Specjalizowane laboratorium GNSS doświadczenia Wojskowej Akademii Technicznej

Transkrypt

1 Instytut Radioelektroniki WAT ul. Gen. S. Kaliskiego Warszawa tel fax Specjalizowane laboratorium GNSS doświadczenia Wojskowej Akademii Technicznej Kawalec Adam Mielnik Piotr Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Warszawa,

2 Plan wystąpienia Krótka informacja o systemach GNSS i SBAS Specjalizowane laboratoria GNSS na świecie - przykłady Doświadczenia Wojskowej Akademii Technicznej w obszarze laboratoryjnego testowania odbiorników w GNSS Zjawiska i procesy zachodzące ce w Europie istotne dla przebiegu wdrażania ania technik satelitarnej nawigacji w Polsce Koncepcja specjalizowanego Laboratorium Technik GNSS - cel, wymagania, koszta 2

3 Systemy GNSS docelowa konfiguracja /założenia na ok. 2015/ GLONASS GPS GALILEO COMPASS 3

4 Systemy SBAS docelowa konfiguracja /założenia na ok. 2012/ GAGAN WAAS EGNOS MSAS 4

5 Systemy GNSS podsumowanie Na chwilę obecną przez użytkowniku ytkowników w cywilnych i wojskowych wykorzystywane sąs następuj pujące sygnały: y: - GPS L1 (C/A, P), L2 (P) - GLONASS L1 (C/A, P), L2 (C/A, P) - EGNOS - WAAS W okresie najbliższych czterech lat w tryb pracy operacyjnej (po zakończeniu fazy testów) powinny zostać kolejno wdrożone: one: - MSAS - GPS L2C, GPS L1,L2 (M) (na( chwilę obecną 5 SV)* - GLONASS L3 (L5) - COMPASS (na( chwilę obecną 1 SV)* - GALILEO (na( chwilę obecną 1 SV)* - GAGAN - QZSS W dalszej perspektywie (po 2012) znane sąs plany wdrożenia m.in.: - GPS L5, GPS L1C** - IRNSS * stan na ** kompatybilny z GALILEO E1 5

6 Systemy GNSS podsumowanie cd. Konsekwencje modernizacji aktualnie wykorzystywanych oraz wdrażania ania nowych systemów satelitarnej nawigacji: wzrost liczby dostępnych sygnałów w satelitów w nawigacyjnych na danej częstotliwo stotliwości wzrost liczby dostępnych poszczególnych częstotliwo stotliwości danego systemu wzrost liczby dostępnych systemów Od kilku lat trwają intensywne prace nad konstrukcjami wielosystemowych i wieloczęstotliwo stotliwościowych odbiorników w GNSS W chwili obecnej trwają intensywne prace nad nowymi algorytmami wykorzystującymi sygnały y wielu częstotliwo stotliwości i różnych r systemów, umożliwiaj liwiające wyznaczenie pozycji z bardzo wysoką precyzją Lata to najlepszy okres by współtworzy tworzyć konkretne rozwiązania, zania, mogące przynieść realne korzyści dla gospodarki naszego kraju w obszarze technik GNSS Specjalizowane laboratorium GNSS umożliwiaj liwiające dostęp p do wiarygodnych sygnałów w jest warunkiem koniecznym wsparcia działań polskich instytucji w obszarze nawigacji satelitarnej 6

7 Specjalizowane laboratoria GNSS na świecie Do najbardziej znanych laboratoriów technik GNSS należą: - Stanford GPS Lab (USA) - European Space Research and Technology Centre (European Navigation Laboratory) - National Aerospace Laboratory NLR (Holandia) - NavCert (Niemcy) Należy zaznaczyć iż laboratoria te pracują na rzecz instytucji rządowych i szereg projektów realizowanych przez nie jest przede wszystkim naukowo-badawczymi na potrzeby danego kraju. Równocześnie laboratoria pracują nad opracowaniem standardów i wymagań na testowanie odbiorników GNSS dla pojedynczych lub wielu aplikacji. Dzięki powszechnemu dostępowi do specjalistycznej aparatury kontrolnopomiarowej każdy ze znaczących producentów obszaru nawigacji satelitarnej posiada na wyposażeniu symulatory systemów GNSS. Poniżej zaprezentowano slajdy z prezentacji wybranych projektów, realizowanych przez różne instytucje na świecie. W pracach wykorzystano produkty firmy Spirent Communications. Publikacja za zgodą firmy Spirent Communications. 7

