KRAJOWE CENTRUM INŻYNIERII KOSMICZNEJ I SATELITARNEJ

Transkrypt

1 KRAJOWE CENTRUM INŻYNIERII KOSMICZNEJ I SATELITARNEJ dr hab. inż. Mariusz Figurski, prof. WAT Prorektor ds. Rozwoju WAT III KONWENT MARSZAŁKÓW WOJEWÓDZTW RP 3-5 grudnia 2013

2 DZIAŁALNOŚĆ KOSMICZNA NA ŚWIECIE Dziedzina strategiczna ze względów politycznych (dostęp do informacji satelitarnych), technologicznych (najnowsze rozwiązania), militarnych (przewaga na polu walki), wizerunkowych (symbol państwa rozwiniętego). Sektor w najwyższym stopniu innowacyjny. Rynek w 2013: około 280 mld $; wzrost o 10% rocznie. Udział instytucjonalny w rynku (rządy i ich agendy): 65 %. Rynek pozarządowy (choć kontrolowany): usługi telekomunikacyjne i wynoszenie satelitów. Nowe wyłaniające się rynki: nawigacja satelitarna, obserwacje Ziemi, turystyka kosmiczna.

3 POLSKI SEKTOR KOSMICZNY: SZANSE I WYZWANIA Od listopada 2012 Polska jest członkiem Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) z budżetem 30 mln rocznie (1% składek wszystkich 20 członków). Głównym partnerem (zleceniobiorcą) ESA jest przemysł: 85%. Polska jest krajem liczącym się w nauce i konstrukcji na skalę laboratoryjną instrumentów kosmicznych, przemysł kosmiczny dopiero powstaje. Do nadrobienia (głównie inwestycje i kadry) jest około lat; główne cele: zwrot składek do ESA i EU, konkurencyjność polskiego sektora na rynku światowym. Wielkie zainteresowanie polskich podmiotów konkursami ESA: 135 zarejestrowanych jednostek (85 przemysłowych), 76 projektów zgłoszonych w pierwszym konkursie ESA dla Polski.

4 POLSKA INICJATYWA Polska inicjatywa w kierunku rozwoju sektora kosmicznego powinna przede wszystkim: rozwinąć przemysłową część sektora kosmicznego głównie w oparciu o sferę badawczą; wykorzystać okres przejściowy w ESA (5 lat) do opanowania kilku priorytetowych dla Polski obszarów działalności kosmicznej, tak by dojść do poziomu 85-90% zwrotu geograficznego naszej składki w ESA; uruchomić narodowy program kosmiczny dla wspierania działalności badawczej i przemysłowej w dziedzinach, w których chcemy być liderem; odzyskać w jak największym stopniu polską składkę na działalność kosmiczną w UE.

5 KCIKIS NA MAPIE DROGOWEJ INFRASTRUKTURY BADAWCZEJ KCIKiS powstało w odpowiedzi na przedstawione wyzwania. Członkowie założyciele: WAT i CBK. Struktura sieci naukowej: otwarta na nowych członków. Cele: powstanie silnego ośrodka technologiczno-badawczego o dużym potencjale infrastrukturalnym (laboratoria), wspierającego edukację młodych kadr, rozwój przemysłu (inkubatory, transfer wiedzy) i komercjalizację własnych rozwiązań.

6 PLANY BADAWCZE rozwój technologii kosmicznych ogólnego przeznaczenia, w tym kluczowych elementów i systemów satelitarnych oraz wykorzystania tych rozwiązań przez polski przemysł : (i) teledetekcja, (ii) technologie materiałowe, (iii) optoelektronika, (iv) technologie eksploracyjne; konstruowanie prototypów urządzeń dla konkretnych misji i projektów ESA: (i) instrumentów X i gamma, (ii) przyrządów optycznych, (iii) penetratorów, (iv) urządzeń plazmowych; integracja, testy i weryfikacja dużych urządzeń naziemnych, satelitarnych i całych satelitów; wykorzystanie w badaniach i opracowanie nowych zastosowań technik kosmicznych (nawigacja, telekomunikacja i obserwacje Ziemi); wykorzystanie technologii kosmicznych i satelitarnych w transsektorowych obszarach bezpieczeństwa państwa.

7 PLANY INWESTYCYJNE: BUDYNKI budynek główny CBK, biurowo-laboratoryjny, z zapleczem administracyjnym i warsztatowym (9100 m. kw.), budynek WAT, edukacyjny i dla kadry naukowo-technicznej (5000 m.kw.), budynek konferencyjny z zapleczem hotelowym, gastronomicznym i wystawowym (4000 m. kw.), budynek centrum transferu technologii (Park Naukowo- Technologiczny, Klaster Technologii Kosmicznych, Inkubator Technologii Kosmicznych) z pomieszczeniami dla inkubatora technologii i spółek odpryskowych (3000 m. kw.).

