WODA W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA KOLOIDY. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
|
|
- Marcin Cichoń
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 WODA W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA KOLOIDY Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1
2 SKŁADNIKI UKŁADU substancje chemiczne, z których złożony jest dany układ; tworzą ze sobą różnego rodzaju mieszaniny co sprawia, że w układzie mogą współistnieć ze sobą różne fazy FAZA - część układu oddzielona od pozostałych granicą, na której następuje skokowa zmiana właściwości fizykochemicznych; - faza zawierająca jeden składnik - substancja czysta, - faza składająca się z więcej, niż jednego składnika - roztwór ROZTWÓR mieszanina dwóch lub więcej substancji rozpuszczonych w rozpuszczalniku, czyli substancji przeważającej ilościowo nad pozostałymi składnikami roztworu 2
3 UKŁADY Podział układów ze względu na: 1) liczbę występujących substancji: jednoskładnikowe wieloskładnikowe 2) liczbę występujących faz: jednofazowe wielofazowe UKŁADY: HETEROGENICZNE wielofazowe (pozornie jednofazowe), niejednorodne; np. woda z lodem (układ heterogeniczny, dwufazowy, jednoskładnikowy), woda z rtęcią (układ heterogeniczny, dwufazowy, dwuskładnikowy) HOMOGENICZNE jednofazowe, jednorodne w całej przestrzeni zarówno pod względem chemicznym, jak i fizycznym; 3 np. roztwór glukozy (układ homogeniczny, jednofazowy, dwuskładnikowy)
4 RODZAJE ROZTWORÓW w zależności od stopnia rozdrobnienia substancji rozproszonej w fazie rozpraszającej: RODZAJ ROZTWORU Właściwy/ rzeczywisty (homogeniczny) Koloidalny (heterogeniczny) ŚREDNICA CZĄSTEK FAZY ROZPROSZONEJ < 10-9 m (<1nm) m (1-100 nm) Zawiesina > 10-7 m (>100 nm) 4
5 ROZTWORY KOLOIDALNE ROZTWORY KOLOIDALNE - heterogeniczne układy dyspersyjne, w których można wyróżnić fazę ciągłą rozpraszającą (rozpuszczalnik) i nieciągłą fazę rozproszoną o średnicy cząsteczek m (1 100 nm, czasem nawet do 500nm) Wszystkie żywe komórki są zespołami różnorodnych układów koloidalnych. UKŁADY KOLOIDALNE są szeroko rozpowszechnione: w przyrodzie ożywionej (białka, węglowodany) w przyrodzie nieożywionej (gliny, mgły, pył wulkaniczny) wśród związków otrzymywanych sztucznie w laboratorium (mydła, barwniki, siarka koloidalna, tlenki metali) 5
6 WŁAŚCIWOŚCI ROZTWORÓW KOLOIDALNYCH (1) Przesączają się przez zwykłe sączki bibułowe, ale są zatrzymywane na ultrasączkach Są widoczne w ultramikroskopie Nie dializują nie przechodzą przez błony półprzepuszczalne pozostające w kontakcie z czystym rozpuszczalnikiem. Dializa to proces polegający na oczyszczaniu koloidów, wykorzystujący przechodzenie przez błony półprzepuszczalne tylko elektrolitu lub substancji niskocząsteczkowych (równowaga membranowa Donnana) Wykazują ruchy Browna, czyli ustawiczne i bezładne ruchy niezależne od przyczyn zewnętrznych i nie znikające z czasem; są one wywołane uderzeniami cząsteczek fazy rozpraszającej o powierzchnię cząstek fazy rozproszonej 6
7 WŁAŚCIWOŚCI ROZTWORÓW KOLOIDALNYCH (2) Wykazują: niewielkie obniżenie temperatury krzepnięcia niewielkie obniżenie prężności par rozpuszczalnika niewielkie podwyższenie temperatury wrzenia małe wartości ciśnienia osmotycznego Mogą ulegać koagulacji Wykazują efekt Faraday a-tyndalla (czyli zjawisko polegające na rozproszeniu światła przez drobne cząstki zawieszone w ośrodku ciekłym, względnie gazowym, czyli w tzw. ośrodku mętnym (np. kurz, mgła, mleko) z wytworzeniem charakterystycznego stożka świetlnego tzw. stożka Tyndalla 7
8 EFEKT FARADAY A-TYNDALLA 8
9 KLASYFIKACJA UKŁADÓW KOLOIDALNYCH W ZALEŻNOŚCI OD (1): I. stanu skupienia fazy rozproszonej i rozpraszającej FAZA ROZPROSZONA FAZA ROZPRASZAJĄCA KOLOID PRZYKŁAD Gaz Gaz - - Ciecz Gaz Aerozole ciekłe Mgła, chmury, pary Ciało stałe Gaz Aerozole stałe Dym, kurz Gaz Ciecz Piana Piana: mydlana, na piwie Ciecz Ciecz Emulsja Kremy, lakier do paznokci, mleko, majonez, masło Ciało stałe Ciecz Zole Zole tlenków i wodorotlenków metali, roztwory wielkocząsteczkowych polimerów Gaz Ciało stałe Piany trwałe Pumeks, styropian Ciecz Ciało stałe Emulsje stałe Galaretka, opale Ciało stałe Ciało stałe Zole stałe Szkło rubinowe, barwne kryształy 9
10 KLASYFIKACJA UKŁADÓW KOLOIDALNYCH W ZALEŻNOŚCI OD (2): II. wymiarów cząstek koloidalnych monodyspersyjne (cząstki fazy rozproszonej mają jednakową wielkość) polidyspersyjne (cząstki fazy rozproszonej mają różne wymiary) III. stosunku fazy rozproszonej do ośrodka rozpraszającego koloidy liofilowe - mają duże powinowactwo do cząsteczek rozpuszczalnika; na powierzchni cząstek koloidalnych tworzą się otoczki z cząsteczek rozpuszczalnika koloidy liofobowe - mają małe powinowactwo do rozpuszczalnika, gromadzą na swej powierzchni dużą ilość jonów jednego rodzaju z ośrodka rozpraszającego 10
11 KLASYFIKACJA UKŁADÓW KOLOIDALNYCH W ZALEŻNOŚCI OD (3): IV. jakości fazy rozproszonej ciekłe układy koloidalne dzieli się na: roztwory molekularne koloidy bardziej zbliżone do układów jednofazowych niż dwufazowych a klasyfikowanie ich do koloidów wynika głównie z rozmiarów cząsteczek np. wielkocząsteczkowe biopolimery o dużych rozmiarach cząstek i dużych masach cząsteczkowych (kwasy nukleinowe, polisacharydy, białka) roztwory micelarne cząstki mają niewielkie rozmiary i niewielkie masy cząsteczkowe np. roztwory mydeł, detergentów, kwasów żółciowych. Charakterystyczną cechą struktury molekularnej tych związków jest występowanie obszarów o wybitnie polarnym i wybitnie niepolarnym charakterze. Jeżeli stężenie fazy rozproszonej jest bardzo małe to włąściwości tych koloidów niewiele różnią się od roztworów rzeczywistych *Roztwory molekularne i micelarne są hydrofilowe i noszą nazwę emulsoidów lub koloidów odwracalnych 11