8 CNES: Symulacja misji satelity GEO oraz testowanie nowych algorytmów w szacowania opóźnienia jonosferycznego dla satelitów w typu LEO Link geometry : Signal from GPS main lobe Ionosphere mask GPS orbit GEO orbit Antenn a mask angle Signal from GPS 2nd lobe Pomiary na orbicie wykonane przez HETE2 Antena skierowana w Słońce Pomiary wykonywane na jednej częstotliwości z wykorzystaniem techniki pomiaru różnicy fazy kodu i fazy nośnej * Źródło: Spirent Simulator User Conference 8

9 ASTRIUM: Badania odbiorników w GNSS do zastosowań w kosmosie GNSS Simulator MosaicGNSS * Źródło: Spirent Simulator User Conference 9

10 Kongsberg: Testy sytuacji krytycznych, szkolenie nawigatorów Nawigowanie tankowcem w takich warunkach wymaga niezwykłej precyzji, którą osiągnąć można jedynie ćwicząc na specjalistycznych trenażerach. * Źródło: Spirent Simulator User Conference 10

11 Kongsberg: Weryfikacja systemu nawigacji typu DARPS z wykorzystaniem symulatora GNSS DARPS - Differential Absolute and Relative Positioning System System Set-up GPS simulator RF output 2 RF output 1 Monitor, keyboard & mouse Absolute & relative position Absolute & relative position Monitor, keyboard & mouse Seatex DARPS 100 Seatex DARPS 100 Seatex UHF 450 Data Seatex UHF 450 Seatex TDMA 860 Data Seatex TDMA 860 Shuttle tanker Production vessel * Źródło: Spirent Simulator User Conference 11

12 Firmy obszaru telcom: : Testowanie odbiorników w telefonii komórkowej A-GPS * Źródło: Spirent Simulator User Conference 12

13 Kayser Threde: Testowanie systemów w IT INTEGRAIL Mobile Unit * Źródło: Spirent Simulator User Conference 13

14 Fastrax: : Testowanie algorytmów w poszukiwania sygnału u GNSS Doppler uncertainty +/- 4kHz IF frequency uncertainty +/- 3ppm C/A-code phase * Źródło: Spirent Simulator User Conference 14

15 Testowanie nowych konstrukcji anten oraz odbiorników w w komorze bezechowej Badania w zakresie odporności systemu na zakłócenia Sygnał zakłócający Anteny nadawcze (SV) System CRPA Badania w komorze bezechowej sąs jednym z nielicznych testów w umożliwiaj liwiających pełną weryfikację zestawu antena - odbiornik GNSS. W dobie odbiorników w o czułości ci na poziomie -186dBW testy w komorze bezechowej sąs najbardziej wiarygodnymi. * Źródło: Spirent Simulator User Conference 15

16 IFF: AIR GATE. Galileo test environment Galileo Test Environment for Air/Land combined Usage of Galileo based Positioning and Navigation GNSS User Galileo Pseudolite (9x) Server Control & Reference * Źródło: Spirent Simulator User Conference 16

17 GDZIE STOSUJE SIĘ SYMULATORY? WSZĘDZIE! tam, gdzie umożliwia to jego odpowiednio dobrana konfiguracja sprzętowa. 17

18 CO UMOŻLIWIAJ LIWIAJĄ SYMULATORY? Realizacje badań dla warunków, w, których organizacja w warunkach rzeczywistych byłaby trudna do wykonania (dostępno pność) Wielokrotne realizacje badań dla tych samych warunków w (powtarzalność ść) Pełną kontrolę nad generowanymi zjawiskami (sterowność ść) Możliwo liwość szybkiej weryfikacji wyników w i adaptacji do nowych warunków w (modyfikowalność ść) Redukcja czasu i kosztów Pewność realizacji badań ZYSK Wykonywanie badań w warunkach laboratoryjnych 18

