Spuścizna po Ludwiku Geyerze Biała Fabryka

Transkrypt

1 Koło Naukowe Towaroznawców Wydział Technologii Materiałowych i Wzornictwa Tekstyliów Politechnika Łódzka Spuścizna po Ludwiku Geyerze Biała Fabryka dr Marina Michalak, dr inż. Tomasz Czajkowski, mgr inż. Krzysztof Kostanek, mgr inż. Iwona Kubsz, Szałek Agnieszka, Szałek Beata, Mastalerz Paulina, Ociepa Marta

2 Łódź miasto włókiennicze, miasto przemysłowe, miasto dymiących kominów przyfabrycznych, miasto z zanieczyszczonym powietrzem. To stereotypy dawno nie mające nic wspólnego z rzeczywistością. Teraz Łódź to miasto kultury, miasto rozrywki, miasto akademickie. Przyjeżdża się do Łodzi Fabrycznej, chodzi się ulicami Niciarnianą, Fabryczną, Tkacką, Przędzalnianą itd. Rektorat Politechniki Łódzkiej

3 Wzrok się zatrzymuje nie na kominach, a na po fabrykanckich pałacykach otoczonych piękną zielenią parków, nierzadko położonych przy malowniczych stawach. Mimo woli szukamy wzrokiem fabryk. Widzimy jedną dawną fabrykę, nazywaną Białą Fabryką. Pałac na Księżym Młynie Pałac Izraela Poznańskiego

4 Przed laty trzydziestu, w obrębie ziemi Łęczyckiej, wśród dziewiczych do koła lasów, drzemała snem zapomnienia nędzna mieścina

5 Namiestnik Królestwa Polskiego Józef Zajączek 18 września 1820 r. ogłosił zarządzenie na mocy, którego na terenie miast rządowych mogą być tworzone osady fabryczne, zasilane przez tzw. fabrykantów min. sukienników, tkaczy, prządków. Józef Zajączek

6 30 stycznia 1821 r. Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych i Policji na wniosek Rajmunda Rembielińskiego- Prezesa Komisji Województwa Mazowieckiego zezwoliła na utworzenie osady przemysłowej w Łodzi. Rajmund Rembieliński

7 Ludwik Geyer Założyciel Fabryki Ludwik Geyer urodził się 7 stycznia 1805 r. w Berlinie. Był przemysłowcem jednym z pionierów rozwoju przemysłu włókienniczego w Łodzi. Właściciel Pierwszej Maszyny Parowej w Królestwie Polskim. Jego ojciec Adam Geyer, był właścicielem manufaktury bawełnianej w Neugerzdorf w Saksonii. Ludwik Ferdynand ukończył akademię Berlińską i rozpoczął pracę w fabryce swego ojca. Jednak interesy ich nie szły za dobrze.

8 W 1828 r. Geyerowie przenieśli się do Łodzi. 9 Sierpnia 1828 r. Ludwik Geyer podpisał z Komisją Województwa Mazowieckiego umowę na mocy, której otrzymał pomoc w postaci terenów budowlanych. W zamian za to w ciągu 10 lat miał uruchomić warsztatów tkackich oraz wybudować w ciągu jednego roku murowany dom mieszkalny. warsztat tkacki

9 Wraz z rozwojem fabryki w 1833 r. Ludwik Geyer sprowadził z Wiednia do Łodzi maszynę walcową do wielobarwnego drukowania perkali. W latach r. Ludwik wzniósł 3 piętrowy gmach (Biała Fabryka) na placu przy ulicy Piotrkowskiej 282/284. Biała Fabryka

10 W 1839 r. sprowadził do Łodzi pierwszą w Królestwie Polskim maszynę parową o mocy 60 KM, którą zamówił w zakładach braci Cockerill w Seraing w Belgii. Zakup maszyny spowodował, że Geyer musiał zaciągnąć pożyczkę w Banku Polskim na sumę 800 złp, która była zabezpieczona na hipotece zakładów. maszyna parowa

11 W celu eksportowania swych wyrobów Ludwik założył składy tkanin w Petersburgu, Charkowie, Kijowie, Rydze i Wilnie. herb Petersburga herb Charkowa herb Kijowa herb Rygi herb Wilna W 1848 r. otrzymał prawo używania herbu Cesarstwa na szyldach i wyrobach.

12 W 1854 w wyniku pożaru tkalni i drukarni, utraty kredytu i pojawieniu się konkurencyjnych fabryk z branży włókienniczej doszło do powolnego upadku jego zakładów. W 1855 roku Karol Scheibler uruchomił ogromną przędzalnie, przyczyniając się w dużym stopniu do upadku fabryki Ludwika Geyera. Karol Scheibler Budynek przędzalni na Księżym Młynie Karola Scheiblera.

13 Niestety prawdziwą klęskę i kryzys przyniósł wybuch wojny secesyjnej w 1861 r., co wiązało się z zahamowaniem importu bawełny z Ameryki do Europy(okres ten nazywamy tzw. głodem bawełnianym ). Bawełna gotowa do zbioru.

14 Bawełna z Ameryki Sprowadzana przez Ludwika Geyera bawełna pochodziła z Ameryki Północnej, a dokładniej ze Stanów Zjednoczonych. Bawełna ta była odmiany kiściastej, która była uprawiana w takich obszarach jak: Od Teksasu do Arkansas, w rejonie Missisipi, Alabamie oraz Georgii.