12 KLASYFIKACJA UKŁADÓW KOLOIDALNYCH W ZALEŻNOŚCI OD (cd 3): cd.iv. jakości fazy rozproszonej ciekłe układy koloidalne dzieli się na: emulsje w organizmach żywych takie układy koloidalne są tworzone przez lipidy (tłuszcze, glikolipidy, fosfatydy); drobne kropelki tłuszczu mogą być utrzymane w środowisku wodnym w stanie rozproszenia koloidalnego jedynie przy udziale cząstek mających zdolność zmniejszania napięcia powierzchniowego, czyli emulgatorów. Emulgatorem jest substancja, która wykazuje rozpuszczalność w obu emulgowanych cieczach (np. spożyte tłuszcze w przewodzie pokarmowym są emulgowane przez kwasy żółciowe zawarte w żółci). *Emulsje mają charakter hydrofobowy i noszą nazwę suspensoidów lub koloidów nieodwracalnych. 12
13 BUDOWA MICELI AgI WYTRĄCONEJ NADMIAREM KI 13
14 BUDOWA CZĄSTECZEK KOLOIDALNYCH Hydrofobowe micele koloidalne są tworzone najczęściej przez siarczki, tlenki, wodorotlenki metali ciężkich Koloidy hydrofilowe są zbudowane zwykle z olbrzymich cząsteczek np. białka a swą trwałość zawdzięczają zaadsorbowanym na nich cząsteczkom wody 14
15 KOAGULACJA (1) KOAGULACJA dążenie cząsteczek koloidu do łączenia się w większe jednostki (agregaty), które po osiągnięciu odpowiedniej wielkości tracą zdolność do utrzymania się w roztworze i opadają na dno naczynia (sedymentują). Czynniki wywołujące koagulację : 1. Naświetlanie radiochemiczne prom. beta powoduje koagulację zoli dodatnich 2. działanie mechaniczne mieszanie, wytrząsanie 3. ogrzewanie ścinanie się białka 4. odparowanie lub wymrażanie ośrodka dyspersyjnego 5. dehydratacja lub desolwatacja środkami odwadniającymi aceton, alkohol 6. dodatek elektrolitu 15
16 KOAGULACJA (2) Peptyzacja proces odwrotny do koagulacji - ponowne rozdrobnienie wytrąconych produktów koagulacji i przechodzenie skoagulowanego osadu z powrotem w stan koloidalny ZOL koagulacja ŻEL/KOAGULAT peptyzacja 16
17 KOAGULACJA (3) Koloidów hydrofobowych (nieodwracalna) uzyskiwana przez zobojętnienie ładunku elektrycznego nagromadzonego na powierzchni cząsteczek koloidalnych. Koloidów hydrofilowych (odwracalna) - polega na usunięciu otaczającej cząsteczki koloidalne, warstwy hydratacyjnej zwanej też otoczką lub płaszczem wodnym. 17
18 KOAGULACJA (4) 18 Kędryna T.Chemia ogólna 2001
19 KOAGULACJA (5) Warunki strącania (wysalania) białka Białka najłatwiej jest wysolić w punkcie izoelektrycznym (pi) cząsteczki są elektrycznie obojętne i siły przyciągania między nimi są największe, co sprawia, że łatwo ulegają agregacji prowadzącej do wytrącania osadu. W ph różnym od pi dzięki posiadanemu ładunkowi cząsteczki białka mogą się utrzymywać w roztworze mimo pozbawienia ich płaszcza wodnego (zachowują się jak koloidy hydrofobowe). Dodatek małych ilości jonów zobojętniających ładunek elektryczny prowadzi do wytrącenia białek, których cząsteczki nie posiadają wtedy ani płaszcza wodnego ani ładunku. 19
20 odwodnienie odwodnienie odwodnienie KOAGULACJA (6) Warunki strącania (wysalania) białka z roztworów (2) anion białkowy (emulsoid) białko w PI kation białkowy (emulsoid) dodatek zasad wzrost ph dodatek kwasów obniżenie ph dodatek kationów utrata ładunku dodatek anionów utrata ładunku anion białkowy (suspensoid) OSAD kation białkowy (suspensoid) 20
21 OCHRONNE DZIAŁANIE KOLOIDÓW HYDROFILOWYCH NA KOLOIDY HYDROFOBOWE Koloidy hydrofilowe wykazują większą trwałość niż koloidy hydrofobowe, działają tu bowiem dwa czynniki stabilizujące: warstwa hydratacyjna czasami jednoimienny ładunek cząstek (ładunek ten jest wynikiem dysocjacji kwasowych lub zasadowych grup znajdujących się w cząsteczkach tworzących cząstkę koloidalną) Koloidy hydrofilowe działają ochronnie na koloidy hydrofobowe - dodatek koloidu hydrofilowego do hydrofobowego powoduje powstanie trwałego układu, z którego trudno wytrącić zawieszone cząstki hydrofobowe (np. drobne ilości białka dodane do koloidalnej zawiesiny złota chronią ją przed koagulacją). Ochronne działanie koloidu można określić ilościowo, podając jego tzw. liczbę złota (czyli najmniejszą liczbę miligramów koloidu ochronnego, w przeliczeniu na czystą substancję, jaka zabezpiecza 10cm 3 0,1% formaldehydowego zolu złota przed zmianą barwy z czerwonej na fioletową wskutek dodania 1cm3 10% roztworu NaCl). 21
22 KOLOIDY W PŁYNOTERAPII (1) Płynoterapia (1): zabieg polegający na podaży płynów (najczęściej dożylnej, rzadziej dotętniczej lub podskórnej) często stosowana zarówno w leczeniu szpitalnym, jak i w pomocy doraźnej 22
23 KOLOIDY W PŁYNOTERAPII (2) Płynoterapia (2): wyrównywanie niedoborów płynów jest jednym z najpilniejszych zadań w leczeniu chorych w ciężkim stanie z hipowolemią hipowolemia - zmniejszenie objętości wewnątrznaczyniowej, w wyniku niedostatecznego funkcjonowania prawidłowych mechanizmów utrzymujących płyn w łożysku - może występować ze zmniejszoną, prawidłową lub zwiększoną objętością zewnątrzkomórkową - duża hipowolemia prowadzi do wstrząsu hipowolemicznego Prowadzenie adekwatnej terapii płynowej przyczynia się do ograniczenia dysfunkcji narządowej i skraca czas hospitalizacji. 23