19 Doświadczenia Wojskowej Akademii Technicznej w obszarze laboratoryjnego testowania odbiorników w GNSS Zakres prac realizowanych w WAT 1. Testowanie szeregu konstrukcji cywilnych odbiorników w GPS, GPS/GLONASS, GPS/EGNOS* 2. Testowanie odbiorników w GPS wdrażanych anych do SZ RP 3. Testowanie odbiorników w GPS specjalizowanych dystrybucji precyzyjnych sygnałów w czasu 4. Testowanie algorytmów w detekcji zagrożeń w systemach różnicowych r (DGPS, LAAS, GBAS) * testy odbiorników EGNOS prowadzimy już od 2004 roku i dzięki posiadanej aparaturze jesteśmy niezależni od aktualnego stanu systemu EGNOS (np. ESTB) 19

20 Wzorcowanie absolutne odbiorników w GNSS z pomocą symulatora (USNO 1, CNES 2, WAT CBK 3 ) 1 United States Naval Observatory,, USA 2 Centre National d Etudes Spatiales,, France 3 Centrum Badań Kosmicznych, Polska 2005 rok - pierwsi w Polsce, trzeci na świecie wykonaliśmy wspólnie z CBK wzorcowanie absolutne odbiorników w GPS L1 20

21 Testowanie algorytmów w monitorowania sygnałów w systemu GPS oraz EGNOS W ramach samodzielnie opracowanego oprogramowania stacji monitorującej zaimplementowaliśmy: algorytmy monitorowania GPS i EGNOS zgodne z obowiązującymi standardami nowe rozwiązania proponowane przez czołowe uczelnie i ośrodki naukowe algorytmy weryfikacji i monitorowania pracy symulatora 21

22 W WAT opracowaliśmy metodykę sprawdzania na bieżąco w trakcie testu poprawność wprowadzanych parametrów propagacji w wytwarzanym przez symulator sygnale RF. Dzięki samodzielnie skonstruowanym aplikacjom i zaimplementowanym w nich algorytmom potrafimy wykryć w trakcie pomiarów różnicę pomiędzy wartością oczekiwaną a otrzymaną, określić jej rozmiar oraz wskazaćźródło. Należy pamiętać, że nawet urządzenia testujące jakimi są symulatory nie są pozbawione wad. Producent zapewnia wymianę oprogramowania na kolejne, poprawione ale w ramach odpłatnego serwisu. Wykorzystanie symulatora w naukowo badawczych projektach wymaga znacznie głębszej świadomości zjawisk towarzyszących zagadnieniom wytwarzania, propagacji i odbiorowi sygnałów systemów satelitarnej nawigacji niż w przypadku czysto produkcyjnego testowania odbiorników (działa/ nie działa). Posiadane stanowisko poszerzyliśmy o aparaturę kontrolno pomiarową niezbędną do realizacji procesów kalibracji symulatora oraz kontroli sygnału podczas testów. 22

23 Projekty / wnioski składane o dofinansowanie laboratorium Po wykonaniu w 2005 roku absolutnej (bezwzględnej) kalibracji odbiorników GPS specjalizowanych dystrybucji sygnałów czasu (TTS-2), złożyliśmy wniosek do Ministerstwa Gospodarki i Pracy w ramach SPO WKP: WKP_1/1.4.2/2/2005/42/123/338 na: Wyposażenie Laboratorium Radioelektroniki Lotniczej Wydziału Elektroniki Wojskowej Akademii Technicznej w specjalizowaną aparaturę. Do dziś wniosek ten znajduje się na liście rezerwowej, rekomendowanej do wsparcia. Już w 2005 roku przedstawiliśmy propozycję stworzenia w Polsce pierwszego specjalistycznego laboratorium GNSS, oferującą zarówno instytucjom jak i MŚP dostęp do technik GNSS. W styczniu br. WAT złożył wniosek do FNiTP o dofinansowanie laboratorium na modernizację posiadanego wyposażenia Należy wyraźnie podkreślić, że dofinansowanie jest warunkiem koniecznym do rozpoczęcia prac naukowo-badawczych i wdrożeniowych wskazanych we wniosku a istotnych dla gospodarki kraju. 23

24 Potencjał Wojskowej Akademii Technicznej Stanowisko testowania odbiorników GPS i EGNOS w oparciu o symulator systemu GNSS Unikatowe urządzenie tej klasy w Polsce Laboratorium Badawcze Kryptologii Jedyne w Polsce Źródło: Polska Zbrojna Komora bezechowa w akredytowanym Laboratorium Kompatybilności Elektromagnetycznej Klaster FENIX Centrum Geomatyki Stosowanej Unikatowe urządzenie tej klasy w Polsce 24

25 Potencjał Wojskowej Akademii Technicznej WYDZIAŁY Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji Wydział Elektroniki Wydział Cybernetyki mgr Prof dr hab. Wydział Mechaniczny Wydział Mechatroniki Wydział Nowych Technologii i Chemii dr 25

26 Potencjał Wojskowej Akademii Technicznej DOROBEK NAUKOWY laboratoria akredytowane Laboratorium Kompatybilności Elektromagnetycznej (WEL), cert. Nr AB 693 [spełnia wymagania PN-EN ISO/IEC 17025:2001] Laboratorium Badawcze i Pomiarowe Metrologii Optoelektronicznej (IOE), cert. Nr L 109/1/97 [spełnia wymagania PN-EN 45001, ISO/IEC 25:1990] Laboratorium Badawcze Kryptologii (WCY), cert. Nr 038/2004/JCW Laboratorium Badań Materiałowych (WTC), cert. Nr AB 693 [spełnia wymagania PN-EN ISO IEC 17025:2001] Laboratorium Pojazdów Mechanicznych (WME), cert. Nr AB 733 [PN-EN ISO/IEC 17025:2001] 26

27 Potencjał Wojskowej Akademii Technicznej INTEGRACJA ŚRODOWISK NAUKOWYCH CENTRA DOSKONAŁOŚCI (w WAT): CD-139 OptoSec - Monitoring Bezpieczeństwa, CD-162 Kryptologia, CD-295 Nowe materiały dla fotoniki. CENTRA ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII: TIFORA, Człowiek-Środowisko-Antyterroryzm - Ochrona przed skażeniami, Materiałów dla Opto- i Mikroelektroniki, LASPROMAT. POLSKIE PLATFORMY TECHNOLOGICZNE: Systemów Bezpieczeństwa, Opto i Nanotechnologii, Lotnictwa, Zaawansowanych Materiałów, Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Wodorowa, Kosmiczna 27

28 Potencjał Wojskowej Akademii Technicznej Wojskowa Akademia Techniczna jest założycielem Polskiej Izby Gospodarczej Zaawansowanych Technologii Wojskowa Akademia Techniczna jest także organem eksperckim, doradczym i zapleczem naukowo- badawczym dla Ministerstwa Obrony Narodowej oraz Sztabu Generalnego SZ RP. Na całym świecie przemysł obronny stanowi niezwykle istotny czynnik rozwoju gospodarki kraju. Wydaje się zatem właściwym, aby w obszarze zarówno wojskowego GPS jak i rozwoju kodów PRS systemu GALILEO wdrażać projekty naukowo-badawcze mogące podnieść bezpieczeństwo kraju oraz wspomóc rozwój polskiego przemysłu kosmicznego w zakresie transferu technologii satelitarnej nawigacji. 28

29 Zjawiska i procesy zachodzące ce w Europie - istotne dla rozwoju technik nawigacji satelitarnej w Polsce W chwili obecnej w obszarze nawigacji satelitarnej zauważalne są procesy: tworzenia w ramach europejskich programów ramowych konsorcjów na rzecz realizacji pojedynczych projektów istotnych dla procesu wdrażania GNSS tworzenia konsorcjów na rzecz rozwoju danego regionu (np. GAUSS - Niemcy) wspieranie przez instytucje rządowe (przede wszystkim przez Ministerstwa lub Departamenty Transportu i Łączności) realizacji kluczowych projektów dla rozwoju danego kraju (np. Czechy i budowa odbiornika GNSS) tworzenie norm oraz dokumentów standaryzujących dla wszystkich dziedzin zastosowania technik GNSS (nie tylko SoL) Na chwilę obecną obowiązują jedynie dwa dokumenty zawierające procedury testowania odbiorników GPS i WAAS (dla lotnictwa). ION STD 101C Recommended Test Procedures for GPS Receivers, 1997 RTCA DO 229C Minimum Operational Performance Standards for Global Positioning System/Wide Area Augmentation System Airborne Equipment, 2001 Ostatni z procesów w będzie b miał za kilka lat istotny wpływ na wprowadzanie na rynek nowych produktów w GNSS jak i selekcję wdrożonych onych już produktów w dla zastosowania w określonej aplikacji! 29

