. Rozprawa 1. W przypadku gdy przeprowadzenie rozprawy zostało uznane za konieczne zgodnie z art. 5 ust. 1a, rozprawę taką przeprowadza się z wykorzystaniem wszelkich odpowiednich środków technicznych porozumiewania się na odległość, takich jak wideokonferencja lub telekonferencja, dostępnych dla sądu lub trybunału, chyba że - ze względu na szczególne okoliczności danej sprawy - wykorzystanie takich środków nie byłoby właściwe z punktu widzenia rzetelnego przeprowadzenia postępowania. W przypadku gdy osoba, która ma zostać wysłuchana, ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie sądu lub trybunału rozpatrującego sprawę, uczestnictwo tej osoby w rozprawie w drodze wideokonferencji, telekonferencji lub z wykorzystaniem innych właściwych środków technicznych porozumiewania się na odległość, zapewnia się poprzez korzystanie z procedur przewidzianych w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1206/2001. ( )

83 83 Zmiany w rozporządzeniu dot. small claims Artykuł 13 Artykuł 13 Doręczanie dokumentów 1. Dokumenty są doręczane drogą pocztową, a ich doręczenie jest poświadczane potwierdzeniem odbioru zawierającym datę doręczenia. 2. Jeśli doręczenie zgodnie z ust. 1 nie jest możliwe, dokumenty można doręczyć w jeden ze sposobów określonych w art. 13 lub 14 rozporządzenia (WE) nr 805/2004. Doręczanie dokumentów i inna komunikacja pisemna 1. Dokumenty, o których mowa w art. 5 ust. 2 i 6, oraz orzeczenia wydane zgodnie z art. 7 są doręczane: a) drogą pocztową; lub b) drogą elektroniczną: (i) w przypadku gdy takie środki są technicznie dostępne i dopuszczalne zgodnie z przepisami procesowymi państwa członkowskiego, w którym prowadzone jest europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń, a jeżeli strona, której mają zostać doręczone dokumenty, ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu w innym państwie członkowskim - w przypadku, gdy takie środki techniczne są zgodne z przepisami procesowymi tego państwa członkowskiego; oraz (ii) w przypadku gdy strona, której mają zostać doręczone dokumenty, udzieliła wcześniej wyraźnej zgody na doręczanie jej dokumentów drogą elektroniczną lub w przypadku gdy, zgodnie z przepisami procesowymi państwa członkowskiego, w którym strona ta ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu, strona ta ma prawny obowiązek zaakceptowania tej szczególnej metody doręczenia. Doręczenie jest poświadczane potwierdzeniem odbioru wraz z datą odbioru. ( )

84 Kierunki rozwoju ENZ i small claims 84 Upowszechnienie i usprawnienie europejskich postępowań sądowych poprzez ich dalszą elektronizację. Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego i Kodeksu cywilnego - cywilna e-rewolucja w rodzimym wymiarze sprawiedliwości także w Polsce będziemy mogli przeprowadzić elektroniczne postępowania transgraniczne. Infrastruktura pozwalająca na wysłanie e-pozwów powstała w ramach projektu e-codex będzie mogła zostać wykorzystana także przez polskie sądy. Czy w rzeczywistości będziemy mieli do czynienia ze sprawnie funkcjonującymi e - postępowaniami transgranicznymi zależy de facto od tego, czy zostaną należycie wdrożone zmiany w polskich sądach ocena w roku 2019 r. W dalszej perspektywie wartym rozważenia jest postulat przekazania w Polsce kompetencji jednemu wyspecjalizowanemu sądowi właściwemu w zakresie postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty.