KONFERENCJA BEZ ODPADÓW?

Transkrypt

1 KONFERENCJA BEZ ODPADÓW? Kształtowanie postaw pro-środowiskowych w zakresie odpadów opakowaniowych w ośrodkach konferencyjnych Akademia Wiosenna Wyzwania Zrównoważonej Gospodarki Odpadami Opakowaniowymi w Firmie Agnieszka Kacprzyk Agata Keller Grzegorz Klich Katarzyna Kolarz Katarzyna Turek Emilia Materac Paulina Pietras Kaja Szarafińska 1

2 W ramach Akademii Wiosennej Wyzwania Zrównoważonej Gospodarki Odpadami Opakowaniowymi w Firmie organizowanej przez Fundację Sendzimira przeprowadzono rozpoznanie w ośrodkach konferencyjnych celem poznania postaw pro-środowiskowych w zakresie odpadów opakowaniowych. Wizja lokalna pozwoliła na zdiagnozowanie stanu obecnego oraz barier i problemów związanych z ograniczeniem strumienia odpadów tej branży. Niniejszy raport zawiera diagnozę obecnej sytuacji, przegląd dobrych praktyk oraz opracowanie innowacyjnych rozwiązań, które z powodzeniem mogą zostać wdrożone. x 10 organizacja konferencji sposób ograniczanie odpadów Praktycznie we wszystkich miejscach poddanych badaniu posiłki były dostarczane z zewnątrz w formie cateringu. Jednocześnie w niektórych obiektach przekąski na przerwy kawowe były przygotowywane na miejscu. Dostarczane przez catering posiłki dowożone są w dużych zbiorczych opakowaniach, wielokrotnego użytku. Wyjątek stanowił jeden lokal, gdzie przekąski podawane były w pojedynczych, jednorazowych opakowaniach. x 1 x 3 x 6 Główne powody dla których nie serwowano wody z kranu: woda kranowa jest nieelegancka obawa o złą jakość wody (stan instalacji wodociągowej) wewnętrzny opór przed spożywaniem wody z kranu 2

3 Zaskoczeniem było także to, że w jednym z odwiedzonych miejsc, nawet do ekspresu do kawy stosuje się wodę z butli, co usprawiedliwiano tym, że dzięki temu osadza się mniej kamienia w ekspresie. W głównej mierze jednak rodzaj podawanej wody zależy od oczekiwań klienta. W odwiedzonych miejscach przy podawaniu posiłków i napojów stosowane są zarówno opakowania jednokrotnego użytku, jak i trwałe naczynia wielokrotnego użytku. Połowa odwiedzonych placówek stosowała jedynie naczynia porcelanowe i szklane. Pozostałe oferowały klientowi możliwość wyboru. Stosowanie jednorazowych kubków i naczyń wynikało często z preferencji uczestników konferencji. Czasami zdarzało się, że lokal posiadał niewystarczającą ilość zastawy, przez co przy większych wydarzeniach stosowano tylko naczynia jednorazowe. Wodę podaje się zarówno w szklanych butelkach zwrotnych, jak i plastikowych butelkach PET. Często butelki szklane uważane są za bardziej prestiżowe i eleganckie. W zdecydowanej większości miejsc soki kupowane są w dużych kartonach, których zawartość zostaje przelana do dzbanków. W czterech z odwiedzonych centrów konferencyjnych nie sortuje się odpadów. Wynika to z braku chęci lub z tego, że zarządca nieruchomości nie zapewnia takiej możliwości. W pozostałych miejscach prowadzona jest segregacja. Tylko w jednym z miejsc goście sami mogą segregować odpady. Często dla uczestników w ogóle nie są dostępne kosze, przez co obsługa dokonując sprzątania jednocześnie zajmuje się segregacją. 3

4 Niektórzy interesariusze wykazali się inicjatywą związaną z rożnymi praktykami pro-środowiskowymi, niekoniecznie związanymi z odpadami opakowaniowymi. Stosowane są m.in. żarówki energooszczędne czy detergenty ekologiczne. Zaskakującą dobra praktyką stosowaną w jednym z miejsc jest wykorzystanie fusów z kawy jako nawozu. Stosuje się także ponowne wykorzystanie arkuszy z flipchartów do pakowania paczek. Inne miejsce prowadzi również w tym samym lokalu szkołę językową, w której kursantom umożliwia się ponowne wykorzystanie wcześniej zadrukowanych jednostronnie kartek. Inicjatywy związane z praktykami pro-środowiskowymi często wynikają z zaangażowania pojedynczych pracowników. W celu określenia grup, osób i instytucji, których działania mają wpływ na analizowaną branżę wykonano mapowanie interesiariuszy. Zostały w niej określone zewnętrzne i wewnętrzne zależności między stronami, ułatwiło to diagnozę problemów i zaproponowanie dalszych rozwiązań. 4

5 Dobre praktyki mające na celu minimalizację odpadów opakowaniowych oraz propagowanie idei zrównoważonego rozwoju są coraz powszechniej stosowane. Takie działania mogą być wykorzystywane jako skuteczne działanie marketingowe oraz przyczynić się do oszczędności finansowych. Dobre praktyki mające na celu minimalizację odpadów opakowaniowych oraz propagowanie idei zrównoważonego rozwoju są coraz powszechniej stosowane. Takie działania mogą być wykorzystywane jako skuteczne działanie marketingowe oraz przyczynić się do oszczędności finansowych. Green Key - Fundacja na rzecz Edukacji Ekologicznej (z siedzibą w Dani) Certyfikat przyznawany w wielu krajach świata obiektom turystycznym (hotelom, centrom konferencyjnym, campingom), które spełniają wiele wymagań dotyczących między innymi wykorzystania energii i wody oraz gospodarki odpadami. Okazał się on skutecznym narzędziem marketingowym, które dostarczyło czytelnej i rzetelnej informacji na temat najlepszych wzorców rozwiązań proekologicznych. Certyfikat Czystej Turystyki - Fundacja Partnerstwo Dla Środowiska Podnosi konkurencyjność centrów konferencyjnych i turystycznych oraz potwierdza ich działalność zgodną z zasadami zrównoważonego rozwoju. Jednostki starające się o certyfikację, w związku z gospodarką odpadami muszą zwracać dużą uwagę na segregację odpadów oraz działania minimalizujące ich ilość (np. stosowanie opakowań wielokrotnego użytku, eliminacja zakupów produktów pakowanych pojedynczo). 5

6 Green Globe Organizacji GreenGlobe Certyfikat przyznawany w ramach programu o tej samej nazwie. Ma charakter międzynarodowy. Przyznawany jest po spełnieniu określonych warunków związanych z jakością oferowanych usług oraz oddziaływaniem na środowisko. Jest on skierowany do hoteli i innych firm sektora turystycznego spełniających wysokie standardy. Po jego uzyskaniu prestiż ośrodka wzrasta. Green Lantern Certyfikat Green Globe stał się inspiracją dla sektora turystycznego w jednym z regionów Wielkiej Brytanii, który stworzył nowy system certyfikowania o nazwie Green Lantern. Jego głównym celem jest wspieranie lokalnych firm z branży, które prowadzą swą działalność z ograniczeniem swego negatywnego wpływu na środowisko. Zakłada on również ścisłą współpracę między lokalnymi firmami, władzami oraz rożnymi organizacjami. Akcje promujące picie wody z kranu organizowane są w wielu miastach w Polsce. Serwowanie kranówki ogranicza w znacznym stopniu ilość wytwarzanych odpadów. Jedną z bardziej znanych akcji na terenie Polski jest podawanie wody kranowej w karafkach oznakowanych odpowiednią naklejką Warszawska Kranówka. Przeprowadzana jest we wszystkich urzędach St. Miasta Warszawa. Innym przykładem jest akcja Piję wodę z kranu realizowana w przestrzeni internetowej obejmująca swym zasięgiem cały kraj. W ramach akcji lokale, w których serwowana jest woda z kranu mogą otrzymać specjalną naklejkę z napisem Tu dostaniesz wodę z kranu, dzięki której wyróżniają się na tle konkurencji. W Łodzi tego typu kampania promowana jest pod nazwą Łódzka Woda Najlepsza. Ciekawą dobrą praktyką w zakresie organizowania konferencji w Polsce jest program Zielone Wydarzenia fundacji AERIS FUTURO. W ramach inicjatywy została wydana seria poradników Jak zorganizować zielone wydarzenie. Powstały one we współpracy z różnymi grupami interesariuszy. Poradnik zawiera praktyczne wskazówki dotyczące organizacji wydarzeń 6

7 o małym wpływie na środowisko. Do przykładowych pozytywnych zachowań wypunktowanych w poradniku należy: używanie wyrobów papierniczych pochodzących wyłącznie z recyklingu do pakowania jedzenia, podawanie świeżo wyciskanych soków w dużych szklanych dzbankach zakup produktów tj., cukier, mleko do kawy, czy masło, wyłącznie w dużych opakowaniach, stosowanie naczyń wielokrotnego użytku lub biodegradacji np. jadalne talerze z liści kapusty, czy wykonane z otrąb owsianych Przykładowe wskazówki wymaganie od uczestników potwierdzenia udziału w wydarzeniu, co ogranicza ilość przygotowywania zbędnych posiłków, Niektóre z zagranicznych hoteli wzięły sprawy w swoje ręce i podkreśliły swoją pozycję na rynku podejmując proekologiczne działania. Tajlandzki Royal Cliff Beach Resort oraz filipiński Hotel Mandarin Oriental wyłoniły zespół pracowników, którym zapewnili udział w kursach i szkoleniach. Dzięki zdobytej wiedzy mogli oni sukcesywnie wprowadzać kompleksowe działania zmniejszające wpływ na środowisko. Austriacki Steingenberger Hotel Corporation wprowadził program proekologiczny. Do najważniejszych jego założeń należało ograniczenie produkcji odpadów u samego źródła m.in. rezygnacja z butelek niepodlegających zwrotowi, z jednorazowych opakowań. śniadaniowych, wprowadzenie dozowników z mydłem w płynie. Griecotel największa sieć hoteli w Grecji wdrożyła działania związane z minimalizacją odpadów takie jak zastąpienie wszystkich butelek plastikowych szklanymi. Wyeliminowali również produkty w opakowaniach jednorazowych, wpłynęli także na miejscowego producenta do przyjmowania i przetwarzania szkła. 7

8 Po analizie obecnego stanu oraz przeglądzie dobrych praktyk wdrażanych w branży konferencyjnej na świecie wysnuto wniosek, że działania proekologiczne w tego typu ośrodkach w naszym kraju nie są powszechnie stosowane. W dalszej części raportu zostały zaproponowane innowacyjne rozwiązanie, służące zmniejszeniu ilości wytwarzanych odpadów oraz oddziaływania na środowisko. Umożliwia komunikację, zrzeszanie się i wymianę doświadczeń między właścicielami centrów konferencyjnych, organizatorami i dostawcami i samymi klientami. Zawierałaby eko-ranking oraz bazę danych z zaawansowaną wyszukiwarką wszystkich centrów w Polsce za szczegółowym sprecyzowaniem oczekiwań klientów co do wyboru eko-konferencji. Pozwala zaprezentować swoją ofertę, zareklamować się i dotrzeć do szerszej grupy interesariuszy. Zamieszczona byłaby oferta kursów e-learningowych mających na celu przeszkolenie pracowników z zakresu ochrony środowiska. Strona utrzymywałaby się z umieszczanych reklam. e-platforma EkoWlepa miejsca stosujące działania pro-środowiskowe mogłyby być oznaczane naklejkami ekowlepami. Naklejkę taką będzie można umieścić na drzwiach wejściowych, na śmietniku ( My segregujemy ), czy na dzbankach z wodą ( Piję wodę z kranu ). Działanie to miałoby na celu wyróżnienie tych miejsc. My segregujemy 8