30 NavCert: : Projekt realizacji certyfikacji dla GALILEO Source: GALCERT project; funded by GSA, Brussels and managed by GZVB, Braunschweig * Źródło: Spirent Simulator User Conference 30

31 NavCert: Koncepcje certyfikacji odbiorników w GALILEO From application specific to multimodal approval Interface Interface Interface Interface Advantages: reduces redundant analysis and testing broadens the market for service providers and manufacturers * Źródło: Spirent Simulator User Conference 31

32 Projekt OPTIMAL 6 PR: Oczekiwany istotny wpływ na rozwój j technik GNSS w żegludze powietrznej OPTIMAL - Optimised Procedures and Techniques for the Improvement of Approach and Landing Uczestnicy: 28 Instytucji/konsorcjów Start Date: Duration: 48 months Project Cost: million euro End Date: Project Status: Execution Project Funding: million euro OPTIMAL is expected to produce a considerable number of results. Part of them will remain confidential to the consortium, but the most important results are to be publicly disseminated as soon as they are validated, in order to share the effectiveness of this study and to make it as support in the implementation of new procedures: A consolidated/revised Eurocontrol operational concept that will describe: The environmental frame in which the new procedures will be designed. The problems intended to be solved by each of the new procedures. Guidelines and recommendations to build advanced approach procedures to increase capacity, safety and efficiency and decrease environmental impacts. A set of generic procedures and their associated operational requirements (for airborne domain, navaids, ATC functions, ). A set of detailed procedures for the particular airports considered in the project. A significant contribution to normalization & standardization of procedures, as well as of airborne and ground systems, informed and consolidated by the assessments performed in the project. 32

33 Koncepcja Specjalizowanego Laboratorium Technik GNSS - cel, wymagania, koszta Zachodzące ce w Polsce procesy: łączenia się instytucji zarówno w ramach pojedynczych tematów w jak i obszaru nauki (np. Discorsi Galilei, Międzylaboratoryjna grupa ds. porówna wnań wzorców w czasu i częstotliwo stotliwości) coraz silniejszego uczestnictwa polskich instytucji oraz MŚP M P w różnych r programach europejskich (np( np.. aktywna działalno alność Uniwersytetu Warmińsko sko-mazurskiego, projekty ASG-EUPOS EUPOS,, PECS, działania ania zespołu u z CBK w zakresie budowy Galileo Time Service Provider) definiowania przez odpowiedzialne instytucje potrzeb realizacji i szeregu projektów istotnych dla gospodarki kraju (np( np. Zielona księga w sprawie zastosowań nawigacji satelitarnej ) widocznego zainteresowanie technikami nawigacji satelitarnej (np( np.. Dni Technik Satelitarnych, spotkania organizowane przez KPK) świadczą o coraz silniejszych dążd ążeniom polskich instytucji do aktywnego uczestnictwa w konsumpcji możliwych profitów w obszaru nawigacji satelitarnej. Z kolei zachodzące ce w Europie procesy wyraźnie wskazują, że e okres najbliższych kilku lat to ostatnia chwila by w Polsce móc m c przygotować się na nowe wyzwania w technice GNSS. Jedną z wielu form wsparcia procesu rozwoju projektów w obszaru satelitarnej nawigacji jest powołanie w Polsce do życia Laboratorium Technik GNSS. 33

34 Cel powstania Laboratorium: Umożliwić dostęp do technologii globalnych satelitarnych systemów nawigacji GNSS ośrodkom naukowo-badawczym, instytucjom rządowym oraz przedsiębiorstwom prywatnym Dla usługi ugi dostępu do technologii GNSS przewiduje się kilka poziomów w jej realizacji: wsparcie polskich, nowych rozwiąza zań i produktów w w dziedzinie GNSS poprzez: testowanie sygnałowe jakości pracy konstruowanych, nowych odbiorników, anten, urządze dzeń wsparcia nawigacji (np( np. pseudosatelitów,, polskiego odbiornika GNSS, układ adów w wzmacniających cych sygnał,, rozgałęź łęźników, sprzęgaczy itd.) weryfikację jakości wprowadzanych algorytmów w do odbiorników w oraz modeli propagacji sygnałów w (funkcje RAIM, modele jonosfery, algorytmy filtracji itp.) testowanie możliwo liwości tworzonych oprogramowań dla sytuacji awaryjnych (np.. monitoringu ruchu, algorytmy dla nawigacji samochodowej, ruchu kolejowego, nawigatorów w dla niewidomych itp.) weryfikacja procedur wykorzystania odbiorników w GNSS w nawigacji powietrznej dla poszczególnych polskich lotnisk. 34