24 KOLOIDY W PŁYNOTERAPII (3) Podstawowe stany wymagające płynoterapii: wszelkie postacie wstrząsu (najczęściej wstrząs hipowolemiczny, ale także: anafilaktyczny, septyczny, neurogenny) odwodnienie na skutek wzmożonej utraty płynów (biegunki, wymioty) oparzenia (zwiększenie przepuszczalności naczyń w przypadku oparzeń powoduje utratę płynów przez pacjenta) inne stany niedoboru płynów w organizmie 24
25 KOLOIDY W PŁYNOTERAPII (4) Cele prowadzenia płynoterapii: uzupełnianie płynów (np. krwi utraconej w wyniku krwotoku) uzupełnianie elektrolitów i substancji odżywczych podaż leków w połączeniu z płynami (gdy dany lek powinien być podawany przez kilkadziesiąt minut lub w dużym rozcieńczeniu) 25
26 KOLOIDY W PŁYNOTERAPII (5) Płyny wykorzystywane w płynoterapii: krystaloidy (wodne roztwory elektrolitów lub glukozy, m.in. 0,9% NaCl, 5% roztwór glukozy, płyn Ringera, płyn wieloelektrolitowy izotoniczny PWE ) - stosowane przy utracie krwi do 15% masy ciała - wskazane u pacjentów, którzy mają deficyt płynów w przestrzeni śródmiąższowej lub u pacjentów z niedoborami elektrolitowymi (oparzonych i odwodnionych) roztwory koloidalne (naturalne i syntetyczne) - stosowane przy utracie krwi przekraczającej 15% masy ciała - wskazane w sytuacjach, gdy podaż krystaloidów jest niewystarczająca lub istnieje przeciwwskazanie do ich stosowania (np. ryzyko obrzęku płuc) - szacuje się, że podanie 1 litra koloidu odpowiada podaniu 4 litrów krystaloidów krew i preparaty krwiopochodne (m.in. koncentrat krwinek czerwonych (KKCz), osocze świeżo mrożone (FFP), koncentrat płytek) 26
27 KOLOIDY W PŁYNOTERAPII (6) Roztwory koloidalne naturalne syntetyczne albumina ludzka - działa h, - rzadko wywołuje reakcje alergiczne - duża jej ilość może wywołać koagulopatię z rozcieńczenia - stosowana m.in. w: stanach ciężkiego niedoboru białka, przypadkach rozległych oparzeń, obrzękach mózgu wodobrzuszu - wysoki koszt żelatyny - wytwarzane z kolagenu otrzymywanego ze ścięgien, skóry i kości - niewielka masa cząsteczkowa - 35 kda (szybkie wydalanie z moczem) - krótkotrwały efekt objętościowy - minimalny wpływ na hemostazę dekstrany - polimery złożone z cząsteczek glukozy - w klinice znalazły zastosowanie: 6% i 10% roztwór dekstranu 40 (T 1/2 = 2-3 h) 6% roztwór dekstranu 70 (T 1/2 = 6-8h) - stosowane jako środki uzupełniające objętość wewnątrznaczyniową, poprawiające właściwości reologiczne krwi, do terapii przeciwzakrzepowej - najczęściej spośród koloidów wywołują r. anafilaktyczne skrobia hydroksylowa (HAES/HES) - syntetyzowana z amylopektyny - preparaty HES: Plasmasteril (6% HES 450/0.7) oraz 3%, 6%, 10% roztwory HES:, HES 200/0.5, HES 200/0.5, HES 130/0.4 - preferowana: wykazuje korzystne działanie reologiczne i hamujące agregację płytek krwi nie kumuluje się w osoczu i tkankach oraz nie wpływa na hemostazę i czynność nerek 27
28 KOLOIDY W PŁYNOTERAPII (7) Roztwory koloidalne -zalety: pozwalają na szybkie uzupełnienie przestrzeni wewnątrznaczyniowej (krwotoki, wstrząsy) w porównaniu z krystaloidami dają szybszy, silniejszy i dłużej trwający efekt objętościowy - powodują wzrost ciśnienia onkotycznego, co prowadzi do przemieszczania się wody do naczyń - długo utrzymują się w przedziale wewnątrznaczyniowym (2-12 godzin) - po podaniu koloidów obserwuje się wzrost objętości wewnątrznaczyniowej na poziomie od 100 % do nawet 400% mają pozytywny wpływ na hemodynamikę, perfuzję narządową i zaopatrzenie w tlen 28
29 KOLOIDY W PŁYNOTERAPII (8) Roztwory koloidalne wady: mogą wywołać reakcje uczuleniowe po podaniu dużej ilości może wystąpić: - efekt rozcieńczenia składników krwi: białek, czynników krzepnięcia - zmniejszenie stężenia hematokrytu cena 29
30 KOLOIDY W PŁYNOTERAPII (9) Idealny roztwór koloidalny: nie powinien kumulować się w osoczu i tkankach, ale łatwo poddawać się eliminacji z organizmu HES 130/0,4 nie powinien wpływać na hemostazę i czynność nerek powinien być zawieszony w zrównoważonym do składu osocza roztworze krystaloidowym 30
31 Dziękuję za uwagę! 31
WODA W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA KOLOIDY. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
WODA W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA KOLOIDY Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1 SKŁADNIKI UKŁADU substancje chemiczne, z których złożony jest dany układ; tworzą ze sobą różnego rodzaju mieszaniny
Bardziej szczegółowoWODA W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA KOLOIDY. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1
WODA W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA KOLOIDY Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1 SKŁADNIKI UKŁADU substancje chemiczne, z których złożony jest dany układ; tworzą ze sobą różnego rodzaju mieszaniny
Bardziej szczegółowoUkład Otoczenie Faza układu Składnik układu Układ dyspersyjny
ROZTWORY - STĘŻENIA Chemia roztworów Układ wyodrębniony obszar materii oddzielony od otoczenia wyraźnymi granicami Otoczenie to wszystko co się znajduje poza układem Faza układu jednorodna pod względem
Bardziej szczegółowoWykład z Chemii Ogólnej
Wykład z Chemii gólnej Część 3 Układy dyspersyjne 3.1. KLIDY i RZTWRY WŁAŚCIWE Katedra i Zakład Chemii Fizycznej Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Prof. dr hab. n.chem.