15 Najszlachetniejsze włókno z bawełny uzyskuje się z części środkowej, która jest najbardziej czysta, niezanieczyszczona kurzem i najmniej narażona na działanie czynników atmosferycznych takich jak wiatr czy deszcz. Bawełna kiściasta, którą sprowadzał Geyer była bawełną średnio włóknistą, gdzie długość włókna była od mm, a grubość włókien sięgała nawet mtex.

16 Grobowiec rodzinny Geyerów

17 Historia Białej Fabryki Biała Fabryka mieści się w Łodzi przy ulicy Piotrkowskiej 282/284. Została wybudowana w latach przez Ludwika Geyera w stylu klasycystycznym. Jej budynek nie przypominał jak na tamte czasy fabryki raczej ratusz. Jedynie, co wskazywało na to, że była to fabryka widoczny był komin- pierwszy, który stanął w Łodzi i w niedalekim czasie stał się jej wizytówką.

18 Pierwsza Maszyna Parowa w Królestwie Polskim Maszyna parowa była prawdziwym przełomem w przemyśle. Pierwsze wzmianki o niej pojawiły się w XVII wieku. Na początku maszyna parowa była używana do poruszania wind górniczych, statków oraz lokomotyw. Wkrótce do napędzania maszyn włókienniczych. Wiązało się to z dużym zapotrzebowaniem na węgiel kamienny.

19 Biała Fabryka dziś W 1952 roku w Muzeum Sztuki w Łodzi powstał pierwszy Dział Tkacki, który w dalszej perspektywie miał rozwinąć się na samodzielną jednostkę muzealną. Następnie w październiku 1954 roku Rada Narodowa Miasta Łodzi podjęła uchwałę o konieczności zorganizowania muzeum włókiennictwa i zlokalizowania go w Białej Fabryce Ludwika Geyera.

20 Jednocześnie wystąpiono o wpisanie tego obiektu do rejestru zabytków województwa łódzkiego, co nastąpiło 6 listopada tegoż roku. W 1960 roku powołano organizacyjne Muzeum Historii Włókiennictwa, a od 1975 roku przemianowane zostało na Centralne Muzeum Włókiennictwa.

21 W Muzeum Włókiennictwa znajdują się następujące działy specjalistyczne: Dział Techniki Włókienniczej Dział historii przemysłu włókienniczego Dział tkaniny przemysłowej Dział tkaniny ludowej Dział tkaniny artystycznej Dział oświaty

22 Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi

23 Triennale Tkaniny Od 1972 roku muzeum było współorganizatorem, a od 1982 roku jest jedynym organizatorem Międzynarodowego Triennale Tkaniny. Obecnie to najstarsza i największa na świecie międzynarodowa wystawa konkurs promująca współczesną sztukę włókna. Zwykle w ekspozycjach bierze udział artystów z krajów. Iwona Bolińska Walendzik Lapidarium

24 Obok triennale muzeum jest wyłącznym organizatorem i eksponentem ważnych, wielkich imprez ogólnokrajowych: Ogólnopolskiej Wystawy Tkaniny Unikatowej (od 2004r.), Ogólnopolskiej Wystawy Miniatury Tkackiej (od 1998r.), Ogólnopolskiej Wystawy Haftu Krzyżykowego Amatorów (od 2000r.) Fragment ekspozycji "Drogi jedwabiu. Drogi sztuki współczesnej", 1996 Fragment wystawy "Malarstwo na jedwabiu", II edycja, 1996

25 Skansen dawnej architektury przemysłowej Łodzi Od niedawna na terenie muzeum działa skansen dawnej architektury przemysłowej Łodzi. Skansen ten pokazuje nam typowe łódzkie uliczki z lat 20 XIX wieku z 6 drewnianymi domami tkaczy, kościołem przeniesionym z ulicy Nowosolnej oraz drewnianą willą letniskową z Rudy Pabianickiej.

26 Wyprawa do skansenu, może być niesamowitą wyprawą w łódzką przeszłość. Spojrzeniem na architekturę, którą znaleźć na ulicach już coraz trudniej. Wszystkie budynki umieszczone w skansenie są oryginalne. Zostały przeniesione z różnych części Łodzi.

27 Spuścizna po Ludwiku Geyerze Biała fabryka jest spuścizną po wielkim przemysłowcu włókienniczym Łodzi i perełką architektoniczną z tamtego okresu, która istnieje już od 150 lat. Fabryka w dobrym stanie przetrwała do dziś i jeszcze przez wiele lat będzie kojarzyć się z Geyerem i będzie godnym zwiedzenia zabytkiem. Zbiory zebrane w Białej Fabryce, stanowią świadectwo fabryki Geyera i przedstawiają wyposażenie dawnych warsztatów włókienniczych. Można stwierdzić, że Biała Fabryka jest nauczycielką historii, związanej z przemysłem włókienniczym w Łodzi i jej okolicach. Biała Fabryka dzięki licznym zbiorom i pamiątkom po dawnych fabrykantach kształtuje młode pokolenia i pokazuje życie oraz pracę dawnej Łodzi przemysłowej.

28 ZAPRASZAMY DO ŁODZI