8 PLANY INWESTYCYJNE: LABORATORIA laboratorium satelitarnych aplikacji FPGA (zasilanie, komputery pokładowe, elektronika specjalna); laboratorium elektroniki stosowanej (nawigacja, telekomunikacja, przetwarzanie obrazów); laboratorium fotoniki i mikromechaniki; laboratorium mechatroniki i robotyki kosmicznej; laboratorium awioniki kosmicznej (AOCS); laboratorium konstrukcji elektronicznych (instrumenty plazmowe i radiospektrometria); laboratorium spektroskopii; laboratorium energii odnawialnych;

9 PLANY INWESTYCYJNE: LABORATORIA laboratorium ciekłych kryształów i zastosowań fotonicznych (ciekłe kryształy, sensory); laboratorium fizyki atmosfery; laboratorium laserów (budowa i zastosowania w przestrzeni kosmicznej); laboratorium inżynierii bezpieczeństwa kosmicznego (zagrożenie naturalne i cywilizacyjne); laboratorium technologii światłowodowych; laboratorium czasu i nawigacji satelitarnej; laboratorium przetwarzania danych i symulacji komputerowych; laboratorium technologii podwójnego przeznaczenia.

10 Cele poznawcze: CELE NAUKOWE eksperymentalne badania Układu Słonecznego (planety, Księżyc, komety, asteroidy, ośrodek międzyplanetarny) i Ziemi z kosmosu, zbadanie wpływu promieniowania kosmicznego na organizm człowieka i opracowanie sposobów jego zapobiegania (bioinżynieria i medycyna kosmiczna). Cele aplikacyjne: wykorzystanie obserwacji Ziemi na potrzeby monitorowania środowiska, rolnictwa, planowania przestrzennego, klimatu i bezpieczeństwa narodowego; nawigacja satelitarna dla potrzeb precyzyjnej lokalizacji i pomiaru oraz transferu czasu, nawigacji czasoprezestrzennej; pobieranie i kontrolowanie energii z kosmosu (np. słonecznej), oraz rozwój technologii magazynowania energii z głębokich pokładów gorących suchych skał; opracowanie metody detekcji promieniowania jonizującego wykorzystującego detektory ciekłokrystaliczne.

11 EDUKACJA Bazuje na powstaniu nowej dyscypliny: inżynieria kosmiczna i satelitarna. Studia licencjackie (3-letnie) mogą rozpocząć się na WAT przy współpracy z CBK w roku 2014/2015. Program studiów został opracowany. Po 2 latach uruchamiamy studia magisterskie na WAT. Studia doktoranckie prowadzone przez CBK i WAT: (i) geofizyka satelitarna, (ii) inżynieria kosmiczna i satelitarna. Roczne zapotrzebowanie na inżynierów o specjalności inżynieria kosmiczna i satelitarna : 200 osób, połowa mogłaby być kształcona w ramach KCIKiS. Studia podyplomowe i system kształcenia masowego.

12 WSPÓŁPRACA Z PRZEMYSŁEM Wspólny udział w projektach ESA, UE i narodowych. Tworzenie spółek odpryskowych i udział w spółkach, przykład: Pik Time, Astronika, PoloniAero. Tworzenie joint-venture z firmami zagranicznymi: przykład Astri Polska. Transfer technologii do spin-offów, projekty transferu technologii (SPINTECH) np. TechoWAT Sp. z. o.o. Wprowadzenie do działalności kosmicznej, seminaria ESA. Sprzedaż licencji. Praktyki w KCIKiS i przemyśle, studia zamawiane. Cel: specjalistów w przemyśle kosmicznym w 2022.

13 ZGODNOŚĆ Z POLITYKĄ REGIONALNĄ Mazowieckie osie priorytetowe wspierane przez KCIKiS: Innowacyjność i przedsiębiorczość; poprzez rozwój technologii i związki z przemysłem. Rozwój e-potencjału Mazowsza; poprzez dostęp do szerokopasmowego Internetu przez satelitę (do momentu uruchomienia światłowodów). Przejście do gospodarki niskoemisyjnej; poprzez monitorowanie satelitarne poziomów emisji, źródeł i ścieków CO2 oraz zanieczyszczenia powietrza. Gospodarka przyjazna środowisku; poprzez monitorowanie stanu środowiska z wykorzystaniem danych programu Copernicus. Rozwój zatrudnienia i rynku; poprzez wykreowanie około wysokokwalifikowanych miejsc pracy w ciągu dekady. Edukacja; poprzez system kształcenia specjalistów na przez KCIKiS oraz edukację w dziedzinie kosmosu wszystkich warstw społeczeństwa.

14 Od r.: Centrum Badań Kosmicznych PAN, Wojskowa Akademia Techniczna. Od r.: KCIKIS - PONAD REGIONAMI Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Lotnictwa, Politechnika Warszawska, Akademia Obrony Narodowej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Politechnika Wrocławska. Zgłoszony akces: Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Optyki Stosowanej.

15 PLANOWANA LOKALIZACJA KCIKIS NA TERENIE WAT

16 NASZE DOŚWIADCZENIA LEM