9 Infografika niekonwencjonalna forma zapewniania klientom informacji o tym dlaczego i w jaki sposób stosuje się w danym miejscu program pro-środowiskowy. Pokazanie jak bardzo został zmniejszony wpływ na środowisko dzięki zastosowaniu dobrej praktyki. Przykładowo dzięki temu, że dziś piłeś wodę z kranu na składowisko trafi 4 kg mniej odpadów. Działania takie mają na celu pokazanie, że stosowanie dobrych praktyk jest powszechne i zrozumiane. Green Wall - inicjatywa mająca na celu stworzenie zielonej przestrzeni w centrach (dziedziniec, ściana w biurze, elewacja budynku, taras). Polegałoby to na stopniowym dostawianiu lub dosadzaniu roślin (pnącza) w formie cegiełek. Dokładanoby je, gdy klient zdecydowałby się na korzystanie podczas konferencji z wody kranowej. Za każde wypite 20 l wody dodawano by jedną roślinę. Stanowiłoby to formę marketingu i stworzeniu przez centra konferencyjne ekologicznej marki. Eko-oferta-plus - propozycja skierowana do klientów, którzy cenią sobie wysoki standard oraz prestiż związany z organizacją konferencji. Aby zachęcić klientów do jej wyboru przedstawiono by im skwantyfikowane oszczędności dla środowisko wynikające z zastosowanych działań takich jak serwowanie wody z kranu, użycie papieru z recyklingu czy wykluczenie naczyń jednorazowych. Oferta wymagałaby dodatkowej opłaty, która byłaby przekazywana na działania ekologiczne. 9

10 Częstą barierą związaną ze spożywaniem wody z kranu jest obawa konsumentów przed jakością instalacji wodociągowej. Konsumentom nie wystarcza zapewnienie o dobrej jakości wody przebadanej w zakładzie uzdatniania wód, konieczne jest przeprowadzenie badań wody pobranej bezpośrednio z kranu. Woda wodociągowa nie jest w ogóle proponowana klientom, mimo że jest ona doskonałą alternatywą dla wody butelkowanej. Poza aspektami środowiskowymi związanymi z ograniczeniem wytwarzania odpadów opakowaniowych, stosowanie jej może przyczynić się także do znacznych oszczędności finansowych i spadku kosztów organizacji konferencji (wzrost konkurencyjności). Proponowanym rozwiązanie to akcja Mobilne laboratorium umożliwiającej przebadanie wody kranowej pochodzącej z kawiarni, restauracji, hoteli, centrów konferencyjnych i innych placówek. Jej celem miałoby być uświadomienie i przekonanie społeczeństwa, że picie kranówki nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Badania przeprowadzane byłyby w miejscach, w których pracowali by przede wszystkim studenci. Wykonywaliby oni analizy w ramach zajęć dydaktycznych lub prac dyplomowych. Środki finansowe mogłyby pochodzić z różnych źródeł. Urzędy samorządów terytorialnych współpracowałyby z zakładami wodociągowymi i organizacjami pozarządowymi. Badania kończyłby się otrzymaniem certyfikatu. Brak pomysłów na wdrożenie proekologicznych rozwiązań wynika często z niewiedzy. Przeszkolenie kadr i organizatorów konferencji przyczyniłoby się do wzrostu świadomości w zakresie minimalizacji wpływu na środowisko. W pierwszej kolejności wyłonionoby pioniera w branży, wykazującego się najbardziej innowacyjnymi pro-środowiskowymi rozwiązaniami. Takie centrum zostałoby wybrane na drodze konkursu przygotowanego np. przez organizację pozarządową. Wyróżnione centrum organizowałoby szkolenia w swoim lokalu spełniając wszystkie wymagania, świadczące o ich bardzo małym wpływie na środowisko. Szkolenie skierowane byłoby do przedstawicie firm oferujących rozwiązania technologiczne zmniejszające ilość wytwarzanych odpadów. Uczestnictwo w szkoleniu byłoby płatne, lecz opłacalne, ponieważ zdobyta wiedza pozwoliłaby na dalszy rozwój centrum i znaczne oszczędności finansowe. Przeprowadzenie ankiet przyczyniło się do poznania problemów związanych z gospodarką odpadami opakowaniowymi w ośrodkach konferencyjnych. W oparciu o dobre praktyki zaproponowano innowacje mogące stanowić bazę działań. Może ona służyć ograniczeniu odpadów opakowaniowych i kreowaniu nowych - bardziej przyjaznych środowisku - postaw konsumenckich. 10