35 usługi ugi serwisowe: testowanie sygnałowe jakości pracy gotowych produktów w (poszukiwanie uszkodzenia, sprawdzenia wpływu procesu starzenia na jakość pracy poszczególnych odbiorników) weryfikacja możliwo liwości danego sprzętu GNSS do określonych oczekiwań klienta (np( np.. instalacje na lotniskach, statkach powietrznych, w osnowach geodezyjnych itp.) usługi ugi szkoleniowe: prezentacja możliwo liwości i własnow asności systemów w GNSS prezentacja możliwo liwości i własnow asności urządze dzeń odbiorczych GNSS kształcenie nowych kadr inżynieryjnych w zakresie technik GNSS usługi ugi eksperckie: realizacja ekspertyz w zakresie nowych rozwiąza zań obszaru GNSS realizacja ekspertyz w zakresie bezpieczeństwa kraju Realizacja celu głównego g projektu, jakim jest powołanie Laboratorium Technik GNSS w Wojskowej Akademii Technicznej będzie b przebiegać w trzech zasadniczych etapach. 35

36 Etap I obejmuje: A. Zakup w drodze procedur zgodnych z ustawą o zamówieniach publicznych aparatury kontrolno pomiarowej, umożliwiającej realizację usług. W zakresie pozyskiwanej aparatury znajdują się samodzielne urządzenia pomiarowe (wzorzec cezowy, oscyloskop cyfrowy, elementy dystrybucji sygnałów) oraz elementy generacji kolejnych sygnałów (GPS L2/L2C), GALILEO (L1, E6, E5ab). B. Przygotowanie pomieszczenia dla stanowiska realizacji usług. Dokonane zostanie przystosowanie pomieszczeń oraz podjęte działania organizacyjne zmierzające do realizacji procesów realizacji usług zgodnie z normą EN ISO/IEC W tym obszarze przewiduje się także zakup niezbędnych dokumentów normatywnych. C. Zestawienie stanowisk badawczych. D. Przedstawienie oferty sprzętowej oraz zasobów ludzkich Wojskowej Akademii Technicznej instytucjom koordynującym działania Polski w obszarze zastosowań satelitarnych systemów nawigacji (CBK, GUM). Przewiduje sięścisłą współpracę z tymi przedsiębiorstwami (MŚP), które będą współuczestniczyć w projektach instytucji koordynujących. Koszt realizacji etapu I: około 3 mln zł.* Okres realizacji etapu I: do 12-cy od momentu otrzymania dofinansowania * jest to brakująca kwota do zrealizowania tego etapu. WAT od kilku już lat inwestuje w laboratorium GNSS 36

37 Etap II obejmuje: A. Przygotowanie oraz weryfikację procedur badawczych. Otrzymane nowe procedury zweryfikowane będą przy wykorzystaniu zarówno własnej bazy technicznej i personelu, jak również specjalistów z innych zainteresowanych instytucji oraz definiowanych obecnie standardów światowych (współpraca z NAVCERT). B. Przygotowanie oraz rozpoczęcie procesu akredytacji Laboratorium w zakresie testowania odbiorników sygnałów EGNOS oraz GPS dla częstotliwości L1, L2/L2C. C. Przygotowanie oraz przedstawienie oferty dla polskich firm oraz instytucji sektora technologii GNSS o możliwości: a) kalibracji w Polsce urządzeń odbiorczych specjalizowanych w dystrybucji sygnałów czasu (adresowane do sektora telekomunikacji, bankowości, wojska) b) współpracy w zakresie testowania odbiorników GNSS (adresowane do pełnej gamy użytkowników) c) współpracy w zakresie realizacji w Polsce prac naukowo-badawczych (adresowane do uczestników programów koordynowanych przez CBK oraz innych zainteresowanych przedsiębiorstw, konsorcjów), obejmujących takie aspekty jak: - ratownictwo (europejski numer ratunkowy 112), -żegluga powietrzna (systemy monitorowania sygnałów GNSS i lądowania), - transport (drogowy, lotniczy, morski), 37