Bardziej szczegółowoFazy i ich przemiany
Układy i fazy Fazy i ich przemiany Co to jest faza? 1. Faza to forma występowania materii jednolita w całej objętości pod względem składu chemicznego i właściwości fizycznych (Atkins) 2. Faza to część
Bardziej szczegółowoPolimery to substancje chemiczne o bardzo dużej masie cząsteczkowej, które składają się z wielokrotnie powtórzonych jednostek zwanych merami.
Polimery to substancje chemiczne o bardzo dużej masie cząsteczkowej, które składają się z wielokrotnie powtórzonych jednostek zwanych merami. Budowa łańcucha polimerowego (na przykładzie polietylenu):
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI KOLIGATYWNE ROZTWORÓW
Ćwiczenie nr 1 WŁAŚCIWOŚCI KOLIGATYWNE ROZTWORÓW I. Pomiar ciśnienia osmotycznego ĆWICZENIA PRAKTYCZNE Ciśnienie osmotyczne - różnica ciśnień wywieranych na błonę półprzepuszczalną przez dwie ciecze, które
Bardziej szczegółowoFazy i ich przemiany
Układy i fazy Fazy i ich przemiany Co to jest faza? 1. Faza to forma występowania materii jednolita w całej objętości pod względem składu chemicznego właściwości fizycznych (Atkins) 2. Faza to część układu
Bardziej szczegółowoFazy i ich przemiany
Układy i fazy Fazy i ich przemiany Co to jest faza? 1. Faza to forma występowania materii jednolita w całej objętości pod względem składu chemicznego właściwości fizycznych (Atkins) 2. Faza to część układu
Bardziej szczegółowoROZTWORY. Mieszaniny heterogeniczne homogeniczne Roztwory - jednorodne mieszaniny dwóch lub wi cej składników gazowe ciekłe stałe
ROZTWORY Mieszaniny heterogeniczne homogeniczne Roztwory - jednorodne mieszaniny dwóch lub wi cej składników gazowe ciekłe stałe roztwór nienasycony - roztwór, w którym st enie substancji rozpuszczonej
Bardziej szczegółowoROZTWORY. Podział rozpuszczalników 1) nieorganiczne 2) organiczne ze względu na względną stałą dielektryczną (ε) 1) polarne 2) niepolarne 4,72 CN
ROZTWORY Podział rozpuszczalników 1) nieorganiczne 2) organiczne ze względu na względną stałą dielektryczną (ε) 1) polarne 2) niepolarne Rozpuszczalnik ε Rozpuszczalnik ε Woda 78,38 Octan etylu CH 3 COOC
Bardziej szczegółowoPro/con debate: should synthetic colloids be used in patients with septic shock? James Downar and Stephen Lapinsky Critical Care 2009 Koloidy są powszechnie stosowane w celu uzyskania i utrzymania adekwatnej
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI KOLIGATYWNE ROZTWORÓW
Ćwiczenie nr 1 WŁAŚCIWOŚCI KOLIGATYWNE ROZTWORÓW I. Osmoza i ciśnienie osmotyczne Zasada: Ciśnienie osmotyczne - różnica ciśnień wywieranych na błonę półprzepuszczalną przez dwie ciecze, które błona ta
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak
Czy równowaga w przyrodzie i w chemii jest korzystna? prof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak 1 Pojęcie równowagi łańcuch pokarmowy równowagi fazowe równowaga ciało stałe - ciecz równowaga ciecz - gaz równowaga
Bardziej szczegółowoBadanie wpływu elektrolitów na koagulację roztworów koloidalnych liofobowych
Zespół 5 Lawenda Nieznana Gardenia Nołnejmowa Tulipan Bezimienny Dwiczenie nr Badanie wpływu elektrolitów na koagulację roztworów koloidalnych liofobowych Data wykonania: dawno Data oddania: kiedyś Ocena:
Bardziej szczegółowoSTAN KOLOIDALNY MATERII
Barbara Wróbel STAN KOLOIDALNY MATERII 1. Pojęcie i klasyfikacja koloidów Stan koloidalny jest stanem skupienia materii równie powszechnym jak stan gazowy, ciekły lub stały. Cechą charakterystyczną stanu
Bardziej szczegółowoCzy równowaga jest procesem korzystnym? dr hab. prof. nadzw. Małgorzata Jóźwiak
Czy równowaga jest procesem korzystnym? dr hab. prof. nadzw. Małgorzata Jóźwiak 1 Pojęcie równowagi łańcuch pokarmowy równowagi fazowe równowaga ciało stałe - ciecz równowaga ciecz - gaz równowaga ciało
Bardziej szczegółowoZAMRAŻANIE PODSTAWY CZ.1
METODY PRZECHOWYWANIA I UTRWALANIA BIOPRODUKTÓW ZAMRAŻANIE PODSTAWY CZ.1 Opracował: dr S. Wierzba Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej Uniwersytetu Opolskiego Zamrażaniem produktów nazywamy proces
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE
GIMNAZJUM NR 2 W RYCZOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z CHEMII w klasie II gimnazjum str. 1 Wymagania edukacyjne niezbędne do
Bardziej szczegółowoProcesy Chemiczne laboratorium część SURFAKTANTY. ćwiczenie 3 Fabrykowanie układów koloidalnych oraz wyznaczanie punktu inwersji emulsji
Procesy Chemiczne laboratorium część SURFAKTANTY ćwiczenie 3 Fabrykowanie układów koloidalnych oraz wyznaczanie punktu inwersji emulsji UKŁADY KOLOIDALNE OTRZYMYWANIE I WŁAŚCIWOŚCI Układy koloidalne można
Bardziej szczegółowoSTAN KOLOIDALNY MATERII
Autor: Barbara Wróbel Korekta: Alicja Bakalarz STAN KOLOIDALNY MATERII 1. Pojęcie i klasyfikacja koloidów Stan koloidalny jest stanem skupienia materii równie powszechnym jak stan gazowy, ciekły lub stały.
Bardziej szczegółowoChemia Nowej Ery Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II
Chemia Nowej Ery Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II Szczegółowe kryteria oceniania po pierwszym półroczu klasy II: III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny. III. Woda i roztwory wodne. Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: Ocena dostateczna [1 + 2]
Wymagania programowe na poszczególne oceny III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących podaje, na czym polega obieg wody wymienia stany skupienia wody nazywa przemiany stanów skupienia
Bardziej szczegółowoDostępy dożylne- pielęgnacja wkłucia Płynoterapia. KRYTERIA WYBORU DOSTĘPU ŻYLNEGO Odporność żyły na działanie podawanych do niej płynów i leków(osmolarność i ph) Przewidywany czas wlewu Stan układu żylnego
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab
SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab CZĄSTECZKA I RÓWNANIE REKCJI CHEMICZNEJ potrafi powiedzieć co to jest: wiązanie chemiczne, wiązanie jonowe, wiązanie
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE I - BIAŁKA. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi.
ĆWICZENIE I - BIAŁKA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi. Odczynniki: - wodny 1% roztwór siarczanu(vi) miedzi(ii), - 10% wodny
Bardziej szczegółowoCz. III Roztwory i sposoby wyrażania stężeń roztworów, iloczyn rozpuszczalności
Cz. III Roztwory i sposoby wyrażania stężeń roztworów, iloczyn rozpuszczalności A. Roztwory Kryteria podziału mieszanin: Mieszanina to układ przynajmniej dwuskładnikowy składający się z fazy dyspergowanej
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji chemii w klasie III gimnazjum. Temat lekcji: Białka skład pierwiastkowy, budowa, właściwości i reakcje charakterystyczne
Scenariusz lekcji chemii w klasie III gimnazjum Temat lekcji: Białka skład pierwiastkowy, budowa, właściwości i reakcje charakterystyczne Czas trwania lekcji: 2x 45 minut Cele lekcji: 1. Ogólny zapoznanie
Bardziej szczegółowoNowe technologie w produkcji płynnych mieszanek paszowych uzupełniających
Nowe technologie w produkcji płynnych mieszanek paszowych uzupełniających lek. wet. Ewa Cichocka 20 czerwca 2016 r., Pomorskie Forum Drobiarskie, Chmielno Po pierwsze - bezpieczna żywność! Ochrona skuteczności
Bardziej szczegółowoMateriał powtórzeniowy do sprawdzianu - roztwory i sposoby wyrażania stężeń roztworów, rozcieńczanie i zatężanie roztworów, zadania z rozwiązaniami
Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu - roztwory i sposoby wyrażania stężeń roztworów, rozcieńczanie i zatężanie roztworów, zadania z rozwiązaniami I. Mieszaniny Mieszanina to układ przynajmniej dwuskładnikowy
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny CHEMII kl. II 2017/2018. III. Woda i roztwory wodne. Ocena dopuszczająca [1] Uczeń:
Wymagania programowe na poszczególne oceny CHEMII kl. II 2017/2018 III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących w przyrodzie podaje, na czym polega obieg wody w przyrodzie wymienia
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 4. Roztwory i ich właściwości
I. Roztwory rzeczywiste ĆWICZENIE 4 Roztwory i ich właściwości 1. Sporządzanie roztworu CuSO 4 o określonym stężeniu procentowym - wykonać w zespołach 2-osobowych W celu sporządzenia 25 lub 50 ml 10% m/v
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 4 OTRZYMYWANIE PREPARATÓW RADIOCHEMICZNIE CZYSTYCH.
ĆWICZENIE NR 4 OTRZYMYWANIE PREPARATÓW RADIOCHEMICZNIE CZYSTYCH. Nośnikowe metody wydzielania izotopów promieniotwórczych W badaniach radiochemicznych ma się zwykle do czynienia z bardzo małymi ilościami
Bardziej szczegółowoI BIOTECHNOLOGIA. 3-letnie studia stacjonarne I stopnia
I BIOTECHNOLOGIA 3-letnie studia stacjonarne I stopnia PRZEDMIOT: CHEMIA OGÓLNA Z ELEMENTAMI CHEMII FIZYCZNEJ Ćwiczenia laboratoryjne semestr pierwszy 30 godz. Program ćwiczeń laboratoryjnych będzie realizowany
Bardziej szczegółowoZagadnienia na egzamin dyplomowy Wydział Inżynierii. studia I stopnia. Kierunek: Chemia kosmetyczna
Zagadnienia na egzamin dyplomowy Wydział Inżynierii studia I stopnia Kierunek: Chemia kosmetyczna rok akademicki 2018/2019 1. Proszę podać jakie przepisy i akty prawne regulują kwestie stosowania związków
Bardziej szczegółowoI. Właściwości wody: II. Stany skupienia wody. Na dnie zbiornika wodnego jest zawsze temperatura 4 O C (największa gęstość wody).
I. Właściwości wody: bezbarwna bezwonna bez smaku dobry rozpuszczalnik temp. topnienia 0 O C temp. wrzenia 100 O C (pod ciśnieniem 1013 hpa) największa gęstość przy temp. 4 O C Na dnie zbiornika wodnego
Bardziej szczegółowoPłynoterapia małą objętością.
Waldemar Machała Płynoterapia małą objętością. Kraków, 28 października 2011 r. Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytecki Szpital Kliniczny Stan pacjenta Przewodnienie, hyperwolemia?. Euwolemia.
Bardziej szczegółoworelacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
1 STECHIOMETRIA INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
Bardziej szczegółowoBadanie właściwości związków powierzchniowo czynnych
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ ORGANICZNEJ I PETROCHEMII INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH: Badanie właściwości związków powierzchniowo czynnych Laboratorium z
Bardziej szczegółowoSpis treści. Ciśnienie osmotyczne. Mechanizm powstawania ciśnienia osmotycznego
Roztwór to nierozdzielająca się w długich okresach czasu mieszanina dwóch lub więcej związków chemicznych. Skład roztworów określa się przez podanie stężenia składników. W roztworach zwykle jeden ze związków
Bardziej szczegółowoNiebezpieczne substancje. Maj 2015 r.
Maj 2015 r. ? Na jakie obciążenia i zanieczyszczenia narażone są płuca podczas pracy? Jaki wpływ mają na nas różnego rodzaju obciążenia i zanieczyszczenia?? 2 10 Co stanowi potencjalne zagrożenie? Aerozole
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW
REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza jakościowa bada
Bardziej szczegółowochemia wykład 3 Przemiany fazowe
Przemiany fazowe Przemiany fazowe substancji czystych Wrzenie, krzepnięcie, przemiana grafitu w diament stanowią przykłady przemian fazowych, które zachodzą bez zmiany składu chemicznego. Diagramy fazowe
Bardziej szczegółowoCHEMIA - wymagania edukacyjne
CHEMIA - wymagania edukacyjne III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących podaje, na czym polega obieg wody wymienia stany skupienia wody nazywa przemiany stanów skupienia wody
Bardziej szczegółowoWoda w organizmie człowieka. Właściwości koligatywne roztworów. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Woda w organizmie człowieka. Właściwości koligatywne roztworów. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Do niedawna nasze wiadomości o gospodarce wodnej i elektrolitowej były nie tyle
Bardziej szczegółowoWykład 1-4. Anna Ptaszek. 6 września Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Fizykochemia biopolimerów - wykład 1-4.
Wykład 1-4 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 6 września 2016 1 / 68 Podstawowe pojęcia Układ termodynamiczny To zbiór niezależnych elementów, które oddziałują ze sobą tworząc integralną
Bardziej szczegółowoMikrokapsułki CS. Prof. dr hab. Stanisław Ignatowicz Konsultacje Entomologiczne Warszawa
Mikrokapsułki CS Prof. dr hab. Stanisław Ignatowicz Konsultacje Entomologiczne Warszawa Kapsułkowanie 2 Kapsułkowanie jest techniką, za pomocą której jeden materiał lub mieszanina materiałów jest powlekana
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne roczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020
Wymagania edukacyjne na poszczególne roczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował wymagań na ocenę dopuszczającą.
Bardziej szczegółowoprotos (gr.) pierwszy protein/proteins (ang.)
Białka 1 protos (gr.) pierwszy protein/proteins (ang.) cząsteczki życia materiał budulcowy materii ożywionej oraz wirusów wielkocząsteczkowe biopolimery o masie od kilku tysięcy do kilku milionów jednostek
Bardziej szczegółowoChemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II
Chemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II Łączenie się atomów. Równania reakcji Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE ROZMIARÓW
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA Z LABORATORIUM W ZAKŁADZIE BIOFIZYKI Ćwiczenie 6 WYZNACZANIE ROZMIARÓW MAKROCZĄSTECZEK I. WSTĘP TEORETYCZNY Procesy zachodzące między atomami lub cząsteczkami w skali molekularnej
Bardziej szczegółowoObliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Obliczenia chemiczne Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1 STĘŻENIA ROZTWORÓW Stężenia procentowe Procent masowo-masowy (wagowo-wagowy) (% m/m) (% w/w) liczba gramów substancji rozpuszczonej
Bardziej szczegółowoPropozycja planu wynikowego Chemia Nowej Ery - klasa 2 gimnazjum
1 Propozycja planu wynikowego Chemia Nowej Ery - klasa 2 gimnazjum Tytuł rozdziału w podręczniku Temat lekcji Dział III. Woda i roztwory wodne Treści nauczania 7. Poznajemy związek chemiczny wodoru i tlenu
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2: Właściwości osmotyczne koloidalnych roztworów biopolimerów.
1. Część teoretyczna Właściwości koligatywne Zjawiska osmotyczne związane są z równowagą w układach dwu- lub więcej składnikowych, przy czym dotyczy roztworów substancji nielotnych (soli, polisacharydów,
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 7. Diagramy fazowe Dwuskładnikowe układy doskonałe
WYKŁAD 7 Diagramy fazowe Dwuskładnikowe układy doskonałe JS Reguła Gibssa. Układy dwuskładnikowe Reguła faz Gibbsa określa liczbę stopni swobody układu w równowadze termodynamicznej: układy dwuskładnikowe
Bardziej szczegółowoWykład 2. Anna Ptaszek. 7 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Chemia fizyczna - wykład 2. Anna Ptaszek 1 / 1
Wykład 2 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 7 października 2015 1 / 1 Zjawiska koligatywne Rozpuszczenie w wodzie substancji nielotnej powoduje obniżenie prężności pary nasyconej P woda
Bardziej szczegółowoTermodynamika fazy powierzchniowej Zjawisko sorpcji Adsorpcja fizyczna: izoterma Langmuira oraz BET Zjawiska przylegania
ermodynamika zjawisk powierzchniowych 3.6.1. ermodynamika fazy powierzchniowej 3.6.2. Zjawisko sorpcji 3.6.3. Adsorpcja fizyczna: izoterma Langmuira oraz BE 3.6.4. Zjawiska przylegania ZJAWISKA PWIERZCHNIWE
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018. Eliminacje szkolne
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018 Eliminacje szkolne Podczas rozwiązywania zadań
Bardziej szczegółowoetyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy
Temat: Białka Aminy Pochodne węglowodorów zawierające grupę NH 2 Wzór ogólny amin: R NH 2 Przykład: CH 3 -CH 2 -NH 2 etyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 6. Hydrokoloidy w żywności (powstawanie, żelowanie i podstawowe właściwości)
ĆWICZENIE 6. Hydrokoloidy w żywności (powstawanie, żelowanie i podstawowe właściwości) Wstęp Hydrokoloidy są polimerami (substancjami wielkocząsteczkowymi) które rozpuszczają się w wodzie i powoduję odpowiednio
Bardziej szczegółowoprzykłady gaz gaz nie istnieje ----- ciecz gaz aerozole ciekłe mgła, leki w postaci aerozolu ciało stałe gaz aerozole stałe
Ćwiczenie 13. Wyznaczanie ładunku koloidu metodą elektroforezy swobodnej. Układy koloidalne to mieszaniny fizycznie niejednorodne składające się z dwóch faz (rozproszonej i rozpraszającej), w których średnica
Bardziej szczegółowoXIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego. I Etap szkolny - 23 listopada 2016
XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego I Etap szkolny - 23 listopada 2016 Kod ucznia: Liczba uzyskanych punktów: Drogi Uczniu, przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj
Bardziej szczegółowoOGÓLNE WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE W KLASYFIKACJI ŚRÓDROCZNEJ I KOŃCOWOROCZNEJ - CHEMIA KLASA VII
OGÓLNE WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE W KLASYFIKACJI ŚRÓDROCZNEJ I KOŃCOWOROCZNEJ - CHEMIA KLASA VII WYMAGANIA NA OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ UCZEŃ POWINIEN: wyróżnić metale i niemetale wśród pierwiastków,
Bardziej szczegółowoXIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego. II Etap - 18 stycznia 2016
XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego II Etap - 18 stycznia 2016 Nazwisko i imię ucznia: Liczba uzyskanych punktów: Drogi Uczniu, przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj
Bardziej szczegółowoLista materiałów dydaktycznych dostępnych w Multitece Chemia Nowej Ery dla klasy 7
Lista materiałów dydaktycznych dostępnych w Multitece Chemia Nowej Ery dla klasy 7 W tabeli zostały wyróżnione y z doświadczeń zalecanych do realizacji w szkole podstawowej. Temat w podręczniku Tytuł Typ
Bardziej szczegółowoPRAKTIKUM Z CHEMII OGÓLNEJ
PRAKTIKUM Z CHEMII OGÓLNEJ Dwiczenia laboratoryjne dla studentów I roku kierunku Zastosowania fizyki w biologii i medycynie Biofizyka molekularna Projektowanie molekularne i bioinformatyka Optyka okularowa
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja procesów membranowych. Magdalena Bielecka Agnieszka Janus
Klasyfikacja procesów membranowych Magdalena Bielecka Agnieszka Janus 1 Co to jest membrana Jest granica pozwalająca na kontrolowany transport jednego lub wielu składników z mieszanin ciał stałych, ciekłych
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 01/1 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1-617-59 Katedra Fizykochemii
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 1. Aminokwasy
ĆWICZENIE 1 Aminokwasy Przygotować 5 (lub więcej) 1% roztworów poszczególnych aminokwasów i białka jaja kurzego i dla każdego z nich wykonać wszystkie reakcje charakterystyczne. Reakcja ksantoproteinowa
Bardziej szczegółowoProjekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Tytuł projektu: Woda w środowisku przyrodniczym w aspekcie lokalnym i globalnym Przedmiot Treści nauczania z
Bardziej szczegółowoWymagania programowe: Gimnazjum chemia kl. II
Wymagania programowe: Gimnazjum chemia kl. II Dział: Wewnętrzna budowa materii Ocena dopuszczająca [1] posługuje się symbolami odróżnia wzór sumaryczny od wzoru strukturalnego zapisuje wzory sumaryczne
Bardziej szczegółowoZadanie: 1 (1pkt) Zadanie: 2 (1 pkt)
Zadanie: 1 (1pkt) Stężenie procentowe nasyconego roztworu azotanu (V) ołowiu (II) Pb(NO 3 ) 2 w temperaturze 20 0 C wynosi 37,5%. Rozpuszczalność tej soli w podanych warunkach określa wartość: a) 60g b)
Bardziej szczegółowoPiany. Stabilność piany zależy od: Rodzaju stosowanych spc Stężenia spc
Ćwiczenie 4 Piany Piany Piany to układy heterofazowe, w których ciecz stanowi fazę ciągłą, a fazą rozproszoną jest gaz. Piany, podobnie jak emulsje, to układy termodynaczmicznie niestabilne, do ich stabilizacji
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z chemii kl VII
Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta.
Aneks III Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta. Uwaga: Poszczególne punkty Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta są wynikiem zakończenia
Bardziej szczegółowoRównowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Równowaga kwasowozasadowa Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Krytyka pojęcia ph ph = log [H + ] ph [H+] 1 100 mmol/l D = 90 mmol/l 2 10 mmol/l D = 9 mmol/l 3 1 mmol/l 2 Krytyka pojęcia
Bardziej szczegółowo3b 2. przedstawione na poniższych schematach. Uzupełnij obserwacje i wnioski z nich wynikające oraz równanie zachodzącej reakcji.
3b 2 PAWEŁ ZYCH IMIĘ I NAZWISKO: KLASA: GRUPA A 1. W celu zbadania właściwości sacharozy wykonano dwa doświadczenia, które zostały przedstawione na poniższych schematach. Uzupełnij obserwacje i wnioski
Bardziej szczegółowoWykład 7. Anna Ptaszek. 13 września Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Fizykochemia biopolimerów - wykład 7.
Wykład 7 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 13 września 2016 1 / 27 Układ wieloskładnikowy dwufazowy P woda 1 atm lód woda ciek a woda + substancja nielotna para wodna 0 0 100 T 2 / 27
Bardziej szczegółowoOptymalizacja warunków fizyko chemicznych w czasie procesu sporządzania mleka wapiennego z użyciem roztworów słodkich szczególnie pod względem
Optymalizacja warunków fizyko chemicznych w czasie procesu sporządzania mleka wapiennego z użyciem roztworów słodkich szczególnie pod względem zmniejszenia lub wyeliminowania możliwości osadzania się osadów
Bardziej szczegółowo4. Równowagi w układach heterogenicznych.