38 - geodezja (sieci osnów), - konstrukcje nowych odbiorników (budowa wieloczęstotliwościowych odbiorników GNSS), - specjalistyczne oprogramowania (nawigatory samochodowe, dla niewidomych). d) współpracy z innymi instytucjami w zakresie prowadzenia kursów i kształcenia kadr inżynieryjnych w zakresie nowoczesnych technik opartych o sygnały GNSS. Koszt realizacji etapu II: około 1 mln zł. Okres realizacji etapu II: do 12-cy od momentu zakończenia etapu I 38

39 Etap III obejmuje: A. Zakup w drodze procedur zgodnych z ustawą o zamówieniach publicznych aparatury kontrolno pomiarowej, umożliwiającej poszerzenie usług. W zakresie pozyskiwanej aparatury znajdują się elementy generacji kolejnych sygnałów (GPS L5), GLONASS (L1, L2, L5). B. Przygotowanie oraz rozpoczęcie procesu akredytacji Laboratorium w zakresie testowania odbiorników sygnałów GALILEO oraz GPS dla częstotliwości L5 i GLONASS. Przewiduje się pozyskanie dokumentów normatywnych powstałych w okresie wdrażania systemu GALILEO. C. Przygotowanie oraz przedstawienie kolejnej, poszerzonej oferty dla polskich firm oraz instytucji sektora technologii GNSS. Koszt realizacji etapu III: około 2 mln zł. Okres realizacji etapu III: do 12-cy od momentu otrzymania dofinansowania 39

40 Koncepcja Specjalizowanego Laboratorium Technik GNSS - podsumowanie Lata są okresem, w którym brak inwestycji w stworzenie zaplecza rozwoju technik nawigacji satelitarnej, skutkować będzie koniecznością poszukiwania wsparcia dla krajowych projektów usługami zagranicznych laboratoriów Dążenia do certyfikacji produktów związanych z obszarem satelitarnej nawigacji zmierzają w kierunku ograniczenia ilości niewiarygodnych urządzeń oraz oprogramowań, wzrostu gwarancji jakości dostarczanego produktu. Proces ten skutkuje także tym, że wszelkie krajowej produkcji wyroby staną przed problemem otrzymania odpowiedniego certyfikatu Laboratorium Technik GNSS to dostęp do najnowszych specjalistycznych urządzeń w Polsce, jak również gwarancja realizacji testów zgodnie z wymaganiami, normami i standardami (zarówno cywilnymi jak i wojskowymi) Laboratorium Technik GNSS to możliwość realizacji nowych projektów z zastosowaniem najnowocześniejszej aparatury. 40

41 Koncepcja Specjalizowanego Laboratorium Technik GNSS - podsumowanie Finansowanie Laboratorium Technik GNSS w ramach wydatków budżetowych to gwarancja minimalizacji kosztów obsługi usług a przez to powszechna dostępność (np. dla MŚP, uczelni wyższych, czy też ośrodków naukowobadawczych) Powstanie Laboratorium Technik GNSS w ośrodku naukowo badawczym jakim jest Wojskowa Akademia Techniczna to: gwarancja realizacji badań na najwyższym światowym poziomie możliwość realizacji projektów kluczowych dla bezpieczeństwa państwa duża liczba wydziałów, skoncentrowanie dużej ilości laboratoriów badawczych na terenie WAT to brak ograniczeń w obszarach możliwych zastosowań pozyskanej aparatury silniejsze zainteresowanie przemysłu obronnego nowymi rozwiązaniami w dziedzinie satelitarnej nawigacji (nowe konstrukcje anten typu CRPA) Laboratorium Technik GNSS to wsparcie przyszłej Agencji Kosmicznej fachowym zapleczem technicznym i ludzkim w obszarze systemów satelitarnej nawigacji. 41

42 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 42