Do doświadczeń stosować suche szkło i sprzęt laboratoryjny. Po użyciu szkło i sprzęt laboratoryjny należy wstępnie opłukać, a po zakończonych eksperymentach dokładnie umyć (przy użyciu detergentów) i pozostawić
Bardziej szczegółowoRównowagi fazowe. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Równowagi fazowe Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Równowaga termodynamiczna Przemianom fazowym towarzyszą procesy, podczas których nie zmienia się skład chemiczny układu, polegają
Bardziej szczegółowoProcesy Chemiczne laboratorium część SURFAKTANTY. ćwiczenie 2 Charakterystyka stabilności emulsji
Procesy Chemiczne laboratorium część SURFAKTANTY ćwiczenie 2 Charakterystyka stabilności emulsji EMULSJE DEFINICJA, TYPY EMULSJI Emulsjami nazywamy ciekłe układy dyspersyjne, w których w jednej cieczy
Bardziej szczegółowoROZTWORY. Mieszaniny heterogeniczne homogeniczne Roztwory - jednorodne mieszaniny dwóch lub wi cej składników gazowe ciekłe stałe
ROZTWORY Mieszaniny heterogeniczne homogeniczne Roztwory - jednorodne mieszaniny dwóch lub wi cej składników gazowe ciekłe stałe Podział rozpuszczalników 1) nieorganiczne 2) organiczne ze wzgl du na wzgl
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny. Chemia Kl.2. I. Kwasy
Wymagania programowe na poszczególne oceny Chemia Kl.2 I. Kwasy Ocena dopuszczająca zna zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami definiuje elektrolit, nieelektrolit wyjaśnia pojęcie wskaźnika i wymienia
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODANY
PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODANY Zadanie 1216 (2 pkt) Przeczytaj poniższy tekst i zapisz poniżej nazwy cukrów X i Y, o których mowa. Kwasy nukleinowe są długimi łańcuchami poliestrowymi, zbudowanymi z połączonych
Bardziej szczegółowoWłasności optyczne materii. Jak zachowuje się światło w zetknięciu z materią?
Własności optyczne materii Jak zachowuje się światło w zetknięciu z materią? Właściwości optyczne materiału wynikają ze zjawisk: Absorpcji Załamania Odbicia Rozpraszania Własności elektrycznych Refrakcja
Bardziej szczegółowoCHEMIA I GIMNAZJUM WYMAGANIA PODSTAWOWE
WYMAGANIA PODSTAWOWE wskazuje w środowisku substancje chemiczne nazywa sprzęt i szkło laboratoryjne opisuje podstawowe właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. II Gimnazjum Rok szkolny 2015/2016 Wewnętrzna budowa materii
Wymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. II Gimnazjum Rok szkolny 2015/2016 Wewnętrzna budowa materii Dopuszczający (K) Dostateczny(P) Dobry(R) Bardzo dobry (D) Celujący (W) Uczeń : - wie,
Bardziej szczegółowoChemia - B udownictwo WS TiP
Chemia - B udownictwo WS TiP dysocjacja elektrolityczna, reakcje w roztworach wodnych, ph wykład nr 2b Teoria dys ocjacji jonowej Elektrolity i nieelektrolity Wpływ polarnej budowy cząsteczki wody na proces
Bardziej szczegółowoZwiązki nieorganiczne
strona 1/8 Związki nieorganiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Typy związków nieorganicznych: kwasy, zasady, wodorotlenki, dysocjacja jonowa, odczyn roztworu,
Bardziej szczegółowoSubstancje i ich właściwości
Pierwsza partia materiału i dobrane do nich zadania typu egzaminacyjnego. Materia jest to wszystko co nas otacza. Materię tworzą substancje, posiadające określony stały skład i określone właściwości. Właściwości
Bardziej szczegółowoWykład 3. Fizykochemia biopolimerów- wykład 3. Anna Ptaszek. 30 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego
Wykład 3 - wykład 3 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 30 października 2013 1/56 Warunek równowagi fazowej Jakich układów dotyczy równowaga fazowa? Równowaga fazowa dotyczy układów: jednoskładnikowych
Bardziej szczegółowoWykład 6. Klasyfikacja przemian fazowych
Wykład 6 Klasyfikacja przemian fazowych JS Klasyfikacja Ehrenfesta Ehrenfest klasyfikuje przemiany fazowe w oparciu o potencjał chemiczny. nieciągłość Przemiany fazowe pierwszego rodzaju pochodne potencjału
Bardziej szczegółowoOcenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:
Kryteria oceniania z chemii dla klasy 2a i 2B Gimnazjum w Borui Kościelnej Rok szkolny: 2015/2016 Semestr: pierwszy Opracowała: mgr Krystyna Waśkowicz, Malwina Beyga Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń,
Bardziej szczegółowoMateriały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl
Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą byd wykorzystywane przez jego Użytkowników
Bardziej szczegółowoCZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. ILOŚCIOWE ZBADANIE SZYBKOŚCI ROZPADU NADTLENKU WODORU.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. ILOŚCIOWE ZBADANIE SZYBKOŚCI ROZPADU NADTLENKU WODORU. Projekt zrealizowany w ramach Mazowieckiego programu stypendialnego dla uczniów szczególnie uzdolnionych
Bardziej szczegółowoPlan wynikowy i wymagania edukacyjne z chemii w klasie II - giej
1 Plan wynikowy i wymagania edukacyjne z chemii w klasie II - giej Woda i roztwory wodne 7.1. Woda właściwości i rola w przyrodzie 7.2. Zanieczyszczenia wód 51. Właściwości i rola wody w przyrodzie. Zanieczyszczenia
Bardziej szczegółowoWykład 2. Termodynamika i kinetyka procesowa- wykład. Anna Ptaszek. 13 marca Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego
Wykład i kinetyka procesowa- wykład Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 13 marca 014 1/30 Czym są biopolimery? To polimery pochodzenia naturalnego. Należą do nich polisacharydy i białka.
Bardziej szczegółowoSzczegółowy opis treści programowych obowiązujących na etapie szkolnym konkursu przedmiotowego z chemii 2018/2019
Szczegółowy opis treści programowych obowiązujących na etapie szkolnym konkursu przedmiotowego z chemii 2018/2019 I. Eliminacje szkolne (60 minut, liczba punktów: 30). Wymagania szczegółowe. Cele kształcenia
Bardziej szczegółowo